LEIDSCH ANTIEK
DANS INSTITUUT ANTDN OE GRUUT
MAISON HENRY
I H
henri
;taats
.0.6.0.
ba
Q\\\ RO-T JC
M. ROOS
MflISONieBLANC
Wol Gebreide
Ju kjes
Pakjes
S'obbroeken
M:
Costuumhuis GERARD HOftEZAK
WEET OOK U
„LUCTOR ET ËWIÉRGO"
Gebr. SUSAN
P. L. O. SNIJERS
Peiwent Wave oompl. f4.-
ALLE DRUKWERKEN
VOOR DEN HANDEL
Autobandenbedrijfr.,Centrum"
Mevr.Ca:fl*H.ILStarjii-Bekker radio moet med zijn
M. J. AKKERMANS Dineert II Zandig aqk in
L A NGËZAAL
The Berlitz School ol Lipases
TEGEN HÜEST EN VERKOUDHEID
Drogisterij Fa. DÉEIER-BLEYS
OANSCURSIiSSEN 1934.
JOHN IMAGER
Gebrs. P.&D. Brieër
KACHELREKJES 0.48
I
90 cent
Borduur-Atelier C. DONCKER
DONDERDAG 28 DECEMBER 1933
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 7
DOOR LEO K. ZELDENRUST
„Wat reg is mot bestaan,
AI zou de wereld ook daarbij ten
onder gaan!"
Iedere stad heeft zoo haar gebouwen,
waar een zeker deel van de bevolking vol
eerbied tegen op ziet of op zag.
In 's-Gravenhage hebben we hiervan een
schitterend voorbeeld in den vorm van de
Gevangpoort.
Iedereen, die in de gelegenheid is ge
weest om daar te aanschouwen, hoe voor
treffelijk onze voorouders waren op het
gébied van naastenliefde, is natuurlijk vol
afschuw en met de overtuiging, dat het
menschdom sindsdien in beschaving zeer
hard vooruit is gegaan, daar vandaan ge
komen.
Een dergelijke illustre instelling bezat
ook Leiden. Hier was het Gravensteen.
Een deel van den toren en de gewelven
der kelders dateeren uit de 13de eeuw.
Waarschijnlijk is het gebouwd in den
zelfden tijd als het Gravenhof, dat er naast
lag.
Dit hof lag tusschen de Kerkgracht aan
de Oostzijde en de Papegracht aan de
Westzijde, terwijl het Zuidelijk begrensd
werd door het Pieterskerkhof, Noordwaarts
door de Voldersgracht.
Graaf Floris V aanschouwde hier het le-
vénslicht.
Het Gravensteen diende om er misdadi
gers van geheel Rijnland alsmede der stad
Leiden in op te brengen.
Tot die misdadigers werden bijvoorbeeld
die lieden gerekend, die hunne schulden
niet betalen wilden of konden.
Als burger en poorter kon men wegens
schuld „ontpoorterd" worden, dat wil zeg
gen, men kon zijn poorterschap kwijt ra
ken.
Eerst werd echter uitgeroepen of er wel
licht iemand was, die de beschuldigde nog
borgen wilde. Was dat niet het geval, dan
kon men de bloedverwanten gevoegelijk
goeden dag zeggen, want men ging onher
roepelijk in de „gemeene gevangenisse" en
kwam er pas dit, wanneer de schuld be
taald was.
Eén voorrecht was het slachtoffer nog ge
gund, alvorens opgeborgen te worden. De
schout moest hem drie malen om den
„blauwen steen" leiden „ende telcken reijse
vraghen, offer yemant was, die denselfden
verborghen wilde, ende niemant voort ko
mende werde voort naar de gevanchenisse
geleyt".
Het Gravensteen was eertijds omringd
door water en had een openbaar gerechts
hof, dat den welluidenden naam „Schoon-
verdriet" droeg.
De graaf van Holland was eigenaar van
het Steen, totdat het zoo vervallen was, dat
de misdadigers aan eene kant er in ge
worpen werden, doch onmiddellijk daarop
aan de andere zijde er uit liepen.
Aangezien hierdoor niet aan het beoog
de doel beantwoord werd en de graaf noch
tans geen geld had de noodige herstellingen
te laten verrichten, klopte hij bij de stads-
regeering aan om hulp.
Het stadsbestuur verleende die hulp, doch
zorgde er tegelijk voor eenige voorrechten
van de graaf te krijgen.
Toen liet Gravensteen hersteld was, bleek
het een groote aantrekkelijkheid te bezit
ten. De zaken gingen zelfs zoo goed, dat
men over uitbreiding ging denken, docli
daar men voor alles zuinig wilde zijn, be
sloot men in 1463 voorloopig te verbouwen.
In het jaar 1656 kwam tenslotte de uitbrei
ding.
De sierlijke loggia dateert van 1655 en
1656, de voorbouw met de vierschaar aan
het gerecht, dat voorzien is van beeldhouw
werk van Xavery, is uit het jaar 1672.
„Die van den Gerechte der Stadt Ley-
den, gezien hebbende zekere teykeninge
van eenen Vierschaar en Schepenekamer,
te maacken aan 't gevangenhuys, hebben
na delibiratie goedgevonden en verstaan,
dat dien conform aldaar een vierschaar en
schepenekamer metten eersten gemaakt, de
galderije met ijzere bezet en het werk van
dien zonder uitstel bestedet zal werden en
dat vervolgens t' elckens, wanneer executie
van Justitie geschieden zal, een hout scha
vot, regt tegenover de Papenstraat, opge-
regt zal werden, ten einde eenen ygelycx,
des begeerig zijnde, te bequamen de voorsz.
exécutio te konne aanschouwen".
Met de rechtspraak waren belast de
schout en de schepenen, terwijl het eigen
lijke bestuur eener stad in handen was van
de burgemeesters, die aanvankelijk aan de
schepenen ondergeschikt waren. Behalve
dezen bestond de vroedschap, die samenge
steld was uit afgetreden burgemeesters en
schepenen.
Droeg het ambt van schout een meer blij
vend karakter, burgemeesters en schepe
nen bekleedden hunne functie slechts voor
één jaar. Bij uitzondering bleef een schepen
gedurende twee jaar in dezelfde functie.
De benoeming van een schepen geschied
de door den vorst, die hierbij.koos uit een
dubbeltal, dat jaarlijks werd opgemaakt
door veertig notabele burgers. De burge
meesters werden gekozen door het oude
gerecht en de vroedschap.
Behalve deze heeren, die in hoog aanzien
stonden, waren er in de stad nog anderen,
wier titel wellicht voornamer was, doch die
veel minder te beteekenen hadden. Dit wa
ren de „bonmeesters", of „buurtheeren",
die belast waren met het handhaven der
gemeentelijke voorschriften.
Zij werden gekozen door de bewoners
van een buurt en droegen de meest verhe
ven titels als hertog, graaf, prins en koning.
Niet ver van het Gravensteen, namelijk
in een hoek van het St. Pieterskerkhof vin
den we nog een vertegenwoordiger van
vroegere eeuwen. Hier bevindt zich een
smaakvol zeventiende eeuwsch tuinpoortje.
Eenvoudig en bescheiden slaat het daar
en schijnt te mijmeren over het feit, dat het
thans eenzaam en vergeten zijn verdere
dagen moet slijten, totdat het wellicht in
stukken en brokken naar een of ander mu
seum of oudheidminnaar verhuist.
HOOGEWOERD 14
De inrichting voor speciaal onderwijs
Lid van de Ned. Vereen, van Dansleeraren
Erkend door de C. C.
Speciale club; yoror R.K
Inschrijving dagelijks van 2 tot 10 uurn tn.
,/vxaaaJI
1837 1837
IS TOCH RUIMER
18^7 1837
HAARLEMMERSTR. 58 - TEL. 420
FIL.: HOOGEWOERD 32 - TEL. 840
Gerookte Paling
Ger. Holl. en Amerik.^Zalm
Fijnste Schotsche Maatjes Haring
Zeeuwsche Imperiaje.Hesters
12 cent per stuk
EN
lOflRSMüNSSTEEB 25
C TEC.
opfcciaal adres Voor
Luiermandarhlceleref
R.K. Tooneelvereenigingen.
H.H. Geestelijk Adviseurs,
Bestuur en Leden
Laat TT niet misleiden door verdaohfci reclame
ot door schriftelijke aanbiedingen1» op gebied
van Grimeering en levering Tooneei-Costuum6
doch stelt U in verbinding met h^t
GEDIPL. T00NEELKAPFER
NIEUWSTEEG 7
dat het prijsverschil vn.l. Toor
groot en beter drukwerk bij ons
zoo geweldig isq -J Vraagt prijs
zonder eenige verj>liqntiifl> uwerzijds
Nieuwsteeg 9. Telef. 2567
GRATIS ontvangt U bij ons
VI111 een prachtvolle on
breekbare beker bjj aankoop van 2 tube
Odol Tandpasta 35 ceijt
of 1 groote lubé a <60 cent
of 1 flacon Odol\M<j^dpatera f 1.25
Haarlemmerstraat 33.41
LUNCHROOM
Het aangewezen jadiis, voor Uw
kopje Koffie en UW twaalf uurtje.
Banketbakkerij Beienr^ktii, Tel. 2583
OPGERICHT 1829
DAMES KAPSALON
TURFMARKT 5*, TÉL. ^I, LEIDEN
STERK VERLAAGDE PRJJZEN
HAARLEMMERSTRAAT 222-267.
Repareert Uw MlM
onzichtbaar ander gwantie
Leiden, Nieuwsteeg 17, Telef. 3406
Lerste Leitfsche
R.K. Begrafenisonderneming
GEVESTIGD I882\ 9188
G. Hr KLÉINHANS
Pietcr de la CaurUlraat 22
TRANSPORT. TELEFOON 1455
Dipl. Heiig, en Maesagé van bet Ned
Genootschap voor Heilgfm. en "Massage
Ook clubjes voor Damep en,finderen
Spreekuur van \—2^L uui^jBehalve
Maardags en DonderdagV' 9766
RIJNSBURGERWEG 187 LEIDEN
ADMINISTRATIE- KANTOOR
Maar ook.fd&leverancier
Alleen een vakman kan U'blijkend bevredigen
Ged. Radio-Monteur, Hoogl. Kerkgr. 3, Tel. 1132
i u blijyend bevredigt
STATIONSWEG 3af, LEIDEN
TELEF. 1070, GlRO 73#>4
Bureau voor Admlnh
Boekhoudifige
Adviezen, Belastingzaken en Verzekeringen
Waschteilen
70 c.M.
f 1.75
Wringmachine
5 jaar garantie
f\ 17>2S
5 Gaspannen
merk B. K.
f 5.95
Electrische
Strijkijzers
1 ff 2.25
Wand-
Koffiemolens
f 1.75
WriAgerbokken
/zeer sterk
S Z.15
NIEUWSTRAAT 9 - TELEF. 110
AQUARIUMS - KOOIEN
Leegverkoop tegen spotprijzen.
Alles solied werk. K«my én ziet!
Prima zingende Kanariep f £50, 7 3.50
Extra voorzangers 4.50J 1' 'rneand proef.
GROENEVELD, Hoogl. Kerkgracht.
HENNEN '33
Gevestigd 189S hier tpt'stede.
Het eenigste Instituut voor onderwijs in
Moderne' TaBen
DOOR NATIONtLE LEERAREN
LEIDEN - TURFMARKT 3
mr Altijd kunnen nieuwe oursussen
worden begonnen -V Inlichtingen gratis
VERTALINGS-BUREAU.
hebban wjj alle mogelijke middelen
in alle prijzen. zoóalMlle Dropsoorten,
zoowel los als m blesjes; flacons
Siroop, enz.
N00RDEINDE 24, TELEF. 1168, LEIDEN
De Luxe Auto Taxi
Tel. 2893. Standplaats Steentraat.
Wij rijden voor bet la£e Tax tarief.
In en buiten Ileidpn
Een betrouwbaar 6 A 7 tieré'oons Hudson.
Dag en nacht geopend.
Beleefd aanbevelend,
L SCHILTHUIZEN, Pioenhof 18a, Tel. 2893
Aanvang J^njUari
Privé- en jC^tfbles
Bespreking dag. 5 lO.Vjtóngebrug 6a
EVERT CASTELEIN
Centrale, Verwarming
Sanitaire fhi
W
Poetrekening' 143937
TELEF. 2289
DOELENSTEEG 9-1»
Krijgt gij Logées
met NIEUWJAAR, geen nood,
Gebr. Brieër kan U helpen
Ledikanien\en BediJen van prima
kwaliteit eb, goedkoop
DEKENS van^f f 4.90
BEDDENMAGAZIJN HOOGEWOERD 115
HOEK KRAAIERSTRAAT TELEF. 1721
GROOTE MAAT
WATERSTEEG 2.
WA
HAARGROEIMIDDEL
85 CT.
n haargroei.
ten uitvallen
Klitwortel op Brandewijn
„MARTHA''
PER FLACON
Hot beste voor d
Het beste tegen
Alleen verkrijgba ,r
Drogisterij J VRIJ£NH|EK, Haar Istr 119
100 VISITEKAARTEN
bedrukt met Uw naam, en JfOO Enveloppen
De Goedkoope Handelsdrukkerij
LEEUWENHOEKSTRAAT 6 /bij de PasKurttr.)
(v.h. Sopbiastrant 34)
BORDUREN, AJOUR^N, RLISSEEREN
VERVEN EN STOOME/l i
VERVERIJ „DE REEERBÓOG"
Breestraat 159 Lalden/- Tel. 851
STOPPAGE - SPECIALE AFDEELING VOOR
HET UPPER3EN VAN HEEREN,(LEEdlNG
■Hieuw Geluk.
Aan het einde van de dagen
Van het afgeloopen jaar
Denken wij nog eens aan alles,
Wat wij deden met elkaar.
Bij ons kocht U al Uw spullen.
Uwe deken en Uw bed
En U hebt dat, blij van harte,
In Uw kamer neergezet.
En al waren ook de tijden
Voor Uw beurs wel wat te slecht.
Met een glimlach in Uw zorgen.
Hebt gij tot elkaar gezegd:
Kom, er is nog altijd uitkomst^
Ook al weet je soms niet hoe,
Is de nood wat hoog gestegen,
Ga naar de 3 Eenen toe.
Want daar vind je voor een koapje
Alles wat je hart begeert,
En zoo zie je, dat malaise
Altijd uitkomst zoeken leert.
Uitkomst gaf U de 3 Eenen,
Want wat U daar hebt gekocht,
Had U voor zoo weinig centen
Altijd tevergeefs gezocht.
Da's de les van het verleden,
Van het afgeloopen jaar,
Da's de voorspoed in malaise,
Die wij deelden met elkaar.
En nu zien we naar de toekomst
Weder opgewekt en blij,
Wellicht gaan de somb're tyden,
Langzaam wel, maar vast voorbij.
Maar ondanks die somb're tijden,
Bij ons gaat dat immer zoo
Geeft U toch weer de 3 Eenen
Zijn artikelen cadeau.
Wees dus opgeruimd en vroolijk,
In het nieuw begonnen jaar,
Heusch wij willen U weer helpen,
En dan helpen wy elkaar.
Zie dus maar weer vol vertrouwen
Naar de nieuwe toekomst heen
En tel altijd op Uw vingers
Uw geluk. Tel: driemaal een!
TROUBADOUR.
R.K. VEREEN. VOOR KRAA^VERZORGING
VOOR ALLE GEZINDTEN TE LEIDEN
Plaatsing-Bureau Bqerhaavestraat 30
verleent hulp door gédiplomeerde krachten
Geopend elke Dondetda ^rafdejag van 2—5 uur
tot het verstrekken v m/jlq gewenschte in
lichtingen en ter aanmelding van contriba-
eerende leden. Schriftelijke aanvrage adres:
R.Kr. Vr. Kr., Stille Rijn 7, Telef.
18 deren voor 13 een!
er. dl» het nieuwe
voeder-GALLA ge
kost éer dag slechts
en hij kreeg in 11
van'o'.kipper
kreeg een klppenfok
wonderbare vitaminen
bruikte, want GALLA
2 cent per 10 kipper
dagen 18 eieren meet
13 cent GALLA hadd( i
het zelf. Per groot pak
Verkoo^lwltoor! "r
i gekfegen. Probeer
700 portie
rtles) f 1.60.
Ervsrea Potter*'
Domlceol Rotterdam.
VOOR
GROEN gm er a OS VOO"
S. A. BRQERSE a Drogist
HAARLEMMERSTR. 68 TEL. 784
KOOPT BIJ ONZE
ADVERTEERDERS
