NIEUWJAARS-
miRTENTIËN
NIEUWJAARSWENSCH
25ste Jaargang
DONDERDAG 21 DECEMBER 1933
No. 7692
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Tooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
Vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 11
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen word»
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten noogste 30 woorden, v/aarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur m
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
V Leiden krijgt een Stadhuis!
Eindelijk! Men zal met een zekere
vreugde vernemen, dat de Leidsche Stad
huis-kwestie eindelijk in zoover tot een
eind is gekomen, dat er een architect is
gekozen en aangewezen.
Architect ir. Blaauw zal het voorrecht
hebben, de bouwmeester te worden van het
Leidsch Stadhuis.
Wij wenschen den uitverkorene geluk
met dit mooie, groote werk, met de groot-
sche taak, die hij zal hebben uit te voe
ren. Dat hij er zoo goed mogelijk in slage!
Die zekere vreugde bij alle belangheb
benden in de Leidsche Stadhuis-kwestie,
dat er nu een oplossing is gekomen, zal bij
velen samengaan met een gevoel van te
leurstelling en óók van ergernis!
Teleurstelling, omdat is gekozen een
bouwmeester, op wiens plan van zoo vele
zijden zulk een scherpe critiek is gegeven;
voor wiens plan, wat de uiterlijke vorm
geving betreft, door de voorstanders zelf
in den Raad bijna geen enkel woord van
aanbeveling is gesproken, waaruit per
soonlijke overtuiging sprak; de
meesten dezer voorstanders namen het ad
vies van de Raadhuis-Advies-Commissie
over zonder meer, en dat zonder éénig
enthousiasme. Zóó stonden tegenover
deze kwestie de leden van den Vrijheids
bond ir. Bosman en v. Eecke, de vrjjz.-
democr. Vos, de chr.-hist. de Reede (met
de twee chr.-hist., die met hem meegin
gen); in het betoog van den woordvoerder
der S. D. A. P., den heer Schüller kunnen
wij ons niet verdiepen, daar er geen diepte
in aanwezig was; o.i. heeft vrijwel alléén
wethouder Splinter het plan-Blaauw met
overtuiging verdedigd, hoewel ook déze
hoofdzakelijk de platte grond van het plan
heeft geprezen en over de vormgeving, de
aesthetische waarde betrekkelijk weinig
heeft gezegd. Evenzoo wethouder Goslinga
de eenige anti-rev., die met het plan-
Blaauw is meegegaan
Velen zullen dus, begrijpelijkerwijze, uit
overwegingen van aesthetischen aard door
deze beslissing van den Raad zijn teleurge
steld.
Maar velen zullen óók daardoor zijn ge-
ergerd. Geërgerd, omdat deze Raadsbe-
slissing is genomen zonder rekening te
houden met de eischen van billijkheid te
genover de andere uitgenoodigde architec
ten (speciaal tegenover den heer Krophol
ler). Deze eischen van billijkheid werden
door sommigen ontkend, maar door ande
ren erkend; en toch hebben ook deze
Jaatsten daarmede geen rekening gehou
den. In strijd is gehandeld met de eischen
van billijkheid, omdat ir. Blaauw zijn plan
wat platten grond betreft zoo heeft kun
nen maken als hij het heeft gemaakt,
doordat hij van de opdracht wat de
grootte van het terrein betreft is afgewe
ken. De Raadsmeerderheid weigerde, om
den architect Kropholler (die door de
Raadhuis-Advies-Commissie becritiseerd
was alleen om zijn platten grond) een plan
te laten maken onder dezelfde condities
als ir. Blaauw, of omgekeerd, terwijl toch
de aanvaarding van een van beide als een
eisch van billijkheid moet worden be
schouwd!
De Raadsmeerderheid wilde er echter
niet aan. Wij kunnen het standpunt, dat
deze leden van den Raad hebben ingeno
men, niet benijden. Wij zouden een neder
laag de voorkeur geven boven een over
winning op deze wijze!Met den eisch
van billijkheid vereenigden zich de katho
lieken, de anti-revolutionairen (behalve de
wethouder) en twee chr.-historischen.
De voorzitter van de anti-rev., dr. v. Es,
een eerlijk en oprecht man, zeide bij de
discussies in den Raad: 't Is mijn overtui
ging, dat architect Kropholler niet zóó zou
zijn behandeld, als hij niet katholiek was
geweest.
Wij willen het vandaag bij deze be
schouwing laten.
„WATERSTAAT" EN
„ONDERWIJS"
(Van onzen parlementairen medewerker).
Drie onderwerpen zijn gistermiddag in
behandeling geweest. Allereerst werd het
restant der onderwijsbegrooting afgedaan,
vervolgens de begrooting van het Wegen
fonds goedgekeurd en ten slotte een aan
vang gemaakt met de behandeling van de
begrooting van het departement van Ko
loniën. Deze laatste is nooit van veel im
portantie, daar de Indische vraagstukken
pas ten volle' aan de orde komen bij de
behandeling van de Indische begrooting.
Om met ons laatste punt te beginnen trok
ken eenige reeds oude onderwerpen voor
namelijk de aandacht. Allereerst de kwes
tie van de herziening der West-Indische
regeeringsreglementen, die nog steeds moe
ten worden aangepast bij de grondwetsher
ziening van 1922. Zoo heeft Curasao nog
steeds geen vertegenwoordigend lichaam,
dit in strijd met de grondwet. Volgens den
heer IJ z e r m a n (S. D. A. P.) os het ant
woord, dat de minister hierop in de stuk
ken gaf dat de groote economische en
financieele vraagstukken zijn volle aan
dacht vragen zeer teleurstellend. Ook
de heer Boetzelaer (C.-H.) drong er
bij den minister op aan deze zaak spoedig
af te doen. De kwestie, die in de stukken
naar voren was gebracht, dat de minster-
president het te druk zou hebben om zich
met de Indische zaken voldoende bezig te
kunnen houden, was volgens laatstgenoem
de afgevaardifde vooral te verklaren uit
het feit, dat het voorloopig verslag werd
uitgebracht, toen de Londensche conferen
tie aan den gang was. De heer Wester
man (Nat. Herst.) sprak er zijn voldoe
ning over uit, dat het Opperbestuur tegen
woordig berust bij een man, die niet steeds
met zijn gedachten zweeft in de hoogere
sferen van de ethiek. De oude kwestie van
het Indische commissariaat werd ook door
onzen fascist naar voren gebracht.
Volgens hem kon hierop nog aardig wat
worden bezuinigd. De heer ter Laan
(S. D. A. P.) bracht ter sprake de kwestie
van de terugbetaling van tsudie-toelagen
en hij zou niet Klaas ter Laan heeten, in
dien de belangen van de oud-gepensioneer
den, vooral militairen, niet door hem zou
den zijn voorgestaan.
Heden zal naar alle waarschijnlijkheid
deze laatste begrooting haar beslag krij
gen.
Voordat Minister Kal ff aan het woord
kwam ter verdediging van zijn wegenfonds,
werden eerst nog een aantal speciale wen
schen naar voren gebracht. Wij memoree-
ren daaruit een speech van den heer van
Voorst tot Voorst (R.-K.), die de
vraag opperde of uitvoering en verbetering
van wegen in dezen tijd niet belangrijker
muest worden geacht dan de inpoldering
van gronden.. Deze afgevaardigde drong
ook aan op het gebruik van straatklinkers,
waardoor een nationaal belang wordt ge
diend.
De heer van der We ij den (R.-K.)
hield zijn maiden-speech en hij zou geen
goed plattelander zijn geweest indien hij
als ondeewerp daarvoor niet gekozen had
den toestand van de tertiaire wegen, d.z.
wegen van plaatselijk belang en van wa
terschappen. Genoemde katholieke afge
vaardigde drong krachtig aan op een be
tere verdeeling van de uitkeeringen uit het
Wegenfonds ten behoeve van deze wegen.
Desnoods zou hij daar gaarne enkele kilo
meters primaire weg voor over hebben. Het
autoverkeer rijdt deze wegen stuk en dit
zal nog erger worden, daar dit verkeer
steeds drukker wordt en de wagens zwaar
der. Hij bracht ook ter sprake de kwestie
van de werkverschaffing op het platteland.
Op het voetspoor van den heer Loerakker
wees hij op de voordeelen van werkver
schaffing in de omgeving boven centrale
werkverschaffing. Het lot der tertiaire we
gen werd eveneens aangetrokken door de
heeren Lo u wes (V. B.) en van Rap-
pard (V. B.). Het varagstuk van den ver
snelden bruggenbouw werd naar voren ge
bracht door den heer van der Waer-
den (S. D. A. P.)
Minister K a 1 f f, die moeilijk verstaan
baar is, moet op de meeste hem gestelde
vragen antwoorden met een bereidwillig
in overweging nemen.
Na een kleine strubbeling met den heer
Lovink (C. H.) die zich nog niet bevre
digd toonde en zelfs een amendement in
diende om de betreffende begrootingspost
te schrappen het betrof een brug bij
Overschie weVd de begrooting z. h. s.
aangenomen.
Dit laatste was niet het geval met de
Onedrwijsbegrooting, waarover op verzoek
van den heer W ij n k o o p (Comm.) hoof
delijk werd gestemd, waardoor hij, zijn
partijgenoot Effendi (zoo juist ontslagen
uit de strafgevangenis) en Sneevliet
(R.S.P.) gelegenheid kregen tegen te stem
men. Tevoren had de heer Z ij 1 s t r a (A.
R.) zijn amendement om imperatief in de
wet voor te schrijven het ontslag aan de
huwende ambtenares waaromtrent Vrij
dag j.l. de discussie werd geschorst in
getrokken. Aanleiding daartoe was de toe
zegging van minister Marchant, zelf
met een afzonderlijk voorstel tot wijziging
van de L.O.-wet 1920 te komen, waarbij
deze kwestie nader zal worden geregeld.
Een amendement-S u r i n g (R.-K.) om
de wachtgeldregeling tot 1937 een tijdelijk
karakter te geven, werd door den minister
overgenomen. Een amendement-D ij k e n
(A.-R.) dat strekte om de kosten van aan
schaffing der leermiddelen bij uitbreiding
van het leerlingen-aantal der bijzondere
scholen voor rekening der gemeenten te
doen komen, werd ook door den minister
overgenomen. Het w.o. tot wijziging der
L.O.-wet 1920 werd ten slotte aangenomen
met 57 tegen 24 stemmen. De socialisten
steden met de communisten, Sneevliet en
van Houten tegen.
Bij de Afdeeling Kunsten en Wetenschap
pen ontstond er een debatje betreffende
het subsidie aan de Koninklijke Academie
van Wetenschappen, dat volgens de hee
ren Visscher (A.-R.), Mo 11 er (R.-
K.), Til anus (C.-H.) en v .d. W a e r-
d en (S. D. A. P.) teveel Werd ingekort.
De genoemde katholieke afgevaardigde
bepleitte eveneens spoed t.a.v. de wettelijke
bescherming van den architectentitel. Mi
nister Marchant sprak van een „gelief-
déntwist" tusschen het bestuur der Aca
demie en hem. Dit bestuur stelt zich op het
standpunt, adt na verleening van het sub
siedie de regeering geen zeggenschap meer
heeft. Als overeenstemming wordt bereikt,
zal er met den minister te praten vallen.
BINNENLAND
PROV. STATEN VAN ZUID-HOLLAND.
Geen nieuwe salarisverlaging
In de gisteren gehouden vergadering van
de Provinciale Staten van Zuid-Holland
heeft de heer Schouten (A.R.) een motie
voorgesteld, waarin Ged. Staten worden
uitgenoodigd, een voorstel tot verdere ver
laging der salarissen en loonen met 5 pet.
in de commissie van overleg te brengen en
te dien aanzien vóór 31 Dec. een voorstel
te doen aan Prov. Staten.
Na eenige discussie is deze motie met
37 tegen 23 stemmen verworpen.
Een motie-De Kantor (nieuwe salaris
regeling zoo kort mogelijk na 1 Jan. 1934)
is eveneens verworpen, met 35 tegen 34
stemmen.
Het voorstel van Gedep. Staten (besten
diging der bestaande korting) is daarna
z.h.st. aangenomen.
De begrooting is zónder hoofdelijke
stemming goedgekeurd, waarna nog wor
den goedgekeurd de verordeningen betref
fende het heffen van opcenten op de ver
mogens- en inkomstenbelasting.
HET JUBILEUM VAN BURGEMEESTER
DE VLUGT
Gisteren heeft Amsterdams burgemeester
dr. W. de Vlugt den dag herdacht, waarop
hij voor 12'A jaar werd benoemd tot burge
meester van de hoofdstad.
Tegen 11 uur kwam de Gemeenteraad
bijeen in openbare zitting. De familie van
den burgemeester, benevens een aantal ge-
noodigden, hadden de plaatsen van de ge
reserveerde en de publieke tribune ingeno
men.
Na opening van de zitting kreeg het oud
ste raadslid, de heer J. ter Haar, het woord
tot het houden van een rede.
De oudste wethouder, de heer E. J. Abra
hams, voerde namens 't college vervolgens
het woord.
De jubilaris zelf daarop het woord ne
mend, was zichtbaar aangedaan, toen hij
op deze toespraken antwoordde. Hij dankte
voor de hem aangeboden hulde en uitte
den wensch, dat Amsterdam de crisis zal
te boven komen en een nieuwen bloei te
gemoet gaan.
Na afloop van de raadszitting had de
jubilaris de hulde in ontvangst te nemen
van de ambtenaren en werklieden der ge
meente. Van dit 20.000 man tellende per
soneel, waren deputaties bijeengekomen
in de Militiezaal. De feestvierende burge
meester met zijn familie werd daar ontvan
gen door mr. dr. J. H. Van Zanten, direc
teur van het Bureau van Statistiek. Na
mens allen sprak deze dr. de Vlugt toe.
Het geheele personeel is ervan overtuigd,
dat het voor Amsterdam goed zal zijn als
het nog langen tijd onder leiding van den
jubilaris mag blijven. Dezen wensch had
het personeel gaarne doen vergezeld gaan
van een stoffelijk bewijs van belangstel
ling, maar spr. meende, dat het personeel
had gehandeld in den geest van den bur
gemeester door dit achterwege te laten.
Spr. bood tenslotte een lauwerkrans aan
als vervanging van wat in andere omstan
digheden, zou zijn geschonken.
Door den burgemeester werd in welge
kozen woorden dank gebracht voor deze
hulde van het geheele gemeentepersoneel,
waardoor de jubilaris zeer was getroffen.
De groote zaal van het Concertgebouw
was gistermiddag in een feesthal herscha
pen.
Rondom het podium, dat geheel gevuld
was met zangkoren van den Bond van Am-
sterdamsche Christelijke Zang- en- en Mu
ziekverenigingen onder leiding van Jac.
A. Berkhout en van de Kon. Mannenver-
eeniging Apollo, rezen statig-hooge palmen
met breed uitwaaierende bladen, en aan
den voet daarvan waren met goeden hove-
nierssmaak de talrijke bolemstukken ge
schikt, die den jubileerenden burgemeester
en zijn echtgenoote in overstelpend groot
aantal zijn toegezonden.
Voor het podium was een lage, met tapij
ten bedekte verhevenheid aangebracht,
waarop de voor burgemeester en mevrouw
De Vlugt bestemde zetels geplaatst waren.
Daarvoor was een ruime halve cirkel vrij
gehouden voor de eeregasten bij deze fees
telijkheid: Prins Hendrik, den vertegen
woordiger der Koningin, jhr. W. F. Roëll,
en de zonen en schoondochters des burge
meesters.
Langzaam aan vulde zich de zaal met
vertegenwoordigers der burgerij in al haar
geledingen.
Toen burgemeester en mevrouw de Vlugt
de zaal binnen traden, voorafgegaan eerst
door twee stadhuisböden in groot-gala,
daarna door Prins Hendrik en jhr. W. F.
Roëll, den vertegenwoordiger van de Ko
ningin, en gevolgd door hun naaste familie
leden, stonden alle aanwezigen op ter be
groeting en werd op het orgels gespeeld
het feestkoor uit „Jozua" van Handel.
Zoodra de laatste klanken hiervan ver
storven waren heeft de voorzitter van het
Huldigingscomité, mr. dr. J. A, van Thiel,
het woord genomen. Alvorens over te gaan
tot de aanbieding van de huldeblijken: het
ten voeten uit door Jan Sluyters geschil
derde portret van den burgemeester tegen
een achtergrond van Oud-Amsterdams to
rens en daken, het zilveren theeservies en
het gedenk-album, heeft de feestredenaar
voorlezing gedaan van telegrammen van
gelukwensch van Ged. Staten van Noord-
Holland en van de Koningin-Moeder.
Na de rede van mr. dr. van Thiel werd
de burgemeester voor eenige oogenblikken
uit de zaal geroepen, voor 'n „telefoontj".
De heer Vathier Craane, lid van het Uit
voerend Comité, deelde mede, dat de op
roep was van den burgemeester van Ba
tavia, die telefonisch den burgemeester van
's Rijks hoofdstad wenschte geluk te wen
schen.
Een tweestemmig dameskoor uit den
Bond van Amsterdamsche Christelijke Mu
ziekverenigingen onder leiding van Jacob
A. Berkhout, bracht een met begeleiding
van Henk Berkhout „Dans les blé's" van
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Het schrijven der Duitsche bisschoppen
inzake de Katholieke pers. (4e blad).
Prof. Dessauer vrijgesproken. Zijn verde
diger beschuldigd van hoogverraad. (4e
blad).
BINNENLAND.
Weer een gecompliceerde aanrijding op
den weg bij Overschie. (Gem. Ber. 2de bid.)
Gasvergiftiging te Scheveningen. (Gem.
Ber. 2e blad).
Steekpenningen bij het abattoir te Rot
terdam. (Gem. Ber. 2e blad).
De Schouwburgzaal te Steenwijk afge
brand. (Laatste Ber.).
584 NAAR BUITEN MÉT EEN 3 TAX
PRETTIG VERVOERMIDDEL EN
GOEDKOOP TEL. 3300
Garage JAC. DE GRÓÓT, b eestenmark
Gabriel Perné ten gehoore, waarbij mevr.
Hélène Ludolph de solo-partij zong.
Daarna kwam de beurt aan de Kon. Man-
nenzangvereeniging Apollo, welker koor
onder leiding van Roeske „Hymne" van
P. A. Zwijssig (Schweizerische Ps^lm),
woorden van Jac. Denijs, en vervolgens:
„Wilt heden nu treden" uit Valerius' Ge-
denck-Clanck uitvoerde.
Hiermede was de eigenlijke plechtigheid
ten einde. Het eerst trad Prins Hendrik, na
hem de vertegenwoordiger van de Konin
gin, jhr. W. F. Roëll, op den burgemeester
en zijn echtgenoote toe, om hun met har
telijke handdrukken en met groote warm
te geluk te wenschen. Op hen volgden de
voorzitter en de leden van het Uitvoerend
Comité, welks secretaris, de heer van Vlij
men, het levensgroot portret van den bur
gemeester bij de aanbieding onthuld had.
En dan kwamen in eindelooze reeksen de
velen, die het voorrecht hadden gehad deze
voor Amsterdam wel historische bijeen
komst bij te wonen, den jubileerenden bur
gervader en diens gade persoonlijk met
een handdruk en een enkel woord hun ge-
lukwenschen aanbieden,
Gedurende bijna twee uren hebben de
zen onvermoeid, opgewekt, vriendelijk, met
blijkbaar welgevallen, dezen den schier
eindeloozen stroom van gelukwenschen van
Amsterdam's dankbare en waardeerende
burgers in ontvangst genomen.
Gisteravond had op het Leidscheplein een
fakkeloptocht ter eere van dr. De Vlugt
plaats.
jMT* Tot en met 28 December
a.s. is de gelegenheid opengesteld,
aan ons Bureau, Bezorgers in de
stad, en bij onze Agenten, om in
het nummer van 30 December den
gebruikelijken Nieuwjaarsgroet te
plaatsen. De prijzen dezer Adver
tentiën zijn a contant
14 regels. f0.50
5-8 1—
9-12 „1.50
13-16 „2—
DE ADMINISTRATIE
Ondergeteekende verzoekt plaatsing van den onderstaanden NIEUWJAARSGROET in
rihet nu mmer van 30 December van „De Leidsche CourantPapengrachfc 32, Leiden
S.v.p. duidelijk met potlood invullen