WAALS
F
DINSP \G 12 DECEMBER !933
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAG. 2
BAROMETER.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
naar waarnemingen verricht In den
morgen van 12 Dec. 1933, medegedeeld
door het Kon. Ned. Meteorol. Instituut
te De Bild!
Hoogste barometers!: 767,8 te Sarna.
Laagste barometers!: 756,3 te Stornoway.
Verwachting tot den avond van 13 Dec.:
Zwakke tot matige
zuidelijke tot oostelij
ke wind, nevelig tot
zwaar bewolkt, wei
nig of geen neerslag,
lichte tot matige
vors!
Het hooge drukgebied op den Oceaan
trok verder Westwaarts terug en dien ten
gevolge bewoog zich de depressie bij IJs
land naar het Zuiden inplaats van naar
het Zuid-Oosten en breidt zij zich thans ook
over Frankrijk ui!
In Scandinavië stijgt de barometer nog
sterk, alles werkt dus mede om de Oos
tenwinden in onze omgeving te doen te
rugkeer en.
In Frankrijk en Zuid-Duitschland bleef
de vorst streng en is het veelal mistig, de
Oostenwinden zullen dus de koude weer
naar ons land terug voeren. In Scandina
vië is de vorst sterk toegenomen en zelfs
in Ierland en Engeland komt nog vorst
voor, alleen Zuid-Noorwegen, Schotland
en het Noorden van ons land hebben tem
peraturen boven het vriespun!
Op IJsland is de temperatuur tot op het
vriespunt gedaald.
De algemeene toestand duidt op vorst,
die bij opklaring in Duitschland weer
streng kan worden.
LUCHTTEMPERATUUR.
Temp -atuur des middags te half drie
1.2 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS CJLÏ
Van Dindsdagnamlddag 4.17 uur tot
Woensdagmorgen 7.31 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Woensdag 13 De
cember v.v. 11.13 uur en njn. 11.47 uur.
DE OMZETBELASTING.
De xegels.
De omzetbelastingzegels zullen tot en
met de waarde van 10 aan de kantoren
der posterijen, met uitzondering van de
postagentschappen verkrijgbaar worden
gesteld en wel van 1 cent tot en met 40
cent, met opklimming met 0.10; van ƒ1
tot en met f2, opklimmende met ƒ0.20;
van ƒ2 tot en met ƒ4, opklimmende met
ƒ0.40, benevens een zegels van ƒ2.50; van
4 tot en met 10, opklimmende met 1
INVOER VAN ZEEVISCH.
Bewijs van herkomst noodig.
De minister van Economische Zaken
heeft in verband met de regeling van den
invoer van versche, gekoelde of bevroren
zeevisch, met uitzondering van haring, be
paald, dat bij den invoer daarvan bewijs
van herkomst zal dienen te worden gele
verd. Als bewijs van herkomst zal slechts
worden erkend een bewijs yan oorsprong,
afgegeven door de bevoegde instanties
Deze bewijzen behoeven niet te worden
overgelegd by den invoer van postpak
ketten, niet voor den handel bestemd.
Voorts is bepaald, dat dergelijke bewijzen
van herkomst niet zullen worden gevor
derd bij den invoer van goederen, welke
vóór 18 December 1933 naar Nederland
zijn verzonden.
De minister heeft verder het bedrag ter
bestrijding van de kosten bij het afgeven
van vergunningen vastgesteld op 0.20 per
100 K.G. met een minimum van f 0.25 per
vergunning.
PEKEL- EN STEURHARING.
In het Staatsblad is afgekondigd een Kon.
Besluit, waarbij de aanvoer in Nederland
van pekel- en stem. haring en het verwer
ken van alle soorten haring in verschen,
gekoelden of bevroren toestand tot pekel-
of steurharing wordt verboden met ingang
van 10 December.
R'damsche Lloyd Rapirie.
De boottrein van het mailschip ..Dempo"
wordt Woensdagochtend 13 Dec. te 3 28 uur
in Den Haag verwacht (HolL Spoor).
UITGELEIDE KEUZE, LAATSTE NOUVEAUTÉ S
als speciale ^etflame
HAARLEMMERSTRAAT
LEIDEN I3J-I3S
REGELING INVOER BROOD EN DEEG.
Verlenging termijn contingenteering.
Ingevolge de crisisinvoerwet wordt by
wetsontwerp goedkeuring gevraagd voor
de verlenging van den termijn voor de
contingenteering van den invoer van brood
en deeg.
De minister wijst er op, dat voorheen de
omschrijving van het gecontingenteerde ar
tikel luide: „tarwebrood en deeg van tar
webloem en tarwemeel", terwijl thans de
omschrijving luidt: „brood en deeg". Deze
verruiming is wenschelijk gebleken, daar
herhaaldelijk getracht werd brood met een
dikwijls zeer hoog percentage tarwebe-
standdeelen onder anderen naam dan tar
webrood in te voeren.
Het nemen van dezen maatregel, geldt
thans nog in versterkte mate, doordat ten
gevolge van het graanmonopolie de voor
sprong, welken de Belgische bakkers ten
opzichte van hun Nederlandsche collega's
hadden, nog is vergroot.
CRISIS-VARKENSBESLUIT 1933.
De minister van oeconomische zaken
heeft regelen vastgesteld als bedoeld in ar!
13 van bovengenoemd beslui!
Ar! 1 bepaalt, dat is vrijgesteld voor een
varken, het lid van een gewestelijke var
kenscentrale, dat gezinshoofd is, wiens
laatstelijk vastgesteld zuiver inkomen een
bedrag van ƒ2500 niet teboven gaat, het
varken ten minste vier maanden als eige
naar daarvan zelf heeft gemest, ten behoe
ve van zich en zijn gezin, gewoon is zelf
varkens voor gezinsverbruik te mesten,
overlegt een acte van vrijstelling, hem met
inachtneming van het bepaalde in de be
trekkelijke art! door de gewestelijke Var
kenscentrale, waarvan hij lid is, voor een
kalenderjaar niet reeds eenige acte van
vrijstelling als bedoeld in dit artikel heeft
verkregen. Voor vrijstelling van twee var
kens gelden dezelfde bepalingen, met dien
verstande dat ten minste vier bij hem in
wonende leden met hem in opgaande of
neergaande rechte lijn verwant zijn, terwijl
het laatstelijk vastgesteld zuiver inkomen
van dat hoofd een bedrag van ƒ2500 niet
te boven gaat. Voor 3 varkens geldt het
aantal gezinsleden 8, met zelfde inkomen,
dus ƒ2500.
Art. 2 bepaalt, dat ter verkrijging van
een acte van vrijstelling men zich moet
wenden tot de Gewestelijke Varkenscen
trale; ar! 4 bepaalt, dat hy, wien een acte
van vrijstelling is verleend, telkens wan
neer hij een of meer varkens, waarvoor die
vrijstelling geldt, wenscht te slachten, ten
minste 4 dagen tevoren het bestuur van de
gemeente met een en ander in kennis stel
len moet., art. 5 bepaalt dat geen acte van
vrijstelling wordt verleend aan het hoofd
van een gezin, waarvan het hoofd of eenig
ander lid, dan wei eenige bij dat gezin in
wonende, het slagersbedrijf uitoefent, of
althans zich erop toelegt al of niet geregeld
van slachtdieren afkomstig vleesch te ver-
koopen, dan wel in het slagersbedrijf werk
zaam is.
Steun aan kippen- en eendenhouderij.
Namens den Minister van Economische
Zaken maakt de regeeringscommissaris voor
den uitvoer van de Garantieregeling 1933,
ten behoeve van de kippen- en eendenhou
derij, bekend, dat de uitkeering volgens
de garantieregeling voor de week van 11
tot en met 18 December is vastgesteld op
30 cent per 100 stuks, uit te voeren een
deneieren.
Voor kippeneieren zal wederom geen uit
keering plaats hebben.
Centraal Bureau voor den Ned. R.-K.
Bond voor Groote gezinnen
ingezegend.
De Ned. R.-K. Bond voor Groote Gezin
nen heeft een Centraal Bureau gevestigd
ten huize van den len secretaris, Ginne-
kenstraat 137 te Breda.
Dit Bureau is Zondag j.L met eenige
plechtigheid ingezegend.
De sociaal-economische toestand
REDE VAN DEN VOORZITTER VAN
HET R.K. WERKLIEDENVERBOND
Heden is te Utrecht de jaarlijksche twee-
daagsche Verbondsvergadering begonnen
van het R. K. Werkliedenverbond in Ne
derland.
In zijn openingswoord besprak de voor
zitter, het Eerste Kamerlid de heer A. C.
de Bruyn, allereerst den noodtoestand, ont
staan door de economische crisis welke er
toe leidt, dat het materieele en het econo
mische zich sterk op den voorgrond dringt.
De strijd der Katholieke arbeidersbeweging
gaat echter ver uit boven het louter-mate-
rieele. Het grootere belang, het geestelijke
en stoffelijke belang van den werknemer
en indirect tevens het algemeen belang in
geestelijk en wereldlijk opzicht, dat alles
aldus spr. dient de mate onzer werk
zaamheid te bepalen.
Het thans heerschende „stelsel"
heeft afgedaan.
De nooden van dezen tijd eischen ver
dubbelde activiteit en extra daadwerke
lijke beoefening van de solidaritei! Een
houding waarbij de arbeiders de eerste
en de ergste getroffen slachtoffers het
hoofd in den schoot zouden leggen en zich
gedwee de gruwelen van dezen tijd zouden
laten welgevallen, zou hun onwaardig en
bovendien zeer onverstandig zijn. De crisis
demonstreert waarschijnlijk duidelijker en
meer afdoende dan uitvoerige wetenschap
pelijke vertoogen, dat het thans heerschen
de economische „stelsel" heeft afgedaan en
vervangen moet worden door een ander;
de anarchie in voortbrenging en distributie
moet plaats maken voor ordening, de heer
schappij van onverstand en eigen belang,
voor die van verstand en algemeen belang.
De verhoudingen ontwikkelen zich lang
zaam in de richting van ordening en rege
ling; het tempo dier ontwikkeling zal ver
sneld worden naar mate onze activiteit
groeit en in de kringen der veelsoortige
groote en kleine ondernemers slachtoffers
vallen en dreigen te vallen.
Wij staan aan het begin van
een nieuwe sociaal-economi
sche periode.
Is de toestand, sociaal-economisch, zóó
hopeloos als sommigen of velen dat schij
nen te meenen? vraagt spr. Z.i. is dat geens
zins het geval. Naar spr.'s stellige overtui
ging, staan wij als alle teekenen niet be
driegen, aan Let begin van een nieuwe
sociaal-economische periode, lang voorbe
reid door de hoogste kerkelyke autoritei
ten, gesteund door tal van intellectueelen,
geestelijken en leeken; lang voorbereid niet
het minst door de arbeidersbeweging, een
periode welke, is zij agesloten, een einde
zal hebben gemaakt aan de verfoeilijke
vrije concuirentie, aan de overheersching
der geldbelangen in onze volkshuishouding,
aan de economische dictatuur, aan de ach
teruitzetting van den arbeid, aan den klas-
sestrijd, aan alles wat onredelijk is in de
verhoudingen tusschen hen, die bij de
voortbrenging en distributie betrokken zijn.
Voorzichtig zijn met voort
varendheid.
Toch waarschuwt spr. voorzichtig te zijn
met de voortvarendheid, waarmede som
migen naar een, zij het niet altijd even
concreet aangeduide nieuwe orde van za
ken zeggen te willen streven. Indien de
momenteele materieele nood niet al te uit
sluitend drijfveer is voor de hernieuwde
hervormers, indien bij hun hervormings-
drang ook het zedelijke en het sociale,
liefst bewust een rol spelen, dan kunnen
wij niet dan me. groote voldoening die
activiteit begroeten. Dat men thans, zij het
soms wat al te luidruchtig en wat al te op
pervlakkig spreken kan van ordening van
het sociaal-economische leven, van corpo
ratieven staat en maatschappijen, is voor
een niet gering deel te danken aan het so
ciaal-economisch opbouwende practische
werk, reeds meer dan veertig jaren door de
Katholieke arbeidersbeweging, gesteund
door opeenvolgende Pausen, verrich!
Niet de bonkige knoet van een
willekeurige dictator.
Begroeten wij dus de nieuwe hervormers,
uiteraard geldt dit alleen hen, die echt en
oprecht en geloofwaardig zijn. Die titels
gelden stellig niet voor hen, die ondanks
het zieleleed, dat in Duitschland is en wordt
geleden, aansturen op een tot het aller
dwaaste, onnatuurlijke, tyrannieke, door
gedreven „eenheid", steunend op een zieke
lijk en gevaarlijk nationalisme, niet voor
hen, die de godsdienstige, cultureele en so
ciale zegeningen, welke de democratie ons
land gebracht heeft, bewust miskennen en
dien regeeringsvorm vervangen willen door
een staatkundig regiem, waarin de bonkige
knoet van een willekeurigen dictator re
geert.
De drang naar een corpora
tieve maatschappij.
Het gaat om veel verliezen of veel win
nen. Want naast hegeen verloren kan wor
den kan er ook veel, n.L een nieuwe we
reld gewonnen worden. Het liberalisme
het moge in departement en pers nog wat
na-gloeien is, door de massa niet be
treurd, naar den geest gestorven. Wat het
socialisme betreft het communisme voor
het oogenblik buiten beschouwing laten
de mag met voldoening op een wellicht
vrij groot aantal leiders en georganiseer-
den van ons land het woord van Quadrage-
simo Anno worden toegepast, dat het niet
te ontkennen valt, dat hun wenschen de
rechtmatige eischen der christelijke maat
schappij-hervormers somtijds sterk nabij
komen. De middenstof neigt naar de „cor
poratieve maatschappij". Terecht 'wordt op
paraatheid aangedrongen by hen, die di
rect en indirect bij de Katholieke arbei
dersbeweging betrokken zijn, opdat het
geen komen gaat, mede ons stempel draag!
De Regeeringsmaatregclen.
De regeeringsmaatregelen besprekende
zegt spr., dat de Bedrijfsradenwet, evenals
de Huisarbeidwet hun zegenrijken socialen
arbeid nu kunnen beginnen. De bedryfsra-
den hebben niet met onze instemming
slechts een, en dan nog een al te zeer be
perkte sociale taak. Indien het politiek on
mogelijk zou zijn die wet thans zoodanig
te wyzigen, dat zij bevoegdheden tot het
nemen van diep ingrypende economische
maatregelen, waardoor voortbrenging en
distributie aan deskundig vastgestelde voor
schriften gebonden zijn, wel zou hebben,
dan zal er in het belang van ons economi
sche leven niet aan te ontkomen zijn om
afzonderlyke economische raden in het le
ve» te loepen, waaraan groote bevoegdhe
den waren toe te kennen. En de Bedrijfs
radenwet en eventueel laatst bedoelde eco
nomische raden zullen uiteraard, alles in
het werk stellen om de werkgelegenheid t.e
bevorderen, dus de rampzalige werkloos
heid te bestrijden.
Spr. dringt aan op een wet, regelende
de werkloosneidsverzekering, welke stabi
liteit behoef! Het moet onmogelijk worden
gemaakt, dat a-sociaie elementen de oor
spronkelijke en eigenlijke draagster dier
verzekering, de vakoeweging, op ontoelaat
bare wijze bestrijden. Voorts is het hoog
tijd voor de totstandkoming van een zie
kenfondswet, welke evenals het genoemde
constructieve sociale werk, ook geen geld
behoeft te kosten indien, zoolang als noo
dig, het verband met ar! 124 der Ziektewet
georoken wordt.
Er mag geen sprake zijn van
pessimisme.
Alles by een, er mag geen sprake zijn van
pessimisme en onverschilligheid, nog min
der van wanhoop en ontvluchting van ons
vaandel. Er is alle reden tot hernieuwde
activiteit en tot een broederlijk daadwerke
lijk betrachten van de solidariteit.
Alle geoorloofde middelen moeten wor
den aangewend om zoo spoedig mogelijk
tot de thans zoo veel genoemde en geroem
de „corporatieve maatschappij", d.w.z. de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie te
komen. Hierin ligt onze taak en ons ideaal.
Moge het u allen gegeven zijn, aldus be
sloot spr. zyn toespraak, gesteund en ge
schraagd door God s zegen, als leiders en
dienaars, met voldoening en succes te bou
wen aan een door de Christelijke zedewet
gedragen maatschappij, welke, naar wy
hopen, binnen niet al te langen tijd, aan de
kimme zichtbaar zal zijn!
RECHTZAKEN
HAAGSCHE RECHTBANK.
De Haagsche Rechtbank heeft heden uit
spraak gedaan in de zaak van den chauf
feur L. van B. te Rotterdam, tegen wien
door het O. M. 3 maanden hechtenis en
intrekking van het rijbewijs is geëischt,
terzake dat hij in den laten avond van 24
Juni j.l. op den Leidsche weg te Wasse
naar, als bestuurder van een auto heeft
gereden vlak langs een stilstaande auto
ter zijde waarvan zich de gebrs. Van S.
bevonden met het gevolg, dat beiden wer
den aangereden en een hunner gedood
werd.
Verdachte werd veroordeeld tot een
geldboete van ƒ75 subs. 50 d. zonder
meer.
De Rechtbank overwoog in het vonnis
o.m. dat de gebroeders S. zeer onvoorzich
tig hadden gehandeld door aan den linker
zijde van hun auto op den rijweg te gaan
staan.
De 35-jarige D. S. en de 22-jarige P. K.
K., beiden teekenaars wonende te Utrecht,
hebben terecht gestaan ter zake van dief
stal van blauw-teekeningen ten nadeele
van de N.V. Apeldoornsche Koeltechniek
te Wassenaar alwaar zij destijds in
dienstbetrekking waren.
De Rechtbank veroordeelde ter zake S.
tot een boete van 750 subs. 75 d. en K. tot
een boete van 100 subs. 10 d.
Het O.M. had tegen de verdachten resp.
4 en 2 maanden gevangenisstraf geëisch!
VAN DOORNE CONTRA A. V. R. O.
Eischer niet ontvankelijk verklaard.
De Amsterdamsche Rechtbank wees van
daag vonnis in het civiel geding van mr.
van Doorne contra de A.V.R.O., waarbij
mr. van Doorne nietigverklaring eischte
van het royementsbesluit, door de A.V.R.
O. t.o. van hem uitgesproken.
De rechtbank verklaarde eischer niet
ontvankelijk in zijn vordering en veroor
deelde hem tot betaling van de kosten, be
groot op 300.
Eischer is, aldus overwoog de rechtbank,
van 't besluit van het dagelijksch bestuur
in beroep gekomen bij de algemeene ver
gadering; tegen de rechtmatigheid van de
beslissing van deze algemeene vergadering
heeft eischer géén grieven naar voren ge
bracht.
Nu Mr. van Doorne de zaak aanhangig
heeft gemaakt by de hoogste instantie der
vereeniginr de Algemeene Vergadering)
kan hij niet meer in zyn eisch worden ont
vangen bij den gewonen rechter.
Voorts overwoog de rechtbank, dat de
feiten ten aanzien van de onjuiste voor-
AGENDA
LEIDEN.
Dinsdag. Uitvoering Mij, tot Bevordering
der Toonkunst, Stadsgehoorzaal,
8 uur.
Woensdag, K. K. Rijtuig- en Wagenmakers-
patroonsver. „S! Joseph", Kring
Leiden, gebouw Concordia, 4 uur.
Donderdag, De Leidsche Kunstkring „Voor
Allen", concert Stadsgehoorzaal,
8.15 uur.
De nachtdienst der apotheken wordt voor
deze week waargenomen door de apotheek
C. W. D u y s t e r, Nieuwe Rijn 18, Tel. 523.
lichting van het publiek niet voldoende
duidelijk omschreven waren.
Voor de A.V.R.O. werd in deze zaak ge
pleit door mr. Salm en mr. Adriaanse.
Voor mr. van Doorne trad op mr. van
Woelderen.
STROOPERSDRAMA.
De advocaat-generaal bij den Hoogen
Raad, mr. Wijnveldt, heeft Maandag gecon
cludeerd tot verwerping van het cassatie
beroep van C. N., die, in de duinen onder
Wassenaar aan 't stroopen zijnde, werd aan
getroffen door een jachtopziener, op wien
hy eenige schoten zou hebben gelos!
Het Hof te 's Gravenhage heeft hem we
gens poging tot doodslag veroordeeld tot
3}< jaar gevangenisstraf.
Arrest Hooge Raad 8 Januari.
LETTEREN EN KUNST
HOYNCK VAN PAPENDRECHT.
In den ouderdom van 75 jaar is te 's Gra
venhage overleden de bekende kunstschil
der Jan Hoynck van Papendrecht, vooral
bekend door het illustreeren en schilderen
van militaire onderwerpen en landschap
pen.
STADSNIEUWS
DE WINTER IN HET LAND.
DE NOOD IS GROOT EN DAAROM IS'
HULP DRINGEND NOODIG!
'n Goed voorbereide aanslag op Leiden
beraamd.
Jawe behoeven het toch eigenlijk
niet meer te zeggen, dat de winter in het
land is. De koude vrieswind heeft het de
laatste week maar al te goed doen gevoe
len.
Het vroor, dat het kraakte en terwyl
menigeen zich blij maakte in het vooruit
zicht van de wintersport met volle teugen
te kunnen genieten, maakten anderen zich
bezorgd, wijl de win ter-vreugde ook win-
ter-ellende, nijpend gebrek aan voeding
en kleeding met zich medebreng!
De vreugde over wintervermaak is nim
mer in staat geweest de gevolgen der win-
ter-eilende ongedaan te maken en waar de
crisistijd voor zeer vele medeburgers, ook
voor hen, die vroeger niet zoozeer van de
win ter-ellende te lijden hadden, ernstige
gevolgen medebrengt, moesten er midde
len beraamd worden om den grooten nood
zooveel mogelijk te lenigen.
Het Leidsch Crisis Comité heeft reeds en
kele jaren zegenrijk werk verricht, ook al
wordt alles, wat gedaan wordt, niet aan Je
openbaarheid prijs gegeven. Wanneer de
comité-leden eens mochten vertellen van
het schrijnend leed, dat vele menschen
dwingt om hulp en steun te zoeken, men
zou ontstellende dingen te hooren krij
gen.
Want de nood heeft in het afgeloopen
jaar weer meerdere slachtoffers gemaakt.
Vele stille armen hebben hun laatste cen
ten geleidelijk opgeteerd en hoewel met 'n
zekeren schroom zijn zy tenslotte toch ge
dwongen geworden hulp en steun te zoe
ken by het Crisis Comité, dat helpt....
voor zoover er te helpen val!
De wekelijkSche collecten hebben het Co
mité 'n vrij geregelden bron van inkomsten
verschaf! En al liep het bedrag der ont
vangen gelden geleidelijk terug, er kon
den toch altyd vele menschen geholpen
worden. Bovendien, wanneer kleine zak en-
"lui geholpen zijn met 'n bedrag van ƒ300
of ƒ400 en zij daardoor in staat zyn het
geleende bedrag langzaam aan weer af te
lossen, dan kunnen er weer anderen gehol
pen worden....
Maar, het is winter en de nood werd
grooter naarmate de crisistijd blyft aan
houden.
Daarom heeft het Crisis Comité gemeend
'n extra beroep te mogen doen op de Leid
sche burgerij om met 'n sprong ineens weer
in staat te zijn te kunnen weldoen.
Daarom zal er deze week 'n goed voor
bereide aanslag op Leiden, op de beurzen
der burgerij worden gedaan. Deze aanslag
zal geschieden door pl.m. 120 dames en
heeren studenten, aangevuld met burger
collectanten, geruggesteund in de eerste
plaats door de financieele commissie van
het Crisis Comité en in de tweede plaats
door het machtige hulpmiddel: de muziek,
die de Leidsche burgerij Woensdag en
Donderdag eraan zal herinneren, dat het
crisistijd, dus collecte-tijd is.
Juist in deze dagen, nu de winter zich
doet gevoelen, in dezen tyd, nu het na
derende Kerstfeest weer een sfeer van vr>
de schept en verademing kan brengen in
het jachten dezer wereld, nu menigeen in
de stille rust van den Kersttijd weer 'n
dankgebed kan opzenden tot oen Gever
van alle goed, na is het de geschikt* tyd
