t
BRIEVEN OVER ONS
GELOOF
VRIJDAG 1 DECEMBER 1933
DE LEIDSCHE CÜURAN1
DERDE BLAD PAG. 9
HET WONDER. 2.
Hoe kunnen wij ooit zeker weten
of een buitengewoon feit een
wonder is? Kunnen de getuige
nissen over zoo'n feit wel betrouw
baar zijn? Kunnen ons onbeken
de natuurkrachten de wonderen
niet hebben veroorzaakt?
Dat wonderen dit zijn buitengewone,
zintuigelijk-waarneembare feiten, die de
krachten van alle schepselen te boven
gaan mogelijk zijn, Paul, heb ik je
de vorige keer aangetoond, 't Was eigenlijk
gek, dat ik je daarover nog uitvoerig moest
schrijven, maar ik wilde toch niet zoo on
beleefd zijn als J. J. Rousseau, die, zooais
ik je vertelde, menschen, die in God ge-
looven en tóch de mogelijkheid van het
wonder loochenen, eenvoudig bij de offi-
cieele gekken indeelde!
Nu moet je overigens niet denken, dat
deze veelgeprezen „vrijdenker" verder een
juist inzicht in deze kwestie had. Wel
schreef hij: „Welk mensch heeft ooit ge
loochend, dat God wonderen kan doen",
maar hij beweerde ook net als jullie
pientere typiste Annie Handjes! dat n^n
onmogelijk met zekerheid kan weten, óf
een buitengewoon feit inderdaad een won
der is, „want", schreef hij, „wij weten niet,
hoever de natuurkrachten gaan en wij
hebben dus nooit het recht om te zeggen,
dat zoo'n feit die krachten te boven
gaat"....
„En allereerst", zei verleden week een
stem, die lang gezwegen had, de stem van
jullie „vrijdenkenden" boekhouder Basman,
„allereerst moet trouwens nog vast staan,
dat die feiten, die jullie wonderen noe
men, werkelijk gebeurd zijn. Bij die
vreemde geschiedenissen zei Basman
waarover jullie Evangelieën spreken, wa
ren slechts héél eenvoudige ongeletterde
menschen tegenwoordig: arme visschers
en boeren van Palestina. Als d'r nu bij
voorbeeld natuurkundigen of dokters bij wa
ren geweest, dan was er critisch en weten-
schappelijk-nauwkeurig toegezien en als
diè dan getuigenis hadden gegeven....
maar nou!"....
Geachte heer Basman, inderdaad: om
met zekerheid te kunnen zeg
gen, of er werkelijk een wonder
is geschied, moeten wij twee din
gen weten: primo, dat het feit waarover
Jt gaat werkelijk heeft plaats gehad en ten
tweede, dat dit feit werkelijk boven-natuur-
lijk is.
Hoe krijgen wij zekerheid over de vraag,
of het feit, dat een wonder genoemd wordt,
werkelijk geschiedde?
Een wonder is een feit, dat de menschen
met hun zintuigen (oogen, ooren,
enz.) kunnen waarnemen. Voor het goed
waarnemen van zoo'n feit is dus heele-
maal niet noodig dat men „geletterd"
is of hoogeschool-studie heeft gemaakt;
men behoeft slechts goede zintuigen te
hebben! Of is er soms bijzondere geleerd
heid noodig om waar te nemen dat iemand
op een open weideplaats vijf brooden vóór
zich heeft liggen en zoolang daarvan stuk
ken afbreekt, tot vijfduizend hongerige
mannen verzadigd zijn en dat er nog twaalf
korven met brokken overblijven? Of moes
ten de familieleden en kennissen van Laza
rus over een bijzondere geestesontwikke
ling beschikken om te constateeren, dat La
zarus dood was, de lucht van het lijk te rui
ken het Evangelieverhaal vertelt ons
dit en vier dagen na zijn dood Jezus'
machtwoord „Sta op!" te hooren en te zien,
dat het leven in hem was teruggekomen?
Misschien zal Basman hierop antwoor
den: „Goed, maar als ik nu van de oogge
tuigen zelf het verhaal van die gebeurtenis
sen gehoord had, dan was het nóg wat an
ders! Maar nu moet ik dat alles maar geloo-
ven uit boeken die eeuwen oud zijn...."
Zeg mij dan eens, waarde heer Basman,
weet u zeker, dat Karei de Groote bestaan
heeft en Willem de Zwijger en Napo
leon?Basman zal daaraan geen oogen-
blik twijfelen, en toch kan hij dit niet an
ders weten dan uit boeken: geen tijdgenoot
en „ooggetuige" leeft er meer....
Het gaat er maar om óf de berichten,
welke die feiten verhalen betrouwbaar en
onvervalscht zijn. Dat de Evangeliën dit
zijn, Paul, daarover schrijf ik je in een on
zer eerstvolgende brieven. Maar waar ik
slechts op wijzen wilde is dit: om zeker
heid te krijgen over het werkelijk gebeurd
zijn van de feiten, die wij wonderen
noemen, behoeven wij in 't geheel géén an
dere maatstaf aan te leggen, dan voor de
andere niet-wonderlijke feiten der geschie
denis, want evenals deze waren zij met
de zinnen voor ieder waarneembaar en
evenals deze kunnen zij door betrouwbare
boeken en geschriften aan het nageslacht
worden bekend gemaakt.
En ook ons tweede punt, de boven
natuurlijkheid van het feit kan in
sommige gevallen met zeker
heid worden gekend. Jullie typiste
beweerde (in navolging van Rousseau!!),
dat wij, om zeker te weten of iets alle na
tuurkrachten te boven gaat, eerst alle na
tuurkrachten zouden moeten kennen....
Dat is, waarde mejuffrouw, heelemaal niet
noodig. Al weten wij dan misschien ook
niet precies hoevèr natuurkrachten
tenslotte kunnen reiken, wij weten wél,
hoevèr ze zeker niet kunnen reiken.
Een paar voorbeelden om je dit duidelijk
te maken.
Honderd meter te loopen binnen tien
seconden is nog nooit iemand gelukt
(het wereldrecord is iets boven 10 sec.).
Nu is het misschien mogelijk, dat er over
een paar jaar athleten zullen zijn, die de
100 M. in 10 of 9 seconden loopen. Ik wil
zeggen: de grens van het menschelijk
kunnen op dit gebied is niet precies aan
te geven, daar wij niet precies weten hoe
vèr de natuurlijke lichamelijke krachten in
dit opzicht zouden künnen reiken. Maar
wèl weten wij met zekerheid, dat diè krach
ten nooit zullen volstaan om die 100 M.
binnen één seconde te loopen.
Een ander voorbeeld ter verheldering: als
wij naar een regenboog kijken, dan kunnen
wij niet precies aangeven: daar begint de
roode kleur, zóóver reikt de gele, tot daar
gaat de groene. Omdat die kleuren in elkaar
overvloeien, kunnen wij niet precies
zeggen waar de grenzen tusschen die
kleuren liggen. Maar wèl kan ieder gezond
oog plaatsen op die regenboog onderschei
den, die twijfelloos niet rood zijn maar
geel, of niet geel maar groen. Zoo is ook ons
inzicht in de natuurkrachten: al kunnen wij
misschien de grenzen dier krachten niet
precies aangeven, toch kunnen wij van
sommige feiten wèl met zekerheid zeg
gen, dat zij buiten die grenzen liggen.
Het is wellicht mogelijk dat een bepaalde
scheikundige behandeling, die wij nu nog
niet kennen, een brood drie keer zoo groot
kan doen worden, maar het is onmogelijk
dat ooit natuurkrachten vijf brooden kun
nen doen uitdijen zóó dat zy méér dan ge
noeg zijn voor vijfduizend hongerige man
nen. En misschien zal een ons onbekende
toepassing van medische middelen in staat
zijn r beter dan de thans bekende handgre
pen der „kunstmatige ademhaling" uren-
lang-bewusteloozen weer tot beweging te
brengen, maar geen medische methode zal
ooit kunnen gevonden worden, waarbij op
één gesproken woord („Sta op!) een in
ontbinding verkeerend lichaam als dat van
Lazarus („Heer, hij riekt reeds!") na vier
dagen uit het graf verrijst.
En, Paul, ook dit kunnen wij zeker
zeggen: wanneer een feit rechtstreeks in
gaat tegen de gewone werking van na
tuurkrachten die ons wèl bekend zijn, dan
kan zoo'n feit nimmer door natuurkrachten
zijn veroorzaakt. Zoo is het bijv. een be
kende natuurwet, dat een onbeschermd
menschelijk lichaam in het vuur ver
brandt; als dit niet geschiedt, zooals dat
bij talrijke Christelijke martelaren het
geval was, dan kan dit slechts een won
der zijn.
En wij weten van vele natuurkrachten
precies wat zij in bepaalde omstandig
heden zeker zullen doen. Voor de beoor
deeling of een feit werkelijk alle natuur
krachten te boven gaat is het daarom niet
noodig alle natuurkrachten te kennen, maar
is het voldoende, te weten dat de
natuurkrachten die in dat bij
zondere feit een rol spelen,
dat effect nooit zouden hebben
kunnen bereiken. Zoo weten wij met
zekerheid, dat speeksel en slijk nooit van
nature de genezing van een blindgeborene
kunnen bewerken, zoo weten wij met ze
kerheid, dat de oppervlakte van water
nooit van nature een mensch kan dra
gen zonder dat deze daarbij eenig hulp
middel gebruikt, en ook weten wij, dat een
paar gesproken woorden „ik zeg U, sta
op" van nature nooit de kracht zullen heb
ben, een doode te doen verrijzen.
En tenslotte, hoe zouden dan door natuur
krachten die wonderen der goddelijke
alwetendheid: de profetieën te verkla
ren zijn? Een profetie is een ondubbel
zinnige voorspelling van een toekomstige
gebeurtenis, welke gebeurtenis geheel af
hankelijk is van den vrijen wil van God of
der menschen. Welke verborgen natuur
kracht kan Christus hebben aangewend
toen Hy Petrus voorspelde: „Voorwaar, Ik
zeg U, in dezen eigen nacht, voordat de
haan zal kraaien, zult gij Mij driemaal
verloochenen", een voorzegging dus tot in
de kleinste bij zonder helen, terwijl Petrus
zelf aan de mogelijkheid dat hij Jezus zou
kunnen verloochenen, nog niet eens ge
dacht had!
Basman en Tikker en Mej. Handjes, on
ze fiere bestrijders, hebben natuurlijk óók
„hypnotisme" en „suggestie" er bij ge
haald! Ze smeten met namen: van Sequah
via Charcot en Coué naar de Evangelie-
wonderen en Lourdes leidt voor hen één
rechte weg!
Over 14 dagen zal ik in vogelvlucht al
die „moderne wonderen": suggestief
hypnotisme en (wel ja waarom ook niet):
spiritisme, met je bekijken en daarbij eens
zien, hoe wij Katholieken tegenover die
verschijnselen moeten staan.
Ten slotte nog deze opmerking, Paul:
je kan je wonderschuwe collega's best toe
geven, dat in den loop der eeuwen heel
wat feiten door de geloovige Christenen
voor wonderen zijn gehouden, die dat niet
waren. Maar er blijven nog genoeg bui
tengewone gebeurtenissen over die met
volkomen zekerheid als wonderen kenbaar
z(jn!
Met broedergroet, mijn waarde!
(Naar aanleiding van deze brieven kan
men ook vragen inzenden over het ver
handelde aan het adres: mr. A. H. W. Die-
penbrock, Pr., Hageveld, Heemstede).
GEMENGDE BERICHTEN
Noodlottige steekpartij te
Vreeswijk
Vader van vier kinderen
in de buikktreek getroffen.
Aan gevolgen overleden.
Gistermiddag omstreeks vijf uur heeft
zich op den Lekdijk te Vreeswijk een dra
ma afgespeeld, hetwelk aan een persoon
het leven heeft gekost.
Op dien tijd bevonden zich nabij het peil-
huis op den dijk twee personen, zekere Th.
van Houten en zekere H. C. van Straten,
beiden inwoners van Vreeswijk. Vermoe
delijk in verband met een stroopersaange-
legenheid is oneenigheid tusschen beide
mannen ontstaan. Wat er precies gebeurd
is, is nog niet komen vast te staan, doch op
een gegeven oogenblik werd van S. met
een vijl of een mes in de buikstrfeek gesto
ken, waardoor hij levensgevaarlijk gewond
werd; de dader vluchtte daarna weg. Van
S. kon strompelend en met veel bloedver
lies zijn woning bereiken, waar hij ineen
zakte. Geneeskundige hulp was spoedig
aanwezig, doch gisteravond is het slacht
offer, gehuwd en vader van 4 kinderen,
aan de gevolgen van de bekomen .verwon
dingen overleden. Voor zijn dood kon van
S. nog mededeelen, dat hij door van H. was
neergestoken. De dader is door de politie
van Vreeswijk in zijn woning gearresteerd.
Op het gemeentehuis is hem een voorloo-
pig verhoor afgenomen, waarbij hij beken
de de daad te hebben gepleegd. Het onder
zoek wordt voortgezet. Het parket van
Utrecht kwam gisteravond nog ter plaatse
om een onderzoek in te stellen.
RADELOOS KLAAGDE HIJ ZIJN NOOD
AAN EEN VRIEND!
„Vele jaren aan de borst te sukkelen en
's nachts hoestbuien die wel een half uur
duurden, dat was mijn leven. Slapen deed
ik weinig en eten, ho maar! Radeloos
klaagde ik mijn nood aan een vriend. Deze
raadde mij Akker's Abdijsiroop aan. Ik had
er weinig vertrouyiifin in, maar toch kocht ik
den volgenden moreen Abdijsiroop. Na ge
bruik van 3 lepels Ivoeldajik al verlichting
en na 5 flesschen wa^ik Ji®lewaal van dien
ellendigen hoest gendpqp, toomt ik mij nu
weer prettig voel, goéd slaap,Jkortom een
gelukkig mensch ben.? ZcAscirijft ons de
heer L. K. te 's H., w$ns oftgineele brief
voor iedereen ter inzige ligt.
Als ge aan de bor^fc sukkelt, neem dan
ook Abdijsiroop, evenals de heer L. K.
Abdijsiroop bevrijdt de ademhalings
organen van slijm en andere ziektever
wekkende stoffen. Abdijsiroop verruimt
de ademhaling, verdrijft benauwdheden,
heelt de aangedane en ontstoken plekken
Onovertroffen bij Hoest, Bronchitis, In
fluenza, Asthma. Alom verkrijgbaar.
Thans per flesch 1.1.50 en 2.75.
Vraagt voor gebruik buitenshuis Abdij
siroop-Bonbons („gestolde" Abdijsiroop),
even geneeskrachtig! Doos: 35 en 60 cent.
(Reel.) 9399
FIETSER TE NIJMEGEN TEGEN DE
TRAM.
Aan gevolgen overleden.
Woensdagmiddag is de bejaarde Groes-
beeker van D. op de Sint Annabrug ver
moedelijk in botsing gekomen met een an
deren wielrijder. Hij zwaaide met zyn rij
wiel om en kwam tegen de electrische tram
aan. De man werd tegen den grond geslin
gerd. Een dokter, die in de nabijheid was,
constateerde inwendige kneuzingen. Per
ziekenauto is v. D. naar het St. Canisius-
Ziekenhuis gebracht. Daar is hij spoedig
na aankomst aan inwendige verbloeding
overleden.
Een zoon van den ongelukkige was bij
het ongeluk tegenwoordig.
ONTPLOFFING IN FABRIEK TE
PRINCENHAGE.
Een der arbeiders gedood.
In de Saval-schuimbluschfabriek te Prin-
cenhage ontstond gistermorgen half 12 een
ontploffing. Een hydraulisch apparaat, ge
vuld met chemische producten is door tot
nog toe onverklaarbare oorzaak ontploft.
De 19-jarige C. N. uit Beek, gem. Princen-
hage, die in de nabijheid stond, werd weg
geslingerd en vreeselijk verminkt.
Dr. Payens, directeur van den genees
kundigen dienst, die spoedig ter plaatse
was, gelastte overbrenging naar het zieken
huis. Gedurende het transport is de onge
lukkige echter overleden.
De justitie stelt een onderzoek in. Het
parket kwam gisteren nog ter plaatse.
Nader wordt nog gemeld: Het ongeluk
had plaats, toen eenige werklieden bezig
waren met een waterpers, waarin chemi
sche stoffen worden samengeperst, welke
stoffen, waarvan de samenstelling geheim
is, plotseling kwamen te ontploffen. De
luchtdruk door deze explosie was zoo he
vig, dat de ramen uit de spanningen wer
den gedrukt, deuren werden ontzet en een
muur scheurde, terwijl de twee werklieden,
die de pers bedienden meters ver werden
geslingerd. Een van hen, een zekere K.
bekwam hierbij, hoewel zijn kleeren in
flarden rond zijn lichaam hingen, slechts
gering letsel. De tweede echter, de 21-jari-
ge C.' Nagelkerke, werd met zulk een
kracht tegen een andere machine geslin-
I gerd, dat hy vrijwel op slag werd gedood.
Eenige andere werklieden kregen door de
rondvliegende chemische substantie brand
wonden aan handen en gelaat. Door den
hevigen knal kwamen van verschillende
kanten omwonenden toegesneld. Behalve ae
officieele autoriteiten werd echter niemand
in de fabriek toegelaten. Het lijk van den
arbeider Nagelkerke is naar het St. Igna-
tiusziekenhuis te Breda overgebracht.
Het Bredasche Parket onder leiding van
den Officier van Justitie mr. Graaf van
Limburg Stirum, was spoedig op de plaats
van het onheil aanwezig tot het instellen
van een onderzoek.
„Msb."
DE VILLABRAND TE AMSTERDAM.
Geheimzinnige brandhaard in gespaard
gebleven kamer.
Bij het uitgebreid onderzoek, door brand-
weer-politie ingesteld tijdens en na den
villabrand aan de Weteringschans te A'dam
is, zooals reeds gemeld, een verdachte om
standigheid geconstateerd, welke de poli
tie aanleiding heeft gegeven de bewoners
niet meer toe te laten.
Op de eerste verdieping, waar de brand
het felst heeft gewoed, is één kamer niet
door het vuur aangetast en volkomen ge
spaard gebleven. Aan een der laden van
een mahoniehouten kast werden echter
brandsporen gevonden. Aan de buitenzijde
was het hout geblakerd en binnen vond
men een omgevallen fleschje, waaruit
vloeistof, naar den reuk te oordeelen pe
troleum. was weggeloopen en op enkele
plaatsen gebrand nad. Hoe deze ontbran
ding is ontstaan kon niet worden vastge
steld.
Gistermorgen is het onderzoek voortge
zet door de Justitie, waarbij tegenwoordig
waren de Officier van Justitie mr. van
Dullemen, de Commissaris van Politie H.
I. de Jong, de Inspecteur van Politie B. J.
E. van Loo, politie-deskundige Van Led
den Hulsebosch, zoomede eenige deskun
digen van de brandweer. Het onderzoek
had tot resultaat dat brandhaarden op ver
schillende plaatsen zijn aangetroffen.
Nader vernemen wij nog, dat uit de kast,
waarin brand- en oliesporen zijn gevonden,
een bedrag van 450 aan juweelen en sie
raden worden vermist.
BRAND IN EEN OPSLAGPLAATS VAN
EEN ASBESTFABRIEK TE AMSTERDAM
Te kwart over zeven gisteravond ontdek
ten arbeiders, dat er brand was uitgebro
ken in een opslagplaats van De Boer's As
best en Rubberfabriek, gelegen op het oude
terrein van de Nederlandsche Scheepsbouw
Maatschappij aan de Dijksgracht bij de
Czaar Peterstraat tc A'dam. Onmiddellijk
werd de brandweer gealarmeerd, die uit
rukte met een motorspuit en de babyspuit,
deze laatste in verband" met de terreins
moeilijkheden. Via de zich in de nabijheid
bevindende luchtbrug over den spoorweg
werd de slang van den standpijp naar den
motorspuit geleid en weldra werd het vuur
met drie stralen bestreden. Het brandde lus
tig in de opslagplaats: wolvilt en stroocar-
ton boden gretig voedsel aan het vuur. Wel
dra was de brandweer onder leiding van
hoofdbrandmeester Hartdorff het vuur
meester. De schade aan goederen is betrek
kelijk gering en werd door den eigenaar op
700 a 1000 gulden geschat. Het bedrijf on
dervindt geen stagnatie, terwijl verzeke
ring de schade dekt. De oorzaak van den
brand is onbekend, waarschijnlijk moet
deze gezocht worden in uitstraling of von
ken van de heeteluchtoven, die zich ook in
dit gebouw bevindt.
De arbeiders hadden de opslagplaats
reeds om half zes verlaten.
DIEFSTAL UIT EEN JUWELIERSZAAK.
Voor drie mille aan diamanten gestolen.
De brandkast was niet gebruikt!
Gisternacht constateerde een agent van
politie te Amsterdam, dat in een kleine ju
welierszaak, gevestigd aan de Weterings
schans bij de Vijzelstraat, de deur open
stond. Deze deur geeft toegang tot 'n hal
letje, dat door een van een glasruit voor
ziene deur was afgesloten. Deze ruit bleek
uitgesneden te zijn. De eigenaar, een Duit-
scher, heeft aan de politie van het bureau
Leidscheplein medegedeeld, dat eenige ge
zette diamanten, welke, naar hij opgaf, een
waarde van ongeveer drieduizend gulden
vertegenwoordigen, gestolen zijn. Hij ver
moedt dat onbekenden zich in zijn zaak
hebben laten insluiten. Het is verder ge
bleken, dat in de zaak een brandkast met
alarm-signaal aanwezig is, waarin bij het
sluiten der zaak eventueel alle voorwerpen
van waarde kunnen worden opgeborgen.
In het onderhavige geval was dit echter
niet geschied!
UIT DE OMGEVING
KATWIJK.
Vleesch in blik. Voor Katwijk zal de
verkoop van het bekende, veel besproken
en becritiseerde vleesch in blik geschie
den door de georganiseerde slagers, dat
zijn de slagers, aangesloten bij de Slagers-
vereeniging „Katwijk en Omstreken". De
j slagers zullen vanaf heden in het bezit
kunnen worden gesteld van dit product
waarvan de verkoop aan bezitters van
idoor de gemeente verstrekte bonnen zal
kunnen plaats hebben a 35 ct. per blik.
Het gemeentebestuur heeft de distributie
van de blikken opgedragen aan het bestuur
der Slagersvereeniging die het weer on
der de leden distribueert. Voor Katwijk
aan den Rijn is het de secr. de heer W.
Caspers, voor Katwijk aan Zee de voorzit
ter J. Vooys die deze taak op zich hebben
genomen.
Steun aan den tuinbouw. Door het
bestuur van de Tuinbouwvereeniging Kat
wijk en Omstreken is voor de leden, ver
bouwers en aanvoerders van vroege aard
appelen aan de veiling van de Regee-
ringscommissaris voor de uitvoering van
den Tuinbouwsteunwet de mededeeling ont
vanen dat een voorschot op over 1933
eventueel te betalen toeslagen kan worden
uitbetaald. Dit voorschot op de toeslag be
draagt thans ƒ0.50 per 100 K.G. Met de
uitbetaling hiervan zal waarschijnlijk vol
gende week eên begin worden gemaakt.
Die spoedig helpt, helpt dubbel!
Geen belangstelling voor de N. S. B.
Een dezer dagen uitgeschreven vergade
ring van de N. S. B. afdeeling Leiden die
gehouden zou worden in de zaal Fennes
kon wegens gebrek aan belangstelling niet
doorgaan.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Personalia. In de plaats van den heer
A. C. v. Mil die bedankt heeft, is tot lid
van het R.-K. Armbestuur benoemd de
heer G. van Wouw.
St. Nicolaasfeest. - Naar we vernemen
is bericht ontcvangen dat St. Nicolaas ook
dit jaar op zijn gewonen tocht ook Kat
wijk aan den Rijn weer zal aandoen en
voornamelijk de kinderen een bezoek zal
brengen. En daar allen moeilijk afzonder
lijk bezocht kunnen worden heeft hij ge
vraagd dat de kinderen der St. Joseph-
school met hun kleinere broertjes en zus
jes des middags in het Parochiehuis zullen
samen komen. Daar zal de Sint met zwarte
Piet te 2 uur arriveeren om de kinderen
toe te spreken en ze, naar gelang van hun
vlijt en gedrag in het afgeloopen tijdvak,
te belooonen.
Tuinbouw. Vroeger dan gewoonlijk
zal het seizoen van den tuinbouw beëin
digd zijn en grooter dan gewoonlijk zal het
aantal zijn, dat deze winter in dit bedrijf
geen werk zal kunnen vinden dus op den
steun zal zyn aangewezen. De bloemb<5llen-
bedrijven zijn allen ingekrompen en ook
in den tuinbouwbedrijven zal bij de mees
te tuinders de te betalen oppervlakte klei
ner zijn dan vorige jaren. Uitbreiding is
bij niemand geoorloofd en het laten ver
richten van extra werkzaamheden kan nie
mand zich meer veroorloven. De winter-
producten zullen dit seizoen zeer waar
schijnlijk vroeger geruimd zijn dan ge
woonlijk omdat niemand eenig heil ver
wacht van het bewaren en waarbij komt
dat men de opbrengst dezer producten noo
dig heeft om de winter door te komen. Van
het diepspitten met steun van Rijk en ge
meente zal, naar we vernemen, ook dezen
winter niet zoo'n veelvuldig gebruik ge
maakt kunnen worden dan vorig jaar.
Ook al vanwege de ongunstige omstandig
heden en omdat genoemde steun geringer
zal zijn dan vorige winter.
WASSENAAR
Geboren: Magdalena Clasina d. van
G. Jansen en C. M. van der Togt Mar-
garetha Maria d. van W. J. B. Fokkë en
C. C. van Bentem Willem z. van N.
Zonneveld en A. van Rijssel Johanna
Adriana d. v. J. J. v. Spronssen en J. M.
v. d. Kwartel Elisabeth Josephina d. v.
H. van der Gugten en W. H. Hoek.
Ondertrouwd: J. H. W. Boddens en
J. van der Rest W. Everts en C. Pas,
Overleden: Agatha Antonia van Die
ren Bijvoet 73 j. wed. van A. H. P. van
Velsen.
Gevestigd: E. M. Zomerveld, uit den
Haag, Rijksstraatweg 763 J. Starreveld
en gezin, fotograaf, uit den Haag, Rijks
straatweg 340A A. Jurgens geb. de Boer
uit Den Haag, Rijksstraatweg 340A C.
Drossaart, van Dusseldorp en gezin, Ambt.
Dept. Ec. Zaken, uit Den Haag, Pr. Fred,
laan 10 E. Zurstrassen, dienstbode, uit
den Haag, Pr. Fred, laan 10 A. P. Sa-
bee, uit Den Haag, Backershaegenlaan 10
M. C. de Kievit geb. Wijsman, uit Voor
hout, Moelnstraat 7 Wed. Schippers geb.
S. Blom, uit Hillegersberg, Santhortslaan
63 M. J. M .Ofner ,uit Den Haag, Was
sen, weg 17b W. van der Haas, hulp in de
huish. uit Den Haag, Binnenweg 17 G.
O. E. Ziehaus geb. Haup, uit Den Haag, Zij-
deweg 40 Th. Kaser, dienstbode, uit
Emmerick, van der Oudermeulenlaan 13
J. Nagtegaal, dienstbode uit Voorscho
ten, L. Kerkdam 81 F. Wortman, dienst
bode, uit Den Haag, Hoogeweg 2 H. Bo-
gaards, boerenknecht uit Alphen aa da R.,
Raaphorstlaan 11 M. Walenstein, dienst
bode uit Warmond, Schouwweg 55 J.
D. Munnik, uit Zoeterwoude, Molenstraat
2 L. Havranek, uit Den Haag, Laan van
Koot 12 M. Kniewasser, dienstbode uit
Hinterstoder, Beukenlaan 6 M. G. van
Tol, dienstbode uit Akersloot, Plein 14
J. Dijkstra, boerenknecht uit Voorschoten
Maadrilft 5.
Vertrokken: A. Zwaan en gezin,
naar den Haag A. J. E. Kusters naar
Curacao J. M. Kusters geb. Bosch en
gezin naar den Haag P. H. H. E. Mac
Lean naar Delft G. A. E. Janssen naar
Haarlem W. J. Bergs naar Den Haag
J. M. van Noort naar Den Haag
P. M. J. Tegelaar geb. Spaargaren naar
Den Haag A. M. R. A. Koopmans naar
Brussel A. J. de Vries naar Weststel
lingwerf, Mr. J. I. Noest en vr. naar
Gent.
