25ste Jaargang DONDERDAG 23 NOVEMBER 1933 No. 7668 y DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN VOORNAAMSTE NIEUWS. Stadsgehoorzaal - Leiden £aid&(iïie(3oufyCMit DE ABOftNElviEftlSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal E»ij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 MENSCHENVLEESCH MAG NOOIT GOEDKOOP ZIJN". DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten noogste 3ü woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur m verhuur, koQp en verkoop: 0.50 Met het overlijden van den politieken hoofdredacteur van het „Vaderland", den heer Roodhuyzen, heeft de Nederlandsche pers een zeer bekwaam journalist verlo ren. Zijn artikelen werden gelezen en genoten ook door zeer velen, die 't er niet mee eens waren. onder de verdiensten van wijlen den heer Roodhuyzen is dezer dagen ook ge memoreerd zijn sympathie en ijveren voor de gezonde sport. Dit is voor een medewerker van het „Va derland" aanleiding, om te herinneren aan een artikel van Roodhuyzen in het „Va derland" van 17 Juni 1933, waar hij het maatschappelijk kwaad van de excessen der sport brandmerkte. Het artikel droeg den titel: „Menschenvleesch mag nooit goedkoop zijn". Wij willen hier ook gaarne uit bedoeld artikel enkele gedeelten citeeren, gedach tig aan het „Frappez souvent et frappez fort", wat vrij vertaald beteekent: de aan houder wint. Oók wij willen het hopen: de aanhouder in den strijd tegen de sport- o v e r d r ij'v i n g. Roodhuyzen schreef zijn artikel naar aanleiding van een nieuwe ramp in den onzinnigen wedren naar het verbeteren van een wereldsnelheidsrecord. „Kan men zich zoo schreef hij iets ergerlijkers voorstellen dan dat duizenden, en nog eens duizenden, ademloos van op winding, staan te kijken naar een schouw spel, dat alleen dan interessant is, als „er iets gebeurt"? De duizenden zijn de schul digen, die, geheel in den geest van dezen tijd, het best zijn te vergelijken bij den Engelschman, die den leeuwentemmer na- reisde, in de hoop er eens getuige van te zullen wezen, hoe deze man der lugubere broodwinning door den Koning der Woestijn zou worden opgepeuzeld". Zeker, de snelvaart heeft in onzen jach- tigen tijd haar nut, maar de Overheid late haar alleen toe als proef, als zuiver we tenschappelijk experiment en dus genomen in tegenwoordigheid van enkele mannen van het vak. „Die duizenden op menschen vleesch belusten, een tas de badauds, be hoeven daar niet de hoogeschool te bezoe ken in zake opvoeding in de amoraliteit. Die duizenden zijn van het allooi van de bezoekers van bokswedstrijden, die het hartverheffend schouwspel willen bijwonen van de verandering van een mensch, ge schapen naar Gods beeld, in een bal ge hakt. En in plaats, dat de Overheid die kampioenen arresteert en ze met een paar jaar hard labour straft, geniet die heerlijke vertooning haar bescherming" „Men wordt oproering, als men leest van de sommen gelds, door een waanzinnige wereld aan zulke nietsnutters, aan zulke koningen der demoralisatie ten beste ge geven. En dubbel oproerig, als men be denkt, hoe de echte kunst vaak om brood loopt, hoe tooneel en muziek en schilder kunst een moeilijken tijd doormaken". „De wereldoorlog heeft zeker voor een groot deel die verwording, die ons aan het decadente tijdperk van het Romeinsche Keizerrijk herinnert, op zijn geweten. Sinds dien trekt men zich van een men- schenleven weinig of niets aan. En dat is nog verklaarbaar bij die volken, die op last van de Overheid er aan meegedaan hebben hun medemenschen bij duizenden tegelijk naar de andere wereld te helpen, maar het kwaad is helaas doorgevreten ook tot die volken, die deze schitterende opvoe ding in de leer van: Heb uw naaste lief als u zeiven, niet hebben genoten". „lederen morgen, vooral Maandagmor gen, vraagt men zich weer met schrik af, welke menschenlevens de auto's en de xao- torfietsen, die ergste van Belzebubs uitvin dingen, weer hebben vernield. En het be droevendste is, dat wie een slachtoffer maakt en daarvoor doorgaans tamelijk licht gestraft wordt, allerminst met den nek wordt aangezien". En dan eindigt Roodhuyzen met te ver trouwen, dat alle voorstanders van de ge zonde sport, tot welke hij de eer heeft te behooren, de Overheid er toe zullen drin gen, alle vertooningen op lichamelijk ge bied, die een volk demoraliseeren, te ver bieden, de bokswedstrijden in de eerste plaats. RECTIFICATIE. In de driestar van gisteren is de voor laatste alinea door een fout ter zetterij on leesbaar geworden. Men leze: Maar door de eischen van eind-examens enz. worden zij in dit streven geremd, van wege den overvloed van stof, kwalitatief en kwanitatief, die verwerkt, „ingestapmt" moet worden. EEN INTERPELLATIE, DIE TIJD-VERLIES IS. W E E R EEN DEBAT OVER DEN ZOMERTIJD. DEN HAAG, 22 November. De Kamer heeft een geheelen middag verspild aan een volkomen overbodige in terpellatie van den heer Cramer (S.D. A.P.) met betrekking tot de politieke ge beurtenissen in Indië. Om met den heer Feber (R.K.) te spreken: deze interpel latie heeft zakelijk weinig nieuws ge bracht en wij stemmen met den katholie ken afgevaardigde in, waar hij de Kamer op het hart drukte, voortaan bij het toe staan van dergelijke interpellaties mati ging te betrachten. Bovendien: in gemoe- de mag de vraag worden gesteld of de heer Cramer wel de aangewezen man mag worde geacht gezien zijn houding aan genomen bij zekere gebeurtenis om de regeering te adviseeren over de wijze, waaroj? zij in Indië het gezag moet hand haven. Zooals te doen gebruikelijk is, stelde de interpellant den minister van koloniën, den heer Colijn, een aantal vragen. De heer Cramer was bang, dat door het in den laatsten tijd verscherpte politioneele op treden de politieke tegenstellingen zouden worden toegespitst. Bovendien vreesde hij, dat de Indische volksbeweging verkeerde banen zou inslaan door de beperking van het recht van vereen iging en vergadering. Bovendien nam de heer Cramer de Indi sche volksleider ir. Soekarno in bescher ming, die door de Regeering wegens ver storing van de openbare orde en de rust met interneering wordt bedreigd. Hij wraakte het, dat de regeering begin Augus tus zoo krachtig tegenover de inheemsche volksbeweging en hare leiders, met name tegen ir. Soekarno, is opgetreden Boven dien wilde de interpellant de exorbitante rechten in Indië zien afgeschaft c.q. buiten toepassing laten. Een door hem ingediende motie, waar van het eerste deel, dat zooveel mogelijk het recht van vereeniging en vergadering wilde ontzien, volkomen zinledig was de heeren Joekes (V.D.) en Feber wezen hierop uitdrukkelijk en de heer C o- 1 ij n merkte op, dat ook de Indische regee ring niets anders beoogt en het tweede- deel, dat opheffing c.q. afschaffing der exorbitante rechten vroeg, voor de meer derheid onaanvaardbaar was afgezien daarvan is het toch reeds een onmogelijke figuur, dat de regeering bepaalde haar toe laat werd met 20 tegen 50 stemmen ver- komende rechten per motie ongebruikt worpen. Naast de stemmen van de sociaal democraten en de revolutionairen de Vis ser en Sneevliet, liet niemand zich voor dit socialistisch paradepaardje spannen. Vrijwel alle sprekers o.a. de nieuwe anti-revolutionaire koloniale specialiteit oud-gouverneur Rutgers, de heer Boet,- zelaar (C.H.), de katholiek Feber, de vrij zinnig-democraat Joekes en de libe raal van Kempen oordeelden de ge- heele interpellatie mede gezien de schriftelijke vragen, die enkele maanden geleden reeds door den partijgenoot van den heer Cramer, den heer Vliegen, aan de regeering naar aanleiding dezer zelfde gebeurtenissen waren gesteld volkomen overbodig. Zij leverde slechts de gereeds aanleiding voor de heeren de Visser en Sneevliet om revolutionaire propa ganda te voeren. Na de interpellatie-Cramer is de Kamer overgegaan tot de behandeling van de be grooting van Binnenlandsche Zaken, waar al jarenlang telkens de zomertijd het eer ste programpunt is. Dezen keer had het onderwerp een bijzonder relief, doordat de gelegenheid werd benut, om tegelijkertijd het initiatiefontwerp tot afschaffing te be handelen, dat verleden jaar door den anti revolutionair van den Heuvel en den Christelijk-Historischen afgevaardigde Bak ker werd ingediend. De sociaal-democraat ir. Van der Waer- den opperde een middenweg, die zoowel voor de steden als voor het platteland aanvaardbaar zou zijn. Hij wenschte 's winters den West-Europeeschen en 's zo mers den Midden-Europeeschen tijd. De tijdwisseling zou dan moeten plaats vin den op den datum, waarop in andere lan den de zomertijd ingaat. Internationale verwikkelingen teng^-'olge van het tijds verschil waren dan óok de wereld uit' De heer Van der Waerden heeft in een motie aan de Regeering de vraag gericht, om deze oplossing in overweging te ne men. Heden wordt zoowel over het ontwerp als over de motie gestemd. Er was een vrij verward debatje, waar op wij morgen terugkomen. Eveneens ko men we dan terug op het debat over de af deeling: Binnenlandsch Bestuur, waar over heden reeds de heeren Lingbeek en Schaepman het woord voerden. Hitier bereid tot Verdrag met Frankrijk. DUITSCHLAND KEERT NIET NAAR GENèVE TERUG HET EERSTE IN^'SRVIEW AAN EEN FRANSCHMAN TOEGESTAAN. Hitier vindt den oorlog een waanzinnig iets. De „Matin" publiceert den inhoud van het gisteren reeds gemelden interview, dat Rijkskanselier Hitier heeft toegestaan aan den redacteur buitenland van „L'Informa- tion", de Brinon. Hitier heeft verklaard, aldus de Brinon, dat zijn houding steeds dezelfde is geble ven. Hij wenscht bespreking en beraadsla ging, omdat hij daarin de garantie voor den vrede ziet. Hij wil, dat deze waarachtig vrede tusschen loyale tegenstanders zal worden gesloten. Hij heeft zulks reeds herhaaldelijk verklaard, maar men heeft hem steeds op wantrouwende wijze geant woord. Hitier legde er den nadruk op ge heel Duitschland achter zich te hebben. Ik heb voor mijn volk niet geheim gehouden, wat ik wil. Het volk heeft mijn politiek I goedgekeurd. I Hitier gelooft aan de noodzakelijkheid j van een Duitsch Fransche overeenstem ming. Ik heb de overtuiging, dat wanneer I de kwestie van het Saargebied, dat Duitsch land is, eenmaal geregeld is, niets Duitsch- land en Frankrijk in tegenstelling met elkander kan brengen. Elzas Lotharingen is geen geschilpunt, doch hoe lang zal men nog moeten herhalen, dat wij noch willen absorbeeren, wat ons niet toebehoort, noch dat wij ons door iemand willen laten be minnen, die niet van ons houdt. In Europa bestaat geen enkel geschil, dat een oorlog rechtvaardigt. Alles is te regelen tusschen de volken, wanneer rij het gevoel van eer i en verantwoordelijkheid bezitten. Er is een van vaderlandschen geest bezield Polen en een niet minder aan zijn tradities gehecht Duitschland. Tusschen hen bestaan ver schillen en wrijvingspunten, die het gevolg zijn van een slecht verdrag, maar niets, wat waard zou zijn het kostbaarste bloed te vergieten. Want het zijn steeds de bes ten, die op de slagvelden vallen. Daarpm is tusscher. Duitschland en Polen een verdrag van goede nabuurschap mogelijk. Men beleedigt mij, wanneer men verder verklaart, dat ik den oorlog wil. Zou ik iets waanzinnigs willen? Den oorlog? Hij zou geen regeling t-engen, maar slechts den toestand der wereld verslechteren. Hij zou het einde van onze rassen beteekerien, en in de volgende tijden zou men zien, hoe Azië zich op ons continent zou vastzetten en het bolsjewisme zou triomfeeren. Hoe zou ik een oorlog wenschen, terwijl toch nog de gevolgen van den laatsten oorlog op ons drukken en zich nog 30 of 40 jaren zullen doen gevoelen. Ik strijd niet voor het heden, maar ik denk aan de toekomst. Ik heb voor mij een lange binnenlandsche politieke werkzaamheid. Ik heb het volk weer het begrip van zijn eer gegeven, ik wil het ook we°r zijn levensvreugde schen ken. Wij bestrijden de ellende. Reeds hebben wij de werkloosheid teruggedron gen, maar ik wil wat beters presteeren. Ik zal nog jaren noodig hebben om dat te be reiken. Gelooft U, dat ik mijn werk door een nieuwen oorlog zou willen teniet doen? De correspondent wees in dit verband op de uiterlijke vertooningen in Duitschland, de vreugde van de verheerlijking der kracht. De Rijkskanselier antwoordde hierop, dat Duitschland in staat moet zijn zich te verde digen. Zijn program is als volgt te preci seeren: Geen Duitscher voor een nieuwen oorlog, maar voor de verdediging van zijn vaderland het geheele volk. Wanneer de jeugd in Duitschland in rij en gelid mar cheert, wanneer zij dezelfde kleeding draagt, dan is dat omdat zij de nieuwe orde ning en haar garantie belichaamt. Het gesprek ging vervolgens over de middelen, welke het Duitsch-Fransche pro bleem in het reine zouden kunnen brengen. Mijn vaderland is niet een natie van den tweeden rang, maar een groote natie, wel ke men een onverdraaglijke behandeling heeft opgedrongen. Wanneer Frank- rijk zijn veiligheid wil vin den in een verdrag ben ik bereid alles aan te hooren, alles te begrijpen, alles te ondernemen. Men weet tamelijk precies, waarin de door Duitschland geëischte gelijkheid be staat. Voorts wees Hitier er met nadruk op, dat hij alleen over de politiek van Duitschland beslist, en dat, wanneer hij zijn woord geeft, hij gewend is het te houden. Toen de ondervrager Hitier vroeg, of hij van plan was, naar Genève terug te keeren zeide de rijkskanselier: „Door Genève te verlaten heb ik een noodzakelijke daad verricht en ik geloof klaarheid te hebben geschapen. W ij zul len niet naar Genève terug keer e n. De Volkenbond is een inter nationaal parlement, waarin groepen mo gendheden tegenover elkaar staan en zich roeren. De misverstanden zijn daar verer gerd in plaats van opgelost te zijn. Ik ben steeds bereid en heb daar juist h^t voor beeld van gegeven onderhandelingen aan te knoopen met degenen, die met mii willen praten". DE KAAGWEEK. Wij ontvingen uit Warmond het volgend bericht: „Reeds enkele dagen loopt door de ge meente het gerucht, dat de Kaagweek 1934 niet gehouden zal worden. Wij hebben te dezer zake eens nader geinformeerd en toen is ons gebleken, dat inderdaad met deze mogelijkheid rekening gehouden kan worden. Men deelt ons n.l. mede, dat door het bestuur van de Kaag ook nog geen aanvraag is ingediend bij de verbonden watersportverenigingen, welke vereeni ging eerstdaags vergadert, om de dagen voor deze wedstrijden te willen bepalen. Wellicht is de gevoerde actie in het afge- loopen seizoen hieraan niet vreemd." Deze mededeeling schijnt ons nog al tendentieus Men kan er mee beoogen, bij degenen, die tegen de watersport-excessen hebben ge ageerd, vrees of spijt te verwekken, nu zij voor zich zien een gevolg, dat zij niet be doeld of verwacht hadden! Men kan er óók heel iets anders mee bedoelen, n.l. een blamage voor de „Kaag", welks bestuur van meening zou zijn, dat, als het rapaille niet meer zijn lusten kan botvieren, de Kaagweek voor de meesten geen zin en doel meer heeft, geen voldoen de belangstelling zal trekken. Wij zouden ons zeer vergissen, als dèt waar zou zijn. Wij zyn altijd van meening geweest, dat het overgroote deel van de minnaars der watersport niet behoort tot hen, die er op uit zijn om te „genieten" van wat minister v. Schaik Dinsdagavond in de Tweede Kamer noemde „grove en weer zinwekkende vermaken", die hem meermalen bij zichzelf hadden doen zeg gen: „Tot welk een laag peil moeten zulke menschen gezonken zijn door zich aldus te gedragen!" Als wij ons hierin zouden vergissen, dan inderdaad maar liever de Kaagweek afgeschaft! Maar we gelooven alsnog niet dat wij ons vergissen, dat wij de mentali teit erl moraliteit der watersport-liefheb bers te goed en te gunstig beoordeelen. Dit nummer bestaat uit 6 bladen. BUITENLAND. Een interview van de „Matin" met Hitler. (2e blad). De hoofdcommissie der Ontwapenings conferentie verdaagd tot einde Januari (2e blad). Een voorloopige schatting van den uit slag der Cortes-verkiezingen in Spanje. (2e blad). Accoord tusschen Amerika en Rusland inzake de schuidenkwestie. (2de blad). Het grootste vliegtuig ter wereld in Rus land neergestort. 14 dooden. (Luchtv. 2e blad). BINNENLAND. Auto te Heerlen tegen de tram gebotst. De bestuurder gedood (Gem. Ber., 6e blad). Spoorwegongeval te Utrecht. Vijf wa gons in elkaar gedrukt. (Laatste Ber.). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Vier koppels aan den kop van den Am- sterdamsche*» Zesdaagsche-» (2de blad). De Ver. Staten stellen hun deelneming aan de Olympiade te Berlijn afhankelijk van de Joden-kwestie (1ste blad). BIJ DIT NUMMER IS GEVOEGD EEN ST. NICOLAAS-KRANT, WAARIN O.M. EEN PRIJSVRAAG. SPOORWEGONGEVAL TE UTRECHT 5 wagons in elkaar gedrukt. Hedenmorgen heeft op het derde perron van het Centraal Station te Utrecht een on geluk plaats gehad. Een uit den Haag bin nenkomende trein stootte met vrij groote snelheid op een uit 7 wagons bestaanden stilstaanden trein. Deze stilstaande wagons i moesten worden schoongemaakt en er za ten dus geen reizigers in. Vijf wagons wer den in elkaar geschoven en grootendeel vernield. De oorzaak van het ongeval moet ge zocht worden in het feit, dat het personeel van de locomotief van den binnenkomen den trein de roode vlag, welke was opge- I steld, tengevolge van een bocht in het per- j ron niet tijdig had gezien. Persoonlijke on- i gevallen hadden niet plaats. De materieele schade is echter zeer aanzienlijk en het treinverkeer ondervond vertraging. j ZONDAG 26 NOV., 4 en 8 uur MAANDAG 27 NOV., 8 uur de prachtfilm van de Eidophon Prijzen der pljrfftsen: 50, 70, 90, MO plus bel. Kaartverkoop en plaatsbespreking begint Vrijdag 24 Nov. a svan 11-1 (Zondag 122 uur) aan de zaal. Toegang boven 14 jaar De motie-v. d. Waerden (zie Kamer overzicht) is aangenomen met 46 tegen 29 stemmen (tegen Anti-Aev., enkele Chr.-H. en R.-K. en St.-Geref.). De heer v. d. Heuvel vraagt schorsing van de behandeling van zijn initiatief voorstel inzake afschaffing zomertijd. Al dus besloten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1