DAGBLAD VOOR LEIDENEN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Colijn zet het regeerings beleid uiteen
25ste Jaargans
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1933
No. 7658
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toomitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 tl
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur
verhuur, koop en verkoop: 1 0.50
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
De regeering aan den arbeid
Naast ons overzicht van de rede, die gis
teren de minister-president in de Tweede
Kamer heeft gehouden, willen wij hier met
een enkel woord wijzen op een paar be
langrijke mededeelingen.
Er zal in 1934 nieuw werk zijn voor 40
a 50.000 menschen! Vooral ook als men
bedenkt, dat directe werkverschaffing voor
den een vaak ook indirecte werkverschaf
fing voor anderen beteekent, is deze mede-
deeling verheugend! al zou men ook lie
ver zien, dat de regeering in deze nog ver
der kon gaan.
In voorbereiding zijn wetsontwerpen be
treffende: de cumulatie van pensioenen,
regeling van de pacht, de rechtspraak in
verband met de crisiswetgeving, de execu
ties, waarbij ook aan andere hypotheken
dan die in land- en tuinbouw wordt ge-
dcht.
Dit is de eerste reeks van wetsontwerpen,
waarna het volk verlangt, waaraan de ge
meenschap behoefte heeft. De activiteit van
het kabinet-Colijn wettigt de veronderstel
ling, dat deze na niet langen tijd door een
tweede serie'zal worden gevolgd!
Als nu de volksvertegenwoordiging wil
werken als de regeering, dan zijn wij een
zeer vruchtbare parlementaire pe
riode ingegaan. Wij willen het hopen en
vertrouwen!
BINNENLAND
STRENG TOEZICHT OP DE
BURGEMEESTERS.
Breedvoerig gaat de minister van Bin-
nenlandsche Zaken in op de benoeming
van burgemeesters en hun gedragingen.
Ten aanzien van de combinatie van bur
gemeesterschap en Kamerlidmaatschap
zegt de minister, dat met de steeds druk
ker wordende werkkring van Kamerleden
meer en meer bezwaar tegen deze com
binatie van functies rijst. De minister zal
in het algemeen niet bevorderen benoe
mingen, waarbij het Kamer-lidmaatschap
anterieur zal zijn aan het burgemeester
schap.
Het politiek optreden van de burgemees
ters is een van de punten, die de volle
aandacht vergen.
Vervolgens zegt de minister, dat hij zorg
zal dragen dat op nationale feestdagen ook
van de geraeentegebouwen de Nederland-
sche vlag zal worden uitgestoken. Even-
tueele weigering van de zijde van de bur
gemeesters zal niet zonder gevolg blijven.
Tegen het plaatsen van roode vlaggen op
gemeentegebouwen zal worden opgetreden
met de middelen, die daartoe dienstig zijn.
HET SCHOOLGELD EN DE GROOTE
GEZINNEN.
Minister Marchant neemt de Schoolgeld
regeling R. H. B. S. wederom in studie
„Het Gezin" orgaan van den R. K. Bond
van Groote Gezinnen schrijft ons:
Naar wij vernemen ziet men op het De
partement van O. K. en W. de onbillijk
heid in, welke aan de nieuwe schoolgeld
regeling R. H. B. S. kleven.
Z. Exc. Marchant zou bereid zijn deze
taak opnieuw in studie te nemen.
We zullen ons verheugen als er spoedig
recht zou geschieden aan het groote gezin.
De druk moet wederom verlegd wor
den naar het kleine gezin. Dit eischt een
gezonde gezinspolitiek. En dat kan niet an
ders dan de wensch zijn van onze Kamer
fractie.
VRIJE ZATERDAGMIDDAGEN BIJ DE
SPOORWEGEN.
Voor het personeel van Weg en Werken.
De directie der Nederlandsche Spoor
wegen heeft, na overleg met den Perso-
neelraad, besloten, om met ingang van 18
November a.s. den vrijen Zaterdagmiddag
in te voeren voor 't personeel van den
dienst van Weg en Werken op de lijnen.
Het aanvangsuur van den arbeid wordt
van 15 Februari tot 15 November 's mor
gens met een kwartier vervroegd, terwijl
voortaan 's Zaterdags de arbeid om 13 uur
wordt beëindigd.
DEN HAAG, 10 November.
De heer C o 1 ij n, die zijn rede gisteren
reeds met enkele woqrden had ingeleid,
heeft deze heden voortgezet, nadat eerst
een paar kleinere wetsontwerpen waren
aangenomen.
Hierna kon de heer Colijn zijn met groote
belangstelling verwachte rede voortzetten.
Er heerschte in de Kamer een plechtige
sfeer. Alle loges in een waarvan wij oud
minister Donner opmerkten waren bezet.
Op zijn bekende, logische en heldere wijze
heeft onze minister-president de talrijke
vraagstukken behandeld. Bij al deze vraag
stukken toonde hij de man te zijn, die deze
alle volledig beheerscht. Ongetwijfeld zal
zijn rede het vertrouwen, dat breede krin
gen van ons volk aan het kloek beleid van
den heer Colijn schenken, nog hebben ver
sterkt. Inderdaad hebben wij een kapitein
op het schip van Staat, aan wien in deze
uiterst moeilijke dagen het commando met
een gevoel van veiligheid kan worden over
gelaten. Voordat hij op systematische wijze
de vijf hoofdpunten, waarin zijn betoog
was gesplitst, nader uitwerkte, beantwoord
de hij eerst enkele incidenteele vragen. Al
lereerst van vraagstuk van de cumulatie.
Hü noemde de voorstellingen, die van dit
euvel veelal worden gegeven, schromelijk
overdreven. De salarissen van onze hoogere
ambtenaren zijn in ons land betrekkelijk
laag. Hij onderscheidde drie gevallen van
cumulatie: 1. van salarissen en salarissen;
deze cumulatie wordt door de regeering
zooveel mogelijk tegengegaan. 2. Van sala
rissen en pensioenen; er is reeds wat ge
daan, om dit euvel in te perken. Door deze
combinatie kan echter in tal van gevallen
besparing verkegen worden. 3. Van pen
sioenen en pensioenen. Hier was nog wel
wat te doen. Een wetsontwerp om aan de
bezwaren tegemoet te komen is in voorbe
reiding.
Wat het pachtrecht betreft is eveneens
een ontwerp in voorbereiding op het depar-
temtn van Justitie, dat in den loop van dit
zittingsjaar nog zal worden ingediend. Wat
het recht van executie betreft, moet de re
geering ook rekening houden met de recht
matige verlangens van schuldeischers. Het
toezicht op het bankwezen noemde de mi
nister-president ook een van die vraagstuk
ken, waarover veelal wordt gefantaseerd;
hoogstens 1/4 van de beleggingen van Ne
derland in Duitschland heeft plaats gevon
den via de banken.
Teleurstelling zal het in breede kringen
hebben gewekt, dat de Regeering onder de
huidige omstandigheden geen kans ziet een
Rijkskinderfonds in het leven te roepen,
zooals de heer Colijn mededeelde.
Vervolgens kwam de heer Colijn tot zijn
vijf hoofdpunten:
a. Financiën: van groot belang was de
nogmaals door de regeering .uitdrukkelijk
herhaalde verzekering, dat zij onvoorwaar
delijk een vaste muntwaarde wil handha
ven, niet in de laatste plaats van den arme
en verdrukte. De heer Colijn ontkende de
mogelijkheid van een „beheerschte" depre
ciatie. Zelfs in Engeland is dat niet het ge
val geweest.
b. De economische nooden: langzamer
hand is voor ieder duidelijk geworden, dat
deze crisis een structueel karakter draagt.
De ontwrichting is niet een gevolg van het
kapitalistische stelsel, maar van het ingrij
pen van de staatsmacht in het -productie
proces. De regeering is er op bedacht zoo
veel mogelijk den export te bevorderen.
Wijziging van de handelspolitiek is noodza
kelijk met loslating van de meestbegunsti-
ging. Ondanks de heffingen op talrijke arti
kelen zijn wij met onze prijzen over de
geheele linie toch nog lager dan in 1913.
Wat het vraagstuk van de industriebank
betreft, waaraan gevoelt de regeering geen
behoefte: in de buitenlandsche praktijk wa
ren dergelijke banken veelal „stroppenban-
ken'"
c. De werkloosheid: de in het uitzicht ge
stelde 60 millioen voor werkverschaffing
zullen direct en indirect aan 40 a 50.000
menschen werk verschaffen. Afgezien van
financieele bezwaren, zal het ook tech
nisch niet mogelijk zijn een grootere be
drag te doen verwerken, zonder schade
lijke tegenkrachten in het leven te roepen.
d. Gezagshandhaving: het bekende ver
bod aan ambtenaren om te demonstreeren,
was bedoeld als een waarschuwing om hen
te herinneren aan hun gebondenheid, spe
ciaal in dezen tijd. De regeering is echter
bereid het woord actie te vervangen door
agitatie.
Wat de houding tegenover de N.S.B. be
treft, merkte de minister op, dat de zaak
niet zoo eenvoudig is. Zoekt men het crite
rium in het program, aan zou ook de S.D.
A.P. op de verboden iijst moeten "staan. Te
gen een bepaalde partij kan slechts dan wor
den opgetreden, indien deze: le. de publie
ke orde bedreigt; 2e. werkt met illegale
middelen. Wat de N.S.B. betreft, schijnen
tot nu toe de feiten te ontbreken, waarop
een verbod zou kunnen steunen. Overigens
ziet de regeering nauwlettend toe.
e. Staatkundige hervormingen: voor het
oogenblik bieden de bedrijfsradenwet en
art. 194 van de Grondwet voldoende moge
lijkheden.
De geest, die onder de leden van het ka
binet heerscht, werd door den heer Colijn
in een gloedvolle peroratie in de volgende
woorden tot uiting gebracht: „Laat ik ver
teerd worden, mits ik mijzelf nuttig maak".
De minister van financiën, de heer Oud
(die ook nog aan het woord is gekomen),
zegde den heer Fleskens toe de kwestie van
den kinderaftrek in de inkomstenbelasting
nog eens ernstig te overwegen. Mocht de
technische herziening van het tarief mee
vallen, dan zal het eerste werk zijn de 20
opcenten op de suiker accijns te doen ver
vallen.
DISTRIBUTIE VAN VLEESCH IN BLIK.
In iedere gemeente zullen slagers even
tueel ook grossies het vleesch verkoopen.
Naar wy vernemen heeft de Minister va#i
Binnenlandsche Zaken een schrijven ge
richt tot de gemeentebesturen, waarin o.m.
het volgende wordt medegedeeld:
Het ligt in de bdoeling van de Crisis-
Rund-veecentrale gekookt rundvleesch in
blik beschikbaar te stellen voor distribu
tie aan steuntrekkenden en armlastigen.
Ik acht het wenschelijk dat de distributie
binnen de gemeente zooveel mogelijk
plaats vindt door de in uw gemeente ge
vestigde slagers. Eventueel zouden daarbij
de grossiers in vleesch ingeschakeld kun
nen worden. De Crisis-Rundveecentrale
stelt zich voor, dat de regeling ongeveer
als volgt zal plaats vinden. Ieder gemeen
tebestuur geeft aan de Crisis-Rundvee
centrale op hoeveel bussen vermoedelijk
voor distributie zullen benoodigd zijn. Is
men van oordeel, dat de opgegeven aan
tallen gewijzigd moeten worden, zoo stelt
men de Crisis-Rundveecentrale daarvan in
kennis. Opgegeven moet worden waar en
op welken dag of dagen men de bussen
wenscht te ontvangen. De verzending ge
schiedt aan het gemeentebestuur of aan
een door het gemeentebestuur op te geven
adres, doch niet rechtsstreeks aan de sla
gers of grossiers, die voor de distributie
zorg dragen. De verkoop moet geschieden
tegen 35 cent per kg.-bus. Halve kilogram
bussen zullen in verband met de daaraan
verbonden kosten niet beschikbaar gesteld
worden. Van deze 35 ets. moet 30 ets, aan
de Crisis-Rundveecentrale afgedragen wor
den. De overblijvende 5 centen kunnen
gebruikt worden tot dekking van de dis-
tributiekosten. De distributie vindt plaats
aan steuntrekkenden en andere armlasti
gen. Onder „steuntrekkenden" worden ver
staan personen, welke steun ontvangen in
gevolge een door den Minister van Socia
le Zaken goedgekeurde steunregeling, per
sonen, welke zijn te werk gesteld bij .een
van Rijkswege gesubsideerde werkver
schaffing en personen, welke steun genie
ten ingevolge de bepalingen van de Ar
menwet. Onder „armlastigen" worden ver
staan personen, welke niet onder de ge
noemde steuntrekkenden vallen, doch
welke naar uw oordeel nochtans als zoo
danig moeten worden beschouwd. Verkoop
van de bussen mag uitsluitend geschieden
tegen inlevering van door of vanwege uw
college afgegeven bonnen waaruit blijkt,
dat de aanbieder recht heeft op het koopen
daarvan. Degene, door wien de verkoop
plaats vindt, zal op zijn beurt de bonnen
in moeten leveren bij een nader door mij
aan te geven instantie, opdat nagegaan
zal kunnen worden, dat niet meer bussen
worden verkocht dan bonnen zijn afgege
ven. Aan gezinnen van een en twee perso
nen zullen bonnen afgegeven kunnen wor
den voor het verkrijgen van 1 Kilogram
bus per week, aan gezinnen van meer dan
twee personen bonnen voor het verkrijgen
van 2 kg.-bussen per week. De afgifte van
bonnen zou op de volgende wijze kunnen
geschieden.Hoofden van gezinnen zullen
voor het verkrijgen van het vleesch in
aanmerking komen door een daartoe strek
kende aanvraag op een door u vast te stel
len formulier bij de daarvoor door u aan
te wijzen instantie. Dit kan zijn Maatschap
pelijk Hulpbetoon, Armbestuur of soortge
lijke organen. Het ingevulde aanvraag
formulier wordt door deze afgeteekend. Te
gen in levering van het afgeteekende for
mulier (of, voor zoover betreft de gezins
hoofden, die reeds van de verstrekking ge
bruik maken, van de oude kaart) ontvan
gen de gegadigden kaarten met bonnen,
welke een halfjaar gebruikt kunnen wor
den en elk, tegen betaling van 35 cent per
kg., recht geven op ontvangst van 1 kg.-
bus. De afnemers kunnen het vleesch ont
vangen tegen inlevering van de afgestem
pelde bons, welke aan de kaart bevestigd
moeten zijn. Hij, die een bon zou hebben
verhandeld of het op dien bon verkregen
vleesch, wordt voor goed van dezen vorm
van ondersteuning uitgesloten.
DE REGEERINGSKOEIEN.
En de verwerkingscapaciteit der
fabrieken.
De „Vee- en Vleeschhandel", orgaan van
den Ned. Slagershond, den Bond van Vee
handelaren en den Ned. Grossiersbond voor
den vleeschhandel, schrijft:
De veterinaire hoofdinspecteur der
Volksgezondheid prof. dr. Berger heeft een
onderzoek doen instellen naar de hygiëne
en de capaciteit der bedrijven, waar de
„regeeringskoeien" worden geslacht en
verwerkt en de Centrale zal alléén vee le
veren, als de hoofdinspecteur geen be
zwaar heeft. Doch wij betwijfelen of de
fabrieken het voor haar te verwerken aan
tal runderen hadden opgegeven, wel di
rect een onderzoek is ingesteld, of de fa
brieken het opgegeven kwantum ook wer
kelijk zouden kunnen verwerken.
Om een grooter aandeel te krijgen heb
ben sommige fabrieken hun verwerkings
capaciteit zeer hoog opgegeven. En nu
kregen ze door de Centrale (van de 9500
koeien, in één week overgenomen) nog
meer toebedeeld dan hun hoogste kwan
tum was! Hoe de afslachting in sommige
van die bedrijven is geweest, zullen we
maar in het midden laten en dat de keu
ring en controle behoorlijk tot hun recht
zijn gekomen, kunnen we voor sommige
der bedrijven althans moeilijk aannemen.
Zeker is echter, dat veel van het overge
nomen vee ondraaglijk veel heeft geleden,
alvorens het verlossende slachtmes zijn
werk kon doen, doordat de aanvoer van
vee te overstelpend was en heel de orga
nisatie onvoldoende. En daarvoor is geen
verontschuldiging, dat alles overhaast
moest gaan. Men heeft de overneming op
de vrije markt niet behoorlijk weten te
organiseeren en nu men daarin te kort is
geschoten, heeft men als een soort red
ding de Varkenscentrale maar ingescha
keld.
BACON NAAR ENGELAND.
Nieuwe verordening 1 December van
kracht.
Het Britsche ministerie van Handel
heeft thans een verordening opgesteld ter
regeling van den invoer van bacon en ham.
Deze verordening, die echter nog door het
parlement moet worden goedgekeurd, zal
1 December van kracht worden.
Van dien datum af zal er geen bacon
uit de met name genoemde landen mogen
worden ingevoerd zonder vergunning van
't ministerie van Handel of 'n certificaat
van een regeering, die hieromtrent met de
Britsche regeering een regeling heeft ge
troffen. Verder zullen deze maatregelen
ook van toepassing zijn op de andere, niet
met name genoemde landen, indien hun
baconuitvoer naar Groot-Brittannië meer
dan 20.000 K.G. per week bedraagt
In afwachting van het in werking tre
den der verordening treft men maatrege
len het invoerrecht met 16 pCt. te vermin
deren.
DE SCHADELOSSTELLING DER
TWEEDE KAMERLEDEN.
Bijna ƒ30.000 beschikbaar gesteld voor het
Rijk.
Aan de Memorie van Antwoord van den
minister van financiën aan de Tweede Ka
mer inzake het Ilde hoofdstug der Rijks-
begrooting voor 1934 ontleenen wij, dat
tengevolge van de vrijwillige korting, die
vele Tweede Kamerleden op hun schade
loosstelling toepassen, in 1934, volgens de
momenteel bekende gegevens 29.822.28
beschikbaar blijft voor het Rijk. Dat is een
bedrag van bijna 30.000 of gemiddeld
ƒ300 per Kamerlid. Daar er echter ook
Kamerleden zijn, die met de vrijwillige
korting niet meedoen, zijn er verscheide
ne andere, dei een beduidend hooger be
drag dan 300 vrijwillig van hun schade
loosstelling afstaan.
21—24 Nov.: Jonge Ma/inen Jfl. 6.50
25-28 Mannen .L. fl. 6.50
12—15 Dec.: Heeren Land-f en
Tuinbouwers Jy» fl. 10.»
Zich aangeven bij de Directie van het
Retraitenhuis, Tel. 207. 10071
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Ernstige meeningsverschillen tusschen
Berlijn en het Vaticaan. (3e blad).
Hitier spreekt tot de Duitsche arbeiders.
(3e blad).
Het standrecht afgekondigd in Oosten
rijk. (3e blad).
De „Sphinx" geheel stilgelegd te
Maastricht.
De „Sphinx" ligt volkomen stil. De hou
ding der directie was, gelijk wij reeds be
richt hebben, voor de letling der stakers
aanleiding een nieuw algemeen stakings
parool rond te geven, ook aan die arbei
ders, wien het nog was toegestaan de vi
tale deelen van het bedrijf op gang te
houden.
Dit parool is Vrijdag met onverbiddelijke
consequentie opgevolgd.
De enkele groepen van meisjes, welke
nog poogden te werken, hebben vanwege
de koude de werkplaatsen moeten verlaten.
Met speciaal verlof der organisatie wer
ken nog twee arbeiders aan de leidingen,
waardoor onafgebroken 100.000 liter ver
dunde gietklei blijven loopen.
By niet functioneeren van dit mechanis
me ze deze gietklei zich in de leidingen
vast.
Eveneens wordt nog het werk aan de
vernisovens afgedaan.
Vrijdagmiddag te voren is de groote
met gas gestookte oven eveneens gedoofd.
De opzichters verklaarden zich niet be
reid de oven op gang te houden.
Wij vernemen, dat de partijen door den
Rijksbemiddelaar zijn opgeroepen voor
een conferentie a.s. Maandag te Tilburg
te houden. ,»Tijd".
Verbod van Straperlo en dergelijk spelen
te verwachten.
Hoe ook het proces inzake het Straperlo-
spel zal eindigen, in elk geval is, zoo ver
nemen wij, eerlang de indiening te ver
wachten van een wetsontwerp, dat het be
oefenen van dergelijke spelen onver
schillig, of zij berusten op behandigheid
of niet onmogelijk zal maken. „Vad."
UIT DE OMGEVING
LEIDSCHENDAM.
FIETSRIJDEN OP EEN MOTORBOOT.
De waaghals ontsnapte aan den dood.
Gistermiddag voer schipper H. uit Leid-
schendam met zijn motorboot op de Vliet
in de, richting Leidschendam. Aan boord
bevond zich ook zijn knecht J .de J. uit
Veur. Deze had de roekeloosheid onder het
varen, waarschijnlijk tot tijdverdrijf, op de
luiken van de motorboot met zijn fiets heen
en weer te rijden. Dit stoute stukje had hij
reeds meermalen gedaan, doch gistermiddag
zou hij zijn verregaande roekeloosheid
bijna met den dood hebben bekocht. Op
zeker moment schoot hij met zijn rijwiel
weg en verdween voor de oogen van schip
per H. in het water. Sch. H. stopte zoo
gauw mogelijk en had het geluk met be
hulp van den langs den Vliet wonende heer
van E., die terstond met een roeiboot te
hulp schoot, den drenkeling, die reeds in
de diepte verdwenen was, aan een haak
te pikken en op het droge te brengen. Ter
stond werd kunstmatige ademhaling toe
gepast, doch er was geen leven te bespeu
ren. De drenkeling werd bij den heer Van
E. binnengedragen, waar hij in dekens werd
gewikkeld en waar dr. Reijers spoedig ter
plaats was. Na eenigen tijd begon de dren
keling 3der teekenen van leven te geven
en werd hij door Dr. Reijers naar zijn wo
ning vervoerd.
Naar wij vernamen, maakt hij het thans
naar omstandigheden wel en zal hy van
zyn roekeloosheid geen nadeelige gevolgen
ondervinden.
Kath. Dem. Partij. Voor de plaatselijke
afdeeling van de Kath. Dem. Partij sprak
in een slecht bezette zaal van café „Vrone-
steijn" Prof. Veraart over „Wij Kath. De
mocraten".
Aan het debat werd deelgenomen door
den heer Hubeek, die de rede van Prof.
Veraart nog eenigszins aanvulde, en door
den heer v. d. Plas, die de R.K.S.P. ver
dedigde en den spreker er een verwijt van
maakte, dat hij zelf 20 jaar had medege-
