25ste Jaargans
No. 7657
DAGBLAD VOOR LEIDENEN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
De Staatsbeqrootinq in de Tweede
Kamer
VRIJDAG 10 NOVEMBER 1933
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
G e w one Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eq
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Ex-minister De Geer keert zich tegen de extremistische
stroomingen en schetst de taak van het parlement.
DEN HAAG, 9 November.
Wij zijn nu genaderd tot het antwoord
van de regeering op de redevoeringen der
verschillende Kamerleden. Evenals de neer
Schouten gisteren afrekende met fascisme
en nationaal-socialisme, heeft oud-minister
de Geer (C.-H.) dit vandaag gedaan. De
wijze, waarop dit geschiedde, was een ge
heel andere, de vorm, waarin jhr. de Geer
zijn critiek goot, was hoofscher, maar in
wezen was zijn requisitoir even vernieti
gend. Hij noemde het stelsel van staatsab-
solutisme uitdrukkelijk in strijd met „de
ziel van de Nederlandsche Natie". Indruk
wekkend was de oud-minister-president
misschien wel het meest gezaghebbende lid
der Kamer, toen hij zeide: „ook wij wil
len de nationale eenheid, maar die hoo-
gere, die zich welft boven de verscheiden
heid van levensbeschouwing".
Ten aanzien van de Mussertbeweging
heeft ook jhr. de Geer gelijkstelling met de
andere fascistische groepen bepleit. Niet
om haar program maar om de meer dan
onverantwoordelijke revolutionnaire taal
van sommige harer leiders.
Nu de Regeering-afwijzend beschikt had
op de instelling van een Staatscommissie
was voor de Christelijk-Historische fractie
deze kwestie van de baan. Wel meenden
wij in de rede van den heer de Geer te
hebben beluisterd, dat zakelijk hij niet af
wijzend tegenover een dergelijke commis
sie zou hebben gestaan.
De circulaire van de ambtenaren achtte
hij niet gelukkig gesteld, en meende deze
zoo te moeten verstaan, dat ambtenaren
de regeering niet mogen bestrijden op pun
ten, die liggen binnen eigen ressort. Op
de tweede plaats is hier ook van belang,
welke de verhouding is, waarin de ambte
naar tot de regeering staat: een departe
mentsambtenaar zal minder mogen dan
een ander ambtenaar.
Jhr. de Geer sloot zich aan bij de opmer
kingen, die de heer Aalberse gisteren had
gemaakt betreffende de onwaardige cri
tiek op onze parlementaire instellingen.
Niettemin zijn er misbruiken, waarvan hij
een viertal signaleerde: de uitoefening van
het kiesrecht moest gezien worden als de
uitoefening van een publieke functie. In
zooverre is de positie van een kiezer te
vergelijken met die van een Kamerlid of
een minister. Op de tweede plaats moet
het parlement er zich voor hoeden te gaan
zetelen op de stoel van het centraal ge
zag. Op de derde plaats achtte hij een ont
aarding van het partijwezen, dat de oppo
sitie doorgaans geen verantwoordelijkheid
draagt voor een geregelde gang van zaken.
Hij wees op het ontwerp-Terpstra, dat een
begin maakte met de bezuiniging op het
lager onderwijs, en waartegen de geheel e
linkerzijde tegenstemde. Dat hier van een
oppositie-quand-même moet worden ge
sproken, blijkt uit het feit, dat de tegen
woordige bewindslieden dezelfde maatre
gelen voorstellen. Dit kon speciaal den heer
Marchant in zijn zak steken. Op de vier
de plaats achtte hij het een uitwas, dat in
het parlement lieden zetelen, die open
lijk verkondigen, dat eed of belofte voor
hen geen waarde hebben.
De Algemeene beschouwingen van den
heer Aalberse werden heden van katholie-
lieke zijde aangevuld door de financieele
beschouwingen van den heer Fleskens.
Vrij uitvoerig sprak deze afgevaardigde
over de wenschelijkheid van de handhaving
der gouden standaard, die den laatsten tijd
uit de kringen der economische weten
schap zooveel critiek heeft ondervonden.
Dat devaluatie onze export zou bevorde
ren geloofde de heer Fleskens niet, daar
deze onmogelijk gemaakt wordt door de
buitenlandsche handelspolitiek. Forsch po
seerde hij de stelling, dat de gouden stan
daard onverzwakt moest worden gehand
haafd: „alle gescharrel met den gulden
wordt door ons beslist afgewezen". Maar hij
voegde daaraan terecht oogenblikkelijk
toe, dat dan ook een oplossing moest wor
den gezocht voor het schuldenvraagstuk
van het bedrijfsleven, die meerendeels wa
ren aangegaan in een tijd, dat de prijzen
veel hooger waren. Dat de katholieke frac
tie deze regeering gaarne zal steunen, be
hoeft, gezien het verleden van onze partij,
geen betoog. Maar dat deze steun niet cri-
tiekloos zal worden verleend, bleek van
daag reeds direct uit het betoog van den
heer Fleskens. De katholieke fractie zou
zich overzettelijk toonen tegenover de
verdere verlenging van de verleden jaar
voor een jaar toegestane 20 opcenten op de
suikeraccijns. De heer Fleskens had het ge
lijk hier volledig aan zijn zijde. De onder
havige 20 opcenten waren verleden jaar
bedoeld als compensatie v<oor de beperking
van de heffing van 30 opcenten op het ta
rief van invoerrechten op goederen niet
hier te lande geproduceerd. De katholieke
fractie was zeer tegen haar zin met deze
wijziging van het oorspronkelijke voorstel
meegegaan onder uitdrukkelijke voorwaar
de, dat de opcenten op de suikeraccijns
voor slechts één jaar zouden worden toe
gestaan. Compensatie voor het wegvallen
van dit middel ziet de katholieke fractie in
het leggen van 30 opcenten op het tarief
van invoerrechten, maar nu voor alle in
gevoerde goederen. Internationale bezwa
ren, waarvoor de heer Colijn zich verleden
jaar in verband met Ouchy zoo beducht
toonde, zijn nu niet meer te vreezen. Het
andere punt, dat door den heer Fleskens
met nadruk naar voren werd gebracht, be
trof de belangen van het groote gezin. Hij
kondigde aan, dat de katholieke fractie
slechts dan haar stem aan het ontwerp tot
wijziging der inkomstenbelasting zou
schenken, indien deze dienstbaar zou wor
den gemaakt aan de belangen van het groo
te gezin. De hooge inkomens zullen wat
zwaarder moeten worden belast, om de
lage inkomens en het groote gezin te kun
nen steunen.
Het betoog van den heer de Visser
(C.P.H.) culmineerde in twee niet vol
doende ondersteunde moties, waarvan de
eene betrof het recht van critiek etc. van
ambtenaren en de andere afkeuring uit
sprak over de politiek van loondruk der
regeering in het particuliere bedrijfsleven.
De rede van den communist trok belangrijk
minder belangstelling dan die van den
heer Sneevliet (R.S.P.), die een uit
stekend spreker is en wiens betoog zijn
hoogtepunt vond in zijn fulminaties tegen
de C.P.H.
Nog werden korte speeches gehouden
door de heeren Kersten (St. Ger.), v. d.
Tempel (S. D. A. P.). en Roestam
(C. P.).
De heer Roestam wil namens het In
donesische volk vaststellen wie verant
woordelijk is voor de ellende in Indonesia.
Men heeft gisteren gezegd: de regeering
moet regeeren. En men vergat er bij te
voegen: en het volk moet crepeeren.
De Voorzitter (de heer Ruys de
Beerenbrouck) verzoekt den heer Roestam
andere uitdrukkingen te bezigen.
De heer R e s t a m zegt, dat men in In-
dië regeert met bommen en bajonetten.
Men is met bommen gaan werken, toen op
de „Zeven Provinciën" een eenheidsfront
tot stand kwam tusschen blank en bruin.
Wij betreuren, dat de moedige verzetsactie
in bloed is gesmoord. De gevallenen van
de „Zeven Provinciën" zullen door ons
worden geëerd, zooals hier te lande de
Geuzen uit vroeger tij a werden geëerd.
De Voorzitter zegt, dat men niet
zoo mag spreken over de handelingen der
regeering.
De heer Roestam zet zijn rede voort,
sprekende over den beruchten bomaanslag
op de „Zeven Provinciën" en afkeurende
de klassenjustitie in Indië.
De heerJoekes (V. D.).: Dit is een
schandelijke voorstelling.
De Voorzitter ontneemt den heer
Roestam het woord.
De heer Arts (R.-K. Volksp.) wijst op
het z.i. belangrijke stemmenaantal, op zijn
lijst uitgebracht.
Afkeurenswaardig is het streven der
groote partijen om door kies wets wijziging
kleine partijen te weren.
Het fascistische gevaar is grooter dan
men aanneemt.
De regeering mag tegenover de groep-
Mussert geen andere houding aannemen
dan tegenover de andere fascistische groe
pen
Wat men over cumulatie zegt, is over
het algemeen schromelijk overdreven,
maar het fascisme slaat er politieke munt
uit en mede daarom moet de regeering
aan de cumulatie den kop indrukken. Dan
neemt men de fascistische partij den wind
uit de zeilen.
De beide grootste partijen in ons land
maken een ernstige crisis door. Als de
democraten in de katholieke staatspartij
de overhand konden krijgen en als spr.'s
linksche politieke vrienden, de sociaal-de
mocraten, hier niet de goede gelegenheid
laten voorbijgaan, zooals zij in Duitschland
gedaan hebben, zou een goed democratisch
blok tot stand kunnen komen.
Spr. zal behooren tot een loyale, wel
willende oppositie en uit zijn bewondering
voor wie in dezen tijd het hebben aange
durfd om de regeeringsverantwoordelijk-
hied op zich te nemen.
De Minister van Koloniën, de
heer C o 1 ij n, zegt, dat het kabinet zijn
erkentelijkheid betuigt voor de welwillen
de ontvangst en dat de erkentelijkheid van
het kabinet nog zal toenemen als de voor
zitter spr. vergunt, huiswaarts te keer en
om morgen zijn rede voort te zetten.
De rede wordt om kwart over zes ver
daagd.
BINNENLAND
NEDERL. R. K. MIJNWERKERSBOND.
Verzoek om goedkoop vleesch.
Door het bestuur van den Nederland-
schen R. K. Mijnwerkersbond is een adres
gezonden aan den Minister van Economi
sche Zaken en aan den Minister van So
ciale Zaken, waarin verzocht wordt ge
zien den ernstigen toestand van duizen
den mijnwerkersgezinnen en den zwaren
arbeid, die mijnwerkers verrichten, vleesch
in een of anderen vorm bewerkt te
gen den prijs van 35 cent per K.G. be
schikbaar te willen lat enstellen. Hierdoor
zouden deze mijnwerkersgezinnen beter in
staat zijn zich het benoodigde vleesch te
koopen, dat zij thans veelal moeten ont
beren.
WERKLOOZEN TERUG UIT ROME.
Donderdag te Maastricht aangekomen.
De werklooze Rome-pelgrims hebben na
een moeilijken, doch succesvollen fiets
tocht, Donderdag de Belgisch-Nederland-
sche grens gepasseerd.
In Maastricht, waar ze in goede condi
tie aankwamen, zijn ze door de bevolking
hartelijk verwelkomd.
DE SPELLINGKWESTIE.
Naar de vereenvoudigde?
Mogen wij aannemen, aldus de „Msbd",
dat de geruchten welke ons van meer dan
één zijde bereiken, juist zijn, dan zou Mi
nister Marchant een oplossing willen van
het spellingvraagstuk en zich daartoe om
advies hebben gewend tot een commissie
waarin, naar wij vernamen zitting zou
den nemen de hóogleeraren A. Verwey van
Leiden, C. de Voos van Utrecht, A. Verde-
nius van Amsterdam en Jac. van Ginne-
ken van Nijmegen alsmede dr. van Haerin-
gen, bekend leeraar in de Nederlandsche
taal.
DE REGEERING EN HET BLOEM-
BOLLENBEDRIJF.
Dezer dagen heeft de Min. van Econ. Za
ken een deputatie ontvangen bestaande
uit de heeren Ernst H.Krelage (Alg. Ver.
voor Bloembollencultuur), T. M. H. van
Waveren (Bond van Bloembollenhandela
ren), S. Schoneveld (Hollandsch Bloembol
lenkweekers Genootschap) J. W. A. Lefe-
ber (R.-K. Diocesane Land- en Tuinbouw-
bond), P. van der Nouland (Bond van Z.-
Hollandsche Kleine Kweekers), W. Wen-
nik (Neutrale Bond van Boeren, Land- en
Tuinbouwers).
Nadat den Minster een adres was over
handigd, werd het door den heer Krelage
toegelicht, die daarbij deed uitkomen, dat
het de vrucht is van de samenwerking
van zes besturen, terwijl in het voorjaar
de meeningen niet zoo eenstemmig waren.
Aan de verdere gedachtenwisseling met
den minister namen ook de meeste andere
leden der deputatie deel.
Ten aanzien van het verzoek om per
soonlijke credieten te ver leen en op den
grondslag van het ingeleverde leverbaar,
informeerde de Minister naar de moge
lijkheid van een garantie dezer credieten
door de organisaties. Geantwoord werd,
dat deze, daartoe niet in staat zouden zijn.
Wellicht zou, indien de garantie gezamen
lijk gedragen werd door het rijk, provin
cie en gemeenten, ook het bloembollenbe-
drijf in zijn geheel voor een bescheiden
percentage daarin betrokken kunnen
worden. De Minister gaf echter geen hoop,
dat aan het verzoek om credietverschaffing
zou kunnen worden voldaan.
Met betrekking tot het verzoek om ver
goeding op den basis van de minimumprij
zen van de geheele z.g. „misschatting" te
rug te betalen op den door den Minister
bepaalde heffing op betaald oppervlak van
eport werd den Minister mededeeling ge
daan van de na vaststelling van het adres
bekend geworden voorgenomen maatre
gel om de veilingen toe te staan het nog
aanwezige leverbaar te veilen, mits niet
voor export. Uiting werd gegeven om de
ontsteltenis en ongerustheid die dit voor
nemen gewekt had, omdat daardoor de
goede resultaten tot nu toe onmiskenbaar
met de saneering verkregen grotendeels
te niet zouden worden gedaan, wegens de
onmogelijkheid van afdoende controle in
verband met den export. Met aandrang
werd den Minister verzocht ook vooral
wegens deze laatste omstandigheid in
te willen gaan op het verzoek tot vergoe
ding van de geheele „misschatting" met
intrekking van de beperkende bepalingen
van het z.g. „raam" die bovendien uiterst
moeilijk juist toe te passen zouden zijn.
De Minister zeide op dit verzoek spoe
dige en ernstige overweging toe, al wensch-
te hij nog geen definitieve toezegging te
geven.
VERHOOGING TABAKSACCIJNS.
Vermeerderde werkloosheid als gevolg te
vreezen.
De Eerste Ned. Bond van Kleinfabrikan-
ten in de Sigaren industrie heeft gisteren
avond te 's-Gravenhage een bijeenkomst
gehouden, naar aanleiding van de door de
Regeering voorgestelde verhooging van
den accijns op de tabak.
De Bondsvoorzitter, de heer W. Goubitz
uit Amsterdam, hield een rede, waarin hij
o.m. betoogde, dat door deze nieuwe belas
ting naast de groot-industrie, vooral de
klein-industrie zal worden getroffen. De
daardoor onafwendbare werkloosheid zal
de gehoopte vermeerderde inkomsten voor
het grootste gedeelte absorbeeren.
NEDERLANDSCHE MEELCENTRALE.
De Directeur van de „Stichting Neder
landsche Meelcentrale" deelt mede, dat
met ingang van Maandag, den 13den No
vember, invoermachtigingen hechts wor
den afgegeven door het bureau in Den
Haag, Riouwstraat 178 en door de te Am
sterdam, O. I. Huis, kamer 3, loket 7a en
te Rotterdam, Boompjes 31, verblijvende
controleurs.
Import is dus mogelijk gemaakt langs
alle Nederlandsche grensstations, waar
douanekantoren aanwezig zijn; slechts
moet de importeur zich van te voren voor
zien van een invoermachtiging.
Het tot nu toe gevolgde systeem, waar
bij slechts enkele grenskantoren waren ge
opend, op welke kantoren ook invoermach
tigingen werden afgegeven, is dus met in
gang van bovengenoemden datum ver
vallen.
Belanghebbenden wordt aangeraden zich
tijdig met de Nederlandsche Meelcentrale
in verbinding te stellen, daar geen invoer
machtigingen zullen worden verstrekt, al
vorens de verschuldigde monopoliewinst
is betaald, tenzij een bankgarantie is ge
steld.
Ter verkrijging van een invoermachti
ging is het noodzakelijk, dat koopbrief, fac
tuur, copie-zeeconnossement en/of vracht
brief worden overgelegd.
De wijze van het verstrekken der invoer
machtigingen geschiedt dus feitelijk op de
zelfde wijze ais deze voor den import van
tarwebloem B en Semolina werd gevolgd
bij de Vereeniging Nederlandsche Meelcen
trale.
ALGEMEENE VERGADERING VAN DEN
L. T. B.
Hooge belangstelling
De Algemeene vergadering van den L.
T. B., welke op Maandag 13 November
1933, des voormiddags half elf in het ge
bouw „St. Bavo" te Haarlem wordt gehou
den, mag zich verheugen in de aanwezig
heid van Z.Exc. Mr. Dr. L. N. Deckers, Mi
nister van Defensie, oud-voorzitter en
eere-lid van den L. T. B.
De Minister van Economische Zaken, Z.
Exc. T. J. Verschuur is voornemens de H.
Mis, voorafgaande aan de algemeene ver
gadering bij te wonen.
Verwacht wordt, dat zoowel in de H. Mis
als in de algemeene vergadering, zeer veel
afgevaardigden aanwezig zullen zijn.
Verscherping van het „Sphinx"-conflict te
Maastricht?
Men bericht uit Maastricht aan de
„Tijd":
Het conflict by de „Sphinx" te Maas
tricht dreigt een meer verscherpt karakter
te gaan aannemen.
De leiding der arbeidersorganisaties had
tot dusver geen bezwaar, dat de arbeiders,
verbonden aan de vitale deelen van het be-
bedrijf het werk bleven doen.
Hierdoor kan voorkomen worden, dat de
fabriek noodeloos ernstige schade berok
kend werd.
Dit alles werd dan ook door de directie
zeer op prijs gesteld.
De posten blijken hun taak wel te be
seffen en den enkelingen, die nog naar het
werk gaan, wordt er bescheiden doch na
drukkelijk op gewezen, dat kameraadschap
eischt, dat zij de fabriek niet betreden.
Het aantal stakers is dan ook aanmerke
lijk gestegen.
Geheel in tegenstelling met de houding
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
België ziet voorloopig geen heil in .het
Verdrag van Ouchy. (2de blad).
Accoord tusschen Rusland en Amerika
zoo goed als gereed. (2de blad)
De rebellen op Cuba lijden een nederlaag
(2de blad).
BINNENLAND.
Gisteravond werd te Heesch een zwerver
vermoord. Twee personen gearresteerd.
(Gem. Ber., 4de blad en Laatste Ber.);
Het drama te Uden is een gevolg van een
noodlottige stoeipartij, waarbij het slacht
offer den dood vond. (Gem. Berichten, 4de
blad).
Daders van 'n inbraak te Den Haag aan
gehouden. (Laatste Berichten).
Overleden is kapelaan J. J. Houdijk.
(Kerkn., 2de blad).
LEIDEN.
Voetganger op den onbewaakten overweg
aan den Broekweg door trein gegrepen.
(lste blad).
der arbeidersorganisaties, welke een perio
de van wapenstilstand voorstonden, brengt
de „Sphinx"-directie het geschil in een ge
heel andere phase.
Er wordt n.L getracht uit de buitenge
meenten en het platteland ongeschoold ar
beidsvolk naar de fabrieken te trekken.
Hierdoor hebben de arbeidersorganisaties
zich verplicht gezien verscherpte tegen
maatregelen te overwegen, waardoor o.a.
opdracht zal worden gegeven, dat de ar
beiders der vitale bedrijfsdeelen eveneens
het werk zullen neerleggen.
Er staan reeds meer dan twaalfhonderd
arbeiders buiten de fabriek.
FRANKRIJK BEPERKT INVOER VAN
NEDERLANDSCHE GROENTEN.
Het „Journal Officiel" bevat een regee-
ringsdecreet, waarbij voor den invoer
van versche groenten uit Nederland naar
Frankrijk tot en met 31 December contin
genten worden vastgesteld. Naar men weet.
is dit de. eerste maal, dat voor den invoer
van Nederlandsche groenten in Frankrijk
een contingenteering wordt toegepast.
Andere landen hebben reeds sedert 1
October een contingent voor hun groenten
ingevoerd.
De contingenten luiden als volgt: voor
uien, behalve pootuitjes van minder dan 22
m.M. middellijn, wordt het contingent be
paald op 3600 quintaux (1 quintal is 100
K.G.). Voor alle andere versche groenten
behalve uien en behalve z.g. witlof, waar
van de invoer n.L tot nader orde is vrij
gelaten, bedraagt het contingent 2600 quin
taux.
Van bevoegde Nederalndsche zijde wordt
het contingent, dat ingevolge gevoerde be
sprekingen thans aan onze groenten-expor
teurs is toegestaan, niet zeer bevredigend
geacht. „Tel."
Saneeringsbollen sieren Beverwijk.
Men meldt uit Beverwijk aan de „Tijd'':
Dat de plantsoenen in deze gemeente voor
zien worden van een voorjaarsbeplanting,
bestaande uit bloembollen, is niets bijzon
ders, maar vermeldenswaard is toch wel,
dat de aan den grond toe te vertrouwen
hulpen en hyacinthen z.g. saneeringsbollen
zijn. Aan de V.V.V. gelukte het n.l. voor
deze beplanting de beschikking te krijgen
over een groote hoeveelheid bloembollen
welke, ingevolge de Saneeringswet, wer
den ingeleverd. De saneering heeft boven
dien deze goede zijde, dat de gazons na
den bloeitijd niet zullen worden ontsierd
door stervend gewas, want zoodra de bloei
tijd voorbij is, moeten de bollen toch on
middellijk worden vernietigd. Het is dus
slechts uitstel van executie, een uitstel ech
ter, dat inwoners en vreemdelingen in de
gelegenheid stelt van de bloemenweelde te
kunnen genieten.
