IS DIT IETS VOOR U???
DONDERDAG 26 OCTOBER 19^
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD PAG. 10
HET RIJKSDAGBRAND PROCES
TORGLER GEZIEN MET
y. d. LUBBE EN POPOFF?
DE VROEGERE POLITIEKE
GEZINDHEID DER GETUIGEN IS VAN
GEWICHT.
Een minder sympathieke getuige.
Gisteren is, zooals reeds gemeld, het ver
hoor begonnen van een getuige, Karwahne
geheeten, die beweert Torgler op den mid
dag van den Rijksdagbrand in het Rijks-
daggebouw samen te hebben gezien met
v. d. Lubbe, dien hij thans nog zeer goed
herkent.
Beklaagde Torgler stelt getuige eenige
vragen over dingen, welke ongeveer 7 jaar
geleden zijn gebeurd en in verband staan
met het vroegere lidmaatschap van Kar
wahne van de communistische partij.
Getuige verklaard er niet aan te denken
deze vragen te beantwoorden. Ook de pro
cureur-generaal verklaart de vragen als
niet terzake dienende.
Dr. Sack verzoekt den senaat een beslis
sing in deze quaestie te nemen, omdat de
subjectieve houding van getuige daarmee
samenhangt.
Bij het begin der middagzitting deelde
de president mede, dat de Senaat besloten
had, de vragen van Torgler toe te staan.
Karwahne bevestigt, dat hij te Hanno
ver tot de omgeving Katz behoorde. Ge
tuige weigert echter, de andere vragen te
beantwoorden. Eerst als de president deze
vragen overneemt, verklaart hij zich daar
toe bereid. Wanneer van linksche, of van
ultralinksche groepen gesproken wordt,
betreft het een voorstelling, die slechts in
de hoofden van enkele communistische
leiders gespookt heeft. De politieke discus
sie der communistische partij omstreeks
1925 bewoog zich slechts om de vraag, of
de Duitsche arbeider langer in een bewe
ging moest blijven, die onder de voogdij
stond van de Internationale te Moskou.
Op de vraag van den president, of de
groep-Katz bijzonder radikaal is geweest,
geeft getuige een ontkennend antwoord.
Dat menschen als Katz aan het hoofd van
een groep stonden, moest aldus worden
verklaard, dat Katz doorging als degeen,
die sedert lang de beinvloeding van Rus
land afwees. Toen bleek, dat Katz andere
bedoelingen had, had hij het veld moe
ten ruimen. Aan de leuze „Los van Mos
kou" had zich als tweede leuze gepaard
„Los van den internationalen Jood".
Op de vraag van Torgler of Karwahne
in 1925 als leider deelgenomen heeft aan
den aanval op het communistische partij
gebouw, antwoordt Karwahne, dat hij er
niet over denkt daarop te antwoorden,
omdat hij geen Duitsche menschen aan de
lilde Internationale wil leveren.
Getuige weigert voorts de vraag van
Torgler te beantwoorden of in 1925 nadat
hij uit de communistische partij is gezet,
materiaal aan burgelijke bladen heeft ge
leverd. Ook nadat de president hier op 't
Senaatsbesluit gewezen heeft, blijft hij
bij zijn weigering, en protesteert tegen
„het verhoor van beklaagde Torgler".
Als een rechter de opmerking maakt,
dat hij slechts ja of neen heeft te zeggen,
verklaart getuige, dat hij nooit voor bur
gerlijke bladen heeft geschreven en ook
geen materiaal heeft verschaft.
Getuige Frey verklaart Popoff als metgezel
van Torgler herkend te hebben.
De volgende getuig,, het nationaal-socia-
listische rijksdaglid Frey deelt eveneens
bijzonderheden meer over de ontmoeting
met v. d. Lubbe.
Ook hem was Torgler opgevallen. Hij
had echter op zijn eersten metgezel niet
goed gelet, dus kan hij niet met zekerheid
zeggen of het v. d. Lubbe was. Hij had
wel den indruk gekregen, dat de man niet
in den rijksdag thuis hoorde. Om dezelfde
reden was hem ook de tweede metgezel
van Torgler, die op de bank zat, opgeval
len, die een zeer bleek gezicht had en een
stekenden blik. Bij de confrontatie had hij
hem als Popoff herkend.
De president wees getuige er op, dat hij
bij zijn verhoor in den nacht van 28 Febr.
op het politiebureau v. d. Lubbe met be
slistheid heeft herkend als de eerste met
gezel van Torgler.
Getuige geeft dit toe, maar verklaart,
dat v. d. Lubbe bij een latere confrontatie
op liem den indruk heeft gemaakt, dat hij
grooter was dan de toenmalige metgezel
van Torgler. Het was mogelijk, dat v. d.
Lubbe bij de eerste ontmoeting met Torg
ler een meer gebogen houding had gehad,
maar met beslistheid kon hij niet verzeke
ren, dat v. d. Lubbe de metgezel van Torg
ler was geweest.
Thans wordt Popoff voorgeroepen.
Getuige Frey kijkt hem scherp aan en
zegt dan: „Dat is de man, die naast Torg
ler heeft gezeten."
Getuige houdt het voor onmogelijk, dat
er hier een vergissing in den persoon heeft
plaats gehad, tenzij Popoff een dubbel
ganger heeft.
Het Hof besluit in het voorvertrek van
de zaal der begrootingscommissie de ont
moeting der getuigen te reconstrueeren.
Na het onderzoek ter plaatse werd de
zitting gesloten.
De volgende zitting werd op Vrijdag
gesteld.
RECHTZAKEN
BRANDSTICHTING.
De advocaat-generaal bij het Haagsche
Gerechtshof persisteerde bij zijn reeds
eerder genomen requisitodir ten aanzien
van den 25-jarige P. C. L. te Leiden,
waarbij hij bevestiging vroeg van het von
nis van de Haagsche rechtbank, die L. ter
*ake van opzettelijke brandstichting in
Zoo schreven we, naar aanleiding van onze premie, het pracht-Missaal. EEN KLEINE MOEITE, het
aanbrengen van slechts drie nieuwe abonné's (voor minstens drie maanden) brengt U in het bezit er van.
Wij ontvingen dezer dagen van een onzer abonné's de mededeeling, waarin ons werd kenbaar gemaakt, dat
niettegenstaande deze reeds in het bezit is van een Missaal, hij er toch gaarne toe zal meewerken om het
abonnementental van „De Leidsche Courant" met minstens drie abonné's te verhoogen. Hij verklaarde: „Uw
blad mag er zijn".
Zoo'n verklaring „De Leidsche Courant" mocht een soortgelijke ook reeds van Hoog Kerkelijk Gezag
ontvangen stemt ons natuurlijk dankbaar. Wij hebben op de allereerste plaats te zorgen, dat de
courant kwalitatief aan haar doel beantwoordt en dan terstond volgt daarop, dat wij zorgen voor een zoo
groot mogelijke algemeene verspreiding in Leiden en Omgeving. Wij moeten in abonnementen-aantal vlug
vooruit.
Binnen den kortst mogelijken tijd willen wij het 2e tienduizendtal volmaken. Een ieder moet daaraan
meewerken.
Daar moet een aanmoediging, een aansporing voor zijn. Dat is het Missaal. De Missaalbezitters(sters
zouden wij evenwel missen in ons aanwervingsleger. Daarom laten wij de keuze tusschen een MISSAAL
of een VULPENHOUDER.
Deze Vulpen werkt volgens het Amerikaansch druk vulpen principe en wordt door een druk op den vulknop uit den
een of anderen inktpot automatisch gevuld. Gij hebt voor het vullen geen glazen spuitje noodig en men behoeft ook
den gouden pen niet op en neer te draaien.
En om ons tenslotte tegenover hen, die bij de aanwerving van één abonnê bleven steken, door welke om
standigheid dan ook, niet onbetuigd te laten, zullen wij dezen een aardig VULPOTLOOD doen toekomen.
Nogmaals, wij zenden U op aanvraag gaarne proefnummers.
DE DIRECTIE.
zijn woning aan de Heerengracht te Lei
den, v?roordeelde tot 3 jaar gevangenis
straf, met aftrek van 3 maanden voor
arrest.
Mr. L. Weijl uit Leiden bepleitte opleg
ging wel van een lange, doch voorwaarde
lijke straf subs, een kortere straf met af
trek van het voorarrest. Uitspraak 7 No
vember a.s.
KANTONGERECHT
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Door het Kantongerecht te Alphen a. d.
Rijn werden de navolgende verstekvonnis-
sen gewezen t.w.: wegens overtr. der al
gemeene politieverordening der gemeente
Hazerswoude P. de B. aldaar f 3.50 subs. 1
w. tuchtschoolstraf; W. J. T. te 's-Graven-
hage f 3.subs. 1 dg.; Overtreding der
Motor- en rij wiel wet: M. H. te Boskoop
f3.subs. 1 w. tuchtschoolstraf; L. v. W.
te Koudekerk f 3.subs. 1 w. tuchtschool
straf; C. P. H. te Nieuwkoop f 20.subs.
4 dg.; N. H. K. te Delft f 5.subs. 1 dg.
en f 10.subs. 2 dg.; R. v. E. te Zaandam
3 x f 3.subs. 1 dg.; G. M. f 4.subs. 1
dg.; J. E. v. D. te Ede f 4.subs. 1 dg.;
M. A. K. te Wassenaar f 5.subs. 1 dg.;
G. de J. te Monster f 4.subs. 1 dg.; J. J.
l'A. f 3.50 subs. 1 dg.; D. J. B. f 3.subs.
1 dg.; L. v. K. f 3.50 subs. 1 dg.; P. B.
te Reeuwijk f 4.subs. 2 dg.; K. A. te Am
sterdam f 12.subs. 3 dg.; A. A. te Wou-
brugge f 5.subs. 1 dg.; Overtreding van
art. 459 Wetboek van strafrecht W. M. te
Hazerswoude f 3.subs. 1 dg.; Overtr. van
art. 460 wetb. v. strafrecht G. R. f 2.subs.
1 dg.; W. F. G. te Leiden f 1.50 subs. 1 dg.;
Terzake wegens overtr. van de Visscherij-
wet. J. A .P. te Leiden f 4.subs. 1 dg.;
G. C. te 's-Gravenhage f 4.subs. 1 dg.;
M. N. te 's-Gravenhag-ï f 4.subs. 1 dg.;
C. J. H. te 's-Gravenhage f 4.subs. 1 dg.;
J. K. te 's-Gravenhage f 4.subs. 1 dg.;
D. A. H. te 's-Gravenhage f 4.subs. 1
dg.; Overtreding der Jachtwet. F. A. te
's-Gravenhage f 15.subs. 5 dg.; met ver
beurdverklaring van geweer en 1 scherpe
patroon; Overtreding van het reglement v.
d. Gouwe. L. O. te Steenwijk f 8.subs. 2
dg.; Leerplichtwet-overtreding. Th. den H.
te Leimuiden f 2.subs. 1 dg.; W. M. te
Nieuwveen f 1.subs. 1 dg.; J. A. V. te
Woubrugge f 3.subs. 1 dg.; Overtreding
van art. 473 wetb. v. strafrecht H. v. G. te
Zoeterwoude f 5.subs. 1 dg.; Art. 444
wetb. van strafrecht C. v. d. B. f 4.subs.
1 dg.; Motor- en rijwielverordening der
gemeenet Boskoop M. v. K. te Hazerswoude
f 3. subs. 1 dg.; Overtreding van de al
gemeene politie-verordening der gemeente
Boskoop J. K. zonder bekende woon- of
verblijfplaats hier te lande f 3.subs. 1
dg.; J. M. M. idem; J. B. idem; Art. 453
wetb. v. strafrecht P. J. B. zonder bekende
woon- of verblijfplaats hier te lande f 5.
subs. 1 dg.; S. v. E. idem f 8.subs. 4 dg.;
A. v. T. te Utrecht f 5.subs. 1 dg. Over
treding van de algemeene politie-verorde
ning der gemeente Alphen. B. J. v. D.
f 3.— subs. 1 dg.; D. v. S. f 3.subs. 1 'dg.;
Veewetovertreding H. v. R. te Hazerswoude
f 30.subs. 6 dg.; Overtreding van art.
427 wetb. v. strafrecht A. K. domicilie Rot
terdam f 8.subs. 2 dg. en overtreding v.
d. politieverordening der gemeente Koude
kerk F. W. H. te Rotterdam f 2.subs. 1
dag.
Waar geen woonplaats vermeld, wonen
veroordeelden te Alphen a. d. Rijn.
UIT DE OMGEVING
HOOGMADE.
Verloting Harmonie. Gisteravond heeft
de verloting plaats gehad van de Harmonie-
vereeniging „Heerlijkheid Hoogmade" in
de zaal van Café Witteman. Nadat, de Har
monie drie nummers muziek ten beste had
gegeven, werd aan de verloting begonnen.
De trekking geschiedde door de heeren H.
Hoogeboom en Jac. Straathof. De eerste
prijs, een rijwiel, viel op het lot no. 100, 2de
prijs een rijwiellantaarn op no. 375 en de
3de prijs, een fietspomp, op no. 327. De
prijzen kunnen worden afgehaald bij den
secretaris J. L. van Goozen. Verzocht wordt
het lot mede te brengen. De voorzitter
dankte na afloop de heeren voor de trek
king van de loten, dankte degenen, die zich
hebben willen belasten met den verkoop
cn ook degenen, die de loten gekocht heb
ben. Daarna werden er nog drie muziek
nummers gegeven als slot voor dezen avond.
LISSE.
De N. S. B. In de groote bovenzaal
van de Witte Zwaan is gisteravond een
openbare vergadering gehouden van den
Nationaal Socialistischen Bond, onder lei
ding van den heer W. F. Vink. Sprekers
waren de heeren mr. W. de Rijke en
Vlekke.
De eerste spreker betoogde o.m., dat de
nationaal-socialisten de ware.... democra
ten zijnEn hij verkondigde als zijn mee
ning, dat de Staat op de eerste plaats moet
zorgen, dat degenen, die werken willen,
ook werk vinden Waarmede allen het na
tuurlijk eens zijn!
De heer Vlekke, die zooals bekend
een onderhoud met mgr. Aengenent heeft
gephantaseerd, had de brutaliteit, om de
„Nieuwe Haarl. Crt." als leugenaar te kwa-
lificeeren! Deze laatste spreker verklaar
de met nadruk, dat er in een nationaal-so-
cialistischen staat absolute gewetens- en
godsdienstvrijheid is gewaarborgd. Maar
hij voegde er niet aan toe, dat de Katho
lieken in Nederland een zoodanige vrijheid
bezitten, dat zij in een nationaal-socialis-
tischen staat er allen op achteruit kunnen
gaan; dat- duizenden en duizenden Katho
lieken in Duitschland de positie van ons,
Nederlandsche Katholieken, benijden.
ZOETERMEER-ZEGWAART.
Groene Kruis. Onder leiding van haar
voorzitter, den heer A. J. Bos, hield de af-
deeling Z.Z. van „het Groene Kruis", op
Dinsdagavond 1.1., in het Spaarbankgebouw,
haar jaarvergadering. Een 30-tal leden gaf
van zijn belangstelling blijk, een aantal
vergaderingbezoekers, die men op derge
lijke vergaderingen meest niet aantreft.
De voorzitter opende de vergadering met
een woord van dank voor de opkomst en
herinnerde aan de laatstgehouden algemee
ne vergadering, waarin van den heer D.
Riezebos afscheid werd genomen. Hij wek
te de leden op nog meerdere leden te win
nen, en wees op de nuttigheid van het
„Groene Kruis". Spr. noemde naast de ver
heeft sinds 1 September van dit jaar als
lanig haar ontslag gevraagd en gekre
gen.
Op hol. Door het schrikken van een
der paarden, geraakte het gespan van twee
paarden, aangespannen voor een driewie-
lige mestkar, alles eigendom van den land
bouwer Gl. alhier, aan het hollen. De rich
ting van den Voorweg werd ingeslagen en
2 K.M. afgehold, zonder ongelukken te ver
oorzaken. Na dien afstand kwam een ge
deelte van het gespan in de Voorwegwate
ring en kwam het andere gedeelte tot staan.
Nadat alles op den weg was gebracht, kon
de weg terug, nu minder hard, worden af
gelegd. De bestuurder B. had bij het begin
der holpartij zich in veiligheid gesteld.
Geboren: Wilhelmus Martinus, z. van
N. van Swieten en M. P. Lelieveld.
ZEGWAART.
Geboren: Cornelis Theodorus, z. van
J. M. Adegeest en J. P. Borst. Adrianus
Cornelis, z. van A. van Ruitenburg en C.
den Hollander. Adriana Johanna, d. van
J. A. Vollebregt en M. F. Zwetsloot.
Sijgje Geertruida Elisabeth, d. van J.
Lamboo en G. Zwarts.
Ondertrouwd: A. P. L. Tas 30 j. te
Pijnacker en C. M. Vollebregt 26 j. te Zeg-
waart.
Gehuwd: J. D. de Wilde 65 j. te Zeg-
waart en J. F. C. W. van der Brugge 54 j.
te 's-Gravenhage.
HERFST.
eeniging „Ziekenhuishulp", het „Groene
Kruis" een zegen, die ieder op haar terrein
werkt in het algemeen belang. Inzonder
werd een dankwoord gericht aan de dames
zuster Vermeulen en H. C. N. Bos, en de
heeren dokter J. W. Palte en W. E. Steur,
voor hun werk voor de afdeeiing in net
aanbrengen van leden.
Door den heer H. B. Groenheyde, se
taris-penningmeester der afdeeiing, wer
den de notulen der vorige vergadering ge
lezen, die onveranderd werden vastgesteld.
Voorgelezen werd het rapport over de
plaatsing van tenten. In 1932 werden 2 ten
ten geplaatst en opgeborgen. Dit materieel
was goed in orde. Het deed den voorzitter
een groot genoegen te morgen opmerken,
dat, hoewel de gemeenten in zielenaantal
sterk uitbreidden, het aantal tenten niet
behoefde te worden vermeerderd, en er
zeer weinig gebruik van werd gemaakt.
Een gelukkig teeken, aldus spr. en dat ie
gezondheidstoestand alhier goed is te noe
men.
Uit het verslag van zuster Vermeulen
bleek, dat 2759 bezoeken waren afgel
in Zoetermeer 1164, in Zegwaart 1422, bij
t.b.c.-patiënten 180 en door de zuster, die
tijdens vacantie verving 43 bezoeken.
De onderafdeeling „Huiszorg" had ont
vangen 553.25, uitgegeven 484.en had
dus een overschot van 69.25.
De begrootingen voor 1934 werden mede
gedeeld. Voor het Groene Kruis sloot deze
in ontvang en uitgaaf tot een bedrag van
1189.75; voor de wijkverpleging 1475.
en voor t.b.c.-bestrijding 1065.
Voor de wijkverpleging bleek er een te
kort van 59.75 te zijn.
De voorzitter lichtte toe, dat, hoewel er
een batig slot was, dit niet aangesproken
mocht worden. Er mag niet ingekrompen
worden, we moeten op peil blijven, aldus
spr. Dit tekort moet gedekt worden en dat
si in deze gemeente zeer goed mogelijk.
Door den heer H. Veldhuyzen Sr. werd
verslag uitgebracht van de op 26 October
1932 gehouden provinciale vergadering te
Rotterdam. Bij acclamatie werd deze als
afgevaardigden aangewezen voor een der
gelijke vergadering te Rotterdam op 27
October a.s.
Door de heeren H. Veldhuyzen Sr. en J.
Steenhuisen werden de bescheiden van den
penningmeester nagezien en in orde be
vonden.
De aftredende bestuursleden A. J. Bos en
C. P. Blaauwhof werden herkozen.
De voorzitter deelde nog mede, dat het
materiaal en andere artikelen in goede
staat verkeerde en goed onderhouden werd.
In 1932 werden 298 artikelen uitgeleend.
Het terugbezorgen der artikelen is niet, zoo
het behoort te zijn. Een scherpere controle
zal hierop worden uitgeoefend, waarmede
zich welwjllend heeft belast mevrouw A.
J. Bos.
Aangezien de rondvraag geen „vragen"
opleverden, werd de vergadering hierna
door den voorzitter gesloten.
ZOETERMEER.
Gouden kloosterjubileum.
Zaterdag 28 October hoopt de Eerw. Zus
ter Cypriana haar gouden professiefeest te
vieren. Gedurende 43 jaren is zij het hoofd
der R. K. Meisjesschool alhier geweest, en
Bladeren die afvallen, donkere dagen,
storm, mist en regen, het is de herfst in
z'n naargeestigheid.
De herfst des levens, het zijn de verdwe
nen illusies, de beproevingen des harten,
zielekwelling, levensmoeheid.
De slagen van het noodlot, als zoovele
wreede wonden, doen vaak het harte bloe
den, en het lijden ontneemt de arme
menschheid haar vreugde, zooals de snij
dende herstwind den zomerschen dos aan
de boomen, die hij ontbladert.
Lijden is het woord, dat den mensch het
meest afschrikt, de drukkende en instinct
matige vrees, die de zielen foltert.
Het aardsche bestaan schijnt een voort
durende zorg, een enkel doel te hebben,
vervat in deze twee formules, die allen zich
trachten te verwezenlijken:
het geluk te zoeken,
het leed te vermijden.
Ondervindt men in het uur der beproe
ving het lijden niet als een kwaad, het
ergst van alle kwaad? Wie kwam nooit in
opstand tegen het lijden?
Eenzelfde uitroep volgt op de aankondi
ging van een zware ziekte en geeft uiting
aan onze gevoelens bij het vernemen van
een onheil, dat onze omgeving heeft ge
troffen: hoe droevig! hoe ongelukkig!
Alles wordt in het werk gesteld om ons
aan de onverbiddelijke wet van het lijden
te onttrekken, tijd, geld, wetenschap! Alles
eerder dan lijden is de kreet der mensche-
lijke zwakheid.
Maar God schenkt zijn getrouwen het
licht des geloofs waarin hun verstand Gods
rechtvaardigheid erkent en waardoor hun
wil het onderwerping het lijden aanvaardt.
Het begrip der noodzakelijkheid, der
schoonheid en zoetheid van het lijden is
den christen voorbehouden.
Een geloovige vrouw sprak in heilige be
rusting: ik vraag te lijden met Jezus, opdat
hij aan de dwalende en verdwaalde zielen
het beste deel van mijn verdiensten toe-
kenne!
Door het vrijwillig offer van ons leed
wordt wat wij kwaad noemen een goed,
verandert onze droefheid in vreugde.
Doch op de wereld vindt men ook, als
een sombere herfststemming een zekere
droefgeestigheid, die haar onstaan dankt
aan de inbeelding van een ziekelijke ge
moedsgesteltenis.
Een gevaar zijn de doellooze mijmerin
gen, die de zwartgalligheid in de ziel uit
storten en de stralen der genade verduis
teren.
Wanneer sommigen ten prooi zijn aan een
buitengewone prikkelbaarheid is het ge
woonte geworden zich te beklagen over
„een kwaden dag". Een onbestemde weer
zin tegen alles en allen wordt verontschul
digd door voor het kwade humeur de uit
drukking te bezigen: ik heb zoo'n kwaden
dag.
Toen goede kennissen een dappere chris
tin vroegen, hoe zij haar kwade dagen te
boven kwam, antwoordde zij: ik heb geen
tijd om treurig te wezen.
Toegeven aan boos humeur, aan melan
cholie is christelijk noch verstandig.
Het is maar namaak van werkelijken
kommer, en te dikwijl: een gevolg van
traagheid, hoogmoed en eigenliefde.
Iemand die zich toegeeft, iemand die naar
de inblazingen der eigenliefde luistert, is
niet in staat te luisteren naar de stemmen
die God in de eenzaamheid onzer ziel doet
spreken:
de stem van het geweten,
de stem van den plicht,
de stem der *enade.
Geheimzinnige roepstemmen die wij moe
ten gehoorzamen om het leven te leiden,
dat God van ons vt *angt.
Wekt de herfst ernstige gedachten aan
de vergankelijkheid der aardsche dingen,
ons sterkt de blijde hoop dat wij door de
kwellingen en plagen des levens geraken
tot een eeuwigen zomer des geluks.
Blijmoedig door den herfst, door het
leven gaan is levenskunst.
Bekend is het gezegde: een treurige hei
lige is maar een treurig soort van hei
lige
PIERRE L'ERMITE.
