RETRAITEPUIS
25ste Jaargang
ZATERDAG 21 OCTOBER 1933
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
No. 7641
3)e Ccid^eh^Soivtcmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 fl
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Medêdeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 wooraen, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «q
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DE KAMER GEEFT DE REGEERING MEER
INVLOED OP DE POSITIE VAN PROVIN-
CIAAL- EN GEMEENTELIJK PERSONEEL
•s-GRAVENHAGE, Vrijdag 20 October.
De Kamer heeft zich beziggehouden met
de voorgestelde wijziging van de Ambtena
renwet.
Het gezag, dat het geheele land overziet,
wordt door deze wetswijziging in staat ge
steld, invloed uit te oefenen op het ge
heele complex van regelingen, die de po
sitie van het Overheidspersoneel bepalen.
De minister verklaarde in zijn Memorie van
Toelichting uitdrukkelijk, dat op deze wijze
geleidel ij k een grootere gelijkheid van
normen kan worden geschapen. De bedoe
ling is, eerst dan in te grijpen, wanneer
de verschillen van dien aard zijn, dat zij
het gevoel van recht en billijkheid onbevre
digd laten. Het is uit den aard der zaak
duidelijk, dat het de financieele noodtoe
stand is, die deze regelmg urgent maakte.
In zooverre is hier inderdaad sprake van
een stukje gelegenheidswetgeving.
Hoe moeten wij nu dit ontwerp beoor-
deelen? Het kan niet worden ontkend, dat
het gevolg van de totstandkoming dezer
wet een aantasting beteekent van de auto
nomie, van de zelfstandigheid van gemeen
te en provincie.
Men kan slechts betreuren, dat dwang
noodzakelijk is gebleken; vele ge
meenten hebben de hand in eigen boezem
te steken en een mea culpa te stamelen.
Het is de dood van iedere zelfstandig
heid, als de verantwoordelijkheid van de
gemeenteraden en de leden daarvan wordt
afgewenteld op partij vergaderingen. De
minister wees den heer D r e e s (S.D.A.P.)
op het voorbeeld, dat zijn partij in den laat-
sten tijd gegeven had te Amsterdam, Gro
ningen en Zaandam. Raadsleden en wethou
ders hebben in die steden ontslag moeten
nemen, omdat zij volgens eer en geweten
hebben gestemd. De minister van Binnen-
landsche Zaken, de heer de Wilde, was
uitstekend op dreef en speciaal het ge
noemde deel zijner rede behoorde boven
de toegang van iedere raadszaal te wor
den aangebracht. Gelukkig bekende de heer
D r e e s, ex-wethouder van den Haag en
sinds kort deel uitmakend van de sociaal
democratische fractie, voor welke hij een
aanwinst beteekent, ruiterlijk, dat ook hij
IN DE WINKELSLUITINGSWET
ZAL DE REGEERING SPOEDIG
EEN WIJZIGING VOORSTELLEN
gevallen, zooals die zich in Amsterdam heb
ben voorgedaan, ten sterkste afkeurt. Ook
de heer Duys (S.D.A.P.) zagen wij bij
deze passage instemmend knikken.
De heer IJsselmuiden (R.K.) uitte
zijn bezorgdheid, dat toezicht de prak
tijk had dit o.a. geleerd ten aanzien van
de werkloosheid en de volkshuisvesting
zou neer komen op eenvoudige toepassing
van de bezoldigingsbesluiten van het Rijk.
De minister gaf hem hierop een alles
zins bevredigend antwoord. Op de vraag
van denzelfden afgevaardigde, of de minis
ter kon aangeven, welke richtlijnen door
hem bij de hanteering van de wet zouden
worden gevolgd, kon de bewindsman uiter
aard geen ander antwoord geven, dan dat
de commissie-Schouten hierover binnen
kort een rapport zal uitbrengen. De katho
lieke afgevaardigde kreeg verder de posi
tieve toezegging, dat ook te lage sala
rissen de volle aandacht der Regeering
hebben.
Het ontwerp werd met 45 tegen 18 stem
men aanvaard. De tegenstemmers waren
wederom de S.P.A.P.'ers, de communisten
en Sneevliet. Zelfs de heer Arts stemde dit
keer voor. De houding van de roode broede
ren was hedenmiddag wel heel zielig. Na
de afstraffing van den minister, waaronder
d& heeren muisstil werden, wisten zij met
béter te doen dan tegenstemmen. Als dat
de ware democratie is, dan prefereeren wij
nog het fascisme!
Bij den aanvang der zitting deed minis
ter Verschuur mededeeling, dat de Regee
ring binnenkort zal komen met een ont
werp tot wijzigingen van de winkelslui
tingswet. Deze zullen zijn van technischen
aard aan de hand van de opgedane er
varingen. Verder zal tegemoetkomendheid
worden betracht wat de Zondagssluiting
betreft. Dit laatste echter uitsluitend als
crisismaatregel. De wijzigingen, die zullen
worden aangebracht, zijn dus niet van
principieelen aard. Naar aanleiding van
deze verklaring, vroeg de heer Boon (lib.)
schorsching der beraadslagingen over het
initiatief-voorstel van zijn partijgenoot Vos,
dat in openbare behandeling zou komen.
A.s. Dinsdag zal in behandeling komen het
ontwerp tot wijziging der crisis-invoerwet.
DE MISSIE-ZONDAG.
die door Z. H. den Paus door de geheele
katholieke wereld is ingesteld, wordt mor
gen weer gevierd.
Dringend vragen wij aan de Katholieken
van Nederland om dien Algemeenen Mis
sie-Zondag waardig te vieren: door gebe
den en H. Communie voor de uitbreiding
der Missiën en door een milden steun aan
de collecte, die morgen in alle kerken ge
houden wordt ten bate van het Genoot
schap tot Voortplanting des Geloofs (Broe
derschap v. d. H. Geest) voor de groote
nooden der Missiën.
De bedoeling van den H. Stoel is op
dien dag allen in de gelegenheid te stellen
door gebed en aalmoes iets bijzonders
voor de missiën te doen.
De Nationale Raad voor Nederland
v. h. Pauselijk Genootschap tot
Voortplanting des Geloofs.
DE SPEELWOEDE WORDT
ONDERDRUKT.
INGRIJPEN VAN DEN MINISTER VAN
JUSTITIE.
In beslagneming en strafvervolging
bevolen.
De minister van justitie heeft het vol
gende schrijven gericht tot de procureurs
generaal bij de Gerechtshoven:
„Het zal u bekend zijn, dat de z.g. be
hendigheidsspelen „Straperlo", „Spiralle"
enz. over het geheele land hand over hand
toenemen. Deels worden deze spelen geor
ganiseerd in z.g. gesloten sociëteiten, die
in werkelijkheid door de gemakkelijke
voorwaarden, waarop men als „lid" kan
toetreden, voor het publiek toegankelijk
zijn. Van de zijde van het parket bereikt
mij zooeven de mededeeling, dat in het
Haagsche proefproces ernstige aanwijzin
gen zijn verkregen in de richting van ha
zardspel. Ik mag u in verband daarmede
bij deze opdracht verleenen den onderne
mers van bovenbedoelde „behendigheids
spelen" in uw ressort, daaronder begrepen
die georganiseerd zijn in z.g. gesloten so
ciëteiten, zoo spoedig mogelijk te doen aan
zeggen dat, indien die spelen niet met in
gang van den dag, na dien van aanzegging
worden gestaakt, tenmintse tot in het
Haagsche proces een uitspraak in hoogste
instantie zal zijn verkregen, ook tegen hen
en wel onmiddellijk een strafvervolging zal
worden ingesteld met in beslagneming
uiteraard van de tafels en het overige be
trokken materiaal. Tot de betrokken ver
volging in geval van eventueel niet sta
ken verleen ik gelijktijdig opdracht".
Noordwijkerhout,
Nog plaatsen beschikbaar -voor ito vol
gende retraiten:
31 Oct.—3 Nov.: Méisjes (Éoven 17 j.)
10—13 Nov.: Heeren Kerkzangers-
2528 Nov.: Mannen.
BUITENLAND
DUITSCHLAND.
DE A.S. VERKIEZINGEN.
De Rijksdag wordt gehalveerd.
Naar wij vernemen zal het oorspronke
lijke indexcijfer van 60.000 bij de a.s. ver
kiezingen op 12 November niet gehand
haafd worden, doch worden verhoogd tot
120.000. Dientengevolge zal de nieuwe
Rijksdag slechts uit 250 leden bestaan,
waarvan 80 procent leden van de N. S. D.
A. P. en 20 procent uit andere groepen.
Er zullen een zestiental leden van de
vroegere Centrumspartij overgenomen
worden. Momenteel heerscht er nog onze
kerheid, of deze leden onder de gegeven
omstandigheden een mandaat zullen aan
vaarden.
Prif. Banse's „Wehrwissenschaft"
verboden.
Eenige weken geleden hebben wij mel
ding gemaakt van een boek, dat een ze
kere prof. Banse had geschreven en waar
in geweldig oorlogzuchtige dingen stonden
geschreven. Natuurlijk heeft de buiten-
landsche pers daarvan geprofiteerd, ten
einde aldus de vredelievende gezindheid
van het nieuwe Duitschland te doen schij
nen.
In verband hiermee wordt er op gewe
zen, dat de opvattingen welke professor
Banse vertolkt, niet identiek zijn met die
der Duitsche regeering en uitsluitend als
een particuliere meeningsuiting moeten
worden beschouwd. Het boek van profes
sor Banse in intusschen in beslag geno
men.
NAZrS EN RASSENHAAT.
Japansche vrouwen en kinderen
gemolesteerd.
Onder het Japansche publiek heerscht
groote verontwaardiging naar aanleiding
van een persbericht uit Berlijn, dat Ja
pansche vrouwen en kinderen in Duitsch
land door Nazi's zijn gemolesteerd.
De Japansche ambassadeur, Nagai, heeft
het Japansche departement van buiten-
landsche zaken, medegedeeld, dat hij offi
cieel geprotesteerd heeft bij de rijksregee-
ring en bij het rijksministerie van buiten-
landsche zaken en de aandacht vestigde
op redevoeringen, welke door nationaal-
socialistische leiders in het publiek wor
den gehouden en op verschillende wette
lijke maatregelen, welke noodzakelijk
moesten leiden tot discrimineerende hande
lingen tegen de Joden en kleurlingen en
tot verbod van omgang tusschen personen
van verschillend ras.
Verder wees Nagai op de jongste inci
denten, waarbij voornamelijk Japansche
kinderen werden gemolesteerd.
De waarnemende rijksminister van bui-
tenlandsche zaken, die den ambassadeur
bij ontstentenis van von Neutrath ontving,
zegde toe zijn aandacht aan de zaak te
zullen wijden.
Van de zijde van het Japansche mini
sterie van buitenlandsche zaken wordt ver
klaard, dat, hoewel de ambassadeur te
Berlijn op eigen initiatief en zonder in
structie van Tokio heeft gehandeld, men
zijn optreden ten zeerste goedkeurt.
Het zou Japan leed doen, indien bij de
Duitschers rassen-vooroordeel tegen Ja
panners wordt gekweekt, omdat het Ja
pansche volk ten zeerste gevoelig is, voor
elke discrimineerende behandeling, welke
berust op rassen-vooroordeel.
FRANKRIJK
BINNENLANDSCHE POLITIEKE
MOEILIJKHEDEN.
Socialisten verzetten zich tegen financieele
voorstellen.
Er komt spanning in de binnenlandsche
politiek in Frankrijk, meldt V. D. uit Pa
rijs, nu de financieele voorstellen der re
geering in de Kamer en in de commissies
in behandeling zullen komen.
In politieke kringen heerschte Donder
dagavond groot pessimisme, aangezien de
socialisten zich ongenaakbaar toonden.
Reuter meldt uit Parijs, dat de finan
cieele Kamercommissie met 13 tegen 9
stemmen een 14 onthoudingen in principe
de mogelijkheid van aftrek bij ambtenaars
salarissen heeft óanvaard. Het percentage
echter van deze salarisvermindering zal
door de commissie eerst later vastgesteld
worden nadat Daladier zijn standpunt te
kennen heeft gegeven.
SIAM.
REVOLUTIE IN SIAM VRUWEL
GEëINDIGD.
Rebellen ontruimen het vliegveld
Don Moeang.
De opstandige beweging in Siam is vrij
wel ten einde. Nog slechts in één provin
cie handhaven de rebellen zich, doch lang
zal hun verzet, naar men verwacht, wel
niet meer duren.
Ook het vliegveld Don Moeang is intus
schen door de revolutionnairen ontruimd.
Alvorens te vertrekken worden door de
rebellen alle levensmiddelen en water
voorraden vergiftigd.
Tal van vooraanstaande personen zijn
door de autoriteiten in verzekerde bewa
ring gesteld. Onder de gearresteerden be
vinden zich prins Sithiporn (een broer van
prins Bovaradej) en de directeur van het
bureau voor landbouwkundig onderzoek.
Verder zijn nog twee officieren gearres
teerd, op wier hoofden een prijs van 5000
tikals (omsteeks 3750) was gesteld. Zij
werden in de nabijheid van Bangkok ont
dekt in een tempel, waar zij zich schuil
hadden gehouden.
De spoor- en telegraafverbindingen zijn
hersteld. De censuur wordt echter nog al
tijd gehandhaafd.
AMERIKA
TOCH TOENADERING TUSSCHEN DE
V. S. EN MOSKOU.
Echter geen onmiddellijke erkenning.
Naar thans blijkt, zijn (ondanks de aan
vankelijke tegenspraak) inderdaad tusschen
de Vereenigde Staten en Sovjet-Rusland
onderhandelingen gevoerd over een even-
tueele erkenning van Rusland door Ame
rika.
De correspondentie, welke tusschen Roo
sevelt en Kalinin, den voorzitter van het
centrale uitvoerende comité der Sovjet
unie is gevoerd, zal in den loop van he
denavond gelijktijdig te Washington en te
Moskou worden gepubliceerd.
Deze correspondenite opent, naar ver
luidt, nieuwe wegen met betrekking tot
dé handelsrelaties tusschen de beide lan
den en tevens het vooruitzicht op een la
tere erkenning van Rusland voor de Ver
eenigde Staten.
In officieele kringen te Washington legt
men er in dit verband den nadruk op, dat
het niet in de bedoeling ligt, de Sovjet
unie reeds thans te erkennen.
Litwinof naar de V. S.
Naar United Press nog weet te melden,
heeft president Roosevelt voorgesteld, ook
mondelinge onderhandelingen aan te knoo-
pen over de erkenning der Sovjetunie door
de Vereenigde Staten.
In verband hiermede heeft de Amerikaan
sche president de Russische regeering uit-
genoodigd, een vertegenwoordiger naar
Washington te zenden, ten einde over de
hervatting der betrekkingen van gedach
ten te wisselen.
De Russen hebben deze uitnoodiging
aanvaard en meegedeeld, dat de volks
commissaris van Buitenlandsche Zaken,
Litwinof, zich naar de Vereenigde Staten
zal begeven.
NIRA-CAMPAGNE GAAT
VRUCHT DRAGEN.
Echter moeilijkheden in landboawstaten.
Ofschoon de ambtenaren, die zich met
den herstel-arbeid in de Ver. Staten be
zighouden, er van' overtuigd zijn, dat nog
heel wat moeilijkheden moeten worden
overwonnen, zien zij anderzijds in de be
reikte resultaten den grondslag voor een
geleidelijke verbetering van den toestand.
Drie millioen menschen hebben weer werk
gekregen en het loonpeil is met 20 pet. ver
hoogd, terwijl er ook andere factoren zijn,
die gunstig geacht worden.
Een speciale commissie voor de textiel
industrie heeft aanbevolen, dat een uit
breiding der fabricage-capaciteiten der
textiel-fabrieken streng zal worden gecon
troleerd, omdat alleen op die wijze het
probleem der over-productie grondig zal
worden aangepakt. Hierbij wordt opge
merkt, dat de textiel-industrie erkent, dat
er gevaren zijn verbonden aan al te groo
te opvoering der capaciteit en dus bereid
is met de Nira mede te werken, om de pro
ductie in eenig verband te houden met de
vermoedelijke consumptie. Dit wordt als
een belangrijk succes voor de Nira be
schouwd.
Ernstige moeilijkheden blijven er even
wel bestaan in verschillende landbouwdis
tricten, met name in Minnesota, North Da
kota en Nebraska. In laatstgenoemden
staat, is de voorzitter van het Nira-comité,
Neville, afgetreden, omdat hij van mee
ning is, dat de Nira den landbouwstaten
geen voordeel en brengt.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Duitsche rijksdag zal tot 250 afge
vaardigden gehalveerd worden. (1ste blad)
Revolutie in Siam vrijwel geëindigd.
(lste blad).
BINNENLAND.
De Tweede Kamer heeft gisteren met
45 tegen 18 stemmen het wetsontwerp tot
wijziging van de ambtenarenwet 1929 aan
genomen. (lste blad).
De Minister van Justitie heeft opdracht
gegeven tot inbeslagname en vervolging
van de z.g. behendigheidsspelen, ook in
besloten sociëteiten, (lste blad).
Teeltbeperking in den tuinbouw. De
plannen voor 1934. (3de blad).
Adres aan de regeering inzake saneering
bloembollenbedrijf. (3de blad).
Boerenstaking in Minnesota.
Voorts heeft de Farm Holiday Associa
tion, welke twee millioen leden telt, be
sloten Zaterdag een nationale staking uit
te roepen. Het is niet zeker, dat alle sta
ten zich daarbij zullen aansluiten, doch
30.000 boeren in Minnesota hebben reeds
te kennen gegeven, dat zij inderdaad mor
gen tot een productie-staking zullen over
gaan, als protest tegen de lage prijzen der
landbouwproducten en als poging om ge
daan te krijgen, dat de regeering een Nira-
code opstelt voor den geheelen landbouw.
De boeren willen hun producten slechts
verkoopen tegen prijzen, die niet lager zijn
dan de productiekosten. Ook zullen zy wei
geren hun schulden en belastingen te be
talen, hun huizen te verlaten en kruide
nierswaren en andere artikelen te koopen.
De gouverneur van North Dakota heeft
zijn goedkeuring aan de stakingsplannen
gehecht en heden een embargo voor tarwe
voor zijn staat afgekondigd.
BUITENL. BERICHTEN.
ZEVENTIG VERMISTEN DER
„JASHIMA MARU".
Een en vijftig geredden.
Van het Japansche stoomschip „Jashima
Maru", dat door brand werd vernield wor
den nog zeventig personen vermist. Voor
zoover bekend, zijn er slechts een en vijf
tig der opvarenden gered.
Het schip, dat 947 ton groot was, werd
door de Japansche regeering gecharterd.
De bemanning stond onmachtig tegenover
de vlammen, die, aangewakkerd door een
typhoon, zich met reusachtige snelheid
over het geheele schip verspreidden. Tra
gische tooneelen speelden zich af op het
dek, waar de passagiers radeloos heen en
weer liepen en zich niet in veiligheid kon
den brengen, daar de storm de meest/
sloepen had weggeslagen.
GROOT POSTZEGELSCHANDAAL
IN LITAUEN.
De staat voor millioenen lit. benadeeld.
Bij de Litausche posterijen zijn opzien
barende onregelmatigheden met postze
gels ontdekt, waardoor volgens het tot nu
toe ingestelde onderzoek de staatskas voor
een bedrag van ongeveer vijf millioen lit.
(1.260.000) gulden is benadeeld.
Behalve door vervalsching van zeldzame
verzamel-exemplaren werden de onregel
matigheden ook gepleegd, doordat de da
ders echte postzegels stalen en door uit
stekend nagemaakte postzegels vervingen.
De echte postzegels werden dan aan eenige
groote bedrijven verkocht, soms belangrijk
onder de nominale waarde.
De directeur der Litausche posterijen,
Stuoga, en andere hooge postbeambten te
Kowno en Memel zijn bij de affaire be
trokken en zijn gearresteerd. De directeur
van het telegraafkantoor te Memel, Va-
ranka, die eveneens medeplichtig is, pleeg
de zelfmoord, voordat men tot zijn arres
tatie kon overgaan.
