WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1933
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD PAG. 10
gevel nu eens gothisch of romaansch ge
weest ware? De hem eigen vormen, zoo
als wij die van zijn uitgevoerde werken
kennen, werden voor deze gelegenheid op
geborgen; plotseling moest een andere stijl
dan de tot nu toe gevolgde gevolgd wor
den. En wij vragen ons af, of dat wel goed
mogelijk is zonder zichzelf èn het plan
een beetje voor den mal te houden? Al de
andere inzendingen zijn op dit punt eer
lijker. Maar wanneer men dit plan er eens
wat nauwkeuriger op aankijkt, wordt het
ons duidelijk, dat deze plotselinge gedaan
teverwisseling van bouwtrant, die men van
den ontwerper kon verwachten, alleen
schijnbaar plaats heeft gehad, en niet we
zenlijk is.
Hierbij is ook de torenplaatsing van het
plan-Blaauw te noemen, die door de jury
gewaardeerd wordt „als overgang tusschen
het oude en het nieuwe gedeelte van het
gebouw (hoe komt men er toch toe, het
nieuwe gebouw met den gedeeltelijken
ouden gevel het oude gedeelte te noe
men?) op een zoowel symbolisch als ste
debouwkundig zeer gelukkig gekozen
plaats".
De symboliek van het vereenigen van
het oude met het nieuwe en de gelukkige
plaatsing uit stedebouwkundig oogpunt
(zie hierboven) zijn zeker niet op de eerste
plaats de aangewezen motieven, om een
zoo sprekend bouwdeel als een toren te
plaatsen in een ontwerp. Zoodanig zijn dan
ook nimmer de torens geplaatst in de
bouwwerken der groote stijdperioden. In
tegendeel! Van uit het gebouw zelf moet
de plaats waar de toren wordt gebouwd als
vanzelf ontstaan, en ofschoon een zekere
stedebouwkundige verantwoording een
vereischte is, mag dit toch niet beslissend,
laat staan de aanleiding zijn.
Van de platte gronden kan hetzelfde ge
zegd worden. De jury zegt hiervan o.m.:
het „duidelijk sprekend assenstelsel is van
groote beteekenis voor de geslaagdheid van
het geheele plan. Vooral komt dit uit, als
men ziet hoe de hoofdas, uitgaande van
den bordesingang aan de Breestraat, aan
dezen ingang bizondere beteekenis her
geeft en een goeden samenhang tusschen
het oude en het nieuwe gedeelte schept".
Er is in het plan maar een decoratieve
gelijkmatigheid gezocht, die een zekere
perspectieve werking suggereert. Als fi
guur is een zoodanige planindeeling een
zekere bekoring niet te ontzeggen. Maar
wanneer dit geschiedt omwille van dat de
coratieve effect en ten koste van een
waardige ruimte-ontwikkeling, die een cli
max naar de hoofdruimten geeft, dan ont
staat er een soort van schoonheid waarbij
het decoratieve element in een onredelijke
verhouding komt te staan tot de beteekenis
en de meer-of-mindere waardigheid van de
ruimten onderling. Zoo, op den beg. grond
en op de 1ste verdieping, ligt aan het einde
van den hoofdingang (hoofdas) een dienst
trap. Eenmaal de hal binnengekomen, valt
er geen climax naar de hoofdruimten meer
te verwachten.
Ditzelfde gemis aan redelijke verant
woording t.o.v. het doel waartoe de dingen
dienen, zien we bijv. ook in het gestrekte
balcon voor het kantoor, van den ontvan
ger, terwijl een bancon aan de er boven ge
legen raadzaal ontbreekt. De kantoorruimte
is zoodoende naar buiten voornamer geak-
sentueerd dan de raadzaal. De trap op het
Raadhuisplein, met het lange balcon naar
den ingang voor de publieke tribune, waar
voor de trap ten slotte in den toren ge
legd is, is een samentreffen van verschil
lende sterk sprekende bouwelementen, die
niet in verhouding staan tot de onderge
schikte beteekenis van die ruimte, waar
voor ze dienen (publieke tribune).
Ook is het hoogste bouwlichaam aan de
Vischmarkt voor kantoorruimten benut,
waardoor de voornamere onderdeelen van
het plan, waarin burgerzaal, raadzaal,
trouwzaal e.d. zijn ondergebracht, niet hun
meerwaardiger beteekenis naar buiten kun
nen toonen, door tevens het hoogste bouw
lichaam te zijn. Alleen wanneer men het
oog gericht houdt op een aesthetische voor
keur, kan men er toe komen, in het hoogste
bouwlichaam, dat als zoodanig als hoofd
moment van de compositie spreekt, onder
geschikte kantoorruimten te plaatsen.
Wij kunnen het niet anders zien dan zoo:
Het plan dat door de jury voor uitvoering
werd aanbevolen, is typeerend voor de he-
dendaagsche verwarring op geestelijk,
aesthetisch gebied. Het geeft daar een dui
delijk beeld van en het zal hoogstens een
tijdelijke bevrediging kunnen schenken,
iets wat voor een raadhuis, dat toch voor
eeuwen gebouwd wordt, allerminst passend
is. Oppervlakkige kunstwerken, waarbij
de uiterlijk behagende vorm als onmiddel
lijk doel gold, leven nu eenmaal niet lang.
Omdat dit plan tot de soort van kunstwer
ken behoort, waarbij intuïtie en het zin-
tuigelijk waarneembare niet ondergeschikt
zijn gemaakt aan de rede, omdat er, in te
genstelling met de hierboven gestelde
eischen, juist getracht werd naar die libe
rale onafhankelijkheid voor den kunste
naar, waarbij het effect en de ontroering
onmiddellijk doel zijn, mits het waardig
heid en grootheid van stijl, waardoor kunst
werken de voor eeuwen geldende waar
den verkrijgen, die ook de geslachten na
ons met bewondering naar die werken zal
doen opzien.
Het heeft een allure van den nationalen
bouwtrant, maar is daar niet een voldragen
vertegenwoordiger van, omdat de ontwer
per, blijken zijn uitgevoerde werken, daar
geheel vreemd aan is. Dat een jury van
vakmannen, waarvan wij een ernstige en
oprecht gemeende voordracht mogen ver
wachten, tot de voordracht van het plan-
Blaauw kwam, is, gezien het bovenstaan
de, meer een gevolg van den heerschenden
geest van onzen tijd (mode), waarbij het
niet aan een ieder gegeven is, daar boven
uit te zien. Wellicht dat een gemeenteraad,
uit leeken bestaande, die uiteraard niet zoo
gevoelig zijn voor geteekende effecten, de
GEMENGDE BERICHTEN
DOOR AUTO AANGEREDEN.
Meisje stak plotseling den weg over.
Gisteravond omstreeks zes uur had op
den Zwolscheweg nabij het woonwagen
park een ernstige aanrijding plaats. Op ge
noemd tijdstip reed daar het 15-jarig
dochtertje van een der woonwagenbewo
ners op het rijwielpad in de richting
Zwolle. Op een gegeven oogenblik stak zij
plotseling den weg over en daar het rij
wielpad door een rij boomen van den
grooten rijweg gescheiden is, werd dit
niet tijdig bemerkt door den automobilist
v. d. Berg uit Apeldoorn, die met zijn auto
in de richting Zwolle reed. Hoewel'hij een
aanrijding nog trachtte te voorkomen,
mocht hem dit niet gelukken en werd 't
meisje een eind weegs meegesleurd. Ern
stig gewond aan armen en hoofd is het
kind per ziekenauto naar het ziekenhuis
te Zwolle overgebracht.
ONVOORZICHTIG WIELRIJDER.
Door auto aangereden en gedood.
Gistermiddag om vijf uur is de 55-jari
ge schilder P. A. Erkens, te De Bildt, aan
gereden door een auto, welke werd be
stuurd door den heer D. uit Zeist, met het
noodlottig gevolg, dat E. aan de bekomen
verwondingen is overleden. E. reed per
fiets op den Utrechtschen Weg en stak
volgens ooggetuigen plotseling, zonder het
daarvoor noodzakelijke verkeersteeken te
geven, den weg over om de Kerklaan in
te rijden. Hierdoor kwam E. onder de auto
terecht, welke aan de rechterzijde van den
weg reed.
De heer E. bekwam een schedelbreuk en
is tijdens het transport per ziekenauto
naar de Rijksklinieken te Utrecht, aan de
bekomen verwondingen overleden.
VROUW DOOR AUTO AANGEREDEN.
Zwaar gewond naar het ziekenhuis
gebracht.
Maandagmiddag werd aan het kruis
punt Drievogels te Spekholzerheide
Kerkrade de gehuwde vrouw Corstiaans
uit Simpelveld door een Duitsche auto, die
een snelle vaart had, aangereden. De
vrouw bleef bewusteloos liggen. Twee ge-
neesheeren en politie waren dra ter plaat
se. Kapelaan de Groot diende het slacht
offer het H. Oliesel toe. Met een schedel-
fractuur en gebroken ledematen werd de
vrouw in hoogst zorgwekkenden toe
stand naar het ziekenhuis gebracht. De
Duitsche auto werd voorloopig in beslag
genomen en de bestuurder werd cjoor de
politie verhoord.
BOCHT TE KORT GENOMEN.
Twee jongens door vrachtauto gegrepen.
Tengevolge van het te kort nemen van
de bocht door een grooten zeswieligen
veeauto, werden gistermiddag aan het
Hoendiep even buiten Groningen twee
wielrijders aangereden, n.l. de 14-jarige
J. D. en de 15-jarige A. W.
Beiden geraakten bekneld tusschen den
wagen en het groote hek, dat daar is ge
plaatst om dit verkeer op de gevaarlijke
bocht opmerkzaam te maken.
D. werd ernstig gewond aan hoofd en
knie en is op advies van den politiedokter
naar het Diaconessenhuis overgebracht.
Zijn toestand baart zorg.
De andere jongen kwam er zonder let
sel af.
De verkeerspolitie heeft proces-verbaal
opgemaakt tegen den chauffeur, den 29-
jarigen H. H. De remmen van zijn auto
waren niet in orde.
PASTOOR REINDERS DOOR TRAM
AANGEREDEN.
Zijn toestand zorgelijk.
Gistermiddag is de 68-jarige pastoor
Reinders te Zeist, nadat hij uit een auto
bus gestapt was op den Utrechtschen Weg,
toen hij nog voor een naderende tram
wilde oversteken, door deze tram aange
reden. Met een ernstige hoofdwonde bleef
het slachtoffer bewusteloos liggen. Nadat
rector van den Hengel van de St. Joseph-
kweekschool hem het Heilig Oliesel had
toegediend, werd de gewonde naar het St.
Anthonius Ziekenhuis te Utrecht ver
voerd. Zijn toestand is zorgelijk.
WERKMAN DOODELIJK
VERONGELUKT.
Van 16 M. hoogen brugpijler gevallen.
Bij de werkzaamheden aan de nieuwe
brug over de Waal te Zalt-Bommel is gis
termiddag te ongeveer drie uur de voor
werker T. Bouman uit Amsterdam van
een 16 Meter hooge pijler gevallen. Nadat
medische hulp uit Her wijnen gearriveerd
was, werden eenige injecties aan het
slachtoffer toegediend, waarna dit naar
het ziekenhuis te Zaltbommel werd ge
transporteerd. Direct na aankomst is de'
man overleden. B. was 52 jaar oud en laat
een vrouw en acht kinderen achter. Dit is
reeds het vierde ongeluk bij den bouw
van deze brug.
noodige nuchterheid en zakelijkheid bezit,
om anders te oordeelen dan de jury deed.
C. M. VAN MOORSEL Pzn.
Als parkeerpleintje of voor samen
komsten is het, zooals reeds elders werd
opgemerkt, ten eenenmale ongeschikt, door
de ligging van de raadzaal aan dit plein.
ONDERZEEëR RAMT EEN BOTTER.
Drie opvarenden door de marineboot aan
boord genomen.
Dinsdagavond is in het Schulpengat bij
Den Helder in de aslijn van het vaarwater
ter hoogte van den rooden gasboei de bot
ter H. D. 7 door de onderzeeboot O. 13
aangevoeren. De O. 13, die van de oefenin
gen terugkeerde, liep in de lichtenlijn het
Schulpengat binnen, terwijl een ander
marinevaartuig, de „Frisio", het gat uit
voer. Zooals later bleek bevond zich juist
voor de „Friso" een botter, waarvan de
lichten in die van de „Friso" vielen. Eerst
op het allerlaatste oogenblik, toen uitwij
ken bijna niet meer mogelijk was, kwa
men de lichten van den botter los. De
commandant van de O. 13 trachtte nog
door het roer geheel aan boord te leggen
een aanvaring te voorkomen, doch de
schipper van de botter gooide, blijkbaar in
den war gebracht door de beide schepen
voor en achter hem, ineens het roer aan.
Hierdoor werd een aanvaring onvermijde
lijk. De O. 13 raakte den botter juist nabij
den voorstevn, waardoor een gat in den
van de botter ontstond. Door handig ma
noeuvreeren kwam de O. 13 vrijwel on
middellijk langszij van den botter, zoodat
de drie opvarenden, de eigenaar J. Slui
ters en de visschers v. d. Wal en Kroon,
aan boord van de O. 13 genomen konden
worden. Een poging om den botter langs
zij te nemen en mede te sleepen mislukte,
daar het vaartuig te veel water maakte.
Later dreef het met den stérken ebstroom
snel af en zonk binnen vijf minuten.
Voor de drie visschers was het een groot
geluk, dat de onderzeeër zoo spoedig
langzij kon komen. De botter, die in de as
van het vaarwater is gezonken, is niet
verzekerd. „TeL"
TEGEN HAMSTERAARS VAN
AARDAPPELEN.
Maatregelen van de Zwolsche pblitie.
De politie te Zwolle heeft Maandag ver
scheidene wegen om Zwolle afgezet en
ieder aangehouden, waarvan vermoed werd
dat zij in het bezit waren van aardappe
len. Er waren tientallen hamsteraars,
maar slechts een enkele had meer bij zich
dan de toegestane 10 K.G.
Er was een familie van 6 personen, die
ieder 10 K.G. aardappelen bij zich had,
dus te zamen bijna een mud. Daartegen
was echter niets te doen.
„N. R. Crt."
WEER EEN KERKINBRAAK.
Thans te Bussum.
Gisternacht is ingebroken in de H. Hart-
kerk aan den Kamerlingh Onnes-weg te
Bussum.
Door het uitsnijden van een ruit aan
den achterkant van de kerk is men bin
nengekomen. De inbrekers zijn direct op
het altaar afgegaan en hebben gepro
beerd het tabernakel te forceeren. Hoewel
dit zeer beschadigd is, is het hun niet ge
lukt het te openen. Ook de offerblokken,
welke van moderne constructie zijn, heb
ben zij niet kunnen forceeren.
Toen de koster de kerk binnenkwam
om alles in gereedheid te brengen voor de
de eerste H. Mis, bemerkte hij aanstonds,
dat ongewenscht bezoek in de kerk ge
weest was.
De H. Mis van half acht werd uitgesteld
tot de politie gereed was met haar onder
zoek.
Vingerafdrukken en voetsporen zijn
niet gevonden.
RIJWIELDIEVEN TE BUSSUM
GEARRESTEERD.
Herhaalde malen kwam het den laatsten
tijd in de gemeente Bussum voor, dat rij
wielen werden ontvreemd en na eenigen
tijd wérden teruggevonden ontdaan van
lantaarn en rijwielmerken. De politie stel
de steeds een onderzoek in, doch altijd
liep het spoor dood, vooral omdat de fei
ten op verschillende plaatsen en op zeer
uiteenloopende tijden plaats vonden. De
politie liet zich niet uit het veld slaan en
zette haar onderzoek voort. Het is haar
nu lukt één der daders op heeterdaad te
betrappen. Twee anderen stonden op den
uitkijk. De politie arresteerde het drietal.
Het bleken te zijn V. en N. uit Bussum en
W. J. uit Hilversum. Uit het onderzoek
bleek, dat zij op zeer veel plaatsen in de
gemeente Bussum dergelijke diefstallen
hadden gepleegd.
Een deel van hun buit werd in beslag
genomen.
Het gestolene werd in Amsterdam van
de hand gedaan en de opbrengst in drieën
verdeeld.
Ze zijn voor den officier van justitie te
Amsterdam geleid.
SMOKKELAUTO AANGEHOUDEN.
Te Maastricht hebben gisteren in den
vooravond rijksambtenaren bij den oprit
derWilhelmina-brug aan de Markt een
auto met smokkelwaar aangehouden, die
over de Belgische grens was gekomen. Zij
losten een paar schoten, die door de voor
ruit gingen. De beide inzittenden sprongen
uit de auto en verdwenen in een der zij
straten. De auto met 500 K.G. suiker is in
beslag genomen. De wagen was uit Sittard
afkomstig.
EEN DURE KERMIS.
Terwijl de landbouwer Lammerichs uit
het gehucht Altweert bij Weert zich op de
kermis vermaakte, werd door tot nog toe
onbekend gebleven dieven in zijn woning
ingebroken. Door het insnijden van een
ruit wisten de dieven zich toegang tot
het perceel te verschaffen. Er werd 2000
uit een kast op de slaapkamer ontvreemd.
SPORT
VOETBAL
24 UURSBIJEENKOMST L V. C. B.
Op 11 en 12 November a.s.
Het bestuur van den I. V. C. B. heeft
naar de „Sport-Ill." meldt, bepaald, dat de
24 uuKb ij eenkomst zal gehouden worden
te 's-Hertogenbosch, van Zaterdag 11 No
vember 6 uur namiddag tot Zondag 12
November voormiddag 12 uur.
Van iedere vereeniging zullen hoogstens
twee afgevaardigden aanwezig kunnen
zijn, terwijl ook het voltallig Federatiebe
stuur uitgenoodigd zal worden, benevens
de geestelijke adviseurs der diocesane
bonden.
Er zullen drie inleidingen gehouden
worden, de namen der sprekers zullen na
der bekend gemaakt worden.
De vereenigingen zullen ieder voor zich
de kosten van deelname moeten dragen;
deelname is vrijblijvend.
Vóór 28 October zullen de vereenigingen
moeten mededeelen of en hoeveel afge
vaardigden de bijeenkomst zullen bijwo
nen.
A TH LET (EK
R. K. S. V. „De Bataven".
Het bestuur deelt mede, dat hedenavond
27 September de indoortraining aanvangt
in de zaal op het Pieterskerkhof.
Junioren van 8 tot 9 en senioren van 9
tot 10 uur. Men neme hier goede nota van.
WINTERSPORT.
WERELDKAMPIOTNSCHAP BOBSLEE.
Overeengekomen is, dat de wereldkam
pioenschappen voor tweepersoons-bobslee
op 1 en 2 Februari 1934 te Engelberg zul
len worden gehouden.
POSTDUIVEN
LEIDSCHE COMBINATIE VAN,
POSTDUIVENLIEFHEBBERS.
Wedvlucht met oude en jonge duiven
v. Mons (België) afstand hemelsbreedte
van H. L. Duin 1932,69 K.M. tot van A. A.
Tisseur 194.45 K.M. In concours 119 dui
ven welke om 8 uur met Zuidenwind in
vrijheid werden gesteld en als volgt wer
den geconstateerd in de puntenlijst. A.
Molenaar No. 1, W. Gijsman 2, 23 en 24,
W. Kapaan 3, 6 en 17, D. Roest 4, C. En-
seling 5, J. Keereweer 7, 8 en 14, J. J.
Mulder 9, Chr. v. d. Pluym 10 en 21, J.
Flippo 11, G. A. L. v. d. Reyden 12 en 15,
Jac. Krekelaar 13, P. v. Egmond 16, J. Vo-
gelensang 18, H. Wallaard 19, A. Flippo
20, J. W. v. Duuren 22.
De le duif werd geconstateerd om 10
uur 6 min. 25 sec. en maakte een snelheid
van 1527,83 meter per minuut. De 24e
prijswinnaar om 10 uur 25 min en 21 sec.
en maakte 1340.23 meter per minuut.
De volgende deelnemers aan dez§ vlucht
ontvangen nog een combinatieprijs, zoome
de de vorige alle bestaande uit huishoude
lijke artikelen.
17e liefhebber C. W. F. Onvlé, 18e A. A.
Tisseur, 19e S. N. v. Leeuwen, 20e L. Gijs
man R. D., 21e H. L. Duym, 22e J. Gijs
man, 27e S. Kruit. De prijs le jonge duif
welke dit jaar nog niet in 't buitenland
geweest was won C. Enseling.
Dit voor de le oude duif A. Molenaar
en dito voor de 2 oude duiven welke ook
dit jaar nog niet in 't buitenland geweest
waren Chr. v. d. Pluym. Zaterdagavond 7
uur zal de prijsuitreiking plaats hebben in
het combinatiegebouw, Boerhaavestraat,
evenals het bekend maken der kampioe-
RECHTZAKEN
STRAF VOOR ROOFOVERVAL
VERDUBBELD.
Het Gerechtshof te Den Haag wees ar
rest in de zaak tegen den 23-jarigen be
tonwerker L. D., den 26-jarigen bankwer
ker G. C. K. en den 22-jarigen M. van G.,
die door de rechtbank te Rotterdam zijn
veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf
ter zake, dat zij gezamenlijk op 8 Mei j.l.
de winkelierster J. E. Lucas in de Mare
takstraat hebben overvallen met de bedoe
ling de kassa te ledigen.
Overeenkomstig het requisitoir van den
advocaat-generaal werd de aan de drie
verdachten opgelegde straf verdubbeld en
ieder der verdachten veroordeeld tot vier
jaar gevangenisstraf.
STARTEN ZONDER CONTACT
SLEUTELTJE?
Opzienbarende vinding voor het
Gerechtshof onthuld.
Tijdens de berechting voor het Gerechts
hof te Den Haag, van een zaak tegen een
garagehouder, die een autodiefstal had ge-
ensceneerd, deed zich aldus lezen we in
het „Volk" een eigenaardig incident
voor.
Een getuige a décharge, een zeventien
jarige monteur, deed daarbij mededeelin-
gen over een toestelletje, dat hij had mee
gebracht, hetfeen diende om auto's, waar
op zich geen contactsleuteltje bevindt,
toch te doen starten.
De president, mr. Jellinghaus, stelde
begrijpelijkerwijs veel belang in deze ap
paraten en informeerde of zjj in den han
del waren.
De verdachte garage-eigenaar antwoord
de ontkennend; te krijgen waren zij ech
ter wel. De prijs er van schijnt 24.te
bedragen.
De president vroeg voorts nog of deze
toestelletjes reeds lang bestonden, waarna
bleek, dat dit reeds eenige jaren het ge
val is.
Zoowel de advocaat-generaal, als de
president, toonde dermate interesse, dat
verwacht mag worden, dat de justitie,
na de verkregen inlichtingen, niet stil zal
zitten.
LAND- EN TUINBOUW
TOELATINGSEXAMEN R.K. TUINBOUW-
WINTERSCHOOL BEVERWIJK.
Voor den nieuwen cursus der R. K. Tuin
bouw winterschool te Beverwijk, welke 2
October a.s. begint, slaagden bij het op 25
September 11 .gehouden toelatingsexamen:
R. J. Leber Texel; G. Nijssen Santpoort;
D. van Rouendal Zandvoort; W. N. H.
Seignette Beverwijk; C. W. M. Stieger
Breda; F. A. A. Sutorius Wassenaar en J.
L. Zieren Haarlem.
WILT U IETS WETEN?
Vraag: Hoe verwijdert men slaolie-
vlekken uit een kunstzijden japon?
Antwoord: Leg op de vlek een papje
van magnesia en tetra. Ne eenigen tijd
schudt men de magnesia weg en zal de vlek
ook verdwenen zijn.
Vraag: Hoe verwijdert men slaolie-
vlekken uit een cocosmat?
Antwoord: Maak hieruit de vlekken
met behulp van heet zeepsop en een bor
stel.
Vraag: Wat moet men doen om overtol
lige haartjes te verwijderen?
Antwoord: Raadpleeg hieromtrent
uw huisdokter.
Vraag: Hoe knapt men bruin glacé
handschoenen op?
Antwoord: Maak de handschoenen
schoon met benzine (vuur gevaarlijk) of
tetra. Week ze hierin ongeveer 1 uur, in
dien ze erg afgeven korter. Leg ze daarna
op een oude doek en borstel ze voorzich
tig met een zacht borsteltje af. Daarna
wrijft men ze droog met een lapje. Helpt
dit niet voldoende, stuur ze dan naar een
chemische wasscherij waar ze zoonoodig
bijgeverfd worden.
Vraag: Hoe moet men een gele gummi-
jas schoonmaken?
Antwoord: Probeer u eens de stree-
pen er uit te verwijderen door deze te be
handelen met een borsteltje met zeepsop.
Daarna goed naspoelen en de jas laten
drogen.
Vraag: Hoe moet men een witte vil
ten hoed schoonmaken?
Antwoord: Witte vilten hoeden
maakt men schoon door ze in te wrijven
met een papje van meel en tetra. Als de
tetra geheel verdampt is, borstelt men het
meel van de hoed, Houd daarna de hoed
boven den wasem van een ketel en borstel
haar goed op.
Vraag: Hoe verwijdert men tomaten-
vlekken?
Antwoord: Zoo gauw mogelijk ver
wijdert men deze vlekken met spiritus of
eau de cologne. Uit witte wol of witte zij
de kunnen de vlekken zoo noodig' nog ge
bleekt worden met waterstof superoxyde.
STOOMVAARTBERICHTEN
STOOMV. MIJ. NEDERLAND.
TJANDOEN vertr. 26 Sept. van Am
sterdam naar Pernis.
KON. NED. ">OMB. MIJ.
ALKMAAR (thuisr.) 25 Sept. 12.28 195
mijl W.Z.W. van Valentia.
BRION, Bordeaux naar Amsterdam pas
seerde 26 Sept. voorm. 10.15 uur Dungeness
KON. HOLL. LLOYD.
ZAANLAND (thuisr.) vertr. 25 Sept. v.
Las Palmas.
KON. PAKETV. MIJ.
SAWAHLOENTO vertr. 23 Sept. van Ba-
toavia naar Mauritius.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN.
LOCHMONAR vertr. 22 Sept. van Port
land (Ore) naar Rotterdam.
LOCHMONAR, Portland (Ore) naar Rot
terdam arr. 25 Sept. te San Francisco.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
INDRAPOERA (uitr.) vertr. 26 Sept. v.
Tanger.
INDRAPOERA (uitr.) vertr. 26 Sept. v.
Gibraltar.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
ALCINOUS vertr. 23 Sept. van Batavia
naar Amsterdam.
AENEAS, Japon-Rotterdam vertr. 26
Sept. van Port Said.
PHRONTIS arr. 24 Sept. van Amsterdam
te Swansea.
VEREENIGDE NEDERL. SCHEEPVAART
MIJ.
(Holland-Australië-Lijn)
DJAMBI (uitr.) vertr. 26 September
van Izmir.
Holland-Afrika-lijn).
RANDFONTEIN vertr. 26 Sept. van Am
sterdam naar Hamburg.
