DE TROONREDE
BERICHT.
24ste Jaargang
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1933
No 7Ö14
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eu
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
V Een perspectief van constuc-
tieve welvaartspolitiek.
Naar de Troonrede hebben we dit jaar
bijzonder verlangend uitgezien, omdat wjj
daarin hoopten te vinden behalve een
vanzelfsprekende bezuinigingspolitiek
een constructieve welvaartspolitiek, de aan
kondiging van daden, waartoe de tijd
dringt.
Zijn degenen, die van deze regeering
hoopten en ook verwachtten een construc
tieve welvaartspolitiek teleurgesteld?
Het antwoord op deze vraag kan eerst
onvoorwaardelijk worden gegeven,
als de regeering haar in de Troonrede voor
gelegde voornemens in daden zal hebben
verwezenlijkt. Maar die voornemens zijn
ongetwijfeld hoopgevend voor allen, die
daden wenschen en verlangen van deze
regeering in dezen tijd.
De regeering verklaart er van overtuigd
te zijn, dat er „leiding, hulp, zelfs drang"
van haar moet uitgaan, opdat landbouw,
nijverheid, handel en scheepvaart zich aan
passen aan de gewijzigde oeconomische
wereldstructuur. Wij mogen dus van de
regeering doeltreffende maatregelen ver
wachten voor den weder-opbouw van ons
ontredderd oeconomische leven.
Met voldoening zal voorts worden verno
men, dat er „verder gaande maatregelen"
zullen worden getroffen in het belang van
den afzet onzer producten binnen eigen
grenzen e n dat tevens „aan de bevorde
ring van onzen uitvoer naast andere in
die richting werkende middelen onze
invoer dienstbaar (zal) worden gemaakt".
En op de derde plaats noemen wij het
voornemen der regeering, om „op ruime
schaal productieve publieke werken" te.
doen uitvoeren.
Het voornemen der regeering om de
werkverschaffing voort te zetten en op rui
men schaal uit te breiden, juichen wij wel
zeer b ij zonder toe. Omdat dat het
middel is om „de ellende der werkloosheid"
te lenigen! De regeering verzekert, daarbij
het particulier bedrijf zooveel mogelijk
te zullen inschakelen zij voldoet aldus
aan een alleszins gemotiveerden wensch,
welke herhaaldelijk is geuit en waaraan,
gelukkig, ook al reeds in den laatsten tijd
meer werd tegemoet gekomen.
Bevordering van den bouw van goed-
koopere arbeiderswoningen zal een deel
uitmaken van de werkverruiming, welke
de regeering op het oog heeft. Wij sym-
pathiseeren natuurlijk volkomen met het
doel: goedkooper arbeiderswoningen, maar
willen toch gaarne uitdrukkelijk verklaren,
dat niet alle middelen om daartoe te ge
raken als gewenscht kunnen worden aan
vaard. Het peil, waarop ten onzent ge
lukkig de arbeiderswoningen staan moet,
zoo eenigszins mogelijk, minstens worden
gehandhaafd.
Van belasting-verhooging en besparing
zal de millioenen-nota ons meer mede-
deelen. Dat zoowel het een als het ander
onvermijdelijk is, zal niemand betwisten,
al zalover de wijze waarop mee-
ningsverschil bestaan en critiek mogelijk
zijn! Wij moeten ten deze echter nog even
geduld hebben en de millioenen-nota af
wachten.
Voldoening zij echter nu reeds uitgespro
ken over het feit, dat de regeering de ver
schillende diensten „doelmatiger" wil or-
ganiseeren. Als dat zal worden bereikt,
zal een steen des aanstoots voor velen zijn
weggenomen, want ongetwijfeld is een
doelmatiger organisatie waardoor veel
besnoeid en geen enkel nuttig effect ge
mist wordt! van verschillende diensten
zeer goed mogelijk.
Aangekondigd worde een wetsontwerp,
waarbij zal worden ingevoerd een korting
van de uitkeeringen uit het gemeentefonds,
rekening houdend „met de gemeentelijke
draagkracht".
En in het vooruitzicht wordt gesteld
Vereenigde .Vergadering ..van de beide
beide Kamers der Staten-Generaal .op
Dinsdag 19 September 1933 tot opening van
de gewone zitting der Staten-Generaal.
De heer W. L. Baron de Vos van
Steenwyk, die het voorzitterschap be
kleedt, opent, nadat de leden der Staten-
Generaal zich in de Ridderzaal vereenigd
hebben, des namiddags te half een uur de
vergadering en doet den griffier van de
Eerste Kamer voorlezen een Koninklijk
Besluit van 9 September 1933, No. 18, hou
dende zijn benoeming tot Voorzitter van
de Eerste Kamer gedurende de zitting, wel
ke heden aanvangt.
De voorzitter benoemt een Commis
sie, die Hare Majesteit in het gebouw zal
ontvangen en uitleiden.
De Commissie van in- en uitgeleide be
stond uit de heeren De Savornin Lohman,
Kranenburg, Droogleever Fortuyn, Schoe-
maker, v. Asch v. Wijck van de Eerste Ka
mer; Bongaerts, v. Rappard, v. Dijk, v.
Boetzelaer v. Dubbeldam, Bierema, mej.
Katz, de heeren Schaepman, Kampschöer,
v. Hellenberg-Hubar en Terpstra van de
Tweede Kamer.
De Ministers, hoofden van ministerieele
Departementen, en de leden van den Raad
van State vereenigen zich des namiddags
te één uur mede in de Ridderzaal.
Hare Majesteit de Koningin, vergezeld
van Zijne Koninklijke Hoogheid den Prins
der Nederlanden, Hertog van Mecklenburg,
en van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses
Juliana, kort daarna in de Ridderzaal aan
gekomen, wordt door de Commissie in de
vergadering binnengeleid, neemt plaats op
den troon en houdt, terwijl ter rechterzijde
van Hare Majesteit Zijne Koninklijke Hoog
heid de Prins der Nederlanden en ter lin
kerzijde Hare Koninklijke Hoogheid Prin
ses Juliana plaats namen, de volgende
rede:
Leden der Staten-Generaal,
Mij wederom in Uw midden bevinden
de gevoel Ik Mij allereerst gedrongen
uiting te geven aan mijne gevoelens van
medeleven in de moeilijke omstandighe
den, waarin ons volk nog steeds verkeert.
Voortbrenging, handel en verkeer bie
den over de geheele wereld nog en beeld
van grondige verwarring, waaronder, óók
ten onzent, de volkswelvaart ernstig lijdt.
Bij de productie zoowel als bij den ruil
van goederen openbaren zich voorts over
al verschuivingen, die in menig opzicht
een blijvend karakter schijnen te dragen.
Onze Landbouw en Nijverheid worden
evenzeer als onze Handel en Scheepvaart
door deze wijzigingen in de economische
wereldstructuur, voor eischen van aan
passing gesteld, waarbij leiding, hulp,
zelfs drang van de zijde der Regeering, in
toenemende mate noodzakelijk zullen blij
ken.
Met vermijding van gewaagde proefne
mingen op monetair en economisch ge
bied, zullen, nu ook de Londensche con
ferentie niets tot stand kon brengen tot
het verkrijgen van redelijke verhoudingen
in het goederenverkeer, verder gaande
maatregelen moeten worden genomen in
het belang van den afzet onzer producten
binnen de eigen grenzen. Tevens z'il aan
de bevordering van onzen uitvoer
naast andere in die richting werkende
middelen onze invoer dienstbaar moe
ten worden gemaakt.
De reeds jaren aanhoudende afbrokke
ling onzer welvaart doet ook in sterke
mate haar invloed gelden op den toe
stand der publieke geldmiddelen en heeft
het evenwicht tusschen uitgaven en in
komsten op verontrustende wijze ver
stoord.
De Regeering zal daarom in hetkomen-
„een verscherpt toezicht op het financieel
beleid der gemeenten". Dat kan inderdaad
noodzakelijk zijn, maar dat in dit verband
speciaal genoemd worden de „bezoldi-
gingsregelen van personeel in publieken
dienst" schijnt ons niet in de feiten gemo
tiveerd.
Wij willen ten slotte nog de aandacht
vestigen op de toezegging van voorzienin
gen in het executierecht. In dezen tijd zeer
gewenscht!
De indruk, dien de Troonrede geeft, is,
dat de regeering daden wil stellen voor
een constructieven welvaarts
politiek. Zooals gezegd, zal een oordeel
over het al dan niet doeltreffende van deze
politiek eerst kunnen geschieden als de
daden in concrete zijn gesteld en voor ons
liggen.
de zittingjaar in de allereerste plaats uw
aandacht vragen voor een reeks van maat
regelen, die onmisbaar zijn voor het finan
cieel herstel. Het streven is er vóór alles
op gericht dit herstel te bereiken door
aanzienlijke beperking der uitgaven. Die
beperking zal ten deele worden verkre
gen door eene redelijke verlaging van de
salarissen en loonen van het Rijksperso
neel. Een nieuwe salarisregeling, die op 1
Januari 1935 in werking zal dienen te tre
den, is in voorbereiding.
Verdere inkrimping der uitgaven zal
vooral moeten worden bereikt door doel
matiger organisatie en door besnoeiing
van verschillende diensten.
Ondanks de reeds aangebrachte en de
op korten termijn nog te verwachten ver
dere besparingen op de uitgaven is een
nadere versterking der middelen onmis
baar gebleken. Daartoe strekkende voor
stellen zullen onverwijld worden inge
diend.
Aan het misbruik, dat m steeds toene
mende mate wordt gemaakt van den
rechtsvorm der naamlooze vennootschap,
ten einde de betaling van belasting te ont
gaan, zal paal en perk worden gesteld.
Voorstellen te dier zake zijn in voorberei
ding.
Met het doel den overgang van de eer
ste naar de tweede vijfjarige uitkeerings-
periode meer geleidelijk te doen plaats
hebben, zal het vraagstuk der financieele
verhouding tusschen het Rijk en de ge
meenten opnieuw in onderzoek - rHen
genomen. In afwachting van de resultaten
van dit onderzoek zal op de uitkeeringen
uit het gemeentefonds over het jaar 1934-
1935 een korting moeten worden toege
past, welke verband zal houden met de
gemeentelijke draagkracht. Een daartoe
strekkend wetsontwerp zal U dezer dagen
bereiken.
De geldelijke toestand van verscheidene
gemeenten maakt voorts een verscherpt
toezicht op het financieel beleid der ge
meenten noodzakelijk. Dit brengt mode
een versterking van den invloed van het
centraal gezag op de locale bezoldigings-
regelen van personeel in publieken dienst,
mede met het doel uitwassen af te snij
den en niet te rechtvaardigen verschillen
in de belooning van overheidspersoneel
weg te nemen.
Voorstellen tot wettelijke regeling van
de afbetalingsovereenkomst, mitsgaders
tot herziening van het in het Wetboek van
Koophandel vervatte binnenvaartrecht
zullen U worden aangeboden.
Op het gebied van het executierecht wor
den voorzieningen voorbereid, welke in de
bijzondere tijdsomstandigheden geboden
zijn. Daarbij zal, voor zooveel noodig door
bijzondere middlen, er voor worden ge
waakt, dat schuldeischers niet onredelijk
worden benadeeld.
Zoodra het evenwicht in de Rijksbegroo-
tirig zal zijn verzekerd, zullen U voorstel
len worden aangeboden ten doel hebben
de, door uitvoering op ruime schaal van
productieve publieke werken, werkverrui
ming in het leven te roepen ten einde de
ellende der werkloosheid te lenigen. Be
vordering van woningbouw tegen verlaag
de kosten zal van deze plantten een deel
uitmaken om voor arbeiders woningen te
verkrijgen, waarvan de huurprijs meer in
overeenstemming is met het loonpeil.
Daarnevens zullen maatregelen worden
getroffen om voor bestaande woningen ge
leidelijke huurverlaging mogelijk te ma
ken.
Zoolang werkverschaffing nog niet kan
worden gemist, moet er naar worden ge
streefd het particulier bedrijf daarbij zoo
veel mogelijk in te schakelen.
De economische omstandigheden en, in
verband daarmede, de financieele toestand
in Nederlandsch-Indië blijven groote zorg
eischen. Het budgetair evenwicht is er
vooralsnog niet verzekerd. In verband met
den reeds zoo uitputtenden belastingdruk,
zal, na de laatstelijk aanhangig gemaakte
voorstellen tot nieuwe heffingen, van belas-
tingverhooging nauwelijks meer eenig re
sultaat te verwachten zijn en zal het finan
cieel evenwicht in Indië dus slechts door
voortgaande beperking der uitgaven zfjn
te herstellen.
De ontwikkeling der politieke verhoudin
gen aldaar vereischt voortdurende aan
dacht en waakzaamheid. In het algemeen
belang der bevolking zijn nadere maatre
gelen getroffen ter beteugeling van het
misbruik, dat door sommige volksleiders
wordt gemaakt van de vrijheid van vereeni-
ging en vergadering.
Suriname heeft nog bij voortduring met
economische moeilijkheden te kampen. Zoo
wel van Overheidswege als van particu
liere zijde wordt hét mogelijke gedaan om
de gevolgen van de crisis te verzachten.
Het stemt tot dankbaarheid, dat de eco
nomische toestand in Curasao, althans tot
dusver en de tijdsomstandigheden in aan
merking genomen, vrij bevredigend te noe
men is.
De moeilijkheden ifi het begin dezes
jaars ondervonden met een deel van het
personeel der zeemacht, hebben ingrijpende
maatregelen noodig gemaakt om te ver
krijgen, dat onder alle omstandigheden zal
kunnen worden gerekend op trouw aan de
Overheid, en gehoorzaamheid aan het wet
tig gezag.
Mochten zich ook elders teekenen voor
doen die wijzen op verzwakking of onder
graving van juiste gezagsverhoudingen, dan
zal de Regeering het Overheidsgezag met
gelijke klem handhaven.
Hoewel het huidige tijdsgewricht niet be
vorderlijk is aan de ontplooiing der inter
nationale samenwerking en het uitgroeien
van den Volkenbond, blijf Ik hopen, dot
de ontwikkeling van de organisatie der Sta-
ten-gemeenschap zich eerlang weer in op
gaande lijn zal gaan bewegen. Het stemt
tot voldoening, dat de diepgaande veran
deringen, welke op het gebied van het in
ternationaal handelsverkeer zijn ingetre
den, geen wijziging hebben gebracht in de
vriendschappelijke verhouding van Neder
land tot de andere mogendheden.
Met de bede, dat God Mijn Volk in deze
moeilijke tijden moge sterken, en levend in
het vertrouwen, dat het in staat zal blijken
onder verhoogde krachtsinspanning moedig
en waardig te dragen hetgeen onvermijde
lijk is, verklaar Ik de gewone zitting der
Staten-Generaal geopend.
Hare Majesteit de Koningin, vergezeld
van Zijne Koninklijke Hoogheid den Prins
der Nederlanden en van Hare Koninklijke
Hoogheid Prinses Juliana, en voorafgegaan
door de Commissie, verlaat de vergader
zaal.
De voorzitter sluit, nadat de Com
missie in de zaal is teruggekeerd, de Ver
eenigde Vergadering.
Als een bijzonderheid kan worden me
degedeeld, dat terwijl andere jaren al!e
sociaal-democraten en communisten bij de
opening der Staten-Generaal afwezig wa
ren nu één Jid der S.D.A.P., de heer
Schaper aanwezig was.
BINNENLAND
NEDERLANDSCIIE BANK.
Discontovcrlaging.
De directie van de Nederlandsche Bank
heeft gisteren besloten, het disconto met
te verlagen.
18 Sept. 15 Aug.
Wisseldisconto 2^% 3
Promessendisconto3 3
Beleening van effecten 3 3
Beleening van goedereD 3 3j^
Voorschotten in rek.-cour. 3 3J4
Op 15 Augustus j.l. is het disconto even
eens met verlaagd, gelijk op 29 Juli
van dit jaar reeds was geschied.
MANNELIJKE JEUGD IN HET
BISDOM HAARLEM.
Het bestuur der K. J. C. gevormd.
In het Centraal Jeugdhuis voor het
Haarlemsche diocees aan de Laan Copes
van Cattenburgh te 's-Gravenhage, verga
derde onder presidium van den directeur
voor het Mannelijk Jeugdwerk, rector J.
Mol, het nieuwbenoemde bestuur van de
Katholieke Jongens Centrale.
De samenstelling van dit bestuur is, na
de benoeming der districtsdirecteuren, een
nieuwe schrede op den weg om eenheid
te brengen in de jeugdorganisatie van 't
bisdom.
In het nieuwe bestuur is het Juvenaat
vertegenwoordigd door rector S. Braak
man en den heer A. Backhuys, de Verken
ners door de heeren dr. L. Berger en J. A..
van Schijndel, het St. Franciscus Liefde
werk door pater A. Went en den heer mr.
H. van Os, de D. H. Voetb. B. door pater
F. Esser O.E.S.A., de D. H. Athl. B. door
rector J. Doeswijk, de D. H.. Gymn. B.
door den heer H. Goris en het onderwijs
door den heer C. A. Koot.
De directeur zette aan de hand van het
pas veschenen reglement de taak van het
bestuur uiteen en deelde mede, dat spe
ciaal een vertegenwoordiger van 't onder
wijs, dat in vele gevallen te wenschen
wijs, in het bestuur werd opgenomen om
het contact -~.chen jeugdbeweging en on
derwijs, dat m vele gevallen te wenschen
overliet, nauwer te bevestigen. In verband
hiermede worden directeuren van scholen
en avondcursussen (uitgezonderd L. O. en
Middelb. O.) verzocht .zich met den heer
Koot (p.a. St. Willibrordus-patronaat, St.
Willibrordusstr. Amsterdam-Zuid) in ver
binding te stellen en opgave te doen van
adressen, lestijden enz.
ZIJ, die zich per 1 October a.s.
wenschen te abonneeren op
„DE LEIDSCHE COURANT", ont
vangen de voor dien datum ver
schijnende nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De laatste getuigenverhooren in het con
tra-proces v. d. Lnbbe te Londen. Morgen
conclusies. (2de blad).
Fransch-Britsche besprekingen inzake
de ontwapeningskwestie. (2de blad).
BINNENLAND.
De opening der Staten-Generaal. Bui
tengewoon groote belangstelling in de
Residentie. De Troonrede. (2de en 1ste
blad).
De Nederlandsche Bank verlaagt heden
de rentetarieven algemeen wederom met
een half procent, (late blad).
Te Amstelveen is een vrachtauto op een
onbewaakten overweg door den trein ge
grepen. De chauffeur werd gedood, een
kind licht gewond. (Gom. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Sparta (Den Haag) wint het clubkam-
piocnschap wielrennen op den weg. (3de
blad).
De wielrenner Kooyman doodclijk ver
ongelukt (3de blad).
MR. C. ROMME.
Lector in Tilburg.
Naar de „Msb." verneemt, Ls zeer spoe
dig de benoeming te verwachten van mr.
C. P. M. Romme te Amsterdam, tot lector
in de sociale wetgeving aan de R. K. Han-
delshoogeschool, hoogescfiool voor econo
mische en sociale wetenschappen te Til
burg.
WETHOUDERS VERKIEZING
TE DEN nAAG.
De Haagsche raad heeft in de vaca
ture Vrijenhoek [S. D. A. P.] tot wethou
der gekozen den heer Snoeck Henkemans
IC. HJ.
De nieuwgekozene- heeft zijne benoe
ming in beraad gehouden.
RIJKSWATERSTAATSDIENST.
Naar wij vernemen, zou het m de be
doeling liggen de Rijkswaterstaatsdienst
van Amsterdam en Haarlem te concen-
treeren en onder te brengen in de voorma
lige Prov. Griffie te Haarlem. Deze sa
menvoeging zou o.m. bezuiniging van per
soneel meebrengen.
EEN „STORMER"-KWESTIE.
Dezer dagen vergaderde de R.-K. Rijks
kieskring „Dordrecht" in „Atlanta" te Rot
terdam. Aan de orde kwam o.a. de verkie
zing van afgevaardigden voor den Partij
raad. Door het bestuur was op de aanbe
veling ook geplaatst de heer Max Zomer-
dyk.
Toen de verkiezing aan de orde kwam,
deelde de voorzitter mede, dat hem ter
oore was gekomen, dat de heer Max Zo
merdijk deel uitmaakte van de z.g. Storm
troepen. Hij had dienaangaande een schrij
ven gericht tot den heer Zomerdijk, die
op zijn beurt het oordeel gevraagd had
van den voorzitter der R.-K. Staatspartij.
Er ontspon zich over deze kwestie een
uitvoerig debat. De heer Zomerdijk
meende, dat het hier een principieel*
kwestie gold en wilde op de hem gestelde
vragen omtrent zijn lidmaatschap niet ant
woorden. Resultaat was, dat er nieuw ad
vies werd opgemaakt, waarop in plaats
van den heer Zomerdijk de heer Van
Schijndel geplaatst was. Dit advies werd
met 108 tegen 3 stemmen aangenomen.
