DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Geen buitenlandsche arbeiders
ST. CLEMENS-RETRAITENHUIS
BINNENLAND
BERICHT.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
Z4ste Jaargang
ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1933
No. 7612
2>e £eidó<^(Ek>ti/fca/iu
D£ ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent por week2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, btf
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 ft
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BED RAAGT i
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 80 woorden, waarin be-
be trekking en worden aangeboden of gevraagd, huur eq
verhuur, koop en verkoop: 1 0.50
REGEERING HEEFT WETSONTWERP INGEDIEND
Thans is bij de Tweede Kamer het wets
ontwerp in zake de regeling van het ver
richten van arbeid in loondienst voor
vreemdelingen, ingediend.
In de Memorie van Toelichting wordt er
allereerst aan herinnerd dat begin 1924
een regeling werd ingevoerd, waarbij de
trek van vreemde arbeiders naar ons land
eenigermate werd geregulariseerd. Deze re
geling bleek echter ruimte te laten tot ont
duiking van de zijde der vreemdelingen,
aangezien de Nederlandsche Consul in het
buitenland veelal niet met zekerheid kan
uitmaken of een bepaalde vreemdeling
werkelijk als toerist, voor familiebezoek
of voor zaken naar Nederland komt, dan
wel niet anders beoogt dan in ons land
arbeid te zoeken. Wat er werkelijk in Ne
derland gebeurt, onttrekt zich geheel aan
de waarneming van den consul, die het vi
sum verstrekte. Onderdanen van alle West
en Midden-Europeesche landen kunnen
thans vrij op de Nederlandsche arbeids
markt komen en arbeid verrichten.
Daarentegen kan thans een Nederlandsch
onderdaan in geen enkel land in Europa
arbeid verrichten, zonder in het bezit te
zyn van een vergunning van het bevoegde
overheidsorgaan. De vrije trek van Neder
landsche arbeiders, naar het buitenland
heeft vrijwel opgehouden.
Een gevaar.
In den loop der laatste jaren werd de
regeering van verschillende zijden de vraag
gesteld of hierdoor geen gevaar dreigt voor
onze eigen arbeidsmarkt en of de positie
van onze arbeiders ten aanzien van het
werken in het buitenland niet sterker zou
worden, als de vrijheid die de vreemde ar
beiders op Nederlandsche arbeidsmarkten
genieten slechts voorwaardelijk wordt ver
leend.
Deze vraag heeft OJn. geleid tot de in
stelling van een commissie van onderzoek
omtrent het werken van niet Nederland
sche arbeiders in Nederland. Het resultaat
heeft geleid tot het indienen van dit wets
ontwerp.
Volgens de voorloopige uitkomsten van
de beroepstelling 1930 waren op 31 Decem
ber van dat jaar* 43.148 mannen en 42.825
vrouwen van niet-Nederlandsche nationali
teit in Nederland als arbeiders in loondienst
werkzaam tegen 29.179 mannen en 17.217
vrouwen in 1920.
Het schijnt niet onbedenkelijk, dat het
aantal vreemdelingen in de laatste jaren
is toegenomen niettegenstaande de werkge
legenheid in Nederland belangrijk is inge
krompen.
De regeering dient te beschikken over
een middel ten einde regelend te kunnen
optreden ten aanzien van het werken van
niet-Nederlandsche arbeiders m Nederland.
Deze regeling biedt tegelijk ruimte voor
overeenkomsten met andere landen, waar
door voor de onderdanen van die landen
een gunstige behandeling wordt gewaar
borgd, voor zoover ook omgekeerd Neder
landers aldaar een gunstige behandeling
genieten. Ten slotte is een wettelijke rege
ling als de regeering thans voorstelt wen-
schelijk ter vervanging van de bestaande
instructie ter verleening van pasvisa aan
vreemde arbeidskrachten.
Vreemde arbeidskrachten, die voor het
bedrijf noodig zijn, kunnen evenals voor
heen in dienst worden genomen. Het Ne
derlandsche bedrijfsleven zal derhalve niet
worden bemoeilijkt.
De regeering beschikt over middelen in
die gevallen, waarin prijsverhooging het
gevolg zou zijn deze tegen te gaan.
Twee voorwaarden.
Een dergelijke regeling is op verschillen
de wijzen denken.
De regeering meent, dat een regeling als
zy beoogt moet voldoen aan deze twee
hoofdvoorwaarden:
In de eerste plaats moet het internatio
nale personenvervoer niet worden belem
merd.
In de tweede plaats moet de regeling zoo
danig werken, dat Nederlandsche bedrijven
of ondernemingen niet worden belemmerd
bij het in dienst nemen van vreemde ar
beidskrachten die voor een goeden gang
van het bedrijf noodig zijn. Daarnaast moet
de mogelijkheid bestaan een dergelijke re
geling beroeps- of bedryfswijze toe te pas
sen.
De regeering geeft de voorkeur aan een
regeling, die het mogelijk maakt te verbie
den, dat in Nederland gevestigde werkge
vers arbeid in loondienst doen verrichten
zonder vergunning van de overheid. Een
dergelyke regeling voldoet aan de primai
re voorwaarden hierboven gesteld. De
Rijksdienst der Werkloosheidsverzekering
en Arbeidsbemiddeling zal de uitvoering
dezer regeling op zich kunnen nemen.
De voorgestelde regeling geeft slechts Je
hoofdlijnen aan, die de nadere uitwerking
overlatend aan een- algemeenen maatregel
van bestuur en den met de uitvoering belas
ten minister.
Het wetsontwerp gaat uit van den ge-
dachtengang dat door de Kroon kan wor
den bepaald dat werkgevers geen arbeid
door vreemdelingen in loondienst mogen
doen verrichten zonder vergunning van of
vanwege den minister met de uitvoering
belast. Een dergelijke bepaling is van ty-
delijken aard. Daarom behelst zij den ter
mijn waarvoor zy zal gelden. Zy kan tus-
schentijds worden ingetrokken. De toe
passing van het vergunningsstelsel denkt
de regeering zich zoodanig, dat de vergun
ning in den regel wordt verleend, indien
niet is gebleken, dat er Nederlandsche ar
beiders beschikbaar zijn, dat in staat zijn
om den arbeid te verrichten. Voor zooveel
noodig kunnen commissies uit het betrok
ken bedrijf of beroep worden ingesteld om
over het verleenen van vergunningen te ad-
adviseeren.
De kernvorming in de
Staatspartij.
ER MOET EEN FRISSCHE WIND
WAAIEN!
De Rijkskieskring Tilburg heeft de op
roep van het Partijbestuur tot het vormen
van „Kernen" begrepen en in een belang
rijke circulaire het parool op eigen wyze
doorgegeven:
„Men zoeke niet uitsluitend naar men-
schen, dia hun sporen al verdiend hebben,
doch vooral ook naar jonge krachten, al
zijn ze toegerust met radicale opvattingen.
Katholicisme boven alle verdenking, trouw
aan de partij, waardigheid in leven en op
treden zijn de eischen, waaraan ieder kern
lid moet voldoen. Men sluite geen enkelen
kring uit bij het zoeken naar leden, meif
betrachte veelzijdigheid, maar men wake
er tegen, dat niemand als vertegenwoordi
ger van welken kring of organisatie dan
ook toetreedt. Ieder kernlid dient onafhan
kelijk te zyn, behalve van zyn geweten en
zijn plicht! Er moet 'n frissche wind gaan
waaien door de benauwde atmosfeer der
vele afdeelingsbijeenkomsten.
Een punt, waarop vooral in dezen Rijks
kieskring gewezen dient te worden, is dat
de kernen zich niet bemoeien met punten
van practische gemeentelijke of provinciale
politiek. Er zijn vraagstukken van vader-
landsche en wereldpolitiek genoeg, om den
eersten tijd te vullen.
De keuze van een goeden kernleider is
van 't hoogste belang. Het doet er niet toe
uit welken kring hij komt, als hij slechts
uitmunt door ontwikkeling en karakter,
toewijding, bekwaamheid, werkkracht en
werklust. Men late zich bij het zoeken naar
kernleden niet afschepen door de mede-
deeling der aangezochten, dat zij het te
druk hebben of dat zy voor politiek niets
voelen. Wanneer de aangezochte de waar
borgen biedt, dat zijn toetreden van be
lang is, dient men te blijven aandringen en
wijze men hem er vooral op, dat het Va
derland en zijn eigen partij hem noodig
hebben, dat er offers moeten worden ge
bracht en dat hij dan maar ander werk tij
delijk of definitief moet neerleggen.
En voelt men niets voor politiek, dan
moet overwogen worden, dat dit wel een
gevolg zal zijn van gebreken der politiek,
waarover men zich al zoo vaak geërgerd
heeft. Men krijgt in de kernen de gelegen
heid, om ten dienste van land en party
zich nader op die gebreken te bezinnen, de
noodige verbeteringen te zoeken en daar
voor bij de Partijleiding actie te voeren.
Wanneer men de kans krijgt, hervormingen
die men wenscht, te bevorderen, mag men
zich niet mokkend afzijdig houden. Anders
zou men alle recht van spreken verliezen!"
TE N00RDWIJKERH0UT
30 Sept.3 Oct. Mannen f 6.50
36 Oct. Meisjes 1517 jaar 6.50
710 Oct. Meisjes bov. 17 j. 6.50
1013 Oct. Meisjes boven 17 j. 6.50
1417 Oct. Jonge mannen n 6.50
1720 Oct. Heeren Middenstand 10.
2124 Oct. St. Jozefgezellen 6.50
2831 Oct. Jonge Middenstanders 10.
31 Oct,3 Nov. Meisjes boven 17 j. 6J>0
SLUITING DER STATEN-
GENERAAL
Vereenigde Vergadering van de beide
Kamers tot sluiting van de zitting der Sta-
ten-Generaal hedenmiddag te 2.45 uur in
het gebouw van de Tweede Kamer.
De heer W. L. Baron de Vos van
Steenwijk, voorzitter van de Eerste
Kamer, bekleedt den voorzittersstoel.
De voorzitter doet door den grif
fier van de Eerste Kamer voorlezing van
een Koninklijk Besluit van 9 September
Nr. 20, waarbij de Midlster van Binnen-
landsche Zaken wordt gemachtigd, heden
te 3 uur des namiddags zich te begeven
naar de Vergadering der Staten-Generaai,
ten einde in de Vereenigde Vergadering
der beide Kamers de zitting in naam der
Koningin te sluiten.
De voorzitter benoemt een commis
sie, die den Minister in het gebouw zal ont
vangen en uitgeleide doen. Deze Commissie
bestaat uit de Eerste Kamerleden De Sa-
vornin Lohman en Kranenburg en de
Tweede Kamerleden Bongaerts, Duymaer
van Twist, Van Rappard en Kampschöer.
Kort daarna treedt de Minister, vooraf
gegaan door de leden der Commissie, de
vergaderzaal binnen.
De heer De Wilde, Minister van
Binnenlandsche Zaken, plaatst
zich achter de Ministerstafel en houdt een
korte rede, waarin Z. Exc. opmerkte, dat
sedert de opening dezer zitting slechts en
kele maanden verstreken zijn en in dien
korten tijd, dank zij de medewerking der
Kamers, verschillende wettelijke regelin
gen tot stand zijn gekomen, in het bijzon
der met betrekking tot de economische cri
sis welke nog steeds haar druk ernstig
doet gevoelen, voor welke toewijding in
's lands belang de minister in opdracht van
de Koningin dank betuigde.
Den Minister wordt door de Commissie
utigeleide gedaan.
Nadat de Commissie in de vergaderzaal
is teruggekeerd, sluit de voorzitter de
Vereenigde Vergadering.
DE HULDE AAN
H. M. DE KONINGIN.
Te 4 uur zal H. NL een rijt er maken.
De Burgemeester van Den Haag maakt
bekend, dat het, in verband met de buiten
gewone belangstelling voor de opening van
de Staten-Generaai op Dinsdag 19 Sep
tember, en de plannen om zich in grooten
getale naar de Residentie te begeven, uit
gesloten is, om langs den korten, historisch
vaststaanden afstand, dien de Koninklijke
stoet, gaande naar en terugkomende van
de openingsplechtigheid, tusschen het Pa
leis aan het Noordeinde en de Ridderzaal
aflegt, de vereenigingen en organisaties
met al hun leden op te stellen.
Opdat intuschen alle vereenigingen en
organisaties, die aan H. M. de Koningin
op dien dag hulde wenschen te brengen,
hiervoor zooveel mogelijk in de gelegen
heid zullen zyn, heeft H. M. zich bereid
verklaard, om, na afloop van de kinder-
hulde, die Haar in den t^in van het Ko
ninklijk Paleis zal worden gebracht, te om
streeks 4 uur in den namiddag een rijtoer
te maken langs een nader te bepalen weg.
De vereenigingen en organisaties zullen
zich langs dien weg met hun leden kun
nen opstellen op de plaats, die hiervoor
door de politie zal worden aangewezen.
De vereenigingen en organisaties, welke
hiervoor in aanmerking wenschen te ko
men, moeten ten spoedigste en uiterlijk
Maandag a.s. te 12 uur, daarvan mededee-
ling doen aan den Hoofdcommissaris van
Politie, met opgaaf van het aantal deelne
mers. Zoo noodig kunnen de dienstdoende
inspecteurs van politie aan de spoorwegsta
tions of bij de ingangen van de stad op
Dinsdag 19 September aanwijzingen ge-
HERINNERING AAN DEN „ORANJE
ZATERDAG".
Bij de N.V. Handelsdrukkerij Holdert en
Co. te Amsterdam is een prachtig album
verschenen met photo's van de Nationale
Huldiging van H. M. de Koningin in het
Stadion. Voor allen, die bij het Défilé aan
wezig waren of eraan deelnamen, is dit al
bum met welgeslaagde opnamen een waar
devol bezit. Bizonder geslaagd zijn de pho
to's van H. M. de Koningin; welk een
vorstelijk en tegelijk minzame persoonlijk
heid is onze Koningin? Zooveel mogelijk is
van alle kenmerkende groepen een kiek
I genomen o.a. van de Graal en van de
I tribunes met „geketende" burgemeesters.
De prijs 1.25) is voor een dergelijk fraai
uitgevoerd album werkelijk „dumpend".
BURGEMEESTER.
By Kon. besluit is aan jhr. H. L. J. M.
van Ryckevorsel op zyn verzoek met in
gang van 14 September 1933 eervol ont
slag verleend als burgemeester der ge
meente Wychen.
NIEUWE GEZANT TE BRUSSEL.
Naar het Ned. Cor. Bureau verneemt is
binnenkort de benoeming te verwachten
als Hr, Ms. gezant te Brussel van jhr. mr,
A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachou-
wer, commissaris der Koningin in de prov.
Groningen.
AFLEVERING VAN VERSCHE
KADETJES.
Zonder overtreding der wet!
Zou er thans iemand in de bakkerswereld
zijn opgestaan die het publiek van versch
gebakken brood kan voorzien des morgens
vóór 10 uur zonder in strijd te komen met
de Arbeidswet? vraagt de „Tel." Voor den
kantonrechter te Roermond heeft terecht
gestaan de brood- en banketbakker Brum-
mans, tegen wien de politie proces-verbaal
had opgemaakt wegens het verkoopen van
versch brood vóór 10 uur des morgens.
Toen B. door den kantonrechter gehoord
werd, gaf hij voor, niet in overtreding te
zijn geweest met de Arbeidswet. Hij zou
de cadetjes in den door de Arbeidswet
voorgeschreven tyd hebben gemaakt. De
kantonrechter, die zulks onwaarschijnlijk
achtte verzocht B. hieromtrent een naderen
uitleg te geven.
B. beweerde *s avonds de broodjes te
maken en op een zoodanig tijdstip, dat hij
niet in overtreding kwam met genoemde
wet. Zoodra deze klaar waren, werden zij
in de oven geschoven en hoe deze door hem
verder werd behandeld en op temperatuur
geregeld, was het geheim van het vak.
mftar 's morgens waren de broodjes „in
prima conditie" voor den consument Om
nu den kantonrechter te overtuigen, wilde
B. onder toezicht van verbalisant de brood
jes in de oven schieten en deze daarna la
ten verzegelen tot 's morgens en dan het
zegel te verbreken.
B. wilde hierdoor aantoonen, dat hij het
publiek kan voorzien van versche broodjes
zonder in overtreding te komen met de Ar
beidswet.
Aan de hand van de verklaringen van B.
is door den kantonrechter de zaak 8 da
gen uitgesteld, in afwachting van de resul
taten. die het politie-onderzoek nader zal
uitwyzen.
De zaak zal thans dienen op 20 Septem
ber.
DE STEUNREGELING VOOR
WERKLOOZEN.
Ministerieel schrijven aan de burgemeesters
In een circulaire van den minister van
Economische Zaken aan de burgemeesters
wijst deze erop, dat als orgaan voor steun-
verleening slechts kan optreden het col
lege van B. en W., dan wel op aanwijzing
van dat college de Arbeidsbeurs of het Bu
reau van Maatschappelijk Hulpbetoon. Het
orgaan is niet bevoegd zonder door den
minister verleende machtiging eenigerlci
wijziging in de bepalingen der steunrege
ling aan te brengen. De minister herinnert
er aan, dat het uitoefenen van een strenge
controle met betrekking tot de aanvragen
om ondersteuning noodzakelijk is. Naar
hem gebleken is ontbreekt hieraan nog
veel en hij dringt daarom nogmaals op een
strenge controle aan, zoowel ten aanzien
van alle factoren, welke noodig zijn voor
de beoordeeling van de vraag of en zoo ja
hoeveel steun dient te worden verleend,
als tijdens de ondersteuning. Nauwlettend
worde nagegaan of zich in de gezinsom
standigheden geen wijzigingen hebben
voorgedaan, terwijl er steeds op dient te
worden gelet of de loonen in het bedrijf,
waartoe de ondersteunde behoort, zyn ge
daald.
DE WEG AMSTERDAM—DEN HAAG.
Een basculebrug bty Sloten aanbesteed.
Gistermorgen is vanwege den Rijkswa
terstaat te Haarlem aanbesteed het maken
van den onderbouw van een basculebrug
over de Ringvaart van den Haarlemmer-
meerpolder te Sloten met toeleidende via
ducten. Laagste inschrijver Christiani en
Nielsen te 's-Gravenhage voor 113.800
met gebruik van buitenlandsch cement en
G. Koolfs te Eibergen voor 114.300 met
gebruik van Nederlandsch cement.
HET UNIFORMVERBOD.
Door de Eerste Kamer aangenomen.
De Eerste Kamer heeft gistermiddag
aangenomen (259 stemmen) het wets
ontwerp tot beperking van de toelating van
buitenlandsche studenten aan onze uni
versiteiten en z.h.s. het wetsontwerp inza
ke het Uniformverbod.
Zij die zich per 1 October a.s.
wenschen te abonneeren op
„DE LEIDSCHE COURANT", ont
vangen de voor dien datum ver
schijnende nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE
Dit nummer bctlul uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
BUITENLAND.
De Pruisische Staatsraad geopend met
een rede van Göring. (3de blad).
Roosevelt stelt een ultimatum aan .het
mijnbedrijf in de V. S. (3de blad).
Het contra-proces inzake den Rijksdag
brand. Ook Nederlandsche getuigen ge
hoord(Buitenl. Berichten, 3de blad).
BINNENLAND.
De Eerste Kamer heeft het unJformver-
bod goedgekeurd. (1ste blad).
Wetsontwerp tot wering van vreemde
arbeidskrachten. Vragen van den heer
Van Hcllenberg Hubar over de vestiging
van vreemde zakenlieden. (1ste blad).
Sluiting der Staten Generaal. (1ste blad).
Ls handel op Rusland geoorloofd? Pastoor
dr. Krijn beantwoordt deze vraag ontken
nend. (2de blad).
Twee Nederlanders bi] aoto-ongelnk te
Geldern (Duitschl.) verongelukt. (Gem.
Ber„ 3de blad).
Auto bij Amersfoort op troep militairen
ingereden. (Gem. Ber., 3de blad).
Toch een aanslag op den Lutlne-toren
(Gem. Ber., 3de blad).
RIJKSMIDDELEN.
De rijksmiddelen brachten in de maand
Augustus ruim twee millioen minder op
dan in Augustus 1932. De opbrengst over
de eerste acht maanden van dit jaar bleef
ruim achttien millioen beneden die over
het overeenkomstige tijdperk van het vo
rige jaar en zeven millioen beneden de
raming.
CRISISZUIVELAANGELEGENHEDEN.
De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend,
dat voor de periode van 17 t/m 30 Septem
ber a.s. het bedrag der afdracht voor „an
dere in consumptie gebrachte melk", met
afwijking van de vorige publicatie, nader
is vastgesteld op 1 cent por liter.
De Centrale maakt voorts bekend, dat
de intrekking van de erkenning van dc
Leidsche melkveiling met ingang van 17
September a.s. is opgeheven.
VREEMDE ZAKENLIEDEN IN ONS
LAND.
Nieuw gevaar voor onzen middenstand.
Den laatsten tijd hebben tal van buiten
landsche zakenlieden, met name grossiers
en detaillisten, zich in Nederland gevestigd
of nemen maatregelen zich hier te vesti
gen.
In verband daarmede heeft de heer van
Hellenberg Hubar den Minister van Eco
nomische Zaken gevraagd of Z.Exc. niet
van meening is dat het zeer ongewenscht
I is, dat in dezen tijd waarin de meeste ge-
vestigde Nederlandsche zakenlieden hun
j uiterste kracht moeten inspannen om het
hoofd boven water te houden, aan buiten
landsche zakenlieden onbeperkt de gele
genheid worden geboden zich hier te ves
tigen.
Zoo ja, is de minister dan bereid er
maatregelen tegen te nemen, dat buiten
landsche zakenlieden zich in een oneven
redig aantal hier te lande evstigen?
