Acht eeuwen geleden DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BERICHT. 24ste Jaargang WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1933 No. 7609 S>e £eidóeke(3oii/fca/rit DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per werft 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eq verhuur, koop en verkoop: 0.50 werd de Abdij van Rijnsburg gesticht. Den 15en Septem- ber zal het 800 jaar geleden zijn, dat te Rijnsburg door An dreas van Kuyk, bisschop v. Utrecht de inwijding plaats vond van het non nenklooster der Be nedictijnerorde. Dit klooster werd ge sticht door Petro- nella, gemalin van - graaf Floris den -tsvUÖvzrblyfsez.ja&ibdyx te- Rynsb urg^ Vetten (1091—1122). Wf Op haar landgoed, hetwelk zij na den dood van haar echtgenoot aan de Benedictijner orde schonk, liet zij op eigen kosten een fraai klooster bouwen. Dat Petronella, ondanks vele tegenbewe- ringen, de eigenlijke stichteres van het klooster is, toont de Latijnsche kroniek van het klooster te Egmond aan, waarin te le zen staat: „In het jaar 1144 is gravin Pe tronella, huisvrouw van graaf Floris den Vette, overleden en in 't klooster te Rijns burg, hetwelk zij had gesticht, heerlijk be graven". In den loop van haar bestaan werd de abdij door de vele schenkers zeer rijk. Velen der giften schonken de kloos terlingen aan de armen en ouden van da gen uit de omgeving en aan hen, die aan de kloosterpoort om hulp in geestelijke en tijdelijke zaken vroegen. Behalve het groote inkomen, hetwelk het klooster genoot, kreeg het ook vele voorrechten, welke in andere gevallen al leen aan graven, ridders of eenige steden werden geschonken. De abdij kreeg een eigen wapen, mocht bier brouwen, enz. Dat de abdij van Rijnsburg boven de overige kloosters zooveel voorrechten ge noot, is toe te schrijven aan het feit, dat de aldaar verblijvende nonnen allen van adellijke afkomst moesten zijn. De nonnen die in het klooster traden, stonden alles, wat zij bezaten aan de Abdij af en brach ten hun leven door in strenge afzonde ring en gebed. Het grootste deel van den dag brachtan zij door met het uitreiken van brood en kleeren aan de armen en 't maken van kleedingstukken. Zelfs vanuit Leiden en omstreken kwamen de misdeel- den om zich te goed te doen aan de milde gaven der Zusters. Gedurende den tijd der beeldenstor mers werd ook deze schitterende abdij niet gespaard; de juiste datum der ver woesting van het klooster is niet recht be kend. De eene schrijver stelt het op 1565, een ander op 1572. De dagen van het eens zoo glorieuze klooster waren tijdens deze woelige dagen geteld. De Abdij van Rijns- burg geraakte meer en meer in verval na dat de kloosterlingen er uit waren verdre ven. Reeds in het begin der 18de eeuw was er van de prachtige abdij niets an ders meer over dan een ruine. HET UNIFORM-VERBOD IN DE TWEEDE KAMER HET IS UIT MET DE MOOIE PAKJES. Wetsontwerp met 5624 aangenomen Vergadering van Dinsdag 12 September. Er stonden hedenmiddag een aantal be langrijke onderwerpen op de agenda der Kamer. Alvorens de behandeling der Vrij dag onderbroken omzetbelasting voort te zetten, moesten eerst het wetsontwerp strekkende tot de instelling van een z.g. nniformverbod en het wetsontwerp tot wij ziging der Hooger-Onderwijswet de revue passeeren. Dit laatste strekte om den mi nister van Onderwijs de bevoegdheid te ge ven de inschrijvingen van buitenlanders aan de Technische Hoogeschool en de Rijksuniversiteiten te verhinderen. De agenda der Kamer, evenals de aan wezigheid van verscheidene ministers ach ter de regeeringstafel bewezen, dat er ge rekend was op afdoening van diverse wetsontwerpen. Wij merkten op de minis ters van Schaik, Slotemaker, Marchant, de Wilde en Oud. Dat deze heden niet meer aan de beurt konden komen, was een ge volg van de langdurige behandeling van het wetsontwerp, strekkende tot het ver bieden van kleedingstukken en onderschei dingsteekenen, die een politiek karakter dragen. Blijkbaar was deze gelegenheid door talrijke uniform- en andere kleeding- stukken-dragenden benut om misschien voor een der laatste malen met hun distinc tieve kleeding te pronken. Wij merkten tenminste op de publieke en de gereser veerde tribune tal van personen op van fascisten tot A.J.C.'ers, voor wie dit wets ontwerp practisch van belang was. Zooals bekend komt dit heele wetsont werp neer op de inlassching van één wets artikel in het wetboek van Strafrecht, dat het dragen van politieke kleedingstukken en onderscheidingsteekenen strafbaar stelt. De beoordeeling, welke personen en welkp organisaties daaronder zullen vallen, zal geschieden door de rechterlijke macht, al zal deze zich daarbij moeten richten naar de algemeene aanwijzingen, die de regee ring haar zal geven. Het spreekt vanzelf, dat men in het stelsel van de wet vertrou wen moet hebben in onze rechters. De heer Albarda (S.D.A.P.) bekende volmondig, dat hij niet zeker was van het feit, dat de rechterlijke macht niet door „fascistische smetten was geïnfecteerd". Wij erkennen echter gaarne en wy bevinden ons hier in het gezelschap van den minister van Justitie van Schaik en den heer Schaepman (R.K.) voldoende ver trouwen te hebben in ons Nederlandsch rechterscorps, dat wij het de uitvoering de zer wet met gerustheid in handen durven geven. De heer Albarda (S.D.A.P.) be treurde het, dat de regeering nog niet ver der was gegaan en niet tevens gekomen was met een verbod van alle particuliere corp sen, die zich naast of tegenover het ge- zagsapparaat van den staat zelf stelden. Wij zijn echter van meening en deelen deze met den minister, die in zijn Memo rie van Antwoord hetzelfde opmerkt dat 't na de inwerkingtreding van het uni formverbod vanzelf wel uit zal wezen met het optreden van politieke machtsformaties, die een quasi-militair karakter dragen. De minister deed den heer Alberda echter de toezegging, dat hij met den meesten spoed ook tegen deze corpsen zou optreden indien hem de noodzaak daarvan zou ge bleken zijn. De heer van Schaik maak te in dit verband de zeer juiste opmer king, dat men een niet te groote waarde behoort te hechten aan uitbreiding der strafbepalingen. Men moet daarmede zeer voorzichtig zijn. Deze opmerking richtte zich eveneens tegen degene, die, zooals le heer Westerman (Nat. Herst.) deze maatregel slechts wenschte te accepteeren als onderdeel van een heel complex. Hij zou zijn stem aan het ontwerp slechts ge ven „op afbetaling". Deze heer zag het ontwerp slechts als een strijd tegen een uitingsvorm, terwijl men zich daarentegen moet richten tegen de splitsingstendenz, die het Nederlandsche volk in hokjes verdeelt. Over zijn verdere plannen deelde de mi nister mede en wij staan hier volledig aan de zijde van den bewindsman dat hy in voorbereiding heeft maatregelen te gen „het excessieve optreden in de Pers en op vergaderingen". Wij kunnen ons voorstellen, dat dit kordate optreden onge rustheid wekt by de volgelingen van Mos kou, die by monde van de heeren Schal- ker en Roestam het ontwerp bestem pelden als een politieke gelegenheidswet geving, dat in de handen van de bour geoisie een middel was om het roode front der arbeiders te attaqueeren. De heer Roestam noemde het een bedriegelijke Ma noeuvre van de regeering, voor welke uit- drukking hy terecht een reprimande van den voorzitter in ontvangst had te ne men. Volgens de heer Sneevliet (Rev. Sóc.) zou een serie vervolgingen de be lachelijkheid doen uitkomen van het nieuw op te nemen strafrechtartikel. De heer Schalker echter kon de belachelijkheid allerminst inzien, maar zag in de wet een listige aanslag van deze klasseregeer in g op het levensniveau van de arbeidende I klasse. Typeerend voor de veranderde mentaliteit in de kringen der sociaal-de- I mocratie ten opzichte van de vraagstukken, met de handhaving van het gezag samen hangende, was de rede van den fractielei der, den heer Alberda. Ondeugend was zijn opmerking aan het adres van den heer Westerman, toen hij deze wees op het optreden van zijn partijgenoot van Bu- rink zooals bekend een onruststokende figuur in Rotterdamsche politieke kringen. Verblijdend voor ieder, die de handhaving der grondslagen van de Nederlandsche staat ter harte gaat, was de ruiterlijke er kenning van den heer Albarda, dat hy alle daden van terreur en aantasting van de rechten van tegenstanders ten strengste afkeurt. Niettemin kunnen wij het den heer Westerman niet kwalijk nemen, dat hij per interruptie de opmerking plaatste: „begin van beterschap". Volkomen juist was zijn wijzen op het gevaar, gelegen in het verbonden zijn van bepaalde organi saties met het buitenland. Dat een uniform- verbod wel degelijk beteekenis heeft werd bewezen door het door Rijkskanselier Brü- ning per noodverordening uitgevaardigde uniformverbod, dat in Duitschland zeer heilzaam heeft gewerkt. Toen na de tenval- brenging van Brüning een der eerste da den van zijn opvolger von Papen was het uniformverbod weder op te heffen, was het directe gevolg daarvan een oogenblik- kelijk opnieuw-uitbreken van, wat men noemt, den kleinen burgeroorlog. De minister wees er trouwens in zijn rede terecht op, dat in Europa bijna geen beschaafd land meer was aan te wijzen, dat een dergelijk verbod niet kende. De be windsman zei bovendien uitdrukkelijk, dat het wetsontwerp noch een anti-fascistische (dit aan het adres van den heer Wester man), noch een anti-communistische strek king had dit aan het adres van den heer Schalker, bij welke zinsnede wij den com- munistischen afgevaardigde honend zagen lachen. Het is wel ergerlijk het optreden van onze communistische afgevaardigden steeds driester te zien worden en wij jui chen het dan ook toe, dat de president Ruys de Beerenbrouck binnen de grenzen van het reglement van Orde alles doet om aan dit optreden paal en perk te stellen). Te recht en geestig was de opmerking van den minister, dat diegene, die werkelijk geloo- ven in hun overtuiging „geen behoefte j hebben aan een kleermaker". Zooals ook i reeds in de memorie van toelichting tot dit I ontwerp was vermeld, beschouwde de mi- I nister het als een gevolg van tweeërlei mo- j tief. Het eerste was het voorkomen van uittarting, noodzakelijk verbonden aan het dragen ven benaalde kleedingstukken of onderscheidingsteekenen. Het tweede was het tegengaan van politieke machtsontwik keling. De nadruk moet hier vallen op het woord politiek, want uit den aard der zaak ken cn wil de regeering niet iedere machtsontwikkeling tegengaan. In sommi ge katholieke kringen, die zich ongerust maakten over het lot der Graal, zal het ministerieele antwoord geruststellend wer ken. Mr. van Schaik toch merkte uitdruk kelijk zeer terecht op. dat de Graal zich vry houdt van ieder staatkundig streven en dus nooit onder de wet kan vallen. Wat de A. J. C. betreft over welker lot men zich in sociaal-democratische kringen on gerust maakt en wij vragen ons af of deze vrees geheel ongegrond is merkte de mi nister op, dat het feit, dat een vereeni- ging in opgericht door een politieke ver- eeniging niet voldoende is om te vallen onder de verbodsbepaling. De Jeugdorga nisaties zullen het dus zelf in de hand heb ben of ze onder de wet zullen vallen of niet. Er waren nog enkele amendementen in gediend, waarvan sommige de strekking van het ontwerp verbreedden, andere deze inperkten. Tot de eerste behoorde een amendement-Westerman. dat de wet wilde uitstrekken tot alle onderscheidingsteeke nen. die uitdrukking zijn van een staat kundig streven, dat krachtdadig optreden tegen de overheid wil uitsluiten. Tot de laatste behoordè een amendemcnt-Albarda. dat het meedragen van vlaggen etc. in toe gestane optochten wilde mogelijk maken. Een amendement-B o o n (V.B.) wilde ook het uitsteken van vlaggen en emblemen (bezems!) verbieden. Slechts het amende- DE SPOORLIJN ALPHEN-GOUDA OPENING IN HET A.S. VOORJAAR. Naar wij vernemen, zyn de werkzaam heden aan den aanleg van den nieuwen spoorlijn Alphen a. d. RijnGouda thans zoover gevorderd, dat de opening van den lijn bij de in werking treding der Zomer- diensregeling 1934, dus op 15 Mei a.s. tege moet kan worden gezien. Dezer dagen zal de bouw der stations te Boskoop en Waddinxveen worden aanbe steed, waarna dan de aanleg van toegangs wegen enz. dit groote werk zal besluiten. Het schijnt in de bedoeling te liggen by de in gebruik neming van den nieuwen lyn ook rechtstreeksche treinen te laten loo- pen van Leiden naar Gouda, waarbij dan in Alphen niet behoeft te worden over gestapt. Deze treinen zullen dan op den nieuwen lijn AlphenGouda stoppen aan de stations Boskoop en Waddinxveen, en kele treinen eveneens aan de halte Zyper- sluis. ment-Albarda werd niet ingetrokken. De verwerping van dit amendement deed de S.D.A.P. met de communisten tegen de wet stemmen, die met 56 tegen 24 werd aan vaard. Wering buitenlandsche studenten. De Kamer werd voor haar breedsprakig heid bestraft met een avondvergadering, waarin de wijziging-hooger-onderwijswet zal worden behandeld, werd behandeld, waarbij de toelating van buitenlandsche studenten aan onze Univer siteiten sterk wordt beperkt. Na uitvoerige bespreking werd het wets ontwerp aangenomen met 4110 stemmen. Instelling Ministerie van Sociale Zaken. Vervolgens was aan de orde het wets ontwerp tot instelling van een Ministerie van Sociale Zaken. Het wetsontwerp wordt z. h. st. aangenomen. BINNENLAND TROONREDE PER RADIO UITGEZONDEN. Door K.R.O., A.V.R.O„ Phohi en drie Rijkszenders. De Troonrede, welke a.s. Dinsdag bij de opening van de zitting der Staten-Gene- raal door H. M. de Koningin zal worden uitgesproken, zal dit jaar voor de eer ste maal per radio en wel over de bei de Nederlandsche omroepzenders worden uitgezonden. Tevens zijn maatregelen getroffen om de ze rede ook in Ncderlandsch-Indië hoor baar te maken. Behalve door den Phohi- zender zal ook een drietal Rijkszenders te Kootwijk de rede uitzenden, n.l. P.D.V. op 24.8 M., P.C.K. op 16.3 M. en de nieu we laboratoriumzender P.C.X. op 16.034 M. golflengte. Deze laatste zender zal door den Indi- schen dienst worden gerelayeerd. De aan dacht wordt er op gevestigd, dat deze zen der, zonder bijzondere hulpmiddelen, niet door het publiek kan worden ontvangen. Er zal zorg worden gedragen, dat ook Suriname en Curasao kunnen meeluiste ren. De uitzending van den K. R. O. zal on geveer van 1 tot 2 uur duren. Behalve, dat de troonrede wordt uitgezonden, zal ook een ooggetuige-verslag worden gegeven van de plechtigheid van de opening der Staten-Generaal zelf, door den heer P. de Waart. WETHOUDERSCRISIS IN DE HOOFDSTAD. De Amsterdamsche Gemeenteraad nam gisteren met 22 tegen 17 stemmen een mo- tie-Weiss c.s. aan, waarin de thans nog zit ting hebbende wethouders werden uitge- noodigd hun zetels ter beschikking te stel len. Maandagavond zullen de besprekingen worden voortgezet. Naar wij vernemen zullen heden de Am sterdamsche wethouders Abrahams en mr. Kropman overeenkomstig de raadsmotie ontslag nemen als wethouder. Ook van wethouder Douwes is een dergelüke mede- deeling te verwachten. Dit nummer bestaat uit DRIE bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Onthullingen over Putsch-plannen der communisten. (2de blad) Naar den nieuwen staat in Oostenrijk. (2de blad). Een ultimatum aan de weerspannige of ficieren te Havanna. (2de blad). Verscheidene vliegongelukken. (Luchtv., 2de blad). BINNENLAND. De Tweede Kamer heeft de wetsontwer pen tot instelling van een uniformverbod, tot wering van buitenlandsche studenten en tot instelling van een Ministerie van Sociale Zaken goedgekeurd. (1ste blad). De Troonrede zal door de radio worden uitgezonden. (1ste blad). De Minister wenscht geen wijziging In de regeling van den verkoop van vcrsch brood. (1ste blad). De Amsterdamsche wpthouders, welke na het conflict met de S. D. A. P. nog zit ting hadden, zullen eveneens aftreden. (lste blad). Een der slachtoffers van de schietpartij in Muiden's raadzaal overleden. (Gem. Ber. 3de blad). Zij die zich per 1 October a.s. wenschen te abonneeren op „DE LEIDSCHE COURANT", ont vangen de voor dien datum ver schijnende nummers gratis. DE ADMINISTRATIE i RODOE POLITIE IN AMSTERDAM. Heeft niet deelgenomen aan Oranjehulde. Tot het Amsterdamsche politiepersoneel behooren vele sociaal-democraten. De „Tri bune" heeft laten verluiden, dat daaronder ook communistische cellen worden ge bouwd. In elk geval kan een marxistisch element in het politiecorps evenmin wor den ontkend als onder de marine, waarmee de S. D. A. P. sympathiseerde vóór en na de muiterij op „De Zeven Provinciën". Tijdens het koninklijk bezoek aan de hoofdstad heeft zich dit element pijnlijk geopenbaard. Zestig procent van de Am sterdamsche politiemacht weigerde, zich bij het défilé in het Stadion te laten ver tegenwoordigen, ofschoon zij daar wel prijs op hadden gesteld bij de begrafenis van mr. Troelstra en het afscheid van wethou der Wibaut. De afdecling Amsterdam van den Algemeenen Bond van Politiepersoneel vond, „dat er voor deelneming aan de hulde in het Stadion geen reden was" en bleef afzijdig. Aan de nationale hulde na men wel deel de N. R.K. Politiebond St. Michaël, de Bond van Chr. Politie-ambte- naren, de Alg. Ned. Politiebond en de Bond van Hoogere Politie-ambtenaren. De marxistische, anti-nationale idee In filtreerde dus ook het corps der handha vers van de orde in de hoofdstad. Welke houding zal de 60 pCt. weigeraars aanne men, als een kritiek oogenblik in onze his torie de klassenstrijders-agenten zal plaat sen voor de keuze tusschen het éóne vader land of de dappere ongehoorzaamheid? Gelukkig blijkt in de rijen van dezen Bond zelf verontwaardiging gerezen over deze houding. De „Telegraaf' meldt thans, dat verscheidene leden reeds hebben be dankt; anderen zijn van meening, dat de bestuursleden, die voor deze houding afcn- .sprrko'ijk zijn, niet kunnen worden gehand haafd. In een komende vergadering zal deze zaak aan de orde worden gebracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1