DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Algemeene Duitsche Katholiekendag BERICHT. 24ste Jaargang DINSDAG 12 SEPTEMBER 193a No. 7608 S)e £eid&^(Ekti/fca/nt D£ ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voonritbetaHng: Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad if voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, btf vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ep Verhuur, koop en verkoop: 0.50 Behoud der eeuwenoude Oostenrijksche cultuur en opbouw van een nieuwé samenleving volgens Katholieke richtlijnen WEENEN, Zondagavond. De verwachtingen omtrent het welsla gen van den Algemeenen Duitschen Ka tholiekendag 1933 waren, door de verwij dering die er tusschen de Duitschers en Oostenrijkers is ontstaan, niet al te hoog gespannen. Dat er grootsche feestelijkhe den zouden worden gehouden, dat Wee- nen het schouwspel zou worden van ge weldige katholieke manifestaties, daaraan behoefde men niet te twijfelen. Een andere vraag was, of de innerlijke, geestelijke be- teekènis nog wel zoo groot zou zijn als men zich aanvankelijk had voorgesteld. Het verre blijven van de katholieke Rijksduit- schers, ingevolge de verscherpte bepalin gen wederzijds, was immers voor de or ganisatoren geen aanmoediging. Nu even wel de Katholiekendag loopt, nu er al reeds eenige dagen zijn afgewerkt, mag men alreeds gerust constateeren, dat niet alleen voor de Duitsch sprekende volke ren, doch ook voor andere, de Weensche dagen van groote beteekenis zijn. Sinds de dagen van het Eucharistisch Congres in 1912 is Weenen niet meer ge tuige geweest van zulk een grootsche uit bundige manifestaties als thans; nimmer ook stroomden zoovele Duitsche stammen van alle landen toe, om in gesloten een heid getuigenis af te leggen van echt ka tholieken geest. Nimmer legde een katho lieke gebeurtenis zoo haar stempel op Wee nen, als deze katholiekendag. In het Roo- de Mekka, waar op het raadhuis nog de roode bonzen zetelen, wordt in deze da gen op onweerspreekbare wijze getoond, dat het oude Oostenrijk nog leeft, nog be schikt over tallooze volgelingen en men zich van het ingeboren katholiek karakter weer volkomen bewust is. Twee voorname vraagstukken beheer- schen momenteel Oostenrijk. Er wordt op de krachtigste wijze gestreefd naar het be houd van eewenoud bezit, van de eigen Oostenrijksche cultuur, terwijl men zich voor de taak geplaatst ziet een nieuwen staat op te bouwen, een nieuwe samenle ving, die vooral in katholiek opzicht zal moeten geleid worden volgens richtlij nen, die men tot nog toe wel in abstrac tie heeft aangegeven, doch wier practische uitwerking nog niet naar een bestaand voorbeeld te dichten is. Deze twee pun ten zijn de culminatiepunten van het ge- heele program van den katholiekendag. Daarnaast komt dan nog de plotseling zoo fel geworden patriotische beweging tot handhaving van Oostenrijk's zelfstandig heid en men heeft genoeg verklaringen van het feit, dat deze katholiekendag is uitgegroeid tot een der meest -beteekenis- volle gebeurtenissen van de laatste jaren. Het politieke sentiment spreekt hier een woordje mede, al heeft de leiding van den katholiekendag er voor gewaakt, alle poli tiek uit het officieele programma verwij derd te houden. Het volk echter voelt het anders aan, het volk verlangt er meer van te maken en de orkanen van toejuichin gen, die telkens losbarsten, wanneer bonds kanselier Dollfuss verschijnt op plechtig heden of vergaderingen trekken dezen ka tholiekendag telkens opnieuw in de ac- tueele sfeer. Het gaat hier niet tegen of voor een bepaald regeeringsstelsel, de menschen uiten zich alleen voor de zelf standigheid van Oostenrijk, van het katho lieke Oostenrijk. En daarom zijn het de Katholieken van Oostenrijk, die zich zoo weeren en daarom ook kan het niet an ders, of deze katholiekendag is voor ve lende gezochte gelegenheid om hun gevoe lens te manifesteeren. Massale deelname. Gedreven door het machtige katholieke gemeenschapsgevoel zijn naast de Duitsch- sprekende volken uit andere staten ook vele Katholieken vaan niet Duitsche lan den naar Weenen getogen. Naast Fran- schen treft men er Italianen, naast Polen tallooze Hollanders, ja, in de officieele be groetingsrede bij de opening van den Ka tholiekendag werd zelfs gewag gemaakt van delegaties uit Amerika. Voor de eerste officieele plechtigheid plaats gevonden had, werden er alreeds tallooze vergaderingen en congressen van organisaties van allerlei aard gehouden: op sociaal gebied, op charitatief gebied, op missiegebied, congressen van kunste naars, van Esperantisten, van anti-alkoho- likers enz. En dat alles in groote stijl, in aanwezigheid van verscheiden buiten- landsche delegaties. Op het congres van de internationale drankbestrijding had de Nederlandsche referent, de zeereerw. heer Terwisga van Scheltinga, secretaris gene raal van deze internationale groot succes. Hij sprak er over de drankbestrijding in de jeugdopvoeding. Op dit congres kon worden vastgesteld, dat Nederland op gebied van wettelijke maatregelen inzake de bescherming van de jeugd tegen drank misbruik, het verst gevorderd is van alle landen. De reeks van de groote plechtigheden van den Katholiekendag ving eigenlijk Vrijdagmorgen aan, toen door Ween ens kardinaal, dr. Theodoor Innitzer in den Stephansdom een plechtige Hoogmis werd Majestueuze ontvangst van den kardinaal-legaat. In den middag heeft de majestueuze intocht plaats gevonden van den Kardi naal-legaat, Z.Em. Kard. La Fontaine, Pa triarch van Venetië. Majestueus.... want- gelijk een vorst is de vertegenwoordiger des Pausen door regeering en volk ontvan gen. Reeds gedurende de treinreis van den legaat vonden aan verschillende stations huldigingen plaats. In Weenen had eerst een korte begroeting aan den Sudbahn- hof plaats, waarna de Legaat met gevolg naar den Ring reed, alwaar bij de Opera een enorme stoet den kerkvorst op wachtte en met hem en de andere kerke lijke en wereldlijke hoogwaardigheidsbe- kleeders naar den Stephansdom optrok on der het beieren der klokken. Het verkeer in de binnenstad was volledig stilgelegd. De straten, de pleinen, alles was dicht met menschen bezet. De wandeltocht van af de Staatsopera, door de Kaerntnerstras- se naar den Stephansdom, die geheel door infanterie was afgezet, is een ware zege tocht geworden: voor den legaat, voor den Weenschen kardinaal Innitzer, maar meer nog voor bondskanselier Dollfuss, die met den bondspresident en de leden der regee ring, van den generalen staf en andere autoriteiten achter de kardinalen liepen. Het was een gejubel en ge wuif en men hoorde ten slotte niets anders meer dan „Heil Dollfuss". En Dollfuss zelf lachte en wenkte naar alle zijden en trachtte ver-i geefs te beduiden, dat alle eer den kardi naal-legaat moest gelden. Vrijdagavond vond op den Karlsplatz de feestelijke opening van den katholie kendag plaats, wederom in aanwezigheid van geheel de Oostenrijksche regeering. Onder leiding van kardinaal Innitzer werd een symbolisch program afgewerkt ten overstaan van een menigte, zoo immens groot, dat men deze op geen tienduizen den na kan vaststellen. Alle Duitsche stammen verschenen met delegaties voor een reuzen witlichtend kruis, dat voor de Karlskirche was opgeslagen en zwoeren er hou en trouw, ieder naar de wijze vein zijn land, aan Christus en Zijn Kerk, aan geloof en volk. De kardinaal legaat sprak o.a. de massa toe in het Italiaansch, ver tolkende de gevoelens, waarmede Z.H. de Paus den algemeenen Duitschen Katholie kendag vanuit Rome volgt. Zaterdag, de tweede dag, is getuige ge weest van indrukwekkende manifestaties. Dien dag hielden de boeren van geheel Oostenrijk hun congres in het Weener sta dion. Met niet minder dan veertig extra treinen kwamen zij van allen kant naar Weenen. Ook de jeugdvereenigingen kwa men op dezen dag bijeen met al wat aan organisaties op gebied van opvoeding, on derwijs, sport enz. bestaat. Men kan zich derhalve wel indenken, welk een opgewon den drukte den geheelen dag in Weenen heeft bestaan. En ondertusschen moesten de hoofdpunten van het program hun nor maal verloop hebben. In de feestzaal van den Hofburg aan den Ring kwamen de Academici bijeen. Hun congres kreeg buitengewone betee kenis door de deelname van de in Wee nen aanwezige kardinalen, maar vooral ook door het verschijnen van bondskanselier Dolfuss, die een redevoering hield, zoo maar voor de vuist weg, over den plicht der intelligentie. Vanuit de hoogescholen zijn liberalisme en marxisme onder het volk gebracht. De academici hebben in veel opzicht de geesten bedorven en voorbe reid voor dwaling en derhalve rust op de academici de eereplicht te herstellen, wat twee geslachten voor hen misdreven heb ben. Dit vooral is noodwendig op dit tijd stip der historie, nu een epoche in de we reldgeschiedenis wordt afgesloten en de maatschappij op een nieuwe ordening wacht. Het zal voor een groot gedeelte aan de intelligentie liggen, of die nieuwe orde ning een christelijke zijn zal. Sprekende over de huidige verwijdering tusschen de Oostenrijksche en de Rijksduit - sche academici verklaarde dr. Dolfuss: Wij houden de hand uitgestrekt naar onze stamgenooten en hadden niets liever, dan dat men ze daar als broeders drukken zou. Doch wy kunnen dat doen als Oostenrijkers en niet anders. Het verschijnen van Dol fuss ter vergadering was weer oorzaak van het losbarsten van toejuichingen, die in waarheid minutenlang duurden. De groo te stampvolle zaal was een brullende, schreeuwende menschenmenigte. En voor wie deze uitingen te beluisteren weet, zeg gen ze heel veel. Dolfuss over de grondwet van den nieuwen staat. In den middag zijn we met ontelbare anderen naar het Weener Praterstadion getogen, om daar de eerste algemeene ver gadering van de deelnemers aan den Ka tholiekendag mede te maken. Buiten de kardinalen en de apostolische nuntius te Weenen, waren niet minder dan dertig aartsbisschoppen en bisschoppen versche nen en een menigte van prelaten en andere dignitarissen. Ook bondspresident Miklas en geheel de Oostenrijksche regeering was aanwezig. Bondskanselier Dolfuss heeft hier een re devoering gehouden, die op de aanwezigen, blijkens hun reactie, een diepen indruk heeft gemaakt en die gewis over de ge- heele wereld en bijzonder de katholieke wereld de aandacht zal trekken. Namens de regeering van Oostenrijk ver welkomde hij de hoogwaardigheidsbekle ders en al degenen, die voor den katholie kendag naar Weenen zijn gekomen. En hij bracht kardinaal Innitzer en zijn schare medehelpers dank voor het prachtige werk, dat zij, ook in het bejang van den staat, hebben gedaan door deze katholiekendag. Deze is niet alleen van beteekenis voor Oostenrijk alleen. Wij staan thans voor een keerpunt in de wereldhistorie. Een spanne tijds wordt afgesloten, waarin het liberalisme en marxisme hebben ge- heerscht. Thans gaat het erom, of de ko mende ordening der samenleving zal ge schieden naar de christelijke beginselen. Een ieder zal moeten bekennen, dat het Katholicisme geweldige en onoverzien bare verdiensten heeft verworven door al de eeuwen heen en dat het krachten bezit, die nog evenzooveel tot stand brengen kunnen. Zelfs de niet-katholiek zal dit moe ten toegeven. Van die krachten moet de staat gebruik maken, wil men de wereld opnieuw en beter ordenen, dan tot heden het geval was. Wij, katholieke staatsman nen, moeten ons openlijk tot dat katholi cisme bekennen durven. Ik doe het hier open en voor een ieder. Doch ook den niet-katholieken staatsman moet het toch niet onverschillig zijn, welk een opbou wende krachten in het practische katholi cisme schuilen. Het moet hem toch wat zeggen, dat den kinderen op de school ge leerd wordt, dat zij niet mogen stelen, niet liegen, geen onkuischheid plegen, kortom dat hen wordt geleeraard, wat zij wel moe ten doen in het leven om daarvan dat te maken, wat elk redelijk geschapen we zen daarvan maken moet. Het moet hem toch een feit van groote beteekenis zijn, dat in de katholieke opvoeding als hoogste gebod voorgehouden wordt: bemint u naaste gelijk u zelf. De staat toch heeft aan aldus gevormde burgers groote nood. Van staatswege moet dan ook het reli gieuze leven bevorderd en gesteund wor den zoover als dat maar eenigszins moge lijk is. Wat Oostenrijk betreft: onze eigen eeuwenoude cultuur wijst ons den weg dien wij hebben te gaan. Wij moeten een christelijk Duitsche staat in onze Heimat oprichten. En om dat veilig en juist te doen, behoeven wij ons slechts te richten naar Quadragesimo Anno en de andere Pause lijke Encyclieken. Wij hebben ons daar naar slechts te richten. Ziedaar de grond wet van onzen nieuwen staat. Deze regee ring van Oostenrijk heeft eenstemmig be sloten Staat en samenleving opnieuw in te richten geheel volgens de beginselen van Q. A. Wij zullen beroepsstaanden oprichten en de regeling dezer beroepsstanden zal de basis onzer nieuwe staatsgrondwet worden. En al is Oostenrijk thans nog slechts klein, wij hebben den trots het eerste land op de wereld te zullen zijn, dat de Pauselijke richtlijnen van Q. A. in practijk zal bren gen. Dr. Dolfuss besprak daarop in concreto, wat inmiddels door de regeering gedaan is in de richting van een herstel der christe lijke zeden in het openbare zoowel als in het private leven. Door scherpe wetten is de zedelooze pers aan banden gelegd, op de scholen is het religieuze onderwijs als verplicht leervak weer op de lesroosters geplaatst, het deelnemen aan religieuze plechtigheden door de schooljeugd is weer door doéltreffende maatregelen mogelijk ge maakt en ten sterkste bevorderd. Met den H. Stoel is een concordaat gesloten, dat de Kerk rechten terug geeft die zij sinds eeuwen moest missen. Zoo handelt thans de regeering van Oostenrijk. Door wetten alleen echter kunnen wij de maatschappij niet beter maken en daarom roept de re geering van Oostenrijk de burgers op, te rug te keeren tot een werkelijke beleving der katholieke beginselen, weer menschen te worden, die innerlijk ook beantwoorden aan hetgeen uiterlijk zoo onophoudelijk wordt aanbevolen. Laten we alle phari- zeeërdom uitbannen en eerlijk strevende menschen zijn, laten wij betere menschen worden. Dat geve deze algemeene Duit sche Katholiekendag. Wij, regeering, zullen alles daartoe doen. Onze taak is: Restaura- re Austriam in Christo. Met een machtig „Groszer Gott, wir lo- ben Dich", eindigde deze prachtige massa bijeenkomst. Sacramentsprocessie. Wat ons, en elkeen die er getuige van geweest is, het langste by zal blyven in herinnering, dat is de groote Sacraments processie, die Zaterdagavond, een prach- tigen avond, dwars door Weenen is gehou den. Al wat ter gelegenheid van den Ka tholiekendag in Weenen was, al wat deze stad herbergt aan organisaties van man nen en jongens, is mee opgetrokken in deze processie, die in driedubbele rijen vanaf den Stephansdom, door de Kaerntnerstras- se en over den Ring naar de Votivkirche trok, alwaar met den zegen met het Aller heiligste de indrukwekkende hulde aan de H. Eucharistie besloten werd. Meer dan twee uren lang hebben deze rijen getrok ken en toen men door de ontzaggelijke massa, dei op de Votivplatz bijeengekomen was, de processie tenslotte moest ontbin den, kwamen vanaf den Ring de deelne mers nog steeds aangemarcheerd. En dit waren nu nog alleen mannen en jongens! Men kan zich niet voorstellen welk een fantastischen indruk deze stoet van zwij gende mannen, bijna allen een brandende fakkel of kaars in de hand houdend, on der de boomen van den Ring en van de Votivplatz maakte. Zulk een enorm aan tal fakkels en kaarsen vlamden er, dat 'n dichte grijze walm over geheel de omgeving van den Schottentor en de Votivplatz lag. Ook thans weer was vanaf zeven uur het verkeer door de binnenstad volledig stil gelegd en duizenden manschappen der po litie te paard en te voet en leden van de Heimwehr-hulppolitie hielden een voorbeel dige orde onder de ontelbaren, die langs de trottoir der straten en pleinen in eerbie dig stilzwijgen toeschouwden. Wat moeten de geesten wel veranderd zijn in weinigen tijd, dat in het „Roode Mekka" een derge lijke manifestatie van diep en vroom ge loof gegeven kon worden. Des Zondagsmorgens te halftien is in het Schönbrunner Schloszpark door Z. Em. den Kardinaal Legaat een plechtige H. Mis op gedragen. Het H. Misoffer werd voltrokken op het bordes van het voormalige keizer lijke paleis. Rondom het altaar hadden de kardinalen en leden der regeering met bondspresident Miklas en kanselier Dol fuss plaats genomen. Het groote onafzien bare park was totaal, mensch-aan-mensch, gevuld. De berg, waarop de bekende Glo- riette staat, was een heuvel van menschen. Geheel het volk zong de vaste en enkele j wisselende gebeden der H. Mis in de moe dertaal mede. Een eere-compagnie der In fanterie bracht bij de Consecratie en bij den slotzegen de militaire eerbewijzen. Onder den indruk van die ontzaggelijke massa ingetogen menschen, heeft de Kardi naal-legaat na de H. Mis een korte toe spraak gehouden. Markante handbewegin gen en mimiek onderlijnden den vloed van woorden, die hem uit het hart opwelden. In het Italiaansch, dat later werd vertaald, dankte hij geroerd voor zooveel godsvrucht en geloof en hij besloot met een luid „Lo ven en danken wij God". De menigte nam deze kreet over en zong spontaan het aloude „Groszer Gott, wir loben Dich". Toen de hoogwaardigheidsbekleeders Schönbrunn verlieten, zetten de muziek kapellen der Tyrolers, die Kaisertreue, die echt-Oostenrijksche bergbewoners, de oude Keizerhymne in „Got erhalte, Gott beschutze". In den nieuwen tekst zong de menigte dit lied mede. En weer brak een orkaan van toejuichin gen los, toen men tusschen de deftig zwar te heeren der regeering, plotseling bonds kanselier Dolfus ontdekte Dit nummer bestaat uit DRIE bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. t Redevoering van vice-kansclier von Pa pen. (2de blad). Nog geen erkenning door de Ver. Sta ten van het nieuwe bewind op Cuba. (2de blad). De Weensche Katholiekendag. BINNENLAND. De invoer van groenten is vanaf heden gemonopoliseerd. (1ste blad). De ex-commandant P. Eikenboom van „De Zeven Provinciën" verwezen naar het Hoog Militair Gerechtshof te Den Haag. (2de blad). De Regeering wil op Defensie 25 k 30 millioen bezuinigen. (1ste blad). ..Te Erm onder Slcen zijn vier pcrceelen met de bijbehoorendc mijten verbrand. De schade is groot. Te Brandwijk zijn ruim negentig varkens bij een brand omgeko men. Een reeds dagenlang woedende veenbrand bij Winterswijk kon nog steeds niet bedwongen worden. (Gem. Bcr., 3de blad). De ernstige vechtpartijen te Peize en Mierlo. (Gem. Ber. 3de blad en Laatste Ber.). BURGEMEESTER VAN ALPHEN AAN DEN RIJN De heer P, Colijn. Zij cfie zich per 1 October a.s. wenschen te abonneeren op „DE LEIDSCHE COURANT", ont vangen de voor dien datum ver schijnende nummers gratis. DE ADMINISTRATIE Tot burgemeester der gemeente Alphen a. d. Rijn is benoemd dc edelachtbare heer P. A. Colyn, met gelijktijdig eervol ontslag als burgemeester van Boskoop. De nieuwbenoemde burgemeester van Al phen werd geboren 11 Oct. 1882 te Haar lemmermeer. Hij behoort tot de A.R. par tij. Na een eervolle loopbaan van 14 jaren in Ned.-Indië bij de Deli Maatschappij werd hij, na zich gedurende eenigen tijd in de gemeente-administratie bekwaamd te heb ben, in 1923 burgemeester van Boskoop. Op 22 Maart j.l. werd zijn 10-jarig ambts jubileum gevierd. Gedurende de jaren, dat de heer Colijn te Boskoop zijn ambt vervulde, heeft hij de sympathie van- Boskoopsch burgers we ten te verwerven, en heeft hij Boskoop ge maakt tot een aanzienlijke gemeente, voor al door de verfraaiingen, verbetering van wegen, aanleggen van straten. Ook werd onder zijn bewind het nieuwe Raadhuis ge bouwd. Burgemeester Colijn heeft jaren van voor- en tegenspoed medegemaakt. Voor spoed in de jaren vóór de crisis; tegen spoed in de laatste jaren. En juist in deze jaren heeft hij getoond iemand te zijn met doorzettingsvermogen, ook in de moeilijk ste oogcnblikken. Met breeden blik overzag hij de toestand van de gemeente en wist in te grijpen op oogenblikken wanneer dit meer dan anders vereischt werd. Wij twijfelen er niet aan, of velen zullea hem met leede oogen uit Boskoop zien ver trekken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1