DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE NEGEN EN TWINTIGSTE
JAARBEURS GEOPEND
24ste Jaargang
DINSDAG 5 SEPTEMBER 193,.
No. 7602
S)e £eid4eh£(3oti/fca/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ic voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRUS BEDRAACT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeolingon wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eq
vefhuur, koop en verkoop: 1 0.50
Optimistische klanken in de rede van den
secretaris-generaal
I
Vandaag wordt de 29e jaarbeurs te
Utrecht geopend en zooals dat gebruikelijk
is, is deze opening voorafgegaan door een
persconferentie, waarin de secretaris-ge
neraal, de heer W. Graadt van Roggen een
rede hield, waarin hij de economische toe
standen en vooruitzichten in ons land be
handelde. Wij beluisterden in zijn uiteen
zetting ëen optimistischen, althans hoop-
vollen klank.
Wij ontleen en aan de rede van den heer
Graadt van Roggen het volgende:
Groot aantal deelnemers.
Deze najaarsbeurs is die van het vorige
jaar voorbijgestreefd. Het aantal deelne
mers bedraagt 1109 tegen 1053 ter na
jaarsbeurs 1932; het aantal vierkante me
ters verhuurde uitstalruimte steeg van
12.309 M2. tot 12.886 M2., niettegenstaan
de geweldige economische beroeringen tij
dens de voorbereiding zijn alle groepen,
die aan de najaarsbeurzen vanouds pjach-
en deel te nemen, quantitatief onvermin
derd en qualitatief onverzwakt- behouden
gebleven. Het terrein Vredenburg is even
eens wederom in najaarsformaat in ge
bruik. In het jaarbeursgebouw zelf zijn
in totaal 750 M2. méér verhuurd.
De XXIXe Nederlandsche jaarbeurs
vaart uit met veel goeden moed, deze „goede
moed" heeft een kleine, maar reëele basis.
De voorbereiding van deze najaarsbeurs
heeft aangetoond, dat er over het alge
meen een betere en hoopvollere stemming
heerscht in zakenkringen en dat deze be
tere stemming zijn oorzaak vindt in zake
lijke verschijnselen, die op verbetering van
den economischen toestand wijzen en in
hoofdzaak tot twee factoren te herleiden
zijn: een iets grootere activiteit en een iets
grootere stabiliteit. Vooropgesteld zij, dat
hier alleen sprake is van die kringen van
het Nederlandsche zakenleven, die met
deze najaarsbeurs te maken hebben gehad,
waarbij in het oog gehouden dient te wor
den, dat aan de najaarsbeurzen voorname
lijk deelnemen die industrieën, die voor
de directe consumptie werken, aan seizoens
invloeden onderhevig zijn en minder dan
de aan de voorjaarsbeurzen deelnemende
industrieën met export-moeilijkheden te
kampen hebben. Daar juist door de in het
laatste half jaar plaats gehad hebbende ge
beurtenissen op economisch gebied de Ne
derlandsche exportbelangen in het nauw
zijn gedreven, mag geenszins de betere
stemming, in de kringen van de aan deze
najaarsbeurs deelnemende industrieën ge
constateerd, voor ons bedrijfsleven over de
geheele linie geldig verklaard worden. Wat
echter het feit niet wegneemt, dat in een
deel van het Nederlandsche bedrijfsleven
op sommige punten vooruitgang en voor
uitzicht te bespeuren valt.
Optimistische verschijnselen.
Deze verschijnselen, die op een verade
ming van den economischen oestand wijzen,
vinden steun in sommige jaarverslagen
van industrieele en commercieele onder
nemingen en in enkele gegevens van het
Centraal Bureau voor de Statistiek. Som
mige van de posten, die rechtstreeks ver
band houden met den gang van zaken in
het bedrijfsleven, maken in het laatste
halfjaar geen slecht figuur: het goederen
vervoer net het buitenland over zee en
langs de rivieren geeft hooger tonnage dan
een jaar geleden; de hoogere bedragen, het
giroverkéer betreffende, wijzen op een
vlotteren omloop van het geld, en voor de
eerste maal sedert Februari 1930 is, blij
kens de nog niet gepubliceerde gegevens
van het Centraal Bureau voor de Statis
tiek, over de maand Juli 1933 het totaal
cijfer van onze handelsbeweging in en
uitvoer tezamen, zonder gouden en zilve
ren munt hooger dan over de maand
Juli 1932.
Wat vooral de stemming in zakenkrin
gen verbeterd heeft, is het feit, door sta
tistisch bewijs ondersteund, dat de betere
resultaten in het eerste halfjaar van 1933
niet alleen uitgingen boven de gewone sci-
zoensopleving, maar en daarin vooral
lag een grond voor veler bemoediging
dat de opleving zich tot op dit oogenblik
heeft weten door te zetten zonder een al-
gemeene neiging te vertoonen om weer te
rug te vallen.
Tot de betere stemming heeft ook nog
BINNENLAND
medegewerkt de mislukking van de Lon-
densche wereldconferentie; deze is voor
een breeden kring van zakenmenschen een
ware opluchting geweest. De Londensche
conferentie, die met Breughel's schilderij,
de „Parabool der Blinden" wel een der
diepste belijdenissen van menschel ij ke rich
tingsloosheid is geweest, heeft met één
slag het heil-verwachten van conferenties
te niet gedaan en de koopman heeft begre
pen, dat hij in de eerste plaats maar moet
trachten alleen of met zijn mede-lotgenoo-
ten in eigen kring, zichzelf te helpen.
Ondanks het lage peil van ons econo
misch leven geeft wat wij thans om ons
heen zien gebeuren geen beeld van zwak
te, geen beeld van een uitgeputte maat
schappij, maar het toont ons een bedrijfs
leven, dat bezig is zich te herstellen.
De eisch, dien deze najaarsbeurs nadruk
kelijk de zakenwereld stelt, luidt: bereidt
uw daad.
Het afgeloopen halfjaar is voor hen, die
deze najaarsbeurs hebben voorbereid, een
periode van intensief werken geweest. De
resultaten er van vallen in twee catego
rieën uiteen: de eene groep geeft resulta
ten te zien, de andere: vooruitzichten. Wat
de resultaten betreft kan gewezen worden
op een versterkte groep Meubelen, op een
zeer bevredigende deelneming der overige
groepen, op de afdeeling Koloniën, spe
ciaal aan eenige Indische voedings- en ge
notmiddelen gewijd, op de deelneming van
de V.A.N.K., van de smedenpatroons en
klompenmakers en de Schoonhovensche
goud- en zilverindustrie.
Buitenlandsche deelneming.
Wat de buitenlandsche deelneming be
treft, is die van Duitschland teruggeloopen
onder invloed der bekende gebeurtenissen
der laatste maanden. De Italiaansche sec
tie komt ditmaal wederom grooter voor
den dag dan het vorige jaar, niet alleen
wat plaatsruimte betreft, maar ook wat
aantal bedrijfstakken betreft: behalve met
ruwe tabak komt Italië thans ook met be
werkte tabak aan de markt, voorts met
textiel katoenen en wollen stoffen en ta
pijten en met parfumerieën.
De invoerbelemmeringen, waartoe ook
onze Regeering als door den nood afge
perste verdedigingsmiddelen moest over-
gaan, maken natuurlijk voor buitenland- j
sche productenten de deelneming aan de j
Nederlandsche jaarbeurs niet aanlokkelijk, i
Het onlangs ingediende wetsontwerp tot
wijziging van de Crisiswet toont aan, dat
de Regeering met het tot nog toe gevolgde
contingenteeringsstelsel zal breken en in
haar nieuwe systeem van contingenteering
meer rekening zal gaan houden met feite
lijke verschuivingen tusschen de landen,
welke leveranciers van Nederland zijn. Het
is niet onmogelijk, dat door deze voorge
stelde wijziging de buitenlandsche deelne
ming aan onze jaarbeurs gunstig beïnvloed
zal worden.
Het jaarbeursbestuur zet de pogingen om
de Nederlandsche industrie aan buitenland
sche jaarbeurzen collectief te doen deel
nemen, voort. In voorbereiding is voorts
een afdeeling voor uitvinders, welke aan
de Nederlandsche jaarbeurzen verbonden
zal worden.
Dank zij eene beslissing van de Neder
landsche Spoorwegen, is thans ook de Ne
derlandsche Jaarbeurs opgenomen in de
groote internationale regeling, waarbij de
buitenlandsche spoorwegen aan bezoekers
der internationale jaarbeurzen een korting
van 25 pet. op den prijs der gewone biljet
ten toestaan, zoowel voor de heen- als de
terugreis.
Zoo varen wij dan uit, aldus de heer
Graadt van Roggen, met het onmiskenbare
gevoel, dat wij, meer dan een half jaar
geleden, weer wat wind in de zeilen heb
ben. Het oogenblik is daar om door daden
waar te maken het devies, dat ons Hollan
ders, die de zee liefhebben om haar geva
ren en om haar gewind, uit het hart is ge
grepen: luctor et emergo: ik worstel
maar ik kom boven.
Op deze als altijd uitstekend georga
niseerde jaarbeurs zijn ditmaal een
groot aantal nieuwe artikelen geëxposeerd
op velerlei gebied. Tijdens de jaarbeurs
zullen vele officieele personen en corpora
ties een bezoek aan Utrecht brengen.
KON. FAMILIE NAAR DE HOOFDSTAD.
Het jaarlijksch bezoek.
Naar wy vernemen zal H. M. de Konin
gin heden te 5.44 uur aan het Centraal Sta
tion arriveeren voor haar jaarlijksch bezoek
aan de hoofdstad.
Het volgende programma is voor het be
zoek vastgesteld:
Dinsdag 5 September: aankomst aan het
Centraal Station (uit richting Apeldoorn),
eere-escorte;
Woensdag 6 September: audiëntie ten
Paleize. Rijtoer (met auto's) en bezoek
aan het Rijksmuseum.
Donderdag 7 September: audiëntie ten
Paleize. Rijtoer (met auto's) en bezoek
aan Kweekschool „Leger des Heils" te Am
stelveen.
Vrijdag 8 September: audiëntie ten Pa
leize. Bloemencorso door Aalsmeerders,
vanwege de Vereen, ter bevordering van
Amsterdam's Belangen en van het Vreem
delingenverkeer ,,'t Koggeschip", over den
Dam. Rijtoer (met auto's) en bezoek aan
het Stedelijk Museum.
Zaterdag 9 September: Rijtoer (met rij
tuigen, bespannen a la daumont), naar het
Stadion. Huldebetooging, bestaande in:
vaandeldefilé, dansen en zinnebeeldige
voorstelling van de 35-jarige regeering van
H. M. de Koningin in het Stadion. Terugrit
van het Stadion naar het Kon. Paleis op
gelijke wijze als heenrit. Vertrek van het
Paleis met auto's naar de residentie.
DE NATIONALE HULDIGING VAN DE
KONINGIN.
Het stadion te Amsterdam -'*+
uitverkocht.
Het Comité voor de huldiging van de Ko
ningin Zaterdag in het Stadion te Amster
dam deelt mede, dat voor het by wonen van
deze huldiging geen plaatsen meer te ver
krijgen zyn. Alles is uitverkocht.
Vrijaf voor rijksambtenaren.
De regeering heeft besloten, dat aan de
rijksambtenaren, die de huldiging van de
Koningin op 9 dezer te Amsterdam wen-
schen bij te wonen, voor zoover de dienst
zulks toelaat, verlof kan worden verleend.
SALARISVERLAGING RIJKS
PERSONEEL.
Onaanvaardbaar verklaard.
Op Zaterdag 2 September kwam het Al
gemeen Bestuur van de Centrale van Ver-
eenigingen van Personeel in 's Rijks Dienst
te 's-Gravenhage in vergadering bijeen ter
behandeling van de voorstellen der Regee
ring inzake een korting op de salarissen
van het Rijkspersoneel.
De vergadering was algemeen van oor
deel, dat de verlaging door de Regeering
voorgesteld, gelet op het feit, dat de De-
looning van de landsdienaren door de ver
hoogde salariskorting voor 1933 geen be
hoorlijk levenspeil meer waarborgt en zelfs
een consolideering van dit peil in een ge
wijzigd Bezoldigingsbesluit, niet zou kun
nen worden aanvaard.
De vergadering was dan ook van oordeel,
dat aan een salarisverlaging voor het Rijks
personeel niet kon worden gedacht, lemeer
niet, omdat de Regeering zelf van dit feit
overtuigd moet zyn door den vergelijken
den staat, door haar aan de Eerste Kamer
der Staten-Generaal bij de behandeling van
de Ryksbegrooting voor 1933 overgelegd,
waaruit blijkt, dat de salarissen en loonen
bij het Rijk zeer ten achter staan bij die
van de groote Gemeenten en de Provin
ciën. Op talrijke ter vergadering bekend
gemaakte voorbeelden over achteruitgang
van salrissen nam men de conclusie, dat
het inkomen van de landsdienaren, dat tel
kens als sluitpost op de Rijksbegrooting
moest fungeeren, door de gewijzigde fi-
nancieele verhouding tusschen Rijk en Ge
meente, geen verdere verlaging kon on
dergaan.
Men was ook algemeen van oordeel, dat
de uitkomsten van de Commissie-Schouten,
de z.g. „Gleichschaltungscommissie", moes
ten worden afgewacht, alvorens met de
Regeering reëel kon worden onderhandeld
over de Rijksloonen en -salarissen.
De loonen der arbeidscontractanten en
van vele herplaatste wachtgelders werden
zeer onvoldoende genoemd.
De wijze, waarop de Regeering de poli
tieke kwestie inzake de bezoldiging van in
communiteit levende onderwijskrachten bij
de kloosterscholen tracht op te lossen door
de inkomens van de ongehuwde landsdie
naren nog aan een extra korting te onder
werpen, werd scherp veroordeeld. Men oor
deelde dat de Regeering het economisch
noodige voor de ongehuwden te laag legt,
de moraal in gevaar brengt en daardoor
conflicten veroorzaakt tusschen gevoel en
verstand.
MOORD OP FABRIEKSDIREC
TEUR TE WOERDEN
FABRIEKSDIRECTEUR DOOR
BEDRIJFSLEIDER VERMOORD?
Hedenmorgen werd de politie te Woer
den gewaarschuwd, dat op den Singel te
Woerden het lyk van een man gevonden
was. Nadat een onderzoek was ingesteld
bleek het slachtoffer te zyn jhr. C. F. E.
van Ingen, directeur der Woerdensche Pan-
nenfabriek.
Twee schoten, vermoedelijk met een re
volver gelost, waren door zyn lichaam ge
gaan, een had het hoofd getroffen, het an
dere was op het hart gericht.
Onmiddellijk werd hier aan moord ge
dacht en nog hedenmorgen omstreeks 7
uur de daad schijnt om 4 uur in den
ochtend te hebben plaats gehad werd
als vermoedelijke dader gearresteerd de
bedrijfsleider van de fabriek de heer de
B.. De B. is in arrest gesteld. Het onder
zoek wordt voortgezet Omtrent de motie
ven van dezen moordaanslag tast men in
het duister.
Nader vernemen wy, dat het lijk van het
slachtoffer juist voor zyn woning werd ge
vonden. Een arbeider, die tusschen vijf uur
en hall zes de woning passeerde, vond den
heer van L op den weg liggen. Hij waar
schuwde onmiddellijk de politie, die spoe
dig ter plaatse was. De gemeentearts, H.
J. Verhagen, constateerde den dood. De
heer van I. had een of twee schoten in het
hoofd en een schot in het hart
De politie stelde onmiddellijk een onder
zoek in en er waren ernstige aanwijzingen
tegen den bedrijfsleider van de fabriek de
B. Deze werd een half uur later gearres
teerd, juist toen hy in zijn auto was ge
stapt en zou wegrijden.
Wat er precies gebeurd is, kon nog niet
worden vastgesteid. De B. moet in den
nacht ten huize van zijn slachtoffer zijn ge
weest; samen zijn zy uit de woning gegaan.
De heer van I. was in nachtgewaad met
alleen een broek daarover aangetrokken;
hy droeg ook schoenen. Op den weg heeft
De B. zijn directeur doodgeschoten zon
der dat tot duiver de motieven daarvoor
bekend zyn. Nabij de plaats van het mis
drijf heeft de politie twee hulzen gevon
den. Het wapen, waarmede het misdrijf is
gepleegd, kon tot dusver niet worden op
gespoord.
De B., die ontkent het misdrijf te heb
ben gepleegd, doch tegen wien sterke aan
wijzingen zijn, wordt heden ter beschik
king van de Justitie gesteld.
HET TARIEFBESTAND OPGEZEGD.
Nota van de Nederlandsche Regeering aan
den voorzitter der Economische
Conferentie.
De Nederlandsche Regeering heeft het
tariefbestand, gesloten in verband met de
Economische en Monetaire Conferentie, op
gezegd bij een schrijven van 4 September
aan den Voorzitter der Conferentie van
den navolgenden inhoud:
„In haar nota van 8 Juni 1933 heeft de
Nederlandsche Regeering haar toetreding
bericht tot het tariefbestand, voorgesteld
door het Comité van den Volkenbondsraad,
belast met de voorbereiding van de Econo
mische en Monetaire Conferentie. Dit be
stand vormde naar het oordeel der Regee
ring een middel teneinde te voorkomen, dat
de pogingen van de Conferentie tot het
verkrijgen van een stabilisatie der mone
taire verhoudingen en een vermindering
van de belemmeringen van deri internatio
nalen handel, niet bij voorbaat tot mis
lukking zouden zijn gedoemd ten gevolge
van nieuwe beperkingen.
De Nederlandsche Regeering betreurt het
te moeten vaststellen, dat tot dusver «Ie
pogingen van de Conferentie geenszins
hebben geleid tot een stabilisatie van de
monetaire verhoudingen, noch tot een ver
mindering van de belemmeringen van den
internationalen handel.
Onder deze omstandigheden acht de Ne
derlandsche Regeering zich gerechtied
haar volledige vrijheid van handelen to
hernemen en zij ziet zich genoodzaakt het
bestand op te zeggen met een termijn van
een maand vanaf den datum van dezen
brief*.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Indrukwekkend slot van het Congres te
Neurenberg. (2de blad).
Het program der Iersche nationalisten.
(2de blad).
„Koopt mcer"-campagne in de V. S. (2de
blad).
BINNENLAND.
De Nederlandsche regeering zegt het
tarief bestand op. (1ste blad).
Vandaag opent de Nederlandsche Jaar
beurs te Utrecht. Optimistische ver
wachtingen. (1ste blad).
net algemeen bestuur van de Centrale
van vcrccnigingen van personeel in 's Rijks
dienst acht de nieuwe korting op salaris
sen van het Rijkspersoneel niet te aanvaar
den. (1ste blad).
Vijf doodelijke verkeersongelukken
(Gem. Bcr., 3de blad).
De dader van den moordaanslag te Oss
bekent (Gem. Ber., 3de blld).
De heiligstellende diefstal te Blaricum.
Ook een kerkdiefstal te Abcoude (Gcm.
Ber., 3de blad).
UIT DE OMGEVING.
De automatlsecring van de telefoon in de
bollenstreek een feit (2de blad).
Moord op fabrieksdirecteur te Woerden
(lstc blad).
DE NOOD VAN HET PLATTELAND.
Verbod van executie wegens rente- en
huurschulden en achterstallige
belastingen.
De Bond van landpachtcrs cn hypotheek-
boeren heeft aan alle landbouworganisa
ties in ons land een uitnoodiging gezonden
voor een op 18 September te Utrecht te
houden vergacdring tot oprichting van een
centraal comité van alle meewerkende or
ganisaties, dat de actie zal voorbereiden
van een algemeen vefbod van executie we
gens rente- cn huurschulden cn wegens
achterstallige belastingen.
Mocht de regeering onverhoopt niet be
reid blijken met een voorstel tot een alge
meen verbod te komen, dan zou men con
tact zoeken met Kamerleden om te trach
ten een initiatief-voorstel ingediend tc
krijgen.
AMSTERDAMSCIIE WETHOUDERS
TREDEN AF.
Gisteravond heeft de sociaal-democrati
sche raadsfractie te Amsterdam haar eer
ste vergadering na de vacantie gehouden.
Wij vernamen, dat de wethouders De Mi
randa, Eduard Polak en Boekman heden
hun ontslagbrief zullen verzenden in over
eenstemming met het besluit van de ver
gadering van gedelegeerden der parlij-
afdeelingen.
DE 40-URIGE ARBEIDSWEEK TE
AMSTERDAM?
Het „Handelsblad" verneemt, dat in een
vergadering van het dagclyksch gemeente
bestuur namens de soc. democratische wet
houders door den wethouder van Publieke
Werken en Volkshuisvesting, den heer S. R.
de Miranda, het volgende voorstel is ge
daan:
Zoo spoedig mogelijk zal in de bostcK-
ken voor alle werken, door de gemeente
aanbesteed de bepaling worden opgeno
men, dat daar een wekelijksche arbeids
duur wordt voorgeschreven van ten hoog
ste veertig uur. Onder dit voorschrift zul
len ook de bouwbedrijven vallen en de
woningcomplexen, met steun van de ge
meente te stichten.
Uitvoerig is over dit voorstel in het col
lege gediscussieerd. Daarbij werd alge
meen erkend dat het voorschrift een uit
stekend middel zal zijn voor dc bestrijding
der werkloosheid in de bouwbedrijven.
Het resultaat der bespreking was, dat
aan den wethouder voor de Ambtenaars-
en Arbeidszaken, mr. G. Kropman, werd
opgedragen, met uc regeering in overleg
te treden, teneinde van haar tc vernemen
of, indien dc gemeente stappen in de be
doelde richting zou doen, op steun der ro-
gcering mocht worden gerekend.
