24ste Jaargang DINSDAG 29 AUGUSTUS 193o No. 7596 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN VOORNAAMSTE NIEUWS. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bjj vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 l GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eq verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Dit nummer bestaat uit VIER bladen. Onze opvattingen over eigen domsrecht. In het Bisdom Breda worden Sociale Studiedagen gehouden. Vanmorgen werd een les gegeven door prof. mr. dr. Ch. Raaymakers S.J., welke les door de K.R.O. is uitgezonden. De scherpzinnige geleerde heeft in een uur tijds in groote lijnen uitgestippeld de katholieke beginselen betreffende „Het Eigendomsrecht". En hij heeft daarbij de gelegenheid aan gegrepen, om, voorzichtig maar óók duide lijk, eenige wenken te geven voor de direc te practijk in dezen tijd! Hij zette uiteen den plicht de zware verplichting om datgene, wat men niet noodig heeft voor het leven in zijn staat en stand, zijn z.g. vrije inkomsten, weg te schenken aan de armen, de hulp-behoeven- den, te besteden in het belang der gemeen schap. Waar de grens is van wat men noodig heeft voor het redelijk onderhoud van zich zelf en zijn gezin, kan niet precies worden aangegeven. Voor rechtschapen lieden, al dus pater Raaymakers, van goeden wil en met ruimen blik, is het echter niet moeie- lijk dat subjectief, voor zichzelf uit te maken. Objectief kan er echter wel eenige omgrenzing getrokken worden. In Nederland heeft b.v. niemand, behalve dan de Koningin, een inkomen noodig van 50.000 gld. voor een passend levensonder houd voor zichzelf en zijn gezin. Wat iemand dus daarboven aan inkomen heeft zijn vrije inkomsten en moet dus worden weggeschonken aan anderen. Voor men- schen, die niet in den hoogsten staat en stand (mogen) leven, is de grens natuur lijk lager en véél lager. Welnu, zoo ging pater Raaymakers ver der, als die z.g. vrije inkomsten niet door de bezitters zelf vrijwillig worden afge staan, dan behoort de Staat de noodige maatregelen te treffen, om ze ten bate van het noodlijdende volk aan te wenden. En dat is, zoo vervolgde hij, in dezen tijd, van groot practisch belang! Voorzichtig, maar ook duidelijk, heeft hier prof. Raaymakers gewezen op hst recht en den plicht van de Overheid, voor al in dezen tijd, om door belastingheffing de z.g. vrije inkomsten aan de gemeen schap te brengen, ter leniging van den nood van het volk. Duidelijk ook had de gezaghebbende ge leerde de practijk op het oog, de gewensch- te sociale wetgeving, toen hij constateerde, dat de eigenaar van goederen het recht heeft, om over zijn eigendom op rede lijke wijze te beschikken, zooals 't hem goed dunkt. Maar dat het niet redelijk is, dat de eigenaar van een onderneming, alleen op grond van zijn bezit, daarin de aangewezen en uitsluitende leider is, daar in de heerschappij voert en met uitsluiting van anderen! Deze heldere uiteenzetting van prof. Raaymakers kan veel licht brengen waar door wan-begrippen duisternis is ontstaan ook onder katholieken. BINNENLAND CRISIS RUNDVEECENTRALE. Den veehouders, wier rundveestapels bij de door de Crisis-Rundveecentrale inge stelde rundveetelling niet werden geteld of die hebben geweigerd de hun ter teeke- ning aangeboden kaarten te onderteeke nen, wordt dringend aangeraden zich vóór 31 Augustus a.s. in verbinding te stellen met de Plaatselijke Commissies van de Ge westelijke Varkenscentrale in hun woon plaats, opdat de invulling en onderteeke- ning der kaarten alsnog zal kunnen ge schieden. Is zulks vóór of op genoemden datum niet geschied, dan zal later blijken, dat degenen, die in verzuim zijn gebleven, tegen hun eigen belang in gehandeld heb ben. FEDERATIE VAN R. K. GEMEENTE RAADSLEDEN. HET WERKLOOSHEIDSVRAAGSTUK. De Federatie van Bonden en Centrales van R. K. Raadsleden wil nog niet érg we lig opschieten. Er zouden 4300 Katholieke Raadsleden zijn, van wie er 1300 officieel lid der Fe deratie zijn; officieel, want een zeer groot aantal heeft nog geen contributie afgedra gen. Zaterdag en Zondag is er een Federatie vergadering gehouden te Tilburg, waarop slechts 50 deelnemers waren. Een aantal, dat men alleen al uit Tilburg en naaste omgeving ruimschoots kan bereiken, 't Schijnt wel, dat deze bijeenkomst te vo ren niet voldoende was gepropageerd. Het openingswoord werd gesproken door den voorzitter der federatie, den heer J. J. W. IJselmuiden, die na mr. van den Hoe ven den vertegenwoordiger van den Minis ter van Sociale Zaken, dr. Slotemaker de Bruïne, te hebben verwelkomd, begon met te wijzen op de meer dan zorgelijke ver houdingen waarvoor de bestuurders der Nederlandsche gemeenten gesteld zijn. Na dit openingswoord werden eenige huishoudelijke aangelegenheden der Fede ratie besproken. Het finantieel jaarverslag was niet bepaald gunstig. De vergadering werd te circa half een geschorst, waarop allen zich naar het Til- burgsch Raadhuis begaven, alwaar de Con gressisten officieel door het gemeentebe stuur werden ontvangen. Na de middagpauze was het woord aan den heer H. Stulemeyer, burgemeester van Schiedam, die sprak over de financiering der crisis-werkeloosheidslasten en speciaal behandelde hij de vraag, of werkeloozen- steun onderwerp van Rijks- of Gemeente- zorg is. Er zijn twee stroomingen. De eene voor Rijks-zorg, werd op het Congres der Vereeniging van Ned. Gemeenten verte genwoordigd door den heer de Miranda. De andere, tegen Rijks-zorg en voor ge meentelijken zorg met steun der Regee ring (dit ter bescherming van de gemeen telijke zelfstandigheid) werd vertegen woordigd door den heer Smeenk. Deze concludeerde: het Rijk geve leiding en steun. In ons land staat de gemeentelijke zelfstandigheid nog overeind, doch zij staat of valt met het verantwoordelijkheids besef van hen, die tot besturen geroepen zijn. Naar sprekers oordeel behoort voorzie ning in de crisis-werkeloosheid niet tot de zaken van het gewone Gemeente-huishou den. Deze werkeloosheid drukt weliswaar niet overal even hard, doch teistert in haar al gemeenheid de geheele Nederlandsche sa menleving. Daarom moet het Rijk helpen. Beweringen dat daardoor de autonomie der gemeenten zou worden aangetast, ver werpt spreker. Onder het huidige stelsel, waarbij de gemeenten in de werkeloosheids-voorzorg moeten voorzien, met steun en onder zoo genaamde leiding der regeering, komt van gemeentelijke autonomie practisch even min iets terecht. De eenige radicale oplos sing is, dat werkeloozenzorg rijkszaak wordt. Het Rijk moet financieren, de ge meenten kunnen desnoods verplicht wor den de administratiekosten te dragen, be nevens een minimaal deel der bijdragen. De gelden hiervoor benoodigd, heffe het Rijk naar draagkracht. Voor wetenschap pelijke verhandelingen over al of niet ge meentelijke zelfstandigheid is het thans geen tijd meer. Er moet direct geholpen worden. Het is hoog tijd. Er werd na deze rede van gedachten ge wisseld, waarna te 4 uur de vergadering werd geschorst. Het Congres werd hierop verdaagd en de Congressisten gingen nu over tot het aan genaam deel van het programma, hetwelk bestond in een bezichtiging der Trappis tenabdij te Berkel, een tocht naar Oister- wijk, alwaar een officieele ontvangst ten stadhuize en een „thé-complet" door de V. V. V. aldaar aangeboden. Des avonds was er te Tilburg diner en een gezellige avond. Om 11 uur 's Zondags voormiddag werd het Congres voortgezet met een redevoe ring van prof. F. Frencken, Directeur van de K. J. V. in het Bisdom Breda, over de jeugd werkeloozenzorg. Zijn redevoering werd een zeer, zeer ernstig maanwoord. De Jeugdwerkeloozenzorg, aldus de spreker, ondervindt drie groote mogelijkheden: zij heeft te maken met een groote achterstand in jeugdopvoeding, er is geen gelegenheid om te werken, er is geen geld, of als er geld is, is het onder zeer bezwarende om standigheden slechts te krijgen. Katholie ke politiek mag niet alleen reaal politiek zijn, doch moet ook ideëele politiek zijn. De jeugd eischt heden wat anders dan gebo den wordt; eischt politiek volgens een strakke ideale lijn en.' wetende wat er om gaat onder onze jonge menschen, waar schuw ik: Onze jeugd vraagt, dat men met alleen katholieke beginselen verkondigt, doch ze toepast in practische politiek. Als dat niet spoedig gebeurt dan zal spoedig de Oranje-Zwarte vaan boven of naast het Rood Wit Blauw wapperen. Onder mijn twaalf duizend georganiseerde meisjes vrees ik dat niet. Onder de jongens staat dit anders. Onze middenstandsjeugd in de katholieke steden van het Zuiden bijzon der heeft zich alreeds voor een groot ge deelte aan de nieuwe beweging overgege ven. Onze jonge menschen eischen opvoeding volgens een strakke lijn, eischen boven al les daden, bijzonder op het gebied ter be scherming van de zeden en in het treffen van maatreglen om de positie der jongere te verbeteren. Vooral onze Katholieke Staatspartij heeft op dit terrein een ern stige taak te vervullen. De rijpere jeugd voelt zich aan haar lot overgelaten. Van onze meisjes in de fa brieken gaan tachtig procent verloren. In sommige beroepen durf ik uit ervaring ge tuigen, dat dit cijfer bijna de volle honderd procent bedraagt, zooals bij meisjes, die in het hotel- en café-bedrijf werken. On der de jeugd zijn twee groepen. De eene wil ernstig en vol goeden wil omhoog. De andere, verreweg de grootste, is 'n jeugd die enkel nog maar zin heeft voor plat vermaak, voor zedelooze bioscoop, schaam teloos strandbad-leven. Tot hen. behooren de zonder ideaal levende jongemannen, de brutaal uitdagende zoogenaamde moderne meisjes. Onder beide groepen verricht de werkeloosheid een verwoestende werking. Slechts één hulpmiddel kan die verder voortgaande ontaarding mede tegengaan: het wegnemen der gevolgen der jeugdwer keloozenzorg. De oorzaken zelf kunnen slechts door ingrijpen van bovenaf wegge nomen worden. Cursussen en dergelijke acht spreker niets dan lapmiddelen. Er is geen behoefte aan cursussen doch aan werk. Op dat gebied zou heel wat meer kunnen geschieden met het weinige dat thans gebeurt, wanneer het Rijk wat meer geld beschikbaar stelde en wanneer het geld werd benut door samenwerking in streekplannen b.v. onder leiding van de provincie. Dan kan er iets beteekenends worden aangevangen. Onze jeugd voelt dat alles zoo goed aan; zij voelt dat door dit alles: door de bios coop, de schaamtelooze kleeding en de strandbaden, de samenleving steeds meer verpest wordt, dat zij zelf langzamerhand omlaag getrokken wordt, en zij eischt, een krachtig optreden daartegen. Moet Neder- land dan eerst fascistisch bestuurd worden, voor het zoover komt? Wij hebben nog onze katholieke idealen, wij hebben nog j het volste vertrouwen in onze R. K. Staats partij. Dat zij echter beseffe wat onze jeugd verwacht: sterke leiding en een strakke lijn. Er werd na deze redevoering door ver scheidene aanwezigen het woord gevoerd, zij belichtten tal van punten nog eens apart, doch hierin stemden allen overeen, dat ze daden eischten van de Staatspartij. Slechts, wanneer zij er in slagen om het vertrouwen der jeugd te winnen, zal zij blijven voortbestaan. Aan het slot van de besprekingen over deze inleidingen nam de vergadering de volgende motie aan: De Federatie van R. K. Gemeenteraads leden spreekt als haar oordeel uit: lo. dat de werkloosheidsvoorziening in den ruimsten zin genomen, zaak is zoowel van het Rijk als van de gemeenten, al moet worden vastgesteld, dat het Rijk in ver- schi'llende opzichten in te groote mate de j werkloosheidsbestrijding zoowel als de las- I ten der werkloozen-ondersteuning voor re- kening der gemeenten heeft gelaten; 2o. dat de uitvoering der maatregelen van werkloosheidsvoorziening, met inacht- neming van bijzondere omstandigheden, zooveel mogelijk in handen moet worden gelegd van de gemeentebesturen, terwijl de medewerking van het Rijk niet mede zal worden aangewend om daardoor de ge- meentelijke autonomie te beperken; |j 3o. dat de verdeeling der lasten naar in de wet neergelegde regelen zal geschieden en dat deze regelen zoodanig zullen zijn, dat de gemeenten de uit dezen hoofde op te leggen financieele verplichtingen, rede lijkerwijs zullen kunnen dragen. De praeadviseur, de heer H. Stulemeyer, verklaarde zich tegen deze resolutie. WIE IS VARKENSHOUDER? De Minister van Econoimsche Zaken maakt bekend, dat met ingang van 16 Oc tober 1933 slechts als varkenshouders zul len kunnen worden aangemerkt de leden eener gewestelijke varkenscentrale. De aanmelding als lid kan steeds geschie den en brengt geen kosten met zich. MENGVERBOD BENZINE. De aandacht wordt erop gevestigd, dat al behoeft petroleum thans nog niet met de hiervoor aangewezen blauwe kleurstof (Blau B. für Zaponlack) en met een ander herkenningsmiddel (Furfurol) te zijn ver mengd, de vermenging van benzine met petroleum toch reeds sedert 12 dezer ver boden en strafbaar is gesteld. INLEVERING VAN BLOEMBOLLEN. Laatste gelegenheid. De Ned. Bloembollenkweekers Centrale maakt bekend, dat de bloembollenbedrij- ven, welke nog niet geheel voldaan hebben aan de inlevering van hyacinthen, tulpen en narcissen, zooals deze is voorgeschreven door genoemde centrale, hieraan hebben te voldoen op A, voor Zuid-Holland, Noord- Holland beneden het Noordzeekanaal Dins dag en Woensdag 29 en 30 Aug. 1933 en B. voor Noord-Holland boven het Noordzee kanaal Donderdag en Vrijdag 31 Aug. en 1 Sept. 1933. Zij wenscht er uitdrukkelijk op te wijzen, dat op bovengenoemde data een laatste gelegenheid wordt gegeven. Dit be treft alleen de bedrijven, welke nog niet op tijd aan de voorgeschreven inlevering voldeden, dus geen nieuwe inlevering hya cinthen, tulpen, zoowel als narcissen kan plaats hebben. De inlevering moet plaats hebben aan de bekende adressen. CRISISTUINBOUWGESLUrr 1933 I. Het Kon. besluit van den 23sten Augus tus, tot toepassing van artikel 10b der Landbouw-Crisiswet 1933 op aardappelen, fruit, Zuidvruchten en warmoezer ij gewas sen, bepaalt: Art. 1. Voor de tijdvakken aanvangende met ingang van nader door ons te bepalen dagen en eindigende op 1 Januari 1935 is de invoer van aardappelen, fruit, Zuid vruchten en warmoezer ij gewassen, be werkt of onbewerkt, verwerkt of onver werkt, slechts toegestaan aan de Neder landsche Groenten- en Fruitcentrale. Art. 2. De aanvang van de in het vorige artikel bedoelde tijdvakken kan verschil lend worden bepaald voor de verschillende in dat artikel bedoelde producten, bene vens voor de verschillende soorten, kwali teiten, bewerkingen en verwerkingen van die producten. Art. 3. Ten aanzien van appelen, peren, pruimen, perziken, druiven, abrikozen, ba nanen, citroenen, mandarijnen en sinaas appelen vangt het in artikel 1 van dit be sluit bedoelde tijdvak aan met ingang van den dag van het in werking treden van dit besluit. (Dit was, zooals men weet, gis teren. Red.). Art. 4. Dit besluit kan worden aange haald onder den titel „Crisis-Tuinbouwbc- sluit 1933 I". PRIJS EN DISTRIBUTIE VAN MARGARINE. De R. K. Bond van Melkhandelaren in Nederland, de Chr. Bond van handelaren in melk en melkproducten en de Vereeni ging van handelaren in melk, boter, kaas en Geldersche waren, hebben een adres ge richt aan den minister van Economische Zaken met betrekking tot de prijsvaststel ling en distributie van margai^pe. Adressanten betoogen, dat de melan- geurs niet kunnen leveren voor den prijs door de Crisis Zuivel Centrale vastgesteld, n.l. 98 a 100 cents per kg., zoodat de klein handel reeds van 104 tot 110 ct. per kg. moet betalen. Ook de grossiers vinden hier in aanleiding hun prijzen te verhoogen. Tengevolge van de contingenteering is het voor de detaillisten niet mogelijk van een anderen leverancier melange te betrekken, zoodat zij gedwongen zijn dezen hoogeren prijs te betalen. Zoo komen zij in den toe stand, dat zij of zonder winst of met ver lies hun margarine moeten verkoopen. Doen zy dit niet, dan verliezen zij hun klanten aan die detaillisten, die hun mar garine rechtstreeks van de groote fabrie ken betrekken. Adressanten verzoeken met den meesten aandrang, dat maatregelen getroffen zullen worden, waardoor ook de melangeurs en mengers aan den kleinhan- del tegen den prijs van 98 èt 100 cents per kg. kunnen leveren. De heer W. H. Nijsten overleden. Te Den Bosch is in den ouderdom van 62 jaar overleden de heer W. H. Nijsten, inspecteur bij de Lichamelijke Opvoeding, eerste inspectie. De thans overledene is in 1871 te Beek (Limburg) geboren en werd na beëindiging van zijn opleiding benoemd tot leeraar in de Gymnastiek aan de Kweekschool te Maastricht. In 1913, bij de instelling van de inspecties voor Lichame lijke Opvoeding, werd hij benoemd tot in specteur met standplaats Den Bosch, wel ke functies hij tot nu toe bekleedde. De overledene heeft groote bekendheid ver worven door zijn in 1910 verschenen boek ,,De Vrije en Georganiseerde Gymnastiek", van welk boek reeds de achtste druk ver schenen is. Voorts heeft de heer Nijsten den stoot gegeven tot oprichting van tal van Katho lieke Vereenigingen en bonden op het ge bied van lichamelijke opvoeding. De over ledene was officier in de orde van Oranje Nassau en eere-burger van Maastricht BUITENLAND. De bliksem slaat in 's Pausen zomerver blijf Castel Gandolfo. (2de blad). Rede van Hitler over het Saargebled. (2de blad). .De dollar wordt nog niet gestabiliseerd, zegt Roosevelt. (2de blad). BINNENLAND. Overleden is oud-Minister van der Vcgte. (lste blad). ..Uiteenzetting van het standpunt der re- geering inzake bet margarine-vraagstuk. (2de blad). Ford op de Jaarbeurs en in „De Handels beurs" te Utrecht. De N.V. Nederlandsche Ford Automobiel Fabriek zal op de a.s. Najaarsbeurs te Utrecht (5 t/m 14 Sept.) over een buiten gewoon groote standruimte beschikken, tw. het geheele parterre van het 3de Jaarbeurs gebouw, omvattende niet alleen het mid dengedeelte, doch ook de daarbij aanslui tende gangpaden en monsterkamers ter weerszijden. De groote ruimte stelt haar in staat wel een zeer bijzondere expositie in te richten, die een goed beeld zal geven van Ford- transport in al zijn omvang, alsmede van de Ford-Service. Zooals bekend, worden op de Jaarbeurs, wat automobielen betreft, uitsluitend chas sis, vrachtwagens of toepassingen der chas sis, geen luxe-wagens zijnde, tentoonge- stel. De groote Ford-stand zal in de eerste plaats een volledig overzicht geven van hetgeen de Nederlandsche Ford-fabriek zelf levert op het gebied van vrachtwagen- chassis (4- en 6-wielige), met en zonder stalen cabine, en complete bestelwagens in diverse maten en uitvoeringen. Van de chassis vermelden w\j nog, dat deze ver vaardigd worden met de volgende wielba- ses: 2,29 m., 2,70 m., 2,85 m., 3.35 m. en 3.98)4 m-i de eerste twee met 4-cylindcr motoren en de verdere met 4- of 8-cylin- der-in-V-vorm motor. Als bijzonder belangwekkend tentoon stellingsobject zal er ook een kcu»ig in chroom en lak afgewekt V-8 chassis van het nieuwste type zijn, geheel opengewerkt en waarvan de werkende deelen in bewe ging zijn. Naast de wagens met standaard Ford en Fordson carrosserieën, waarbij ook voor beelden zullen zijn van wat er in deze wa gens geladen kan worden in den vorm van kistjes, doozen, enz., zullen er ook eenige voorbeelden zijn van speciale toepassingen van do „Fordson"-chassis, zooals een 3,35 m. wielbasis chassis met een 5/6 tons aan hangwagen (oplegger), een 3-zijdig kippen de stalen kipwagen, een motor-brandspuit, een bestelwagen van „De Bijenkorf" en een 19-persoons touring car, geschikt voor der de klas wagen, met open dak (een Fordson 8-cylinder). Vermeldenwaard is hierbij, dat deze wagens alle, evenals de standaard Ford-modellen, behalve het modcr „Y", zoowel wat carrosserie, resp. uitrusting, als chissis aangaat, in Nederland gebouwd zijn. Als bijzondere attractie voor technici zal cr naast deze wagen-expositie een com pleet, op de modernste wijze ingerichte Ford-dealer's werkplaats zijn met hydrau lische hef brug, verfspuitkamer, ondcrdec- lenmagazijn met stalen stellingen, enz. Dit belangrijke en uitgebreide deel dezer expositie zal een duidelijk beeld geven van wat de Ford-Service-organisatic betcekent voor den Ford- of Fordsongebruiker. Voorts zal men hier ook oen afdecling der Fordson Industrie- en Landbouwtrac- tors aantreffen en een voor Ford- en Ford- sonmotoren voor industrieele doeleinden en als bootmotor, waarbij o.a. een fabricks- brandspuit met Fordmotor en een Fordson- bootmotor voor reddingsbooten, zooals ge bruikt aan onze Noordzeekust. In een aan dezen stand grenzende zaal zullen doorloopende voorstellingen der nieuwste Ford-films worden gegeven. Eeni ge der zijkamers worden ingericht als kan toren, zoodat de bij den verkoop en service I betrokken afdeelingen der N.V. Ncdcrland- sche Ford Automobiel Fabriek tor Jaar- beurze kantoor zullen kunnen houden. Gedurende de- Jaarbeurs houdt de Ford fabriek tevens in het gebouw „De Han delsbeurs", Mariaplaats, Utrecht een inte ressante tentoonstelling der Ford perso nen-automobielen, alwaar een volledige collectie der nieuwste 4-cy!inder en 8-cylin- der modellen van dit werk te bezichtigen zullen zijn. De toegang tot deze speciale Ford luxe-autotentoonstelling is vrij en deze is tot 's avonds 10 uur geopend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1