DE ST. PETRUSKERK TE LEIDEN
EEN PROOI DER VLAMMEN.
WOENSDAG 26 JULI 1933
No. 7568
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Brandweer machteloos tegen de enorme vuurzee.
24ste Jaargang
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bg vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur an
verhuur, koop en verkoop fOAO.
De kerk, „de Ruïne" genoemd naar de ramp van het
kruitschip in 1807, is nu een ruïne geworden!'
Een geweldige brand, zooals de Sleutel
stad sinds de vernietiging van het Stad
huis niet gehad heeft, legde gisteravond
in 'n goed uur tijds de St. Petruskerk aan
de Langebrug nagenoeg geheel in de asoh.
De stad Leiden wordt de laatste jaren
wel zwaar getroffen met branden, maar
nu ook lijdt Katholiek Leiden een dubbel
zwaar verlies.
Over de meeningen, die over de aesfche-
tisohe waarde der kerk bestonden, wil
len we bier niet spreken, doch wanneer
we in aanmerking nemen hoeveel zorgen
de zeereerw. heer pastoor Beukers voor
zijn kerk droeg om haar te verfraaien en
zoodanig te maken, dat de geloovigen ziob
meer en meer in de liturgie konden in
leven, dan kunnen we beseffen, dat pas
toor Beukers, dat de geestelijkheid en de
parochianen van de St. Petrus-parochie
een gevoelig verlies lijden, dat ze niet
spoedig te boven zullen zijn.
Deze brand verwekte begrijpelijkerwijs
'n geweldige belangstelling. Het bericht
ging als het vuur zelf zoo snel door de
stad en duizenden, tienduizenden men-
schen, ook zeer velen uit de omgeving,
ja zelfs tot uit Den Haag kwam men naar
dezen brand zien. De hemel was gekleurd
en van verre kon men de vuurzuil als 'n
toorts in de lucht zien schijnen, 'n Ontzet
tende hitte werd verspreid, zoodat het
niet mogelijk was op eenigszins korten af
stand bij de brandende kerk te komen.
De straten in de omgeving van den
brand, voor zoover niet afgezet door de
politie, waren spoedig gevuld met tiental
len auto's, waarvan de inzittenden zioh
allen naar den brand spoedden.
't Was gisteravond even half elf, toen
ons gealarmeerd werd, dat de St. Petrus-
kerk in brand stond.
De tragische tijding bleek maar al te
zeer waar.
Voorbijgangers hadden te half elf rook
gezien op den steiger, welke in verband
met de onderhoudswerkzaamheden, welke
sedert eenigen tijd aan dak en toren ver
richt werden.
De heer Strotmann, die woont in een per
ceel vlak naast de kerk vertelde, dat hij
in den tuin achter het huis zat, toen hij
ongeveer half elf rook zag komen uit het
benedengedeelte van den toren. Hij heeft
de brandweer gewaarschuwd, terwijl zijn
moeder, mevrouw Strotmann, het nabijge
legen politiebureau heeft gewaarschuwd.
Het alarm, dat gemaakt werd, bracht
spoedig de politie en de brandweer op de
been, doch de politie kon met haar brand
spuit -op de waterleiding niets, de brand
weer al bitter weinig bereiken. Toen zij en
kele slangen had uitgelegd vanaf de motor-
spuiten, welke aan de Steenschuur stonden
opgesteld, werd met behulp van den Magi-
rusladder nog niet den toren bestreken,
zoodat het vuur vrij spel had en de brand
weer voor een onmogelijkheid stond het
vuur voldoende te bestrijden.
De reddingspogingen.
De politie had onmiddellijk nadat de
brand geconstateerd was den koster, den
heer Boogers, bericht gegeven van het
uitbreken van den brand. Toevallig was er
niemand van de geestelijkheid der parochie
aanwezig. De pastoor, de zeereerw. heer
Th. M. Beukers, was te Warmond voor het
houden van een retraite, kap. v. d. Ven
was uitstedig, de twee andere kapelaans
waren juist in de stad.
Daarop werd de pastorie aan de Oude
Vest gewaarschuwd. Hier was slechts een
pater-assistent, pater Hermanus O.Cap.,
aanwezig. Deze begaf zich onmiddellijk per
auto naar de St. Petruskerk. Daar had de
koster, de heer Boogers inmiddels reeds
het Allerheiligste naar de pastorie overge
bracht. De pater haalde onmiddellijk
eenige mooie koperen kandelaars uit de
kerk.
Te 8 uur was het stoffelijk overschot
van een overleden parochiaan den heer
v. Kempen in de kerk gebracht, hetgeen
nu eveneens naar de pastorie en later naar
het St. Elizabeth Ziekenhuis werd ver
voerd.
Toen de pater weer de kerk wilde bin
nengaan, werd hem dit door de politie ont
raden, aangezien de kerk reeds zoodanig
in vlammen en rook was gehuld, dat het
raadzaam was buiten te blijven. Mede was
het noodig de toegangsdeuren tot de kerk
gesloten te houden om zoo weinig mogelijk
trek te veroorzaken.
Daarop begon men het overbrengen van
alles wat in de sacristie was opgeborgen en
wat voor den liturgischen eeredienst ge
bruikt werd. Meerdere omwoners stelden
hun woningen open voor al hetgeen in vei
ligheid kon worden gebracht, terwijl kap.
Bangert het H. Sacrament overbracht naar
het woonhuis van den heer Duindam in de
Koorenbrugsteeg. Later is het Allerheilig
ste door pater de Goede O.F.M. naar het
klooster aan den Haagweg gebracht.
Later bleek, dat dit alles niet noodig
ware geweest, doch m den beginne was de
vuurgloed zoo geweldig, dat men vreesde
voor een vernietiging van kerk èn pastorie.
Tal van omwonenden en vele hulpvaardi
ge parochianen, ouderen zoowel als jonge
ren, hielpen ijverig mede om den inboedel
der pastorie in veiligheid te brengen en dat
zulks onder hooge spanning geschiedde,
laat zich licht begrijpen. Wij noemen oa.
kapelaan Nieveen v. Dijkum, die met
leiders der Verkenners uit Noordwijk
kwam.
Het vuur zet zijn vernielings-
tocht voort.
Inmiddels bleef het vuur in volle hevig
heid woeden. Steeda hooger en hooger
stegen de vlammen. Al het steigerwerk, de
koepel van den toren en ten slotte ook het
kruis brandden. Een geweldige vonken
regen steeg onophoudelijk uit deze vuur
zee op en het mag gelukkig genoemd'wor
den, dat er bijna geen wind was. Anders
was de ramp niet te overzien geweest.
Het vuur was niet te stuiten, zoodat de
wethouder Splinter de burgemeester was
uitstedig aanried alle noodige voorzorgs
maatregelen te nemen. Daarom werden de
brandweren van Oegstgeest, Voorschoten
en Den Haag gealarmeerd. De twee eerste
verschenen vrij spoedig, de laatste te half
één.
Aanwezig waren mede op het terrein de
wethouder Goslinga, de gemeente-secreta
ris, alle politie-chefs enz.
Pastoor Beukers, die per auto uit War
mond was gehaald, arriveerde in gezel
schap van mgr. Taskin en vond bij zijn aan
komst tot zijn groote schrik de kerk in een
vuurzee. De pastoor was diep onder den
indruk.
Het al-vernietigend vuur bad intusschen
reeds zijn werk gedaan. Te ongeveer half
twaalf stortte het kruis met geweld naar
beneden. Te twaalf uur zakte de toren weg
in de vuurzee en weer een half uur later
stortte met donderend geraas een groot ge
deelte van den voorgevel op de Langebrug
neer, een ruïne veroorzakend onder het
steigerwerk boven den ingang der kerk.
Daar werd het alles tot een vormlooze
massa en een ruïne van hout en steenblok
kent Was een droeve aanblik!
Ook het dak der kerk had over zijn ge-
heele lengte vlam gevat en het eene stuk
na het andere viel weg in den vuurpoel,
die daaronder woedde. Van den linkerzij
beuk sloeg het vuur over naar het toren
koepeltje en den zolder boven dezen uit
bouw. Daar waren een groot aantal man
den geborgen, die af en toe met bloemstuk
ken aan de kerk waren geschonken. Daar
brandde het langen tijd geducht en door
den grooten afstand was deze plaats moei
lijk te bereiken.
Het vuur beidde zijn tijd en de goheele
kerk was ten slotte tot op de kale muren
afgebrand, terwijl daarbinnen de telkens
weer oplaaiende schijnsels deed zien, dat
het er nog fel spookte.
Het vuur was echter geheel ingesloten.
De beide motorspuiten der Leidsche brand
weer n de Oegstgeestsche stonden aan do
Steenschuur, Voorschoten en Den Haag
aan de Botermarkt en van zes kanten werd
het vuur bestreden.
Te 1 uur had men het vuur zooverre on
der de knie, dat gevaar voor uitbreiding als
geweken kon worden beschouwd.
Dat gevaar voor de pastorie en de kos
terswoning, maar ook voor de belendende
peroeelen was niet denkbeeldig, aangezien
de kerk gedeeltelijk is ingebouwd. Gevaar
bestond er echter ook voor het aan de over
zijde van de Langebrug gelegen Kanier-
lingh Onnes Laboratorium. Prof. Keesom
en de geheele wacht van den rijksgebou
wendienst hier ter Btede waren reeds op
hun hoede, maar gelukkig is 't zoover niet
gekomen. De boomen op de Langebrug
hebben heel wat tegengehouden, terwijl
alleen het kruis en een gedeelte gevel
op straat terecht kwam zonder gevaar voor
het Laboratorium, waar o.m. de bekende
groote elektromagneet staat opgesteld, te
veroorzaken.
Meer en meer bleek, dat bet ergste voor
bij was.
Het nabluseohen nam nog den geheelen
verderen nacht en den morgen m beslag.
Naar men ons mededeelde is in totaal
met twintig slangen water gegeven. Do
twee Haagsche motorspuiten hadden elk
vier slangen uitgelegd, dooh water hebben
zij niet gegeven, omdat zulke toen 't was
reeds half één niet meer noodig was.
De Haagsche politie-brandweer had te
lefonisch aangevraagd of assistentie noo
dig was, wijl men vanuit Den Haag kon
zien, dat er een groote brand woedde.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Balbo en zijn eskader heeft de terugtocht
aangevangen. (2de blad).
In Duitsohland werd een groote razzia
gehouden om communisten te kunnen ar
resteeren. (2de blad).
BINNENLAND.
Verschenen is het aangekondigde uni
form-verbod. (2de blad).
Wederom verschillende auto-ongelukken.
(Gem. Ber. 3de blad).
Paard en wagen door den trein op onbe-
waakten overweg gegrepen. Eén doode,
één gewonde. (Laatste Ber.)
LEIDEN.
De St. Petruskerk aan de Langebrug to
taal afgebrand. (1ste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Kaagweek geëindigd. (2de blad).
DE OORZAAK.
Omtrent de oorzaak van den brand valt
voorloopig niets te zeggen.
Men weet, dat er aan de kerk reparatie
werkzaamheden werden vorncht. Gisteren
zou er door loodgieters niet gewerkt zijn,
zoodat mogelijk oen weggeworpen eindje
sigaar of cigaret of oen brandende lucifer
de oorzaak zou kunnen zijn. Maar er lag
ook een electrische leiding naar den toren,
zoodat ook de mogelijkheid van kortslui
ting blijft bestaan.
De schade aan het kerkgebouw wordt
door verzekering gedekt bij do R. K. Ver-
ecniging St. Donatus te Utrecht. Het stei
gerwerk, dat enkele duizenden guldens
waarde vertegenwoordigde en eigendom
was van de fa. Roeedorff, was echter
niet verzekerd.
DE GESCHIEDENIS DER KERK.
Toen de kerk van de static St Petnis,
die gestaan moet hebben in do St. Joris-
steeg, dicht bij de Hooge woerd, te klein
werd, werden reeds lang plarvnen beraamd
tot uitbreiding. Dit bleek op deze plaata
HET INTERIEUR VAN DE ST. PETRUSKERK, zooals het was.... Deze photo roept bij duizenden
op herinneringen van geestelijk genot, van vreugde bij feesten, van troost in droeve omstandigheden
HET INTERIEUR VAN DE ST. PETRUSKERK. Waar eens het altaar stond.
Foto Slegtenhorst.
