24ste Jaargang
WOENSDAG 28 JUNI 193'
No. 7544
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toornitbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van hot tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 80 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eo
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit twee
hladen.
Nationaal-socialistische ver
blinding
Op den Berlijnschen Katholiekendag
heeft o. m. het woord gevoerd de Minis-
terialdirector dr. Klausener. En in zijn
rede zeide hij o. m.:
„Wanneer de revolutie der natio
nale verheffing niet wordt vergezeld
van een revolutie der innerlijke gees
telijke vernieuwing, dan is alle kracht
en alle arbeid en alles vergeefsche
moeite geweest."
Naar aanleiding hiervan sohrijf Alfred
Rosenberg in de „Voelkische Beobachter",
dat zulk een uitlating„onverdraag
lijk" is! En hij vervolgt:
„De Centrumsman Dr. Klausener,
beschouwt dus den 14-jar. strijd van
Hitier en de groote verheffing van
ons volk als een niet door voldoende
innerlijke geestelijkheid gedreven
beweging. Hij heeft tot vandaag nog
niet begrepen, dat deze strijd van
14 jaren om Duitschlands ontwaken
behoefte heeft gehad aan moreele be
reidheid tot offeren en de kraeht
van 'n ongekende sterkte ten einde de
vervolgingen van Centrum en Sociaal
Democratie te kunnen verdragen en
dragen. Het feit van de overwinning
der Duitsohe revolutie is op zich zelf
een triumf van geestelijke kracht,
moreele discipline en een ongehoor-
den wil."
Een typeerende demonstratie van dom
me en dolle vereering van het fascistisch
of nationaal-socialistisch regeeringsstelsel
Men mag zelfs niet opwekken tot. „in
nerlijke geestelijke vernieuwing", want: in
de overwinning van het nationaal-socia-
lisme heeft men a.1 de triumf van „gees
telijke kracht, moreele discipline en een
ongehoorden wil"!
Jfcilk een zelf-ingenomenheid, zulk een
trots moet verderfelijke gevolgen met zich
sleepen.Dat men nog t ij d i g tot
nuchtere bezinning en verstandig inzicht
moge komen
EEN NASPEL VAN MÜNCHEN
ZAL HITLER DE RADICALE
ELEMENTEN IN ZIJN PARTIJ
KUNNEN BEDWINGEN?
De „Tijd" publiceert een brief, waarin
wordt medegedeeld, dat Hitler in den
nacht van 10 op 11 Juli te Godesberg am
Rhein was aangekomen, om daar eenigen
tijd vacantie te nemen. Hij bleef daar
toen echter maar een paar uren en ver
trok plots per vliegtuig naar München.
In het hotel had hij bij aankomst de
berichten gekregen van den vice-kanse-
lier Von Papen over de scandaleuze voor
vallen op den Katholieken Gezellendag
te München., over het feit, dat de Beier-
sohe Nazi-regeering gecapituleerd had
voor de straat, voor losgebroken dolle S.
A.-mannen, die het door de Rijksregeering
uitdrukkelijk toegestane congres in den
letterlijken zin van het woord uit elkaar
hadden geknuppeld.
In München gekomen, liet Hitier zich
direct in een gewone taxi naar het Brui
ne Huis brengen. Voorbijgangers, die
hem, toen hij uitstapte, herkenden en hem
hun heil-kreten toeriepen, bemerkten,
dat hij de voor de poorten op post staan-
den S. A.-mannen met de gebalde vuist
bedreigde en ijlings in het Bruine HuÏ6
verdween. Uit zijn gelaat sprak duidelijk
niet meer ingehouden woede. Wat er ge
beurde, toen hij onverwachts de verga
derzaal betrad, is natuurlijk niet bekend
geworden. Maar zeker is het, dat dadelijk
daarop groote scharen van S. A.-mannen
uit de zaal wegvluchtten. Het lawaai in
huis, de stem van den kanselier, die al
het leven overstemde, waren tot buiten
op straat te hooren. Hij moet zijn partij-
genooten vooral hebben verweten, dat
hun optreden successen in de buitenland-
sche politiek voor hem onmogelijk maakte
Hij dreigde den minister van Binnenland-
sche Zaken af te zetten. Eveneens den
hoofdcommissaris van politie Himmler.
Den volgenden morgen hield Hitier „Ge-
sammtappel"' op Oberwiesenfeld en bij
die gelegenheid moet hij zijn mannen zijn
standpunt nog eens duidelijk uiteen
hebben gezet. In zeer gedrukte stemming
marcheerden de troepen naar de stad te
rug. Hitier vertrok per trein en verbood
iedere huldiging.
Minister Wagner is nog in functie. Van
een bestraffing der schuldige S. A.-man
nen is tot nu toe niets bekend geworden.
Het zal nog moéten blijken wie sterker
zijn, de losgebroken Münchener radicale
elementen of Hitler, die de geheele zwaar
te der verantwoordelijkheid voelt.
TWEEDE KAMER
Invoerbeperking. Een straffer
optreden tegenover Denemarken
gewenscht
Een weinig belangrijke vergadering gis
teren. V ele voorstellen en wetsontwerpen
werden, zooals gewoonlijk, onverstaanbaar
erdoor gehamerd. Zoo is de Opiumwet ge
wijzigd, de Bevorderingswet voor de land
macht gewijzigd, de Öurinaamsche begroo
ting gewijzigd, het slot der rekening van
de kolonaale uitgaven en ontvangsten voor
Öunname over 1930 vastgesteld.
Voorts zijn er eenige naturalisaties aan
genomen, de pakketpostwet is gewijzigd,
waardoor de schadevergoeding van verloren
gegane postpakketten wordt verhoogd.
Verder zal er in het nieuwe Volkerenbonds-
gebouw voor Nederland een kamer wor-uen
ingericht voor 28.000 gulden. De heer
W ij n k o o p (C.P.) verzocht aanteekening
dat hij tegenstemde.
Een wetsontwerp tot goedkeuring van
een verdrag tussohen Nederland en Panama
is de hamer gepasseerd.
Bij het wetsontwerp tot regeling van den
invoer van boter kwam van de kant van
den heer V ervoorn verzet. Hij wenschLe
hooger contingent en ook beperking van
den invoer van andere eetbare vetten. Ten
aanzien van het eerste merkte Minister
V erschuur op, dat de beperking rede
lijk en met mate moest worden doorge
voerd, terwijl hij den heer Vervoorn voor
de tweede opmerking verwees naar de
Crisiszuivelwet. Ook de heer W ij n k o o p
(C.P.) verklaarde tegen het wetsontwerp
te zijn, en verklaarde dat zijn partij
voortaan ipso facto tegen alle ontwerpen
tot beperking van den invoer zou stem
men. Daarna kwam aan de orde het ont
werp tot regeling van den invoer van
rund- en kalfsvleesch.
De heeren van den Heuvel, Lo-
vink, en Van Voorst tot Voorst
richtten een scherp offensief tegen Minister
Verschuur aan. Zij waren eensgezind van
meening, dat de Deensohe invoer van
vleesch veel meer moest gecontingenteerd
worden.'De heer Van Voorst tot Voorst
merkte op dat, waar de invoer van
Deensch vleesch vroeger werd verdedigd
met het feit, dat de Handelsbalans met
Denemarken actief was, het er veel op leek,
dat de rollen omgekeerd werden, en Dene
marken een actieve handelsbalans op Ne
derland kreeg. Hij had op het Departement
van Buitenlandsche Zaken in Kopenhagen
vernomen, dat getracht zou worden nog
meer vleesoh naar Nederland te „spuien".
De geaohte afgevaardigde was van meeniag,
dat de minister hier „neen" móest durven
zeggen. De heer W ij n k o o p (C.P.) vond,
dat de prijzen van de levensmiddelen in
het algemeen en vooral in de groote steden
nog veel te hoog waren en meende, dat
deze door dergelijke wetsontwerpen nog
hooger zouden worden. Minister Ver
schuur had niet zooveel tegenstand ver
wacht Hij vond de tijd nog niet gekomen om
zulke krasse maatregelen tegen Denomar-
ken te neemn, maar mocht het te ver gaan
met den invoer, dan zou hij daarvoor niet
terugdeinzen. Daarom verzocht hij de tegen
standers van dit ontwerp een mildere hou
ding aan te nemen en voor te stemmen. De
regeering hoopt dan, als zij tot bet nemen
van soherpere maatregelen zou moeten
overgaan, hiervoor de volmacht te krijgen.
De heer Schaper vreesde, dat door het
stijgen van de prijzen voor levensmiddelen,
die van beperking van den invoer het on
vermijdelijke gevolg zijn, ook de loonen
zouden moeten verhoogd worden, hetgeen in
deze tijd niet mogelijk is. De Minister
antwoordde hierop, dat de Indexcijfers
voor levensmiddelen meer dan andere zijn
gezakt en dat het doel van de invoerbeper
king niets anders was dan deze prijzen op
normaal niveau te brengen. Het ontwerp
werd z. h. s. aangenomen. Verder zijn aan
genomen wetsontwerpen tot regeling van
den invoer van rijwielbanden, porselein
aardewerk, tegels, wollen stoffen, koueen
en sokken, tapijten, matten, loopers en
kleedjes, naaigaren en huishoudelijk linnen
goed, en tenslotte schoenwerk.
Nog eenice minder belangrijke wetsont
werpen passeerden de hamer, waarna de
vergadering werd gesloten, om voortgezet
te worden met gesloten deuren.
De volgende vergadering is v&sbgesceld
op Dinsdag 3 Juli.
BINNENLAND
BEPERKING DER PRODUCTIE
VAN MARGARINE.
TEN BEHOEVE VAN HET BOTER-
VERBRUIK.
Bij de crisiszuiveloentrale te Den Haag
komen sedert enkele weken klachten bin
nen van handelaren dat zij van de fabri
kanten en mcngeis niet de hoeveelheden
margarine kunnen betrekken, welke zij be
steld hebben.
In verband hiermede deelt de crisiszui-
velcentrale mede, dat de fabrikanten en
mengers niet in staat zijn aan alle aan
vragen te voldoen, zulks als gevolg van
het feit, dat zij zich tegenover de regee
ring hebben moeten verbinden niet meer
dan een bepaalde hoeveelheid margarine
te vervaardigen, teneinde te voorkomen,
dat het gebruik van boter zal afnemen
door een te groot aanbod van margarine.
DE FINANCIEELE POSITIE VAN
ZAANDAM.
De houding van B. en W. en den raad
tegenover de regeering en Ged. Staten.
In de gisteren gehouden vergadering
van den gemeenteraad is in behandeling
gekomen het voorstel van de soc.-dem.
raadsfractie om aan Ged. Staten en aan
de regeering te berichten, dat de gemeen
teraad niet bereid is, in de begrooting
1933, overeenkomstig de voorschriften van
de regeering, zoodanige wijzigingen te
brengen, dat haar goedkeurig verzekerd is,
en waarbij de fractie B. en W. uitnoodigt,
aan de beide genoemde colleges te berich
ten, dat de kasmiddelen der gemeente bin
nen zeer korten tijd*'ïliet meer toereikend
zullen zijn zelfs om de meest dringende be
talingen, onder meer van rente, loon en
steun te doen, en Ged. Staten en de regee
ring te verzoeken, met spoed zoodanige
maatregelen te nemen, dat aan de finan-
cieele verplichtingen kan worden voldaan,
nu de gemeente zelf door het inhouden van
de uitkeering uit het gemeentefonds daar
toe buiten machte gehouden wordt.
Met dit voorstel hebben B. en W.
heeft althans de meerderheid in dit college,
bestaande uit de soc.-dem., wethouders
Prins en Kelder, benevens burgemeester
K. ter Laan <zich vereengt. De wethou
ders Kan (a.r.) en Kamphuijs (r.k.) hadden
zich tegen het voorstel verklaard.
Bij het aangaan van de* kasgeldleening
bij het Rijk, waarvan het bedrag tot onge
veer 3.4 millioen is gestegen, heeft de re
geering het beding gemaakt, dat bij niet-
tijdige aflossing inhouding van de uitkee
ring uit het Gemeentefonds kan volgen.
Dit heeft ook reeds eenmaal plaats gehad.
Toen op den vervaldag, 1 Maart j.l., de ge
meente in gebreke bleef, heeft de regee
ring de Mei-uitkeering tot een bedrag van
ongeveer 150.000 ingehouden. Hetzelfde
staat op 1 Augustus te gebeuren, als vóór
dien tijd niet de gewenschte overeenstem
ming is bereikt.
Van het gisteren gevoerde debat ver
meldt de „Tel." het volgende:
Wordt het voorstel aangenomen crïti-
seert de eerste spreker, de heer K h n e
(v.b.) dan is verdere samenwerking met de
regeering onmogelijk geworden. Dan is er
een conflict van verstrekkende gevolgen
tot groot nadeel voor Zaandam. De burge
meester heeft gezegd: „De financiën zijn
kerngezond, alleen de crisisdienst vertoont
een tekort". Dat lijkt op een dokter die
zegt: „de patiënt is zoo gezond als een
visch, alleen dat kankergezwel kwelt hem''.
Erg kwaad maakte zich de christelijk-
historische heer D o r j „Deze sociaal
democraten brengen met hun schandaal-
voorstel Zëaandam in opspraak'1, zoo zeide
hij.
Het belang van de gemeente noch van
het personeel wordt door een dergelijk
voorstel gediend. Integendeel, hier wil men
andere belangen dienen en daarvoor moet
eenieder, die het goed met de gemeente
meent, bedanken.
Ook de heer Ranshuysen (r.khad
geen goed woord voor het voorstel. Op
deze manier komen wij onder curatee'e
waarschuwt hij. Zoo ergens, dan is hier het
middel erger dan de kwaal. Is net waar
vroeg hij tenslotte, dat de burgemeester
zich tegen dit partij voorstel heeft ver
klaard
Donderdag voor een week is het schrij
ven van de regeering binnengekomen,
klaagde de volgende spreker, de heer
Flentrop (v.d.), waarom heeft do raad,
voor zoover niet sociaal-democraat, hiervan
geen kennis gekregen? Vroeger, toen het
nog geen roode meerderheid was, zeide
Duys wel, dat Zaandam bp de sociëteit be
stuurd werd. Den laatsten tijd heeft het er
veel van, dat de gemeenteregeering in Ons
Huis zetelt (hier vergadert de federatie
der S.D.A.P. Red.).
Deze spreker gewaagde verder van een
ultimatum, een oorlogsverklaring aan de
regeering. Zaandams positie is inderdaad
moeilijk, maar laat men dan ook erkennen,
dat wij verplichtingen hebben tegenover
onzen schuldeischer, het rijk. De voorstel
lers erkennen zelfs, dat Zaandam bijna
aan het einde van zijn geldmiddelen is ge
komen. Heeft de s.d.a.p. dan geen enkel
verantwoordelijkheidsgevoel meer tegen
over de leveranciers der gemeente, perso
neel en werkloozen?
Ook al zouden Ged Staten de begroo
ting in tweede lezing goedkeuren, dan ver
wacht spr. nog niet, dat de regeering haar
standpunt zal willen wijzigen.
Laten de heeren hun voorstel terugne
men, vroeg de vrijz-democratische woord
voerder, die verwacht, dat met de regee
ring dan nog wel overeenstemming zal wor
den bereikt.
De heer T i 1 k e m a (a.r.) zeide, dat er
sedert eenigen tijd een crisis is ontstaan in
het gemeentebestuur, ten gevolge waarvan
tien leden aan het muiten zijn geslagen en
men kan toch weten, dat Colijn voor mui
ters geen pardon geeft. Deze loopjongens
van hun partij dienen zich goed te rcali-
seeren, dat de gevolgen van deze muiterij
alleen op de hoofden van de burgerij neer
komen.
Ten slotte stelde de heer Tilkema voor
B. en W. uit te noodigen nader overleg te
plegen, met de regeering ten einde weder
de geregelde uitkeering uit het gemeente
fonds te kunnen krijgen (men weet, dat de
regeering deze in het voorjaar heeft stop
gezet. toen Zaandam in verzuim geraakte
met de aflossing van de voor eenige jaren
verstrekte kasgeldleening van 3.4 mil-
lioen).
Ook de heer De Vries (r.k.) bleek
niets te moeten hebben van het soc.-demo-
cratisch voorstel. Wie aan een dergelijke
afbraak zou meedoen, behoort terstond als
raadslid te bedanken.
Wethouder Kamphuys (r.k.), Spre
kend namens de minderheid van het col
lege, meende ook, dat dit slechts wrevel
opwekkende voorstel niet had behooren te
worden ingediend. De twee rechtsche wet
houders, zoo zeide hij, zijn overal buiten
gehouden. De soc.-democratische fractie
wist wel, dat de burgemeester met den se
cretaris naar Ged. Staten zou gaan. Wij
tweeën hoorden het op het laatste oogen-
blik en de meerderheid van B. en W. was
niet eens bereid het soc.-democratische
voorstel in de vergadering van het dage-
lijksch bestuur te behandelen. De raads-
meerderheid za-1 wel beslissen, heette het.
De communist M a k k i n g a zeide voor
het voorstel te zullen stemmen, „maar de
pap zal wel niet zoo heet gegeten worden
als ze opgediend is".
HET R.-K. WERKLIEDENVERBOND
EN HET FASCISME.
Maandag j.l. vergaderde het bestuur van
het R.-K. Werkliedenverbond te Rotter
dam, ten einde van de gelegenheid gebruik
te maken om het nieuwe gebouw van de
Coöperatieve Groothandelsvereeniging „Do
Handelskamer" aldaar te bezichtigen.
Nadat door het dagelijksch bestuur
mededeeling was gedaan van de belang
rijkste punten van werkzaamheid in de
laatste weken, werd onder het oog gezien
de ontwikkeling der dingen op maatschap
pelijk en politiek gebied, hier en vooral
ook in Duitschland.
Met ergernis was kennis genomen van
de maatregelen door de Duitsche macht
hebbers getroffen tegenover de christe
lijke vakbeweging aldaar en hare leiders,
die zonder vorm van proces werden heen
gezonden.
Met niet minder ergernis was kennis ge
nomen van het feit, dat de „Glechschal-
tung" zelfs ook in ons land werd doorge
voerd voor de hier verblijvende Duit-
schers. Al scheen eenig terugtreden op
den reeds intreslagen weg bevolen, zoo
dat het voortbestaan van den Kctteler-
bund in Limburg weer is toegestaan, de
vergadering was van oordeel, dat daar
mee de politieke activiteit van de Duitsche
nationaal-socialistische partij in ons land
niet zou ophouden, gezien de „bescheiden
heid", waarmee die partij optreedt.
Met het oog op den gang van zaken in
Oostenrijk zag het Verbondsbestuur hierin
een gevaar en besloot het zich tot de Re
geering te wenden om uiting te geven van
zijn bezorgdheid en op beteugeling van
de politieke activiteit der hier verblij
vende Duitschers aan te dringen.
Wat het Nederlahdsche fascisme be
treft, besloot het Verbondsbestuur aan de
aangesloten bonden met nadruk te advi-
seeren elk lid der Katholieke Arbeiders
beweging dat het fascisme aanhangt, on
middellijk te royecren.
Na de vergadering had de bezichtiging
plaats van het nieuwe gebouw der K-Trf
na afloop waarvan de Verbondsvoorzitter
uiting gaf aan de bewondering van het
bestuur voor datgene wat hier door sa
menwerking is tot stand gebracht.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Kardinaal Bertram neemt de Kath. ar
beidersbonden in bescherming. Von Papen
is naar het Vaticaan gereisd(2e blad).
De Duitsch-Nationalen geven hun verzot
op. Hugenberg treedt af. (2e blad).
Nederland houdt vast aan den gouden
standaard. (2e blad).
BINNENLAND.
Het bestuur van het R. K. Werklieden
verbond heeft zijn houding tegenover het
Fascisme vastgesteld, (late blad).
Het werkloosheidcijfer is gedaald, (late
blad).
De loonsverlagingsvoorstellen te Am
sterdam. (1ste blad).
De Zaandamsche gemeentefinanciën. (1ste
blad).
Het drama te Nuth. Ook de molenaar
overleden. (Gem. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Vijftig jaar A.N.W.B. Onthulling van
een gedenksteen te Utrecht (2de blad).
DE DAGELIJKSCHE PHOTO'S KUN
NEN WE HEDEN NIET OPNEMEN.
DE R.-K. STAATSPARTIJ.
Kaderdag te Amersfoort.
Op Zaterdag 29 en Zondag 30 Juli zal
de R.-K. Staatspartij te Amersfoort, bij
de Broeders, haar kaderdag (politieke re-
tra j te) houden.
DE HOOGE RAAD.
Bij Kon. besluit is benoemd bij den Hoo-
ge Raad tot president jhr. mr, Rh. Feith,
thans vice-president en tot vice-president
prof. mr. J. Kosters, thans raadsheer in
gomelden raad.
Voorts is benoemd tot vice-president
van het Gerechtshof te Amsterdam nir.
Joh. M. Jolles, thans raadsheer in ge
meld college, voorzitter van de strafka
mer.
BLOEMISTEN BELANGEN.
De steunregeling voor kweekers
en tuinders.
Onder groote belangstelling had in do
afgeloopen week te Utrecht de juarlijk-
sche algemeene vergadering der Verceni-
sing „Groep Bloemisterij" uil, <lcn Nerlr-r-
Landschen Tuinbouwraad plaats. Op één
uitzondering na waren allo aangesloten
vercenigingen, 24 in getal, vertegenwoor
digd.
Naast verschillende interne aangelegen
heden werd het onderwerp „steun- of cro-
dietverleening", ten behoeve der noodlij
dende bedrijven, behandeld, in verband
mot het Regeeringscrediet voor de Auls-
meersche kweekers en de actie der West-
landsche tuinders voor een steunverlee-
ning op de basis van minimumprijzen,
naast den steun voor groenten en fruit,
ook voor snijbloemen.
Met de grootst mogelijko meerderheid
sprak de vergadering zich uit tegen een
steunverleening op do basis van minimum
prijzen.
Besloten werd de werking der credict»
verleening van Rcgeeringswego voor Aals
meer af te wachten, om dan, aan de hand
van de daarbij opgedane ervaringen, na
te gaan in hoeverre bij de Regeering moet
worden aangedrongen op zoodanige uit
breiding dezer credietverlecning, dat ook
aan buiten 't oentrum Aalsmeer en omge
ving gevestigde bedrijven en centra van
bloemencultuur Retreeringscrcdiet zou
kunnen worden verstrekt.
Bovendien werd besloten zich tot de
Regeering te wenden met het dringend
verzoek aan de steunverleening voor de
tuinders de voorwaarde te verbinden zich
van het kweeken van bloemisterij-pro
ducten te onthouden.
Ten opzichte van den overmatigen in
voer van Belgische planten, meer in het
bijzonder azalea's en hortensia's in het
voorjaar, wordt reeds overleg gepleegd
met de Belgische organisaties om tot een
regeling te geraken, waarbij met de be
langen van beide landen wordt rekening
gehouden, met de bedoeling voor deze
regeling dan de medewerking der beide
receeringen te verkrijgen.
Mededeeling werd godaan van de defi
nitieve opriching en voortzetting van den
..Kring Bloemvcilingverecniginren", waar
bij alle reads bij de „Groen Bloemiste-f'
n"ngcslotcn bloemcTve-lingen zich heb
ben aangesloten, terwijl ook bcrie'it van
aansluiting was ingekomen van de Gooi-
sche Bloemen- en Plantenveiling te Hil
versum en van de veiling te Amersfoort.
