24ste Jaargang
DINSDAG 27 JUNI 1933
No. 7543
a Geicbcfte (Sou/to/itt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar teg^n betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geiilustreerd Zondagsblad S cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van hot tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur mi
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
NIEUWE ACTIE TEGEN BEIERSCHE VOLKSPARTIJ
Alle rijksdag- en landdagleden te
München in arrest gesteld
BEZWAREND MATERIAAL!
Naar het W. B. uit München meldt deelt
de politie het volgende mede:
Zooals reeds werd bekend gemaakt heeft
de Beiersche politieke politie reeds enkele
dagen ge.eden bij de functionarissen der
Beiersche Volkspartij huiszoeking gedaan
daar gegronde verdenking bestond, dat de
partij in nauwe betrekking stond met de
regeering-Dollfuss en de Heimatwehr in
Oostenrijk, en dat zij mede verantwoorde
lijk was voor het verbod der N.S.D.A.P. in
dat land.
Bij de huiszoekingen is uitgebreid mate
riaal gevonden, dat aan een voorloopig on
derzoek is onderworpen.
Op grond van de daarbij verkregen re
sultaten heeft de Beiersche poütieke poli
tie zich genoodzaakt gezien de aanhouding
der rijksdag- en landdagafgevaardigden
van de B.V.P. te gelasten.
De actie tegen het politieke katholicisme,
zoo gaat het politiebericht verder, heeft on
dubbelzinnig het bewijs geleverd, dat het
dezen kringen met hun p.echtige verzeke
ringen om zich loyaal achter de rijksre-
geering te plaatsen en aan den wederop-,
bouw van Duitschland mede te werken,
geenszins ernst is.
Heb onderzoek heeft veeleer aangetoond,
dat het politieke katholicisme er naar
streeft op elke wijze de verordeningen der
regeering te saboteeren en zeifs tegen te
werken.
Het staat verder vast, dat deze kringen
elke gelegenheid, speciaal elke zich even
tueel voordoende politieke gelegenheid,
zuhen gebruiken om hun verloren machts
positie te herwinnen.
Voorts is geconstateerd, dat het. verga
derverbod wordt ontdoken en verboden or
ganisaties illegaal zijn blijven bestaan.
Door het uitgeven van illegale couran
ten worden systematisch berichten ver
spreid, waardoor de gruwelpropaganda en
de verspreiding van onjuiste mededeelin
gen worden vergemakkelijkt.
De leden van de Bayernwacht worden
uitgenoodigd tot de Staklhelm toe te tre
den, niet om deze organisatie, waarmee zij
zich in ideëel opzicht geenszins verwant
gevoelen, te versterken, maar om er in door
te dringen en ze als springplank te gebrui
ken voor hun politieke machtsbegeerten.
Onder de te München in politïe-arrest
gestlede leden*der B. V. P. bevinden zich:
de voormalige staatsraad Schaffer, de Bei
ersche gouwleider von Lex, de secretaris
generaal van de B. V. P., dr. Pfeiffer, von
Stimer, Kurt, Karl von Wrede, baron von
Planegg en dr. Hunhammer.
PRELAAT LEICHT IN HECHTENIS
GENOMEN.
Zaterdagavond zijn te Regensburg 41
leden der sociaal-democratische partij en
der socialistische vakvereenigingen, bene
vens enkele communisten in hechtenis ge
nomen.
Te Bamberg zijn gistermorgen vroeg de
leider der Beiersche vo.kspartij, prelaat dr.
Leicht, de landdagafgevaardigde Meixner
en alle bestuursleden der plaatselijke af-
deeling van de Beiersche volkspartij in
hechtenis genomen,
PASTOORS UIT DE PALTS WEER
IN VRIJHEID.
Na schriftelijke verklaring.
De gearresteerde pastoors uit de Palts
zijn door tusschenkomst van den bisschop
van Spiers vrijgelaten.
Zij hebben de volgende verklaring onder-
teekend
„Ondergeteekende verplicht zich onder
geen omstandigheid te trachten het Gods
huis voor po-itieke doeleinden te misbrui
ken. Nadrukkelijk verklaart en verzekert
hij, dat hij ook niet zal trachten op bedekte
wijze de Hitler-regeering of haar maatrege
len te becrit-iseeren. Het nat.-soc. partijbe
stuur harerzijds zal den priester bescher
men, wanneer hij zich niet in partij-
kwesties mengt.
OUDE PARTIJEN MOETEN
VERDWIJNEN.
Verklaring van minister Esser.
Uit München wordt door het Wolff bu
reau gemeld, dat minister Esser in een bij
eenkomst der plaatselijke groep Rosen
heim van de nat. soc. partij er op gewezen
heeft, dat alle samenwerking met vroegere
tegenstanders alleen dan mogelijk is, als
door hen a.le hoop op het verder koken
van hun „partei-politischer Süppchen"
wordt opgegeven.
Bij de Beiersche Volkspartij treedt het
verlangen om eigen politiek te voeren, dui
delijk aan den dag. Zij heeft ons den öen
Maart niet kunnen vergeten en vergeven.
Niettegenstaande alle verklaringen van be
reidwilligheid. Waartoe hebben wij nog een
B. V. Partij of een D. nat. partij noodig?
Nu ook het Vaticaan ons officieel heeft
laten weten, dat men in Beieren de rechten
der kerk onaangetast heeft gelaten, zijn wij
overtuigd, dat een B. V. Partij niet meer
noodig is.
Als dus de samenwerking met den nieu
wen staat eerlijk gemeend is, dan moet
daarvan de eenige consequentie zijn: vrij
willige ontbinding der overleefde partijen.
Men wachte liever niet af, totdat de maat
vol is, en de partijen door de regeering
worden ontbonden. De oude partijen moe
ten ontbonden worden, om de waarborgen
te scheppen voor het einddoel van onze be
weging: Duitschlands vrijheid, arbeid en
brood.
BINNENLAND
DE BONDSDAG VAN „ST. RAPHAëL".
EEN ZEER GESLAAGDE
DEMONSTRATIE.
De groote Bondsdag van „St. Raphael",
die Zondag te Haarlem gehouden werd, is
in alle opzichten een succes geworden.
De Geestelijke Adviseur van de afdeeling
Haarlem kapelaan L. v. d. Lugt, droeg de
H. Mis op in de Kathedraal, waaronder het
zangkoor op keurige wijze eenige kerkelijke
gezangen uitvoerde. Een treffend moment
was het toen op het oogenblik der conse
cratie alle vaandels eerbiedig werden ge
bogen. De Bondsadviseur pastoor W. P. A.
M. Mutsaerts, hield een korte, treffende
toespraak.
Na de H. Mis in de Kathedraal trok men
in optocht langs de woning van Z. H. Exc.
den Bisschop naar het Krelagehuis op de
Leidschevaart.
Dank zij de medewerking van de Bavo-
knapen konden de totaal 63 groepen de
hun toegewezen plaats spoedig vinden. Al
les was uitstekend georganiseerd en ver
liep vlot. Van de over de honderd afdee-
lingen waren telkens eenige samen tot één
groep vereenigd.
Om ongeveer kwart over één vertrok de
stoet van het Emmaplein, onder het gebeier
van de klokken der Kathedraal. Vooraf
marcheerde een achttal Bavoknapen met
vlaggen, eenige Bavo-trommelslagers en de
Tramharmonie onder leiding van haar di
recteur.
De zes muziekcorpsen („Euphonia" uit
Overveen, „St. Caecilia" uit Schoten, ^Har
monie Crescendo", „Utile Dulci" en de
Post- en Tramfanfare) brachten tijdens den
tocht vroolijke en pittige muziek ten ge-
hoore.
De belangstelling langs den weg was
enorm groot. Het was dan ook een fleurig
gezicht de naar schatting 4000 deelnemers
met hun wapperende vaandels en vlaggen
voorbij te zien trekken, wat ruim een half
uur duurde.
Het Krelagehuis was feestelijk versierd
met vlaggen en guirlandes.
Intusschen verschenen ook meer figuren
achter de groene tafel en toen de voorzit
ter den eersben klap met den hamer gaf
tot opening van de vergadering merkten
wij o.a. op namens het gemeentebestuur van
Haarlem, wethouder W. J. B. v. Liemt, na
mens de Noord-Hollandsohe Tramwegmaat-
sohappij, Ir. W. J. Burgersdijk, directeur
en mr. D. A. E. Immink, chef van exploi
tatie, eenige leden van de R. Iv. Raadsfrac
tie, namens het Comité van Katholieke
Actie den heer H. Everard. ver tegen wo'.r-
digers van den R. K. Volksbond, den heer
Schutte namens het R. K. Werkliedenver
bond, de heeren Loerakker en Chr. v. d.
Bilt, leden van de Tweede Kamer.
Nadat het bondslied gezongen was heet
te de voorzitter, de heer J. Hellemans, aJ-
len welkom, speciaal pastoor W. P. A. M.
Mutsaerts, den nieuwen adviseur, en do
reeds genoemde aut-oriteiten. Speciaal ook
hadden de dames een complimentje in ont
vangst te nemen, daar ze nu reeds 30 jaar
op bondsdagen met eere verschijnen. Ook
had de spreker van den middag, kapelaan
Venings, jongste adviseur, zoon van een der
oudste „St. Raphaël"-strijders, een warm
applaus in ontvangst te nemen.
Aan de feestrede van den Weleerw. heer
V. Venings ontleenen we het volgende:
Ons katholiek-zijn geeft een heel bijzon
dere éénheid en saamhoorigheid. Ons Ka
tholicisme geeft eigenlijk aan onze bewe
ging de beteekenis. Niet, dat we leden zijn
van een sterke landelijke spoororganisatio
geeft ons de kracht, maar dat we leden zijn
van de wereldkerk van Ohristus, dat is de
kern, de hoofdzaak.
Dat voelden we, toen we straks op de
Nieuwe Gracht fier cn eerbiedig Haarlems
bisschop salueerden.
Alleen de door God bedoelde en gewilde
levensbeschouwing en levehs-benutting kan
de wereld redden en die levensbeschouwing
is ons katholicisme.
"\yij hebben daardoor het lot van de men
sehen in onze hand.
Paus Pius XI heeft dit gezegd in zijn
encycliek ,Quadragesimo Anno": „Immers
als God ons terzijde staat ligt het lot der
menschen in onze hand".
Het is verkeerd om ons te voelen als
eenling, als een druppel in den oceaan.
Daardoor moeten we ons niet laten ont
moedigen.
Denken we aan het spoor. Ieder wiel
draagt een groote verantwoordelijkheid en
bij ieder van het personeel is de veiligheid
der reizigers in handen.
We zijn ieder onzer wentelende
wielen, die de menschheid dragen in haar
snelle vaart door de wereld in onze positie
in de godsdienstige, sociale en politieke
beweging.
Mannen van St. Raphaël, er moet op het
wiel gehamerd worden, niet pas als t ge
barsten is, maar juist zoo lang het goed is.
Opdat het eerste begin van een afwijking
dadelijk worde geconstateerd en erger
worde voorkomen.
Neemt een kamer en slaat vandaag dik
wijls tegen het wiel, waarvoor ge persoon
lijk aansprakelijk zijt.
Een katholiek mag ook niet ego-oentrisch
zijn, alsof er geen belangrijk leven op aar
de bestond buiten zijn eigen kring.
Het gezag van Paus en bissohoppen
moeten we erkennen en in al onze levens
uitingen erkennen.
We moeten ons niet door mopperaars la
ten beïnvloeden, maar blijven vertrouwen
op de Goddelijke Voorzienigheid.
Vooruit, niet met den ouden sukkelgang,
maar steeds dichter naar de 100 K.M.
vaart, recht op het doel af; 't naaste doel:
versterking van uw ovga.nis.atiehet eind
doel: de wèl-benutting van uw leven, Chris
tus terug in de maatschappij cn daardoor
geluk voor alle menschen.
De bondsadviseur bracht hulde aan den
voorzitter en schetste het heerlijke gebeu
ren in de Kathedraal op dezen zonnigen
„St. Raphaël"-dag. Spreker wees er vervol
gen? op, dat door de Duitsche revolutie de
vakvereenigingen bedreigd worden. Meer
dan ooit is het nu noodig, om één te zijn,
één van denken, één van willen, één van
hart. Nooit zal „St. Raphaël" verdwijnen,
juist omdat er in deze vereeniging éénheid
heerscht. Blijft trouw aan uw bestuur, hebt
vertrouwen in de mannen, die gij uw be
langen in handen hebt gegeven. Blijft trouw
aan uw priesters; het verleden heeft bewe
zen, dat men ook op dit gebied van „St.
Raphaël" verzekerd kan zijn. Ziet in uw
priesters niet op de eerste plaats den
mensoh, maar de afgezanten van God. Dan
zult ge ze moeten ecren en hooghouden.
Vertrouwt op Gods-voorzienigheid, dat is
thans onze hulp, onze troost. Bewaart in
„St. Raphaël" den zoo benijdenswaardigen
familie-geest, opdat niemand uit onze rijen
meer buiten onze organisatie zal willen en
kunnen.
De bondsvoorzitter sprak daarna een
slotwoord, waarin hij dank bracht aan den
plebaan, die de Kathedraal ter beschikking
wilde stellen, aan kapelaan v. d. Lugt voor
de groote moeite Voor dezen dag genomen,
aan de directie van het Krelagehuis, aan
de gasten, aan de sprekers, aan de directie
van de Nederlandsche Spoorwegen en al-
den, die den bondsdag mede deden slagen.
„Tijd".
INVOER VAN NEDERLANDSCHE
VARKENS IN BELGIE.
Via het abattoir van Anderlecht.
De Belgische staatscourant publiceert
heden een besluit van den minister van
Landbouw, waarbij de uitvoer van varkens
uit Nederland via Esschen wordt toege
staan, mits deze naar het abattoir te An
derlecht worden gezonden.
Aan het grensstation zal een veterinair
onderzoek der varkens plaats hebben.
INVOER VAN TRICOTGOEDEREN.
De Minister van Economische Zaken heeft
bepaald
1. dat bij den invoer van in het Konink
lijk Besluit tot regeling van den invoer van
tricotgoederen (26 Januari 1933) bedoelde
goederen bewijs van herkomst zal dienen
te worden geleverd;
2. dat als bewijs van herkomst, bedoeld
sub 1 slechts zal worden erkend een be
wijs van oorsprong, afgegeven door de be
voegde instanties;
3. dat bewijzen, bedoeld sub 2, niet bo-
hoeven te worden overgelegd bij den invoer
van postpakketten, niet voor den handel
bestemd
4. dat bewijzen, bedoeld in deze beschik
king niet zullen worden gevorderd bij den
invoer van goederen, welke vóór 3 Juli 1933
ten recht-streekschcn invoer naar Nederland
zijn verzonden.
ONZE ZUIVELUITVOER NAAR
ENGELAND.
De minister van Economische Zaken
heeft ingesteld een commissie voor den
uitvoer naar Engeland van Zuivel- en
melkproducten en benoemd tot lid dier
commissie de heeren G. J. Blink te Noord-
wijk, J. A. Geluk te 's-Gravenhage. J. M.
Wagenaar Hummelinck te Wassenaar, A.
v. Wijnen te Gouda en H. Kooistra, te
Leeuwarden.
Tot voorzitter is benoemd de heer G.
J. Blink.
FINANCIEELE MOEILIJKHEDEN
VAN ZAANDAM.
Men meldt uit Zaandam aan de „N R.
Crt.De gebeurtenissen in betrekking tot
de financieele positie der gemeente volgen
elkander snel op.
Donderdagavond heeft de ledenvergade
ring van de S. D. A. P., zooals gemold,
met algemeene stemmen instemming be
tuigd met een door de soc.- dem. raads
fractie bij don Raad in te dienen voorstel,
waarin te kennen werd gegeven dat bin
nen zeer korten tijd de kasmiddelen der
gemeente niet meer toereikend zullen zijn
om zelfs de meest dringende betalingen,
onder meer van rente, loon en steun te
doen, en waarbij B. en W. worden uitge
noodigd Gedeputeerde Staten en de re
geering te verzoeken met spoed zoodanige
maatregelen te nemen, dat aan de finan
cieele verplichtingen van de gemeente kan
worden voldaan nu de gemeente zelf
door het inhouden van de uitkeering uit
het gemeente-fonds daartoe buiten mach
te wordt gehouden.
Vrijdag is het voorstel bij den gemeen
teraad ingediend, gedrukt en nog dcnzelf-
den dag aan de raadsleden toegezonden.
Zaterdag reeds heeft het voorstel een
punt van behandeling uitgemaakt, in de ver
gadering van het college van B. en W.,
terwijl liet in het voornemen schijnt te
liggen Dinsdag a.s. daarover den raad
een uitsnraak te laten doen.
Hoe die uitspraak zal zijn is niet moei-
liik te bepalen, als men weet, dat B. en
W., zooals verluidt, zich achter het voor
stel hebben geplaatst.
Dit besluit hebben B. en W. naar ons
werd medegedeeld, genomen met 3 tegen 2
stemmen.
Bij informatie te bevoegder plaatse ver
namen wij, dat, mocht inderdaad het Zaan-
damsche Gemeentebestuur weigerachtig
blijven om aan het verlangen der Regec-
ring te voldoen, er verschillende mogelijkhe
den zijn.
Vooreerst zou, evenals in vroegere ja.-
ren ten aanzien van de gemeente Opster-
land is geschied, een speciale wet, krachtens
artikel 144 van de Grondwet, de autoriteit
kunnen aanwijzen, die in de plaats van den
Gemeenteraad de noodige maatregolon
neemt.
In de tweede plaats bestaat de mogelijk
heid, dat de Zaandanische gemeentebe-
grooting door Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland niet wordt goedgekeurd en
dat de Kroon dit besluit in beroep hand
haaft. In dat geval voeren Gedeputeerde
Staten het Besluit der Kroon met den
meesien spoed uil en is 't Gemeentebestuur
verplicht zich naar de aanwijzingen van
Gedeputeerde Staten te gedragen.
Ook is het mogelijk, dat Gedeputeerde
Staten de begrooting goedkeuren, doch de
Kroon dit besluit vernietigt. In dat geval
moet de Gemeenteraad in het ontbrekende
voorzien en treedt bij weigering de Com
missaris der Koningin in de plaats van
het Gemeentebestuur.
Eindelijk is het mogelijk, dat Zaandam
een nieuw kasvoorschot bij de Regeering
aanvraagt. Krachtens de kasvoorschotten-
wet kan de Regeering daaraan voorwaarden
verbinden, met name, dat de begrooting
volgens haar wenschen zal worden sluitend
gemaakt. Weigert het Gemeentebestuur
hieraan te voldoen, dan kan uiteindelijk
weder de Commissaris der Koningin het
noodige verrichten.
Besluit van den gemeenteraad van Almelo
betreffende de steunregeling.
In een nacht/zitting heeft de gemeente
raad van Almelo besloten zich neer te leg
gen bij de eischen van den Minister be
treffende de steunregeling. Gelijk bekend
zou de subsidie voor deze steunregeling
met ingang van 2 Juli a.s. worden inge
houden, wanneer de Raad zijn laatste
besluiten, waarbij eenige wijzgingen in de
steunregeling waren ingevoerd, niet in
trok. Met 13 tegen 3 stemmen nam de
Raad ten slotte het voorstel van B. en W.
aan, om de eischen uit Den Haag in te
willigen. Vier sociaal-democraen waren
heengegaan om niet aan de stemming to
moeten deelnemen.
Twee sociaal-democraten stemden onder
protest, om de steunregeling niet in ge
vaar te brengen, evenals de leden op wier
initiatief de wijzigingen waren ingevoerd.
Uit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Arrestatie van de leiders der (Katholie
ke) Beiersche Volkspartij (le blad).
Wederom werd Hugenberg de mond ge
snoerd. (*2e blad).
BINNENLAND.
Overleden is de weleerw. heer W. van
Rhijn, kapelaan te Amsterdam. (1ste blad).
Voor eenige groepen in het bouwbedrijf
is de steunverleening geschorst. (1ste blad)
Felle branden te Oss, Nistelrode en So
meren. (1ste blad).
KAPELAAN W. A. G. VAN RHIJN. t
Gisteren is in den ouderdom van tweo
en veertig jaar in het Maria-Paviljoen
overleden de weleerw. heer W. A. G. van
Rhijn, in leven kapelaan van de kerk van
do II. Catharina aan don .Singel te Am
sterdam.
Dinsdag 20 Juni j.l. was do kapelaan in
deze ziekenverpleging opgenomen om een
operatie te ondergaan. Do opcratio zelf
slaagde naar wensoh, doelf tweo dagen
daarna is de toestand van den patiënt
plotseling verergerd. Hij is gistermorgen
voorzien van de laatste H.H. Sacramenten
en kort daarop ontslapen.
De weleerw. heer van Rhijn werd don
24en December 1890 te Noord w ij k ge
boren. Hij studeerde op het klein semi
narie Hageveld, waarna hij zijn studies
in het groot seminarie Warmond vol
tooide.
In 1916 priester gewijd is hij cnkclo
maanden als assistent werkzaam geweest
ie Schagcn. Daarna was hij kapelaan te
Schoten van 9 December 1916 tot. 31 Aug.
1918 en vervolgens te L e i m u id e n, tot
dat hij 16 Augustus 1919 door den Bisschop
werd benoemd tot kapelaan van do St..
Catharinakcrk te Amsterdam.
Veertien jaar lang heeft hij deze func
tie waargenomen met een grooten zielen
ijver, die zich paarde aan grooten tact en
een helder psychologisch inzicht.
Geen wonder, dat hij belast werd met
de functie van aalmoezenier van de straf
gevangenis aan den Amstelveensoheweg,
oen taak, die hij jarenlang met de groot
ste liefde en nauwgezetheid heeft ver-
viild, totdat de zorg voor de gedetineerden
door den Bisschop werd overgedragen aan
do geestelijken van de parochie van de H.
Agncs.
Kapelaan van Rhiin is ook nog geeste
lijk adviseur geweest van verschillende
vereenigingen, o.a. van de Dr. Ariënsver-
eeniging. „Msbd."
De uitvaart heeft plaats Vrijdagmorgen
te Amsterdam en de begrafenis daarna te
Noordwijk om ongeveer 1 uur.
PRINSES JULIANA NAAR
ENGELAND.
H. K. H. Prinses Juliana zal zich Zater
dag a.s. voor een familiebezoek naar En
geland begeven. Het bcz is volstrekt
incognito. De Prinses zal logeeren op
Kensington Palace bij de i Earl of Athlo-
ne en Prinses Alice. Het bezoek zal tien
twaalf dagen duren.
