MAANDAG 26 JUNI 1933
No. 7542
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
|S>rc£§J8W€
24ste Jaargang
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden t9 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week Mf 2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eti
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V Anderer goede bedoelingen.
De Bisschoppen, leden der bestuurs
commissie der Amerikaansche National
Catholic Welfare Conference, hebben in
een uitvoerige verklaring, betreffende de
tegenwoordige crisis, de omstandigheden
en de methode, welke tot dezen ontstel
lenden toestand hebben geleid, met groote
beslistheid veroordeeld.
Aan de krachtige verklaring der Ame
rikaansche Bisschoppen ontleent de
„Msbd" het volgende:
„Wil men de huidige samenleving weer
gezond maken, dan moet op de eerete
plaats Christus weer erkend, Christus de
Hem toekomende plaats worden inge
ruimd.
Helaas, het geld, niet de mensch, is het
hoogste doel van alles geweest. De gevol
gen zijn de thans in dit land heerschende
tragische levenscondities van millioenen
menschen.
De concentratie van groote rijkdommen
heeft een klein aantal mannen in staat
gesteld, zich op onrechtvaardige wijze fa
belachtige fortuinen te verwerven, terwijl
de regeering het recht ontzegd werd, de
rechtvaardigheid en het algemeen welzijn
te beschermen.
Bisschoppen halen vervolgens de
woorden van den H. Yader aan, dat niet
de heele opbrengst, doch slechts een deel
van de vruchten der productie in handen
der rijken mag achterblijven.
Groote corporaties moeten worden af
geschaft, ten einde ^e kleine eenheden en
lichamen te beschermen, welke niet alleen
recht van bestaan hebben, doch wier be
staan zelfs noodzakelijk is."
„Helaas het geld, niet de men6ch, is het
hoogste doel van alles geweest"....
Wie naast deze uitspraak van de Ame
rikaansche Bisschoppen legt het wereld
gebeuren, de onderlinge verhoudingen der
menschen, in 't groot en in 't klein, en dat
alles be-kijkt en over-denkt, hij zal de
ontstellende waarheid van deze uitspraak
constateeren
Natuurlijk, het is niet overal en altijd en
in alles zóó.
Natuurlijk, God-zij-dank, er z ij n Chris-
ten-mensohen. Al begaan ook dézen fouten
en al hebben ook dezen hun gebreken en
zwakheden.
Maar: in breede kringen is toch bij en
in alles het geld de ten slotte domineeren-
de factor.
Zóó, dat vele menschen vaak, geluk
kig, ten onrechte! anderer goede bedoe
lingen steeds wantrouwen, elke daad
van bun mede-menschen toeschrijven aan
eigen belang!
Dat generaliseeren en veralgemeenen
is verkeerd en kan feitelijk onbillijk en
liefdeloos zijn. Maar het is te verklaren,
omdat er zooveel aanleiding voor wordt
gegeven. En wij meenen daarom, m e t de
volle erkenning van de waarheid der ge
citeerde uitspraak van de Amerikaancshe
Bisschoppen, de waarschuwing te mogen
geven, om niet, zooale wij opmerken ten
onrechte anderer goede bedoelingen
te wantrouwen en daarin het geld-motief
te zien. Er zijn, gelukkig, ook goede men
schen op de wereld en er gebeurt, geluk
kig, ook nog veel goeds. Zonder ons voor
de droeve realiteit te blinddoeken, mogen
en moeten wij toch ook deze optimistischen
kijk op menschen en dingen behouden!
BINNENLAND
V Rare schutters.
Met den vereischten eerbied zouden wij
deze kwalificatie willen geven aan de edel
of groot-, in ieder geval: achtbare heeren
Ged. Staten van Zeeland
Dezen hebben 5t namelijk in hun hoofd
gehaald om een salariskorting voor te stel
len. Wat niets bijzonders is eerder vulgair
kan worden genoemd. Maar wat wèl iets
bijzonders is, is, dat zij daarbij van de
lagere salarissen prooentsgewijze meer wil
len aftrekken, dan van de hoogere!
Dat is iets bijzonders. En mogen wij niet
die zóó schieten, om hun doelbe-
DE EERSTE PHOHI-UITZENDING.
Het bestuur van den K.R.O. mocht het vol
gende waardeerend schrijven ontvangen van
Z. Em. kardinaal Fumasoni, prefect der Pro
paganda Fide, dat Zaterdagmiddag na de rede
va" den Aartsbischop werd voorgelezen.
„Met een zeker gevoel van schroom richt
ik deze woorden tot de missiegebieden, woor
den bestemd om door den aether gedragen te
worden naar onze missionarissen, arbeidend
in de meest verwijderde hoeken der aarde.
De geschiedenis leert ons, dat door alle
eeuwen heen heldhaftige figuren lange
moeizame tochten hebben gemaakt, om de af
gelegen missiegebieden te bereiken, waar zij
geheel buiten alle contact met hun vader
land, alleen met de herinnering aan voorbije
dagen den strijd hebben gevoerd voor de
Kerk. Doch dit isolement gaat tot het ver
leden behooren.
De missionaris lijdt, nog menige ontbering
in zijn ballingschap, maar het modern verkeer
te land en te water heeft de onmetelijke af
standen van vroeger overwonnen.
De wondere radio brengt de stem uit
Europa op een en hetzelfde moment over
naar de eenzame werkers onder den Poolcir
kel naar de binnenlanden van Azië, de eilan
den in den Stillen Oceaan, naar het hart van
Afrika en naar iedere plaats van Noord- en
Zuid-Amerika.
Inlichting, bezieling en ontspanning zullen
doordringen tot iederen missionaris, die een
radiotoestel bezit, hoe ontoegankelijk zijn mis
siepost klaarblijkelijk ook zij.
De inlandsche priester of leek, hoe afgele
gen zijn verblijf ook zij, kan, door een louter
mechanischen handgreep, contact scheppen
met de vitale werking van het Christendom
over geheel de werel. Dit is inderdaad een
groote overwinning van het menschelijk ver
nuft.
Door de beschikking van onzen roemrijk re
geerenden Paus Pius XI ben ik geroepen tot
de leiding van de missioneerende Kerk. Met
de grootste dankbaarheid wensch ik, uit naam
van alle missionarissen, den Katholieken Ra
dio Omroep in Holland geluk met het moe
dige initiatief van eens per week, gedurende
een uur, ook de missiegebieden van zijn uit
zendingen te doen genieten.
Door hun omroep in dienst te stellen van
onze Moeder de H. Kerk, zetten de ijverige
werkers van dit instituut de kroon op hun
ernstig streven van zeven jaren.
Aan alle bisschoppen, aan alle missionaris
sen en aan alle geloovigen, die naar deze
woorden luisteren, breng ik mijn hartelijke
groeten en ik smeek Gods zegen of over hun
arbeid en over alles, wat hun dierbaar is.
Mijn roemrijke voorganger, kardinaal Van
Rossum, werd in Holland geboren en heeft
daar ook zijn leven besloten met een zalig
stervep.
Zijn groote ijver en toewijding geven mij
moed en bezieling voor mijn taak.
Iedere missionaris kan er van verzekerd zijn
in mij te bezitten een vader en een vriend,
vol belangstelling voor hen en voor het werk.
waarvoor hij alles opoffert.
Zoo ook geef ik allen Katholieken in de
missielanden de verzekering, dat ik hier in
Rome steeds in mijn gebeden, hun families,
hun gezinnen en hun vaderland indachtig zal
zijn. Mogen zij wederkeerig voor mij bidden
en hun gebed storten voor de. uitbreiding van
de Kerk van Christus op aarde, die ons ge
meenschappelijk erfdeel is.
Katholiek Nederland kan trotsch zijn op de
rol, die het speelt bij de verbreiding van het
geloof. Er is bijna geen land ter wereld, of er
werken Nederlandsche missionarissen. Er is
bijna geen terrein, of het wordt door de lief
devolle edelmoedige krachten van de Neder
landsche missionarissen bestreken.
Moge God overvloedig Zijn zegen doen
neerdalen op dit durvende volk, dat zoo on-
veischrokken zijn krachten wijdt aan de eer
van Zijn Naam.
God zegene Zijn plaatsvervanger op aarde,
onzen beminden Heiligen Vader en de groote
Katholieke Gemeenschap, een zesde van de
bewoners dezer aarde. En God schenke Zijn
Licht en Zijn Genade aan al diegenen, die
buiten deze gemeenschap staan. Amen".
Na de rede van pater lector Dito O. P. gaf
Paul de Waart zijn eerste „Wereld in vogel
vlucht" voor de missionarissen in den vreemde
zuiniging te bereiken, rare schutters noe
men!
Zeker, en gelukkig, zijn dezulken raar in
den zin van zeldzaam, zooals men spreekt
van rariteiten- zeldzaamheden
In de afdeelingsvergadering der Staten
moet vorige week groote oppositie zijn ge
voerd tegen dit plan van de Zeeuwsche Ge
deputeerden. En men verwacht nu, dat
deze laatsten met een ander plan zullen
komen. Maar intusschen hebben de heeren
zich toch leelijk in de kaart laten kijken!
SPOORWEGTEKORTEN.
In drie jaar tijds verminderden de op
brengsten met ruim veertig millioen
gulden.
Het jaarverslag van de Nederlandsche
Spoorwegen over 1932 is niet hoopvol ge
stemd. De opbrengsten verminderden in het
afgeloopen jaar met bijna 25 millioen gul
den, en de exploitatiekosten met bijna 10
millioen. In drie jaar tijds zijn de opbreng
sten nu met een bedrag van 40 millioen
gulden verminderd.
Aan Let verslag ontleenen we nog, dat
de vermindering van de exploitatiekosten
is voornamelijk te danken aan eene loon-
korting, die op 1 Juli werd ingevoerd, aau
vermindering van personeel en aan daling
van materialen.
De vooruitzichten van het bedrijf zijn
weinig hoopvol; de opbrengsten blijven da
len en het laat zich aanzien, dat de uitga
ven, al blijven deze eveneens afnemen, dat
in dezelfde mate zullen doen. Het tekort
zal dus vermoedelijk opnieuw toenemen,
ondanks de krachtige medewerking van het
personeel om vervoer te winnen, ondanks
eene nieuwe loonsverlaging, ondanks ve
lerlei maatregelen tot verbetering van den
dienst en tot vereenvoudiging van het be
drijf.
Zonder twijfel zal een algemeen econo
misch herstel ook den toestand van het
spoorwegbedrijf verbeteren, maar het zal
niet voldoende zijn om bns in staat te stel
len weder tot eene sluitende spoorwegreke
ning te komen. Wenscht de Be-geering die,
dan zal zij de mogelijkheid daartoe moeten
scheppen. Zij kan dat doen op verschillen
de wijzen, doch zal in elk geval een einde
moeten makeA aan de exploitatie van de
baanvakken, welke belangrijk verlies ople
veren, en gelijkheid dienen te brengen in
de voorwaarde, waaronder de auto, de
scheepvaart en de spoorweg hun bedrijf
uitoefenen.
Blijkens den vergelijkenden staat van de
gezamenlijke bedrijfsiiitkomsten S.S./H.S.
over het tijdvak 19131932 bedroegen de
bruto-ontvangsten der maatschappij in
1932 139.535.290 tegen 164.295.873 in 1931.
De exploitatiekosten bedroegen
ƒ11.232.076 tegen 127.001.103 in 1931.
In verhouding tot de gezamenlijke op
brengsten van het vervoer, bedroegen de
gezamenlijke exploitatiekosten 4.01 pCt. te
gen 77.30 pCt. in 1931.
De vermindering van den post „overige
uitgaven" is ontstaan door minder uitge
voerde onderhoudswerken.
Het batig saldo der exploitatierekening,
in 1932 bedragende f 22.303 213 is 14.991.536
lager dan in 1931. toen het ƒ9.392.690 la
ger was dan in 1930.
VAN GEND EN LOOS.
De voorwaarden van het nieuwe contract.
De onderhandelingen tussohen de directie
van Van Gend en Loos en de betrokken
transportarbeidersbonden terzake van een
nieuw contract, dat per 1 Juli ingaat en
voor een half jaar gelden zal, hebben toe
resultaat gehad, naar „De Transportarbei
der" meldt, een wijziging der loonen van
hen, die beneden 27 jaar zijn, met dien ver
stande, dat voor de tot en met 20-jarigen
de loonsverlagingen onmiddellijk van
kracht worden en de 21-jarigen en ouderen
die in dienst zijn, het bestaande loon be
houden, doch in hun periodieke verhoogin
gen komen stil te staan, totdat zij door het
klimmen van hun leeftijd weer voor verhoo
gingen in aanmerknig komen.
Een gunstige wijziging in verhouding tot
het oude contract is, dat in feite zij, die op
25-jarigen leeftijd of ouder in dienst ko
men, nu geen vier, doch maar twee perio
dieke verhoogingen behoeven te maken om
op het maximum loon te komen.
De hoofdbesturen hebben tot aanvaar
ding van bovengenoemde voorstellen gead
viseerd. Onder de leden is een referendum
uitgeschreven.
R. K. BOND VAN BOTER- EN
MARGARINEHANDELAREN.
Landelijke vakgroep opgericht.
Te 's-Gravenhage heeft, zooals reeds ge
meld, in gebouw Amicitia een buitengewoon
druk bezochte bijeenkomst plaats gehad van
R. K. boter- en margarinehandelaren, om de
oprichting van een landelijke R. K. Vak
groep te bespreken.
Met groote meerderheid werd besloten
tot stichting van een landelijken Bond van
R. K. Boter- en Margarinehandelaren over
te gaan, waarna zioh bijna alle aanwezigen
voor het lidmaatschap dezer nieuwe organi
satie opgaven.
Tot bestuursleden werden benoemd de
heeren C. P. Bontje, Voorburg, H. Coppens
te 0®s, G. Groot.te Beverwijk, L. v. d.
Krogt te Zeist, A. Starrenburg te Voor
burg, Joh. Vlasveld te Zoeterwoude, J. v.
d. Waard te Amersfoort, A. Waayer te
Delft en J. v. d. Zijden te S t o m p w ij k.
DE COMMUNISTISCHE TWEEDE-
KAMER-LEDEN.
De nieuw benoemd verklaarde communis
tische Tweede-Kamerleden, de heeren
Schalker en Effendi, hebben hun benoe
ming aangenomen.
HOOFDBESTUUR A.R.K.A.
Uit zeer betrouwbare bron verneemt de
„Tijd", dat de heer L. L. E. E. M. Moonen
te 's-Gravenhage zijn functie als hoofd
bestuurslid en vice-voorzitter der A. R.
K. A. heeft neergelegd. Waarschijnlijk
houdt dit aftreden verband met de drukke
werkzaamheden \an den heer Moonen, die
naast zijn fimctie ails hoofdcommies aan
het departement van defensie, ook ge
meenteraadslid van 's-Gravenhage en se
cretaris van den Bond van R. K. Voetbal
vereen igingien is.
GEEN STAKING IN HET ZEEVAART-
BEDRIJF.
Te kleine meerderheid er vóór.
De Contactcommissie deelt mede:
Door den Centralen Bond van Transport
arbeiders is onder zijn aan de wal vertoe
vende leden een stemming gehouden over
de vraag af tegen de loonsverlaging van
5 pet. onmiddellijk, te volgen door een ver
laging, met een gelijk bedrag over zes
maanden, moet worden gestaakt.
Men zal zich herinneren dat veertien da-
gen geleden deze voorstellen zijn aanvaard
door de officieren, doch afgewezen door de
schepelingen.
De uitslag van de nu gehouden stemming
is, dat zich vóór staking hebben uitgespro
ken 546 tegen 515, terwijl 20 stemmen in
blanco of van onwaarde zijn uitgebracht.
De statutaire bepalingen van den Cen
tralen Bond schrijven voor .dat slechts tot
staking kan worden besloten, met twee-der
de der uitgebrachte geldige stemmen. Dit
percentage is niet verkregen, zoodat be
sloten is niet te staken.
DE STEUN AAN DE PLUIMVEE
HOUDERIJ.
Namens den Minister van Economische
Zaken en Arbeid maakt de regeeringscom-
missaris voor de uitvoering van de „Ga
rantieregeling 1933" ten behoeve van do
kippen- en eendenhouderij bekend, dat be
sloten ie voor de week van 26 Juni tot en
met 1 Juli de verliezen voor de pluimvee
houders op de kleinere kippeneieren tot
oen gewicht van ten hoogste 55 K.G. per
1000 stuks, gedeeltelijk over te nemen ten
bedrage van 40 cent per 100 stuks uitge
voerde kleinere eieren.
Ten bate van de eendenhouders is voor
eendeneieren het over te nemen gedeelte in
het verlies in bovengenoemd tijdvak vast
gesteld op 25 ct. per 100 stuks uitgevoerde
eendeneieren.
Bouwfonds ten behoeve van de vestiging
der E.E. Paters Benedictijnen
te Egmond.
Totaal vorige opgave 10.610.16.
Ingekomen giften van 223 Juni:
P. V. te U. 50.-
T. en D. S. v. N. te O. 5.
H. P A. M. v. P. te V. 2.50
F. H. M. B. te H. 2.50
Zusje Roos, uit haar spaarpot,
te R. 1.50
W. J. de H. te T. 300.—
Prof. dr. G. B. te N. 200.
Mevr. G. W. v. E.—E. te B. 2.50
N. N. te K. 2.50
Mej. M S. te D. 25.—
St. J. V. 2.50
Busje St. Paulus Abdij 7.40
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
600.40
Totaal 11.210.56.
Giften v. lit doel worden aangeno-
mon bij de St. Paulus-Abdij te Oosterhout
(N.-B.) Gironummer 38167 en ten kantore
van de firma Theodoor Gilissen, Nieuwe
Doelenstraat 1214 te Amsterdam, Giro
nummer 28485.
Achtste Nationale St. Bonifacius-bedevaart
naar Dokkum.
Bij gelegenheid van de achtte Nationale
Bedevaart ter eere van de H.H. Bonifa-
cius en Gezellen naar Dokkum, zal Zon
dagavond 6 Augustus Z.H.Exc. de Aarts
bisschop van Utrecht. Mgr. J. H. G. Jan
sen, in de St. Bonifaciuskcrk te Leeuwar
den een Ponticaal Lof opdragen, waaron
der de Hoogeerw. heer J. G. van Schaik,
Proost van het Metropolitaan Kapittel te
Utrecht, de predikatie zal houden.
Maandag 7 Augustus zal Z. H. Exc. op
het Martelveld te Dokkum een Pontificale
H. Mis opdragen, waaronder de weleerw.
zeergel. heer J. W. N. Delteijk, professor
aan het Sminarie te Culemborg, preeken
zal. Middags tijdens het Pontificaal
Lof houdt Z. H. Exc. zelf de predion tic
waarna- de H. Sacramentprocessie over het
Martelveld trekt.
In verband met het 40-jarig priester-
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Boven Berlijn wierpen „vreemde" vlieg
tuigen pamfletten uit. (2de blad).
Leiders van de Beiersche Volkspartij ge
arresteerd. (2de blad).
Zwitserland belemmert de invoer uit
Duitschland door het blokkeeren der con-
tingenteeringen (3de blad).
De staat van beleg te Sofia. (2de blad).
BINNENLAND.
Ernstige verkeersongelukken te Princen-
hage, Oosterbeok, Scheveningen, Bussum,
Vaassen en Lemmer. (Gem. Bcr. 2de blad
en Laatste Ber.).
Weer een slachtoffer van een onbewaak-
ten overweg. (Gom. Ber. 2do blad).
Dubbele moord te Nuth. (Gem. Ber. 2do
blad).
De uit Zaandam verdwenen kantoorbe
diende naar Parijs uitgeweken. (Gem. Ber.
2de blad).
Febrieksband te Veendam. (Laatste Bcr.)
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Uitstekend geslaagde Olympische dag
te Amsterdam. De Ned. voetbalploeg slaat
Hongarije met 6—5. Nieuw Ned. athletiek-
record gevestigd. (3de blad).
R. K. Nederland verliest den voetbal
wedstrijd te Hannover met 2—1. (3de blad).
Nieuw Ned. record 200 M. schoolslag vsn
L. Korpershoek. (3de blad).
G/W4AAR
feest van Z. H. Exc. organiseeren de Leeu
warder Jeugdorganisaties Zondagsavonds
een huldebetooging en zal in een begroe-
tingsbijcenkomst het St. Bonifaeius-broe-
derschapsbestuur aan den Aartsbisschop,
eersten voorzitter van do broederschap,
een huldeblijk aanbieden.
UIT DE OMGEVING
WASSENAAR.
AUTO GRIJPT TAV EE LEIDEN A ARS.
Twee broers zwaar gewond.
Hedennacht omstreeks twaalf uur ston
den op den Rijksstraatweg alhier de tweo
gebroeders S. uit Leiden bij hun
vrachtauto, die wegens een defect ©ven
stil stond. Het achterlicht van den auto
brandde. Een personenauto, bestuurd door
C. v. B. uit Den Haag, die in snelle vaart
naderde, had echter de vrachtauto niet
gezien en bemerkte deze eerst op het al
lerlaatste oogenblik. De twee gebroeders
werden door den luxen auto gegrepen. De
eene, M. S., brak het rechterdijbeen en een
slagader. De tweede, C. S., liep een her-
senschuding op en brak het rechteronder-
been.
Beiden moesten naar het Academisch
Ziekenhuis te Leiden worden overge
bracht.
Hoewel hun toestand ernstig is, schijnt
er gepn levensgevaar te bestaan.
Tegen C. v. B. is proces-verhaal opge
maakt.
Auto omgeslagen. Gisterochtend is
een vrachtauto van dc „Nieuwe Land
bouw" te Den Haag op de trambaan om
geslagen. Het tramverkeer werd over en
kel spoor geleid. Een 40 L. melk ging ver
loren.
