VRIJDAG 16 JUNI 1933
No. 7534
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Dr. COLIJNS TAAK TE LONDEN.
24ste Jaargang
S)e £eid&eli£(Boti/fca/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toornhbetafing:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2J)5 per kwartaal
Het Geillostreerd Zondagsblad is toot de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 ©ent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Adeertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, ran ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
Propaganda voor de
openbare school.
Wij hebben financiëele gelijkstelling tus-
sohen openbaar en bijzonder lager onder
wijs.
Wij wenschen die gelijkstelling ook ten
opzichte van vrijheid in propaganda bei
de vormen van onderwijs moeten zich on
der volkomen gelijke omstandigheden we
ten te ontwikkelen.
De openbare school propageere haar
aard en karakter, haar nut en noodzake
lijkheid vrijelijk! Maar men blijve bij
die propaganda dan waar.
Wat moet men zeggen van een strooibil
jet, te Leiden verspreid door het Comité
voor Openbaar Onderwijs, waarin niets
meer of minder wordt verklaard', dan dat
de openbare school is: „de christelijke
school bij uitnemendheid'
De Christelijke schoolbij uitne
mendheid! De neutrale krant zou zich
met evenveel recht kunnen noemen: de
christelijke krant bij uitnemendheid.
Dwaasheid
Niemand kan geven, wat hij zelf niet be
zit. Hoe kan nu een onderwijzer, die
tegenover het Christendom onverschillig
of zelfs afkeerig staat en zóó zijn er,
vanzelf sprekend, op de openbare school
christelijk onderwijs geven, en nog wel
christelijk onderwijs hij. uitnemendheid!
In bedoeld strooibiljet lezen we ook "->g
deze vriendelijke opmerking: „De Open
bare School kent geen dogma's, die ver
steende. formules zijn". De Bijzondere
School schijnt die wèl te kennen!.... Wie
Christelijk is „bij uitnemendheid" en
als zoodanig zal het Comité voor Open
baar Onderwijs zichzelf wel beschouwen
moet toch niet op de Christelijke dogma's
met zoo'n eigenwijs dédain neerzien. Zóó
te schrijven is niet Christelijk bij uitne
mendheid, maar wijst veeleer op een zekere
kortzichtige zelfingenomenheid.
V Vrijheid van critiek in de
S.D.A.P.
Naar aanleiding van Duys' brochure
wijst een inzender in de „Vooruit" er op,
dat het Partijbestuur iemand, die zóó han
delt, uit de Partij moet werpen. En de
inzender beroept zich daarbij op een reso
lutie, door een Partij-Congres aangenomen,
welke resolutie luidt:
„(Het Congres)eischt van alle leden
der Partij, dat zij zich zullen onthouden
van de vorming en de instandhouding van
bijzondere groepeeringen, alsmede van an
dere handelingen, die de eenheid der Par
tij in gevaar brengen en haar strijdkracht
schaden" en verder:
„draagt aan het PjB. op, voor de nale
ving van deze eischen met gestrengheid
te zorgen, voor zoover de afdeelingen daar
toe geen gebruik maken van haar statuaire
bevoegdheid, en machtigt het P.B. om zoo
noodig hen, die tegen dit Oongresbesluit
handelen, den Partijraad gehoord, als lid
der Partij te royeeren".
De „Vooruit" maakt zich in een kort na
schrift van den inzender af met enkele
woorden, waarin een vermaning wordt ge
geven om de zaak niet door inlassching van
persoonlijke elementen te vertroebelen.
Wij constateeren alleen dit:
In de R. K. Staatspartij kan men zich
zelfs niet voorstellen de mogelijkheid, dat
er over gedacht zou worden, om iemand,
die deze partij zou critiseeren, zooals
Duys 't de S.D.A.P. doet, in zijn op kalme
en bezadigde toon geschreven brochure,
als lid der R. K. Staatspartij te royeeren!
Dat is eenvoudig niet denkbaar
KOOPT BIJ ONZE
ADVERTEERDERS
Voorzitter van de Economische Commissie.
EEN AMERIKAAN ZAL DE MONETAIRE
BESPREKINGEN LEIDEN.
DE ALGEMEENE BESCHOUWINGEN
GEËINDIGD.
De aigemeene beschouwingen op de eco
nomische conferentie zijn gisteren, eerder
nog dan men had verwacht, beëindigd, een
resultaat waarmede MacDonald de gede
legeerden gelukwemschte. Dit is een der
meest practische en snelste conferenties,
die ik ooit het genoegen had te presideeren,
zoo zeide de Britsche premier.
De opkomst der gedelegeerden was gis
teren niet bijzonder groot; alle belangstel
ling was geconcentreerd op de kwestie van
het presidium der twee commissies, die,
toen de middagzitting werd geopend, nog
niet was geregeld. Van. de sprekers, die gis
termiddag het woord voerden, vermelden
we den Griekschen gedelegeerde Maxim os,
die de conferentie de medewerking van
Griekenland toezegde bij het oplossen der
problemen. Weinig naties zijn erger door
de crisis getroffen dan Griekenland, aldus
spreker, die een overzicht gaf van den fi-
nanicieelen toestand van zijn land.
De Mexicaansche gedelegeerde Pani ver
klaarde, dat zijn land bereid is zijn geld-
systeem aan te passé®, aan èlk internatio
naal valutastelsel, dat -door de conferentie
2«al worden aanbevolen.
De Belgische minister Hyrnans deelde
mede, dat ook België accoord gaat met de
door Busland ingediende motie tot op
schorting van economische strijdmaatrege-
len.
De kwestie van het commissie
voorzitterschap.
Op de gisteren gehouden zitting van het
bureau der conferentie werden voorstellen
voor het presidium der beide morgen met
hun werkzaamheden aanvangende commis-
Het resultaat is, dat nu toch do Ameri
kaansche gedelegeerde Cox president der
valuta-commissie is geworden, hetgeen een
overwinning voor de Amerikaansche dele
gatie beteekent. Dit feit verliest echter aan
merkelijk aan beteekenis tengevolge van de
benoeming van den Franschman Georges
Bonnet tot rapporteur van de oommissie,
in welke hoedanigheid hij een belangrijke
controle op de formuleering van de resul
taten van de beraadslagingen van de com
missie kan uitoefenen.
Naar verluidt zal de thans tot president
van de monetaire commissie benoemde heer
Cox spoedig een verklaring afleggen mot
het doel, de aigemeene meening omtrent
de voornemens van Amerika met betrek
king tot den gouden standaard gerust te
stellen. Dit met het oog op de vele ge
ruchten, volgens welke Amerika een uiterst
in flati ondstische politiek wil blijven na
streven.
Tot president van de Economische Com
missie werd. dr. Colijn, die Nederlandsche
premier, benoemd. Twee vice-presidenten
werden aangewezen, nJ. de Duitsche gede
legeerde Krogmann en de Argentijnsche
gedelegeerde Le Breton. Het bureau heeft
geen rapporteur voor deze commissie voor
gesteld. De commissie zal miorgen zelf een
rapporteur benoemen.
In de benoeming van dr. H. Colijn, den
leider der Nederlandsche delegatie, ligt
de erkenning besloten van de kwaliteiten
van bezadigde doortastendheid, welke dr.
Colijn juist voor zulk een post geschikt
maken, schrijft de correspondent van de
„Tel." Zij zal zeer veel van zijn tijd en
arbeid vergen. Het spreekt vanzelf, dat zijn
verblijf te Londen hierdoor langer zal du
ren dan aanvankelijk in het voornemen lag.
Naar wij vernemen heeft dr. Colijn. ech
ter als voorwaarde voor zijn benoeming ge
steld, dat hij de gelegenheid zal hebben
aan het eind van elke week naar Neder
land terug te koeren om aldaar de meest
dringende staatszaken af te doen. Hij zal
dan Vrijdagavond met de nachtboot afrei
zen en Maandagavond met de nachtboot
terugkeeren, zoodat hij dus elke week van
Dinsdag tot en met Vrijdag te Londen zal
verblijven. Met deze regeling heeft het bu
reau der oonferentie zich accoord verklaard
en MacDonald .heeft bovendien op zich ge
nomen om bij ontstentenis van dr. Colijn als
voorzitter der commissie op te rieden.
DR. H. COLIJN, de voorzitter der econo
mische commissie te Londen,
DE STILLHALTE-BESPREKINGEN.
Heden beslissing?
De Stillhalte-onderhandelingen hebben,
naar de bijzondere correspondent van de
„B.B.C." te Londen verneemt, snellen
voortgang gemaakt. Zij zullen waarschijn
lijk reeds vandaag beëindigd worden, of
schoon de crediteuren onder elkaar nog niet
tot algeheel© overeenstemming zijn geko
men.
Toch hoopt men, dat een meerderheid
der crediteuren, ver eischt volgens de bepa
lingen van art. 16 van de Stillhalte-overeen-
komst, zal zijn te vormen, teneinde de nood
zakelijke veranderingen in de overeen
komst aan te brengen met bindende kracht
voor a-lle Stillhalte-orediteuren.
De meerderheid zal waarschijnlijk door
de vertegenwoordigers der beide Angelsak
sische landen gevormd worden. Zwitser
land zal zich waarschijnlijk van stemmen
onthouden, terwijl Nederland, naar ge
vreesd wordt, tegen zal stemmen. Het An
gelsaksische front zal vermoedelijk voldoen
de zijn om een meerderheid te vormen,
daar de meerderheid der nog uitstaande
totale „kreditlinie" op korten termijn vol
gens de nominale waarde gerekend, van
beteekenis is.
DE VALUTA-STABILISATIE.
Principieele overeenstemming bereikt?
De Londensche fin. correspondent van de
„Msb." seint:
Vernomen wordt, dat thans werkelijk
goede vorderingen bij de valuta-besprekiu-
gien zijn gemaakt. Men. spreekt van het be
reiken van overeenstemming omtrent de
basis, waarop een nauwere samenwerking
tot steun en stabilisatie van de deviezen
door de drie circulatiebanken zou geschie
den.
De Aimerikaansche deskundigen zouden
met de Engelsche en Fnansche vertegen
woordigers zijn overeengekomen, dat do
dollar en het p.st. binnen bepaalde grenzen
stabiel moeten worden gehouden. De basis,
op welke de samenwerking zou geschieden,
zal wel niet worden medegedeeld. Men
weet dus niet, tot welke grenzen de koers
schommelingen zullen worden beperkt. In
de laatste dagen zijn reeds herhaaldelijk de
Engelsche en Amerikaansche wenschen met
betrekking tot het peil van stabilisatie ge
noemd, nJ. van Engelsche zijde een koers
van 3.75 tot 4 en van Amerikaansche zijde
4.20 a 4.30. Het kan nog niet worden vast
gesteld, iin hoeverre men elkaar ta.v. de
stabilisatie-koersen is tegemoet gekomen.
Critiek op de vermoedelijke overeenkomst,
die tot stand is gekomen, zou nog voorba
rig zijn. Men heeft alleen den indruk, dat
de overeenkomst nog zeer soepel en elas
tisch is gehouden.
In hoeverre echter inderdaad een verbe
tering van den toestand is bewerkstelligd,
kan men op het oogenblik nog niet uitma-
PR0F. DR. TH. RUTTEN.
Door het bestuur der St. Radboudstich-
ting te Nijmegen is, zooals gemeld, met
ingang van het studiejaar 19331934 be
noemd tot gewoon hoogleeraar in de fa
culteit der letteren en wijsbegeerte aan de
R.-K. Universiteit te Nijmegen, om on
derwijs te geven in de empirische en toe
gepaste zielkunde, speciaal voor de op-
tvoedkunde, prof. dr. Th. Rutten, thans
buitengewoon hoogleeraar aan genoemde
universiteit. Prof. dr. Rutten, die reeds
sedert twee jaar buitengewoon hooglee
raar aan de Nijmeegsche Universiteit is,
werd geboren op 15 September 1899 te
Schinnen in Limburg. Hij studeerde aan
het gymnasium te Roermond, waar hij in
1921 eind-examen deed. De heer Rutten
zette toen zijn studies voort aan de Rijks-
Universiteit te Utrecht, waar hij in Mei
1924 zijn candidaats-examen in de Ned.
letteren (cum laude) deed bij prof. de
Vooys. Twee jaar later volgde zijn docto
raal-examen in de Ned. Letteren en in db
Wijsbegeerte en Letteren, welke beide
examens eveneens oum laude werden af
gelegd. In Februari 1928 promoveerde dr.
Rutten summa oum laude tot doctor in de
Ned. Letteren aan de Universiteit te
Leuven op een proefschrift getiteld: „Fe
lix Timmermans". Een jaa-r later vond
zijn promotie plaats in de Wijsbegeerte
en Letteren (psychologie) aan de Rijks
universiteit te Utrecht; zijn dissertatie
was toen „Psychologie der waarneming".
Ook deze promotie geschiedde cum laude.
Intusschen was dr. Rutten reed® benoemd
als assistent van het Psychologisch Labo
ratorium van de R.-K. Universiteit te Nij
megen, waar hij in 192S tot hoofd-assis-
té?it werd Aangesteld. Te voren was hij
eerst eenigen tijd assistent aan de Psy
chologische Laboratoria te Utrecht, terwijl
hij eveneens leeraar is geweest aan het
St. Ignatiuscollege te Amsterdam. In 1927
werd dr. Rutten benoemd tot docent aan
het Psychologisch-paedagogisoh Instituut
van de R.-K. Leergangen te Tilburg, ter
wijl hij eenige maanden later tevens werd
aangesteld tot leider van het „Weten
schappelijk Instituut tot opleiding van R.
K. Jeugdleider" eveneens te Tilburg. In
Februari 1931 werd d-r. Rutten benoemd
tot buitengewoon hoogleeraar te Nijme
gen. Behalve de reeds genoemde disserta
ties verschenen van zijn hand nog tal van
wetenschappelijke publicaties. Wij noe
men hier o.a. van „Beschouwingen over
methode van onderzoek naar Gezichts
scherpte", „Over optische illusie", Over de
waarde van den psychiater in de Opvoe
ding", „de bepaling der gehoorscherpte",
welk laatstgenoemde publicatie in samen
werking met prof. Roels verscheen. Als re
dacteur van het Tijdschrift voor Zielkunde
en Opvoeding publiceerde dr. Rutten tal
van wetenschappelijke beschouwingen over
verschenen vak- en leerboeken.
DE LOTING VOOR DEN DIENST
PLICHT.
Bij de in de Rolzaal te 's-Gravenhage
gehouden loting voor den dienstplicht voor
de lichting 1935 werd getrokken nummer
3817 onder het nummer in het register der
gemeente Amsterdam, dot voor deze loting
wordt gebruikt, staat ingeschreven Theo-
dorus Marinus de Mey geboortedatum 28
April; de aanwijzing van de dienstplichti
gen in iedere gemeente of groep van ge
meenten vangt dts aan bij deze naam of,
indien deze naam in het register dier ge
meente niet voorkomt, bij de daarop alfa
betisch volgende naam.
Hoewel eerst in den zomer van 1934 zal
worden uitgemaakt wie van de in 1915 ge
boren personen tot gewoon dienstplichtige
bestemd worden, kan na het bekend wor
den van den uitslag van de loting het gros
der voor de lichting 1935 in te schrijven
personen met vrij groote zekerheid weten,
hoe het met hun bestemming zal gaan. Al
leen degenen, wier geslachtsnamen alpha-
betisoh voorafgaan aan den uitgelooten
naam Th. M. de Mèy, en niet ver van de
zen naam verwijderd zijn, hebben kans op
vrijloten. Gewoonlijk pijn het net veel meer
dan 10 procent, die vrijloten.
LEEUWARDER B0TERN0TEER ING.
De Leeuwarder Commissienoteering voor
boter ia vastgesteld op 52 cents per kilo.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Jr. H. Colijn benoemd als voorzitter
van de economische commissie van de
Londensche conferentie. De aigemeene
beschouwingen zijn gisteren geëindigd.
(le blad).
De Sacramentsprocessie te Rome. (2de
blad).
Dollfuss is bereid tot opheffing van de
spanning tusschen Oostenrijk en Duitsch-
land. (2de blad).
BRAAT GEEN KAMERLID.
Te Assen is onder voorzitterschap van
den heer H. Steenge Jzn. de aigemeene ver
gadering van de afdeeling Drenthe van de
Boeren-, Tuindera en Midden stands partij
gehouden.
Na een woord van welkom tot de aan
wezigen gaf de voorzitter een uiteenzetting
van hetgeen er in de vergadering in
Utrecht was besproken.
Na eenige discussies werd met groote
meerderheid van stemmen besloten mr.
Vervoorn zijn eens gedane belofte te doen
handhaven en alzoo zijn zetel als verkozen
lid der Tweede Kamer te behouden en niet
af te staan aan den heer Braat.
LOONSVERLAGING AMSTEROAMSCH
GEMEENTEPERSONEEL.
Gisterochtend vergaderden onder voorzit
terschap van den wethouder voor de Ar
beidszaken, mr. Kropman, de drie Cen
trale Commissies voor Georganiseerd
Overleg van werklieden, ambtenaren en
politie te Amsterdam.
De voorzitter steldé de orgatpsatiever-
tegenwoordigers in kennis van de korte
lings aan B. en W. bekend geworden cij
fers over het eerste kwartaal van 1933 en
van de op grond daarvan voor het geheèle
begrootingsjaar bestaande verwachtingen.
Het nemen van maatregelen zal, in ver
band daarmede, niet kunnen achterwege
blijven, en, naar het oordeel van de meer
derheid van het college, zal een dezer
maatregelen dienen te bestaan in een ver
mindering der uitgaven voor loonen en sa
larissen. De buitengewone omstandigheden,
bedoeld in de in 1932 vastgestelde rege
ling, welke aanleiding zouden kunnen ge
ven, om opnieuw met de organisaties over
leg over de loonen te plegen, zijn naar het
oordeel dier meerderheid aanwezig.
De voorzitter ontwikkelde vervolgens in
aigemeene lijnen het stelsel van verlaging,
dat door B. en W. is ontworpen. De aige
meene verlaging der loonen en salarissen,
welke is geprojecteerd, beweegt zich tus
schen negen en elf-en-een-half procent,
waarin begrepen is de tijdelijke korting,
welke in 1932 is vastgesteld. De regeling
is bedoeld, zulks in afwijking van wat te
voren gebruikelijk, voor onbepaalden tijd
te gelden.
Do voorzitter deed in zijn inleiding nog
uitkomen, dat, alhoewel daarvoor naar het
oordeel van B. en W. wel aanleiding be
stond, op dit oogenblik een wijziging van
de onderlinge verhouding der categorieën
niet aan de orde was gesteld. Mocht dit
wel het geval worden, dan zal daarbij te
vens toekenning van een kindertoeslag in
overweging komen.
De volgende vergadering is vastgesteld
op Donderdag, 22 dezer. „Volk''.
-RESTAURATIE NIEUW KERK TE
DELFT.
Dankbetuiging der Koningin.
De heer Van der Voort van Zijp te Maat-
tensdijk heeft van den particulier secreta
ris der Koningin een schrijven ontvangen,
waarin H.M., nog geheel onder den indruk
van een bezoek aan de Nieuwe Kerk te
Delft, haar secretaris opdraagt den heer
Van der Voort van Zijp als voorzitter van
het comité voor het nationaal huldeblijk,
Haar in 1923 aangeboden ter gelegenheid
van haar zilveren regeeringsjubileum, op
nieuw de verzekering te geven van Haar
groote waardeering en erkentelijkheid voor
hetgeen door het comité werd verricht tot
restauratie en verfraaiing van het koor der
kerk, de omgeving van de laatste rustplaats
van H.M/s voorvaderen. Beter dan bij de
plechtige overdracht van het nationale hul-
delijk op 21 September 1923 had de Konin
gin thans gelegenheid om in rustige omge
ving het eindresultaat der werkzaamheden,
die het comité zich tot taak had gesteld, in
oogenschouw te nemen. De Koningin stelt
er prijs op opnieuw uiting te geven aan
haar bewondering voor hetgeen is tot stand
gebracht en de Koningin droeg haar secre-
I taris op den heer Van der Voort van Zijp
te verzoeken aan de leden van het comité
nogmaals haar warmen dank over te bren-
I gen. Aan deze opdracht der Koningin is
I voldaan.