DINSDAG 13 JUNI 1933
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 7
BINNENLAND
GEWETENSONDERZOEK VAN DE
S. D. A. P.
Te Amsterdam hééft naar de socialisti
sche pers meldt Zaterdag het bestuur der
S. D. A. P. vergaderd.
De voorzitter, de heer J. Oudegeest, die
in Januari het voornemen had kenbaar ge
maakt om tegen het partijcongres van 1934
af te treden, deelde mee, dat hij, in ver
band met de ernstige tijdsomstandigheden
en de belangrijke vraagstukken, die er aan
ée orde zijn, op zijn voornemen is terug
gekomen.
Voortgezet werden de reeds vroeger aan
gevangen besprekingen over de oorzaken
van den teruggang van het stemmenaantal
der partij bij de jongste verkiezingen; de
materieele en moreele gevolgen van de a
langen duur en de hevigheid van de oeco-
nomische crisis; de veldwinnende gedach
te van dictatuur en terreur; de vernietiging
van de organisatie der socialistische be
weging in Duitschland en de, naar aan
leiding van al deze dingen in de partij
opkomende vraag, of een nieuwe oriëntee
ring voor de partij noodzakelijk is.
De discussie leidde tot het besluit, een
commissie in te stellen, die tot taak zal
hebben, na te gaan, of, zoo ja welke, even-
tueele wijzigingen noodig zijn in programs,
resoluties en tactiek der partij.
Deze commissie zal zoodanig worden sa
mengesteld, dat zij, zonder al te groot te
zijn, toch een veelzijdige behandeling van
de problemen waarborgt. Zij zal zoo spoe
dig mogelijk en uiterlijk in September uit
voerig aan het partijbestuur rapporteeren.
Het partijbestuur zal, na behandeling in
eigen kring, het rapport met eventueele
voorstellen of conclusies publiceeren en in
de partij ter discussie en ter amendeering
aan de orde stellen. Een vervroegd partij
congres kan dan eventueel de noodige be
slissingen nemen.
De zorg voor de politieke vluchtelingen
uit Duitschland, die langzamerhand zeer
omvangrijk begint te worden, daarbij de
actie tot het boycotten van Duitsche artike
len en de actie ter bestrijding van fascisme
en communisme, zullen van de partij zeer
bwiangrijke extra uitgaven vragen. Daar
d*9ze uit de gewone middelen der
partij niet kunnen worden bestreden,
had het dagelijksch bestuur een voor
stel ingediend, een buitengewone maan-
delijksche heffing van de partijgenooten
te vragen. Het partijbestuur vereenigde
zich met dit voorstel.
Voor alle leden der partij zal ingaande
1 Juli a.s. verkrijgbaar worden gesteld een
„Matteotti-zegel", van 10 cent, éénmaal per
maand af te nemen.
WERKLOOSHEIDSZORG.
De leding van de afd. werkverschaffing en
steunverleening.
Haar wij vernemen heeft de minister
van sociale zaken den heer A. van Gee-
len, directeur van don Gemeentelijken
dienst der arbeidsbemiddeling en werk
loosheidsverzekering te Utrecht, aange
zocht, zich tijdelijk te belasten met de lei
ding der afd. werkverschaffing en steun
verleening, die van het departement van
binnenlandsche zaken naar het nieuwe de
partement is overgegaanmet dien ver
stande dat de heer van Geelen tevens de
leiding van den ganschen buitendienst der
werkverschaffing op zich zal nemen.
Zulks onder voorwaarde, dat het gemeen
tebestuur van Utrecht zijn noodige mede
werking zou kunnen en wilen geven door
aan den directeur non-activiteit te verlee-
nen.
Daar het gemeentebestuur hiertoe in
beginsel bereid is en de aangezochte de
bedoelde taak op zich wil nemen, laat het
zich aanzien, dat de Mak spoedig haar be
slag zal verkrijgen.
INVOER VAN VERSCHILLENDE
GOEDEREN.
Toewijzing van het percentage.
De Minister van Economische Zaken
heeft het bedrag, waarvoor alsnog toewij
zing zal worden verstrekt bij den invoer van
naaigaren vastgesteld op 25 pet. van het
bedrag, waarop de aanvrager overeenkom
stig de gestelde regelen ten hoogste aan
spraak kan maken.
De Minister van Economische Zaken
heeft het bedrag, waarvoor alsnog toewij
zing zal worden verstrekt, bij den invoer
van tafel- en servetgoed vastgesteld op 25
pet. van het bedrag, waarop de aanvrager
overeenkomstig gestelde regelen ten hoog
ste aanspraak zal maken.
De Minister van Economische Zaken
heeft de hoeveelheid, waarvoor alsnog toe
wijzing bij den invoer van kousen en sok
ken zal worden verstrekt vastgesteld op
15 pet. van de hoeveelheid waarop de aan
vrager overeenkomstig gestelde regelen ten
hoogste aanspraak kan maken.
DE R. K. ARBEIDERSPARTIJ.
De R. K. Arbeiderspartij hield Zondag
te Schiedam in gebouw Eendracht een par
tijcongres dat werd bijgewoond door de
"verschillende afdeelingen, zoomede door
den heer Jac. Broos, lijstaanvoerder van de
R K. Bouwvakarbeiders uit Roosendaal en
den heer Felix Donders, vooj^zitter van de
R. K. Democratische Partij.
Het voornaamste punt van bespreking
vormde wel de mogelijkheid om te komen
tot een fusie tusschen de verschillende R.
K. Democratische en arbeiderspartijen. Be
sloten werd, te trachten te komen tot een
fusie tusschen de R. K. Arbeiderspartij, de
R. K. Bouwvakarbeiders, de nieuwe R. K.
Democratische partij en de Federatie Lim
burg.
Het congres machtigde het bestuur, de
besprekingen daarover te voeren.
DE MUITERIJ OP
„DE ZEVEN PROVINCIËN".
Voor den Zeekrijgsdienst zul
len o.m. 17 officieren terecht
staan.
Aneta meldt uit Batavia: De verwijzin
gen naar den Zeekrijgsraad d.d. 10 dezer
betreffen oan. 17 officieren wien het mis
drijf omschreven in art. 143 van het Wet
boek van Militair Strafreohtt, is ten laste
gelegd. Aan twee hunner is bovendien nog
het misdrijf, genoemd in art. 129, van dit
zelfde Wetboek, ten laste gelegd.
Artikel 143 van het Wetboek van Mi
litair Strafrecht houdt het volgende in:
„De militair, die opzettelijk toelaat dat
een mindere een misdrijf pleegt, of die,
getuige van een door een mindere ge
pleegd misdrijf, opzettelijk nalaat tegen
hem de door den aard der zaak gevorder
de maatregelen van geweld naar vermo
gen aan te wenden, wordt gestraft gelijk
de medeplichtige."
Artikel 129 van dit Wetboek luidt:
„De schildwacht die zijn post eigendun
kelijk verlaat, een als zoodanig op hem
rustende verplichting niet nakomt, of zich
in een toestand brengt of laat brengen
waarin hij zijn dienst als schildwacht niet
naar behooren kan verrichten, wordt ge-
traft met gevangenisstraf van ten 'hoog
ste drie jaar.
Indien het feit is gepleegd in den tijd
van oorlog wordt hij gestraft met gevan
genisstraf van ten hoogste tien jaren.
Indien de schuldige zich bevindt aan
boord van een oorlogsvaartuig in nood
verkeerende, of in tijd van oorlog op
brandwacht liggende, bij de veiligheids
troepen in tijd van oorlog, of in een door
den vijand aangevallen, of met aanval be
dreigde plaats of post, wordt hij gestraft
met den dood, levenslange gevangenisstraf
of tijdelijke van ten hoogste 20 jaren.
Met gelijke straffen wordt gestraft dé
officier van de wacht aan boord van een
oorlogsvaartuig of de militair die hem tij
delijk vervangt, machinist, hoofd der
wacht aan boord van een oorlogsvaartuig,
en de bevelhebber van eenige wacht, ron
de of patrouille of van eenige met de uit
oefening van den veiligheidsdienst in tijd
van oorlog belaste troepnafdeeling, die als
zoodanig gelijke handelingen pleegt.
Indien een andere militair, behoorende
tot eenige wacht, ronde of patrouille of tot
eenige met de uitoefening van den vei
ligheidsdienst in tijd van oorlog belaste
troepenafdeeling, gelijke handelingen
pleegt, zijn de eerste drie leden van dit ar
tikel op hem van toepassing, behoudens
dat in de gevallen van het eerste en twee
de lid het maximum der daar gestelde
straffen met de helft verminderd wordt
en dat in gevallen van het derde lid de
schuldige gestraft wordt met gevangenis
straf van ten hoogste 10 jaren."
Er zullen 8 Europeesche en
134 Inheemsche schepelingen
terecht staan.
Nader meldt Aneta uit Batavia"?
De verwijzingen naar den Zeekrijgsraad
betreffen ook 19 Inheemsche schepelin
gen, aan wie ten laste is gelegd muiterij
aan boord van oorlogsvaartuigen, welke
zich bevinden op een plaats waar geen
onmiddellijke hulp te verkrijgen is, voorts
8 Europeesche schepelingen, wien hetzelf
de ten laste wordt gelogd, verder 33 In
heemsche schepelingen, voor het grootste
deel behoorend tot het machinekamerper-
soneel, wien hetzelfde ten laste wordt ge
legd, doch onder toevoeging dat zij niet
gewapend waren, voorts 82 Inheemsche
schepelingen, die, gewapend zijnde van
het misdrijf van muiterij zonder meer wor
den beschuldigd.
HET NIEUWE DEPARTEMENT VAN
SOCIALE ZAKEN.
Mr. dr. A. L. Scholtens, tot dusver Se
cretaris-Generaal van het Departement van
Economische Zaken en Arbeid, die bestemd
is om op te treden als Secretaris-Generaal
van het nieuwe Departement van Sociale
Zaken, is voorloopig belast met de functie
van Secretaris-Generaal der Departemen
ten van Economische Zaken en Sociale Za
ken.
Mr. Scholtens is in 1880 géboren. Hij stu
deerde te Groningen, waar hij eerst op stel
lingen en daarna op een dissertatie over:
Behandeling van geschillen voor den Raad
van State", promoveerde.
In 1903 kwam hij als commies-redacteur
in den Gemeentedienst van Arnhem en in
1905 trad hij in ongeveer dezelfde functie
bij de Gemeentedienst te A'dam en wel
bij de afdeeling Algemeene Zaken. Van
19091911 diende hij op het Departement
van Arbeid, enz., eerst bij de afdeeling Ar
beid, daarna bij die van Verzekering. Van
19171918 was hij referendaris bij den Raad
van State, waarna hij in 1918 als secretaris
generaal bij Economische Zaken en Arbeid
kwam.
Mr. Scholtens beschouwt zijn benoeming
als een overplaatsing naar dat deel van
zijn levenswerk, dat hem steeds het liefste
WETHOUDERSVERKIEZING TE
'S-GRAVENHAGE.
Gistermidag heeft de gemeenteraad van
's-Gravenhage in de vacature-Mar chant
tot wethouder van Onderwijs benoemd
prof. dr. C. L. van der Bilt (lib.) met 22
stemmen. De heer Joëls (V. D.) kreeg er
14, de heer de Visser 2,
Prof. van der Bilt is sinds 1913 lid van
den Haagschen Gemeenteraad. Hij
heeft in verband met zijn hoogleeraar-
schap te Delft zijn benoeming in beraad
gehouden
Naar wij nader vernemen, heeft prof. it.
L. C. van der Bilt in verband met. zijn be
noeming tot wethouder van 's-Gravcnha-
ge, aan H. M. de Koningin eervol ontslag
gevraagd als hoogleeraar aan de Techni
sche HoogeechooL
HAARLEMSCH DIOCESAAN
KRUISVERB0ND.
Jaarvergadering te Amsterdam.
Het Diocesaan Kruis verbond in het bis
dom Haarlem heeft Zondagmiddag in het
St. Elisabeth-patronaat te Amsterdam zijn
29ste jaarvergadering gehouden onder lei
ding van den heer H. B. v. d. Sande.
Nadat de vergadering met den christe-
lijken groet was geopend werd het Bonds
lied gezongen. In zijn openingswoord con
stateerde de voorzitter, dat de R. K.
Drankbestrijding meer dan ooit te lijden
heeft onder de onverschilligheid van de
buitenwacht, welke de drankbestrijders be
zielen. Een flinke kern getrouwen blijft
echter bestaan.
Van de mededeelingen, welke daarna van
bestuurszijde werden gedaan vermelden
wij, dat op 9 Juli te Heemstede een pro
vinciale landdag zal worden gehouden en
dat voorts dë uitslag bekend gemaakt, werd
van den uitslag der enquête naar het aan
tal geheelonthouders en afschaffers, aan
gesloten bij de verschillende afdeelingen.
Volgde het verslag van den ponning-
meester, dat sloot met een batig saldo van
270, met welke rekening de vergadering
zich accoord verklaarde.
Aan de orde was dan het jaaroverzicht
van den secretaris, waaraan wij ontleenen,
dat het aantal afdeelingen van 35 tot 23
daalde en waardoor 284 leden moesten wor
den afgeschreven. Het totaal aantal leden
bedroeg 939, waarvan meer dan de helft
als geheel-onthouder staat ingeschreven.
De begrooting voor het komende vereenï-
gingsjaar werd vastgesteld zooals voorge
steld en wel op 1465 in ontvangsten en
uitgaven.
Met belangstelling werd kennis genomen
van de werkzaamheden der provinciale pro-
paganda-commis sie.
In de vacature-Vcnneker werd tot hoofd
bestuurslid gekozen de heer P. J. Snel uit
Enkhuizen, na herstemming met den heer
L. B. Jonkman uit Lisse.
Aan het heengaande bestuurslid werd on
der applaus der vergadering dank gebracht
voor hetgeen hij negen jaren achtereen
heeft verricht.
Van de afdeeling Lisse was een schrif
telijke vraag ingekomen betreffende de
bepaling in de Zondagswet 1813 welke het
sluiten der café's op Zondagnamiddag on
der de godsdienstoefeningen gebiedt en de
mogelijkheid om aan deze bepaling de hand
te doen houden.
De secretaris antwoordde, dat deze ver
ouderde wet in de practijk niet meer ge
handhaafd wordt en dat „overtreders" dier
wet niet meer worden vervolgd.
Gewezen werd nog eens op het feit, dat
het nog steeds voorkomt dat in gebouwen
van Katholieke vereenigingen bier geschon
ken wordt aan kinderen onder 16 jaar. Het
bestuur verklaarde elke omschreven klacht
ter zake te zullen onderzoeken.
Voorts werd besproken de mogelijkheid
van het maken van strengere verordenin
gen wat betreft den alcohol-verkoop in dan
cings.
Ter aansporing van de werkers van de
R. K. Drankbestrijding wekte de geestelijke
adviseur, pastoor Th. W. Taman, de afge
vaardigden op de actie bovennatuurlijk to
houden en steeds te blijven bedenken, dat
in zelfbeperking een bron van vreugde is
gelegen.
Besloten werd wederom een opstellen
wedstrijd uit te schrijven, waaraan alle le
den van het Diocesaan Kruisverbond kun
nen deelnemen. Behalve over te voren op
gegeven onderwerpen, zal ook over een vrij
onderwerp mogen worden geschreven.
Aangenomen werd een voorstel van het
Kruisverbond H.H. Nico laas en Barbara
Amsterdam, waarbij het Hoofdbestuur
wordt opgedragen pogingen in het werk te
stellen om te komen tot afschaffing van het
bier in retraitehuizen.
Naar aanleiding van een voorstel van
dezelfde afdeeling om rhumboonen en an
dere alcoholhoudende genotmiddelen voor
geheelonthouders te verbieden, werd voor
lezing gedaan van een verklaring van een
deskundige uit deze afdeeling, waarin eeu
uiteenzetting wordt gegeven van de hoe
danigheid der alcoholhoudende vochten
waarmede deze bonbons zijn gevuld.
Een verbod leek het H. B. wat te vér
gaande. Laat men de onthouding van het
gebruik dier genotmiddelen propageeren.
Een voorstel van de afdeeling St. Lau-
rentius (Rotterdam) om te bepalen, dat tot
leden van het hoofdbestuur alleen geheel
onthouders kunnen worden benoemd, werd
door de afdeeling niet gehandhaafd.
Daarna werd de vergadering gesloten.
„Tijd".
SP00RWEGRAAD.
De minister van waterstaat heeft tot 15
Februari 1936 als leden in den Spoorweg-
raad benoemd:
B. Havenaar, te Berkel en Rodenrijs, en
tot diens plaatsvervanger ir. |W. J. H. Dek
ker, te Haarlem;
J. Hellemons, voorzitter van den R.-K.
Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel
„St. Raphael", te Tilburg, en tot diens
plaatsvervanger J. Augustijn, voorzitter
van den Prot. Christelijken Bond van
Spoor- en Tramwegpersoneel, te Utrecht;
jhr. mr. O. C. A. van Lidth de Jeude,
voorzitter van het hoofdbestuur van den
Algemee>nen Bond van Forensen, te
Baarn;
G. W. Stroink, voorzitter van het cen
traal bureau uit het Nederlandsoh Land
bouw-comité, te Steenwijkerwold en tot
diens plaatsvervanger J. Poels, voorzitter
van de Limburgsche Vereeniging „Eigen
Erf", te Venray;
J. Veenhuysen, hoofdbestuurslid van den
Bond van Ambtenaren- in dienst bij de Ne-
derlandsche Spoorwegen, te Bussum, en
tot diens plaatsvervanger C. C-ramer, voor
zitter van den Centralen Bond van Spoor-
en Tramwegpersoneel te Utrecht.
TWEEDE KAMER.
Benoemd verklaard de heer D. Kooiman.
De voorzatter van het Centraal Stem
bureau heeft benoemd verklaard tot lid
der Tweede Kamer, vacature mr. P. J.
Oud, den heer D. Kooiman te Purmerend.
NEDERLANDSCHE VARKENS-
CENTRALE.
De Nederlandsche Varkensoentrale maakt
bekend, dat met ingang van Maandag 12
Juni bij verschillende zouterijen versoh rug-
spek aan haar gelegerd kan worden.
Het spek moet franco aan de zouterij ge
leverd worden. Eventueele kosten voor in
voer in de gemeente, waar het spek gele
verd wordt, komen voor rekening van den
aanbieder.
Uitsluitend spek, dat van goede kwali
teit en snit is, zal worden ontvangen. Af
beeldingen van goed afgesneden zijden spek
kunnen op aanvraag bij de N.V.C. verkre
gen worden. Spek, hetwelk niet aan deze
eiachefn voldoet, zal niet worden aangeno
men.
De uitvoer van spek naar Duitschland
geschiedt voortaan door en voor rekening
van de N.V.C. De uitvoer van spek naar an
dere landen is voorloopig vrij, met dien
verstande echter, dat men voor dezen uit
voer in het bezit moet zijn van een door
de N.V.C. af te geven uitvoermachtiging.
De toeslag bij den uitvoer van spek naar
deze landen is, in verband met de verla
ging der heffing bedoeld in artikel 6 der
Crisisvarkenswet, met ingang van Maandag
12 Juni op 9 cent per kg. gebracht.
TENTOONSTELLING MOEDER EN
KIND.
Op het terrein aan den Bijleveldsingel te
Nijmegen staat thans een tent van 3600 M2.
oppervlakte, waar tien dagen de tentoon
stelling Moeder en Kind is gehuisvest.
Vrijdagmiddag is de tentoonstelling in
veler tegenwoordigheid geopend. Ondier de
aanwezigen waren tal van leden van het
plaatselijk eere-comité; de burgemeester
en de vier wethouders.
Dr. Koenen, de Maastrichtsche kinderarts,
sprak een inleidingswoord, waarbij hij wees
op de sociale, ethische en hygiënische be-
teekenis van het hier tot stand gebrachte.
De gemiddelde leeftijd van den mensch,
aldus spr„ is thans ongeveer twintig jaar
langer dan 50 jaar geleden. Dit is een ge
volg van den vooruitgang der curatieve ge
neeskunde, de chirurgie, doch vooral ook
van de praeventieve geneeskunde, de open
bare en individueele gezondheidszorg, waar
bij vooral de zorg voor het kind van betee-
kenis is.
Spr. betuigde alle medewerkers erken
telijkheid en verzocht daarna den burge
meester, die voorzitter is van het Nijmeeg-
sche eere-comité, de tentoonstelling te ope
nen, waaraan deze met een hartelijke toe
spraak voldeed.
DE „0RANJETREIN"
Gistermiddag heeft te Utreoht de ope
ning plaats gevonden van den Ora-njetrein
den eersten Nederlandschen Tentoonstel-
lingstrein.
Zooals men weet, heeft deze ten doel
het Nederlandsche publiek op te wekken
in deze moeilijke tijden handel en indus
trie te steunen. De idee is van België af
komstig, waar een dergelijke onderneming
reeds veel succes heeft gehad.
De heer T. R. Neutelings, de algemee
ne organisator, heette alle aanwezigen
welkom. Van uit België, aldus spr., was
veel medewerking verkregen, de de wa
gens zijn ook uit België afkomstig. Spr.
gaf een uiteenzetting van het doel van den
tentoonstellingstrein.
Dr. H. Th. 's Jacob, Commissaris der
Koningin in de provincie Utrecht, hield de
officieele openingsrede, waarbij hij wees
op den vooruitgang van het snelverkeer.
De menschheid weet nog niet voldoende
hiervan te profiteered. Spr. wenschte de
onderneming veel succes toe en verklaar
de den trein hierna voor geopend.
Verschillende sprekers voerden hierna
nog het woord.
De aanwezigen, waaronder wij nog op
merkten den directeur der Nederlandsche
Spoorwegen ir. E. O. W. van Dijk, verschil
lende chefs van diensten, prof. Carnoy
oud-minister van Binnenlandsche Zaken
van België, gezichtigden daarna den ten
toonstellingstrein.
Prof. Kielstra naar Suriname?
De „N. R. Crt." deelt mee, uit goede
bron vernomen te hebben, dat prof. mr.
J. C. Kielstra, hoogleeraar in de koloniale
oeconomie aan de Landbouwhoogeschool
te Wageningen, zal worden benoemd tot
gouverneur van Suriname, als opvolger
van dr. A. A. L. Rutgers.
Steun aan Griend- en Rietcultuur.
De regeerings commissaris inzake steun
aan de riet- en griendcultuur verzoekt al
len telers van teen- en griendhout, alsme
de van de verschillende soorten riet, ten
einde te kunnen komen tot vaststelling
van de steuimormen voor gewas 1933, zich
voor den 20en Juni a.s. schriftelijk aan te
melden aan zijn adres Nieuwe Weg No. 10
te Werkendam, waarna een formulier ter
invulling zal worden toegezonden.
Toeslag op eieren.
Namens den minister van Economische
Zaken en Arbeid, maakt de regeerings-
commissaris voor de uitvoering van de ga
rantieregeling 1933 ten behoeve van de
kippen- en eendenhouderij bekend, dat be
sloten is de verliezen voor den pluimvee
houder op de kleinere kippeneieren, tot een
gewicht van hoogstens 55 kg. per 1000 stuks
voor de week van 1217 Juni voor een ge
deelte over te nemen ten bedragen van 40
ct. per 100 stuks uitgevoerde kleinere eie
ren. Ten bate van den eenden houder is voor
eendeneieren het over te nemen gedeelte
in het verlies in bovengenoemd tijdvak
vastgesteld op 25 ct. per 100 stuks uitge-
ftïpr#»71.
KATHOLIEKE PERS EN DIVIDEND.
Vraag en antwoord.
Acht u een dividend van 20 procent woe
ker? Ma-g een ondernemer, die een derge
lijk dividend uitkeert, zich wel aandienen
ais R. K.? Zouden we heb ook een heden-
daagschen vorm van simonie kunnen noe
men, als dergelijke inkomsten getrokken
worden, 5uist doordat de onderneming
vaart onder R. K. vlag Hoe behooren wij
tegenover een dergelijko onderneming te
staan: „offensiv oder defensiv"?
Deze vragen werden gesteld in de Vra-
genbus van het apologetisch maandschrilt
„Hot Schild". Het antwoord, dat pater F.
Otteft O.P. gaf, luidt als volgt:
„Er sit wel pit in deze vragen en,
volgens uw bijgevoegde verklaring, ook
actualiteit. Uw niet voor publicatie be
stemde toelichting verklaart, dat bo
vengestelde vragen gaan over een R.
K. dagblad ten onzent. Ik voeg er dit
ter oriënteering bij, opdat misschien
niet sommigen zouden denken aan een
fabriek van kerkelijke waskaarsen of
zoo iets. De woorden simonie en het
herhaalde R. K. mochten sommiger ge
dachten eens dien kant uitdringen I
Ik begrijp de vTagen, met hun on
derstroom en de stemming, waarin u
se stelde. En laat ik zeggen, dat ik die
stemming van harte billijk. Tooh zou
ik niet gaarne op al uiw vragen met ja
antwoorden. Het begrip woeker is niet
aoo eenvoudig als 't sommigen wel
lijkt. En ik kan me voorstellen dat een
dividend van 20 pet. per se geen woe
ker behoeft te zijn. Als de eischen. van
rechtvaardigheid alleszins zijn vervuld
en de grenzen van den juisten prijs
niet zijn overschreden, dan kan een
onderneming, door energie, beleid, ruim
afzetgebied enz. wel zoo'n groote winst
maken, zonder dat men van woeker
mag spreken. Als dit iedere onderne
ming per se kan, dan doet het R. K.
er niets aan toe. En zoo'n onderneming,
varend onder R. K. vlag, bedrijft dus
geen simonie. Simonie is handel in ge
wijde voorwerpen of handelingen. Een
profane onderneming, zelfs 'n R. K.
krant heeft niet de pretentie in heilige
en gewijde zaken te handelen. U druk
te zich dus hier en daar wel wat on
juist^ wat te sterk uit. Iets of iemand
die verkeerd doet, verliest daardoor
niet het recht op den naam R. K. Dan
zouden we nooit meer over R. K. zon
daars kunnen spreken! De Kerk ia
door Christus gesymboliseerd met oen
akker, waarop tarwe, maar ook on
kruid groeit; met een vischnet, waar
in goede en bruikbare visschen zijn,
maar ook klein en onbruikbaar grut.
Maar en nu kom ik dichter bij u
het geval, zooals het daar concreet
voor ons ligt, door u bedoeld van een
bepaald R. K. dagblad, dat geval wordt
ook door ons afgekeurd, met afwijzing
echter van die termen: woeker en simo
nie. Ons lijkt een dividend van 20 pet.
voor een R. K. dagblad niet goed en
zeer on-sociaal. Zoo hoeft zoo'n dag
blad de allures van een winstgevende
affaire, van een geldmaker ij en niet,
wat op de eerste plaats een R. K. blad
moet zijn, een machtige factor en motor
van katholieke cultuur. Wanneer ik
dan weet, dat zoo'n blad door vele be
trekkelijk arme menschen wordt gele
zen, die het abonnementsgeld met veel
moeite bijeen scharrelen, dan zag ik
met u uit den grond van mijn hart,
dat de ondernemers socialer en kabho-
lieker handelden, door den prijs van
het blad flink te verminderen en het
blad, als 't noodig is, technisch en
aesthetisch te vervolmaken en ook zijn
personeel flinke loonen te geven. Als
het dividend dan zakte tot de helft of
tot een vierde, dan mag het schijnbaar
voor kortzichtigen een verlies zijn,
maar in werkelijkheid zou het winst
zijn van sociaal en katholiek voelen en
handelen.
Hoe moet onze houding daar tegen
over zijn? Voor de niet-direct belang
hebbenden „defensiv", voor de belang
hebbenden „offensiv", natuurlijk met
beleid en tact. En Emil Fiedler om
hem even met u te eeren zou hierop
m.L van harte „amen" zeggen!"
De Leidscho Courant heeft zich nooit
schuldig gemaakt aan het uitkeeren van
een te hoog dividend!
DE OMZET-BELASTING.
De Nederlandsche Maatschappij voor
Nijverheid en Handel heeft aan de Twee
de Kamer een adres gezonden in zake de
omzetbelasting.
Adressant komt daarin tot de conclusie,
dat het Nederlandsche bedrijfsleven van
de invoering eener omzetbelasting, welke
vorm daaraan ook gegeven zou worden,
zeer ernstige nadeelen zal ondervinden.
Alleen wanneer gelijktijdig een ingrijpende
bezuinigings- en aanpassingspolitiek ge
volgd zal worden, en wanneer ten aanzien
van de voorgestelde omzet-belas ting na
drukkelijk gestipuleerd zal worden, dat zij
van tijdel ijken duur zal zijn, en in het in
diende ontwerp de noodige wijzigingen
zullen worden aangebracht, kunnen naar
haar oordeel handel en industrie zich,
noodgedwongen, bij deze nieuwe lastenver
zwaring neerleggen. Boven het systeem
eener meervoudige hoffing, zooals neerge-
legt in het ontwerp, is dan stellig te ver
kiezen de invoering eener eenmalige uni
forme heffing, als regel gelijk van hoogte
voor den omzet van alle roerende goede
ren, waarbij dan de invordering plaats zou
dienen te vinden bij don voorlaatsten ver
koop. Daarnaast zouden nog verschillende
detailpunten in het aanhangige wetsont
werp eveneens herziening behoeven.
