KIEST
Vrijdag 19 mei 1933
de leidsche courant
tweede blad PAG. b
HET MOOISTE
WIE LEEST
ADVERTENTIES?
O© Parker Vulpen, de Blue-Band marga
rine e.a. zijn typische voorbeelden van pro
ducten, die in slechts enkele jaren tijds tot
ajgemeene bekendheid zijn gekomen. Er
zal geen verschil van mcening over be
staan, dat deze bekendheid natuurlijk be
halve aan de goede kwaliteiten dezer pro
ducten, hoofdzakelijk te danken is aan de
voor deze artikelen gemaakte reclame,
welke grootendeels uit advertentie-reclame
bestond.
Willen we het begrip „advertenties
lezen" iets ruimer opvatten en er mede on
der verstaan het zien van de advertenties,
dan moet noodzakelijk uit het vorige vol
gen, dat vrijwel iedereen advertenties leest.
En vraag -nu eens aan 5 mannen of zij
advertenties lezen. Tien tegen één dat
minstens drie ervan beweren ze nooit in te
zien. Maar toch gebruiken zij den geheelen
dag artikelen, welker reclame door hen
zoogenaamd genegeerd wordt. En wat de
huisvrouw betreft behoeft ge slechts in do
provisiekast te kijken om te weten of zij
advertenties leest. Ge ziet er nagenoeg al
leen producten, welke regelmatig en con
stant geadverteerd worden.
Volgt uit het vorige, dat nagenoeg ieder
advertenties leest, dan wil dit nog geene
zins zeggen, dat de belangstelling ervoor
even groot is bij man als vrouw, terwijl
ten aanzien van de soorten artikelen na
tuurlijk een verdere nuanceering bestaat.
De bijna onoverkomelijke moeilijkheid in
het vaststellen van exacte gegevens om
trent het vorige schuilt in de psychische
eigenschappen van den mensch. Vraagt
men of iemand advertenties t st en krijgt
men „Ja" tot antwoord, dan weet men iets
positiefs, krijgt men „Neen" dan wil dit
alleen zeggen, dat de ondervraagde zich
niet bewust is, advertenties te lezen, maar
geenszins, dat hij ze niet leest.
De reclame heeft hier haar invloed uit
geoefend op het onderbewustzijn, wat door
den mensch t.z.t. in een actieve handeling
omgezet kan worden.
De buitenlandsche litteratuur, speciaal
de Amerikaansche en de Duitsche, geeft
ons veel materiaal over het lezen van ad
vertenties. Voor ons land is dergelijk ma
teriaal echter slechts van betrekkelijke
waarde, omdat deze cijfers geen rekening
houden met het Nederlandsche adverten
tiewezen, noch met de Nederlandsche men
taliteit.
Een in ons land ingesteld onderzoek
geeft echter wel eenigszins een inzicht in
het lezen van advertenties door huisvrou
wen. Met opzet zijn in dit onderzoek aan
huisvrouwen do vragen gesteld, omdat uit
gegaan werd van het feit, dat de huisvrouw
de koopster is van de meeste artikelen.
Van de 5352 ondervraagde huisvrouwen ga
ven 4912 tot antwoord, dat zij regelmatig
advertenties in dagbladen lezen. Al wil dit
niet zeggen, dat 92% der huisvrouwen
alle advertenties leest, wel beteekent het,
dat practisch iedere huisvrouw regelmatig
de advertentie-pagina's der bladen door
ziek
Een zeer belangrijk gegeven
Zou men nog kunnen veronderstellen,
dat bepaalde klassen van de bevolking eer
der of minder geneigd zijn advertenties te
lezen, de cijfers geven ook hier weer in
zicht. Verdeeld over de drie klassen der
bevolking de arbeidersklasse, de mid
dengroep en de beter gesitueerden ble
ken de pereentagees waarin door huisvrou
wen van deze groepen advertenties in dag
bladen gelezen werden, te zijn:
arbeidersklasse 91.6%
middengroep 91.6%
beter-gesitueerden 93.1%
De advertentiepagina's vormen dienover
eenkomstig een der belangrijkste deelen
van de courant, zelfs de belangstelling
voor stadsberichten en fotopagina's gaven
maar iets hoogere percentage's dan de be
langstelling voor advertenties.
Ongetwijfeld is er een differentieering in
de bélangstelling voor advertenties, welke
in verband staat het het aangeboden arti
kel. Ook ten deze geven de cijfers van het
bedoelde onderzoek eenig licht. Zoo werden
o.a. gegevens vergaard over de belangstel
ling in de dagbladen voor de befaamde fa
milieberichten, voor vermakelijkheden-ad
vertenties en voor de advertenties van wa
renhuizen en magazijnen. Zeer interessant
was het resultaat, dat er als volgt uiziet:
Fam.ber. Vermak.h. Warenh.
Arbeidersklasse 64.1 19.1 85.6
Middengroep 81.41.7 86.7
Beter-gesit. 86."72.8 84.2
Tot slot, wat moet nu verstaan worden
onder het lezen van advertenties? In eer
ste instantie beteekent het niets anders
dan dat de advertentie een prikkel geeft,
dus de aandacht weet te trekken. een
aandacht, welke door psychologen op tijds
duur werd gemeten en Week te varieeren
van ca. 1—8 seconden. Blijkt de persoon,
wiens aandacht getrokken is, belangstel
ling voor het aangebodene te hebben, dan
eerst wordt de advertentie gelezen in de
strikte bei eekenis van dit woord. En de
tijdsduur hiervan is geheel willekeurig.
Men ziet hieruit, dat „Wie leest adver
tenties" een onderwerp is, waar veel meer
aan vast zit dan in een kort artikeltje kan
gegeven worden.
H. J. H. Hermens.
Koopt bij hen,
die in UW dagblad
adverteeren
BUITENLAND
van het vatic a an
ZIJN HEILIGHEID DE PAUS NAAR
DE LATERAANSCHE BASILIEK.
Op Hemelvaartsdag a.s.
Men seint uit Rome aan de „Msb.'':
Zooals reeds eerder gemeld, zal de H.
Vader op 25 Mei a.sfeest van 's Heeren
Hemelvaart, een bezoek brengen aan de
basiliek van St. Jan van Lateranen.
Zijne Heiligheid zal zich per auto van
het Vaticaan naar het Lateraan begeven,
zonder officieel vertoon langs den wég,
welken de Pauselijke stoet nemen zal.
In de Lateraansche basiliek echter zal
de H. Vader officieel en plechtig ontvangen
worden, waarna een „oapella papale" zal
gehouden worden.
Voor de kardinalen, het corps diploma
tique en den Rtomeinschen adel zijn plaat
sen gereserveerd. Alle geloovigen hebben
echter vrijen toegang tot de basiliek.
ontwapening.
VANDAAG GAAT DE CONFERENTIE
VOORT.
Een gunstiger atmosfeer.
De delegaties ter ontwapeningsconferen
tie hebben gistermorgen de schriftelijke
mededeeling ontvangen van Arthur Hen
derson, dat de hoofdcommissie der ontwa
peningsconferentie niet zooals oorspron
kelijk het plan was, Donderdag, doch pas
Vrijdagmiddag bijeen zal komen.
In deze mededeeling wijst Henderson
met nadruk op de groote beteekenis van de
verklaringen -van president Roosevelt en
rijkskanselier Hitier. Hij spreekt verder
van de mogelijkheid, dat de Duitsche ver
tegenwoordiger Nadolny Vrijdag in de
openbare zitting van de hoofdcommissie
der 'ontwapeningsconferentie, op grond van
de door Hitier afgelegde verklaringen,
het standpunt van de Duitsche regeering
in zake de op de agenda voorkomende
kwesties zal uiteenzetten.
In bevoegde kringen der ontwapenings
conferentie rekent men met de mogelijk
heid, dat binnen zeer korten tijd to Ge-
nève een bijeenkomst zal plaats hebben
van gevolmachtigde vertegenwoordigers
der vijf groote mogendheden Frankrijk,
Engeland, Amerika, Italië en Duitschland.
Waartoe de V.S. bereid zijn.
In verband met de tegenstrijdige inter
pretaties, die aan de boodschap van Roo
sevelt zijn gegeven, is door het Witte Huis
een officieuze verklaring uitgegeven, waar
in wordt gezegd, dat deze boodschap aan
de Ver. Staten geen verplichtingen oplegt
wat de ontwapening aangaat. De regee
ring der Ver. Staten is echter tot de vol
gende stappen bereid:
1. Indien alle andere staten overeen
komen de aanvalswapens te beperken, zul
len de Ver. Staten dat ook doen. Dit is
©en bindende toezegging.
2. Indien de verschillende naties gedu
rende de ontwapeningsperiode overeenko
men, onder voorbehoud van de bestaande
verdragen, eikaars gebied niet binnen te
vallen, zullen de Ver. Staten zich bij zulk
een overeenkomst aansluiten.
3. Ingeval van schending van dergelijke
overeenkomsten, zullen de Ver. Staten met
de andere staten overleg plegen over de
te nemen maatregelen, zelfs indien geen
formeel consultatief pact is geteekend.
Door het Witte Huis wordt verder ge
dementeerd, dat Roosevelt door zijn bood
schap en nonagressie-voorstel de traditio-
neele politiek van Amerika heeft prijsge-
geven.
De Amerikaansche regeering is overi
gens zeer tevreden over het prompte ant-
woord der mogendheden op de boodschap
van den president. Men hoopt, dat hier
door een eind zal komen aan de impasse te
Genève.
duitschland
ZITTING PRUISISCHE LANDDAG.
Machtigingswet aanvaard.
In een zitting van nauwelijks twee uur
heeft gisteren de Pruisische Landdag een
voor de geschiedenis van don Pruisischen
Staat zeer belangrijk werk verricht. Met
de stemmen van alle fracties, uitgezonderd
die der sociaal-democraten, werd n.l. de
machtigingswet voor de staatsregeering
aangenomen.
De Pruisische minister-president Göring
zette uiteen, wat de Pruisische regeering
als haar voornaamste taak beschouwt: de
geestelijke vernieuwing en de organisatie
van het economisch herstel. Het vrije ini
tiatief der enkelingen zal worden bevor
derd, maar het belang van den staat zal
steeds voorop moeten staan. Ook in de t®e-
komst zal op de medewerking van den
Landdag prijs worden gesteld, maar de
hoofdzaak blijft een krachtig staatsgezag.
Ook de welmeenendste organisaties zullen
daarop geen inbreuk mogen maken.
Na Gönngs rede legde de sociaal-demo
cratische afgevaardigde Sullat een verkla
ring af, waarin hij o.a. zeide:
De sociaal-democratische partij en haar
vertegenwoordigers in de parlementen van
het rijk, de landen en de gemeenten, heb
ben overeenkomstig hun principieele in
zichten ook na de politieke omwenteling
getracht, hun politieke'activiteit binnen
het kader van de wettelijke grenzen uit te
oefenen. Deze activiteit is, ondanks haar
wettelijk karakter, ingedamd. Geestelijke
aanpassing kan slechts op den bodem van
gelijkgereehtigheid tot stand komen, wel
ke gelijkgerechtigheid wij als noodzakelijke
voorwaarde voor hetleven van ons volk
eischen. Zoolang deze gelijkgerechtigdheid
niet gegeven wordt, zijn wij niet in staat
onze goedkeuring te hechten aan een mach
tigingswet in Pruisen. Wij zullen daarom
tegen de wet stemmen.
De nat.-socialist Kube, die hierop het
woord name ontzegde den sociaal-democra
ten het recht, na hetgeen zij in den Prui
sischen Landdag hebben gedaan, nog van
vrijheid, geestelijken strijd en gelijk recht
te spreken. De door mij geleide meerder
heid van dit Hqis, zeide spr.„ is niet bo-
reid, zulk een provocatie van. sociaal
democratische zijde nog eens te dulden.
(Luid geschreeuw: Er uit, Er uit). Zich tot
de Sociaal-democraten wendend, roept spre
ker: U hebt nog niet begrepen, dat uw
taak slechts uit twee dingen bestaat: U
te schamen en te zwijgen. (Donderend ap
plaus in de ?aal en op de tribunes).
Hierna bracht voorzitter Kerrl de mach
tigingswet in stemming. Bij het afroepen
der afzonderlijke artikelen staan alle frac
ties, behalve de sociaal-democraten, op.
De nat.-socialisten roepen tegen de soc.-
democraten: „Opstaan daar". Daar de soc.-
democraten echter zitten blijven, ontstaat
een opgewonden stemming bij de nat.-so
cialisten. De fractieleider weet zijn partij-
genooten tot kalmte te bewegen.
Vervolgens werd gestemd, waarna pre
sident Kerrl vaststelde, dat meer dan 2/3
van do leden aanwezig is en dat van de
aanwezigen meer dan 2/3 voor de wet heeft
gestemd.
Onder het zingen van het Horst Wossel-
lie.d door de nat.-socialisten werd de zitting
gesloten.
SOCI'S EN NAZI'S.
„Ze kunnen lang wachten!"
Wolff meldt dat de sociaal-democrati
sche afgevaardigden van den „Kreis"-dag
van Stahm (Oostpruisen) verzocht hebben
als hospitanten opgenomen te mogen wor
den in de nationaal-socialistisehe fractie.
Zij verklaren in de N.S.D.A.P. hun „werke
lijke belangenvertegenwoordiging'' gevon
den te hebben. Het nationaal-socialistisehe
persbureau schrijft daarvan: „Ze kunnen
lang wachten!"
Léon Blum over de Duitsche socialisten.
In antwoord op desbetreffende vragen,
heeft de leider der Fransche socialisten,
Leon Blum, verklaard, dat hij geloofde na
drukkelijk te kunnen verklaren, dat een be
trekkelijk beperkt aantal sociaal-democra
tische afgevaardigden in den Rijsdag aan
wezig is geweest en de verklaring van
Hitier heeft goedgekeurd. Blum verklaarde
verder, dat hun deelneming aan de zitting
in strijd was met den wil van de partij en
nauwkeurige instructies van het hoofdbe
stuur.
Blum zeide verder te gelooven, dat zulke
verschillen scheuringen teweeg brengen en
hij was van oordeel, dat de Fransche so
cialisten zich niet solidair kunnen verkla
ren met socialistische elementen, die mee-
nen tegenover het Hitlerregimo een hou
ding van verzoening en passieve aanvaar
ding te kunnen innemen.
WERKVERSCHAFFING.
Voor de strijders van het Nat. Socialisme.
Het bestuur der nationaal-socialistisehe
fractie van den Pruisischen landdag heeft
een oproep gepubliceerd, waarin op den
plicht gewezen wordt den onbaatzuchtigen
strijders voor 't nationaal-socialisme, die
op het oogenblik nog werkloos zijn, werk
te verschaffen.
Het bestuur heeft zich met deze kwestie
ernstig bezig gehouden en wil zelf het voor
beeld geven om van de samenhoorigheid
getuigenis af te leggen. Daarom zullen van
nu af tot 15 Juli alle werklooze partijige-
nooten die kaarten van lidmaatschap met
de nummers 1 tot 100.000 hebben, te werk
gosteld moeten worden. Do gouwleiders
moeten zich daartoe met de landdagfrac
tie in verbinding stellen.
0NGEWENSCHT BEZOEK.
Aoht Duitsche oorlogsschepen zijn een
Zweedsche haven binnengeloopen. De Duit
sche consul bracht namens de bemanning
het verzoek over aan het gemeentebestuur
een hoffelijkheidsbezoek te mogen brongen.
De gemeente heeft echtor hiervoor bedankt.
PROCES TEGEN DR. GEREKE
BEGONNEN.
Beschuldigd van diverse verduisteringen.
Gisteren begon te Berlijn het proces Le
gen den gewezen rijkscommissaris voor do
werkverschaffing, dr. Gereke; hij wordt er,
zooals men weet, van beschuldigd als be
stuurslid van den bond van plattelands
gemeenten en als lid van het comité voor
de verkiezing van Hindenburg, verduiste
ringen te hebben gepleegd. Behalve dr.
Gereke staat ook de bondssecretaris Ar
thur Freigang terecht.
Blijkens de acte van beschuldiging heeft
dr. Gereke in strijd met zijn verklaringeu
als bestuurslid van genoemden bond 42.900
mark ontvangen; voorts heeft hij een be
drag van 32.000 mark,' dat voor noodlijden
de gemeenten bestemd was, voor zichzelf
gebruikt, terwijl hij op andere wijze nog
10.000 mark verkreeg. Van het geld van
het Hindenburg-comité liet dr. Gereke
groote sommen overschrijven op bankreke
ningen, die door verdachte Freiigang wer
den beheerd. Na de twee verkiezingen was
er een overschot van 432.000 Mark. Met
medewerking van verdachte Freigang heeft
dr. Gereke zich, aldus de beschuldiging,
van een Berlijnsche drukkerij gekwiteerde
rekeningen over in werkelijkheid niet ge-
presteerden arbeid weten te verschaffen,
ten beloope van 481.000 Mark. Deze kwi
tanties diende hij bij het comité in, dat
aldus een tekort had in plaats van het
reeds vermelde overschot.
oI
oostenrijk
GEEN NAT.-SOCIALISTEN IN
OOSTENRIJKS LEGER.
76 man op staanden voet ontslagen.
Volgens een bericht van de „Nachtpost"
zijn 76 soldaten van het bondsleger, die
met de nationaal-socialistisohe beweging
sympathiseerden, op staanden voet uit den
dienst ontslagen.
Tevens is aangekondigd, dat zij, die tot
het bondsleger behooren, geen lid mogen
zijn van den Deutschen Turnverein en deze
vereeniging onmiddellijk moeten verlaten.
spanje
WET TEGEN DE RELIGIEUZE ORDEN.
Wetsontwerp in zijn geheel aangenomen.
De Spaansche Kamer heeft het laatste
artikel van de wet op de religieuze orden
aangenomen, en daarna het wetsontwerp in
zijn geheel.
Het slotartikel voorziet in een termijn
van een jaar voor het staken der activi
teit van de orden, welke een duidelijk om
lijnde industrie drijven, en een anderen
termijn voor het staken van het geien van
onderricht.
britsch-indie
GANDHI HOUDT HET UIT.
Uit Bombay wordt gemeld, dat de genees-
heeren van oordeel zijn, dat Gandhi zijn
vasten goed zal doorstaan. Hij heeft thans
nog 11 dagen te vasten. Als hij zijn vasten
goed doorstaat, zal hij binnen twee maan
den weer geheel hersteld zijn.
amerika
OPNIEUW REVOLUTIE OP CUBA.
Volgens berichten uit Havana is op Cuba
opnieuw een revolutie uitgebroken, welke
als de bloedigste wordt, beschouwd sinds
president Machado aan het bewind iö ge
komen. Volgens schatting zijn aan de zijde
der rebellen en regeeringstroepen 100 man
gedood.
De haard van den opstand is aan de
Zuidkust in de provincie Santa Clara gele
gen, waar geheel onverwaoht 1200 opstande
lingen, van Trinidad komend, geland zijn.
Zij kregen steun van de bevolking der ste
den Sanctus Spiritus, Moron en Elacuepa-
gso. Het kwam spoedig tot een bloedig
troffen "met de regeeringstroepen. De si
tuatie is thans zoo, dat president Macha
do het noodzakelijk heeft geacht, verster
kingen naar de Zuidelijke provincies te
sturen.
buitenl. berichten.
boschbrand eischt
40 dooden.
KOLENBRANDERS IN MEXICO DOOR
VUUR INGESLOTEN.
Nog 200 personen in gevaar.
In do buurt van Cuynaoo in den staat
Puebla in Mexico zijn bij een geweldigen
boschbrand 40 kolenbranders om het leven
gekomen. In een oogwenk waren de man
nen door het vuur omringd, zoodat zij
niet meer konden ontkomen. Meer dan
200 personen verkeeren nog in levensge
vaar, daar de brand zioh heeft uitge
breid. Ontzaglijko rookwolken maken hun
redding onmogelijk, daar de boschbrand
een ongekenden omvang heeft aangeno
men. Er spelen zich in de omgeving hart
verscheurende tooneelen af.
EXPLOSIE IN OPSLAGPLAATS VAN
BRANDEWIJN TE MUNCHEN.
Een doode, zeven gewonden.
Een hevige ontploffing heeft plaats ge
had in de opslagplaats van brandewijn te
Munchen van de Reichsbranntwein Mono-
pol-Gesellschaft. Een werkman werd go-
dood en zeven personen zijn zwaar ge
wond.
N00RSCH SCHIP OP IJSBERG
GEL00PEN.
De boot verloren.
Het Noorsche stoomschip „Seirstad" is
hot eerste slachtoffer in dit seizoen van
de ijsbergen, die tegen den zomer uit de
Poolzee naar het Zuiden afdrijven. Het
schip, dat in 1921 is gebouwd, 6633 bruto
register ton meet en toebehoort aan de
reederij A. F. Klaveness en Co te Oslo,
was op weg van Wabana (Belle Island<
naar Roterdam. Nabij kaap Francis (New
Foundland) is het schip op een ijsberg go-
stooten en direct gezonken, de bemanning
kon zich echter met de eigen booten in
veiligheid brengen. Een gedeelte der man
nen is op Belle Island aangekomen, de
kapitein en de andere leden der beman
ning gaan naar New Foundland.
MASSAD00D VAN VECHTSTIEREN,
Lissabon heeft meer belangstelling
voor voetbalwedstrijden.
In het abattoir van Lissabon zullen 250
prachtige vechtstieren worden geslacht,
als gevolg van de afnemende belangstel
ling in Portugal voor stierengevechten en
onder invloed van de verhoogde populari
teit van voetbalwedstrijden en andere
sportgebeurtenissen.
PROPELLER-TREIN IN RUSLAND.
Snelheid van 300 K.M. per uur.
De Sovjet-autoriteiten zijn begonen met
den aanleg van de spoorlijn voor de proef
ritten van den propeller-sneltrein uitge
vonden door ingenieur Waldner, die hier
mede het vraagstuk van de maximum
snelheid voor treinen met sucoes tot op
lossing heeft gebracht.
De nieuwe trein kan een snelheid be
reiken van 300 K M. per uur en dank zij
een vernuftige constructie is de mogelijk
heid van ontsporingen ook bij maximum
snelheid uitgesloten.
Elke wagon biedt plaats aan SO k 100
reizigers en is voorzien van twee 530 P.K.-
motoren.
Door middel van raketten hoopt men
later de snelheid nog te kunnen opvoe
ren.
De berekeningen hebben uitgemaakt,
dat de transportkosten geringer zullen
zijn dan bij gewone treinen. Nog dit jaar
zullen de eerste proefritten plaats heb
ben.
