24ste Jaargang
VRIJDAG 19 MEI 1933
No. 7512
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toormtbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week 12.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is roor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin ba-
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V De vorige Haarlemsche
Katholiekendag.
Zondag wordt te Delft de 12de diocesane
Katholiekendag in het Bisdom Haarlem
gehouden.
De vorige heeft plaats gehad 10 Juli 1929
te Haarlem.
Wij willen daaraan nog eens herinneren,
alvorens wij gaan naar den aanstaanden
Katholiekendag, waarop nieuwe voorne
mens zullen worden gemaakt voor de ver
dieping en uitbreiding van het Katholieke
leven.
t Is zoo goed, nu eens even om te kij
ken en rond te zien en te overdenken in
onszelf, of de vorige Katholiekendag
vruchten heeft gedragen!....
Onze Bisschop heeft toen aan het einde
van de slotvergadering Zijn diocesanen
eenige direct-practische wenschen voor ge
houden, die wij hier mogen releveeren.
Er moet in het Katholieke gezin een Ka
tholieke sfeer heerschen, aldus Mgr. En
déarom:
1. In de huiskamer een kruisbeeld of
beeld van het H. Hart;
2. 's Avonds gezamenlijk het avondge
bed bidden;
3. De oudere moeten den kinderen de
Katechismus overhooren;
4. De oudere kinderen moeten lid zijn
van de Katholieke organisatie, waarvoor zij
in aanmerking komen;
5. In ieder Kath. gezin een Kath. cou
rant, en uit iedere huiskamer geweerd het
neutrale blad.
Wat dit laatste punt betreft kunnen wij
uiteraard wel het terrein in stad en om
geving, in een groot deel van Zuid-Holland
overzien en dan mogen wij concludeeren,
dat ongetwijfeld in de laatste jaren iet
aantal gezinnen, dat aan dien laats ten
wensch van den Bisschop welke wensch
ook een eisch is van het door het Geloof
verlichte gezond verstand voldoet, zich
steeds uitbreidt.
Zich steeds uitbreidt maar 't kkn en 't
moét, ongetwijfeld, toch nog beter!
Er zijn nog Katholieken, zelfs onder de
vooraanstaande, die ten opzichte ©ener
zijds van de Katholieke pers, anderzijds
van de neutrale pers een houding aanne
men, welke er op wijst, dat zij niets of
weinig begrijpen van de beteekenis, den
invloed der pers....
Wie eenerzijds beweert het katholieke
organisatieleven te willen steunen of .h e t
Katholieke leven in het algemeen
te willen bevorderen en anderzijds zijn me
dewerking onthoudt aan de Katholieke
pers, komt met zichzelf in tegenspraak.
Maar wij kunnen met waardeering wij
zen op het feit, dat ook in onzen kring
zeer velen hun meelevende en daadwerke
lijke belangstelling hebben geschonken aan
de Katholieke pers waarvoor wij dank
baar moeten zijn! Dank zij die medewer
king staat ook 't moge onomwonden ver
klaard onze Katholieke pers op het peil,
waarop zij behoort te staan!
Wij ontvangen zoo juist een bericht van
de Kath-. Wereldpost uit Rome, dat meldt:
„In opdracht van den H. Vader heeft de
Kardinaal Staatssecretaris Pacelli aan den
Voorzitter van het Hoofdbestuur der Ka
tholieke Actie in Italië, Commendatore Ci-
riaci, een schrijven gericht, waarin er op
gewezen wordt, dat bij den geweldigen in
vloed die de pers op het openbare leveD
uitoefent het dringend noodzakelijk is, om
de kranten volgens de grondbeginselen van
geloofs- en zedeleer met een ohristelijken
geest te vervullen. De H. Vader hechtte
zijn volle goedkeuring aan den „Dag der
Katholieke Pers" die reeds in verschillen
de Bisdommen in Italië gehouden werd en
Z. H. de Paus verheugde er zich over, dat
deze Persdag over geheel Italië werd uit
gebreid. Het bestuur van de Katholieke
Actie zal daartoe de noodige voorbereiden
de maatregelen nemen en tevens den juis-
ten datum voor dezen Persdag vaststel
len".
Geweldig noemt de Paus den invloed,
dien de pers uitoefent op het openbare ie
ven.
En dien geweldigen invloed mogen wij
■allen weten te benutten.
BINNENLAND
HET TELEGRAM VAN DE KONINGIN
AAN ROOSEVELT.
De „N. Rott. Crt." schrijft:
„Met groote instemming zal het Neder-
landsche volk kennis nemen van de woor
den, waarmede H. M. de Koningin in een
regeeringstelegram geantwoord heeft op de
boodschap van President Roosevelt aan de
staatshoofden die op de Oeconomische V\e-
reldconierentie vertegenwoordigd zullen
zijn. Uit de promptheid van dit antwoord
spreekt levendige instemming met den
geest 'van deze boodschap; uit de bewoor
dingen blijkt dat H. M. niet geschroomd
heeit de verschijnselen, die naar Haar mee
ning een teistering zijn voor onze wereid,
aan te wijzen, ook als de een of ander zich
daardoor getroffen zou voelen.
Nationale en internationale tweespalt,
uittarting en strijd van burger tegen burger
en van volk tegen volk veroordeelt het te
legram. Het recht van den sterkste, dat
op dit oogenblik al te zeer nog toepassing
vindt, moet door daden uit de wereld wor
den geholpen. Vreedzame regeling kan en
moet de uiteluitende methode van beslech
ting van internationale geschillen zijn.
Slechts vérgaande beperking van de bewa
pening kan een noodlottigen oorlog voor
komen, waarvan men de verschrikkingen,
volgens het telegram, weer al te snel heelt
vergeten.
Het antwoord constateert, dat non-
agressieverdragen en verdere verplichtin
gen van dien aard niet eerst nog hoeven
te worden aangegaan, maar dat het daar
om niet minder noodig ie door een plech
tige bevestiging hun bestaan nog eens aan
het geweten der wereld voor te houden.
Wat de Oeconomische Conferentie be
treft, gezond oeconomiech inzicht en ver
antwoordelijkheidsgevoel voor het natio
nale betaalmiddel moeten tot hun recht
komen. Deze uitspraak was in het antwoord
allerminst misplaatst. Oppervlakkige en
kortzichtige meeningen en individueele be
langen mogen daar niet de overhand krij
gen.
Er is allerlei te veroordeelen in de we
reld, dat een bijzonder verschijnsel is van
dezen tijd. Het is goed dat het antwoord
zich niet tot algemeene instemming niet
de boodschap heeft bepaald maar onom
wonden deze veroordeeling uitspreekt.
Nieuwe denkbeelden worden niet verkon
digd, nieuw initiatief niet ondernomen. Dit
echter is ook niet noodig. De boodschap
van President Roosevelt kon die, zooals wij
hebben betoogd, al evenmin bevatten.
Een open en duidelijk woord, dat aan
al te zeer verwaarloosde waarheden herin
nert, moest nu echter zeer van pas komen.
En dat heeft H. M. in Haar antwoord go-
sproken".
DE HEER WIJNKOOP TE TIEL
GEARRESTEERD.
Wegens opruiing tegen het openbaar gezag.
De heer D: Wijnkoop, die gisterenavond
te Tiel in een vergadering van communis
ten het woord voerde, naar aanleiding van
de rechtszitting te Tiel, waar de heeren E.
de Visser en Roestam Effendi werden ver
oordeeld wegens beleediging en opruiing,
is daar door de politie gearresteerd.
In zijn rede sprak de heer Wijnkoop op
ruiende woorden tegen het openbaar ge
zag, wat voor de politie aanleiding was om
den heer Wijnkoop in hechtenis te nemen.
De officier van Justitie te Tiel heeft de
heer W. in verhoor genomen, waarna hij
is ingesloten in het Huis van Bewaring.
„Msb."
BOUW VAN EEN TUNNEL TE
ROTTERDAM.
De gemeenteraad van Rotterdam heeft
z.h.3. in beginsel besloten tot het doen bou
wen van een tunnel onder de Nieuwe Maas
in de lijn Park-Charlois.
PATROONSBOND VOOR DE BOUW
BEDRIJVEN.
Contract opgezegd.
In de gisteren voortgezette jaarvergade
ring van den Patroonsbond voor de Bouw
bedrijven in Nederland is besloten, de eind
September a-s. afloopende landelijke ar
beidsovereenkomst n i e t te verlengen.
Betreffende de gedachte om tot een fusie
te komen met den Ned. Aannemerebond
werd het bestuur gemachtigd het overleg
met laatstgenoemden bond voort te zet
ten.
HET RECLAMECONGRES.
Nadat de heer Coppens zijn prae-advies
had toegelicht werd hierover en over dat
van den heer Westrik van gedachten ge
wisseld.
De heer Meijer van Bouw en Woning
toezicht te Rotterdam, die in het bijzonder
met het toezicht op de reclame is belast,
meende, dat het met de reclame verkeerd
gaat, als deze zich niet bij de architectuur
weet aan te passen. Waar dit niet het ge
val is moet de overheid krachtig ingrijpen.
De heer Blauwenkam hoopte, dat we
bewaard mogen blijven voor een ministerie
voor propaganda, als op het oogenblik in
Duitschland bestaat en waarvoor de heer
Coppens wel iets sch,ijnt te voelen. Het
resultaat, daarmede in Duitschland be
haald, is geen aanwijzing om er ook hier
mee te beginnen.
De heer Cohen meende, dat de heer
Coppens ten onrechte het deed voorko
men, alsof de overheid in ons land beseft
wat reclame is. Spr. acht het verkeerd, de
gemeenschap de taak te laten overnemen,
welke particu'iere ondernemingen, die er
profijt van trekken, hebben verzuimd te
vervullen.
De heer Wolfson meende, dat de over
heid vaak te ver gaat met haar welstands-
eischen De overheid moet zich ook niet
mengen in de techniek van de aan te bren
gen reclame.
De heer van Huyden, wethouder van
Dordrecht, was het niet eens met de op
vatting, dat de politiek de schuld is, dat
de overheid op reclamegebied achter'ijk is.
Nadat de heer Coppens de verschillende
sorekers had beantwoord, maakte de heer
Meijer de opmerking, dat het niet juist
zou zijn de gemeente-archieven, ambts
halve, te maken tot reclame-adviseurs van
B. en W.. daar het een toeval zou zijn, als
zij op dit gebied over de noodige techni
sche vermogens zouden beschikken.
Na de toelichting door prof. Dr. F.
Roels op zijn prae-advies nam de heer
Schuitema het woord.
Spr. wees er op. dat hij in een artikel,
dat hij voor eenigen tijd heeft gepubli
ceerd, betoogd had, dat het een goede ma
nier is om de meening van het publiek te
kunnen weten het eenvoudig door middel
van een enquête naar zijn meening te vra
gen. Spr. ging daarna dieper in op het be
toog van prof. Roels. Spr. meent, dat het
verkoopsgesprek niet een vorm van re
clame is. De verkooper moet n.l. een ge
heel andere methode aanwenden, om te
verkoopen,- dan eenvoudig in het kort te
herhalen, datgene, wat in de reclame-cam
pagne is vervat.
Daarna nam de heer Mr. J. de Vrieze
het woord, die zich afvroeg, hoe het komt,
waarom het niet mogelijk is, als het ware
de toekomst te voorspellen. Het lijkt spr.,
dat men met zeker voorbehoud niet al te
onbescheiden zou zijn, een weinig vertrou
wende op de psychologische methode, van
de toekomst zeker kan zijn.
Achtereenvolgens beantwoordde prof.
Roels beide sprekers.
Nadat de heer van Gink zijn prae-ad
vies had toegelicht, voegde hij er aan toe,
dat er een beteugeling van het cadeaustel
sel langs wettelijken weg tot stand zal
komen.
Daarna zeide de heer Los, dat het ad
vertentie- en drukwerkwezen in het Ge
nootschap voor Reclame buitengewoon op
den voorgrond treedt. Spr. meent, dat het
niet juist is om het cadeaustelsel op een
der achterste plaatsen te stellen. Hij wil
waarschuwen tegen de idee, dat hulpmid
delen als annonce, affiche en folder de
eenige middelen zijn. Men moet ook de an
dere stelsels een kans geven.
De heer Coppens was van meening, dat
het cadeaustelsel geen vorm van reclame is.
Het is eenvoudig een vermeerdering van
het product met één.
Tenslotte Bprak de voorzitter van het
Congres, de heer E. G. Gaarlandt een zeer
kort slotwoord, waarin hij de aanwezigen
dankte voor hun belangstelling.
Kamerlid Drop zal worden vervolgd.
De Officier van Justitie te Breda
heeft, naar het „Volk" verneemt, een
vervolging gelast tegen het socialistisch
Kamerlid W. Drop.
Drop wordt er van beschuldigd, dat
hij een der leden van het ministerie
heeft beleedigd.
Sprekende op een verkiezingsvergade
ring in „Concordia" te Breda, op 24
April, heeft Drop de niet meer terug-
keerende ministers de revue laten pas
seer© n.
Den minister van koloniën noemde hij
in dit verband: „Simon de Graaff, alias
Simon de Leugenaar".
Stenhuis uit de O. S. P.
De „Fakkel" van Donderdag bevat het
bericht, dat de heer R. Stenhuis, lid van
het partijbestuur der O. S. P., bedankt
heeft als lid dier partij.
W. J. ANDRIESSEN BENOEMD TOT
EERSTE-KAMERLID.
Het Centraal Stembureau heeft in een
gisterenmiddag gehouden zitting in de va
cature, ontstaan door het bedanken als 'id
door den heer J. J. W. IJsselmuiden, tot
lid van de Eerste Kamer benoemd ver
klaard den heer W. J. Andriessen te
Utrecht.
De heer W. J. Andriessen is 24 Februari
1894 te Goor in Overijssel geboren.
Zijn loopbaan ving aan in de textielin
dustrie, maar na korten tijd ging hij over
naar het bouwbedrijf. Reeds op vijf-en-
twintig-jarigen leeftijd, in 1919, begon de
heer Andriessen 'n werkzaam aandeel in
de vakbeweging te nemen, toen hij tot pro
pagandist werd aangesteld van den kath.
bouwvakarbeidersbond, van welken bond
hij in 1921 tot hoofdbestuurslid werd geko
zen. Reeds in hetzelfde jaar volgde zijn ver
kiezing tot tweeden voorzitter, terwijl hij
in 1924 voorzitter werd, nadat hij reeds
©en half jaar den toemaligen voorzitter, den
heer Alessie (thans wethouder van Hilver
sum) had vervangen. Sindsdien is de heer
Andriessen onafgebroken voorzitter van
den Bond geweest.
Wanneer men eenmaal een eersten stap
in een richting als deze gezet heeft, brei
den de werkzaamheden zich voortdurend
uit en ook de heer Andriessen zag zich
spoedig in allerlei functies gekozen. Zoo
werd hij in 1926 bestuurslid en dadelijk ook
lid van het dagelijksch bestuur van het R.
K. Werkliedenverbond. Sinds 1927 verte
genwoordigt hij het Verbond in den Partij
raad en m 1928 werd hij plaatsvervangend
lid van den Hoogen Raad van Arbeid.
Nog meer functies wij noemen slechts
het secretariaat van de Ned. Arbeiders-
bank, vervult de heer Andriessen, func
ties, die nauw samenhangen met het werk
in de vakvereeniging. „Msbd."
„ST. RAPHAEL".
Woensdag 17 Mei vergaderde te Utrecht
het Hoofdbestuur en de afdelingsbesturen
van den Ned. R. K. Bond van Spoor-
Tram wegpersoneel „St. Raphael" ter be
handeling o.m. van de aanhangige wijzigin
gen en aanvullingen van het R.D.V.
SS/HS.
Na een inleiding door den Bondsvoorzit
ter J. Hellemons, waarin deze wees op de
gebeurtenissen in Duitschland en op de
nog steeds voortdurende economische de
pressie, werd, nadat een aantal afgevaar
digden hun meening over de aan de orde
zijnde voorstellen te kennen had gegeven,
het beleid van het Hoofdbestuur goei"
keurd en aan dit college met algemeene
stemmen machtiging verleend, verder het
noodige terzake te verrichten.
Fascisme en arbeidersbeweging.
Het Verbondsbestuur van het R. K.
Werkliedenverbond heeft heden te Utrecht
met vertegenwoordigers van de vakbondon
en de Vak-internationale een bespreking
gehouden over de toestanden in Duitsch
land.
De veertig-urenweek.
De Hooge Raad van Arbeid komt 27 Mei
bijeen, o.m. ter behandeling van het rap
port der commissie in zake de mogelijkheid
van invoering ©ener veertigurige arbeids
week.
De bolsjewistische dominee.
Naar aanleiding van den door den
heer Costerus te Bodegraven ingedien
de aanklacht tegen dr. J. L. Snethlage,
Ned. Herv. predikant te Oijen (N.-Br.),
die een brochure heeft geschreven geti
teld: „Socialisme, Leninisme en wereld
beschouwing", heeft, zoo meldt de „N.
R. Crt.", het Prov. Kerkbestuur van
Noord-Brabant en Limburg besloten een
kerkelijke procedure tegen deze predi
kant aanhangig te maken.
Eindelijk zal dan toch eens onder
zocht worden in hoever een bolsjewiek
dominé in de Herv. Kerk kan blijven.
Hitier beleedigd.
In do laatstgehouden vergadering van
den gemeenteraad tc Dordrecht maakte
de revolutionair-socialist Smid do op
merking dat Hitier een boef is.
De voorzitter eisebte, dat S. dat woord
zon terugnemen.
Daar de rev.-soc. dit echter niet wilde
en de beleediging nog eens herhaalde,
werd hem op voorstel van den voorzit
ter het woord ontnomen.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Heden hervatting van de besprekingen t«
Genève (2de blad).
De volmachten-wet in den Pruisischen
landdag aangenomen. (2de blad).
Nieuwe revolutie-poging op Cuba. (2de
blad).
Groote boschbrand bij Puebla (Mexico).
Reeds 40 dooden. (Buitenl. Ber. 2de blad).
BINNENLAND.
De Patroonsbond voor de bouwbedrijven
wenscht de landelijke arbeidsovereen
komst niet te verlengen. (1ste blad).
David Wijnkoop te Tiel gearresteerd
wegens opruiing. (1ste blad en Laatsto
Ber.).
Oude doove vrouw op onbewaakten over
weg te Dieren doodgereden. (Gom. Ber. 3do
blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De loting voor den Davis Cup. (4do blad).
Plannen voor een autorenbaan op de Ve-
luwe bij Arnhem. (4de blad).
Het wielerseizoen te A'dam geopend.
(4de blad).
HET WEER OP ZONDAG.
MOOI WEER, ZEER GERINGE REGEN
KANS EN IETS ZACHTER WEER,
VOORAL OVERDAG.
Dat het weer al wekenlang nogal veel
kouder is geweest dan met het jaargetijde
overeenstemt, daarover zullen allo men-
schen het wol met elkaar eens zijn. Waar
aan dit koele weer moet worden toege
schreven is iets waarover do meoningen
waarschijnlijk uiteen zullen loopen. Toch
behoeven wij do naaste oorzaak niet ver
te zoeken. Hoe warm het is of hoe koud
hangt n.l. hoofdzakelijk af van do tempe
ratuur van de lucht, die door den alge
meen hecrschondon wind wordt aange
voerd. Komt dozo lucht heel uit het hoo
ge Noorden, dan is het woor altijd koel.
Dit nu was vele weken achteroen het ge
val cn al was do richting van den wind
niet altijd procies Noord, uit de weerbe
richten uit verschillende landen kon wor
den nagegaan, dat de door den wind aan
gevoerde lucht meestentijds van hoog
Noordelijken oorsprong was.
Voor deze overheerschende windrichting
bestond natuurlijk een bijzondere reden
en zoolang deze niet wordt weggenomen
kunnen wij niet rekenen op zomerscho
warmte. Gelukkig is er, wat de naaste
vooruitzichten betreft, voor ons land en
zijn omgeving een gunstige kans geko
men. Over een deel van Europa, omvat
tende Frankrijk, West-Duitschland 011 ons
land heeft zich een mooiweer-gebiod ge
vormd, dat zich naar het Oosten uit
breidt en waarschijnlijk ten minste eenige
dagen stand zal. houden. Daar tegelijker
tijd in het Westen zich een depressie-
systeem bevindt dat hoogstwaarschijnlijk
zich naar het Noord-Oosten zal uitbrei
den, is de kans heel groot, dat do aan
voer van koude lucht zal ophouden en la
ter zal overgaan in toestroorning van war
me lucht uit het Zuiden. De temperatuur
zal dus zeer waarschijnlijk tegen Zondag
wel wat stijgen, vooral overdag, daar
zwakke wind cn droog, helder weer te
verwachten is: De nachten zullen echter
koud zijn en gevaar voor lichte nachfcvor-
ten opleveren.
Alleen wanneer de barometer weer gaat
dalen is er wat regen te verwachten maar
de kans daarop schijnt heel gering tc zijn.