24ste Jaargang
MAANDAG 8 MEI 193D
No. 7502
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
ZOMERTIJD
één uur vooruit
£eid<töh4Goii/fca/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij ToornitbeUfing:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regd
Voor Ingezonden Mededeelingen wor«H
het dubbele van bet tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin ba
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
V Malle politiek der S.D.A.P.
Wij willen volstrekt niet, een politieken
tegenstander onderschatten of op een lager
niveau stellen, dan waarop hij recht heeft,
geplaatst te worden. Dat zou principieel
en tactisch verkeerd zijn.
En tóch schrijven we hierboven: Malle
politiek der S. D. A. P.
't Is ook inderdaad waar, dat de poli
tiek der S. D. A. P. onder een bepaald op
zicht, hetwelk we nader zullen aanduiden,
als mal gekwalificeerd moet worden.
Wij bedoelen, dat de S. D. A. P., i n o p-
positie zijnde wat zij per se en altijd
is, ais zij niet mede zitting heeft in een
hooger regeerend of besturend college
een geheel andere gedragslijn voert
inzake sociale maatregelen (als vaststelling
van loon en bepaling van belasting), dan
wanneer zij wel haar vertegenwoordigers
heeft in zulk een college.
En dat is zóó malle politiek dat t
wij kunnen het niet anders zien echt
domheid is van velen, als zij die politiek
„slikken"
Waarom zoo zal tooh ieder zich met
verbazing én met ergernis afvragen
waarom moet in Leiden b.v. door héél de
Soc. Democr. worden afgewezen hef
tig en hartstochtelijk als sdhandelijk-on-
sociaaleen belastingheffing, welke
in andere plaatsen, waar de S. D. A. P.
zitting heeft in het College van B. en W,
kalm wordt voorgesteld en aanvaard
Waarom?
Waarom moet in Leiden b.v. door héél
de Soc. Demoor. met een beslistheid en
een overtuiging, alsof 't vanzelf sprekend
ie, dat zij zóó en niet anders oordeelt, wor
den afgewezen, worden veroordeeld en
vervloekt iedere loonsverlaging voor
het gemeentepersoneel, terwijlin Zaan
dam b.v. de geheele S. D. A. P. in den Raad
bereid is naar 't schijnt zelfs tot twee
maal toe (zie een bericht „Binnenland")
een loonsverlaging voor het gemeente-
personeel in te voeren. Waarom hier, in
Leiden, altijd weer opnieuw de kloeke
bewering, dat de gemeente zich tegen
dwang of drang van de regeering moet ver
zetten terwijl in Zaandam van eenig
ernstig verzet tegen welke regeeringsmaat-
regeil dan ook geen sprake is? Waarom?.
Een redelijke, bevredigende verklaring
van dat verschil in de politiek der S. D. A.
P. kan niet worden gegeven. Men mag en
moet spreken als men zich welwillend
wil uitdrukken van malle politiek der
S. D. A. P.!
BINNENLAND
TUNNEL ONDER DE MAAS TE
ROTTERDAM.
Een werk van 24 millioen gulden.
B. en W. van Rotterdam hebben bij
den Raad een voorstel aanhangig ge
maakt om in beginsel te besluiten tot den
bouw van een tunnel onder de Maas te
Rotterdam, in de lijn Parkkade-Charlois,
waarvan de kosten geraamd worden op 24
millioen gulden.
Deze tunnel zal uitsluitend bestemd zijn
voor het snelverkeer en is geprojecteerd
in aansluiting op bestaande en voorgeno
men hoofd verbindingswegen tusschen Den
Haag en Rotterdam, Hoek van Holland en
Rotterdam, alsmede Rotterdam en het
Zuiden des lands.
Eerst na het nemen van dit beginsel
besluit zal getracht worden met het rijk
en de provincie tot overeenstemming te
komen omtrent de bijdrage in de kosten
en tevens over de vraag, of een en ander
voor tolheffing in aanmerking komt.
OPRUIMING RUNDVEE.
Instelling van een bureau.
Naar de „Tijd" verneemt, zal als een
van de eerste gevolgen van de thans door
de Eerste Kamer aangenomen Machti
gingswet eerdaags worden ingesteld een
bureau, dat geheel en uitsluitend belast
zal worden met het treffen en uitvoeren
van maatregelen ter bespreking van onzen
veestapel.
DE STATEN-GENERAAL.
DE SLUIT1NGSZITTING.
Een redacteur van de „Tijd" schrijft
nog aan zijn blad het volgend overzicht van
de Sluitingezitting der Staten-Generaal,
welke, zooals men weet, Zaterdag heeft
plaats gehad.
„De sluiting van de zitting der Staten-
Generaal, noodig geworden door de ontbin
ding van de Tweede Kamer naar aanlei
ding van het conflict over de bezuiniging
op onze rechtspleging, onderscheidde zich
in niets van de normale periodieke sluiting,
die jaarlijks in September plaats heeft.
Alleen maakte in het speech;© van den
Minister-President de gebruikelijke korte
opsomming van de totstandgekomen wet
telijke maatregelen plaats voor een herin
nering aan de feiten, tengevolge waarvan
de plechtigheid op zoo ongewonen tijd
in het prille voorjaar plaats had. Den
man, die met zijn motie de oorzaak was
van ontbinding en vervroegde verkiezing,
den Vrijheidebonder mr. Boon, hebben wij
in het geroezemoes van Eerste en Tweede
Kamerleden niet kunnen ontdekken.
De plechtigheid werd vanaf de tribunes
door verschillende leden van de nieuwe Ka
mer bijgewoond. Want er waren des mor
gens en ook des middags verschillende
fractievergaderingen geweest over het pro
gramma Colijn. Aan volksvertegenwoordi
gers op het Binnenhof dus geen gebrek.
Leden van de commissie, die den Minis
ter in- en uitleidde, waren de heeren prof.
Kranenburg, in hoogleeraarstoga, ir. Bon-
•gaerbs, prof. Slotemaker de Bruine, van
Dijk, alle drie in ministeroostuum, mr.
Janssen de Limpens in de statiedracht der
Senatoren en mejuffrouw Westerman, die
later want zij beert niet weer door
haar fractie met een huldiging werd uitge
luid.
De Minister-president had zich binnen
vijf minuten van zijn taak gekweten. De
buigingen naar alle windsterken vóór en
na zijn toespraakje gingen hem beter af
dan ooit en ook de sierlijkheid, waarmede
hij na afloop het trapje van zijn statiekoets
besteeg, getuigde van de groote routine,
die hij zich tijdens zijn talrijke Ministerja-
ren in dit soort plechtigheden verworven
heeft.
Er waren natuurlijk ©enige komische
noten. Zoo zaten verschillende sociaal-de
mocraten, waaronder senatoren, den heer
Braat dwars, die op zoo eigenaardige wijze
zijn Kamerlidmaatschap aan een zijner par
tij genooten moest afstaan. En bepaald voor
een vereenigde vergadering onder leiding
van den baron de Vo6 van Steenwijk exor
bitante vreugde was er, toen de Minister-
President plechtigüijk en gevolgd door de
in ambtscostuum gestoken commissie naar
de deur schreed en plotseling de kabinets
formateur dr. Colijn in zijn blauw colbertje
hem terzijde echoot en laconiek met hem
mee wandelde, om hem iets in het oor te
fluisteren. Een portefeuille-aanbod? Of
iets, waarmede de heer Ruijs later op den
middag zijn voordeel doen kon Want een
half uur later stapte hij, van alle ministe
rieel© goud ontdaan en met den eenvoud,
hem eigen, naar het vertrek, waar de Ka
tholieke fractie onder leiding van profes
sor Aalberse dr. Oolijn's program onder de
loupe nam".
DE OPENINGSZITTING.
Bij K.B. is bepaald, dat de buitengewone
zitting van de Staten-Generaal op Dinsdag
9 Mei a.s., des middags te één uur, in een
vereenigde vergadering der beide Kamers
geopend wordt door den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken. Deze buitengewone zit
ting aal worden gehouden in de vergader
zaal van de Tweede Kame'.
Wij zijn benieuwd naar de rede, waar
mede de zitting van de nieuwe Kamer met
nog de oude, heengaande Begeering aal
worden geopend in welke rede zeer
waarschijnlijk niets zal worden gezegd!
S. D. A. P. TE ZAANDAM VÓÓR
LOONKORTING.
ERNSTIGE ONTSTEMMING IN G. O.
Naar de „Tel." verneemt, is in de Vrij
dagavond gehouden vergadering van het
Georganiseerd Overleg aan het licht ge
komen, dat B. en W. reeds op 5 Maart een
uitvoerig schrijven van de regeering had
den ontvangen, waarin de eisch werd ge
steld, dat de begrooting-1933 onverwijld
zou worden sluitend gemaakt, waaraan de
mededeeling was verbonden, dat anders
ƒ150.000 op de uitkeering uit het Ge
meentefonds zou worden gekort.
Uit de vergadering werd ernstige critiek
uitgeoefend, dat B. en W. dezen brief on
der zich hadden gehouden waarbij ver
band gezocht werd met den datum der
Kamerverkiezingen en nu na ontvangst
van het telegram der regeering deze aan
gelegenheid onvoorbereid, zonder den
raad er in te kennen in het G. O. hadden
gebracht.
Vergeet vooral niet om Zondagavond voor
U paar bed gaat, al Uw klokken een uur
vooruit te zetten, want de zomertijd begint
in den nacht van Zondag 14 op Maandag
15 Mei. Wanneer het in dien nacht 2 uur
slaat rekent men, dat het 3 uur is. Zoo
laat bent U misschien niet meer op, dm:
zet Zondagavond Uw klokken
De voorzitter had de besprekingen in
geleid met voorlezing van het telegram
van verleden week Zaterdag en de mede
deeling, dat de regeering geen maatrege
len had aangegeven, doch dat B. en W.
unaniem hadden besloten om een nieu
we korting en wel een korting van 3 pet.
op alle salarissen en loonen en tijdelijke
inhouding van den vakantietoeslag aan de
orde te stellen, met terugwerkende
kracht tot 1 Januari 1933. Dit zou
een bezuiniging boteeKenen van onder
scheidenlijk ƒ30.000 en ƒ15.000.
Bij de verdere gedachtenwisseling is
alleen van soc.-dem. zijde het voorstel
verdedigdhet bleek, dat de S.-D. raads
leden wel van het geheele verloop van deze
zaak op de hoogte waren, waarover bij de
andere aanwezige raadsleden groote ont
stemming heerschte.
De voorzitter van de afdeeling Zaan
dam der S.D.A.P., de heer C. C. Bakker,
heeft zijn functie neergelegd.
HEMBRUG-EMPLOYE'S.
Soc.-democratische wethouders van
Oostzaan en Zaandijk moeten hun politieke
functie neerleggen.
Donderdag j.l. is een aantal sociaal-de
mocratische employé's van de artillerie-
inrichtingen bij de Hembrug, die voor
aanstaande functies in de politiek beklee-
den, bij de directie ontboden. Hun werd
medegedeeld, dat de aard van hun werk
kring onvereenigbaar werd geacht met de
opvattingen, die in de politieke kringen,
waarin zij vertouwensposten bekleeden,
worden gehuldigd. De directie stelde de
employé's daarom voor de keus hun poli
tieke functies neer te leggen of den dienst
bij de artillerie-inrichtingen te verlaten.
Onder deze employé's zijn een wethouder
van Zaandijk en een wethouder van Oost
zaan. Ten einde het dezen functionarissen
niet lastig te maken, heeft men hun tijd
gelaten om de gemeente-zaken aan ande
ren over te dragen.
NATIONALE DAGEN VOOR
„DE KATHOLIEKE VERKENNERS".
Bijeenkomst in Den Bosch.
Zaterdag 13 en Zondag 14 Mei wordt
in Den Bosch de tweede nationale bijeen
komst der leidsters en leiders der katho
lieke verkenners gehouden. De Bossche
burgemeester zal namens de stad de deel
nemers Zaterdagmiddag verwelkomen.
's Avonds worden er demonstraties ge
geven in verkennersvaardigheden.
Als de duisternis gekomen is, verzanïelt
de leidersgroep zich om het kampvuur,
dat r de K. B. O. wordt uitgezonden
van half tien tot kwart over tien.
Zondagsmorgens om half elf wordt
door Z.H.Exc. Mgr. A. F. Diepen, bis
schop van 's-Hertogenbosch, in de kerk
der eerw. paters Capucijnen een H. Mis
opgedragen, waaronder de hoofdverken-
nersgeestelijke mr. dr. J. Beuns SJ. de
predicatie houdt.
Na de gezamenlijke Brabantsche koffie
tafel wordt om twee uur de algemeenc
vergadering gehouden in het Concertge
bouw, waarop o.a. Z.H.Exc. de bisschop
de vergadering zal toespreken en een re
de wordt gehouden door professor Weve
O.P.
Tot sluiting heeft een plechtig Lof plaats
in de basiliek, opgedragen door den vi
varia-generaal van het bisdom Mgr F.
Hendrikx, ood-aa-lmoezonier der verken
ners.
Verwacht wordt, dat ook de hoofd ver
kenner voor Nederland, oud-minister
Rambonnet, een deel der bijeenkomst zal
bijwonen.
DE DELFTSCHE KATHOLIEKENDAG.
Het hoofdbestuur der Katholiekendagen
in het diocees Haarlem maakt bekend,
dat. tegen de op Zaterdag 8 April j.l. ge
publiceerde conclusies de navolgende wij-
zigings- (aanvullings-) voorstellen zijn in
gebracht.
De heer A. J. van Beurden te Koog
a. d. Zaan stelt voor aan de conclusies
der inleiders© zoowel in sectie I als in sec
tie II toe te voegen: „achterstelling derar-
„men behooren in de Kerk op te houden
„door afschaffing der standensoholen en
„van het verpachten der zitplaatsen in do
„kerkgebouwen."
De heer jhr. mr. L. E. M. von Fisonne
te Rijswijk (Z.-H.) stelt voor in conclusio
V van de 2e sectie achter het woord „ge
meenschap" in te voegen: „en het niet
minder verderfelijke communisme, dat de
gemeenschap tot gelding wil bron gen ten
koste van het individu, hebben enz."
CRISIS ZUIVEL CENTRALE.
De Crisis Zuivel Centrale maakt bekend,
dat de prijs van de vervoervergunning voor
buitenlandsche boter met ingang van he
den nader is vastgesteld op 1.10 per Kg.
CONTINGENTEERING ROGGE EN
ROGGEMEEL.
Naar wij vernemen is de regeling, welke
door den Minister van Economische Zaken
en Arbeid korten tijd geleden in de Eerste
Kamer is aangekondigd met betrekking tot
de oontingenteering van den invoer van
roggemeel en roggebloem, binnen enkele
da-gen te verwachten.
De uitvoering van de contingenteerings-
bepalingen zal in handen komen van den
heer W. .M. Ebbink, administratief-hoofd
van het Regeeringisbureau voor de uitvoe
ring der Tarwe wet.
HET PROGRAM VAN DEN KABINETS
FORMATEUR.
In het gebouw van de Tweede Kamer
vergaderde hedenmiddag de Liberale en de
Chr.-Historische Tweede Kamerfractie ter
bespreking van het haar voorgelegde ont
werp Regeeringsprogram. De R. K. Tweede
Kamerfractie zette haar vergadering voort.
De A.R.- en V.D.-Tweode Kamerfractie zijn
reeds eenige dagen geleden bijeengekomen
om haar standpunt te bepalen.
Uitvoer van lijnolie naar Duitschland.
In verband met ten aanzien van den
uitvoer van lijnolie naar Duitschland te
stellen regelen worden belanghebbende ex
porteurs verzocht zich ten spoedigste te
wenden tot het Crisis In- en Uitvoerbu
reau, Laan van Meerdervoort 84, 's Gro-
venhage, onder opgave van hun export
naar Duitschland gedurende het jaar 1932,
benevens gegevens betreffende hetgeen
door hen i» uitgevoerd vanaf 1 Januari 1933
tot 10 Mei 1933.
Exporteurs, die zidh niet voor 15 Mei a.s.
aanmelden, kunnen niet meer in aanmer
king komen voor het verkrijgen van uit-
voercertificaten.
STADSNIEUWS
LUSTRUM-VIERING VAN
„SANCTUS AUGUSTINUS".
Omtrent de viering van het veertig
jarig bestaan der R. K. Studenten ver-
ee naging „Sanctus Augustinus" alhier
kunnen we nog het volgende vermelden.
Na do feestrede van den zeereerw.
hooggel. pater dr. Gorlacus Royen o.f.m.
in het Groot-Auditorium der Leidsche
Universiteit, welke met luid applaus
werd beloond, sprak de praeses van
„Sanctus Augustinus", de heer J. F. M.
Mol'kenboer, een dankwoord.
»Spr. zeido, dat het bestuur het zeer
op prijs stelde, dat poter Royen als oud
lid der vereeniging, zich onmiddellijk
bereid had verklaard de feestrede op
het achtste lustrum van Sanctus Augus
tinus heeft willen houden en dat hij op
zulk een schitterende wijze heeft willen
uiteenzetten het verband tusschen Ka
tholieke Wetenschap en Kuituur. Dit
waardeert het bestuur ten zeerste.
Spr. uitte daarbij den wensch, dat de
band die peter Royen verbindt met de
vereeniging door zijn oud-lic'maatBcbap
moge versterkt worden in het belang en
ten nutte van „Sanotus Augustinus".
Hierna stelde spr. voor de volgende
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Oud-rijkskanselier dr. Brüning leider
van het Centrum. (4de blad).
Een zelfmoord-epidemie in Duitschland.
(4de blad).
Parijs handhaaft den gouden standaard.
(4de blad).
Groote brand te San Francisco. (Buiten!.
Berichten 2de blad).
BINNENLAND.
Laffe overval cn berooving van een
ouden man te Veghel. (Gem. Bor. 3de blad).
Groote brand in een electrische koren
molen te Den Hulst Halve ton schade.
(Gem. Ber. 3de blad).
De vervalschingsaffaire te Dirksiand.
(Gem. Bor. 3de blad).
Onweer en hagel op verschillende plaat
sen. (Gom. Ber. 3do blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Holland verliest met 2—1 den voetbal
wedstrijd tegen België. (2de blad).
Het Ned. B.-elftal wint met 41 te Has
selt (2de blad).
Rotterdam wint, Amsterdam speelt gelijk
tegen Antwerpen. (2de blad).
Timmer en Diemer Kool winnen den Da-
viscup-wedstrijd tegen de Polen. (2do.blod).
De Voor-Kaag gehouden. (2de blad).
telegrammen te verzenden
Aan Z. H. den Paus:
„La confóderation catholiquo des étn-
diants de l'Univereitó de Leyde „Sanc
tus Augustinus", unie d l'occasion de la
huitième fête de Lustre, assure bien
affectuousement k votro Saintcté ses sen
timents do dévouemenfc sincere au Saint
Siège".
Aan H. M. Koningin Wilholmina:
De R. K. Studentenvereeniging „Sanc-
tua Augustinus", in foestvorgadering bij
een in de aula der Leidsche Universi
teit ter gelegenheid van het achtste
lustrum, biedt Uwe Majesteit met ver-
schuldigden eerbied de verzekering aan
van hare bijzondere aanhankelijkheid aan
het Koninklijk Huis.
Dit voorstel werd met applaus be
groet, waarna de heer Molkenboer allen
hartelijk dankzegde voor hun tegen
woordigheid en de plechtige vergadering
sloot met den christelijkcn groet.
Vervolgens werd op het „Eigen Huis"
aan hot Rapenburg een druk bezochte
receptie gehouden, waar allen, die tij
dens de fcestvergadering hun belang
stelling hadden getoond het ju'biloeren-
de bestuur kwamen gelukwenschen.
Te half zeven word op hot „Eigen
Huis" 'een eenvoudige maaltijd gehou
den, waarna de dag besloten werd mot
een ontvangBt en reünie van oud-leden.
,,'T WONDERE ROND KILIAN".
Een der hoogtepunten van de achtste
lustrumviering van de Leidsche R.-K. Stu
dentenvereeniging „Sanctus Augustinus"
vormde Zondagavond de opvoering van
het lustrum-spel door do Vereenigde
Haagschc Spelers ,,'t Wondere rond Ki-
lian". Het stuk is van den auteur R. Wal-
fried en uit het Duitsch vertaald door
Felix Bekkers.
De Duitsche titel Juidt „Vier Woohen
im Himmcl", hetgeen de illusie wekt als
of het een soort mystiek spel is, dat zich
afspeelt in don hemel. Het is evenwel oen
ernstig-komisch spel van naastenliefde en
hebzucht, waaruit blijkt, dat de bodem
van de drie bedrijven de aarde is on wel
een dorpje in de Oostenrijksche Alpen.
1 De eigen decors van het gezelschap sug-
I gereerden het typisch karakter van een
schiderachtig Oostenrijksch dorp heel
aardig.
In dit dorpje woont Kilian Hitzwohl, een
man met een gouden hart en met een
groot verlangen in dit hart om zijn mode-
menschen wel te doen, om anderen geluk
kig te maken, niettegenstaande deze ine-
demeneohen zulk een goedheid weinig ver-
