24ste Jaargang VRIJDAG 5 MEI 1933 No. 7500 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondags-blad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentie» 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van bet tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin ba trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f0.50. Dit nummer bestaat uit VIER bladen. V De Kabinetsformateur Colijn Het liberale blad het „Vaderland" is zoo vriendelijk, om den heer Colijn drei gend te waarschuwen, dat hij geen minis terie moet vormen uit de rechterzijde. Zou hij dat wèl doen, dan.... Dan zullen de kiezers van niet-an- ti-revolutionaire kleur, die op hem gestemd hebben, zich achter de ooren krabben. Dan zal de heer Colijn zijn nationale figuur, tot welke hij door menigeen verheven is, te grabbelen gooien. Wij zijn er van overtuigd, dat indien de heer Colijn niet een reohtsch kabinet zal formeeren hij daarvan afziet alléén omdat de daartoe door hem gevoerde on derhandelingen ongetwijfeld tot zijn teleurstelling en leedwezen! niet ge slaagd zijn. En dat hij daarvan niet zal teruggehouden worden door dreigende waarschuwingen als de bovenstaande! Dat degenen, die op Colijn hebben ge stemd, veronderstellend dat zij niet stem den op den antirevolutionair, in de toekomst teleurgesteld zullen blij ken, is niet onmogelijk maar gehéél aan henzelf te wijten! V „Een kloek anti-fascistisch woord" De socialistische pers maakte dezer da gen met instemming melding van een ver kiezingsrede, door mr. v. Schaik voor de radio gehouden en die de „Msh." daarna na de verkiezingen heeft afgedrukt. Duidelijk sprak mr. v. Schaik zich uit aldus de „Vooruit'' en andere socialistische bladen over de waarde van de parle mentaire democratie. De heer Van Schaik gewaagde van het „groote onderscheid", dat ten deze tusschen de katholieken en „zoovele zich noemende nationale groe pen" valt waar te nemen. „Bestaande en vermeende fouten en leemten in heb staatsbestuur blazen zij ziekelijk op" en zij miskennen het „zoo ^iterst zware werk'', dat met de parlementaire middelen in deze jaren is verricht. Geen nabootsing van „experimenten van vreemde geboor te"; ruimte voor „rechtmatigen volksin- vloed1'! Aldus Van Schaik's program, con stateert de „Vooruit" en het blad vervolgt dan: We zouden niet durven beweren, dat dit kloek anti-fascistisch woord de opvattingen van de geheele katholieke partij weergeeft. Doch het is van be- teekenis voor dé kennis van de figuur van den heer Van Schaik, die wel licht in deze dagen van kabinetsfor matie een groote rol zal spelen. Misschien gelooft de redacteur van de socialistische pers wel, dat wij, althans eenigermate, op de hoogte zijn van ,,de op vattingen van de geheele katholieke par tij". Welnu, wij kunnen onomwonden ver klaren, dat het „kloek anti-fascistisch woord" van mr. v. Schaik het overgroote deel der katholieke partij uit het hart ge grepen is EERSTE KAMER BINNENLAND DE „ZEVEN PROVINCIËN" VERVANGEN DOOR DE „PELIKAAN". Aneta meldt uit Batavia: Hr. Ms. „De Zeven Provinciën" wordt in de tweede helft van Mei vervangen door de „Peli kaan". De exploitatiekosten van dit de potschip voor onderzeebooten zijn belang rijk lager. De vervanging geschiedt alleen uit bezuinigingsoverwegingen. DE MACHTIGINGSWET VOOR DEN LANDBOUW AANGENOMEN. Op de agenda stonden gisteren nog dertien ontwerpen, twee ervan waren onteigeningsontwerpen ten behoeve van den aanleg van mijnspoorwegen; de an dere elf waren crisisontwerpen, alle be trekking hebbende op den landbouw, be halve het eerstbehandelde, dat inzake tij delijke maatregelen ter bevordering van een zooveel mogelijke evenredige vracht- verdeeling in de binnenscheepvaart. Met dit ontwerp, dat in de Tweede Ka mer na korte discussie werd aangenomen met 61 tegen 7 stemmen, die van de Libe ralen en van de Katholieke heeren Gese ling en Kor'enhorst, hield de Kamer zich het langst op, zonder dat zij er eohter in slaagde aan de discussies het bekoorlijk ste van het nieuwe te geven of angstige oogenblikken voor den Minister en zijn ortwerp te scheppen. De Kamer heeft vervolgens een reeks steunwetten voor de boomkweekers, vlas telers, riet- en griendverbouwers, war- moezenit-rs. veenkoloniale aardappelmen- schen, kippen- en eendenhouders rogge- boeren en bloemen kweekers te Aalsmeer en Haarlemmermeer goedgekeurd. De heer Ruijter (R.K.) had wel gaarne uitgebrei- deren steun aan de roggeboeren gezien dan alleen aan die in de veenkoloniën, maar de minister achtte dit administratief en financiee1 moeilijk. Hij troostte echter den katholieken afgevaardigde met de belofte, dat dezer dagen de invoer zou worden beperkt van de onze Tarwewet bedreigende roggebloem. Zonder eer woord heeft de Kamer ten slotte de gemutileerde Landbouwbevoegd- heidswet aanvaard. In elk geval staat nu toch een wettelijk apparaat gereed, waar van het komend kabinét ten minste ge bruik zal kunnen maken, indien het nieu we maatregelen op agrarisch terrein wil nemen en coördinatie tusschen al deze maatregelen wensoht te brengen. Of Mi nister Verschuur een en ander zelf zal doen?. SANEERINGSPLAN VOOR HET BLOEMBOLLENBEDRIJF. IN GROOTE TREKKEN BEKEND GEMAAKT. De voorzitter van de Voorloopige Com missie van Advies ter voorbereiding van eventueel te treffen maatregelen tot steun en saneering van het bloembollenbedrijf deelt ons mede, dat deze commissie een dezer dagen een saneeringsplan heeft op gesteld dat heden in groote trekken door Gen Minister van Economische Zaken en Arbeid is goedgekeurd. Het plan komt in hoofdzaak op de volgende punten neer: De uitvoerprijzen, A. De uitvoerprijzen worden gestabili seerd, geldend voor den geheelen uitvoer in 193C. als volgt: Hyacinthen, 19, 18, 17, 16, 15, 14 en 13 c.M. resp. 9.—, 7.50, 6.25, 5.—, 4.50, 3.50 en 2.75. Tulpen enkele en dubbele 12 c.M. op 2.10; 11—12 c.M. op 1.40; 10—11 c.M. op 1.10. Darwin en andere late tulpen zift 12 c.M. op 1.60; zift 11 c-M. op 1.10 en zift 10 c.M. op 0.75. Narcissen: soorten welke groote bollen voortbrengen, dubbelneus I 2.40. dubbel- neus II 1.50; rond I 1.25, rond II 0.60. per ton 15 ct. per K.G. Soorten, welke kleine bollen voortbren gen, dubbelneus I 1.50, dubbelneus II 0.80, rond I 0.40, rond II 0.25, per ton 18 ct. per K.G. In zeer bijzondere gevallen kan aan bui- tenlandscbe groothandelaren-wederverkoo- pers een korting van 5% worden toege staan. Op den buitenlandschen omzet zal een heffing waarschijnlijk niet hooger dan 3 geschieden. De binnenlandsche prijzen. B. Vaststelling van minimum binnen landsche prijzen als volgt: Hyacinthen maten als boven, resp. 6. 5.4.—, 3.25, 2.75, 2.25 en 1.75. Tulpen, soorten als boven, resp. 1.40, 1.—, 0.75, 0.90, 0.65 en 0.50. Narcissen, soorten welke groote bollen voortbrengen, per ton 10 cent per K.G.; soorten welke kleine bollen voortbrengen per ton 12 cent per K.G. Een nader te bepalen percentage lever baar en plantgoed tal zonder vergoeding moeten worden ingeleverd. Er zal een be langrijke inkrimping worden opgelegd van alle in 1933 op te planten bloembollen. Er mag niet geteeld of geëxporteerd worden dan op een door den voornoemden regee- ringscommissaris te verstrekken teelbbe- wijs, resp. exportbewijs. Door de regeering zullen maatregelen worden genomen, waardoor voorkomen wordt dat de prijs voor binnenland buiten verhouding tot dien voor het buiten.and zou oploopen. Tevens zullen maatregelen getroffen woiden dat de noodige gelden zullen be schikbaar worden gesteld om de leverbare bollen, die overgebleven zijn, na de nor male verkoop en na de inlevering zonde* vergoeding, op te koopen. Aangezien de gelden, benoodigd voor het opkoopen van het vrije surplus leverbaar, waarschijnlijk niet van regeeringswege zullen kunnen worden verstrekt, zullen deze gelden ge vonden moeten worden in de hierboven be doelde heffing op den export. Er zal ten spoedigste tot registratie van de te velde staande hyacinthen, tulpen en narcissen worden overgegaan. WIE WORDEN MINISTER? Geruchten rond de Kabinets-formatie. De Haagsche „Avondpost" ving geruch ten op, aangaande het kabinet-Colijn-in- worden. De heer Weiter zou minister van Koloniën worden. Voorts wordt in parlementaire kringen gefluisterd, aldus het blad, dat dr. Colijn, als hij in zijn opdracht slaagt, zélf Bui- tenlandsche Zaken zal nemen, en dat zijn geestverwant mr. J. A. de Wilde aan Fi nanciën zal komen óf aan Binnenlandsche Zaken, wanneer dr. Colijn ten slotte zich toch over Financiën zou ontfermen. Van de huidige ministers zouden de heeren Deckers (Defensie) en Verschuur (Arbeid) in functie blijven. Aan mr. Van Schaik zal vermoedelijk zoo meldt het blad, een portefeuille (bijv. Justitie) worden aa.nir«l?oden. Naar de „Telegraaf" verneemt voert de kabinetsformateur dr. H. Colijn be sprekingen met jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborch Stachouwer, Commis saris der Koningin in de provincie Gro ningen, over diens eventueele benoeming tot minister van Buitenlandsche Zaken in het nieuwe kabinet. De heer Tjarda v. Starkenborch Stachouwer is vroeger o.m. werkzaam geweest aan de Nederlandsche legaties te Brussel en Washington. HET HANDELSVERDAG MET DUITSCHLAND. Motie van de tuindersorganisaties. De Groep Veilingsvereenigingen in Ne derland heeft in de gistermiddag te Utrecht gehouden algemeene vergadering een motie aangenomen en aan de Regee ring gezonden, waarin de groep de mee- nig uitspreekt, dat bij onderhandelingen met Duitschland de door Nederland ge voerde handelspolitiek geen mogelijkheid biedt, om gebruik te maken van de sterke positie, welke Nederland zou kunnen in nemen op grond van het feit, dat zijn in voer uit Duitschland nu zooveel grooter is dan zijn export naar dat land, weshalve de groep het noodzakelijk acht, dat Ne derland bij de onderhandelingen, welke over eenige maanden opnieuw met de Duitsche regeering zullen worden ge opend, den invoer van Duitsche artikelen in Nederland afhankelijk kan maken van de mogelijkheid van export van Neder landsche producten naar Duitschland en andere landen. WILLEM VAN ORANJE-HERDENKING TE NIJMEGEN. Gistermiddag had op initiatief van het Nijmeegsche Studenten Corps de herden king plaats van den 400sten geboortedag van Willem van Oranje. H.M. de Koningin was daarbij officieel vertegenwoordigd door een van Haar kamerheeren, terwijl mede aaDwezig waren minister-president Jhr. Mi. Ruys de Beerenbrouck en de Commissarissen van de Koningin in de Provincies Gelderland Limburg, Overijs sel en Noord-Holland. De gedachtenisrede voeringen werden uitgesproken door prof. dr. J. R. Slotema- ker de Bruine en pastoor W. Nolet. De grcore vereenigingszaal was tijdens de offirieele herdenking geheel bezet. Een telegram van aanhankelijkheid werd ge zonden aan H. M. de Koningin. De offi cieel© bijeenkomst werd voorafgegaan door een défilé van het Nijmeegsche gar nizoen voor het raadhuis, waar de lande lijke, provinciale en stedelijke autoritei ten, benevens de professoren der R. K. Universiteit het militaire schouwspel ga desloegen. Jhr. Mr. Ruys de Beerenbrouck bracht na afloop van de herdenking een bezoek aan de R. K. Universiteit. MANIFEST OVER DE JODEN- 0NTRECHTING IN DUITSCHLAND. Wij ontvingen volgend manifest ter pu bliceering De ondergeteekenden, vertegenwoordi gers der meest uiteenloopende niet- Joodsche kringen van het Nederlandsche Volk, overtuigd, dat de ontrechting en ver drukking der Joden in Duitschland onver minderd voortduren, en blijkens officiëele uitingen in pers en radio niet zullen ophou den voor het deel van het Duitsche Volk dat van Joodschen stam is, iedere mogelijk heid van voortbestaan zal zijn ontnomen, spreken hierbij hun diepgevoelde ver ontwaardiging uit over daden die zij tot heden niet meer mogelijk hadden geacht, omdat deze een beangstigende en vernede rende inzinking beteekenen van een met moeite gewonnen beschaving, en Europa terugvoeren tot de achterlijkste en meest barbaarsche tijden. Zij zijn van meening dat deze daden niet alleen de meest bekrompen miskenning in houden van de groote talenten en kwali teiten van Joodsche medeburgers en hun verdiensten jegens hun vaderland, maar zelfs hun simpel recht op werken en leven opnieuw in gevaar brengen. De ondergeteekenden zijn verder van oor deel, dat deze Jodenvervolging, zooal niet onmiddellijk door de Duitsche Regeering bevolen dan toch met instemming door haar geduld, wel een der verwerpelijkste middelen beteekent waarvan een overheid zich bedienen kan om zich den bijval en steun van een groot deel van het volk te verzekeren door op instincten van wrok en naijver te speculeeren. Het is tegen deze officiëele schennis van recht en moraal, begaan in het hart van Europa, voor ons gansche ras, voor de gan- sche menschheid even diep beschamend als beleedigend, dat zij zonder eenige poli tieke bedoeling protesteeren uit eigen naam en uit naam van de vele duizenden Nederlanders, die met hen instemmen in afkeer en droefheid om hetgeen een nabij cultuurvolk tot eigen ongeluk in verblin- ding thans gebeuren laat. Onderteekenaars: Prof. Mr. G. André de la Porte, Hoog leeraar te Leiden; Prof. Dr. C. U. Ariens Kappers, Direct, van het Centraal Insti tuut voor Hersen-onderzoek, Amsterdam; Hein Boeken. Letterkundige, Amsterdam; Mevr. Ina Boudier-Bakker, Letterkundige, Utrecht; Dr. J. C. Bruijn, Rector van het Gymnasium. Amsterdam; Prof. Dr. Gerard Brom, Hoogleeraar aan de R. K. Universi teit, Nijmegen; M. J. Brusse, Redacteur van de N. Rott. Courant, Rotterdam; Fran: Coenen Letterkundige, Amsterdam; Prof. Dr. J. D. M. Cornelissen, Hoogleeraar aan de R. K. Universiteit, Nijmegen; Ir. Dr. A. I. Damme, Directeur der N.V. Werk spoor, Amsterdam; Prof. Dr. A._ I. Deel man, Hoogleeraar aan de Universiteit, Groningen; Lodewijk van Deyssel, Letter kundige», Haarlem; H. P. Doodeheefver, Directeur N.V. Rbth en Doodeheefver; F. C. Doodeheefver, Directeur N.V. Rath en Doodeheerver, Amsterdam; W. Dudok, Ar chitect, Hilversum; Louise C. A. van Eeghen, Lid van het Hoofdbestuur der Vereeniging voor Volkenbond en Vrede; Prof. Dr. B. D. Eerdmans, Hoogleeraar aan de Universiteit Leiden; P. C. Eilers, Lid der Fa. Wisselingh Co., Amsterdam; C. K. Elout, Redacteur van bet Algemeen Handelsblad. Den Haag; Prof. Dr. B. Fad- degon, Hoogleerara aan do Universiteit, Amsterdam; Prof. K. R. Galles, Hoog leeraar aan de Universiteit, Amsterdam; Prof. Mr. P. S. Gerbrandy, Hoogleeraar aan de vrije Universiteit, Amsterdam; Mr. Dr. G. J. Goedhart, Hoofdredacteur van De Telegraaf, Amsterdam; G. D. Gratama, Dir. van het Frans Hals Museum, Haar lem; Jan Greshoff, Letterkundige, Am sterdam; Dr. C. P- Gunning, Rector van het Lyceum. Amsterdam; Prof. Dr. A. H. de Hartog. Hoogleeraar aan de Universi teit, Amsterdam; Mevr. Prof. Mr. Dea Hanzewinkel-Suringa, Hoogleeraar Univer siteit, Amsterdam; N. H. van Heek, lid der fa. Gebr. v. Heek. Enschede; Prof. Dr. G, C. Heringa, Hoogleeraar aan de Univei siteit, Amsterdam; Dr. D. van Hinloopen Labberton, Rector van het Theos. Lyceum, Naarden, oud-Hoogleeraar te Tokio; Prof. Dr. L. J. van Holk, Hoogleeraar aan de Universiteit, Leiden; A. B. van Holkema, Uitgever te Amsterdam; Ir. A. R. Hulshoff, Architect der Gemeente Amsterdam; Prof. Dr. R. de Josselin de Jong. Hoogleeraar aan de Universiteit, Utrecht; Dr. Jan Kalf, Secretaris der Rijkscommissie voor den Monumentenzorg. Den Haag; Prof. D P. Th. L. Kan, oud-Hoogleeraar, Wasse naar; Prof. Dr. G. W. Kernkamp, Hoog leeraar aan de Universiteit, Utrecht; Me juffrouw E. C. Knapoert, oud-Directrice van de School voor Maatsch. Werk, Am sterdam; Dr. A. K. Kuiper. Emeritus Pre dikant der Doopsgezinde Gemeente. Am sterdam; Pater B. Kruitwagen. O.F.M. te Rotterdam; A. van Lennep. Lid der Fa. Gleichmann en van Heemstra, Amsterdam; Ds. W. Maekenzie, Predikant der Remon- VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De „Gleichschaltung" van den Duitschen arbeid in vollen gang. Verschillende ingrij pende maatregelen. (2e blad). Putsch-geruchten in Oostenrijk. (2e blad). Rusland wil de Engelsche goederen van de wereldmarkt verdringen. (2e blad). Reorganisatie van Amerika's spoorwegen. (2e blad). BINNENLAND. De saneering van het bloembollenbedrijf (lste blad). Moordaanslag en poging tot zelfmoord te Nieuw-Wolda. (Gem. Ber., 4de blad). Botsingen tusschen communisten en fascisten te Amsterdam. (Gem, Ber., 4do blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Nog geen wijziging in het Ned. Elftal. Zondagmorgen beslissing. (4do blad). Val- sche toegangsbewijzen voor den wedstrijd? (lstc blad). De stayer Ceuremans op de Rijswijksche baan gevallen. (4de blad). Nieuwe auto-wereldrecords op de Avus- baan. (lste blad). strantsche Gemeente, Amsterdam; Prof. Dr. P. H. van Moerkerken, Ilooglceraar aan de Rijks-academie v. Beeldende Kuns ten, Amsterdam; Prof. Dr. M. C. van Mou- rik Broekman, Hoogleeraar aan do Uni versiteit, Utrecht; M. Th. Mijnlieff, Direc teur der Registratie en Domeinen, Am sterdam; Mr. J. Nolen, Advocaat en Pro cureur, Amsterdam; Mr. G. C. A. Oskam, Voorzitter v. d. Ned. Schaakbond, Rotter dam; Dr. A. Pit, Oud-Directeur van 's-Rijks Museum voor Geschiedenis en Kunst, La ren (N.-H.); Chr. Pluijgers, Dir. der Kon. Phar. Fabrieken Broca Pharm., Amster dam; Prof. Dr. H. J. Pos. Hoogleeraar aan de Universiteit, Amsterdam;'Prof. Mr. C. W. van der Pot, Hoogleeraar aan de Uni versiteit, Groningen; Dr. Louis Racmae- kors, Brussel; Mevrouw Top van Rhijn- Naeff, Letterkundige, Dordrecht; Mr. A. G. A. TAdder van Rappard, Voorz. Gel- dersch-Overijsolscho M. J. v. Landbouw, Tiel; Prof. Dr. 0. G. van Riel, Hoogleeraar aan het Oud-Kath. Seminarie. Amsterdam; Dr. P. H. Rittcr Jr., Hoofdredacteur Utrechtsch Dagblad, Utrecht; Ds. A. R. Rutgers, Prodikant Ned. Hervormde Ge meente, Rotterdam; Herman Robbers, Let terkundige, Schoorl ('N -H.); Mejuffr. Dr. C. Serrurier, Privaat docent aan de Uni versiteit, Leiden; Prof. Mr. F. G. Schelte- ma, Hoogleeraar aan de Universiteit, Am sterdam; Prof. Dr. W. de Sitter, Dir. van 's-Rijks Sterrenwacht. Leiden; Ds. J. J. Stam, Predikant der Ned. Hervormde Ge meente, Rotterdam; W. G. van der Tak, Secretaris van het Spinozahuis, Den Haag; Anton H. Tierie, Hoofdleeraar aan het Am- sterdamsch Conservatorium, Amsterdam; H. van Tongeren. GVootmeester v. d. Orde der Vrijmetselaren, Amsterdam; Dr. P. van der Veer, Voorganger v. d. Veroen ,Do Vrije Gemeente", Amsterdam; Prof. Dr. P. E. Verkade, Hoogleeraar aan de Handcls- hoogeschool, !Rtotterdam; Balthazar Ver hagen, Directeur van de Tooneelschool, Amsterdam; Prof. Mr. C. W. de Vries, Hoogleeraar aan de Handelshoogeschool, Rotterdam; Deken Pastoor H. A. P. C. v. d. Waarden, Almelo; Prof. Dr. W. van der Woude, Hoogleraar aan de Universiteit, Leiden; J. J. van Wulfften Palthe, In dustrieel, Almelo. du8trieel, Almelo; Dr. Peter van Anrooy, toonkunstenaar. DE HEER SNEEVLIET NIET IN VRIJHEID. De Vierde Kamer van het Amster- damsc.h Gerechtshof heeft reeds heden neslist inzake het verzoek tot invrijheid stelling van den heer Sneevliet. Het Gereohtehof wees het verzoek af.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1