I
3Ëb
fep.
24ste Jaargang
MAANDAG 1 MEI 1933
No. 7496
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
S)e £eid&cheSoii/fcatit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
»ooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 l
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
DE NIEUWE REGEERING.
VERLANGENS
DER R. K. WERKGEVERSVER.
De algemeene R. K. Werbgeversvereeni-
ging heeft heden een Federatievergade-
ring gehouden, welke, zooals de voorzitter
zeide, ten doel had, „den toekomstigen Ka
binetsformateur de wenschen onzer orga
nisatie voor de komende Regeermgspenode
kenbaar te maken".
Aan de rede van den voorzitter mr. M.
P. L. Steenberghe ontleenen we het vol
gende:
DE TOESTAND VAN HET
NEDERLANDS CHE BEDRIJFSLEVEN.
Het zal u niet verwonderen, dat ik de
pessimistische klanken, welke ik op beide
vorige bijeenkomsten over den gang van
zaken in het Nederlandsoh bedrijfsleven
heb doen hooren, thans weder in versterkte
mate moet uitbrengen. Sinds onze vorige
bijeenkomsten is het met het Neder-
landsch bedrijfsleven steil bergaf gegaan.
Ontslag van personeel op groote schaal,
verkorting van werktijd en zelfs sluiting
van tot nu toe goed functionneerende on
dernemingen volgen elkaar in duizeling
wekkende vaart op. Naast den landbouw,
die het zeer hard te verantwoorden heeft,
doch terecht van overheidswege sterk wordt
gesteund, moet de toestand van de indus
trie in de eerste plaats de aandacht van
de Regeering hebben. Helaas beschikken
wij nog steeds niet over de uitkomsten van
de beroepstelling van 1930, dooh voor wie
na 1920 de ontwikkeling van de Neder-
Landsche nijverheid heeft gadegeslagen
moet het duidelijk zijn, dat minstens 40 tot
50 pet. van de Nederlandsohe arbeidende
bevolking in de industrie zijn brood moet
verdienen. Steun aan de industrie is dus
een eisch van zelfbehoud.
BEVORDERING VAN DEN EXPORT.
Onze industrie was steeds voor een groot
gedeelte exportindustrie. Veel is van dezen
export afgesneden door de ontwikkeling
van de economische, monetaire en sociale
verhoudingen in het buitenland. Hierin zal
niet zoo spoedig verandering komen, en
kan de Overheid door ingrijpen weinig ver
anderen. Wel zal de Overheid, evenals het
bedrijfsleven zelf, alles in het werk moeten
stellen teneinde de productiekosten te ver
lagen. Een groot gedeelte van onzen ex
port wordt echter belemmerd door invoer-
bepeTkende maatregelen van het buiten
land. Hier tegen kan de Overheid wel
ageeren, doch dan dient zij zich de mid-'
delen te versohaffen, om op handelspolitiek
terrein met gelijke wapens tegenover het
buitenland te staan. Jarenlang is dit reeds
door onze organisatie betoogd. Na het wei
nig roerend afscheid van Engeland van
de beproefde vrijhandelspolitiek, had men
echter kunnen verwachten, dat ook bij on
ze Nederlandsche aanhangers van boven
genoemde beproefde politiek de vraag zou
opkomen, of wij als eemige Staat zonder
onderhandelingstarief den bitteren econo-
misohen strijd zouden kunnen volhouden.
Dit is echter niet geschied. Ook bij de
jongste onderhandelingen is wel opnieuw
gebleken, dat men zonder wapenen geen
groote resultaten kan bereiken. In het
buitenland heeft men voor onze politiek
slechts een schouderophalen van niet be
grijpen gepaard met een medelijdenden
blik over. Ten deze treft onze Regeering
en de meerderheid van het Parlement het
zware verwijt voor den strijd niet gereed
geweest te zijn. Moge de nieuwe Regeering
een wederkeerigheidspolitiek als een van
de eerste punten van haar program ver
melden.
BINNENLANDSCHE MARKT.
Meer nog dan in normalen tijd is bet be
houd en de versterking van den binnen-
landschen afzet onzer producten een eer
ste eisch. Op de eerste plaats moeten wij
zorgdragen, dat ons eigen erf bewaard
blijft. Een krachtiger en meer doelbewuste
toepassing van de Crisisinvoerwet is voor
de nieuwe Regeering een zware plicht. Te
veel wordt met het nemen van noodzake-
kelijke maatregelen geaarzeld; teveel
wordt gewacht tot de marlet voor maanden
overvoerd is. De vriendelijke behandeling
van het buitenland heeft ons tot nu toe
slechts dank m den vorm van nieuwe ex
portbelemmeringen gebracht. Het is thans
geen tijd om gevraagde contingenteerings-
maatregelen maanden op een beslissing te
laten wachten. Snel en krachtig ingrijpen
is een eisch van zelfbehoud. Dat hierbij in
de eerste plaats de belangen der arbeiders
door behoud van werkgelegenheid een rol
spelen, blijkt wel uit de onlangs gehouden
buitengewone vergadering w* het R. K.
Werkliedenverbond, waarop met klemmen
de argumenten de door mij thans bespro
ken maatregelen werden bepleit. Ook wor
de ons Nederlandsch tarief van invoer
rechten herzien met het oogmerk de in
dustrialisatie van ons land te bevorderen.
Gezien de bij den prijsval opgedane erva^-
rdngen, moge aan specifieke rechten een
ruime plaats worden ingeruimd. Naast con
tingenteeren is voor tal van artikelen een
krachtige tariefpolitiek noodzakelijk. Hier
bij worde aan het bedrijfsleven in zijn strijd
tegen buitenlandsche trusts en kartels de
alom in andere landen gegeven noodzake
lijke steun- verleend.
DEPAJEfTEMENT VAN ECONOMISCHE
ZAKEN.
De afgeloopen 4 jaren hebben overduide
lijk aangetoond, dat ons reeds in 1929 ge
uite verlangen, om een afzonderlijk Depar
tement van Economische Zaken te verkrij
gen, juist was. De overbelasting, mede in
verband met de crisis, maakt eon split
sing van Economische en Sociale Zaken
noodzakelijk. Met alle waardeering voor de
capaciteiten en enorme werkkracht van
Minister Verschuur is toch wel gebleken,
dat van dezen Minister een onmensohe-
lijke taak is gevergd. En vermoedelijk zal
Minister Verschuur zelf de eerste zijn om
onze meening te bevestigen. Economische
Zaken alleen vergen de werkkracht en
toewijding van den geheelen persoon van
den Minister. Onze verlangens op het eco
nomisch gebied onderstrepen deze nood
zakelijkheid. Er bestaan echter meerdere
desiderata op dit gebied. Reeds geruimen
tijd hebben we opheffing van de Eco
nomische en Consulaire Directie van het
Departement van Buitenlandsche Zaken
als zelfstandige afdeeling bepleit. Er moet
meer eenheid in onze economische Depar
tementale organisatie komen. De Directie
van Handel en Nijverheid moet recht
streeks in contact staan met onze consu
laire vertegenwoordigers in het buitenland.
Het bestaande dualisme, welke zoo ge
makkelijk tot concurrentiezucht aanleiding
geeft, moet worden opgeheven. De volle
verantwoordelijkheid voor onze economi
sche politiek moet berusten bij den Minis
ter van Economische Zaken. Ook zal op
dit Departement een nauwere samenwer
king tot stand moeten komen tusschen de
afdeelingen Landbouw en Handel en Nij
verheid. Voor verspilling van kracht en
tijd, voor onderlinge wrijvingen en dubbel
werk mag thans geen plaats meer zijn. Een
krachtige minister van Economische Zaken
aan het hoofd van een goed georganiseerd
Departement aan het welke de algeheele
zorg voor de economische vraagstukken is
toevertrouwd, kan ons alleen door de moei
lijkheden heenbrengen. De taak van dezen
Minster zal zwaar en de keuze van den be
windsman van beslissende beteekenis voor
de Regeering zijn Moge men niet, door
ontheffing eenerzijds, doch door toevoegin
gen van nieuwe diensten anderzijds, de las
ten van dit Departement onnoodig ver-
grooten.
FISCALE POLITIEK.
Bij noodzakelijke nieuw© heffingen zal
eerder naar indirecte dan naar directe be
lastingen gezocht moeten worden.
Hierbij zal echter, meer dan in het ver
leden, gezorgd moeten worden, dat deze
indirecte heffingen geen nieuwe lasten op
de bedrijv©n leggen. Het ontwerp Weelde-
verteringsbelasting en de huidige vorm van
het Ontwerp Omzetbelasting zijn voor
beelden van een verkeerde soort van in
directe heffingen. Juist in dezen tijd moet
eerder steun gezocht worden voor de in
dustrie; invoerrechten verdienen meer aan
beveling dan accijnsen.
SOCIALE POLITIEK.
In de huidige crisisomstandigheden
moet, niet in het minste in het belang van
de sociale verzorging van ons volk, de eco
nomische politiek op den voorgrond staan.
Dit neemt niet weg, dat onze organisatie
er prijs op stelt den toekomstigen forma
teur kenbaar te maken, dat ook bij ons
het verlangen leeft, zoo eenigszins moge
lijk, de bestaande sociale wetgeving te
handhaven. Wel zal hierbij op den voor
grond moeten staan, dat verdere verbete
ringen, welke nieuwe lasten op het bedrijfs
leven zouden leggen, in het belang der
werkgelegenheid vermeden moeten worden.
Alles, wat tot werkverruiming kan lei
den, zal de Overheid ter hand moeten ne
men. Het, helaas zeer laat ingediende
bruggenplan is hiervan een goed voorbeeld
Dat om politieke redenen de oorspronke
lijke opzet van particuliere uitvoering,
waardoor de noodzakelijke spoed gewaar
borgd was, verlaten is, is diep te betreu
ren. Moge de nieuwe regeering het eerste
plan wederom ter hand nemen.
Dat bij de sociale en fiscale politiek de
gezinspolitiek meer dan tot nu toe op den
voorgrond moet staan, behoeft, na de tal
rijke betoogen onzer organisatie door mij
niet opnieuw te worden herhaald.
BEVORDERING VAN SAMENWER
KING. ORGANISCHE OPBOUW
VAN DE MAATSCHAPPIJ.
Geheel in den geest van „Quadragesi-
mo Anno" zal de nieuwe Regeering het
niet lijdelijk mogen aanzien, dat in dezen
moeilijken tijd groote belangen worden
geschaad door een tot 't uiterste gevoer-
den concurrentiestrijd. Ik mooht bij talrijke
gelegenheden de Nederlandsche onderne
mers reeds wijzen op hun plicht, zooveel
mogelijk de samenwerking te bevorderen.
Helaas is er op dit gebied nog zeer weinig
tot stand gekomen. („Quadra gesimo An
no" pleit ook voor samenwerking tusschen
ondernemers èn werknemers. Op dat deel
van de encyoliek wordt in deze rede o. i-
te weinig aandacht gevestigd Red. L.
Crt.). Wat betreft rationalisatie, reorga
nisatie van bedrijven en modern bedrijfs
beheer staat de Nederlandsche onderne
mer aan de spits. Te weinig aandacht
wordt echter besteed aan een meer ratio-
neele productie. Meer overleg tusschen de
producenten onderling is een dringende
eisch. Het buitenland geeft, ons hierin het
voorbeeld. De Nederlandsche ondernemers
zullen de dikwijls krankzinnige concurren
tie, voor zoover dit in hun macht ligt,
moeten beteugelen. Zonder te willen be
pleiten, dat de Overheid ten deze de taak
van de particuliere ondernemers moet
overnemen, zal een stimulans van de zijde
van de Overheid niet kunnen uitblijven.
Er staan te groote belangen op het spel,
dan dat in deze op den duur lijdelijk zal
mogen worden toegezien.
Ik meen hiermede in korte trekken de
hoofdpunten van onze verlangens bij de
Re gee. rinss form a tie te hebben klaar go-
maakt. Aan U om deze verlangens zoo
noodig verder aan te vullen.
Moge de nieuwe Regeering, welke een
geweldige zware taak wacht de kracht
vinden het Schip van Staat door de bran
ding van de Crisis in veilige haven te voe
ren.
PROF. MR. DR.
C. VAN VOLLENHOVEN t
HOLLANDERS IN DUITSCHLAND
GEARRESTEERD.
Op hun doorreis naar Sovjet-Rusland.
De Vereeniging van Vrienden der Sov
jet-Unie deelde ons het volgende mede:
Een Holland8che arbeidersdelegatie, die
op weg was naar de Sovjet-Unie werd op
de doorreis in Duitschland te Hannover
gearresteerd. De delegatie, bestaande uit
negen personen, en behoorende tot diverse
politieke richtingen, o.a. een drietal so
ciaal-democraten, w.o. het raadslid van
Lonneker, de heer P. Langedijk, werd te
Hannover uit den trein gehaald. Daar wer
den zij, hoewel zij allen in het bezit van
geldige paspoorten waren, opgesloten in
de gevangenis. Ook een Duitsche vrouw,
die niets met de delegatie te maken had,
werd gearresteerd. De Hollandsohe consul,
wiens hulp werd ingeroepen, adviseerde, de
delegatie naar Holland terug te zenden.
De delegatie weigerde dit en verlangde
naar Berlijn te worden overgebracht, al
waar op het Russische gezantschap de pas
sen geviseerd moesten worden. Dit werd
tenslotte toegestaan en onder strenge be
waking van S.A.-mannen werden zij naar
Berlijn gebracht, waar zij naar het Karl
Liebknechtbuis werden gevoerd. Hier werd
de bagage en alles wat zij bezaten in be
slag genomen, terwijl de gedelegeerden
zelf werden vastgehouden. Tenslotte werd
aan een van hen toegestaan, zich met de
passen naar het Sovjet gezantschap te be
geven, alwaar onmiddellijk de visa werden
verstrekt. De delegatie kon toen 's avonds
de reis naar de Sovjet-Unie voortzetten en
is gisteren te Moskou gearriveerd.
De delegatie bestaat uit de volgende
personen: D. Radder, Zaandam; P. Lan
gedijk, Enschedé; J. J. Schaefer, Rotter
dam; A. H. Rouwhof, Arnhem; Driesels,
Amsterdam; O. Groen, Rotterdam; C.
Zuurland, Amsterdam; mej. F. de Graaff,
studente in de Russische taal- en letterkun
de te Leiden, wonende te Den Haag en de
secretaris van V.VJ5.U., de heer Sollinga.
Zaterdagavond is na een kortstondige
ziekte geheel onverwacht overleden prof.
mr. dr. O. van Vollenhoven, hoogleeraar
in het adatrecht en het staats- en admi
nistratief recht van Ned.-Indië, Suriname
en Curasao aan de rijksuniversiteit te
Leiden.
Cornelis van Vollenhoven werd den
8sten Mei 1874 te Dordrecht geboren en
werd na zijn lager en gymnasiaal onderwijs
op 22 September 1891 ingeschreven als stu
dent in de rechten aan de Leidsche Uni
versiteit.
Na in 1898 gepromoveerd te zijn vestig
de hij door verschillende publicaties over
het adatrecht der Indonesiërs en over het
internationaal recht de aandacht op zich.
Tot 1901 was hij ambtenaar aan het Mi
nisterie van Koloniën, in welk jaar hij werd
benoemd tot hoogleeraar aan de Leidsche
Universiteit, welk ambt hij aanvaardde op
1 October met een oratie over: Exacte we
tenschap.
Van zijn hand verschenen oa: „Het
Adatrecht van Nederlandsch-Indiö" (I 1906
1918), voor welk rijk baanbrekend werk
hem de Thorbecke-medaille werd toege
kend, „De Indonesiër en zijn grond" (1919),
benevens het bekende werk op volken
rechtelijk gebied met zijn eigenaardige ti
tel: „De drie treden van het Volkenrecht".
Prof. Van Vollenhoven was ridder in de
orde van den Ned. Leeuw, doctor honoris
causa van de universiteit te Amsterdam.
Voor zijn werk: „De drie treden van het
volkenrecht" werd hem als zeer zeldzame
onderscheiding de eereprijs der Thorbecke-
stiohting uitgereikt. Prof. Van Vollenhoven
maakte in opdracht der Nederlandsche re
geering enkele reizen naar Amerika, in 1925
en 1927 als arbiter in het Amerikaansch-
Mexicaansohe geschil.
Het overlijden van dezen hoogst bekwa
men en geleerden mensoh is voor de Leid
sche Universiteit inderdaad een zéér
groot verlies.
Zooals uit de overlijdens-advertentie in
dit nummer blijkt, wordt de dag noch de
plaate waar de begrafenis plaats heeft,
volgens den wil van den overledene, be
kend gemaakt.
MISLUKTE MOORDAANSLAG.
Zaterdagavond heeft in den Guido Gezel-
lestraat te Eindhoven een moordaanslag
plaats gehad op de 21-jarige winkeljuf
frouw O. Romijn.
Een Duitsohe cellist, W. Weinrich, met
wien zij in Duitschland ©enigen tijd ver
keering heeft gehad, kwam hier om haar
per auto te halen. Toen zij weigerde met
hem mee te gaan, loste hij drie revolver
schoten op haar, welke gelukkig het doel
misten.
In zijn auto is de aanrander over de
grens gevlucht, doch de politie heeft hein
in de stad Luxemburg gearresteerd. De
auto is in Eydcn in beslag genomen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Economische Wereldconferentie
komt op 12 Juni bijeen. Een tariefbestand
zal worden voorgesteld. (4e blad).
De Stahlhelmbond en de Nationaal-So-
cialisten. (4de blad).
De President van Peru vermoord en
zijn opvolger gekozen. (1ste blad).
Een orkaan in Mississippi. (Telegram
men).
Alle 1 Mei-optochten In Frankrijk ver
boden. (Telegrammen).
BINNENLAND.
Schitterend St Lydwinaspel van de
Graal te Schiebroek. (4de blad).
Negende lustrum en Centrale Raadsver
gadering van den Ned. R.-K. Volksbond
in het Bisdom Haarlem. (1st© blad).
Twee kinderen te Den Haag door tram
overreden en gedood. (Gem. Bor„ 3de
blad).
Doodelijke motorongelukken bij Arnhem
en Acht (Gem. Ber., 3de blad).
Roofoverval op drie vrouwen te Herpen.
(lste blad).
Verschillende branden. (Gem. Bor„ 3de
blad en Laatste Ber.).
Hollandsche delegatie naar Rusland op
doorreis in Duitschlanl gearresteerd.
(Laatste Ber.).
Mislukte moordaanslag te Eindhoven.
(lste blad).
Hollander in Duitschland gearresteerd.
(lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Go Ahead en Stormvogels winnen in de
kampioenscompetitie. (2do blad).
H.V.V. wint den beslissingswedstrijd
van O.D.S. (2de blad).
Jenny Kastein vestigt een nieuw we
reldrecord 400 M. schoolslag. (2do blad).
De puzzle-wandeling van Rood Wit
(2de blad).
LEIDEN.
Overleden is prof. mr. dr. C. van Vollen
hoven. (lste blad).
De nieuwe n.-i\. r*. o. S. (lste blad).
Donkersteeg, Leiden^Téfef. 1322
STEUNSOIOENEN I
EN HET LEED IS GELEDEN!
NACHTELIJKE OVERVAL OP
DRIE VROUWEN
MET EEN BUIT VAN 250
VERTROKKEN.
In den afgeloopen nacht omstreeks drie
uur hebben bandieten een overval ge
pleegd op drie alleenwonende zusters, van
den Heuvel genaamd, in de Broekatraat
te Herpen.
De indringers haalden de drie vrouwen
uit het bed. Een der zusters word in den
Jtelder opgesloten. Het kelderraam was te
voren van buiten met zakken zand en hout
dichtgemaakt, waarschijnlijk met het doel
eventueel hulpgeroep te smoren. De bei
de andere zusters werden in dekens gewik
keld en in een kamer gesloten. Een van
haar slaagde erin naar buiten te komen.
Zij heeft toen de buren te hulp geroepen.
Intusschcn waren de indringers verdwenen.
Zij hadden alles overhoop gehaald en een
bedrag van 250, dat zij vonden, meege
nomen. Men vermoedt dat er in totaal vijf
personen bij dezen overval betrokken zijn,
waarvan er ©enigen buiten op wacht heb
ben gestaan.