Ste £eid4eh4(3oti/fc<Mtt
25
L
WOENSDAG 12 APRIL 1933
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
STEMT OP 26 APRIL
NO, I VAN LIJST
24ste Jaargang
No. 7481
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cenl per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
V De bezuiniging op defensie
Wij kunnen niet genoeg verlangen en
wenschen, dat de wereld uit haar bewape-
nings-razernij moge worden verlost; en
voor de ontwapening der menschheid moe
ten wij, voorzoover het in ons vermogen
ligt, allen ijveren en werken.
Ontwapening beteekent practiscb ver
mindering van bewapening; een algeheeie
ontwapening zal wel nooit mogelijk of ge
wenscht blijken. Maar vermindering van be
wapening zou reeds zulk een zegen zijn voor
de menschheid, èn omdat het vrij komende
geld zoo veel nuttiger zou kunnen worden
besteed èn omdat daardoor het gevaar van
den onmenschelijken modernen oorlog zou
worden afgewend of verminderd
Ons land streeft naar beperking van
de bewapening, 't Is mogelijk, dat hierin
verder kan worden gegaan en du® verder
moet worden gegaan. Het program der R.
K
De organisatie van leger en vloot dient
beperkt te zijn tot hetgeen noodzakelijk is
voor de handhaving der neutraliteit en
de verdediging der onafhankelijkheid.
binnen de grenzen der eventueels inter
nationale regelingen te stellen.
In den geest van dit program-punt zal
moeten worden gehandeld door elke regee
ring, die op den steun der R. K. Staats
partij wil rekenen!
En c ij f e r s, die duidelijk spreken, zeg
gen ons toch in ieder geval, dat we her
halen het ons land streeft naar be
perking van de bewapening.
Denemarken b.v. het ontwapen
de kleine land zonder gebied overzee
besteedt voor militaire doeleinden van zijn
geheele begrooting 19 pet. Nederland
met zijn millioenenrijk overzee, mot zijn
plaats temidden der Europeesohe „groot
mogendheden" 18 pet. Dat zegt toch nog
wel iets!
En Nederland heeft in den laatsten tijd
op zijn uitgaven voor leger en vloot sterk
bezuinigt
In een verkiezingsblaadje van de S.D.A.
P. wordt den kiezers de volgende o n-
waarheid lasterlijk voorgezet:
Op tal van nuttige uitgaven bezuinigt
de regeering 15 pet. Van elke 100 gld. die
het kostte, moest 15 gld. af.
Behalve bij oorlog.
Daar ban geen 15 percent af.
Dan is men tevreden als elke 100 gld.
uitgaaf met 8 gld. verminderd wordt.
Zoo heeft ieder zijn ooilam.
Van de christelijke regeering en de
christelijke partijen is dat oorlog en ma
rine.
Aan de vruchten zal men den boom
kennen.
Dat is volksmisleiding.
Het rapport-Wel ter had als algemeene
inorm genomen een bezuiniging van 15 pet.
In werkelijkheid is er globaal geno
men 8 pet. bezuinigd. Voor 1932 waren de
uitgaven van den gewonen dienst geraamd
op ƒ588.000.000.
Twee begrotingshoofdstukken hebben
een verhooging ondergaan nJ. Nationale
6ohuld, welk hoofdstuk geraamd was op
74.000.000 en Waterstaat, welk hoofdstuk
te boek stond op 53.000.000. De andere
hoofdstukken zijn voor 1933 36.000.000 ja
ger geraamd.
Op een bedrag van ƒ461.000.000 werd
bezuinigd 36.000.000 of te wel rond 8 pet.
Er zullen wel uitgaven zijn, waarop 15
pet. i® bezuinigd. Niet alle uitgaven zijn
van gelijk groot belang en gelukkig dat er
'bezuinigd kan worden, want: anders zou
het er gek uitzien!
Globaal genomen bedra'agt de bezuini
ging derhalve 8 pet.
Op defensie is echter bezuinigd van
1922 tot 193225 pet.; des ondanks werd
op de begroting 1933 nog een kleine 8 pet.
bezuinigd
De bewering, dat op defensie niet zou
zijn bezuinigd, raakt dus kan noch wal.
Waarheid is, dat op geen begrotings
hoofdstuk scherper werd bezuinigd.
ST. LIDUINA'S VIJFDE
EEUWFEEST.
GR00TSCHE FEESTEN.
Nu de wereld overspoeld wordt met een
vloed van rampen en de menschheid wordt
bezocht door tallo'oze beproevingen, tee
kent zich de lijdensgestalte van St. Lidunia
af als een stralende figuur in het vijfde
eeuwfeest van haarzaligen dood, aldus
schrijft kapelaan A. J. Raaffel®, voorzitter
van het uitvoerend comité voor de St. Li-
duina-feesben, in het zoo juist verschenen
programma-boekje.
De gestalte van St. Liduina brengt ons
voor den geest haar boeteleven, haar hei
ligheid, welke door één gedachte werd ge
dragen en door één kracht werd gedreven:
Christus zoeken en Christus vinden. Op
deze gedachte is het programmal der feest
viering ingesteld; dit feest moet ons iets
leeren in deze benarde tijden.
De kerkelijke plechtigheden worden in
geleid door een voorbereidende novene ter
eere van de Heilige.
Deze zal worden geopend op Zaterdag 22
April des avonds in de St. Liduina-kerk
aan de Nieuwe Haven te Schiedam door
Mgr. H. J. M. Taskin, protonotarius aposto-
licus en president van het Groot Seminarie
Warmond.
Deze zal ook 's Zondags in dezelfde kerk
een pontificale Hoogmis opdragen.
De andere dagen van de novene zijn de
verschillende oefeningen voor leden van
de congregaties e.d. en voor diverse inten
ties. lederen avond tijdens het Lof zal tel
ken® een spreker van naam den roem van
deze Nederlandsche Heilige komen verkon
digen.
Zooals reeds gemeld zal op den slui
tingsdag, Zondag 30 April, Z. H. Exc. Mgr.
J..D. J. Aegenent een pontificale Hoogmis
celebreeren.
Na deze plechtigheid zal dan onder lei
ding van den componist, Marinus Monni
kendam, heb „Alleluja festivale" worden
uitgevoerd.
Des avonds om 7 uur is de plechtige
sluiting van de novene met een pontificaal
Lof, te celebreeren door Z. H. Exc. Mgr.
J. D. J. Aengenent. Onder het Lof zal pa
ter Borromeus de Greeve- O.F.M. de feest
predikatie houden. Tevens worden dar. de
relieken van de Heilige in plechtige proces
sie rondgedragen.
Voor de goede orde in de kerk is voor
die plechtigheden een bijzondere regeling
getroffen. Ook in de andere kerken van
Schiedam zal het feest op bijzondere wijze
worden gevierd.
In de kerk van den H. Joannes den Doo-
per aan de Leuvehaven zal de novene Zon
dag 30 April worden gesloten door een pon
tificale Hoogmis, op te dragen door den
Aartsbisschop Z. H. Exc. Mgr. J. H. C.
Jansen, terwijl in de kerk van O. L. Vr.
Rozenkrans aan het Singel Z. H. Exc. Mgr.
A. F. Diepen een pontificale Hoogmis zal
celebreeren. In de kerk van het Allerhei
ligst Hart van Jezus zal op denzelfden
Zondag Z. H. Exc. Mgr. dr. J. H. J. Lem-
mens een pontificale Hoogmis opgdrageu.
Op een vastgestelden dag zullen in iede
re kerk de reliquiën ter vereering worden
uitgesteld. Het overbrengen zal op plech
tige wijze geschieden.
De bedevaarten.
Gedurende en na de novene-week zul
len, voor zoover momenteel bekend, de na
volgende bedevaarten Schiedam bezoeken:
Op 22 April Nationale bedevaart der R.
K. Verkenners; 23 April Vrouwencongrega
tie uit de Alg. Hulpkerk des Allerh. Ver
lossers te Rotterdam; 24 April Parochies
uit Leiden en omgeving onder leiding van
den Zeereerw. heer Th. Beukers; 25 April
Nationale bedevaart der Federatie van R.
K. Vrouwenbonden.
Op 26 April Nationale medevaart der
Meisjescongregaties onder leiding van den
Zeer Eerwaarden Pater Mulders S.Jen mej.
Persis Bremer Vr. v. N. Om 11 uur Ponti
ficale Hoogmis door Zijne Hoogw. Excel
lentie Mgr. J. D. J. Aengenent.
27 April Parochies uit het Westland on
der leiding van den Zeereerw. heer H. War-
nink; 28 April St. Liduina Vereeniging en
Damescongregaties uit den Haag; 2 Mei Pa
rochie van de H. Liduina uit Haarlem on
der leiding van den Zeereerw. heer L. Schal-
ke. Om 10 uur pontificale Hoogmis door
den Doorl. en Hoogw. heer Mgr. M. P. J.
Möllmann, Vicaris-Generaal van het Bis
dom Haarlem.
Ziehier een koTte opsomming van de
plechtige kerkelijke viering van deze na
tionale feesten.
Niet-kerkelijke viering.
Niet minder grootsch en even schoon op
gezet is het programma voor de niet-ker
kelijke viering. Vooreerst vragen hier om
bespreking de mimische tafereelen.
Het verzoek van het St. Liduina-comilé
om het Leesverhaal, door prof. dr. Alphous
Steger van de Heilige te geven, met eenige
beelden op te luisteren, en alsnog het ge
sproken woord te verlevendigen, was voor
Frank Luns een gereede aanleiding om in
een achttal tafereelen verschillende voor
vallen uit te beelden.
Welke momenten uit het Heilige-leven
hiervoor het meest in aanmerking kwamen,
werd in onderling overleg met den verhaler
Waar het de bedoeling was de. illustra
tie zoo doeltreffend mogelijk te doen zijn,
is hier gebruik gemaakt van „Mimische Ta
fereelen".
Op de daarvoor aangewezen oogenblik-
ken ziet het publiek, op het tooneel, panto
mimisch vertolken, hetgeen door den spre
ker ia verhaald.
De volgende tafereelen zullen worden
vertoond: Het Wonderbare Mariabeeld; De
val op het ijs; De diagnose; De vluchteling;
Het bezoek van den Wijbisschop De ver
zorgster der armen; Li duina's Martelaar
schap; met tot slot een schitterende apo
theose. Hetgeen prof. dr. Alph. Steger voor
al duidelijk heeft willen maken is, dat Li
duina ons, reeds meer dan vijf eeuwen ge
leden, den socialen kant van het lijden leer
de kennen: zij was en is daarom de heilige
van het apostolaat des lijdens, dat is, om
meer dan één reden, de heilige voor onzen
tijd.
De mimische tafereelen zullen worden
opgevoerd op de dagen der novene des
middags, uitsluitend toegankelijk voor de
Bedevaartgangers, terwijl in de week 17
Mei avondvoorstellingen worden gegeven
om 8.30 uur in de Groote Gehoorzaal van
den R. K. Volksbond, Lange Haven, n.l.
Dinsdag 2 Mei, Woensdag 3 Mei, Donderdag
4 Mei en Vrijdag 5 Mei.
Op den inhoud van deze tafereelen ko
men we wellicht nader terug.
Zooals wij al reeds eerder hebben be
richt, zal in het programma ook worden
opgenomen het „St. Liduina Kinderspel".
Daar de jeugd niet passief, maar actief
is en de opvoeders er steeds naar streven,
zooveel mogelijk zintuigen in het onderwijs
te betrekken, meende het z.g. comité school
gaande jeugd tenslotte haar doel het best
te bereiken met een combinatie van spreek
koor, zang en levende beelden.
In Br. Constantius vond het een fijn voe
lend dichter, die een tekst maakte. Geïn
spireerd door de bekende schilderingen van
J. Dunselman in de St. Liduinakapel, be
zong hij in acht gedeelten haar heilig le
ven op een wijze, waarvan mag worden ver
wacht, dat zij niet zal nalaten een opvoe
dende werking op de kinderen uit te oefe
nen.
Na elk tafereel volgt een korte zang met
compositie van Br. Bruno en Br. Lijd win us.
De uitvoering zal plaats hebben in den
namiddag in den tuin achter het nieuwe
klooster.
Voldoende bekend mag intusschen wor
den verondersteld, dat de Graalmeisjes op
d'e Zondagen 23 en 30 April met eenige dui
zenden naar de stad van St. Liduina zullen
trekken om daar hun derde massaspel op te
voeren.
Wij mogen dus gerust zeggen, dat de vie
ring van de St. Liduina-feesten grootsch en
indrukwekkend zal zijn. Mogen deze fees
ten slagen door een groote, echt katholiek
geïnspireerde deelname en dat voorts Li
duina zelf door haar voorspraak zorge, dat
de weersomstandigheden van dien aard
zijn, dat een groote opkomst uit geheel het
land naar Schiedam en een goede afwer
king van het programma mogelijk zullen
zijn.
NEDERLAND EN
DUITSCHLAND.
De Kamerleden Aalberse en Engels
hebben te Assen in een vergadering voor
de Kath. kiezers van Drenthe een rede
gehouden.
Aan het slot der vergadering werd
geklaagd over de hooge tolmuren.
Hierop deelde mr. Aalberse mede, dat
het nemen van maatregelen een gevaar
lijk werk is. Toch kan er een tijd ko
men, dat men die maatregelen moet ne
men, als de handelsverdragen met
Duitschland worden opgezegd. Men zal
de Duitsohe goederen moeten weren, als
Duitschland onze landbouw-producten
weert. Dat zal wel moeilijkheden met
zich medebrengen, maar voor Duitsch
land zal dat nadeel grooter zijn dan voor
Nederland, aangezien Duitschland hier
meer invoert dan Nederland naar
Duitschland uitvoert. Bij dé onderhande
lingen, welke thans gevoerd worden,
mag men dat bedenken en het zal voor
Berlijn gewenscht zijn, daaraan de noo-
dige aandacht te besteden.
Men kan er in Duitschland, zoo ging
spreker voort, op rekenen, dat wij gaar
ne veel offers brengen voor een goede
vriendschap, maar als men dat onmoge
lijk wil maken door de positie van Ne
derland hoe langer hoe slechter te ma
ken, zal men moeten ondervinden, dat
wij dan ook kwade kerels kunnen zijn.
BINNENLAND
DE TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN.
Het aantal stemgerechtigden.
Bij de opgave door het Persbureau V. D.
van het aantal stemgerechtigden voor de
aanstaande Tweede JKajner,verkiezingen zijn
voor de vergelijking abusievelijk de aantal
len kiezers in 1925 in plaats van in 1929
opgegeven.
In 1929 bedroeg het aantal kiezers:
Kieskring I 's Hertogenbosoh 203.328
Kieskring.II Tilburg 186.719
Kieskring III Arnhem 210.434
Kieskring IV Nijmegen 188.799
Kieskring V Rotterdam 293.187
Kieskring VI 's-Gravenhago 229.587
Kieskring VII Leiden 185.313
Kieskring VIII Dordrecht 249.511
Kieskring IX Amsterdam 401.656
Kieskring X Den Helder 177.545
Kieskring XI Haarlem 195.295
Kieskring XII Middelburg 129.761
Kieskring XIII Utrecht 199.529
Kieskring XIV Leeuwarden 210.251
Kieskring XV Zwolle 248.566
Kieskring XVI Groningen 198.371
Kieskring XVII Assen 101.008
Kieskring XVIII Maastricht 216.643
Het totaal aantal bedraagt 3.825.503 of
272.135 minder dan bij de verkiezingen op
26 April a.s.
DE BEDRIJFSRADENWET.
Mr. dr. A. A. van Rhijn onderscheiden.
Tot ridder in de Orde van den Neder-
landschen Leeuw is benoemd mr. dr. A. A.
van Rhijn, administrateur bij de afdeeling
volksgezondheid, voorheen aan het mini
sterie van Economische Zaken en Arbeid,
thans aan het ministerie van Binnenland-
sche Zaken.
Deze onderscheiding houdt verband met
het aandeel, dat de heer van Rhijn, te za-
men met mr. J. Westhof f, toenmaals chef
der afdeeling arbeid van het ministerie, in
de voorbereiding van het ontwerp eener
bedrijfsradenwet, dat dezer dagen tot wet
is verbeven, heeft gehad.
CR IS 1S-V AR KENS WET.
Behandeling aanvragen tegemoetkoming.
Het regeeringsbureau voor de uitvoe
ring van de Crisis-Varkenswet 1932 acht
het, in verband met de herhaaldelijk ge
stelde vraag door belanghebbenden wan
neer de tegemoetkoming kan worden ver
leend voor de als gevolg van de uitvoe
ring van de Crisis-Varkenswet 1932 door
hen geleden schade, gewenscht bekend
te maken, dat een zeer groot aantal ver
zoeken om tegemoetkoming is ontvangen.
Het in te stellen nauwkeurig onderzoek
omtrent dc rechtmatigheid van die aan
vragen is uit den aard er zaak zeer tijd-
roovend.
Eerst als al de aanvragen zijn onder
zocht, kan omtrent de tegemoetkoming een
beslissing worden genomen.
Heffingstermijn verlengd.
De minister van Econom. Zaken en Ar
beid heeft bepaald, dat de termijn, waar
voor de heffingen krachtens de Crisisvar-
kenswet zullen gelden, zal ver.engd worden
tot 27 Mei aanstaande.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Von Papen ontheven van zijn functie van
rijkscommissaris voor Pruisen. (2e blad).
Ook Mgr. Kaas en de Oostenrijksche
bondskanselier Dollfuss te Rome. (2e blad).
Een Joodsche advocaat te Chemnitz ver
moord. (2e blad).
Anti-Duitsche demonstraties in Polen.
(2e blad).
WAR D-INSTI TUUT.
Rector Vullinghs vierde dezer dagen zijn
vijf-en-twin tig ja rig priesterfeest, cn ter
gelegenheid daarvan is het tijdschriftje
van het Ward-instituut in een prachtge
waad gestoken.
„Do kinderzang-methode, die hij' uit
Amerika op onzen Nederlandschen
bodem heeft overgeplant, blijkt zoo
veel levenskracht te hebben en zoo
veel vruchten te beloven, dat onze
groote liturgisten daarin heb n&ddel
zien om binnen korten tijd tot een
volmaakten kerkclijkcn volkszang te
komen, en dat vele officieole ontlor-
wijs-verslagen van school- en muziek-
inspectic er melding van maken met
bijzonderen -lof".
Aldus Pastoor Beukers, de voorzitter
van de Ned. St. Gregoriusver. in zijn feli
citatie aan den jubilaris.
NIEUW SANATORIUM R. K. WERK-
LIEDENVERBOND.
Zooals bekend, is do R. K. Vereonigiiig
tot Bestrijding der Tuberculose „Herwon
nen Levenskracht'', Instelling van hotl-t'. K.
Werkliedenverbond in Nederland, bezig
met den bouw van een nieuw Sanatorium
„Berg en Bosch" te Bill hoven.
De bouw is nu zoover gereed, dat de ope
ning van heb nieuw „Berg en Bosch" zal
plaats vinden op Dinsdag 18 Juli a.s.
Z. H. Exc. Mgr. J. H. G. Janssen, Aarts
bisschop van Utrecht, heeft zich bereid
verklaard, te voldoen aan het verzoek, om
op genoemden datum 't Sanatorium te ope
nen.
SANEERINGSPLAN BLOEMBOLLEN-
BEDRIJF.
Na Paschen in de Tweede Kamer.
De Tweede Kamer zal in de week na
Paschen bijeengeroepen worden om de
Landbouw-bevocgdheden-wet in beperkter
vorm in behandeling te nomen, waardoor do
uitvoering van do bloembollcn-sanoorings-
regeling mogelijk zal zijn.
„HET TEEKEN DES KRUISES".
De Regeering grijpt niet in.
Op de vragen van het Kamerlid Van Dis
betreffende het doen van stappen door de
Regeering tot het verbieden van de vertoo
ning van de film „Het tee ken des Kruises"
heeft Minister 'R'uys de Beorenbrouck ge
antwoord, dat het hem bekend is, dat bij
sommige groepen van de bevolking bezwa
ren bestaan tegen de vertooning van deze
film. Andere groepen, waarondor ook be-
hoorende tot kringen, waaruit de bezwaren
werden vernomen, declen deze bezwaren
niet.
De keuring van films is ingevolge de
Bioscoopweb opgedragen aan de Centrale
commissie voor de keuring van films. Ilior-
mede zou zich onder de bestaande wetge
ving niet verdragen een ingrijpen, als in de
laatste vraag bedoeld.
IN DEN KIESKRING LEIDEN:
