24ste Jaargang VRIJDAG 31 MAART 1933 No. 7471 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN De Joden boycot in Duitschland VOORNAAMSTE NIEUWS. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geillustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I! GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentien 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin ba trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit VIER bladen. V Waarom stemmen op de R.K. Staatspartij? Waarom stemmen we op Woensdag 26 April op de R.-K. Staatspartij? 14 Omdat de R.-K. Staatspartij is een Volkspartij in den goeden zin des woords. Wij willen vandaag op deze plaats een ander aan het woord laten. Een collega van „De Tijd" heeft nog eens opgezocht het verslag eener rede, wel ke mgr. Nolens vóór de verkiezing in 1925 te Venlo heeft gehouden en dat in zijn blad herdrukt. Wij willen ook onze lezers graag nog eens laten luisteren naar wat deze groote Staatsman en politieke leider van de Katholieken toen meende te moeten zeggen en veroorloven ons daarvoor dat zelfde verslag te gebruiken. „In geen enkele partij is alles zoo in en door de kiezers van „onderop" gere geld. Wij hebben één program en ééne Katholieke partij. Ik moet nog spre ken over doen en wezen dier ééne Ka tholieke partij; maar ik kan het niet korter en beter doen, dan door te her halen, wat ik zeide bij de Algemeene Beschouwingen: „Het doel, dat de Katholieke partij steeds bij al haar handelingen voor oogen stond en moet staan, is het algemeen belang. Het alge meen belang, omvattend met bet be lang van den staat als eenheid de veelzijdige belangen van alle groepen en lagen der gèheele bevolking. De Katholieke partij kan en mag niet zijn de partij van een enkelen stand, van arbeiders (en ambtenaren!) even min uitsluitend als van werkgevers; van niet-bezittenden evenmin uitslui tend als van industrie en landbouw. Zij rekent te behooren tot het alge meen belang de handhaving en verde re doorwerking der christelijke begin selen in het staatsbestuur; en acht niet alleen het bestrijden daarvan, maar ook bet negeeren er van een ramp voor het land. Zij acht zich ge roepen, te waken voor de vrijheid en de belangen der Kerk. Zij is een volkspartij in den goeden zin des woords, omvattende alle Katholieke burgers van elk beroep, bedrijf en stand. Met deze waren aard hebben de gekozenen rekening te hou den maar eveneens de kiezers. Aan de kiezers is op 1 Juli het woord. Wie zich niet blind staart op een salariskwestie, zal inzien, dat het gaat om de hoogste beginselen. Dat elk Katholiek verplicht is te stemmen op de Katholieke lijst. Wij hopen we derom een rechtsch bewind te verkrij gen maar, zelfs wanneer wij in de op positie zouden komen, zullen wij dat altijd loyaal doen, zooals de Katholie ke partij steeds geweest is. Wat is in het algemeen belang, zullen wij steeds steunen, wie het ook voorstelt. Wij stemmen Katholiek, omdat de organisaties zich hebben uitgesproken voor program en candidatenlijsten. Andersdenkenden vinden het natuur lijk, van-zelf-sprekend, dat wij Katho liek stemmen, omdat wij Katholiek zijn. Als onze polibeke eenheid zou te Joor gaan, zouden zij ook denken aan het verlies onzer eenheid op ander gebied. Wij stemmen Katholiek, om dat het de ware alles omvattende volkspartij is; omdat alleen de rech terzijde regeeren kan. Ook om be waard te blijven voor gevaarlijke proefnemingen op economisch gebied." Een groote en onverdeelde Katholieke Staatspartij zal in de jaren, die nu komen, veel kunnen bereiken voor Land en Volk voor de belangen van héél het volk zal zij opkomen, omdat zij is zooals Mgr. Nolens het zeide een volkspartij in den goeden zin des woords MORGEN WORDT HET ERNST Instructies van het centrale comité POSTEN VOOR JOODSCHE WINKELS. Het wordt thans meer en meer duidelijk, hoe de Hitlerianeu voornemens zijn, het boycotten van Joodsche zaken in Duitsch land, dat op Zaterdagmorgen a.s. om 10 uur zal beginnen, ten uitvoer te brengen. Het „Centrale comité tot afweer van de Jood-sche gruwel- en boycot-hetze" heeft thans zijn "instructies uitgevaardigd, waarin o.m. het volgende voorkomt: „De cómité's van actie, welker leden in geenerlei relatie tot Joden mogen staan, stellen onverwijld vast, welke zaken, wa renhuizen, bureaux enz. zich in Joodsche handen bevinden. Dit geldt natuurlijk voor alle zaken, die zich bevinden in handen van leden van het Joodsche ras. Gods dienst speelt hierbij geen rol; katholiek of protestantsch gedoopte zakenlieden of particulieren van Joodsch ras moeten hier bij oveneens als Joden worden beschouwd. Firma's, waarbij Joden uitsluitend finan cieel geïnteresseerd zijn, vallen onder een regeling, welke later zal worden getroffen. Is de echtgenoot van de niet-Joodsehe eigenares van een zaak een Jood, dan wordt de zaak als Joodsch beschouwd. Het zelfde is het geval, wanneer de eigenares een Jodin, haar echtgenoot echter geen Jood is. Eenheidsprijswinkels, warenhuizen, groo te bedrijven met filialen, die zich in „Duit- sohe" handen bevinden, vallen niet onder deze boycot-actie. Ook de Wool worth-een heidsprijswinkels vallen niet daaronder. De z.g. Wohlwert-eenheidsprijswinke.s eehter zijn Joodseh en moeten dus geboycot worden. De cómité's van actie leveren de lijsten der Joodsche zaken bij de nationaal- socialistische stormafdeelingen in, opdat deze Zaterdagmorgen 1 April precies 10 uur 's morgens de wachtposten kunnen uitzetten. Deze wachtposten hebben tot taak, het publiek te waarschuwen, dat de door hen bewaakte zaak Joodsch is. Hoe is hun verboden, geweld te gebruiken. Ook is het verboden, de zaken te sluiten. Ten einde Joodsche zaken kenbaar fce maken, moeten aan de ingangen daarvan aanplakbiljetten of borden met gele vlek ken op zwarten ondergrond worden aange bracht. De geboycotte Joodsche zaken mogen geen niet-Joodsche employé's en arbeiders ontslaan, deze employé's en arbeiders mo gen ook niet worden opgezegd. Wanneer een Joodsche zaak uit eigen beweging haar deuren sluit, dan is dit niet als gevolg van eenig geweld, aldus de instructie en de eigenaars der zaak hebben geenerlei voorwendsel, personeel op staanden voet te ontslaan, de uitbeta lingen van loonen en salarissen te weige ren of daarop kortingen in te houden. Stroomannen helpen niet. Er zijn bij het oentrale comité talrijke berichten ingekomen, aldus de instructie, volgens welke Joodsche zakenlieden hun zaken aan „Duitsche stroomannen hebben overgedaan, om zich aan de gevolgen van den boycot te onttrekken. Zaken, waarbij dit geschied is, zullen voor den duur van den boycot als Joodsche zaken worden be schouwd. De cómité's van actie houden Vrijdag 31 Maart a.s. 's avonds in alle steden met goedkeuring van de politieke leiders groo te massa-betoogingen en demonstratie-op tochten. Zaterdagmorgen uiterlijk 10 uur moeten de aanplakbiljetten met de boycotprocla matie in alle steden en dorpen te bestem der plaatse worden aangebracht. Tijdens bet begin van den boycot zullen vrachtauto's met de volgende transparau ten in de hier aangegeven volgorde door de straten rijden: „Tot afweer van de Jood sche gruwel- en boycothetze"; „boycot alle Joodsche zaken"; „koop met in Joodscüe warenhuizen"; „gaat niet naar Joodsche advocaten"; „vermijdt Joodsche artsen' „de Joden zijn ons ongeluk". Ter financiering van de beweging orga- niseeren de cómité's collectes bij de „Duit sche" zakenlieden. De tekst van dit aanplakbiljet is door het centrale comité opgesteld. Groote hoe veelheden van deze biljetten zullen uiter lijk morgen aan de gouwleiders worden toegezonden. De plaatselijke cómité's van actie, zoo verklaart de instructie ten slotte moeten er voor zorgen, dat de uitvoeringsbepalio gen van het centrale comité „tegen de Joodsche gruwel- en boycothetze" door de geheele pers op een wijze, overeenkomstig de beteekenis van den inhoud, worden ge publiceerd. Anti-Joodsche maatregelen bij het onderwijs verlangd. De nationaal- socialisten in Pruisen zijn thans een actie begonnen voor het verdrin gen van de Joden, zoowel onderwijzers ais leerlingen, uit de scholen. Eenige leden van hun Landdagfractie hebben namens de fractie een brief gericht tot den rijkscommissaris Rust, waarin zij o.m. verklaren, dat het „ondraaglijk is, wan neer thans nog Joodsche onderwijzers aan Pruisische instellingen van onderwijs les geven, terwijl „Duitsche" frontsoldaten ah hulponderwijzers met onvoldoende bezoldi ging in hun eigen vaderland van de eene plaats naar de andere worden gestuurd". Voorts achten zij het een „onmogelijken toestand, dat de Duitsche onderwijsinrich tingen ook nog slechts in eenerlei opzicht rekening houden met de aanmatiging van Joodsche leerlingen van beiderlei kunne". Daarom worden de volgende maatregelen door de fractie verlangd: 1. Alle Joodsche, d.w.z. van Joden af stammende personen, moeten onmiddellijk door verlof of ontsla-g uit alle Pruisische inrichtingen van onderwijs verwijderd wor den. 2. Voor de Joodsche mannelijke en vrou welijke leerlingen en studenten wordt de numerus clausule ingevoerd, d.w.z. één pro cent van het aantal leerlingen van een school mag Joodsch of van Joodsche af komst zijn. Joden te Breslau mogen niet meer naar het buitenland. De hoofdcommissaris van politie te Bres lau heeft bevolen, dat 11e Duitsche burgers van Joodsch geloof, of die vroeger Jood waren, en die in het bezit van een pias- poort zijn, zich vóór 3 April au», aan het politiebureau moeten vervoegen; de pas sen worden teruggegeven, nadat zij alleen geldig zijn verklaard voor het binnenland. DeZe maatregel is genomen ter vermijding van een verdere ophitserij tegen de natio nale regeering door Duitsche Joden, o.w ook uit Breslau, in het buitenland. Tevens wenscht men overtreding van de deviezen- bepalingen te beletten. OOK TE WEENEN JODEN VERVOLGING. Een groep van ongeveer 1000 natio naal socialisten heeft te Weencn een optocht gehouden, orn tegen de Joden te protesteeren. De deelnemers riepen her haaldelijk „Weg met de Joden"! Vele Joodsche zaken werden gesloten. De po litie dreef tenslotte de betoogers uit een. Een 60-tal personen werden gear resteerd. COMMUNISTEN IN GELSENKIRCHEN GEARRESTEERD. Een springt uit de derde verdieping. Te Gelsenkirchen zijn vijftien commu nistische leiders gearresteerd wegens het voorbereiden van hoogverraad. Een groote menigte documenten en eenige wapens zijn in besla-g genomen. Voorts werd de leider van den bond tot bestrij ding van het fascisme, de communist Paul Trapp, gearresteerd. Toen de politie bem in den afgeloopen nacht in zijn schuilplaats had opgespoord en tot ar restatie wilde overgaan, sprong Trapp uit een raam van de derde verdieping op de binnenplaats. Hij werd slechts licht VERMOEDELIJK ONTSLAG VAN ALLE BURGEMEESTERS. In goed-ingelichte kringen wordt ver klaard, dat waarschijnlijk maatregelen zullen worden genomen voor do beroe ming van nieuwe burgemeesters in bijna alle Duitsche gemeenten. De burgemees ters, die thans nog in functie zijn, wer den voor twaalf jaar aangesteld en de meesten zouden nog verscheidene jaren in dienst moeten blijven. Bij ontslag zouden deze functionarissen recht hebben op uitkeenng van hun volle bezoldiging, doch de regeering zou van plan zijn als maximum-bedrag 300 mark vast te stel len. Een dergelijk besluit zou echter niet van invloed zijn op het standpunt der regeering ten aanzien van de uit- keering van wachtgelden aan gewezen Marxistische ambtenaren. Alle leden van den centralen bedrijfs- raad van Berlijn zijn afgetreden. Het dagelijksch bestuur wordt vervangen door een commissoriale commissie, wel ker leden allen lid zijn van de nat.-soc. partij. NOG MEER STAHLHELM-LEIDERS GEARRESTEERD. Na Brunswijk is het thans ook in de Palts tot strubbelingen tusschen den Stahlhelm en de nat.-socialisten geko men. Te Welterswoog en Germsheim zijn de kampementen van den arbeids dienst van den Stahlbelm door de nat.- socialisten bezet. Voorts zijn verscheiden Stahlhelm-leiders te Spiers, Zweibrüc- ken, Neustadt a. d. Haardt en Land- stuhl gearresteerd. DE KATHOLIEKEN IN DUITSCH LAND EN HET NATIONAAL SOCIALISME Wij laten hier volgen den volledigen tekst van bet jongste besluit van de Ful- daër bisschoppen-conferentie, in de verta ling van de „Msbd.': „De opperherders der Duitsche diocesen, aldus het bisschoppelijk schrijven, hebben om gewichtige redenen, welke herhaalde lijk uiteengezet zijn, m hun herderlijke zorg voor het ongeschonden behoud van het Ka tholiek geloof en ter bescherming van do onaantastbare plichten en rechten der Katholieke Kerk, een afwijzende houding door verboden en waarschuwingen tegen over do nationaal-socialistische beweging aangenomen, welke zoo Lang en in zooverro van kracht zouden blijven, als deze rede nen bleven voortbestaan. Thans móet erkend worden, dat door den hoögsten vertegenwoordiger der rijdsregee- ring, die tegelijketijd de autoritaire leider dier beweging is, openlijk en plechtig ver klaringen zijn afgelegd, waardoor rekening wordt gehouden ibet de onschendbaarheid der Katholieke geloofsleer en met de on veranderlijke plichten en rechten der Kerk, terwijl de volkomen (vollinhaltliche) gelding der door de afzonderlijke Duitsche landen met de kerk gesloten staatsverdragen door de rijksregeering uitdrukkelijk gewaarborgd wordt. Zonder de in zijn vroegere maatrege len liggende veroordeeling van bepaalde godsdienstig-zedelijke dwalingen op te hef fen, meent derhalve het Episcopaat het vertrouwen te mogen koesteren, dat Je reeds vermelde algemeene verboden en waarschuwingen niet meer als noodzakelijk behoeven beschouwd te worden. Voor de Katholieke Christenen, voor wie do stem van hun Kerk heilig is, is ook in het huidige tijdsbestek geen bijzondere aanmaning tot trouw tegenover de recht matige overheid en tot gewetensvolle ver vulling van hun staatsburgerlijke plichten met principieele afwijzing van elk illegaal of revolutionnair optreden, noodzakelijk. Gelden blijft de zoo vaak in plechtige be woordingen tot alle Katholieken gerichte vermaning, steeds waakzaam en vol offer zin op te komen voor vrede en maatschap pelijke welvaart van het volk; voor de be scherming van den Christel ijken godsdienst en de zeden; voor de vrijheid en de rechten der Katholieke Kerk en voor de bescher ming der confessioneele school en der Ka tholieke jeugdorganisaties. Gelden blijft voorts de vermaning tot de politieke en soortgelijke vereenigingen en organisaties om in kerk en kerkelijke func ties, uit eerbied voor dezer heiligheid te vermijden, wat politieke of partij-de monstratie zou kunnen schijnen en daarom aanstoot zou kunnen geven. Gelden blijft tenslotte de zoo vaak cn zoo dringend herhaalde aansporing om voor de uitbreiding en de doeltreffendheid der Katholieke vereenigingen, welker arbeid zoo buitengewoon zegenrijk voor Kerk, volk en vaderland, voor Christelijke cultuur eu socialen vrede is, steeds met vèrzienden blik en met trouwe, offervaardige eensge zindheid op te komen". Zoo men deze „Kundgebung", dit Man dement aandachtig overleest en overleest zal men het eens zijn met de opmerkingen, welke wij gisteren naar aanleiding daarvan meenden te mogen maken. Wij hebben toen voor ons een résumé van het Wolffbureau, dat het essentieele op de meeste punten o.i. vrij goed heeft weergegeven. Dit schrijven van de Bisschoppen illustreert allerduide lijkst de groote moeilijkheden, waarvoor de Katholieken in Duitschland staan, waar de gevaren voor Kerk en Maatschappij van alle kanten dreigend zijn en zij tot taak en plicht hebben het kwaad dier gevaren zoo veel mogelijk te keeren en ook, als 't noodzakelijk is, zich bij het minste van twee kwaden neer te leggen. TWEEDE KAMER Het Landbouwcrisis ontwerp De groote bevoegdheden welke de regeering wenscht De Kamer was bijeen geroepen om te beslissen over de vraag of zij bereid zou zijn het door de regeering ingediende 1 Landbouwcrisisontwerp alsnog in de at- BUITENLAND. De anti-Joodsche boycot in Duitschland. (lste blad). De houding der Katholieke bisschoppen tegenover de nationaal-socialistische bewe ging. (lste blad). Het RussischEngelsche conflict ver scherpt (2e blad). BINNENLAND. De nieuwe Crisisbevoegdheidswet in de Tweede Kamer, (lste blad). Verschillende zware boerderijbranden. (Gem. Ber. 4de blad). Veehouder te Vreeland verdacht van brandstichting. (Gem. Ber. 4de blad). LEIDEN Zware cafébrand in de Nieuwstraat. Be woners met moeite gered, (lste blad). deelingen te onderzoeken en daarna met spoed in openbare vergadering te behan delen want al de overige wotsontwerpjos waaromtrent de Voorzitter afdeeling*- onderzoek voorstelde waren van geen bc- teekenie. Behalve eenige naturalisatie-wet jes, grensregelingen en dergelijke waren er weliswaar verschillende steunwetjes bij; maar daarover wordt in deze tijden zelfs niet meer gepraat. Erkend dient, dat het voorstel der regee ring van dien aard is, dat een deniission- naire Kamer het al zeer bezwaarlijk kan afhandelen. Do regeering vraagt in dit wetsontwerp bevoegdheden van zeer vèr- strekkenden aard, nog verder strekkend dan tijdens den oorlog het geval was. Zij zal, indien zij over de gevraagde bevoegd heden de beschikking krijgt, feitelijk den geheelen Nederlandsche Landbouw in al zijne vertakkingen aan regelende voor schriften kunnen onderwerpen. Zij zal be paalde culturen kunnen stopzetten, andere kunnen beperken enz. enz. Maar niet al leen op het gebied van den landbouw, doch ook op het geheele terrein der industrie, welke landbouwproducten verwerkt, krijgt de regecring de meest vérstrekkende be voegdheden, indien dit wetsontwerp wordt aangenomen. Zij zou in staat zijn, om een voorbeeld te noemen, de geheele margarine- industrie 8top te zetten, ja zelfs de wolwe verijen, ajle fabrieken, die vlas verwerken enz. enz. De bevoegdheden der regeering strekken zich zelfs nog veel verder uit, wanneer dit voorstel wet wordt. Aangezien ook het vervoer van landbouwproduc ten geheel door de regeering zou kunnen worden geregeld, zou zij zelfs ten aanzien van den invoer uiterst belangrijke maatree gelen kunnen treffen. In normale omstandigheden of zelfs in abnormale omstandigheden van minder ca- tastrophalen aard dan de nu bestaande, ware het zeker ondenkbaar, dat een ont bonden Kamer, vlak voor de verkiezingen, zulk een wetsontwerp zou behandelen. De bezwaren van do heeren L o v i n k (C.H.), Knottenbelt (V.B.) en zelfs W ij n- k o o p (C.P.) tegen deze haastige behande ling waren dan ook wel op zichzelf gemo tiveerd. Maar, zooals de heeren A 1 b a r- d a (S.D.A.P.) en Aalberse (R.K.) ver klaarden, behooren dezo werkelijk met ca- tastrophale rampen dreigendo tijden als meer dan voldoonde reden te gelden tot het bewandelen van een geheel ongewonen weg. En de heer Oud (VJ).) voegde hieraan toe, dat men immers in het wetsontwerp ten aanzien van bepaalde bevoegdheden de medewerking der Kamer kan vastleggen. Het verzet der Kamer tegen onderzoek in de afdeelingen wa»-hiermede overwonnen; en een voorstel-W ij n k o o p om het wets ontwerp niet in de afdeelingen te onder zoeken, verwierf alleen de stem van dea heer Wijnkoop zelf. Het staat echter nog niet vast, dat de Kamer óók bereid zal blijken het wetsont werp af te werken. De heer C o l ij n (A.R verklaarde uitdrukkelijk, dat zijne instem ming met de behandeling in de afdeelingen niet mocht worden opgevat als een bewijs van bereidvaardigheid om tot openbare be- handeling over te gaan. Na tleze beslissing ging de Kamer tot het afdeelingsonderzoek over. Vermoede lijk zal zij Donderdag a.s. in openbare ver gadering bijeengeroepen worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1