Hitier krijgt zijn volmachten
24ste Jaarrang
VRIJDAG 24 MAART 1933
No. 7465
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I!
GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
De Katholieken in Duitschland
De twee Katholieke partijen in Duitsch
land, Centrum en Beiersohe Volkspartij,
hebben gisteren in den Rijksdag gestemd
voor de bekende machtigingswet, waarbij
aan Hitler een uitbreiding van bevoegdhe
den wordt verleend, welke haast gelijk
staat met een blanco-volmacht.
Het Centrum en de Beiersche Volkspartij
hebben aldus gehandeld niet omdat
zij principieele voorstanders zijn van een
dictatuur. Zij hebben aldus gehandeld
ondanks dat zij principieel tegen
een dictatuur zijn.
Men leze met aandacht na de verklaring,
door den Centrum-leider mgr. Kaa-s afge
legd. En hieruit kan men concludeeren, dat
het Centrum medewerking met de regee
ring, die er nu eenmaal is, noodig
acht inhet belang van het land
noodig acht om erger te voorkomen.
De vraag is gewettigd, of het Centrum
zich ooit in zulk een moeiehjke positie heeft
bevonden als in dit geval. Zij had zich kun
nen stellen in een „oorlogspositie" tegenover
het bewind-Hitier. waardoor een voor de
Katholieken zoowel als voor het
geheele land zeer bedenkelijke toe
stand zou zijn ontstaan. Indien de machti
gingswet niet zou zijn aangenomen, zou de
rijksregeering tóch niet geweken zijn, en
zou zij getracht hebben, op andere wijze
haar zin te krijgen, tegen de Katholieke
partijen in. En zou onthouding van steun
aan de Hitler-regeering ook niet prac-
tisch beteekent hebben: steun aan de
Communisten, met als kans voor het land
de rampzalige toestand van een fel anti
godsdienstig communistisch schrikbewind?
Men oordeele over de houding der Katho
lieke partijen in Duitschland daarom niet
gemakkelijk en luchthartig.
Waarom stemmen op de
R.K. Staatspartij?'
Waarom stemmen we op Woensdag 26
April op de R.-K. Staatspartij?
8. Omdat wij de les van onzen Marxisti
sche n tegenstander verstaan.
Welke les wij hier bedoelen?
Dezer dagen werden in een verkiezings-
geschrift van de S.D.A.P. alle aanhangers
van de S.D.A.P. opgeroepen, de eenheid te
bewaren kost wat kost. Woordelijk zegt
het geschriftje:
Versnipper de krachten niet door het
steunen van kleine machtelooze groepen,
die hoogstens in staat zullen zijn een
even machtelooze enkeling naar het par
lement te sturen, om wiens woord nie
mand iets geeft, omdat er geen reëele
volksmacht achter staat. Vormt door uwe
eenheid ééne machtige, sterke partij, in
staat en bereid om in daden om te zet
ten, wat gij door uwe stemmen hebt uit
gesproken. f
De „Limburger Koerier" schrijft naar
aanleiding hiervan het volgende:
„Verstaat gij, Katholieke kiezers, de les
van den marxistischen tegenstander?
Niets heeft de S.D.A.P. onbeproefd ge
laten, om de eenheid van de R. K. Staats
partij te breken. Iedere afvallige uit de ge
lederen van de Staatspartij werd in de so
cialistische pers om het hardst bejubeld.
Waarom? Het antwoord geeft ongewild het
socialistisceh verkiezingsgeschrift nu de
roode heeren zelf belaagd worden door een
heirleger van kleine revolutionnaire par
tijtjes, en vreezen aan deze partijtjes een
gedeelte van hun kiezers kwijt te raken.
Nu betoogen zij plotseling luidkeels (en
overigens zeer juist!), dat voor alles de
eenheid bewaard moet worden, en dat ver
snippering van krachten slechts tot mach
teloosheid leidt. Dat woord is ook tot on3
gesproken
Wie dissidenten-groepjes steunt, welke
van te voren reeds tot machteloosheid zijn
veroordeeld, mist het verantwoordelijk
heidsbesef, dat van den kiezer gevraagd
mag worden, en handelt als Katholiek in
deze zoo ernstige tijden nu, naast een
schrikbarenden economischen nood, onder
aanvoering der marxistische partijen in bij
na ieder land (zie Mexico, zie Spanje, zie
Rusland, zie Duitschland tot vóór kort, zio
de door de socialisten gesteunde steeds
driester optredende Dageraadsactie in Ne
derland 1) het christendom in zijn meest
elementaire rechten wordt bedreigd al
evenzeer op onverantwoordelijke wijze.
Meer dan ooit geldt voor ons het: Siuit
de gelederen. In eenheid voorwaarts!"
Wij willen het voor vandaag hierbij laten.
„De waarheid is een teere
zaak.
Waar het de S. D. A. P. geldt, neemt de
R. K. „Leidsche Courant" het niet erg
nauw.
Zal het orgaan zijn fouten erkennen
Aldus de sprekende opschriften boven
een artikeltje in de „Vooruit", waarop wij
slechts met een enkel woord willen reagee-
ren. Slechts mei een enkel woord, omdat
het artikeltje met de minste houvast geeft
voor een geóachtenwissehng en de schrijver
er van volkomen maar dan ook vol
komen, voor de volle 100% op zichze.f
van toepassing laat worden, wat hij g e-
heel ten onrechte aan de „Leidsche
Courant" verwijtl.... Hij schrijft n.l.
Om de r.-k. arbeiders nu echter bang
te maken voor de S.D.A.P. komt de
hoofdredactie nog eens met den leuter
praat, dat de 3.D.A P. feitelijk precies
hetzelfde is als de communistische
partij. Ge weet dat de communist
Knuttel in den raad zei, dat hij scherp
tegen den godsdienst was. Nu blijkt de
S.D.A.P. toch hetzelfde te zijn als de
C.P.H., dus de S.D.A.P. is ook fel tegen
den godsdienst.
Een redeneering. die nogal doorzich
tig is en geen erg hoogen dunk geeft
van het logisch denken van deze hoofd
redactie.
Verder heet het, dat wij „de tactiek
der communisten als einddoel beschou
wen"' en aldus de „Vooruit" dan aan ons
adres „daar zit nu het vuiligheidje, dat
de redactie hier (laten we hopen onbewust)
uithaa.t".
Al dat fraais is bedeeld als reactie op
een artikeltje in ons nummer van 17 Maart.
Ma a rdaarin hebben wij, natuurlijk,
met geen enkel woord gezegd of ge
ïnsinueerd (wat inderdaad „leuterpraat"
zou zijn), „dat de S.D.A.P. feitelijk precies
hetzelfde is als de communistische partij
En van al dat andere 6taat in ons artikel
tje ook niets!!
Met den schrijver van „Vooruit'" willen wij
wel van gedachten wisselen, indien hij
hij veroorloove ons deze voorwaarde zich
een part ij toont; niet praat in de ruimte
uit ons door hem gewraakt artikel van
hem in den vervolge liever maar raak pra
ten, als het niet al te erg wordt. Maar wij
beloven hem te zullen antwoorden, als hij
uit ons door hem gewraakt aritkel van
17 Maart citeert en dan van ons ver
langt een onzerzijds gedane concrete be
wering tebewijzenofinte trek
ken. Heusch aan dat verlangen zullen
wij dan voldoen. Maar 't zal niet noodig
zijn, veronderstellen we!
V Woorden en daden
In een propagandablad voor de a.s. ver
kiezing geeft de Vrijheidsbond een zeven
tal „feiten, die niet iedereen weet" een
aantal, dat natuurlijk te vermeerderen is,
en waarop wij hier een zeer bescheiden
aanvulling willen geven met slechts één
ander feit.
Bedoeld propagandablad begint dè me-
dedeeling van ieder dezer zeven feiten met:
„weet ge". En het op de laatste plaats
genoemde feit luidt:
„Weet ge, dat wij het onder deze om
standigheden onzen plicht achten het Ne-
derlandsche volk te zeggen, dat het gan-
sche levenspeil vooral van de overheids
lichamen omlaag moet, omdat anders een
financieele debacle en de daarmede ge-
ALLEEN DE SOCIALISTEN STEMDEN TEGEN
De rijkskanselier zet het regeerings program uiteen
DE REGEERINGSVERKLARING.
Gistermiddag te half twee kam de Rijks
dag in tweede zitting bijeen. De zaal en
de tribunes waren weer tot de laatste
pla-rts bezet.
Hitler werd bij het binnentreden door
zijn partijgenoot en. die van hun zet els op
rijzen, begroet. Hij ging op zijn plaats als
afgevaardigde zitten, terwijl de ministers
von Neurath en graaf Sebwerin Krosigk
aan de regeeringstafel plaats namen.
President Goering opende de vergadering
met een korte toespraak.
Nadat de Rijksdag de wijziging van het
reglement van orde vervolgens had aange
nomen en de vrijlating van de soc. afge
vaardigden, die in verzekerde bewaring
zitten, had geweigerd volgde de regeerings-
verklaring.
Hitler, in de bruine partijuniform ge
kleed, werd met een drievoudig „heil 1" ge
roep van de nat. soc. begroet.
Het program van den wederopbouw van
volk en rijk vloeit voort, aldus de rijkskan
selier, uit den groeten nood van ons poli
tiek, moreel en economisch leven.
Het is de overtuiging, dat de ineenzin-
kirg haar oorzaak had in inwendige defec
ten van het volk.
Het is het doel der regeering, die ge
breken uit ons volksleven uit te roeien.
Het door de Marxistische dwaalleer
systematisch bewerkte ver pal der natie,
van de wetten de onvereenigbare tegen
stellingen op het gebied der wereldbe
schouwing zou, ware het blijven voortbe
staan, de vernietiging worden van de basis
van ons volksleven.
De geheel tegenstrijdige houding van
volksdeelen ten opzichte van de begrippen
staat, maatschappije godsdienst, moraal,
gezin, economie en eigendom schept ge
schillen, die tot een oorlog van allen teeen
allen zouden hebben moeten voeren. Uit
gaande van 't liberalisme van de vorige
eeuw als wegbereider van het socialisme
moest deze ontwikkeling van destructie on
vermijdelijk op een communistischen chaos
uitloopen.
Straatroof, plundering van winkels,
brandstichting, aanslagen op spoorwegen,
al deze misdaden krijgen als uitvloeisels
van de communistische idee hun moreele
sanctie. De methoden van individueele en
massale terreur hebben den nationaal-so-
cialisten in de afgeloopen iaren meer dan
30 dooden en 10.000 gewonden gekost.
De brandstichting in den Rijksdag laat
duidelijk zien, wat Europa van een zege
van deze duivelsche leer zou hebben te
verwachten.
Het lot van v. d. Lubbe.
Wanneer zekere pers buiten Duitsch
land probeert de nationale verheffing met
deze jammerlijke daad te vereenzelvigen,
dan kan mij dit slechts in mijn besluit ver
sterken, om niets ononderzocht te laten om
in den kortst mogelijken tijd deze misdaad
door de openbare terechtstel-
1 i n g van den schuldigen brandstichter
en zijn medeplichtigen te straffen (storm
achtig gejuich bij de nazis).
Het is de regeering evenwel niet te doen
om een negatieve bestrijding van het com
munisme. maar voor alles om de positieve
taak, de arbeiders te winnen voor den natio
nalen staat.
paard gaande algemeene verarming niet
is te voorkomen?"
In aansluiting hiermede mogen wij één
ander feit, „dat niet iedereen weet", in het
licht stellen.
Weet ge, dat in de Tweede Kamer de
concrete bezuinigingsvoorstellen van de
huidige Regeering bestreden zijn door.
den Vrijheidsbond, bij Defensie, bij On
derwijs, bij Volksgezondheid, bij Justitie?
Bij een dergelijke politiek van den
Vrijheidsbond waarbij daden in zoo fla
grante tegenspraak zijn met woorden
zal inderdaad, voorzoover het van
deze partij afhangt, „een financieele de
bacle en de daarmele gepaard gaande ver-
j arming" niet kunnen worden voorkomen!
Het uit den weg ruimen van het com
munisme in Duitschland in een binnen-
landsche aangelegenheid, waarbij de overi
ge wereld slechts in zooverre belang heeft,
lat het uitbreken van den communistischen
chaos in Duitschland tot vreeselijke gevol
gen voor het buitenland zou kunnen lei
den.
Gelijke politiek in Rijk en Landen.
Wat verder rijk en landen betreft, de
rijksregeering beoogt geenszins afschaffing
der landen, maar zij zal krachtens do mach
tigingswet wel beschikkingen treffen, die
zullen strekken om voor altijd gelijkmatig
heid der politiek in rijk en landen te waar
borgen.
Onder geen voorwaarde zal geduld wor
den, dat ooit de ministers zooals tot dus
ver geschiedde, zelfs met behulp van de
radio, elkaar ten aanzien van de openbare
meening van de geheele wereld verlagen.
Het leidt tot een volledig verlies van de
beteekenis van de wetgevende lichamen
wanneer in een tijd van vier jaren, een
normale wetgevende periode, dus het volk
gedwongen wordt, twintig keer naar de
stèmbus to gaan. De regeering zal een weg
weten te vinden, om binnen een wetgeven
de periode door één enkele wilsuiting van
het volk voor het geheele gebied van het
rijk de verhoudingen in de wetgevende li
chamen te regelen.
De wettelijke grondslag van den nieu
wen vorm van de grondwet moet door het
volk, uitgenomen die elementen welke op
zettelijk het bestaan der natie negeeren,
worden goedgekeurd.
Herstel der monarchie niet voor
bespreking vatbaar.
Gezien den thans in het volk heerschen-
den nood acht de regeering het vraagstuk
van een monarchistische restauratie niet
voor bespreking vatbaar. Zij zal pogingen
om dit vraagstuk in welk afzonderlijk land
ook op eigen gelegenheid op te lossen als
een aanval op de rijkseenheid beschouwen
en daarnaar haar gedragslijn bepalen.
Moreel herstel van het volk.
Tegelijk met de zuivering van het open
bare leven van gifstoffen zal de rijksregee
ring een ingrijpend moreel herstel van ons
volk ter hand nemen. Theater, film, radio,
pers zullen daarbij als middelen dienst
doen. De kunst heeft tot taak, de uitdruk
king van den tijdgeest te zijn, van het op
komend beroisme. Bloed en ras staan thans
beheerschend op den voorgrond. Daarbij
spreekt het vanzelf, dat de tradities van
het verleden bewaard en behouden moeten
worden.
Met de zuivering van het openbare leven
van het politeke en moreele gif wordt te
vens voorzien in een behoefte van het
godsdienstige leven. De nationale regeering
ziet in de beide Christelijke godsdiensten
belangrijke factoren voor het behoud van
ons volk.
Zij zal de verdragen tusschen haar en
de landen gesloten, eerbiedigen, doch ver
wacht en hoopt, dat haar werk tot de ze
delijke en moreele vernieuwing van het
Duitsche volk, ook bij de godsdienstige
gemeenschappen erkenning zullen vinden
en bevorderd worden. Zij zal zich tegen
over alle ander godsdiensten met objec
tieve rechtvaardigheid gedragen.
Land- en hoogverraad zullen voortaan
met barbaarsche strengheid worden ge
straft. (Delirante instemming bij de regce-
ringspartijen).
De te volgen economische politiek.
Groot is de taak der nationale regeering
op het gebied van het economische leven.
Het volk leeft niet voor het bedrijfsleven
en het bedrijfsleven beslaat niet ter wille
van bet kapitaal, doch het kapitaal dient
het bedrijfsleven en het bedrijfsleven dient
bet volk. Principieel zal de regeering de
waarneming der economische belangen van
het volk niet behartigen langs den om
weg van een door deD staat te organisee-
ren bedrijfsbureauciatie doch door de
krachtigste bevorderinc van het particu
lier initiatief. Door erkennning van hel
particulier eigendom zoowel als van het
productieve kapitaal eenerzijds en den
productieven arbeid anderzijds moet een
rechtvaardige samenwerking tot 6tand ko
men.
De onvermijdelijke hervorming van ons
belastingwezen moet vóór alles tot vereen
voudiging van een bezuiniging op fret
staatsbestuur leiden.
De regeoring zal valuta-experimenten
vermijden.
Twee economische kwesties van de eer
ste orde staan voorop: de redding van
de boeren moet onder alle omstandighe
den haar beslag krijgen, want een gezonde
en levende landbouw is tevens de eerste
voorwaarde voor den bloei van industrie-
binnen- en buitenlandschen handel. De
overwinning van den economischen nood
hangt voor een goed deel af van de inscha
keling van het leger van werkloozen in 't
productieproces. Hierin ziet de regeering
haar tweede grooté taak die slechts ver
vuld kan worden met doorzetting van alle
daarvoor noodige maatregelen.
Ook de sociale politiek moet worden
hervormd.
„Wij hebben de verbinding met de
wereld noodig."
De rijksregeering staat volstrekt niet
vijandig tegen export; wij weten, dat wij
de verbinding met de wereld noodig heb
ben. Duitschland werd echter jarenlang
gedwongen, prestaties zonder tegenwaarde
te volbrengen, zoodoende is onze uitvoer
minder een handelspolitieke dan een finan
cieel politieke aangelegenheid.
Zoolang men ons een rechtvaardige re
geling van de buitenlandsche schulden niet
mogelijk maakt, zijn wij genoodzaakt de
dcviezenbeperking te handhaven. In be
ginsel wenschen wij echter do inschake
ling van ons rijk in de vreedzame concur
rentie der volken.
De wereld moet haar ontwapenings
plicht nakomen.
De bescherming van de rijksgrenzen en
bijgevolg van ons volk ligt bij de rijksweer
die krachtens het verdrag van Versailles
als eenig werkelijk ontwapend leger ter
wereld mag gelden. Desondanks mag ons
volk met trots naar de rijksweer opzien,
die onder moeilijke omstandigheden onze
boste militaire tradietic-s heeft hooggehou
den.
Het Duitsche volk kwam zijn door het
verdrag van Versailles opgelegde ver
plichtingen met pijnlijke nauwgezetheid
na en wacht nu reeds sedert jaren op het
nakomen door andere naties van hun be
loften omtrent ontwapening. Het is onze
oprechte wensch, van een versterking van
leger en bewapening af te zien, mits de
overige wereld haar ontwapeningsplicht
nakomt. (Stormachtige toejuichingen ook
bij het centrum). Duitschland eischt gelij
ke levensrechten en gelijke vrijheid. Daar
toe wil de nationale regeering het Duitsche
volk opvoeden.
Het Duitsche volk wil met de wereld in
vrede leven. De nationale regeering is be
reid ,elk volk de vriendschapshand te rei
ken, dat bereid is het treurige verleden
eindelijk definitief af te sluiten. S'.echts
indien weder vertrouwen zal heerschen
onder de volken, kan de nood der volken
worden gelenigd.
Daarvoor acht do regeering noodzake
lijk:
1. een volledige autoriteit wat betreft
de politieke leiding in binnenlandsche
aangelegenheden, ten einde het vertrou
wen in de stabiliteit der verhoudingen to
herstellen.
2. De verzekering van den vrede door
de werkelijk groote naties op langen ter
mijn door het onderling vertrouwen tus
schen de mogendheden.
3. De besliste overwinning van het go-
zond verstand op economisch gebied en
een algemeene internationale verminde
ring van de herstelschulden en onmogelijke
financieele verplichtingen.
Dc regeling van het ontwapeningsvrang
stuk is reeds afgestuit op technische de
tailkwesties. De tegenwoordige toestand
van onzekerheid kan echter niet langer du
ren. Als een teeken var goeden wil erken-
nen wij het, dat de Britsche regeering te
Genève thans een poging deed de confe
rentie definitief tot een spoedig beslissing
te brengen. De rijksregeering steunt deze
poging tot algemeene ontwapening bij do
handhaving van het standpunt der rechts
gelijkheid.
Omvattender is nog het plan van den
leider der Italiaansche regecring, die de
