Nog een beslissing machtig over de Duitsche nqswet KERKNIEUWS DONDERDAG 23 MAART 1933 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD PAG. 6 HET CENTRUM WIL Dreigementen van WAAR BLIJFT HITLERS PROGRAM? Ofschoon men in Duitschland en ook in het buitenland algemeen aannam, dat net Centrum zou meewerken aan het ieriee- nen van do machtiging aan rijkskanselier Adoif Kuier, blijkt thans dat bet Centrum niet zon-er meer daartoe bereid is. Er hebben verschillende contoienties plaats gecad met de .eiders van het Cen trum, waarover niet3 Delend »s ge-maakt. Doch dit staa.t vast, dat net Centrum nog geen beslissing heeft genomen, of de partij vóór du maontigingswet zal stemmen ol niet. Dit is een gevolg van het leit, dat hot Centrum niet ervan cp de hoogte is gesteld wat de regeering wil gaan doen, wanneer zij deze uitgebreide volmacht m handen heeit. f. dat het Centrum van oor- dee. is, dat de receering te ver wil gaan. Het Centrum wil daarom alwachten wat Rijitsxanselier Hit.er heden, Donderdag, in zijn regeeringsveiklanng zai zeggen. Daar na zal het Centrum voorstellen om den Rijksdag tot Vrijdag te verdagen en de fractie zal onmidde.lijk na het afleggen der regeringsverklaring haar standpunt betreifende de machtigingswet bepalen. JEeist Vrijdag zal dus beslist kunnen worden over de machtigingswot. Een dreigement van nat.-socialistische zijde. De nationaal-socialislische „Partei cor- respondenz schrijft over de indiening van de machtigingswet bij den Rijksdag dat het „nauwelijks" denkbaar is, dat het voor stel niet de vereischte tweederde meerder heid zal krijgen. De volksbeweging die acu ter de regcering-Hitler staat heelt, door do buitengewoon snelle ontwikkeling der din gen in de laatste weken en dagen, wellicht nauwolijks in de samenstelling \an het te genwoordige parlement haar werkelijke weerspiegeling gevonden. Intus-schen zou den de burgerlijke middelpartijen door par lementaire weigering van de machtigings wet de opbouw van de regeering-Hitier kunnen tegenhouden. Dat zou eohter ge tuigen van een goheel verkeerd inzicht van den feitelijken toestand en dat zou ook niet in het belang van die onwillige partijen zijn. Dat de regeermg-Hitler vastbesloten i6 bet mandaat van het volk. dat zij bezit niet prijs le geven aan partij-politiek onver stand is duidelijk. De partijen moeten goed begrijpen, dat de niet-aanneming van de machtigingswet een oorlogsverklaring be- toekent die de regeering op dezelfde wijze zal beantwoorden. „Der Deutsche het orgaan van de chris telijke vakvereenigingen schrijft, dat de onderhandelingen tusschen de leiders der centrumfractie en den Rijkskanselier ten hoogste als resultaat hebban gehad, dat het zwaartepunt van deze geheele voor de regeering zeer delicate kwestie, gelegd zal worden op de verklaring in den Rijksdag, die m.a.w, eindelijk eens een programma van de regeering-Hitier zal moeten inhoud den. Het blad twijfelt er niet aan, dat de Rijksrogeering vastbesloten is de machti gingswei door te drijven. Wanneer het oer- trum zou weigeren vóór de machtigings wet te stemmen, verwacht het blad dat de regeering naar wegen en midde'en zal zoeken om toch haar doel te bereiken. Het officieuze Woiffbureau teekent hier bij aan. dat deze conclusie ook zeer duide lijk blijkt uit wat het nationaal-socialisti- sche persbureau schrijft. Toch rekent men in parlementaire kringen erop. dat het cen trum en de Beiersche Volkspartij, niette genstaande zekeie bedenkingen, aanne ming van de machtigingswet niet zullen tegenwerken, om een voor deze partijen zeer beden kei i.ike verscherping van de si tuatie te vermijden. Tovens wijst men erop. dat de nationale partijen toegestemd heb ben om een centrumafgevaardigde te be noemen als eerste vice-president van den Rijksdag, hetgeen erop wijst, dat een ba sis van overeenstemming moet zijn 'be reikt. PRUISISCHE LANDDAG BIJEEN. Nadat Woensdag het Duitsche parlement met groote plechtigheid geopend werd, kwam gisteren he- nieuwe Pruisische par lement voor her eerst bueen. Ais oudste lid opende de 83-jarige gene raal Litzmann. het IJveren Kruis eerste klasse op de borst, do zitting met de poëti sche ontboezeming, dat hij deze vergade ring den Landdag van de Hitier-lente wil de noemen. E ke eerlijke Pruis en Duitscher moet van vervolsching der geschiedenis beschuldigd worden, aldus de generaal, wanneer hij niet erkent dat de nationale omwenreling te danken is aan Adolf Hitler en zijn beweging. Do generaal stelde daarna de benceming van een voorzit'er aan de orde Met de stemmen der socialisten en leden der staatspartij tegen werd de nationaal- socialist Kerrl ais voorzitter herkozen. Ver der werden gekozen tot eerste vice-vcorzit- ter Haake (uat.-soe.) tweede vice-voorzitter Baumhoff (Centrum), derde vice-voorzitter von Kries (D. Nat.). Daarop werd het nieuwe reglement van orde aangenomen en overgegaan tot de sa menstel ing der comm'ssies. Op voorstel van Kube nam de Landdag vervólgens de volgende motie aan: De Landdag neemt kennis van de rechten der Pruisische commissariale regeering, zooals o WAT HITLER WIL Hitlsr-regesring die zijn va.t7p.ieM door de nnodverordv oing van G Februari 1933 en keurt deze goed. De Landdag verklaart zich accoord met de voorloopige waarneming der zaken door de door den rijkspresidert benoemde rijkscommissarissen, doch houdt zich de verkiezing van een premier voor. Tegen de eerste zinssnede stemden de socia isten en het Centrum; het tweede ge- deeite werd ook door het Centrum goedge keurd. De Landdag machtigde den voorzitter tijd en agenda van de volgende zitting vast te stellen en de vergadering ging uiteen onder heilgeroep voor Adolf Hitler. Göring vermoedelijk Pruisisch premier. De nationaal-socia istische fractie van den Pruisischen Landdag zal. naar van wel ingelichte zijde wordt gemeld, waarschijn lijk een voorstel indienen, dat ten doel heeft den Pruisischen premier op 2 Mei a.s door den Landdag te doen verkiezen. De naam van een candidaat zal vermoede ijk niet in het voorstel worden genoemd doch men verzekert, dat de verkiezing van den tegen, woordigen corrm'ssori^n mimster van Buitenlandsche Zaken. Göring, niet twijfel achtig is. Göring zou dan zelf moeten be palen, hre zijn kabinet verder zal zijn sa mengesteld. HUISHOUDELIJKE COMMISSIE BIJEEN. Verp'ichte aanwezigheid. De huishoudelijke commissie van den Rijksdag hield gisteren de eerste zitting, gepresideerd door het oudste lid. dr. Bell (Centrum). Tot voorzitter werd gekozen de sociaal-democret:s"he afgevaardigde H'ige- ner, omdat in deze commissie den sociaal- demoeraten het voorzitterschap toekomt. Vice-president is Stöhr (nat.-soc.). Na lang debatteeren heeft de commissie het verzoek van de sociaal-democraten om de gearresteerde afgevaardigden onmiddel lijk in vrijheid te stellen, afgewezen. De na- tionaal-socialisten stemden tegen, het Cen trum heeft zich van stemming onthouden. Dan werd er lang beraadslaagd over voorstellen van de regeeringspartijen be treffende de verandering van het re? ement van nrde. Eenstemmig werd besloten tot af schaffing van de instelling, dat het oudste lid den Rijksdag opent. Verder werd de be paling van het huishoudelijk reelement, waarbij de deelneming aan de Rijksdag onderhandelingen tot p'icht van de afge vaardigden wordt gemaakt, op straffe van 60 dagen uitsluiting van de zitting, bij af wezigheid op ongegronde regelen, aangeno men; tegen stemden de sociaal-democraten. De vertegenwoordigers van de Duitsch-na- tionale fractie waren niet aanwezig. DE MOLESTATIES DER JODEN. Gezant der V. S om volledig rapport verzocht. De Amerikaansche regeering heeft haar gezant te Berlijn opgedragen, een vo ledig rapport uit te brengen omtrent den toe stand wat betreft de molestaties der Jo den in Duitschland. De hieromtrent in Ame rika ontvangen berichten zijn door de re geering ter kennis van den gezant gebracht, met de mededeeling. dat die berichten in de Vereenigde Staten groote bezorgdheid verwekken. Tot dezen stap is besloten naar aanlei ding van het verzoek, door een delegatie van den bond van Amerikaansche Joden tot het departement van Buitenlandsche Zaken te Washington gericht. De^delegatie verzocht een onderzoek in te stelen naar de molestaties, waaraan de Joden in Duitschland volgens de in Amerika ontvan gen berichten zijn blootgesteld, en diploma tieke stappen te doen. wanneer deze in.ich- tingen juist zouden blijken. Huiszoeking In Einstein's vil'a. De Berlijnsche correspondent van de „News Chronicle" weet mede te deelen, dat de politie van Potsdam met behulp van S.A.-mannen. Maandag j.l. een tnval heeft gedaan in de vil a van prof. Albert Einstein De huiszoeking werd verricht met de meti- veering. d3t zich in de woning van den ge leerde wellicht wapens bevonden. Later werd medegedeeld, dat geen wapens ont dekt waren. BUITENLAND ONTWAPENING. ONTWAPENINGSACCOORD DOOR V. S. VOORGESTELD Vor gaande medewerking toegezegd. Hooggeolart^te politieke persoonlijkhe den te Washington hebben gisteren een Amerikaansch plan bekend gemaakt, dat een Euroncesch ontwapeningsaccoord na streeft. Het pian houdt de volgende pun ten in 1. De Vereeni?de Staten zün tot mede werking aan hel plan van Musso'ini be reid. Daarenboven komen zij op voor een overeenkomst in zake het niet toepassen van gewe'd in Europa voor den duur van de ee stvolgende 10 jaar. Het Ke'logg- B;i~nd-pact moet hieraan ten grondslag liggen, zonder dat hieruit evenwel inge val van inbreuken op het verdrag ver plichtingen voor Ame ika ontstaan. 2. Het streven de Europeesche landen naar een defiiitief accoord over de bewa peningen te land. wordt door Amerika goedgekeurd in belang van een vergroo ting van het wederzijdsche vei trouwen. 3. Ame-ika biedt zijn medewerking aan bij de opstelling van de plannen voor een derge'ijk accoord en wil in ieder geval trachten een overeenkomst op grond van het plan van Mussolini te vergemakkelij ken. 4. De recee.ing der Vereenigde Staten is voorstandster van het opnemen van alle 'Europeesche landen in het plan van Mus solini. Norman Davis de Amerikaansche hoofd gedelegeerde ter ontwapeningsconferentie zou bovenstaand ontwerp meebrengen naar Europa. Hij is er bovendien van op de hoogte goste'd, dat do regeering der Vereenigde St-ten de vo'ledige Duitsche gelijkgeiechtigheid voorstaat. MACDONALD EN SIMON TE LONDEN TERUG. De Britsche ministers MacDonald en Simon, die dezer dagen een bespreking met hun Fransche collega's hebben ge had over Musso'ini's vredesplan zijn gister ochtend per vliegtuig naar Londen ver trokken. MacDonald verklaarde aan de vertegenwoordigers van de pers, dat de Britsche regeering zich reeds geruimen tijd bezorgd maakt over den toestand in Europa, en heeft nagegaan, wat gedaan kon worden, om een beteren geest te scheppen. De indrukken, die de ministers thans in Italië en Frankrijk hebben opge daan. worden bestudeerd, ten einde de beste methode vast te stellen, om vriend- schappelüker gevolens in Europa te ver krijgen. De opvattingen der Britsche mi nisters hebben gceden weerklank gevon den, waaruit blijkt, dat men algemeen ver langend is iets tot stand te brengen. VOLKENBOND DUITSCHLAND EN JAPANS' MANDATEN. „Een ernstig probleem." In verband met het te verwachten uit treden van Japan uit den Volkenbond wordt het voor Duitschland van belang, wat er met de vroegere Duitsche koloniën in den Australischen Oceaan gebeurt, wel ke onder Japans' mandaat vielen. Zooals bekend gaat het om de eilandengroepen de Marianen, de Palau en de Marshall eilanden, alsmede de Carohnen. In Berlijnsche kringen wordt gewezen op de omstandigheden, waaronder Japan met het mandaat werd belast. Met den Volkenbond is de status geregeld, terwijl later ook met de Ver. Staten een regeling tot stand kwam. waarbij rekening werd gehouden met de Amerikaansche kabel verbindingen en hancle'sbelangen. Wat het standpunt der Duitsche regee ring in de kwestie der koloniën, na het uittreden van Japan uit den Volkenbond, betreft, de regeering is van meening, dat. door de ondubbelzinnige verklaringen der Japansche regeeiing, dat zij ook na het uittie.'en van Japan haar mandaat-macht wil blijven uitoefenen, een buitengewoon ernstig probleem is ontstaan, waarvoor Duitschland uit zuiver princi-deele motie ven groote belangste'ling heeft. Deze kwestie mag niet eenzijdig door Japan be handeld worden. Zij kan slechts interna tionaal geregeld worden, daar zii verband houdt met de principieele kwesties van het mandaatste'sel en dus valt onder de bevoegdheden van de Volkenbondsinstan ties namelijk den Raad en den mandaats commissie. Als deze instanties die kwes tie behandelen, zal de Duitsche regeering het standpunt innemen, dat in overeen stemming is met de algemeene koloniale belangen van Duitschland. BRITSCHE KOLONIALE CONCESSIES IN AFRIKA? Aan Duitschland of aan Italië. Bij de besprekingen, welke te Rome zijn gevoerd tusschen MacDonald en Mussolini zijn ook koloniale kwesties behandeld. Tn welke richting de discussies ovei dit punt liepen, is echter nier gepub'iceerd. en zoo is het mogelijk, dat zeer uiteenloopen- de mededeelingen hieromtrent in eenige bladen worden gedaan. De Daily Herald'' bijv. laat zich uit Parijs melden, dat En geland voornemens zou zijn. de voormali ge Duitsche koloniale gebieden in Afrika welke het Britsche Rijk na den wereldoor log in den vorm van mandaat-gebieden verkreeg, aan Duitschland termr te geven. Bedoeld is hiermee vermoedelijk, dat En geland den Volkenbond zou voorstellen, bet mandaat over deze gebieden aan Duitschland over te dragen. Met deze mededeeling geheel in strijd is een bericht, dat uit Londen aan de ..Echo de Paris" wordt geseind, en waar in er sprake van is, dat E^ge'and een gedeelte van zijn mandaatgebied in Oost- Afrika aan Italië zou willen overdoen. Het betreft hier gedeelte van Kenya en Tanganyika, welke dan zouden worden ge combineerd met het brok. Jubaland. dat reeds eenige jaren geleden dcor Engeland aan Ita'ië werd aifgestaan ter afronding van Italiaansch Somaliland. FRANKRIJK WIL FRANKRIJK DE V. S. 8ETALEN? Nog geen besluit der commissie. Do commissie voor buitenlandsclie aan gelegenheden uit de Fransche Kamer heeft gistermiddag het voordel besproken, dat tot strekking heeft, dat Frankrijk den Jen 15en Dec. j.l. vervallen termijn van de schuld aan ds Veieenigdo Staten zal vol doen. De commissie zal center geener.ei besluit nemen alvorens zij de regeering gehoord heeft. Naar door verscheidene Kamerleden wordt verklaard, zal, al>s gevolg van de door minister Bonnet gevoealc besprekin gen, Groot-Britta.nnië op 15 Juni a s. geen betaling eischen van den op dien d'tuir vervallende Fransche schuld ten bedrage van 800 millioen francs. AMERIKA WERKVERSCHA^FINGSPLAN VAN ROOSEVELT. Bij hef Congres ingediend. President Roosevelt heeft het Congres een omvangrijk voorstel doen toekomen, dat maatregelen bevat tot bestrijding van de werkloosheid. Het betreft in hoofdzaak de volgende punten: 1. Tewerkstelling van 250.000 werldoozen in hoofdzaak voor werkzaamheden aan ri vieren en andere nonnalisatie-werkzaam- heden; 2. De benoeming van een werkverschaf- fings-commi&saris 3. Directe werkloozensteun van de bonds- regeering aan de verschillende staten; 4. Een groot program vatverdere werk zaamheden. Het eerste punt kan volgens Roosevelt direct worden uitgevoerd, daar voorioouig geen bijzondere financieele moeilijkheden bestaan. BIER- EN W'MVPRKOOP IN 13 STATEN. Wet door Roosevelt geteekend. President Roosevelt heeft gisteren het wet-sontwero geteekend. waarbij de ver koop van bier en wijn met ean alcoholge halte van 3.2 pet. wordt gelegaliseerd. Deze dranken zullen van 7 April af in dertien sta ten te koop zijnin 24 staten zijn wetsont werpen hangende, waarbij deze verkoop wordt toegestaan terwijl er in elf staren nog in het geheel niets is beslist. De kwes tie der slgebee'e intrekking van het drank verbod is. zooals met weet, nog hangende. BUITENL. BERICHTEN HEVIGE STORM IN NI EU W-ZEEL AND. Uit Auckland (Nieuw Zeeland) wordt ge meld, dat een hevige storm en zware regen buien in het Zuiden van Auchkland groote verwoestingen hebben aangericht. Er mceten ongeveer 200 huizen verwoest zijn. Een trein derailleerde. Ai Ie verbindin gen zijn gestoord. Voorzoover bekend, zijn echter geen slachtoffers te betreuren. VIERHONDERD MIJNWERKERS IN HONGERSTAKING. Nof afgesneden van dc buitenwereld. De voedselstaking in de Klimontof-mijn bij Kattowitz duurt nog steeds voort. Vier honderd mijnwerkers bevinden zich nog onder den grond en zijn van de buitenwe reld afgesneden, daar zij de lift hebben vastgezet en de telefoonleiding hebben vernield. Sindsdien zijn zij zonder le- vensmidde'en. Voor de poort spelen zich dage'ijks vreeselijke tooneelen af. Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat bele geren de vrouwen en kinderen der staken de mijnwerkers de poorten der onderne ming, luidkeels schreiende en om hulp imeekende voor hun echtgenooten en va ders. In een aantal mijnen in de omgeving van Sosnowitz is een proteststaking van 24 uur gehouden ter ondersteuning van de eischen der mijnwerkers in de Klimontof- mijn. STUDENTEN-ONLUSTEN TE WEENEN. Twee hoogesciiolen gesloten. Aan de technische en aan de pharma- ceutische hoogeschool te Weenen zijn we gens vrijspraak in het Simmering-proces vechtpartijen voorgevallen, waarbij ver scheiden personen z.ijn gewend. Daar de incidenten dreigden op straat te worden voortgezet, kwam de politie er bij te pas en om verdere onlusten aan de universiteiten te voorkomen werden bei de instellingen gesloten. De vrijspraak, welke tot de herrie aan leiding was, betrof een aantal personen, die ervan waren beschuldigd, twee natio- naal-8ociaiisten en een beambte in de Weensche voorstad Simmering te hebben vermoord, bij een optocht der nationaal- socialisten in October van het vorig jaar, toen uit het sociaal-democratisch partij gebouw te Simmering een aantal schoten werden gelost. CHARLES E. MITCHELL GEARRESTEERD. Oud-president van de National City Bank. Charles E. Mitchell, de gewezen president van de National City Bank te Washington, een van de ai ergrootste banken in de V.S. is wcöens belastingontduiking gearresteerd en later tegci» een borgtorht van 10.000 dol- .ar in vrijheid geste'd. De belastingontduiking is aan het licht gekomen tijdens het onderzoek, dat een commissie van senatoren instelde naar de oorzaken van de crisis. Bij Mitche l s ver hoor bleek, dat hij in 192^ 28.300 aandeelen had gekocht en daarvan 10.000 met een zoet winstje van de hand deed; gedurende 1929, toen de markt begon te zakken, verkocht de heer Mitchell de resteerende 18.000 aandeelen aan zijn vrouw. Op zijn beurt kocht Mitchell de aandeelen weer van zijn vrouw terug tegen een veel tageren koers en oen hij son belastingpapieren moest in vullen, kon hij berekenen, dat hij wel is waar ruim 2.5 milboen dollar had verdiend, doch dat daartegenover een ver :es van 5 miilicen oo de aandeelentransactie stond. Dat dit verlies slechts op papier was gele den door 'n blijkbaar gefingeerden verkoop aan mevr. Mitchell, verme dde hij niet en het gevolg was. dat de bankier geen cent belasting betaalde in p.aats van 657.152 dollar, d:e hij verschuldigd was. Eenige dagen, nadat deze feiten aan het dag icht waren gekomen, trad Mitchell als chairman van de National City Bank af, terwijl de officier van justitie te New York, George Medahe belast werd mef het in stellen van een onderzoek. Na een bespre king met den attorney-general Cummings "heeft Medaille bepaald, dat er een vo ledig onderzoek in de boeken van de National City en de dochtermaatschappij National City Comp, za' worden ingesteld en dat M:tchell gearresteerd moest worden. Na e-en voorloopig verhoor werd Mitche 1 toe gestaan 10.000 dollar borgtocht te storten; hij zal op 29 Maart weer voor den rechter moeten verschijnen. EIEREN VOOR EEN HALVEN CENT. Als gevolg van het verbreken van het handelsverdrag met Duitschland en de hooge' invoerrechten in Italië, heerscht on Joego-Slavië groote ellende onder do pluimveehouders. De eieren worden bij de boeren in de dorpen weggehaald voor eet halven cent per stuk en in de winkels zijn ze voor één cent per stuk te koop. Kuikens brengen niet meer dan .20 cent per stuk op. PATER E. BOSSE O.F.M. In het klooster der eerw. paters Francis canen te Nieuwe Niedorp is in den nacht, van Dinsdag op Woensdag op 6G-jarigen leeftijd, waarschijnlijk ten gevolge van hart verlamming, plotseling overleden de wel- eerw. pater Electus Üosse O.F.M. Dinsdag middag was de thans overledene licht on gesteld geworden, doch de plaatselijke dok ter achtte den toestand niet ernstig, zoo dat de iaatste H.H. Sacramenten met wer den toegediend. Wijlen pater Bosse werd te Haarlem ge boren en trad in 1883 in de ordo der Min derbroeders en werd in 1890 priester ge wijd. Hij was leeraar aan de gymnasia der Franciscanen te Venray en Megen en een bekend en bemind predikant. Den laatsten tijd verbleef hij in het klooster te Nieuwe Niedorp, van waaruit bij ook de diensten waarnam in het noodkerkje te Den Oever op Wieringen. Dezen Vastentijd hield de thans overledene, die een zeer werkzaam priesterleven gehad heeft, nog de vasten meditaties te Hippolytushoef op Wielin gen. Vrijdagavond zullen om 7 uur in de Kloosterkerk te Nieuwe Niedorp de plech tige Metten worden gezongen; Zaterdag morgen om 10 uur de plechtige lauden, waarna op het kloosterkerkhof de plech tige teraardebestelling zal plaats hebben. 50-JARIG KLOOSTERJUBILEUM. Zaterdag 25 Maart hoopt de eerwaar de Frater Theophilus van der Ven, werkzaam in het St. Henricusgestioht R. K. Blindeninstituut te Grave. zijn 50-jarig kloosterjubileuro te herdenken. Frater Theophilus, in de wereM Anto- nius Cornelius Jcsephus van der Ven, werd geboren op 23 December 1S65 te Vught. Ziin vader was het horfd der school aldaar. Na de lagere school te hebben doorloopen. trad hij op 17-ja- ngen leeftijd in de Congregatie der Fraters. Vanaf zijn professie in 1884 is de eerwaarde frater Theophi'us onafge broken werkzaam geweest in het Blin deninstituut te Grave. Gedurende zijn bijna 50-jarig verblijf in het Instituut is er zeer veel gceds tot stand gebracht. In 1907, ter gelegenheid van zijn zilve ren kloos'er'ubileum. werd frater Theo philus door H. M. de Koningin benoemd tot ridder in de orde van Oranje Nassau.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 6