DF LFI^SCHE C0URAN1 HET TWEEDE URSULIXENKLOOSTER TE BANDOENG. WOENSDAG 22 MAART 1933 RECHTZAKEN DE MOORDZAAK-ESCHAUZIER. DE EISCH GEHANDHAAFD. Gi&teren is de behandeling in hoo- ger beroep van de strafzaak togen den 32- jarigen techniker J. A. J. H. K. en den 21- jangen kantoorbediende J. G. W. P., ver dacht van den moord op den heer W. G. J. Eschauzicr, op 9 Mei 1931, in een perceel aan de Prins Hendrikstraat te s Graven- hago, \oor het Gerechtshof voortgezet. Than® is hel woord aan mr. F. J. Neder- veen uit. Roermond, den verdediger van den verdachte K. Pleiter constateert, dat van den aan vang af deze zaak ©en verloop heeft gehad, zooals men allerminst verwachtte. Voorts merkt hij op, dat deze zaak in vele opzich ten is opgeschroefd en dat zij zeer inge wikkeld is geworden. Hij brengt hulde aan het Hof en in hei bijzonder aan den pre sident, jhr. mr. von Weiier, voor de serieuze wijze, waarop de behandeling tot nu toe heeft plaats gehad. De verdediging is zeer erkentelijk voor die bekwame leiding. Voorts herinnert pleiter aan het requisi toir in eersten aanleg, dat van den officier van justitie voor do rechtbank, blijkens hetwelk de opzet tot dooden niet bewezen werd geacht. Tien maanden geleden is voor het Hof een document in het geding gekomen, dat op voorstel van den procureur-generaal het Hof aanleiding gaf, do behandeling voor onbepaalden tijd te schorsen teneinde de echtheid van het document te onderzoeken. Nieuwe twijfel aan den opzet is daardoor gerezen. Pleiter heeft in verband met deze zaak hooren spreken over den „invloed in het donkere Zuiden". Hij hoopt echter, dat men niet naar dergelijke argumenten zal zoe ken, pleiter ondervindt daarvan al last ge noeg. Het requisitoir van den procureur-gene raal mr. J. A. de Visser is door sprekers mede-pleiler, die al eenige jaren ouder is dan pleiter, een monument van schoonheid genoemd, zooals hij nog nooit in zijn leven had gehoord. De procureur-generaal kan met zulk een oordeel tevreden zijn. Ook pleiter heeft van dat requisitoir genoten, maar het heeft hem even sterk verdroten. Het bekwaamste, maar tevens het gevaar lijkste in dat requisitoir was het voordra gen van de motieven tot de daad, waaruit de procureur-generaal het opzet meende te mogen construeeren. Pleiter hoopt aan te toonen, dat geenerlei opzet tot dooden aanwezig kan zijn geweest. Pleiter herinnert aan de historie met het patent-beursje, dat eerst na 6V< maand na het openen van de instructie, immers op 21 November 1931, bij de politie voor den dag kwam. Hij acht het zeer aannemelijk, dat in dien langen tijd de herkenning moei lijk is geworden. De verklaring van mej. Hoessel. de hospi ta van verdachte K., later bevestigd door het A. T. A. M.-rapport, dat K. tussohen één en drie uur op den datum in April waarop de wissel werd aangeboden bij Hel dring en Pierson thuis is geweest, mag als juist worden aangemerkt. Dat op 9 Mei meditation enveloppen wer den gekocht een merk. waarvan er jaar lijks 12C.000 in Den Haag worden verkocht bewijst niets voor de omstandigheid, dat op 15 April de wissel in zulk een enveloppe was gehuld. Ook aan de foutjes in de schrijfmachine hecht pleiter geen waarde in verband met het endossement op den wissel. Yalsehheid in geschrifte kan den ver dachte niet worden tenlaste gelegd. Pleiter is van meening, dat deze zaak ten onrechte een moordzaak wordt ge noemd. Hij herinnert eraan, dat Konings in ver band met de exploitatie van zijn uitvinding omtrent verzoolbare klompen een betrek king had laten varen, waarvan hij een ge tuigschrift, d.d. 15 Dec. 1930 bezit, dat hem erkent als ijverig en ingenieus werker. Ver volgens beginnen de teleurstellingen en K is genoodzaakt een betrekking bij de Dis tilleerderij De Ooievaar te aanvaarden, d'e hem slechts de helft? van zijn salaris in de vorige betrekking oplevert. Het is nu be gin 1931. Konings maakt kennis met den jongeman Ponders, die daar eveneens werk zaam is. Zijn relatie met den heer Eschau- zier bli.ift bestaan. Pleiter herinnert aan de meermalen door Konings genoemde ver klaring van den heer E.„Als je me kunt dwingen, dan ben je een knappe jongen'* Hij herinnert aan de door K. geschreven brieven vóór het drama met den heer E. Pleiter wi! eens psychiater spelen en de vraag stellen of dat alles een oorbereiding zou moeten zijn tot een moord, om daarmee later twijfel aan opzet op te wekken? Pleiter erkent, dal het aandeel van hot gebeurde van Tv. grooter is geweest dan dat van P.. maar hij kan niet dulden, dal hetgeen door den een zou zijn gedaan, op rekening van den ander zou worden ge schoven. Wat gedaan is, werd tevoren beraamd, maar dit was geen beraming van een moord. K. had bedwelmingsplannen. Op 29 April ging hij naar Central en beraamde het plan met een slaapdrankje, dat echter mislukte omdat do heer E. er niet van ge bruikte. In den loop van die maand had K. reeds gecorrespondeerd met de Midland- bank te Londen. Begin Mei wordt de afspraak met den heer E. gemaakt om hem op zijn, K.'s ka mer in de Prins Hendrikstraat te ontmoe- ton. De heer E. bevestigt schriftelijk die afspraak. Wil men nu beweien, dat de heer E. een afspraak bevestigd om ten moordhole te komen Pleiter betwist dat K. een falsaris en nog wel een bekwame falsaris-zou zijn, hoe wel K. heel aardig meetkundig kon con strueeren. K. had II. B.S.-opleiding gehad en hij had te Woenen twee jaar lang piano gespeeld. Maar dat hij een falsaris zou zijn is nimmer-gebleken. Bandoeng zal eind April 1933 een twee de Ursulihenklooster bezitten. In 1906 ves tigden zich de Religieuzen van de Ro- meinsche Unie in deze stad op Oud-Mer- dika, alwaar zij thans bloeiende sc-liolen bezitten: een Fröbel- en een lagere school een H. B. S., een kweekschool voor oplei ding van onderwijzeressen alsook een weefschool voor groote Inlandsche meisjes. In 1927 kochten de E.E. Zusters een uitge strekt terrein in het Noorden der stad. De eerste gedachte hierbij was een tweede school te beginnen voor het eenvoudige Indische kind; die school, welke den naam Mariaschool ontving, telt thans meer dan Zou deze zóó sluw geweest zijn, dat hij eerst iemand zou vermoorden om daarna wissels op de Midlandbank te vervalsohen? Pleiter kon dit niet aannemen. Pleiter herinnert vervolgens aan de vee klaring van den lieer Meijer, een kennis van den heer E., dat hij op.de „Witte u,ol gehoord, dat een ontwerp voor een N.V.. waarin de heer E. en verdachte K. zouden zittinig nemen werd opgemaakt. Na de arrestatie zijn K. en W. van elkan der gescheiden gebleven zij hebben elkaar nooit weer gezien vóór de lechtbankzitting en dan voor de zitting van het Hof. Toch spreken zij elkander niet tegen, behou dens verklaarbare detailpunten. De aanschaffing van de groote pakkist een koffer zou gemakkelijker zijn geweest, maar deze zou niet voldoende lucht hebben toegelaten het afkeuren door K. van een aanvankelijk door P. geziene kist, die te klein was voor een levende (doch groot ge noeg voor een doode) wijst er voldoende op, dat slechts tot bedwelmen het plan heeft bestaan. De wijze, waarop K. kort te voren van een tramconducteur het adres moest vernemen van een verhuurder van auto's zonder chauffeur, de aanschaffing van formaatzegels, accepten, contractformu- lieren en geschreven brieven zouden alle maal hebben moeten dienen om 'n moord te plegen. P. wilde K. slechts helpen om het geld van den heer E. los te krijgen, dat deze aan K. schuldig was. Bij de binnenkomst van den heer E. ten huize van K. heeft deze een bedrag van 100.— in voorschot gevraagd. De heer E. verstrekte dit. Daar na zijn de besprekingen over de oprichting van de vennootschap voortgezet. P. was daar getuige van. en verklaart, dat de heer E. daarbij eenigermate schoolmeesterachtig optrad. De onderhandeling lukte niet en K. slaat zijn armen om den heer E. om hem te dwingen, die echter van dat moment af al weerloos is. Van verweer is geen enkel spoor aanwezig, zelfs niet bij het inbren gen van de prop. Een prop als de hier ge bruikte brengt men zelfs een bejaarde maar niet zoo gemakkelijk in den mond. wanneer de betrokkene zich verweert. Bij den heer E. zou dat dus zeker niet gemakkelijk zijn gegaan, indien deze zich had verweerd, doch van eenig moment van verweer is nie- mandal gebleken. De sloop over het hoofd van den heer E. wiens blikken K niet meer kon verdragen omdat hij zich vergrepen had, heeft K. te vens belet te zien of de heer E. nog leef de. Eerst na de binding moet K. nog aller lei praeparatieven treffen, o.a. met her transport van de leege kist per auto. ge huurd in de Binda-garage. naar de Prins Hendrikstraat, waartoe het bankje uit den auto moest worden verwijderd, daar anders de kist er niet in kon. Eén oogenblik heeft pleiter een on aangenaam gevoel gehad, toen n.l. voor de rechtbank werd verklaard dat het touw dat om de kist zat. bebloed was. Zouden verdachten dan toch een bloe dige daad hebben verricht? Doch ziet bij het verdere onderzoek voor de recht bank bleek, dat het touw op enkele plaatsen onder de kist bebloed was go- worden, hetgeen verklaarbaar is omdat later een bloeding is ontstaan en dat het touw door de politie was afgewik keld en verfrommeld. Pleiter kan evenmin als de officier van justitie bij de rechtbank aannemen, dat K. het meditation briefpapier zou hebben gekocht om een valschen brief aan de familie E. te schrijven, meldende een oorzaak van verhindering om thuis te komen. Niemand weet, hoe iemand anders zijn vrouw in een brief betitelt. Verdachte K. heeft zich aan verschil lende adressen vertoond, zijn naam daar opgegeven enz. kort vóór het drama. Daarna vervoegde hij zic-h bij de politie in verband met de vermissing van den heer E.. doch hij zou dit niet hebben gedaan in geval van moord. Uit de handelingen van K. en P., ook nadat de heer E. naar het pakhuis was gebracht, blijkt, dat geen van beiden dacht, dat de heer E. reeds was over leden. ■250 kath leerlingen de daarbij booorende fröbelschool 75 leerlingen; op ditzelfde terrein verrezen gedurende de laatste twee jaren een weeshuis „De Voorzienig heid" genaamd en een H.I.S. d i. Hol- land-Inlandsche .School de St. Joseph- school. De Mariaschool, Josephschool en de Voorzienigheid vormen alzoo het werkter rein van de E E. Z.Z., die zelf het klooster bewonen, dat midden op het groote ter rein, tusschen genoemde scholen is verre zen. De mooie groote kapel, welke een verbinding en scheiding tevens vormt van rechter- en linkervleugel, bebeerscht al deze gebouwen en wijst op het bovenna- Indien men te doen had met moorde naars, dan hadden deze van 1—10 uu" 'n praehtgelegenheid gehad om het slachtoffer te begraven. Ook den vol genden ochtend vroeg had K. dat, na dat hij door de politie was losgelaten nog wel, al had P. de sleutels van het pakhuis. K. is verder erg geschrokken van de mededeeling van commissaris Kramer. Maandagavond, dat de heer E. was overleden; K. geloofde het pas den volgenden morgen, toen het in de krant stond, dat de heer E. was overleden. Het was de psyche van K., aanvanke lijk den commissaris te willen bewijzen, dat de heer E. nog levend was. Pas na overtuiging, dat de heer E. dood was, veranderde K. s houding gehee' en al. Hierna wordt pauze gehouden. 's Middags heeft mr. Nederveen zijn plei dooi voortgezet. Sprekende over het briefje met de ton- becijfering wijst pleiter op de omstandig heid. dat dit document met medewerking van verd zelf in handen der justitie is ge komen. zonder welke medewerking de Mid land bank het nooit zou hebben afgege ven Ook over het briefje, dat door de vrouw van K. in diens vestzak was gevon den. geeft spr. nog eenige beschouwingen. Pleiter is evenwel in het bezit van een fotografische afbeelding van een nieuw do cument betreffende dc tonbecijfering. Hoe is dat nu in de stukken gekomen Op een van zijn reizen naar Den Haag heeft pleiter dat uit Roermond meege bracht en het ook aan K. laten zien. Deze herinnerde zichi^adelijk, dat de heer E. daarop een berekening had. gemaakt, blij kens welke er twee ton in een zaak zou worden gestoken en waarbij 14 pet. prefe rent zou zijn voor den heer E., terwijl K f 85.000 zou verkrijgen. Op z'n zachtst gezegd moet er door die bekentenis toch wel twijfel bestaan om trent opzet van K. om den lieer E. te doo den. Op 4-1 Ma-art heeft pleiter weder een briefje aan het Hof overgelegd, waarvan verdachte hem op de hoogte had gebracht Spr. verdedigt verdachte in verband met het feit. dat hij dit briefje zoo laat in het geding heeft gebracht en eindigt met de opmerking, dat van moord geen sprake kan zijn en dat het begin uitvoering van de handeling daartoe heeft ontbroken. Bü.ft over: de vraag van „dood door schuld'" Pleiter refereert zich hierbij aan het oor deel van het Hof. Te 5 uur begeeft het Hof zich in raad kamer. De inhoud van het briefje luidt: „Ik verklaar hierbij schuldig te zijn aan den heer J. André K„ van Galenstraat 35. Den Haag, de somma van één honderd dui zend gulden valuta medio Dec. j.l. voor eene door mij van hem gekochte vinding Ik zal deze schuld zoo spoedig mogelijk voldoen. W. Eschauzier". Januari 1931. Na enkele minuten keert het Hof terug. De president leest het briefje voor en constateert, dat dit op zijn zachtst fezegd een vreemden indruk maakt. Hieromtrent ontstaat een korte gedach- tenwisseling tusschen den president en verdachte. In zijn repliek wijdt de procureur-gene raal, mr. A. de Visser, uitgebreide beschou wingen aan het oude briefje en de deskun digen-verklaring van dir. Hesselink daar omtrent. De doodsoorzaak is door dc medische deskundigen duidelijk vastgesteld aan het verhaal omtrent het deel va.n het gebit 'lecht spr. geen waarde. Spr. handhaaft zijn requisitoir: vernieti ging van het vonnis van de rechtbank en veroordeeling van verdachte K. tot levens lange gevangenisstraf en van verdachte P. tot 8 jaar gevangenisstraf. Nadat beide verdachten nog hebben ver klaard, dat zij geen opzet tot dooden heb ben gehad, wordt de uitspraak bepaald op Tinsdag 4 April te 10 uur. tuurli k streven van aller arbeid Dit kloos ter is tevens de zetel van het Provincia laat dezer Orde, terwijl in de rechtervleu gel het Noviciaat is ondergebracht, dat voorheen te Malang was gevestigd. Hier moge tevens worden vermeld, dat de Reli gieuzen Ursulinen der Romeinsche Unie zich over geheel Java wijden aan het werk van Onderwijs en Opvoeding van het jonge meisje. In hare groote inrichtingen te Noordwijk—Batavia, Buitenzorg, Ban doen Noord en Bandoeng Zuid, Madioen, Soerabaia Goebang en Soerabaja Ivotta en te Malang zijn ruim 6000 kinderen aan haar zorgen toevertrouwd. HOOG MILITAIR GERECHTSHOF. KORPORAAL EN KORPORAAL. Is de een tie meerdere van den ander? Het Hoog Militair Gerechtshof heeft een beroepzoek behandeld van den korpo raal te Yenlo W. (burgerbetrekking:, on derwijzer) die door den krijgsraad te Den Bosch wegens opzettelijke ongehoorzaam heid jegens een meerdere was veroordeeld tot veertien dagen gevangenisstraf met degradatie tot soldaat. Het „misdrijf" dat verdachte bedreven had was heel wat minder wereldschok kend dan men uit de tenlastelegging zou kunnen afleide-n. Op een kouden avond kwam hij met drie collega's terug van een feestje. Verdachte had, met het oog op de koude zijn kraag opgezet. In de buurt van de kazerne werd hii aangehouden door een korporaal van de militaire politie, die hem naar zijn naam vroeg en hem gelastte den kraag neer te doen. De verdachte, mee- nende. dat hij tegenover een in rang aan hem gelijken militair stond, vroeg waarom hij dit moest doen. 'Daarop wilde de kor poraal van de militaire politie geen ant woord geven. Hij „slingerde"' verdachte op den bon. Behalve de president, betoogden een lui tenant-generaal en een vice-admiraal dat krachtens het militair wetboek van straf recht een korporaal van de militaire poli tie hooger is dan een gewone korporaal. De advocaat-fiscaal, mr. Brants, meende Uarom bevestiging van het vonnis van den krijgsraad te moeten vragen. De verdediger wees er op, dat ver lachte onderwijzer is en dus gewoon is vaak het „waarom" der dingen te vragen. DE JUWEELENDIEFSTAL BIJ IR PHILIPS. Helper en heler veroordee'd. De Haagsche rechtbank deed uitspraak in de zaak tegen den gewezen schoenma- kersbediende A. M.. die tezamen met den gewezen huisknecht D„ in Juli van het vo rig jaar, ten huize van ir. Philips aan de van Hogenhöücklaan te VGravenhage in braak pleegde, waarbij ->.a. een groot aantal juweelen en andere sieraden werden ont vreemd. De rechtbank verklaarde verdachte schu.dig aan medeplichtigheid aan diefstal en aan bel in" en ve oordeelde hem tot 1 1/2 jaar gevangenisstraf met aftrek van 4 maanden voorarrest. DE GEHEIME ZENDER TE ALMELO. Beslissing van den Hoogen Raad. Conform de conclusie van den procureur- generaal heeft de Hooge Raad het cassatie beroep van C. D. te Almelo, die verdacht werd de omroeper te zijn van den geheimen zender, verworpen. D. was door de Almelosche rechtbank tot veertien dagen hechtenisstraf veroordeeld. DFPDE B! AD PAG. 10 WILT U IETS WETEN? S. A. en S. S. Vraag: Ik lees in uw krant zoo dik wijls van S.A.-mannen en S.S.-manneA, van de „Stahlhelm" en „Reichsbanner". Kunt u mij ook zeggen, wat dat voor men- schen zijn Antwoord: S.A. beteekent Sturm- Abteilung, S,S. is Schuts-Staffel. Beide organisaties zijn nationaal-socia- listisch. De stormafdeelingen vormen de Hitlerpolitie. De „Schutz-Staffel zijn troe- penafdeelingen, ingericht naar het voor beeld van de oude keizerlijke armee en vormen het privé-leger van den heer Hit- Ier. De „Stahlhelm" is een Duitsch-nationale organisatie van oud-frontstrijders, wier eere-voorzitter de president der republiek, veldmaarschalk von Hindenburg is. De „Reichsbanner" (Rijksbanier zwart, rood, goud) is thans verboden. Het was 'n organisatie van linksche, vooral soc.-democratische republikeinen ter be scherming van de republiek. Ook leden van het Centrum, maar in zeer gering aantal, namen er aan deel. Het Duitsche regulaire leger heet „Reichswehr". Volgens het verdrag van Versailles 100.000 man, uitsluitend vrijwil ligers. groot. In Oostenrijk heeft men de rechts ge richte „Heimath" (weermacht ter verdedi- ding van dc Heimath) en den sociaal-de- mocratischen „Schutzbund" (bond ter be scherming der republiek). Het regulaire leger heeft den naam van Bundesarmee (leger van den Oostenrijk- schen Statenbond). Vraag: Ongeveer 50 jaar geleden is een boot van de Leidsche Stb. Mij., va rende van Amsterdam naar Gouda, be laden met 30 10 koeien (alles deklast) in het Aarkanaal in de nabijheid van Papeveer (Gem. Ter Aar) gezonken. Al het vee moet zijn gered. Kunt u mij het juiste jaartaai en datum van dit ongeval zeggen Antwoord: In het jaar 1878, op 16 Maart, des namiddags tusschen 5 en 6 uur. STOOMVAARTBERICHTEN STOOMVAART MIJ NEDERLAND. TALISSE '(thuisr.) vertr. 21 Maart van Hamburg naar Amsterdam. JOHAN VAN OLDENBARNEVELT (thuisr.) pass. 20 Maart Perim. MARNIX VAN ST. ALDEGONDE, (uitr.) arr. 21 Maart te Port Said. POELAU BRAS (uitr.) vertr. 20 Maart van Singapore. POELAU TELLO vertr. 21 Maart van Holy Haven naar Amsterdam. KON NED ST00MB MIJ. A J AX vertr. 21 Maart van Bilbao naar Santander. HERMES vertr. 31 Maart van Izmir n. Istanbul. IRIS arr. 21 Maart van Amsterdam te Gothenburg. JUNO vertr. 21 Maart van Livorno n. Napels. MARS Cadix naar Genua, pass. 21 Mrt Gibraltar. RHEA arr. 21 Maart van Genua te Alexandria. ST-UYVESANT vertr. 19 Maart van Cu rasao naar Puerto Cabello. KON. PAKETV. MIJ. N. HOLLAND arr. 19 Maart van Sin gapore te Batavia. HOLLAND-AMERIKA UJN. BREED1JK, TampicoRotterdam pass. 21 Maart Lizard, wordt 22 Maart midder nacht te Rotterdam verwacht. LOCHKATRINE, Bott.-Vanc. vertr. 19 Maart van Los Angeles. NEBRASKA, Vancouver-Rotterdam, arr. 19 Maart t© Los Angeles. HOLLAND-WEST AFRIKA LIJN. AMSTELKERK vertr. 21 Maart van Amsterdam naar Hamburg. HOLLAND-AFRIKA LIJN. MELISKERK (uitr.) vertr. 21 Maart v. Lorenzo Marques naar Beira. RIETFONTEIN vertr. 21 Maart van Amsterdam naar Hamburg. ECHTELIJKE DRAMA. Twee jaar gevangenisstraf opgelegd. De varensgezel C.' van O., die t-<"-ht heeft gestaan wegens poging tot moord op zijn echtgenoote, is cjoor de Haagsche Rechtbank, overeenkomstig den eisch van het O. M„ veroordeeld tot twee jaren ge vangenisstraf. HOLLAND00ST-AZIE-LIJN. ZUIDERKERK (uitr.) vertr. 20 Maart van Honkong. STOOMVAART MIJ. OCEAAN. AENEAS vertr. 20 Maart van Dairen n. Rotterdam. AJAX, Japan naar Rotterdam pass. 21 Maart Perim. ATREUS, Batavia nar Amsterdam, arr. 21 Maart te Suez. AUTOMEDON vertr. 17 Maart van Yo kohama naar Rotterdam. CALCHAS, Japan-Rotterdam arr. 20 Maart te Hongkong. HECTOR, Japan naar Rotterdam arr. 19 Maart te Singapore. LAERTES vertr. 18 Maart van Batavia naar Amsterdam. EMzETCO LIJN JONGE ANTHONY vertr. 15 Maart van Bougie naar Valencia. JONGE JOHANNA arr. 18 Maart van Valencia te Hamburg.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 10