HET RIJK GRIJPT IN BEIEREN IN. ROOSEVELTs BOODSCHAP AAN HET CONGRES. Z4ste Jaargang VRIJDAG 10 MAART 1933 No. 7453 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal franco per post f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, mei Geillusteeerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berokend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. ALLE OPENBARE GEBOUWEN TE MUNCHEN DOOR NATIONAAL- SOCIALISTISCHE TROEPEN BEZET. In verband met de onrust onder de Beiersche bevolking en het feit, dat voor de handhaving der openbare orde en vei- 'igheid in Beieren geen waarborgen aanT wezig zijn, heeft de rijksregeering, zoo meldt het Wolfbureau, gebruik gemaakt van de haar bij artikel 2 der noodverorde ning van den rijkspresident van 28 Febr. jl. verleende rechten, doordat zij thans ook voor Beieren de hoogste bestuursbevoegd heden, voor zoover zij op de handhaving der' openbare orde en veiligheid betrek king'hebben, tot zich heeft getrokken en met deze bevoegdheden den voormaligen luitenant-generaal ridder von Epp heeft belast. Naar aanleiding van de ontwikkeling der gebeurtenissen kwam het Beiersche kabinet onmiddellijk bijeen, ten einde over de situatie te beraadslagen. Na afloop der besprekingen werd het volgende officieele communiqué gepubliceerd: De berichten, volgens welke de benoe ming van een rijkscommissaris voor Beie ren op verzoek van de Beiersche regee ring zou zijn geschied, zijn niet in over eenstemming met de feiten. De Beiersche regeering heeft zich ten aanzien van deze aangelegenheid met den rijks-president en de rijksregeering in verbinding gesteld. Tevens heeft zij zich in verbinding eeste'd met den president van den Beierschen Landdag, teneinde zoo spoedig mogelijk een Landdagzitting te deen houden ter verkiezing van een nieuwen premier. De Landdagvoorzitter heeft in verband hier mee den Landdag telegrafisch tegen Za terdagochtend 11 uur bijeengeroepen. De Beiersche premier Held heeft aan rijkskanselier Hitt'er het volgende tele gram doen toekomen: De rijksminister van Binnenlandsche Za ken heeft op grond van artikel 2 der ver ordening van 28 Febr. 1933 de politie macht der Beiersche staatsregeering aan generaal von Epp overgedragen. In Beie ren is echter voor de toepassing der bo venvermelde verordening niet de minste aanleiding aanwezig, daar de handhaving van rust en orde. evenals de bestrijding van communistische excessen met behulp van de machtsmiddelen van den Beier schen staat zonder eenigen twijfel gewaar borgd waren. In naam van het geheele Beiersche kabinet protesteer ik dan ook zoo krachtig mogelijk tegen den maatre gel van den rijkskanselier van Binnenland sche Zaken. Terwijl het kabinet nog in het departe ment van Buitenlandsche Zaken beraad slaagde de besprekingen" duurden tot over acht uur en zouden in den loop van den nacht worden hervat verscheren reeds sterke afdeelingen nationaal-socialis- tische stormtroepen voor het Landdagge bouw, het hoofdcommissariaat van politie en het ministerie, met het doel deze ge bouwen te bezetten. Reeds den geheelen namiddag was trouwens voor het Land daggebouw een dichte menigte bijeen, die eischte, dat de Beiersche politie het ge bouw zou verlaten. Voortdurend werden het Deutschlandlied en het Horst-Wessel- lied gezongen. Tegen acht uur verscheen een leider der Hittlerianen, die den direc teur van het Landdaggebouw meedeelde, dat de stormtroeoen in verband met de benoeming van den rijkscommissaris het gebouw zouden bezetten. Later in den avond werd op het Land daggebouw de hakenkruisvlag geheschen. Voorts werd het gebouw van de „Baye- rischer Volks-Kurier", het centrale blad van de Beiersche volkspartij, door natio- naal-socialistische stormtroepen bezet. Behalve het gebouw van het centrale orgaan der Beiersche volkspartij werden ook de gebouwen van de sociaal-democra tische „Münchener Post" en „Bayerischer Kurier". door stormtroepen bezet, terwijl in den loop van den avond de bezetting van alle openbare gebouwen te München volgde en op het stad'huis de hakenkruis- vlag werd geheschen. Gisteravond om kwart voor tien hield generaal von Epp een korte rede voor de radio. Protesten der landen. In het protest der Wurtembergsche re geering wordt er eveneens op gewezen, dat voor een overdracht der politiemacht EEN RIJKSCOMMISSARIS VOOR DE HANDHAVING DER ORDE. in Wurtemberg geen aanleiding bestaat. De regoering van Wurtemberg is van oordeel, dat de benoeming van een rijks commissaris indruischt tegen de noodver ordening van den rijkspresident, te meer daar zij is geschied, nadat de regeering den rijksminister van Binnenlandsche Za ken had doen weten, dat zij reeds uit eigener beweging maatregelen voor een reorganisatie der regeering had genomen. Intusschen heeft ook de regeering van Baden bij de Rijksregeering geprotesteerd tegen de benoeming van een rijkscommis saris, en wel op grond van dezelfde motie ven, als door Beieren en Wurtemberg te berde zijn gebracht. Naar verder wordt gemeld, heeft de Rijkscommissaris voor Schaumburg-Lippe met onmiddelliiken ingang den Landdag benevens de provinciale en gemeenteraden ontbonden De nieuwe verkiezingen zullen op 30 April plaats vinden. In Hessen zal Maandag a.s. een nieuwe staatspresident worden gekozen. De Landdag is te dien einde in plenaire zit ting bijeengeroepen. ZELFS DE BEURS WAS NIET VEILIG. HiRerianen eischon aftroden van het bestuur. Hef bestuur der Berlijnscbe beurs deelt mede, dat gistermiddag om 1 uur een af- deeling S. A.-manschappen naar het beurs gebouw opmarcheerde. De voorzitter van het bestuur ontving den leider der groep op diens verzoek, samen met eenige beurs bezoekers. Kort na 2 uur marcheerde de troep weer weg. De voorzitter riep daar na alles bereikbare bestuursleden voor 'n vergadering bijeen, waar hij rapport uit bracht over het gebeurde. Het schijnt, dat de S. A.-manschappen het aftreden heb ben geëischt van het beursbestuur. resp. van den voorzitter dr. Mosier. Het beurs bestuur nam kpnnis van dr. Mosler's rap port. zonder evenwel een besluit te nemen. Gedurende de bespreking van den leider der S. A.-manschappen met dr. Moster was een S. A.-afdeeling voor het beursgebouw geposteerd. Spreekkoren tegen de warenhuizen. In den loop van den middag hebben zich gisteren voor de ingangen van ver schillende Berlijnsche warenhuizen en een- heidsprijswinkels spreekkoren gevormd, die het publiek aanspoorden, alleen in Duitsche zaken te koopen en de warenhui zen te mijden. Het hinderen van het pu bliek bij het koopen in deze zaken is niet geconstateerd. In den loop van den dag is het in ver- schHende Jocdsche warenhuizen te Maag denburg tot ongeregeld'heden gekomen, welke in sommige gevallen tot geweldda digheden leidden. De politie heeft tot kal meering der gemoederen bekend gemaakt dat de winkels afdoende door de politie zullen worden beschermd. De- politie heeft opdracht, met alle middelen en onder alle omstandigheden tegen een herhaling der gewelddadigheden te waken. Te Barmen drongen gisteravond 10 le den der stormafdeeling van de nationaal- socialisten in uniform, vergezeld van een groep aanhangers, het warenhuis Tietz binnen. Zij bezetten de uitgangen, ten einde het warenhuis te sluiten. De politie trachtte zich hiertegen te verzetten, doch was machteloos tegenover de overmacht der menigte Hierop waarschuwde een na- tionaal-socialist. die in het warenhuis werk zaam was. de districtsleiding zijner partij, die onmiddellijk ingreep en gelastte, de sluiting ongedaan te maken. Het waren huis kon na verloop van korten tijd weer geopend worden. Het Karl-Liebknecht-huis wordt Horst-Wessel-huis. Het Karl-Liebknecht-huis, het bolwerk tot dusver van de Duitsche communisti sche partij, dat sedert Donderdag ter be schikking is gesteld van de nieuwe afdee- ling der politieke politie voor de bestrij ding van het bolsjewisme, is, naar Wolff meldt, tot Horst-Wessel-huis verdoopt. Boven den ingang is reeds voorloopig een groot bord met den nieuwen naam aan gebracht. De Thüringsche politie in Gera heeft het dr. Rathenauplein. in-overeenstemming met het gemeentebestuur, in Adolf Hitler- plein herdoopt. STRENGE CONTROLE OP BANKEN. MACHTIGINGSWET AANGENOMEN. Aan de Boodschap, die Roosevelt gis teren tot het Congres heeft gericht, is hpo volgende ontleend: Op 3 Maart is ons banksysteem buiten werking getreden. Het is onze eerste pliciit, plicht, alle gezonde banken weder te ope nen. Deze maatregel is een noodzakelijk heid voor de hierop aansluitende wetgeving tot hervorming van het bankwezen, welke de speculatie met de toevertrouwde gelden moet verhinderen en de andere overtre dingen, waaraan de bekleeders van ver- trouwenspbs'ten zich hebben schuldig ge maakt. Ik vraag van het Congres de an- middedijke behandeling en aanneming van een machtigingswet, welke mij de controle over de banken ter beschermmg der depo santen geed. Bovendien moet ik gemach tigd zijn, die banken zoo spoedig mogelijk te openen, welke aannemelijk hebben ge maakt, dat zij solvabel zijn. Ook moet ik volmacht hebben ter reorga- nisatie en heropening van die banken waarvan bij onderzoek blijkt, dat een reor ganisatie haar weer op gezonde grondla gen zal stellen. Verder verzoek ik aanneming van aan vullingen "der Federal Reserve Act, welke de uitgave van behoorlijk gedekt geld in zooverre toelaten als noodig is ter bevre diging van alle credietaanvragen als noo dig blijkt. Dit doel moet bereikt worden, zonder dat de ongedekte verplichtingen der regee ring van de Ver. Staten vermeerderd wor den. De aanneming van dit ontwerp zal een einde maken aan den noodtoestand en ik hoop, dat het in korten tijd tot het weder opnemen van het economisch leven zal lei den. Binnenkort zal ik van het Congres be williging vragen voor twee andere maatre gelen, welke ik dringend noodzakelijk acht. Zoo spoedig deze maatregelen doorge voerd zijn. zullen wij tot het onderzoek van een volledig programma tot nationaal her stel kunnen overgaan. De inhoud der wet op het bankwezen. De wet op het bankwezen, voorgelegj aan het Congres, sanctionneert en ver lengt de buitengewone bevoegdheid van den president op het gebied van het bank wezen en gelast concentratie van het goud in het geheele land bij de Fed. Res. ban ken. De wet laat toe, dat de banken tegen onderpand van schatkistpapier en staats obligaties handelswissels en bankaccepten zich van ruilmiddelen bij de Fed. Res. ban ken voorzien door beleening voor den tijd van max. 90 dagen. Het ontwerp staat de gezonde banken toe, onmiddellijk haar loketten te herope nen. Die, welke niet in staat zijn haar so liditeit te bewijzen, zullen onder toezicht van regeeringscommissarissen komen ge durende de reorganisatie. Overtreding van de wet door banken wordt gestraft met boeten tot 10.000 dol lar of gevangenisstraf tot 10 jaren. Deviezencontrole. Gedurende den noodtoestand zal de pre sident transacties in buitenlandsche betaal middelen en stortingen tusschen de ban ken onderling, uitvoer en oppotting van goud en munten kunnen regelen en ver- bièden en de afgifte van goud, betzij in munten of in baren, van ieder persoon kun nen eischen. Aangenomen door het Huis. Het Huis van Afgevaardigden heeft het ontwerp van wet op het bankwezen reeds aangenomen. GOUD-EMBARGO VERLENGD. President Roosevelt heeft gisteravond een proclamatie uitgevaardigd, waarbij het goud-embargo wordt gecontinueerd. Controle op het goud. De gouverneur der New Yorksche effec ten-beurzen heeft den leden der beurzen opdracht gegeven, om onmiddellijk mede- deeling te doen omtrent al het goud dat de leden voor hun cliëntèle mochten hebben ontvangen. Wallstreet is van meening, dat op deze wijze de namen bekend zullen worden van allen, die in de periode van 1 Jan. tot 13 Maart 1933 goud hebben verworven. De opgave moet vermelden de namen van hen, die goud hebben ontvangen door bemiddeling der leden, benevens datum en bedrag. Voldoening te Wallstreet. Wallstreet is over de Boodschap van pre sident Roosevelt aan het nieuwe Congtes in Washington zeer voldaan. De Boodschap heelt algemeen instem ming ontmoet en vooral wekt geestdrilt. dat de noodwetgeving ten spoedigste zaj worden afgehandeld. Bijzondere aandacht trok de verklaring, dat er m de eerste plaats naar zal worden gestreefd, alle gezonde en prima bankin stellingen weer te heropenen. Algemeen heersoht de overtuiging, dat president Roo sevelt met deze verklaring blijk heeft ge geven van een goed begrip voor de onvoor waardelijk en onmiddellijk tenemen maat regelen. Met belangstelling wacht men ook af, welke maatregelen president Roosevelt zal nemen met betrekking tot de minder sol- vabële en zwakkere bankinstellingen. Na tuurlijk zal het feit, dat een bank haar lo ketten thans mag heropenen, een bewijs zijn, dat deze bank als gezond en prima mag worden beschouwd. Automatisch bo- teekent dit dus voor de financieele en za kenwereld een zeer belangrijk discrimina tie. Men is er van overtuigd, dat de groote banken in New York alleszins gezond zijn en dat de heropening dezer "banken een fac tor zal zijn, om algemeen het vertrouwon weer te herstellen, een factor, welks be langrijkheid vooral niet mag worden on derschat. Over fascistische opvattingen gesproken. Aan het einde van de behandeling der Leidsche gemeentebegrooting heeft de bur gemeester gewezen op den langen tijd, wel ke er aan besteed is ook in verhouding tot de behandeling in andere gemeenten en op de onkosten, welke zmk een behan deling met zich brengt (7000 gld.). Onder het vriendelijke opschrift Piet luttige becijferingen'" zegt het soc. democr. dagblad „Vooruit", dat het in de opmer kingen van den burgemeester meent to moeten hooren „een klank, die niet geheel vreemd is aan fascistische opvattingen om trent de parlementaire behandeling van ge meenschapszaken". 't Is een voor de democratie ge vaarlijke meening, als men een poging, om uitwassen, zieke plekken in de democratie aan te wijzen en uit te snijden, gaat aanzien voor fascisme. Zulk een mee ning over fascisme is erger dan.... „piet luttig", ze is gevaarlijk. Gevaarlijk voor do democratie, omdat zij een herstel van de juiste democratische verhoudingen tegen houdt. Democratie eischt niet, dat een volks vertegenwoordiger alles zélf beoordeelt en behandelt; zij eischt niet, dat een volks vertegenwoordiger geen vertrouwen schenkt en geen bevoegdheden delegeert aan anderen! Democratie wil niet zeggen, dat een volksvertegenwoordiger de overtuiging moet hebben, dat hij alles weet, van a 1- 1 e s verstand heeft, en dan ook als zooda nig optreedt 1 Democratie beteekent volstrekt niet, dat de door het volk gekozenen veel moeten praten, veel moeten critiseero n, veel propaganda moeten maken voor hun partij in de vertegenwoordigende lichamen!. Met dit laatste blijkt de S.D.A.P., en vooral ook de S.D.A.P. te Leiden, het héélemaal met- eens te zijn Maar juist door deze verwordene prac- tijk van de democratie 't in de kaart gespeeld worden van hen, die een demo- era tisch-pa riemen tair bestuur willen ver vangen door dat van een „sterken man"; wordt de propaganda voor het fascisme vergemakkelijkt. Dit staat voor ons buiten twijfel. Dit nummer bestaat uit VIER bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Duitsche rijksregeering stelt een po- litie-commjssa:*is aan voor Beieren. Protes ten van verschillende landen tegen het in grijpen van de rijksregeering. (ie blad). Boodschap van president Roosevelt aan het Amerikaansche Congres. Scherpe con trole op de banken. Roosevelt krijgt zijn volmachten. Het goud-embargo verlengd. (lste blad). Spanning in Oostenrijk. (2e blad). BINNENLAND. Auto te Goor tegen een boom gereden. Een doode, zijn broer gewond. (Laatste Ber.). Vrachtauto van smokkelaar in brand ge schoten. De smokkelaar aan brandwon den overleden. (Gem. Ber. 3do blad). Nog een gepantserde auto met biggen aangehouden. (Gem. Ber. 3do blad). De vermoedelijke dader van den moord te Maastricht aangehouden. (Gem. Ber. 3do blad). OMGEVING. Installatie van den burgemeester van Nootdorp. (3de blad en fotopagina). KERKNIEUWS ZUSTERS VAN LIEFDE TE TILBURG. Deze Congregatie telde einde 1933 3784 leden, nl. 3401 geprofesten, 273 aspiranten en 110 novicen. Aantal postulanten 71. Onderwijs werd gegeven aan 56.641 kinde ren; verpleging verleend aan 22.470 pa- tiëënten, terwijl werden verzorgd 3589 hulp behoevenden en oude mannen en vrouwen In dit Bisdom heeft" de Congregatie 41 huizen met 1650 zusters. H. VORMSEL. Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft het H. Vormsel toegediend in do volgende parochies van het dekenaat Al phen a. d. Rijn. man. vrouw, totaal Alphen aan den Rijn 150 131 284 Bodegraven 90 106 196 Meije en Zegveld 16 21 37 Roelofarendsveen 236 225 461 Oude Wetering 24 37 61 Leimuiden 57 69 126 A arlan derveen 36 46 82 Nieuwkoop 60 48 108 Noorden 68 68 130 Zevenhoven 31 24 58 Nieuwveen 49 37 86 Lange raar 170 128 298 „St. Bavo". 990 943 1933 FINANCIëN EN ECONOMIE INVOER VAN BACON IN ENGELAND. Beperking van 22 Maart af. De Engelsohe minister van Landbouw verklaarde gisteren in antwoord op een in het parlement gestelde vraag, dat na on derhandelingen met vertegenwoordigers van de voornaamste bacon-uitvoerende landen de invoer van bacon en ham in Engeland per maand met ingang van 22 Maart a.s. zooveel mogelijk zal worden beperkt tot de volgende hoeveelheden Argentinië 5900 cwt., Denemarken 493.300 cwt., Estland 7000 cwt., Finland 4300, Lefc- I land 4000, Litauen 39.00, Nederland 80.300, I Polen 79.500, Zweden 37.600, Ver. tStatcn I 51.500 en Sovjet-Rusland 4000 cwt. Deze cijfers bevatten een correctie in verband i met seizoensfluctuatics. De onderhande lingen over den invoer voor de restceren— I de drie maanden van de periode per 22 1 Juni worden voortgezet. „Tel-"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1