24ste Jaargang VRIJDAG 3 MAART 1933 No. 7447 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN S)e £cidóeHe(2au/fca/iit DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geillustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 pent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin, be trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. V De socialistische pers en het Bisschoppelijk Mandement In het artikel van de socialistische pers, waarin het jongste Bisschoppelijk Mande ment wordt besproken wij schreven er gisteren reeds een en ander over wordt ook aandacht geschonken aan het slot van dat Herderlijk Schrijven: Het mandement heeft voor dit jaar nog een vprlengstuk in een verkie- zingsoproep om op de R. K. Staats partij te stemmen en niet op eenige andere partij. Wat dat betreft, beper ken wij er ons toe te constateeren, dat deze „oproep" zorgvuldig er voor waakt om verder te gaan dan een „bij zonder ernstige vermaning'*, een „aller dringendst verzoek'', een „dringende vraag", maar wijselijk elk verbod ach terwege laat. „Een verbod wordt wijselijk achterwege gelaten". Dat zal bij de aanstaande verkie zingen wel door de S.D.A.P. worden uitge bazuind, om Katholieken te trekken óf naar de SJ5.A.P. óf naar een der dissiden te Katholieke partijen. Laten we even veronderstellen, dat het Doorluchtig Episcopaat wèl een verbod zou hebben gegeven. Ongetwijfeld zou dkn in de socialistische pres gecritiseerd zijn op een „cadaver-discipline" of iets dergelijks, welke in de Katholieke Kerk de geesten zou overheerschen Nu geven de Bisschoppen geen verbod. Maar zij richten tot de Katholieken een „bijzonder ernstige vermaning" en zij doen „een allerdringendst verzoek'', om de een heid in de politiek te bewaren. Zij wijzen er op, „dat de bittere ernst der tijden ons dringend vraagt, onze gelederen aaneen gesloten te houden'' en zij houden ons voor oogen „het onschatbare goed der een heid" Als een vader aan zijn zoon zou vragen, zoo dringend hij maar kan en hem zou waarschuwen met alle mogelijke ernst, om dit of dat niet te doen zou de zoon dan durven redeneeren: Vader heeft het niet streng verboden, met bedreiging van straf, ik kan het dus eigenlijk w e 1 doen. Mijn vader meent 't blijkbaar niet zoo héél ernstig!Natuurlijk zal een rechtgeaar de en verstandige zoon niet zulk 'n con clusie durven trekken uit het optreden van zijn vader. Hij zou veeleer het feit, dat zijn vader geen verbod geeït met strafbedrei ging toeschrijven aan voorzichtige tactiek en vaderlijke bezorgdheid en liefde. Zóó zal ook een Katholiek het optreden in deze van de Bisschoppen bezien en be- oordeelen. V Zondag 5 Maart. Zondag moeten de leden der R. K. Kiesvereenigingen hun ©andidaten kiezen voor de Tweede Kamer. Wij mogen dat niet vergeten al zijn aller oogen gericht op de verkiezin gen in D-uitschland, die ook Zondag plaats hebben. De leden onzer Kiesvereenigingen moeten Zondag van hun medeleven getuigen. Zij moeten zooveel mogelijk allen gaan 6temmen. Hoe er moet worden gestemd. De zaak is heel eenvoudig. Men heeft niets anders te doen, dan enkele vakjes zwart (of rood) te maken vóór de candidaten zijner keuze. In den Kieskring Leiden, waar twee vrije zetels moeten bezet worden, heeft men twee vakjes zwart (of rood) te ma ken meer niet. Maar ook niet minder. Want maakt men slechts één vakje zwart (of rood) dan is het biljet ook ongeldig. Komt men dus in het stemlokaal en heeft men de lijst met candidaten voor zich, dan heeft men niets anders te doen dan twee namen uitzoeken en vóór elk dier namen een hokje zwart (of rood) te maken. Wil men het politiek advies vol gen zoekt dan de twee onderstreepte can didaten en maakt voor hun namen het witte vakje zwart (of rood). Wil men een of twee andere candidaten dan zoekt men den naam of de namen kalm op zijn stembiljet op. In de advertentie-kolommen van ons blad en op andere manieren worden dezer dagen andere candidaten, dan die van het politiek advies geadviseerd. De kiezers en kiezeressen mogen met wijsheid van hun vrijheid gebruik maken! Zondag is er geen stemplicht maar toch zullen de leden van onze Kies vereenigingen goed doen, als zij gaan stemmen en zóó medewerken aan de sa menstelling van de oandidatenlijst. TWEEDE KAMER Indische Begrooting De Katholieke fractie kan zich wel als volkomen tevreden gesteld beschouwen: de Minister van Koloniën heeft n.l. op de vragen van den heer F e b e r over het algemeen in bevestigenden zin geant woord. Wat de twee eerste vragen betreft, was het bevestigend antwoord zon der eenige restrictie. Dit beteekent dus. dat er een commissie zal worden ingesteld die over het geheele onderwijsprobleem op korten termijn een verslag aan de Regee ring zal uitbrengen. Het beteekent verder, dat in dit verslag ook over de reeds ge troffen maatregelen en bezuinigingen zal worden gesproken en geadviseerd. Het in de derde vraag verzochte: dat n.l. de com missie zóó vroeg met haar verslag gereed zou zijn, dat de Volksraad bij zijne beraad slagingen over de onderwijsbegrooting 1934 daarmede rekening zou kunnen houden, werd door den minister in dezen zin beant woord, dat dit natuurlijk grootendeel© van de commissie zelve zou afhangen, maar dat hij zelf en de G.G. al het mogelijke zou den doen om dit te bevorderen. Ten aan zien van de vierde vraag: geen nieuwe maatregelen vóór de afhandeling der on derwijsbegrooting 1934 door den Volksraad, verklaarde de minister, dat het uiteraard niet in de bedoeling kon liggen nieuwe maatregelen te treffen, zoolang de com missie aan het beraadslagen was. Hij be hield zich echter voor en dit was rede lijk dat in geval van nood tot onver mijdelijke bezuinigingen zou kunnen wor den overgegaan. Wij vermoeden dat deze toezeggingen van den minister, die zelfs verder gaan dan hetgeen in Indië werd gevraagd, daar groote bevrediging zullen wekken. Na deze verklaringen was de motie van den heer K ter Laan (S.D.A.P.) tot instelling eener commissie, ook volgens het gevoelen van den heer J o e k e s (VD.), die overigens bereid was er voor te stemmen, overbodig. Ze werd dan ook verworpen met 41 tegen 16 stemmen. Een andere motie-ter Laan aangaande de IJ. L. O.-scholen werd ver worpen-met 37 tegen 27 stemmen, waarna de afdeeling onderwijs met de stemmen der sociaal-democraten en communisten tegen, werd aangenomen. De overige afdeelingen der begrooting lokten weinig debat uit. Aan het einde der vergadering was er echter een opleving van de belangstelling, doordat de heer Joekes (V.D.) zich ver zette tegen aanvaarding van het wetsont werp tot kwijtschelding van een bedrag van 400.000 aan de firma Volkersz. Tus- fhen hem en de Minister van Kolo- i n was er verschil van gevoelen over de vraag of dit wetsvoorstel een uitvloeisel was van de schikking, welke met de firma Volkersz was getroffen. Deze schikking zelve was door den Volksraad goedge keurd; doch de kwijtschelding van ƒ400.000 was met 43 tegen 7 stemmen verworpen. De Kamer bleek niet bereid aan te ne men, dat zulk een groote meerderheid de zaak niet zou hebben begrepen, zooals de Minister meende. Met uitzondering van den heer Schouten (A.R.), die verwer ping van het wetsontwerp den besten weg achtte, sloten de woordvoerders van alle partijen, de heeren Cramer (S.D.A.P.), Van Boetzelaar (C.H.) en Feber (R.K.) zich aan bij een motie van den heer Joekes om het wetsontwerp naar Indië terug te sturen en de beraadslagingen te schorsen. Over deze motie zal heden worden ge stemd, nadat eerst een stemming zal heb ben plaats gehad over de afdeeling Defen sie. Dit op verzoek van den heer De Vis ser (O.P.). Zooals men weet, is het met deze afdeeling eigenaardig geloopen. Ze werd eerst goedgekeurd in den Volksraad, en toen bij Gouvernementsbesluit; doch la ter werd dit gouvernementsbesluit door een nieuw besluit ingetrokken. Dus, zei de heer J o e k e s, is er eigenlijk geen begroo ting, die wij kunnen behandelen. Doch de heer Van Boetzelaar (C.H.) en de Minister van Koloniën betoogden, dat het intrekkingsbesluit onwettig was, en de Kamer dus juist goed 'deed deze afdee ling wel te behandelen. Hetgeen dan ook geschied is. EERSTE KAMER Begrooting van Binnenl. Zaken De Eerste Kamer heeft gisteren de be grooting van Binnenl. Zaken afgehandeld, waarna de Kamer tot nadere aankondi ging is verdaagd. De heer V isser (R.-K.). zal moeilijk vóór deze begrooting kunnen stemmen, omdat teveel bezuinigd wordt op Kinder uitzending en t.b.c.-bestrijding. Juist door de crisis krijgen meer kinderen behoefte aan uitzending. Deze bezuiniging zal een avereohtsche uitwerking hebben». De heer Ter Haar (C.-H.). wijst op het gebrek aan goedkoope arbeidswonin- gen. Bij uitbreidingsplannen dient reke ning gehouden te worden met deze om standigheid. De heer Hermans (S.-D.) zegt, dat hij school gemaakt heeft met zijn jaarlijk- söhe klachten over burgemeester. Er zjjn nog altijd burgemeesters, die niet op hun plaats zijn. Een zeer sprekend geval is dat te Heesch ((N.-B.). Spr. klaagt over het groote getal Duit- sche musici, dat hier de eigen mensohen het brood uit den mond neemt. Zij werken tegen prijzen, waarvoor Nederlanders niet kunnen werken. In Duitschland duldt men zooiets niet. De heer Polak (S.-D.). bespreekt o.a. de autonomie der gemeenten en de ver nietiging van natuurschoon bij de werk verschaffing. Mevr. Pothuis Smit (S.D.A.P.) be spreekt het lot van de vrouwen en kinde ren in de veenkolonies. Tal van gezinnen worden daar ontwricht doordat de vrou wen op het land moeten werken. De heer Drooglever Fortuyn (Lib.) betoogt dat art. 30 der Armenwet voor vele kleine gemeenten aan groote ver keerswegen nadeelig De geneenten zijn nog altijd aansprakelijk voor verple ging van armlastige personen, die zich in die gemeente bevinden, op het oogenblik dat die verpleging noodzakelijk wordt. Door het groote a an tail verkeersongeval len is deze toestand onhoudbaar gewor den. De heer Nivard (R.K.). sluit zich aan bij den heer Janssen (R.K.). wat be treft de armlastige Nederlanders, die uit het buitenland komen. Wat de buitenland- sche arbeidskrachten betreft, is spr. het eens met den heer Hermans. Spr. pleit voorts voor meer steun aan de werkloo- zenkassen en komt er tegen op, dat alle bijzonderheden omtrent ontwikkeling van werkloozen op het departement worden geregeld. De heer v. d. Hoeven (C.-H.), vindt het niet erg als de autonomie der ge meenten wat wordt beperkt. In de laatste 25 jaren hebben de meeste gemeenten zich schuldig gemaakt aan de verregaan de spilzucht en bemoeizucht. Hij herin nert aan den zeer royalen scholenbouw, aan de groote parken, die zijn aangelegd, den royalen straataanleg, alle nuttige din genals men ze betalen kan. De gemeentebesturen moeten goed in de gaten gehouden worden! De heer IJ sselmuiden (R.-K.) meent dat burgemeesters veel te lichtvaardig herbenoemd worden. In Gelderland zijn tal van burgemeesters, die hun gemeen te niet behoorlijk weten te leiden. De heer De Bruyn (R.K.). verheugt zich erover, dat de Minister niet verder zal aandringen op verlaging der loonen in de bouwvakken. Minister Ruys bespreekt eerst de positie der gemeenten. Normaal is, dat de Staat zich zoo weinig mogelijk be moeit met de gemeentelijke huishouding. Maar in dezen abnormalen tijd komen vele begrippen tot wankelen. Het centraal gezag is op velerlei gebied verplicht in grijpende maatregelen te nemen. Wat de buitenlandsche arbeidskrachten betreft, dit vraagstuk is niet nieuw. Om trent de musici is een commissie samen gesteld. Het werken van vreemde arbei ders kan slechts belet worden voor zoo ver zij een visum of een paspoort noodig hebben. Er bestaat kans, dat binnen niet al te langen tijd een wetsontwerp zal worden ingediend inzake wering van bui tenlandsche arbeidskrachten. Inzake steun aan gemeenten voor ver keersongevallen is overleg gaande, dat bespoedigd zal worden. Er is een strijd om belangen tusschen werkverschaffing en natuurschoon. De be langen der werkloozen gaan voor. Het natuurschoon moet zooveel mogelijk ont zien worden. De bezuinigingsdrang mag op geen en kel gebied ontbreken, ook niet op het ter rein der volksgezondheid. Dat dit moet gebeuren, betreurt spr. met den heer Vis ser. Bovendien wijst de minister erop, dat de gezondheidstoestand van ons volk bui tengewoon goed is en dat sinds 1918 de subsidies dienaangaande zeer omhoog gegaan zijn. Spr. ziet geen kans geld uit te trekken voor zorg voor vrouwen en kinderen inde veenkoloniën. De mededeeling van den lieer De Bruyn inzake de loonen in de bouwbedrij ven kan spr. bevestigen. Op dit oogenblik moet in de contractloonen geen wijziging worden gebracht. Wat tenslotte de burgemeestersbenoe mingen betreft: herbenoemingen hebben alleen plaats na nauwkeurige overweging Bij het doen van benoemingen moet nu eenmaal gelet worden op de politieke sa menstelling van den raad. Men ontkomt daaraan niet. Na repliek wordt de vergadering ver daagd. BINNENLAND REGEERING EN BOUW- BEDRIJF. TOT 1 OCTOBER DE CONTRACTEN ONAANGETAST. Naar de „Volkskrant" verneemt ontvin gen de besturen der organisaties in de bouwbedrijven van den minister van Bin nen landschc Zaken oen schrijven, waarin deze, naar aanleiding van de besprekingen Zaterdag jj. op het departement gehouden en waarover wij in ons blad van Maandag avond j.l. berichten, zijn standpunt nader bepaalt. De minister deelt o.m. mee, dat de eco nomische omstandigheden thans alleszins een aandrang tot verlaging met 15 pet. van de voor 1 October 1932 geldende contract loonen rechtvaardigen. Zijne Excellentie zal echter thans op dit punt niet aandrin gen. Wel behoudt de minister zich het recht voor, op de wijzigingen van het contract loon voor 1 October a.s. in verband met de dan bestaande toestanden en de dan nood zakelijk te achten wijziging van het con tractloon terug te komen. Als voorwaarde voor verdere subsidies en handhaving van het bestaande tarief van steunverleening stelt de minister ech ter den cisch dat waar in tarief gewerkt wordt, de loonen beperkt worden of blijven tot 20 25 pet. boven hot contractloon, met behoud van de arbeidsprestaties, zooals die tot dusver in tariefwerk regel was. Deze regeling zal voor 1 April moeten zijn tot stand gekomen. In afwachting van dat resultaat is de minister bereid den be- staanden toestand met betrekking tot be doelde subsidies en tarieven gedurende do maand Maart te bestendigen. De organisaties moeten voor 15 Maart 'berichten of ze wil.en meewerken, terwijl eventueel een afschrift of afdruk van de nieuwe regeling van 1 April a.s. aan den minister moet worden toegezonden. Uit dit ministrieele antwoord blijkt dat de contracten onaangetast blijven en deze derhalve niet gewijzigd behoeven te wor den, willen de bouwvakarbeiders het recht op meerdere subsidie voor hun werkloozen- kassen en opneming in de crisisregelingen behouden. De regeering kan echter met 1 October datum van afloop der contracten op nieuw op een en ander terugkomen. De vraag is uiteraard gewettigd of de nieuwe minister dat zal doen. De besturen der arbeidersorganisaties komen, naar wij verder vernemen, a.s. Za terdag bijeen om hun houding te bepalen. De heer Loerakker had inmiddels ook reeds vragen gesteld, welke wij gisteren publiceerden. STEUN AAN DEN LANDBOUW IN DE VEENKOLONIëN. Drie millioen uitgetrokken. Bij de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp tot het verleenen van steun aan de verbouwers van fabrieksaardappe len in de Veenkoloniën. Daartoe wordt 3.000.000 gld. uitgetrokken. AANKOOP VAN VARKENS. Vanwege de Varkenscentrale. De Nederlandsche Varkenscentralo deelt mede: In het najaar 1932 heeft de mogelijkheid bestaan om varkens, welke toentertijd een gewicht hadden van 75 tot 125 K.G., aan de Nederlandsche Varkenscentralo op te geven voor levering op een nader aan te geven tijdstip, tegen een gegarandeerden prijs van 15 ct. per pond levend gewicht. Een groot gedee.te der ingevolge deze regeling opgegeven varkens is op dit oogenblik reeds door de Nederlandsche Dit nummer bestaat uit VIER bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Hevige aardbeving teistert Japan. Hon derden slachtoffers. (Telegrammen). Reeds 2000 arrestaties in West-Duitsch- land. Hitier spreekt in het Sportpaleis te Berlijn, maar vertelt geen nieuws. (2do blad). De Chineezen in Jehol in vollen aftocht Verraad van een generaal. (2de blad). BINNENLAND. Ingediend is een wetsontwerp tot ver leening van steun aan bollenkweekers in de gemeenten Ter Aar, Alkemade, Nieuw koop en Woubrugge. (1ste blad). Steun aan verbouwers van fabrieksaard appelen in de veenkolonie, (lsto blad). Reorganisatie en bezuiniging bij de uit voering van de sociale verzekering. (1ste blad). De regeering heeft medegedeeld, dat de contracten in het bouwbedrijf tot 1 Octo ber ongewijzigd zullen blijven. (1st© blad). Prijsregeling Consumptiemelk. (1ste blad). STEUNVERLEENING TEN BEHOEVE VAN BOLLENTREKKERS. In gediend is een wetsontwerp tot steun- ver.eening ten behoeve van bollentrekkors in de gemeenten Ter Aar, Alkemade, Nieuwkoop en Woubrugge, on derscheidenlijk 6233.95, 51.249.38, 2348.65 en 1090.24, totaal 61.000. On geveer negentig tuinders, die er too waren overgegaan bollen te trekken, hadden daar toe, zooals gebruikelijk is, de noodige bol len gekocht op latere betaling. Doordat do bloemen aanzienlijk minder hebben opge bracht dan do kostprijs der bollen, staan deze tuinders voor een bollcnschuld, we|kc tezamen meer dan 100.000 bekoopt. Het bezit dezer menschen is, dooreengenomen, zoo zwaar hypothecair belast, dat bij exc- cutorialen verkoop onder de huidige omstan digheden het bedrag der hypotheken niet wordt bereikt, tenzij de laatste hypotheek houder besluit het onderpand-te koopen. Tengevolge hiervan zullen in de genoem de gemeenten een groot aantal slachtoffers val.en, ondanks de tegemoetkomende hou ding, welke de bankinstellingen ten op zichte van rentebetaling en hypothecaire vorderingen innemen. Daar was gebleken, dat de bollenhandelaren niet ongenegen zouden zijn hun vorderingen voor een be langrijk percentage prijs te geven, indien hun van het resteerend deel zonder meer contante betaling in het uitzicht kan wor den gesteld, is in overleg getreden met de voornaamste bollenhandelaren en hypo- theekinstellingen. Het resu.taat der ver schillende bemoeiingen is geweest, dat do bollenhandelaren zich bereid hebben ver klaard volledige kyvijting der schulden te geven, tegen betaling van 50 pet. van het verschuldigde bedrag, terwijl dc hypotheek houders hebben toegezegd in do tot dusver gevolgde coulante houding inzake aflossing en rente te zullen volharden, hetgeen trou wens hun welbegrepen eigenbelang is. Op grond hiervan stelt de regeering voor uit 's Rijks kas en bedrag van 01.000 be schikbaar tc stellen. Varkencentralo afgenomen. Heb ligt in de bedoeling do afname van het overgebleven gedeelte alsmede van een groot gedeelte van de reeds lang bij de Ne derlandsche Varkenscentralo opgegeven zwaardere varkens uiterlijk medio Maart te doen geschieden. De afgenomen varkens zullen niet in het binnenland worden geplaatst, doch zijn ge heel voor export bestemd. PRIJSREGELING CONSUMPTIEMELK. De Crisis-Zuivel-Centralc maakt bekend, dat voor dc periode van 5 tot 18 Maart de prijs voor liet taxe-gedeclte van consump tiemelk, gekocht op regeeringscontract, voor de verschillende soorten melk is vast gesteld op 5 3/4, 6 en 6 1/4 cent per liter cn dat het bedrag der afdracht op andere con sumptie gebrachte melk is vastgcoteld op 2 1/4 cent per liter.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1