24ste Jaargang ZATERDAG 25 FEBRUARI 1933 No. 7442 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met Geillustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin ba- trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verbuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit vijf bladen waaronder geïllustreerd Zondags blad. TWEEDE KAMER Een groot belang voor de mijn werkers Onder de kleinere wetsontwerpen op de agenda van gisteren kwam ook dat voor be- trelfende de toekenning van 400.000 guiden per jaar gedurende 75 jaren aan het Alge meen Mijnwerkersfonds. De bedoeling van dit voorstel was de verzekerden bij het Algemeen Mijnwerkersfonds gelijk te stel len met alle andere krachtens de wet ver zekerden. Immers de Staat geeft ook jaar lijks een belangrijke toelage aan het In- validiteitsfonds, waarvan de verzekerden bij de Rijksverzekeringsbank enz. profitee- ren. Doordat het Algemeen Mijnwerkers fonds tot nu toe deze toelage miste, wa ren de daarbij aangesloten mijnwerkers- verzekerden in een ongunstiger positie dan alle overige. Berekend was, dat met een jaarlijksche toelage van 400.000 gulden ge durende 75 jaar dit nadeelige verschil zou zijn opgeheven. Minister Verschuur had eindelijk deze zaak aangepakt, had uitvoerig overleg ge pleegd met alle belanghebbenden, en dit wetsontwerp kon worden beschouwd als de vrucht van dit overleg. Men kan dus "be grijpen dat de minister minder gesticht was over het onverwachte verzet dat bij den heer Drop (S.D.) las kwam en dat hierop berustte: dat de eenheid van net Nederlandsche verzekeringswezen zou wor den geschaad door deze bevordering van afzonderlijke lichamen. De heer Drop meende dat op deze wijze de beste risi co's naar particuliere ondernemingen zou den gaan en de Staat met de slechte risi co's zou blijven zitten. Hij wilde de Kamer doen uitspreken dat dit niet hoorde te ge beuren, en hij diende een motie in in den omvang van een kleinen roman, waarin dit wordt uitgesproken. De ingewikkeldheid dezer motie was aanleiding voor een voorstel van den V oorzitter om haar te behandelen op een nader te bepalen dag. De heer Drop werd onmiddellijk beant woord door den heer M a e n e n (R.K.), die er in een verdienstelijk speechje op wees dat het voorstel van den voorzitter be antwoordt aan het rapport van de oommis sie van Vuuren over deze zaak en ook aan den wensoh der betrokkenen. Toen de Al- gemeene Mijnwerkersbond, die tot den richting van den heer Drop behoort, een referendum uitschieef over de vraag: aan sluiting bij de Rijksverzekeringsbank of bij het Algemeene Mijnwerkersfonds, spra ken zich slechts 5000 van de "25000 mijnwer kers te ongunste van het mijnwerkersfonds uit. Men kan dan ook gerust zeggen dat de mijnwerkers hun eigen fonds liefhebben. Daarbij komt dat in bijna alle landen voor de mijnwerkers afzonderlijke regels zijn getrofien. De heer Maenen bracht den mi nister dan ook hulde, dat hij deze taak ter hand genomen had, en ook voor de wijze waarop hij het had gedaan, mm. door over leg met de betrokkenen. Des te meer speet het hem dat de minister van oordeel bleek dat een werkelijke invalidie mijnwerker ook wel voor anderen arbeid invalide zou zijn. Spr. meent te weten dat de genees kundige dienst van het Mijnwerkersfonds juist tot een tegenovergestelde conclusie komt, en daarom verzocht hij den minister geen gevolg te geven aan diens mededee- ling in de memorie van antwoord, dat, bij overgang van een mijnwerker naar een an der bedrijf, uit het fonds een met de staats- bijdrage overeenkomstig deel der ontvan gen premieën zou moeten worden terugbe taald. De Minister van Economische Zaken beloofde deze zaak bij de uit vaardiging van het K. B. tot uitvoering van de wet, nog eens onder de oogen te zullen zien. Hij betwistte den heer Drop dat bet voor de' arbeiders voordeeliger zou kunnen zijn bij de Rijksverzekeringsbank aan se sluiten dan bij het Algemeen Mijnwerkers fonds. Wat den heer W ij n k o o p betreft, die had gezegd, dat de wet zelfs een aa- deel was voor de arbeiders, antwoordde de minister dat geen enkel kamerlid en zeker met de regeering de redeneering vaa den heer Wijnkoop kon volgen, dat het een nadeel voor de arbeiders zou zijn, wan neer hun fonds 400.000 gulden per jaar ont- ving gedurende 75 achtereenvolgende ia- ren. Om zoo iets aannemelijk te kumion maken schijnt men inderdaad communis tische hersenen te moeten hebben. Nadat bij het wetsontwerp tot subsidee- ring van een mechanisch landbouwbednif in Suriname de heer W ij n k o o p Ge proefd had een motie in te dienen betref fende de vrijlating van de gevangenen in Suriname, ten aanzien waarvan hij zoowaar verband beweerde te zien met het mecha nisch landbouwbedrijf, een verband dat echter den V oorzitter ontging, zoo dat deze de motie terzijde legde kwam aan de orde de aangekondigde interpellatie van den heer De Visser (C.P.). De kwes tie waarover het gaat, komt in het kort hier op neer: de communistische partij heeft 2 geïnterneerden in het kamp aan den Boven-Digoel oandidaat gesteld voor de Tweede Kamer. Volgens de wet moet een oandidaat gestelde doen blijken dat hij daarmede instemt. Tengevolge van oe vervroegde kamerverkiezing zag de com munistische partij zich genoodzaakt om deze instemming naar Indië te telegrafee- ren. Aangezien het niet mogelijk is met antwoord betaald te telegrafeeren, werd in overleg met'de posterijen besloten de telegrammen vergezeld te doen gaan van telegrafische postwissels tot een eveneens met de posterijen overeengekomen bedrag. Telegrammen en telegrafische postwissels werden terugontvangen met de mededee- ling van de porterijen: onbestelbaar we gens weigering om te bezorgen. De heer De Visser zag hierin een met de Kieswet en den Grondwet strijdig ingrijpen van het In disch bestuur in de rechten der kiezers. Hij werd hierbij gesteund door de heeren Marchant (V.D.) en Vliegen (S.D.). Aangezien bleek dat de minister omtrent de zaak nog niet was ingelicht, zal deze Dinsdag bij het begin der zitting ant woorden. Begonnen werd daarna met de voortzet ting der Indische begrooting en al weder om was het woord aan den heer W ij n- k o o p die eigenlijk niets anders deed dan herhalen wat zijn partijgenoot de Visser gisteren had gezegd. Om 5 uur begon de minister met zijn antwoord, dat hij Dias dag a.s. zal voortzetten. EERSTE KAMER De Begrooting. Voortgezet worden de beraaslagingen over de Rijksbegrooting. i>e heer Droogleever Fortuyn (V.B.) bespreekt de heffing van opcenten cp de gemeentefondsbela? ting en de ver mogensbelasting. Hij is voorstander van dit wetsontwerp, maar het heeft het na deel, dat het de belastingbetalers in die gemeenten, die haar belastingen reeds bot de maxima hebben opgevoerd, overbelast De plaatselijke belastingen dienen meer af hankeJijk te worden gesield van de rijks belastingen. Mevr. Pothuis-Smit- (S.D.) veraf schuwd het geweld, dat cie regeering ge bruikt e*-H tegen de bemanning van „De Zeven Provnciën". De bemanning gebruikte geen geweld De heer F - rfc (V.B.): Zi. lag in kin lei- laag met ge'aden geweren. Mevr. Pothuis-Smit: Heeft iemand gehoord van één gewonden officier t De bemanning bad gemakkelijk bloed kunnen laten vloeien maar zij wilde niet. De heer Moltmaker (S. D.) be spreekt de cumulatie van pensioenen en salarissen. Hij herinnert aan de verleden jaar door hem ingediende motie ter zake. Sindsdien is er niets gebeurd. Vooral uit een moreel oogpunt dien hier ingegrepen. Dat „De Zeven Provinciën" betreft, ge looft spr. niet. dat Nederland in rouw ge wikkeld is geweest door de muiterij. Spr. bestrijdt verder den heer Briët en verdedigt het optreden van den heer Cra mer in de vergadering in Den Haag. Wat tegen den goedmoedigen, eerlijken en braven Cramer wordt aangevoerd den laatstén tijd is bij de beesten af. De Voorzitter: Matig U. De heer MoltmakeT: De heer Cra mer wordt herhaaldelijk opgebeld met de mededeeling, dat er geladen revolvers voor hem klaar liggen. De muiterij is in de S. D. A. P. niet ver dedigd maar verklaard. Minister Ruys de Beerenbrouck zegt, dat hoofdzakelijk in het debat zijn gebracht de ontbinding der Tweede Ka mer en het gebeurde met „De Zeven Pro vinciën". De minister bespreekt echter eerst het beleid van het kabinet in het algemeen. Het verlangen naar een krachtig bewind heeft de volle instemming van het kabi net. Men ban natuurlijk van meening ver schillen over de vraag of dit kabinet vol doende krachtig is geweest. In het staat kundige leven komt men er niet met kracht alleen. Iedere onbeleidvolle kracht maakt stukken. Dit Kabinet acht het gewenscht, dat na de verkiezingen een parlementair Kabinet zal optreden. De heer Smeenge drong aan op hulp aan de veenkoloniale aardappelteelt. Dezer dagen is de indiening 'te verwachten van een wetsontwerp tot steun daarvan. Wat de consumptieaardappelen betreft, deze zaak is nog in onderzoek. Een herziening van de regeling betref fende de uitkeering aan de gemeenten voor werkloosheidszorg, verkeert in een gevorderd stadium van voorbereiding. Den heer v. Embden voert spr. aan, dat het Departement van Waterstaat alleen voor openbare werken 112 millioen heeft uitgetrokken over dit jaar. Ruim 25 pet. van het aantal bonafile werkloozen is hier bij de werkverschaffing en openbare wer ken geholpen. Geen enkel ander land heeft dit percentage kunnen bereiken. De heer De Bruyn verweet de regee ring onvoldoende sociale zorg. Het aller voornaamste is, dat de afbraak onzer so ciale wetgeving is voorkomen. Deze pres tatie geeft aanspraak op erkenning van allen, die sociaal gevoelen. Daarenboven is nog velerlei tot stand gekomen, n.l. de arbeidsbemiddelingswet, arbeidswet en ziektewet. Nog vóór sluiting dezer wetge vende periode hoopt de regeering de be drijf s raden wet in veilige haven te brengen. De 40-urige werkweek heeft nationaal niet de minste kans. Dit vraagstuk dient internationaal te worden opgelost. Na de pauze zet minister Ruys zijn rede voort, de ontbinding der Tweede Kamer verdedigend. Velen zien niet den dieperen grond van het geschil, dat tot dit ontbin ding heeft geleid. De regeering was de Kamer al tot de uiterstegrens tegemoet gekomen, maar de Kamer wilde zelfs het ontwerp niet tijdig behandelen. Met de aanneming van de motie-Boon was de grens voor de regeering overschreden. Dat het gebeurde op „De Zeven Pro vinciën" muiterij was, behoeft men niet te betwijfelen. Het valt er onder in het mi litaire wetboek van strafrecht. Het plan is niet opgemaakt noch uitgevoerd door onbezonnenen. Er is hier gewerkt door menschen die wisten wat zij wilden. Een uur respijt geven na de sommatié zou onverantwoordelijk geweest zijn. Zoo spoe dig mogelijk moest w>Men getoond, dat het met de somntótTea ernst was. Anders zouden de muiters nog driester zijn opge treden en zou meer geweld noodig zijn ge weest. In geen enkelen staatsvorm is mui terij toelaatbaat. De overheid draagt het gezag. Dit draagt zij niet over aan organi saties van personeel. Met grooten ernst zal de zuivering der weermacht ter hand genomen worden. Hoe zouden mannen als Scheidemann en Noske, die zelf in de regeering hebben ge zeten, hebben gedacht over de uitspraak van den heer Wibaut? Spr. sluit zich ge heel aan bij den heer Briët. De regeering zal alles doen om herhaling van derge lijke feiten te voorkomen en den muiters de hun toekomende straf te doen geworden. Met instemming heeft de regeering van de meening van den Volksraad kennis go- nomen. De Minister van Financiën de heer D e Geer, zegt, dat hij reeds in 1928 voorspeld heeft, dat de bestaande overschotten spoe dig zouden verdwijnen. Hoe zouden wij er voorstaan, als spr. toen ware ingegaan op allerlei vriendelijke uitnoodigingen Spr. sluit zich geheel aan bij den hee: Van Lanschot, die geen pessimist is, maar thans den toestand somber inziet. De oor zaak van alles is in zijn diepsten grond een uitvloeisel van den oorlog. Spr. acht het thans wel het alleronge- schiktste moment voor een vermogenshef fing. Vele vermogens hebben nog een mo- gelüke belastbare waarde in de toekomst Monoooliseerine van bedrijven zou cm te begginnen veel geld kosten en op den duur weinig baten opleveren. Dit punt betreft een geschikt studiemateriaal. Tegenover den heer Wibaut betwist spr. de wenschelijkheid van een staatscrediet- bank, die toch in geen geval een circula tiebank zou mogen zijn. Ten aanzien van cumulatie van pensioenen is een onderzoek ingevorderd stadium. De milüoenennota voor dit jaar raamde een tekort van 22 millioen. Dit is nu ge stegen tot 30 millioen. Voor 1D34 zal de toestand veel ernsti ger zijn. Men zal voor een tekort staan van veel meer dan 80 millioen. In 1935 en volgende jaren komt men voor nieuwe be zwaren voor de schatkist. Dan vervalt o.m. de stopzetting van storting in de fondsen, hetgeen men niet kan continueeren. De toekomst ziet er dus donker uit. De Twee de Kamer zal echter een ontwerp bereiken tot dekking van het tekort van 30 millioen over dit jaar. De voorgestelde maatre gel is vaD blijvenden aard. Spr. hoopt, dat de helft van het bedrag nog zal kun nen worden verkregen en het ontwerp 1 Juli in werking zal treden. De vergadering wordt hierop verdaagd to Dinsdag half 2 uur. CANDID AATSTELL1NG TWEEDE KAMER. HOE STAAN DE KANSEN DER CANDIDATEN IN DE R. K. STAATSPARTIJ. Nu in de rijkskieskringorganisatiee de gelegenheid verstreken is tot het geven van een advies aan de leden der kiesvei- eeniging met betrekking tot het uitbren gen van hun stem voor de definitieve vast stelling van de candidatenlijsten der R.K. Staatspartij, een gelegenheid waarvan be houdens enkele uitzonderingen algemeen gebruik ie gemaakt, ie er alle aanleiding eefls even te bekijken hoe de stukken er thans bij staan,, aldus de Volkskrant". De omschreven zetels. Al aanstonds kan worden vastgesteld, dat van de dertien omschreven zetels er tien bij enkele candidaatstelling zijn be zet, dus op 5 Maart aanstaande geen voor werp van strijd meer uitmaken. Op Zondag 5 Maart, zal dus voor de volgende omsohreven zetels niet meer be hoeven te worden gestemd. Op de stem biljetten komen deze heeren dan ook niet meer voor. Ie. economische zaken: de algemeen maatschappelijke positie der werknemers: rijkskieskring Maastricht, Henri Hermans; 2e handel en nijverneid, leiding in groot bedrijf en onderneming: rijkkieskring Til burg, dr. L. G. Kortenhorst 3e handel en nijverheid: leiding in het kleinbedrijf: rijks kieskringen Haarlem Helder, mr. J. A. G. M. van Hellenberg Hu bar; 4e handel en nijverheid, positie der werknemers in bedrijf en onderneming: rijkskieskring Tilburg, O. J. Kuiper; 5e land en tuinbouw, positie der arbei ders in het bedrijf: rijkskieskringen Lei den, Dordrecht, Friesland, Groningen, A. J. Loerakker; 6e vraagstukken van rechtsvorming op staatskundig en maatschappelijk gebied: rijkskieskringen Arnhem en Nijmegen, mr.'J. R. H. van Schaik; 7e vraagstuk op het gebied van het onderwijs: rijkskieskring Utrecht, J. G. Suring; 8e vraagstuk op het gebied der finan ciën; rijkskieskringen 's Hertogen-bosch en Zeeland, A. N, Fleskens; 9e vraagstukken op het gebied van de fensie: rijkskieskringen 's Hertogenbosch en Zeeland, dr. L. N. Deckers; 10e technische politieke vraagstukken in de wetgeving; rijkskieskringen Amster dam, Den Haag, Rotterdam, mr. M. J. F. Goseling. De drie omsohreven zetels waarvoor de leden nog door stemming den man hunner keuze moeten bepalen zijn: le economische zaken in algemeen staakundig opzicht, nationaal en interna tionaal; hiervoor werd in de rijkakies- kringen Overijsel en Drente door de kringorganisaties met algemeene stem men geadviseerd straks te kiezen prof. mr. P. Aalberse (tegencandidaat is mr. dr. J. W. Schneider); 2e vraagstukken betreffende de positie van de overzeesche gebieden, deelen van bet koninkrijk, in nationaal en internatio naal opzicht, rijkskieskringen Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, door de organisa ties is geadviseerd ir. L. J. M. Feber (te gencandidaat A. B. ten Berge); 3e land- en tuinbouw, leiding en exploi tatie van het bedrijf; in den rijkskieskring Maastricht is hiervoor door de organisa tie geen advies gegeven, er zijn drie can- didaten voor dezen zetel n.l. Dhn. ir. dr. Droesen, W. Quaadvlieg en P. J. Ruiten. De vrije zetel. Niet in alle kieskringen is een advies uitgebracht omtrent de vrije zetels. Limburg adviseerde voor één vrijeen ze tel jhr. Ruys; uit de overige 31 candida- ten deed het kieskringbestuur geen keuze over een advies voor nog twee vrije ze tels; Den BoschZeeland adviseerde voor drie vrije zetels: mr. F. Teulinks, K. v. d. Putt en Max van Poll; er zijn verder nog 34 candidaten hiervoor beschikbaar; Tilburg geen advies voor zijn twee vrije zetels; hiervoor 23 candidaten; Amsterdam, Den Haag, Rotterdam voor twee vrije zetels geadviseerd W. Stein- metz en mej. J. Meyer; in mededinging nog 32 candidaten; ArnhemNijmegen adviseerden voer twee vrijé zetels baron Van Voorst tot Voorst te Twello en J. W. W. IJsselmui den; in mededinging nog 41 candidaten; I Utrecht, geadviseerd voor een vrijen 1 VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Het oordeel van den Volkenbond over de Japansche actie in Bandsjoerije. De Ja panners verlaten Genève. (3de T>lad). Hitier spreekt te Munchen over de een heid van het Duitsche Rijk. (3de blad). BINNENLAND. Aan de militaire ambtenaren is aanslui ting bij of steun aan soc. dem. vereenigin- gen verboden. (1ste blad). Ingediend is een wetsontwerp tot heffing van een algemeene omzetbelasting. De op brengst wordt geraamd op 60 millioen per jaar. (1ste blad). Blijkens voorloopige gegevens hebben de totale uitgaven van rijk en gemeenten voor werkloozenzorg in 1932 132 millioen be dragen. (1ste blad). Een gevaarlijk trio in verband met den roofoverval te Tilburg achter slot en gren del. (Gem. Ber„ 4de blad). Twee geheime zenders opgespoord. (Gem. Iter., 4de blad). zetel G. W. J. van Koeverden; in mede dinging nog 23 candidaten; HaarlemHelder, geadviseerd voor 2 vrije zetels Ch. van de Bilt en Jac. Groen; in mededinging nog 22 candidaten; ZwolleAssen, geadviseerd voor één vrijen zetel A. H. Engels; in mededinging nog 19 candidaten; Leiden, Dordrecht, Leeuwarden, Gro ningen voor twee vrije zetels geadviseerd G. W. Kampschoër en mr. T. Verschuur; nog in mededinging 35 candidaten. Van de 18 vrije zetels werden dus voor 4 geen candidaten vanwege de rijkskies kring-organisaties geadviseerd. Van de R.K. Kamerfractie, zooals die momenteel is samengesteld, komen, door dien zij zich niet meer voor een herkie zing beschikbaar stelden, niet meer in de Tweede Kamer terug de heeren Jos. Maenen, Alb. van der Meijs, F. Uyen en mr. A. baron van Wijnbergen. De Kath. Tweede Kamerfractie. Van de overige 26 leden bekwamen do volgende 18 leden een omschreven zetel of werden geadviseerd prof. Aalberse, Van de Bilt, Engels, ir. Feber, Fleskens, mr. Goseling, mr. Van Hellenberg, Hubar, Henri Hermans, Kampsohoër, dr. Korten- horst, Kuipers, Loerakker, mej. Meyer Van Poll, mr. Van Schaik, Suring, mr. Teulings, Van Voorst tot Voorst. De volgende 8 leden bekwamen geen ad vies, doch werden wel gecandideerd: mr. Truyen, ir. Bongaerbs, mr. Romme, Keo- stra, Loekefeer, dr. Moller, Schaepman en Vos. Van de vier katholieke ministers werd alleen mr. Reymer nergens gecandideerd; Den heer dr. Deckers kreeg een omschre ven zetel en ;-hr. Ruys en mr. Verschuur werden voor een vrijen zetel geadvi seerd. Het Eerste Kamerlid IJsselmuiden werd voor een vrijen zetel geadviseerd in ArnhemNijmegen; zou hij straks zijn intrede in de Tweede Kamer doen, dan zal hij in de Eerste Kamer worden opge volgd door Dh. J. Andriessen te Utrecht, voorzitter van den R.K. Bouwvakarbei dersbond. Den heer G. Bulten zal voorkomen op stembiljetten in alle kieskringen; voorts dr. Oomen in 16, mr. Romme in 15, moj. dr. Hillen in 14, mr. Van Maarseveen in 13, mr. Kropman in 12, Sassen in 12, Van den Brule in 11, dr. Moller in 9, enz. ST. GLEMEKS-RETRAITENHUIS TE N00RDWIJKERH0UT 4—7 Mrt Mannen (uit Leiden) 6.50 710 Mrt. Meisjes boven 17 jaar 6 50 1114 Mrt. Heeren Middenstand „10.— 2528 Mrt. Marir.epersoreel 6.50 1013 Apr. Heeren gegoeden stand „15. Aanmelding bij de Directie (Tel. 6048. 2403

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1