24ste Jaargang
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1933
No. 7440
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwart-aal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
V De tweeslachtigheid in de
S.D.A.P.
Het. gisteren door ons besproken artikel
van de socialistische pers, gewijd aan wat
de partijgenoot prof. J. Goudriaan Jr. (die
intusschen voor het lidmaatschap der S. D.
A. P. heeft bedankt heeft geschreven over
de houding van de S. D. A. P. rondom het
gebeurde met „De Zeven Provinciën",
vangt aldus aan:
Het is werkelijk sterk, dat een par
tijgenoot als prof. J. Goudriaan Jr.,
juist nadat de Kamerontbinding afge
kondigd en een verkiezingsstrijd ge
opend is, die in felheid tegen onze par
tij alles zal overtreffen, wat tot dusver
bijgewoond werd, in een vrijzinnig-de
mocratisch blad als „De Groene Am
sterdammer" een kras artikel schrijft
tegen zijne en onze partij.
De S. D. A. Pmartelares. Of althans
aangevochten en bestreden, achtervolgd en
bekampt in een verkiezingsstrijd, die „in
felheid" „alles zal overtreffen, wat tot dus
ver bijgewoond werd"
Och, de S. D. A. P. maakt 't er ook naar
Wij staan principieel niet verder verwij
derd van het socialisme dan van het libe
ralisme. Onder socia-lisme verstaan wij
niet het communisme en wat daarheen
streeft.
En tóch achten wij het heel verklaar
baar, als ook onzerzijds bij verkiezingén
de wapens scherper worden gekeerd tegen
het socialisme dan tegen het liberalisme.
Waarom
Omdat het socialisme, in ons land be
lichaamd in de S. D. A. P., door zijn
tweeslachtighe i d verwarring sticht
en zoo gemakkelijk op een dwaalspoor kan
brengen.
Velen der leiders verkondigen -A en we
gelooven graag, dat ze 't oprecht meenen
dat de S. D. A. P. alleen langs democra-
tischen, parlementairen weg de ver
wezenlijking van haar wensohen tracht te
bereiken. Maarals men dat verneemt
en men constateert dan zoo vele feiten uit
de practische politiek der S. D. A. P., dan
weet men niet, wat men aan die partij
heeft
Wij zijn nog niet zoo ver, dat we met
de S. D. A. P. kunnen praten over haar
program en politiek beleid
Wij zijn nog niet zoo ver, omdat er in
de S. D. A. P. zelf daaromtrent aller
minst klaarheid en eenstemmigheid is.
Dat onzerzijds in den komenden verkie-
zigsstrijd tegen de S. D. A. P. zal worden
gestreden met een „felheid"j die „alles zal
overtreffen, wat tot dusver bijgewoond
werd" men zal dat wel niet in ernst ver
onderstellen.
Maar wel zullen wij ons niet alleen
in den verkiezingsstrijdtot taak blijven
stellen, om het socialisme te doen kenneD
en te laten zien, zooals het feitelijk,
is, in schijn en in werkelijkheid, en in vaak
tegenstrijdige werkelijkheid
Daarvoor is volstrekt geen „felheid"
noodig; maar wij kunnen niet ontkennen,
dat waarheid, zonder meer, al vaak pijn
kan doen
HAARLEMMERMEER.
Sinds enkele dagen bereiken
ons klachten uit Abbenes, de
Kaag en Nieuw-Vennep over te
late bezorging der couranten al
daar.
Dit euvel is te wijten aan een
minder goede regeling bij de Pos
terijen.
Wij hebben heden maatregelen
getroffen waardoor onze abonné's
op een tijdige ontvangst kunnen
rekenen.
DE DIRECTIE.
TWEEDE KAMER
De Indische begrooting.
Het is aan de Kamer duidelijk te bemerken,
dat zij de zaken niet met het gewone brio be
handelt, nu zij weet tegenover een kabinet te
staan, dat over eenige maanden zal zijn af
getreden en welks ministers dus ook niet in
staat zijn toezeggingen te doen of ook maar
in de geringste mate zich te binden voor de
toekomst Ook de behandeling der Indische
begrooting voor ongeveer een dozijn aanwe
zige leden getuigde van een stemming in de
Kamer, welke van ontstemming niet zoo heel
ver verwijderd lijkt. Dit wil niet zeggen, dat
er geen belangrijke redevoeringen zijn gehou
den. Met name de katholieke afgevaardigde
de heer F eb er, heeft belangrijke pe*spec-
tieven voor de toekomst geopend
Het debat werd begonnen door den heer
Cramer (S.D.A.P.), wiens luchthartige be
schouwingen er zoo mogelijk nog toe bijdroe
gen zijn in de laatste dagen sterk geschokt
prestige verder te doen dalen Den aard rijner
redevoering kan men afmeten aan den inhoud
van de motie, welke hij voorstelde, en die
wilde: ophefifng van het Digoel-kamp, invrij
heidstelling van alle geïnterneerden en af
schaffing van de exorbitante rechten. Het was
zóó klaarblijkelijk te doen om den communis
ten de loef af te steken, dat W ij n k o o p
van de gelegenheid gebruik maakte om te
roepen: „dat hebben wij het vorig jaar al
voorgesteld!
Van een geheel ander gehalte was de rede
voering van den heer Van Boetzelaar
(C.H.), die uitvoerig inging zoowel of> den fi-
rancieelen als op den economischen toestand
en op allerlei detailpunten, die bij de Indische
begrooting
De crisis treft de Europeesche bevolking
scherper dan de Inlandsche, omdat deze laat
ste op haar primitieve huishouding kan terug
vallen. Voor die Inlandsche groepen, welke
het meest bij de uitheemsche industrie zijn
betrokken, is dit 't moeilijkste. Daarom moe
ten deze geholpen worden, maar meer nog die
employé's van meerdere concerns, welke in de
goede tijden groot winsten hebben uitgekeerd,
maar thans hare employé's op de meest schan
delijke en ten hemel-schreiende wijze de laan
uitsturen. Wat de economische toekomst be
treft, moet gestreefd worden naar een hooger
welvaartspeil der Indische bevolking zelve
door bevordering eener modern geoutilleerde
klein-industrie, te beginnen met de textiel-
weverij. Dit is ook noodig om Indië zijn
plaats te kunnen doen handhaven in het snel
zich industrialiseerende Verre Oosten.
Aan het einde der vergadering vroeg de
heer De Visser (C.P.) nog verlof om de
regeering te mogen interpelleeren over het
niet verstrekken van de noodige stukken aan
de candidaten der communistische partij, die
zich thans in het Digoel-kamp bevinden. Mor
gen bij den aanvang der zitting zal hierover
worden beslist.
EERSTE KAMER
De Begrooting.
In het vervolg op zijn rede, zeide de heer
De Savornnin L o h in a n (Cc.H.), dat
ook hij het volgende kabinet het liafst ziet
als een rechts parlementair kabinet. Op de
basis van gezagshandhaving kan samenwer-
king gezocht worden. Er wordt ook gespro-
dë ord'e**plegen te komen- Te- j ken over een parlementair kabinet op
recht zei deze spreker dat voor de bescher- I broederen grondslag en de Vrijz. democra-
ming der Indische maatschappij de exorbi- i t-en schijnen daarbij favoriet te zijn. Hoe
tante rechten nog niet konden worden gemist, j moet dat met het ontwapeningsstandpunt
doch in hunne toepassing wel met meer waar- dier partij Misschien zal de heer Van Emb-
borg kunnen worden omringd. Wat hij over <*en nog eens loeren vóór een defensiebe-
het onderwijs zeide, duidt erop, dat bij de i grooting te stemmc!*J
behandeling van deze afdeeling een storm Daarbij zou het echter mogelijk zijn, dat
zal opsteken. j andere partijen, die de begrooting steeds
Teleurstellend was daarentegen de rede van j aanva-arden, er tegen stemmen. A bon en
den heer Eerdmans (V.B.), die aanvanke- i tendeur demi mot suffit. De vorming van
lijk met allerlei cliché's werkte, als b.v. dat
ever het groote nut voor Indië dat in ons be
heer is gelegen. Dit is natuurlijk nooit te be
wijzen, omdat niemand kan zeggen welke ont
wikkeling het Inlandsch bestuur zou hebben
genomen, indien het vier of vijf eeuwen, gedu
rende welke wij de macht in Indië bezitten,
ter zijne beschikking had gehad. Wel kan men
zeggen dat, wanneer wij thans zonder meer
Indië zouden verlaten, dit zeker niet in het
belang zou zijn van de Inlandsche bevolking
zelve; omdat dan een chaotische toestand zou
ontstaan, en een andere mogendheid spoedig
de heerschappij van ons zou overnemen. Het
ergste in de rede van den heer Eerdmans was
echter, dat hij de geestelijke en zedelijke basis
van onze heerschappij in Indië trachtte weg te
graven door uitvoerig de stelling te ontwikke
len, dat de heidensche culturen van Indië niet
inderwaardig mochten heeten, ook niet
©en parlementair kabinet zal dus niet
makkelijk zijn. Als bet moet, zal er een
extra-parlementair moeten komen. Hoofd
zaak is, dat er een krachtige regeering
komt. Op den voorgrond zullen staan de
kwestie der financiën en die van bet ge
zag. Wat zou de S.D.A.P. wel aan het laml
hebben gekost als al haar moties, initia
tief-voorstellen enz. waren uitgevoerd? VVij
stonden voor een volslagen chaos, waarvan
de arbeiders in de eerste plaats slachtof
fer zouden zijn geworden.
Ten slotte komt spr. op de gezagskwes
tie. Spr. hoopt, dat schoonschip gemaakt
zal worden met alle onbetrouwbare elemen
ten op de vloot. Het is een grof schandaal,
dat anti-militairisten van den Staat een
salaris wenschen te ontvangen om hun
„moordbedrijf" uit te oefenen. Het zou
eerlijk zijn als de S.D.A.P. zeide: Een soci-
delijk opzicht, tegenover de Europeesche cul- i aal-democraat behoort niet op de vloot.
tuur. De Leidsche professor werd hierover
duchtig onderhanden genomen door den heer
F eb er (R.K.), die er zijn teleurstelling en
verbazing over uitsprak, dat een man van de
Leidsche hoogeschool, welke toch een naam
als Europeesch cultuurcentrum heeft op te
houden, op zoo ontstellende wijze blijk gaf de
essentialia dezer cultuur, de geestelijke erfe
nis van Hellas en Rome, doch bovenal die van
het Christendom niet te begrijpen, en daar
door te geraken tót een zóó defaitistische
rede, tot een zóódanigen twijfel aan ons ver
mogen om ook de Indische volken op den
grondslag dezer cultuur hooger op te heffen,
als waarvan hij hier blijk had gegeven. Het
gaat er in het geheel niet om den eigen aard
De heer Hermans (S.D.j. klaagt over
heb langzamerhand teloor gaan van do
gemeentelijke autonomie.
Ten aanzien van de muiterij zegt spr.
dat hij niet veel gemerkt heeft van rouw
over dezen opstand. Wel heeft hij rouw in
het hart over het bloedig optreden der re
geering. Hij is gelukkig te behooren tot hen,
die strijden tegen het militairisme dat zul
ke barbaarsohheden noodzakelijk schijnt te
maken.
De heer F o c k (Lib), betreurt dat dit
avontuur menschenlevens gekost heeft. Do
muiters zijn daarvan de schuld. Zij hadden
zich onvoorwaardelijk moeten overgeven.
Voor de ontbinding der Tweede Kamer
zoo ongunstige omstandigheden moeten re-
geeren. De oorzaken dier omstandigheden
wegnemen lag buiten haar bereik. Zij heeft
tot heden echter met succes het schip van
staat weten to besturen. Ons staatscre-
diet is ongerept gebleven. Het Kabinet
heeft dan ook recht op dankbaarheid eu
waardeering.
De heer Oudegeest (S.D.) zegt, dat de
sociaal-democraten verstandig zullen doen
de reddering over te laten aan degenen,
die de ontreddering hebben gebracht. Al
leen zou een soc.-democraat in buitenge
wonen dienst als prof Goudriaan daartoe
misschien bereid zijn.
Spr. bepleit heffing van 1 pet. op de ver
mogens, en van de groote inkomens. Spr.
wijst ook op de toenemende grondvoorraad
bij particulieren.
De vergadering wordt hierna verdaagd.
der Indische cultuur weg te nemen, doch juist acht spr. geen enkele aanleiding aanwezig.
haar verder te ontwikkelen op den bodem van
het Christendom, in welks woning vele ka
mers zijn.
Deze afstraffing van den Leidschen profes
sor, welke met groote overtuiging en welspre
kendheid werd uitgesproken, liet niet na op
de aanwezige leden indruk te maken. Trou
wens de katholieke afgevaardigde was in zijn
geheele rede goed op dreef. Hij beklemtoonde
den uiterst moeilijken financieelen en econo
mischen toestand, erkende de noodzakelijkheid
van bezuinigingen, doch drong er met kracht
op aan de kindertoeslagen beter te regelen.
Dat deze bezuinigingen, die soms uiterst pijn-
ijk zijn, spanningen veroorzaken, is niet te ver
mijden, De schuld daaraan ligt niet aan hen
die thans aan het bewind zijn, doch bij hen die
in vorige jaren, bij opgaande conjunctuur, het
bestuursapparaat maar steeds hebben uitge
breid, alsof er nooit een neergaande conjunc
tuur kon komen. In verband hiermede waar
schuwde de heer Feber voor de in de toekomst
te voeren politiek. Wanneer zich weer een
golvende conjunctuur gaat voordoen, moet
niet worden overgegaan tot een nieuwe uit
breiding van het bestuursapparaat, doch die
nen de golftoppen te worden aangewdend om
uit de gewone middelen onmiddellijk produc
tieve werken te bekostigen. Alleen op deze
wijze is verrijking van Indië te verkrijgen, zon
der dat een toenemende schuldenlast daarte
genover staat.
De heer Van Lanschot (R.K.) meent,
dat wij inflatie hebben te vermijden tegen
eiken prijs. Vóór alles dus een sluitend
I budget. De financiën van ons land zien er
zeer somber uit, hetgeen spr. met cijfers
illustreert. De grootste zorg vormen de
j crisistekorten. Over 1932 zal het crisiste
kort ruim 56 millioen bedragen. Over dit
jaar is het nog niet eens geraamd. Het vol
gend jaar op 1 Jan. 1934, zal het leenings-
fonds niet eens in staat zijn, de gewone
kosten voor rente en aflossing te voldoen.
Nu wil de S.D.A.P. alle crisislasten doen
dragen door de schatkist, niet door de con-
sumenten, maar dan moet zij ook van haar
standpunt uit rekenen op een crisistekort
van 156 millioen.
Wat de politieke situatie betreft is spr.
het niet eens met den heer Fock. Er bleef
de regeering niets anders over te handelen
zooals zij deed. Van twee kwaden moet
men het minste weten te kiezen.
Bij de a.s. verkiezingen gaat het nu
hoofdzakelijk om "behoud van het gezag,
dat ontstellend geleden heeft door het ge
beurde op de „Zeven Provinciën".
Er is nu een roep om een parlementair
kabinet. Van meer belang aoht spr. een
krachtig Kabinet.
De heer A n e m a (A.R.) betoogt, dat cri-
tiek op deze regeering wel ongemeen ge-
j makkelijk is. Nog geen regeering heeft in
HET MYSTERIE ROND
THERESE NEUMANN
Zes jaar zonder eten of drinken
DE KERK WENSCHT EEN
ONDERZOEK.
Heel de wereld heeft met belangstel
ling vernomen dat Therèse Neumann van
Konnersreuth, die de 6tigmatie. de afbeeld
sels van Christus' wondeteekenen in haar
lichaam draagt, besloten beeft om zich te
laten onderzoeken in een kliniek, vooral
omtrent haar volledige onthouding van
spijs en drank gedurende de zes laatste
jaren. Wegens de buitengewone belang
stelling, die de gebeurtenissen van Kon
nersreuth hebben gewekt, en de niteenloo-
pende meeningen, die daaromtrent heer-
schen, hebben de Beiersche Bisschoppen
aan Therèse Neumann verzocht zich te wil
len onderwerpen aan een geneeskundige
observatie die klaarheid zal brengen in
deze vee omstreden kwestie. Na eerst te
hebben geweigerd, heeft Therèse thans
haar toestemming gegeven. Haar vader
stelt zijn verlof evenwel afhankelijk van
twee voorwaarden: ten eeiste het onder
zoek moet uitsluitend beperkt blijven tot
observaties, en ten tweede mogen er geen
pogingen worden aangewend om haar te
„genezen".
De Katholieke bladen zijn algemeen van
oordee., dat Therèse Neumann goed doet,
wanneer zij zich wil onderwerpen aan een
onderzoek, zooals de Beiersche Bisschoppen
dat hebben aanbevolen.
Dr. Aloys Mager, uit het Benedictijnen
klooster te Beuron, een bekend autoriteit
op gebied van mystieke theologie, gaat
verder; hij zegt, dat Therèse Neumann on
getwijfeld zedelijk verplicht is zich te on
derwerpen, nu het Episcopaat te kennen
heeft gegeven, dat een onderzoek ge-
wenscht is. Dr. Mager ervan overtuigd,
dat er niet va t te twijfelen aan den aard
j der feiten, die herhaaldelijk in Konners-
I reuth zijn waargenomen, en evenmin aan de
goede trouw en de devotie van Therèse
Neumann. „Maar'* zegt Dr. Mager „noch
de natuurlijke, noch de bovennatuurlijke
oorsprong der verschijnselen van Konners
reuth zijn tot heden voldoende onderzocht.
En daarom hebben de Beiersche Bisschop
pen een nieuw onderzoek voorgesteld, waar
bij in de eerste plaats zal worden uitge
maakt of Therèse Neumann inderdaad geen
spijs of drank gebruikt. Het Beiersche
Episcopaat hande t in dit verband geheel
in overeenstemming met het verlangen der
kerkelijke autoriteiten te Rome". Aan Z.Em.
Kardinaal Faulhaber en Z. Excellentie Mgr.
Buchberger, de Bissohop van 'Rtegensburg is
vanuit Rome een verzoek gericht, om de
noodige stappen te doen, om tot klaarheid
te komen omtrent de feiten van Konners
reuth.
Nu het geval Konnersreuth de belangstel
ling heeft getrokken van de geheele wereld,
kan Rome niet langer lijdelijk toezien. Een
onderzoek door deskundigen is thans meer
dan ooit een gebiedende noodzaak gewor
den.
De Bisschoppen wenschen, dat het onder
zoek zich zal beperken tot de vraag of The
rèse inderdaad niet meer eet of drinkt se
dert 1927.
Het is bekend, dat zij in 1926 iederen dag
nog een weinig water -dronk, maar sinds
1927 neemt zij geen spijs of drank meer tot
zich.
Therèse ontvangt dage'.ijksch de H. Com
munie.
Zes jaar geleden werd zij gedurende 14
dagen onafgebroken gecontroleerd door vier
zusters, maar het rapport dezer bewaak
sters werd niet algemeen als betrouwbaar
beschouwd. Therèse is thans 34 jaar: zij
werd geboren op Goeden Vrijdag van het
jaar 1898. Tot haar twintigste jaax leefde
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De verkiezingscampagne in Duitschland.
(2de Blad).
Een Japansch ultimatum inzake Jehol.
(2de Blad).
Roosevelt krijgt dictatoriale volmachten
voor het vaststellen der begrooting. (2de
Blad).
BINNENLAND.
Behandeling van de moordzaak Eschau-
zier voor het Haagsche Gerechtshof. (Recht
zaken 2de en 1ste Blad).
De beklaagde van doodslag op den agent
Baas te 's-Gravenhage vrijgesproken we
gens gebrek aan bewijs. (Rechtzaken 1ste
Blad).
De verlaging van de spoorwegtarieven.
(l6te Blad)
Mislukte overval van twee jongemannen
op een groentenhandolaar te Tilburg. (Laat
ste Ber.)
Dorschmachinefabriek te Vrouwenbuurt-
stermolen afgebrand. (Gem. Ber. 3de BI.).
Een circulaire van burgemeesters uit de
bloembollenstreek aan de banken, waarin
de belangen van de bloombollenbcdrijven
worden bepleit. (2de Blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Zesdaaagsche te Stuttgart strijd om
de leiding. (3do en 1ste Blad).
Het Ned. Bcndselftal slaat do Engelsche
Prof.-ciub Swinden met 8—5. (3de Blad).
Nieuw wereldrecord van majoor Camp
bell. (3de blad).
zij het heel eenvoudige leven van een dorps
meisje: toen kwam er plotseling een ver
andering. Een hevige brand brak uit in een
woning in de nabijheid van het ouderlijk
huis. Therèse nam ijverig deel aan het blu$-
schingswerk, toen zij plotseling een he
vige pijn gevoelde in den rug. Zij viel
in zwijm; en, toen zij weer bijkwam, was
zij gehee. blind. Maar in 1923 kwam er een
plotselinge wijziging in dien toestand. Zij
hoorde een stem, die vrcog: „Therèse, wilt
gij wederom gezond worden?" Therèse ant
woordde: ,,Ik onderwerp mij geheel aan
Goda Heiligen Wil. Wat Hij wil is het beste
voor mij''. Zij vernam toen, dat zij heel veel
zou moeten rijden. Weer eenigen tijd later
hoorde zij de stem zeggen: „Therèse gij
kunt wederom gaan, sta op van Uw bed"..
Dit gebei e op den dag, dat de H. The-
resia van Lisioux zalig word verklaard.
Twee jaar later, op den dag, dat de H. The-
resia werd gecanoniseerd, kreeg Therèse
het licht harer oogen terug.
In de lente van 1923 kwam er een derde
verandering. Therèse had nu visioenen en
kreeg de stigmata. Mgr. Schrembs stelde in
zijn brochure vast, dat de wonden iedere
week bloeden en dat Theresia lijdensvisi-
oencn had, die anderhalf uur duurden.
(Geen der feiten hier genoemd heeft de
Kerk als zoodanig vastgesteld of er een bo
vennatuurlijk karakter in erkend. Wij mer
ken dit ten overvloede misschien op, om
verkeerde conclusies te voorkomen).
Afgezien van haar lijden en ondanks het
feit dat zij niet eet of drinkt is zij geheel
normaal.
Een van de meest vreemdsoortige en on
verklaarbare verschijnselen is wel, dat zij
gedurende hare lijdens visioenen Ara-
meensch spreekt, ofschoon zij deze taal
nooit heeft geleerd.
Dr. Wudst, een Duitsch specialist in Se
mitische talen, heeft vele Vrijdagen achter
een bij haar geweest en de woorden geno
teerd die zij uitsprak. Eens zeide zij een zin,
die Dr. Wudst niet begreep. „Therèse" zoo
zeide hij, „deze woorden bestaan niet'". „Zij
zeggen het toch", antwoordde Therèse. Dr.
Wudst ging thuis in zijn boeken zoeken, of
do woorden, die hij zoooven vernomen had,
toch misschien bekend zouden zijn. In een
zijner oudste dictionairs vond hij inderdaad
den zin, die Therèse zooeven had uitgespro
ken.
Met belangste'ling zullen talloozen het
verdere verloop van het „mysterie" van
Konnersreuth afwachten.