AGENDA VRIJDAG 17 FEBRUARI 1933 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD PAG. 2 BAROMETER. TELEGRAFISCH WEERBERICHT naar waarnemingen verricht in den •morgen van 17 Febr. 1933, medegedeeld door het Kon. Ned. Meteor, instituut te De Bilt. Hoogste barometerst.: 774.4 te Isafjord. Laagste barometerst.: 752.8 te Stagen. Verwachting tot den avond van 18 Febr.: Meest matige in het Noorden wellicht krachtige westelijke tot noordelijke wind, gedeeltelijk bewo.kt, kans op regen of ha- gelhuien, lichte vorst des nachts, overdag temperatuur om het vriespunt. Het gebied van hooge luchtdruk in het westen heeft thans een kolossale uitge breidheid gekregen en is samengesmolten met een gebied van hooge luchtdruk in de Poo.zee en over Groenland met barometer stand boven of nabij 775 m.M. op Spitsber gen, aan de Oostkust van Groenland en nabij IJsland. In het Zuiden beslaat het ge bied van hooge drukking de geheele ruimte tusschen Spanje en de Azoren. De depres sie op de Noorsche Zee zet haar beweging naar het zuidoosten voort, de hoofdkern ligt thans over Deneraarken. Zij bracht in ons land in de nachtdooi een neerslag en betrokken luchten. De luchtdrukverdee ing geeft echter aanleiding tot het aanhouden van de gure arktische luchtstroom uit de Poolzee langs en over IJsland naar de Brit- sche eilanden en de Noordzee en verder en verder naar het Zuiden, waarbij de tem peratuur overdag slechts weinig boven het vriespunt komt en de vorst desnachts tot matig kan worden. Ook in het binnen land van Europa zal de vorst aanhouden en is Centraal-Europa tot matig en streng toenemen. LUCHTTEMPERATUUR. Temperat"ur des middags te half drie 5 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.: Van Vrijdagnamiddag 5.44 uur tot Zaterdagmorgen 6.44. ACADEMIENIEUWS LEIDEN". Geslaagd: voor het candidaals examen Indisch Recht de heer J. B. D. Pennink (Parijs). candidaals examen rechtsgeleerdheid, de heer J. C. de'Vroom (Wassenaar). Artsexamen 1ste gedeelte de heer J. v. "t Riet (L e i d e n), M. D. J. v. d. Meer (Rot terdam). Bevorderd zijn tot arts de heer J. B. A. M. Kamp (Leiden), dr. B. J. W. Beunders (Scheveningen) en Fr. G. Eeftens, (O e g s t g e e s t). STADSNIEUWS DE GEMEENTEBEGROOTING. Do Raad praat over de gemeentebe- grooting. Als deze dag geëindigd is, zijn er negen vergaderingen aan besteed, maar is het einde nog niet gekomen. De Raad praat.Het lid der s.d.a.p. de heer Schiiller heeft gisteren kans gezieu, vol te praten en vol te lezen met citaten e.d. een tijd van.... drie uur en een kwar tier! Het verval van het parlementarisme openbaart zich al in dit ééne feit typeerend. JEUGDLEIDERS CURSUS. Districtsbonden Leiden en Voorschoten. Na den gegeven Jeugdleiderscursus, die door ruim 30 cursisten is gevolgd zal up Woensdag 22 Februari a.s. des avonds te acht uur een bijeenkomst plaats hebben, waarop de diploma's aan de geslaagdea zullen worden uitgereikt Deze bijeenkomst vangt aan met een kort Lof in de kapel van het St. Francis- cus Liefdewerkgebouw, waarna in een der zalen de uitreiking en de mededeelingen zullen volgen. De docenten zullen aanwezig zijn en Prof Cleophas zal dien avond de leiding heb ben. Arbeidsbeurs. Op den 16en Frebruari waren 3711 (v. j. 2820) werkzoekenden ingeschreven. De Wethouder van Fabricage, de heer J. Splinter Gzn., is verhinderd morgen spreekuur te houden. K. J. M. V. ST. PETER KANIS. Een koude demonstratie. Woensdagavond werd in 't Eigen-Huis van de K. J. M. V. een demonstratie gegeven met vloeibare lucht door den heer H. Th. v. d. Starre. De voorzitter, de heer P. Knoop heette de talrijke aanwezigen van harte welkom, in het bizonder den moderator, den wel- eerw. heer L. Gudde en den geachten spre ker. Hierna was het woord aan den heer v. d. Starre, die op heldere en bevatte.ijke wijze een inleidende uiteenzetting gaf van de be grippen warmte en koude, welke twee ver schillende benaminge/r zijn voor eenzelfde verschijnsel: de moleculaire beweging. Groote mo.eculaire beweging beteekent: warmte, geringe moleculaire beweging be teekent: koude. Bij een bepaald punt onder nul houdt de beweging der moleculen op; dit is het absolute nulpunt dat 273 gr. Celsius bedraagt. Dit punt is in Leiden benadert tot óp 0.7 gr. Hierdoor is Leiden het koudste plekje der wereld. Dergelijke lage temperaturen zijn zeer belangrijk voor de onderzoekingen wat betreft de eigen schappen der lichamen. Ze verschaffen ons soms geheel nieuwe inzichten in het wezen der stof om deze lage temperaturen te be reiken, is het machtige hulpmiddel de ver damping, die groote afkoeling teweeg brengt. Eerst beneden een bepaalde tempe ratuur, die voor ieder gas verschi lend is, gaat het in vloeibaren toestand over. Dit punt noemt men de kritische temperatuur. Voor koolzuur bedraagt deze 30 gr. C., voor zuurstof 118 gr. C., voor waterstof 241 gr. C. en voor he.ium 268 gr. C. De heer v. d. Starre laai vervolgens aan de hand van een serie interessante lichte beelden zien, hoe men in het Kryogeen la boratorium werkt. Hij geeft ook een uit eenzetting der verschillende methodes van vloeibaar making. Aan het slot verschenen nog enkele historische personen op het doek e.a. de pionier op dit gebied Faraday, de Engelschman Dewar die in 1898 waterstof vloeibaar kreeg en op het laatst natuurlijk de were.dbercemde prof. Kamerlingh On nes, die in 1908 er in slaagde het weer barstige helium vloeibaar te krijgen. Thans is men zoover, dat. alle bestaande gassen vloeibaar en vast gemaakt kunnen worden. Hierna ga de spr. een belangwekkende demonstratie met vloeibare lucht, waarbij duide ijk bleek, de groot* invloed van de lage temperatuur op de eigenschappen der stof. Kleur, hardheid, absorptievermeging, electnsch geleidingsvermogen, dit alles is afhankelijk van de temperatuur. Tijdens en na de demonstratie gaf de heer v. d. Starre op gestelde vragen met de meeste bereidwil igheid antwoord, zoo dat het een heel genoeglijke en leerzame avond voor de leden werd Het krachtig applaus, dat het welgemeende dankwoord van den voorzitter onderstreepte, bewees zulks. Als b.ijk van erkentelijkheid werd den heer v. d. Starre namens de vereeniging door den voorzitter een keurig boekwerk aangeboden over het Nederlandsche natuur schoon, want, zei de voorzitter terecht, een kenner van de natuur zal ook wel een lief hebber van de natuur zijn. Hierna werd de vergadering met den K.J.M.Y.-groet gesloten. JAARFEEST R.K. METAALBEWERKERS- BOND Gisteravond hield de afd. Leiden van den R.K. Metaalbewerkersbond ,,St. Eloy" haar jaarfeest in „Concordia", dat zeer goed be zocht was. De voorzitter, de heer J. Giezen, heette allen hartelijk welkom en memoreerde, dat het ?A jaar geleden was, dat de afdeeling een feestvergadering hield. De gelden waren de laatste twee jaren besteed voor de werkloozen Evenwel een feestelijke bijeenkomst is wel eens noodig cm den goeden geest onder de leden te bewaren. In de afgeloopen drie jaar werd door de betrekkelijk kleine afdeeling een be drag van 467 uitgegeven ten bate van de werkloozen. Spr, wekte opnieuw op tot steun en gaf daarna het woord aan den spreker van den avond. De heer J. van Abbevê, hoofdbestuurslid en voor de afd. Leiden geen onbekende, zeide van meening te zijn, dat het een goede gedach te van het bestur was geweest om dezen avond voor de leden en hun dames te organiseeren. Immers in dezen tijd mogen de zorgen weieens voor 'n oogenblik opzij gezet worden. Spr. herinnerde eraan, dat de groote crisis in 1931 begon en velen hebben de gevolgen ondervonden. Ook de Bond zelf. Hij heeft in. die twee jaar heel wat ten koste gelegd aan de ondersteuning noodig. Meer dan 2 A mil- lioen gulden in zulk een betrekkelijk korten tijd. Deze cijfers spreken van ontzettend veel leed en terecht vraagt spr. wat er gebeurd zou zijn indien de bond niet een dergelijk bedrag had kunnen uitgeven; wat zou er gebeurd zijn indien er geen bond had bestaan, die jaar in jaar uit gelden gespaard heeft om dit te kun nen doen. Velen hebben zich vroeger misschien wel eens afgevraagd, waartoe het diende elke week die contributie te betalen. Het nut van een organisatie is hierdoor wel overduidelijk bewezen en spr. spoort daarom aan als Katholieken pal te staan volgens ka tholieke beginselen. De beginselen der Katho lieke Kerk toch kunnen niet weggecijferd wor den, evenmin als de Kerk zelf van de^ aarde kan weggevaagd worden. Spr. herinnert aan de pogingen door de ar beidersafgevaardigden te Genève in bet werk gesteld om te komen tot een 40-urige werk week, om daardoor te trachten aan de gevol gen der werkloosheid te ontkomen. Die pogin gen hebben schipbreuk geleden tengevolge van bet overoude beginsel der liberale werkgevers. Daarom wijst spr. erop, dat de organisatie nog maar verstevigd moet worden. Daarvoor moe ten allen strijden en hun volle medewerking geven. Nog voor een en ander punt vraagt spr. de dacht der aanwezigen, en hij wijst op de ver schillende instellingen en fondsen, die in den loop der jaren zijn tot stand gekomen. Gewe zen werd reeds op het Werkloozenfonds, ver der noemt hij Herwonnen Levenskracht, die aan Partij van eenige hon derden Meters prima ENG. MANTELSTOF, 140 c.M. breed lift except, goedk. A*jLU NIEUWE WOLLEN M OUSSELINES chique dessins A CC aparte kleuren ZIJDEN CRAQUELE 100 c.M. breed, ideaal voor uw ele- ft ft4? gante avondjapon ZIJDEN STREEPSTOF voor garneering, nieu we snufjes, die ft Qft u zullen bevallen Coupons van 5 el fijne MADAP0LAM, heerlijk zacht en dun, toch crB 6t£; 5 e, 0.65 WASCHECHTE GEKL. FLANEL, 92 c.M. br., bijz. geschikt A 4A v. onderjurken WASCHECHTE GEKL. LINGERIE KATOEN, extra zacht ft 1 ft en extra voord. Buitengewoon mooie en beste BADHANDDOEKEN 60 x lao c.M., A ^q pracht kwalit. ELAST. JARRETELLES goede kwalit. A 1 C en flink lang U#iü 2LASTIEKE HEUPCORSETTEN elegant model, "1 yflC prima pasvorm ELASTIEKE BUSTENHOUDERS extra voord. ft OO aanbieding BEKLEEDE WIEGEN keurig nette degelijke wiegen, spot- ft ftft goedkoop KATOENEN BABY TRUITJES speciale reel. ft 1 ft aanbieding INDANTHREN BREIKATOEN, vele kleuren A 11 O volle ons-knotten HEERLIJK ZACHTE MANTELWOL onze bijz. voord. A O(2 reel, kwalit. V,4U NIEUWE PARTIJ ZIJDEN KOUSEN zeer mooie kwaliteiten en nieuwste A OO kleuren 95, 75, 48, Maandag zijn onze magazinen vanaf half twee peopend. honderden de gezondheid teruggaf, de levens verzekering „Concordia", de spaarbank, de ar- beidersbank, de economische hoogeschool. Dat alles is tot stand gekomen, omdat men wist. dat alles gedaan moest worden om den arbei ders te hulp te komen. 't Is niet mogelijk alles bijeen te noemen om te laten zien hoeveel er die jaren is gedaan. Maar, er was nog steeds een teort en dat was de eigen katholieke pers. De liberale pers beschikte over machtige persorganen. Wanneer katholieke werkgevers liberaal dachten en de den, dan is djt hoofdzakelijk te wijten aan het feit, dat zij trouwe lezers waren der liberale pers. Wij nu, wij hebben kahtolieke bladen en niet genoeg kan waardeerrig worden uitgesproken voor hetgeen de kaholieke pers heeft ge wrocht. Zij heef ondr aanvoering vane dr, Schaepman de emancipatie voor het katholie ke volk gebracht. Toch is die katholieke pers nog niet volledig genoeg.De arbeiders hebben 'n eigen blad noodig. Wanneer het gaat over hun arbeidsvoorwaarden, hun rechtspositie enz., dan is er maar één orgaan, dat op de eerste pagina de belangen der arbeiders volkomen behartigt, dat is de Volkskrant. Wanneer de mannen zich katholiek willen organiseeren, dan mag de vrouw hem daarvan niet terug houden. Dan mag zij hem ook niet terughou den, wanneer hij z'n arbeidersblad wil lezen. Daarom besloot spr. met 'n krachtig opwekkend woordje voor de arbeiderspers. Na een woord van dank van den voorzitter werd met de afwerking van het feestprogram ma begonnen, waarvoor medewerking werd verleend door The Hofenk's Band en den hu morist, den heer Spaanderman. Na de pauze sprak de geest, adv., de wel- eerw. pater Schmitz, een kort woordje tot de aanwezigen. Spr. gunde allen van harte dit leest, omdat zij wellicht nog een harden strijd te strijden krijgen. Als goede Katholieken hoopt spr. van hen, dat zij in hufi strijd zullen opbouwen en niet afbreken. Schouder aan schouder, hand in hand moeten allen naast elkaar de christelijke liefde beoefenen, in al les, voor alles en boven alles. I Na een en ander te hebben medegedeeld over het leven van den patroonheilige der af deeling, St. Eligigus, spoort spr. aan te zorgen toch in alles katholiek te blijven. Als prachtig middel om katholiek van Je daad te zijn, be veelt spr. aan apostelen te zijn in het ooenbaar leven. Als deze plicht trouw nagekomen wordt, dan zal over de vakbeweging de zoo onmisbare zegen van God nederdalen. Hierna werd het programma verder afge werkt en aan het einde daarvan keerden allen welvoldaan huiswaarts. Eenzaamheid! Van Zaterdag 4 tot Dinsdag 7 Maart a.s. gaan de Leidsche mannen en jonge lingen van den R.K. Volksbond we>derom „eenzaamheid" zoeken in het retraitehuis ,St. Clemens" te Noordwijkerhout. De commissie rekent op een voldoende deel name van mannen en jongelingen, opdat Leiden een goed figuur zal slaan en er minstens een 56 deelnemers zich zullen opgeven voor deze retraite. Vooral in dezen zeer moeilijken tijd, is een retraite een groote weldaad van God. Wij hebben nu juist hulp en steun en kracht noodig om staande te blijven. Daarom doet de retraite commissie een beroep op H.H. Geestelijken en anderen, om ons financieel te steunen, en aan on- dergeteekende een bedrag toe te zenden, om daardoor in staat te zijn, vele werk loozen te kunnen helpen aan een gratis te verstrekken kaart. Wij zijn overtuigd, dat Leidens Geestelijkheid en Leidens beter gesitueerden niet achter willen staan, bij vele dorpen in de omgeving, waar het vorig jaar vele retraite's zijn gehouden van werklooze arbeiders. Tevens zij medegedeeld aan ieder, die wil deelnemen aan de retraite van 4 tot 7 Maart a.s., dat er kaarten verkrijgbaar zijn Zaterdag a s. 18 Februari van half aoht tot half negen in het Bondsgebouw Steenschuur 15, eveneens op hetzelfde uur en plaats op Zaterdag 25 Februari a:s. (ook uit de omliggende gemeenten kun nen deelnemers toegelaten worden). Te vens kunnen ten alle tijden kaarten be steld en gehaald worden aan het onder staand adres. (Kosten 6.50). Namens de Reti'aite-Comm.: J. v. d. WEIJDEN Morschweg 53 Leiden. Secr.- Penningmeester. MUZIEK. LEIDSCHE KUNSTKRING „VOOR ALLEN". Raya en Lydia Garbousova. Deze nog jeugdige celliste, met aan den vleugel haar zuster was al meermalen de gaarne geziene soliste in de Leidsche con certzaal, daar zij al heel gauw haar audi torium voor zich inneemt. Haar mooie toon, welluidend- en krachtig, de indivi dualiteit van haar interpretatie en haar gezonde muzikaliteit boeien voortdurend; Wel begaafd is zij, die op zoo'n wijze speelt, zoo spierkrachtig, zoo beheerscht en gezond muzikaal; de stokvoering zwie rig en fraai, met alleszins gecultiveerd gebruik van de linkerhand, tot in de hoog ste ligging. Zoo was de vertolking van „de Senate" van Veracini in voortreffelijk samenspel met de pianiste zeer verinner lijkt en teer. Wat een heerlijke eenvoud gaat. er uit van deze. muziek, bij zoo'n gave voordracht in zoo sublieke belich ting. Ook de pianiste weet met uitnemenden smaak haar belangrijke tegenpartij te -verklanken. In de breede muziek van Regel suite in D moll voor solo-instrument deed zij in haar spontane geaardheid wonderen, in klankvondsten en registrale kleur, mer- leeringen en wisselingen. Na deze groot- sche interpretatie de prachtige sonate in C. van Haydn. De gelijkenis in muzikali teit bij deze twee zusters is opvallend. Ze hebben de charme, de élégantie der lyri sche bewogenheid, het snelle ageeren op elkanders intenties naar gelang de idee van het werk hen aanraakt, al naar de dynamische klanklijn dit als bij intuïtie verlangt. Zoo was er in deze sonate een zeer subtiele verhouding in visie merk baar. Na de pauze speelde de soliste een res pectabele reeks cello-voordrachten. Glo rieus was zij in de „Rapsodia ltaliana" van Mainardi, welk ontzaglijk moeilijk concertstuk in voortreffelijk samenspel werd uitgevoerd. De beide fijne stukjes van Fauré, de dansen van Granados en Cassado in haar vertakte aanvoelbaarheid en virtuositeit, alle even gaaf, zwierig, fijn en kunstzining uitgevoerd. De begeleiding was ook hier in de perfectie. Wat betreft aanslag en muzikalen smaak. Aanvullend en verrijkend. Haar inspireerend aandeel, zonder eenig teveel en juist genoeg, werd ruimschoots gegeven. Ziedaar de kunst van cello-begeleiden. Aan de beide dames werden bloemen aangeboden. Lang en enthousiast applaus, waarop een toegiftje volgde „Allegretto grazioso". Van wien? De naam was in onze omgeving niet wèl te verstaan. De voordracht keurig. Aldus weer een mooie avond! J. K. Gemeentelijke Aankondigingen ONTEIGENING. De Burgemeester der Gemeente Leiden maakt bekend, dat ter voldoening aan de artikelen 10 e.v. der Onteigeningswet, de stukken bedoeld in artikel 12 dier Wet, betreffende het plan van onteigening voor den bouw van een nieuw Raadhuis en het verbroeden van de Koornbrugsteeg in deze gemeente becloeld in de Wet van 30 De cember 1932. (Staatsblad No. 691), ter Secre tarie der gemeente ter inzage van een ieder zullen worden nedergelegd van 18 Februari a.5. tot en met 6 Maart d.a.v. en dat op f.'nandag 6 Maart a.s. des voormiddags te 10 uur een commissie uit het College van Gedeputeerde Staten dezer provincie ten Gemeentehuize Rapenburg 12 zal zitting houden tot,het aanhooren van be zwaren tegen bedoelde onteigening. De Burgemeester voornoemd A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN. LEIDEN, 17 Februari 1933. LEIOEN. Vrijdag. Tentoonstelling Ver. tot Bevor dering der Belangen van Slecht- hooirenden, Kleine Stadszaal, 10 12, 3—5 en 7—10 uur. Maandag: R.K. Bond van Handels-, Kan toor- en Winkelbedienden, verga dering Prop. Club, gebouw Zita- Vereeniging, 8.15 uur. Zondag 26 Februari Jaarfeest. De avond-, nacht- en Zondagdienst der apotheken wordt van Maandag 13 tot en met Zondag 19 Febr. a.s. waarge nomen door de apotheken: P. du Croix, Rapenburg 9, tel. 807 en J. E. M. ten Dijk, Haven 18, tel. 85. LAATSTE BERICHTEN nieuw duitsch—nederlandsch handelsverdag. Besprekingen te Berlijn. Gedurende een week zijn te Berlijn on derhandelingen gevoerd door vertegen woordigers der Nederlandsche regeering met die der Duitsche regeering over ver hooging van verschillende Duitsche invoer rechten en over een nieuw handelsverdrag. Aanvankelijk zijn de voorbereidende besprekingen gevoerd tussohen de Duit sche deskundigen en onze gezant te Ber lijn. De ontwikkeling van deze onderhan delingen was echter niet erg bemoedigend. Onze gezant oordeelde het tjoen noodzake lijk dat de Nederlandsche regeering eenige deskundigen zond om de onderhandelingen voort te zetten. Dr. Ilirschfeld en dr. Bonthuis zijn toen dadelijk naar Berlijn vertrokken, in gezel schap van ir, Lauwes, regeeringseommissa- ris voor de uitvoering der Varkens wet en later gevolgd door den heer van Zwanen berg, directeur der Varkenscentrale. De Nederlandsche onderhandelaars heb ben in den loop der besprekingen een plan aan de Duitschers voorgelegd, waardoor de Duitsche markt geen nadeel van Neder landsche prijzen zou ondervinden. Men hacl een systeem van een vaste marge tus schen de verkoopsprijzen uitgewerkt,' een idee, dat bij de Duitsche deskundigen niet onsympathiek werd ontvangen. Zelfs was er één dag, dat men ten aanzien van het te bereiken resultaat optimistisch was ge stemd. In de kringen van de Duitsche Re geering werd dit plan op het laatst ech ter toch weer verwomen. Nadat de besprekingen een week had den geduurd, kwamen de Nederlandsche onderhandelaars tot de overtuiging, dat er in de huidige omstandigheden geen be vredigende regeling was te treffen. Het voornaamste doel der onderhandelingen: het niet-door gaan of althans reduceeren van de verhoogingen op de invoerrechten op spek, kaas en eieren, welke met ingang- van 15 dezer van kracht zijn geworden, moest als mislukt worden beschouwd. Thans zullen in de tweede helft van Maart de officieele besprekingen over het Handelsverdrag aanvangen. Wij hebben in de kringen der belang hebbenden geïnformeerd naar den indruk, welke dit ongunstige resultaat bij hen ge maakt heeft. In het algemeen was men het er over eens, dat de oorzaak gezocht moet worden in de binnenlandsche poli tieke constellatie van Duitschland. Men meende, dat de wijze waarop. Ne derland „afgepoeierd" is beschouwd moet worden als een poging der B ijksregeering om grootere populariteit te verkrijgen onder de agrariërs. Voordat de verkiezin gen gehouden zijn behoeft men zich niet voor te stellen met Duitschland tot over eenstemming te zullen komen. Wanneer deze verkiezingen achter den rug zijn en 'de regeering stevig in den zadel zit, zal er echter wellicht met hen te praten zijn. Men kon zich hier te lande niet voorstel len, dat Minister Hugenberg, zelf een industrieel, niet het groote belang van den export van Duitsche industrie-producten zou inzien. Hoewel de verhoogingen der invoer rechten voor den Nederlandschen export in waarheid desastreurs zijn meende men toch aan een uiteindelijk gunstiger resul taat niet te moeten wanhopen. vliegmachine neergestort. Hedenmorgen te omstreeks half elf is het militaire jager-v.iegtuig D. 16 op den Schoolweg te Soesterberg neergestort. De inzittende vlieger Jhr. Wittert van Hoog land, werd gewond. Het toestel is vernield.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 2