24ste Jaargang
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1933
No. 2434
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
R.K. STAATSPARTIJ
z £ek$&ejie6oii/fc<Mit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Foor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondags-blad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
OPROEP TOT DE PARTIJLEDEN EN DE KIEZERS
Voordat het drie maanden, verder is,
zal een nieuwe Tweede Kamer bijeenko
men. Dit is het gevolg van het besluit tot
ontbinding, dat op 15 Februari 1933 is ge
vallen. Praclisch komt dit hierop neei\
dat de stemming die dit jaar toch zou
plaats hebben in den zomer, op 26 April
a.s. zal worden gehouden. Op dit practi-
sche gevolg komt voor de kiezers aan.
Bij een verkiezing op het gewone tijd
stip zou het voor ons niet zijn gegaan om
het beleid van het tegenwoordige extra
parlementaire ministerie. Evenmin kan
dit thans het geval zijn. De R. K. Staats
partij heeft voor haar arbeid in het afge-
loopen parlementaire tijdperk haar eigen
verantwoord el ij kheidw Diaarvoor komt ft ij
op.
Wat de kiezers goed moeten weten en
beseffen, dat is, dat zij nu voor hun ver
antwoordelijkheid worden -geplaatst, ver
vroegd en verscherpt. Ook verscherpt!
Want wat is geschied in de voorafgaande
week aan het conflict tusschen Regeering
en Kamer, heeft wel duidelijk getoond,
wat er op het spel staat. Het gaat om het
gezag, om het vermogen van het parle
ment tot positieven arbeid, in laatste in
stantie om de parlementaire democratie
zelf. Juist in dit opzicht heeft zeker de
R. K. Staatspartij in diep verantwoorde
lijkheidsbesef haar vaak zwaren plicht
Als zij haar medewerking verleende aan
dikwijls harde bezuinigingsmaatregelen,
deed zij dit in het besef, dat vóór alles
moet worden voorkomen, dat in dezen tijd
de stemming van ondermijnend wantrou
wen in den parlementairen arbeid wordt
aangewakkeid. en niet minder in de over
tuiging, dat alleen door redelijke besnoeiing
van uitgaven aantasting van groote volks
belangen kan worden voorkomen. Want
zonder alarmstemming te wekken, is het
plicht op zakelijke gronden bij voortduring
er op te wijzen, dat de toestand, in eco
nomisch en financiëel opzicht, ook in Ne
derland zeer moeilijk is, en nog steeds
moeilijker gaat worden. En daarom mogen
ook zoogenaamd betrekkelijk geringe be
zuinigingen, als waarom het bijvoorbeeld
bij het voorstel tot nieuwe indeeling der
rechtsgebieden ging, niet worden ver
waarloosd. Want de R. K. Staatspartij wil
er in ieder opzicht toe medewerken, dat
aan sociale voorzieningen niet behoeft te
worden getornd.
De R.K. Staatspartij wil vóór alles blij
ven verrichten opbouwende arbeid, opdat
de Staat ook in dezen tijd zijn taak kan
blijven vervullen, onder gezonde mede
werking en ten bate van het geheele
volk. Zij wil met name, dat het steeds
groeiende yolksdeel. dat in landbouw, in
dustrie en welhaast alle takken van volks
bestaan lijdt onder den afschuwelijken
geesel van werkloosheid of van vruchte
loos werken, zoo spoedig en zoo afdoend
mogelijk wordt gebracht tot onderhoud
door eigen loonenden arbeid. De orisis
met al haar internationale factoren, zal ge
heel afdoende voorzieningen belemmeren,
en beletten. Maar met des te meer kracht
zal de R.K. Staatspartij zich werpen op
de groote taak, om, zooveel van haar kan
afhangen, van het volk af te wenden de
gevolgen van de crisis, zedelijk en stof
felijk. Voor de vervulling van die taak is
evenwicht in de Staatsbegrooting zoo
dringend noodig.
Om dit te bereiken, zal de R. K.
Staatspartij met alle kracht streven naar
een goed gefundeerde parlementaire sa
menwerking op den grondslag, waarop
alleen meer duurzaam werk kan woTden
verricht. Nu minder dan ooit, is het tijd,
dat Katholieken zich kunnen en mogen
overgeven aan afzonderlijke acties op po
litiek terein. Opbouwende arbeid, zooals
deze tijd dien eischt, gezonde volksin
vloed, sterk overheidsgezag zijn nergens
veiliger dan in handen van de R. K.
Staatspartij.
Opbouwend vooral in den geest van
sociale rechtvaardigheid en sociale liefde
zooals Quadragesimo Anno die gebiedend
vordert.
Katholieken, die nog iets begrijpen van
hun taak op dit oogenblik, laten af van
iedere verdeeldheid, van ieder klein nega
tief streven. Zij voeren den eigen invloed
op tot onwankelbare sterkte, om dien
te kunnen aanwenden ten bate van het
geheele volk, zoodra dat volk in en door
de verkiezingen heeft gesproken.
En -daarom moeten de Katholieken
doen hooren een krachtig eenstemmig ge
luid nu....
voor een hecht gegrondvest sterfc ge
zag;
voor handhaving van gezonden volks
invloed
voor krachtig bevorderen van loonen
den arbeid voor alle volksgenooten.
Ook voor wat betreft de partij-organi
satorische maatregelen heeft de Partij
leiding aanstonds de noodzakelijke voor
zieningen getroffen.
Het Partijbestuur heeft daartoe aller
eerst uitvoering gegeven aan het bepaalde
in art. 16 Partijreglement, dat een ver
gadering van den Partijraad in geval van
ontbinding der Tweede Kamer,
schrijft. Deze vergadering is
op Zaterdag 25 Februari a.s. te Amster
dam. Daar zal de politieke toestand be
sproken worden en toegelicht door den
voorzitter van den Partijraad. Voorts heeft
het Partijbestuur, gebruik makend van
zijn bevoegdheid krachtens art. 3 van het
Kiesreglement, de procedure tot voorbe
reiding der verkieizng aangepast aan de
nieuwe omstandigheden. Waar de offi-
cieele candidaatstelling is gesteld op 15
Maart, is de Partijstemming bepaald op
Zondag 5 Maart a.s. De adviesprocedure
der Kiesvergaderingen moet thans plaats
hebben zóó, dat deze vóór 15 Februari
a*s. is afgeloopen. Een en ander heeft
medegebracht eene afwijking van de ter
mijnen, in het Kiesreglement voorzien. De
afwijkingen zijn aan de Kringbesturen
medegedeeld en deze zullen de plaatse
lijke besturen daarvan in kennis stellen.
Het Partijblad zal met ingang van 18
Februari a.s. in grooteren omvang en
veelvuldiger verschijnen. Van Partijleden,
die in dezen gewichtigen tijd eenigszins
willen medeleven of nog liever medewer
ken, mag werden verwaent, dat zij zich
op het blad abonneereg (storting van
1.20 op gironumer 692 van het Alge
meen Secietariaat der R.K. Staatspartij
te 's-Gravenhage).
De documentatie en propagandaplan-
nen zijn aan het noodzakelijk versnelde
tempo aangepast. De Partij is gereed voor
het werk, gereed voor den strijd.
Wel is het Partijbestuur zich er van be
wust, dat door den loop van zaken en het
daardoor versnelde tempo van het interne
verkiezingswerk van onze actieve partij
leden groote inspanning en ontzaglijke
toewijding zal worden gevergd. Met vol
vertrouwen doet het Partijbestuur een be
roep op aller bereidwaardige en spontane
medewerking, allereerst om de Partijstera
imng, welke op korten termijn moet wor
den gehouden en afgewikkeld, goed te
doen slagen. En daarna om met grooten
ijver en geestdrift den verkiezingsstrijd
te voeren!
Werkt allen mede! In onderling vertrou
wen en hechte eenheid! Gereed voor den
strijd
De Voorzitter van den Partijraad:
AALBERSE.
Voor het Bestuur der R. K. Staatspartij:
C. GOSELING, Voorzitter.
FRANS TEULINGS, Secretaris.
BINNENLAND
TWEEDE KAMER.
Bijeengeroepen tegen Vrijdag a.s.
De Tweede Kamer is bijeengeroepen te
gen Vrijdag 17 Februari om 1 uur.
In deze vergadering is aan de orde een
regeling van werkzaamheden.
De voorzitter zal voorstellen om in
verband met een hem door den voorzitter
van den Raad van Ministers gedaan ver
zoek tot spoedige behandeling van de be
grootingen betreffende Suriname en Ne-
derlandsch-Indië voor 1933 de beraad-
slagingen over die wetsontwerpen aan de
orde te stellen tegen Dinsdag 21 Februari
1933 te een uur.
DE A.S. KAMERVERKIEZINGEN.
Radio-propaganda.
Het Dag. Bestuur van de R.K. Staats
partij heeft een zestal sprekers bereid go-
vonden om, ter inleiding van de verkie
zingscampagne, bij wijze van documentairc-
propaganda, voor de microfoon van den K.
R.O. een-korte redevoering te houden over
de onderwerpen en op de data, welke hier
volgen.
1. Pater mr. D. Beaufort O.F.M. te
Utrecht, „Politiek naar Katholiek-staat
kundige beginselen". De mensch naar God.
Het gezag van God. Het gezin in Gods na
tuurlijke orde. Sociale rechtvaardigheid en
sociale liefde. (Zondag 19 Febr. a.s.13
13.29).
2. Mr. C. M. J. F. Goseling, lid der
Tweede Kamer, Amsterdam. „Gezonde
Volksinvloed en sterk Overheidsgezag".
Staatkundige Demooratie (Zondag 26 Fe
bruari a.s.).
3. Dr. J. Witlox, hoofdredacteur „De
Maasbode", Rotterdam. „De taak der Ka
tholieken in Nederland in en door de poli
tiek". Wat hebben zij in het verleden ge
daan? (Zondag 5 Maart a.s.).
4. Prof. mr. P. J. M. Aalberse, lid der
Tweede Kamer, Den Haag. „Nederland in
de crisis". (Zondag 12 Maart a.s.).
5. Henri Hermans, lid der Tweede Ka-
mer, Den Haag. „Herstel der maatschap
pelijke orde". Sociale Democratie, Zondag
19 Maart a.s.).
6. Mr. G. C. J. D. Kropman, wethouder
van Amsterdam. „De taak der Katholieken
in Nederland in en door de Politiek." Wat
kunnen en moeten zij thans doen? (Zon
dag 26 Maart a.s.).
Deze redevoeringn, welke met het oog
op de a.s. verkiezings-campagne waarde
volle documentatie bevatten bij de voor
lichting onzer kiezers, worden opgenomen
in de uitgavenreeks der R, K. Staatspartij,
als een afzonderlijke serie. Deze serie en
haar afzonderlijke nummers worden uit
sluitend verkrijgbaar gesteld bij het Al-
gomecn Partijsccrctariaat in Den Haag
en wel iedere brochure daags na het uit
spreken voor den microfroon.
DE ZITTINGSDUUR VAN DE NIEUWE
KAMER.
Hoe lang zal de Tweede Kamer, die nu
gaat gekozen worden, zitting houden?
In een der bladen lazen we daaromtrent
de volgende redeneering:
„Wat den zi'.tingt 'uur van de nieuwe
Kamer betreft, artikel 86 van de Grondwet
bepaalt den zittingsduur op 4 jaar.
Telkens bij de opening gaat een nieuw
zittingsjaar in.
De nieuwe Kamer zou dan maar 3 jaar
en eenige maanden zitten.
Wat ook geen overwegend bezwaar is
om thans niet tot vervroegde verkiezin
gen over te gaan".
Bovenstaande verwijzing naar de Grond
wet is juist, doch de Grondwet bepaalt nog
meer. Artikel 73 toch zegt:
„De koning heeft het recht om de Kamers
der Staten-Generaal, elke afzonderlijk of
beide te zamen, te ontbinden.
Het besluit, waardoor die ontbinding
wordt uitgesproken, houdt tevens den last
in tot het verkiezen van nieuwe Kamers
men der nieuw verkozen Kamers binnen
binnen veertig dagen, en tot het samenko-
drie maanden.
De wet kan voor de na eene ontbinding
gekozen Kamers een anderen zittingsduur
dan in de artikelen 86 en 92 is bepaald,
vaststellen".
Welnu de wet in casu. de Kieswet
bepaalt in artikel 145: „Bij ontbinding der
Tweede Kamer treden de leden af vier ja
ren na den eerstvolgenden derden Dinsdag
in September".
De a.s. Tweede Kamer blijft dus zitting
houden tot den derden Dinsdag van Sep
tember 1937. Tenzij natuurlijk vóór dien
datum weer een koninklijk besluit tot ont
binding wegens een conflict met de regee
ring zou volgen.
DE EERSTE KAMER EN HET INCI
DENT MET „DE ZEVEN PROVINCIëN"
Naar wij vernemen, heeft de Minister
van Staat, Minister van Binnenlandsche
Zaken, voorzitter van den fRaad van
Ministers, in antwoord op eene tot hem
door den voorzitter van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal gerichte vraag, 15
dezer bericht, „dat de Regeering bereid
is, in te gaan op hetgeen bij de algemeene
beschouwingen betreffende de Rijksbe-
grooting voor het dienstjaar 1933 leden
van de Eerste Kamer zouden wenschen te
berde te brengen in verband met het inci
dent met „De Zeven Provinciën" en de
gevolgen, verbonden aan de aanneming
in de Tweede Kamer van de motie-Boon".
REGENVERLET BIJ DE WERK
VERSCHAFFING.
De minister van binnenlandsche zaken
beeft de inspecteurs bij de werkverschaf
fing verzocht den volgenden brief aan do
gemeentebesturen te richten.
„Bij verzuim wegens regen mag de ver
goeding niet worden teogekend over het
eerste uur regnverlet op iederen dag af
zonderlijk, zulks tot een maximum van
drie upren per week.
Heeft men bijv. in een werkweek de
volgende uren regenverlet: Maandag 4,
Dinsdag 2, Woensdag 1 en Donderdag 5
dan wordt aan regenvergoeding toege
kend: Maandag 3, Dinsdag 1, Woensdag 0
en Donderdag 5 uur, in totaal 9 uur."
DE ZANGER J. PH. CARO
OVERLEDEN.
TIJDENS EEN CONCERT TE UTRECHT
Gisteravond omstreeks negen uur is de
bekende zanger J. Ph. Caro tijdens het
Tivoli-concert te Utrecht, dat gewijd was
aan Wagner en waaraan medewerkten
het Utreohtsche Stedelijk Orkest en het
Toonkunstkoor, plotseling onwel gewor
den en overleden.
De heer Caro was midden in een aria uit
de „Fliegende Hollaender" en had juist
de woorden „Nirgend ein Grab, niemals
der Tod".... gezongen, toen hij door een
flauwte werd overvallen. Hij begon te
wankelen, klemde zich aan de dirigenten-
lessenaar vast en viel toen voorover vanaf
het podium in de zaal. Noch het publiek
noch de orkestleden hadden iets er van
bemerkt toen hij door de flauwte werd
overvallen. Hij werd onmiddellijk naar de
koffiekamer gedragen, waar toegeschoten
dokters, die in de zaal aanwezig waren,
slechts den dood konden constateeren.
Vermoed wordt dat de heer Caro niet aan
de flauwte, dooh door den val overleden
is. Het stoffelijk overschot is door den G.
G. D. naar de woning van den heer Caro
overgebracht.
Het tragisch gebeuren vond plaats in te
genwoordigheid van mevr. Caro, haar doch
ter en haar zoon. Het gebeurde verwekte
in de zaal begrijpelijkerwijze gToote ont
steltenis. Het concert werd onmiddellijk
onderbroken.
Kort geleden is de heer Caro langen tijd
ongesteld geweest, waardoor hij genood
zaakt was gedurende een groote periode
rust te houden. De ziekte was evenwel
thans vrijwel geheel overwonnen en voor
al op dit concert had de heer Caro zich
buitengewoon verheugd.
De overledene was een zeer bekend con
certzanger en heeft zich op het gebied van
den volkszang zeer verdienstelijk ge
maakt. Hij was de laatste jaren leider van
den Volkszang in Utrecht.
Ook in den lande was de heer Caro zeer
bekend door zijn optreden voor de radio
en in vele oratoria.
KERKNIEUWS
PATER LUDOLPHUS BOSSE.
De hoogeérw. pater Provinciaal der Pa
tere Minderbroeders Franciscanen heeft
benoemd als opvolger van pater Victoria-
nus Kruitwagen z.g. tot algemeen Procu
rator van de Missiën der Minderbroeders
van de Nederlandsche Provincie pater Lu-
dolpbue Bosse. Pater Bosse werd geboren
te Haarlem 2 Nov 1892, priester gewijd te
weert 30 Maart 1919; in April 1920 vertrok
hij als missionaris naar China. Sinds twee
jaren verbleef hij in het vaderland voor
herstel van zijn gezondheid, en was den
laatsten tijd werkzaam aan het Gymnasium
te Meigen.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
UIT DE RIJNSTREEK
ALPHEN AAN DEN RIJN
BETONBOUW GOUWSLUISCHE BRUG
OMLAAGGESTORT
Een vrachtauto botste tegen een der pijlen.
Hedenmorgen omstreeks 7 uur is een vracht
auto van F. v. Doorn uit Amersfoort tegen een
stijl van de pont der Gouwsluische brug ge
reden. De botsing was zoo hevig, dat beide
stijlen uit hun verband werden gerucht en
met de balans der brug naar beneden terecht
kwamen.. De aangerichte schade is zeer be
langrijk. Persoonlijke ongelukken hadden
niet plaats. Het verkeer voor rij- en voertui
gen is geheel gestremd. Met het opruimings-
werk werd heden reeds aangevangen.
Nader bericht men ons nog:
Tot goed begrip van de situatie diene,
dat bij Gouwesluis, waar do Gouwe uit
mondt in den Ouden Rijn twee ophaal
bruggen, die uit de tweede helft van de
vorige eeuw dateeren, vlak achter elkaar
in den drukken verkeersweg Utrecht
Leiden liggen. Tusschen beide bruggen ligt
een bestrating van slechts enkele meters.
Herhaaldelijk hebben bij deze bruggen,
die zeer smal zijn, en die voor de vele
automobilisten, die hier paeseeren een
waar verkeera-obstakel vormen, reeds on
gevallen plaats gehad en heel wat auto's
zijn al met de stijlen van de bruggen in
aanraking geweest. Ook hedenmorgen was
zulks hot geval.
Omstreeks zeven uur naderde een
vrachtauto van de firma van Doorn uit
Amersfoort, waarvan de bestuurder na de
eerste brug gepasseerd te zijn, teveel
rechts hield, waardoor hij tegen den rech-
tcrstijl van de twoedo brugpoort botste.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Belgische regeering vraagt haar I
ontslag, hetgeen door den koning wordt 1
geweigerd. (2de blad).
Officieele breuk tusschen Columbia en
Peru. De gezanten verlaten hun stand
plaats. De stad Leticia gebombardeerd.
(2de blad).
Mislukte aanslag op president Roose-
velt Burgemeester Cermak van Chicago
ernstig gewond. (Telegrammen).
BINNENLAND.
De Tweede Kamer is tegen Vrijdag bij-1
eengeroepen. (1ste Blad).
De regeering is bereid in de Eerste Ka
mer alsnog het gebeurde met „De Zeven
Provinciën te bespreken. (1ste Blad). I
Tijdens een concert te Utrecht is over
leden de zanger Jac. Caro. (1ste Blad).
OMGEVING.
Minister Verschuur heeft gisteren bij de
opening van de bloembollententoonstelling
te Sassenheim een belangrijke rede gehou
den. (2de Blad).
H. C. A. M. SCHöLVNCK
met ingang van 20 Februari a.s. benoemd
tot Burgemeester van Nootdorp.
De gietijzeren stijl knapte daardoor af,
met het gevolg, dat ook do linkerstijl met
de geheele balans welke een gewicht heeft
van vele duizenden kilo's naar beneden
kwamen. Als door een wonder kwam het
gevaarte juist achter de vrachtauto te
recht, zoodat deze slechts licht bcsoha-
digd werd, terwijl de inzittenden onge
deerd bleven. Twee brugwachters die in
de nabijheid stonden, konden, doordat zij
de balans zagen kantelen, zich op het
laatste oogenblik in veiligheid stellen.
Even later bood de brug oen aanblik van
een ruino van ijzer en hout. Onmiddel
lijk word de Rijkswaterstaat van oen en
ander in kennis gesteld, die in den loop
van den dag met de opruimingswerk
zaamheden is begonnen. Naar men ons
mededeelde, zullen hiermede vermoedelijk
twee weken gemoeid zijn.
Van verstrekkende beteekonis is dit
ongeval vooral voor het drukke scheep
vaartverkeer tusschen Amsterdam en Rot
terdam. Kleine schepen kunnen nog de
Oostelijke doorvaart passeeren, maar voor
do grootere is de vaart voorloopig ge
stremd. Schepen met oen diepgang van
hoogstens 1.90 M. en een breed lo van 6.60
M. zullen den weg over Leidschendara
kunnen nemen. De overige kunnen thana
echter slechts van Amsterdam door de
Keulsohe Vaart, dus via Utrecht, Rotter
dam bereiken. Ook het snelverkeer tus
schen Leiden cn Utrecht wordt ernstig
belemmerd. Tusschen Alphen en Zwammer-
dam wordt het verkeer omgeleid langs
do noordzijde van den Ouden Rijn.