ONTZETTENDE ONTPLOFFING IN HET SAARGEBIED ZATERDAG 11 FEBRUARI 1933 DE LEIDSCHE COURANT DERDE BLAD PAG. 11 BUITENLAND ONTWAPENING ONTWAPENING EN RECHTSGELIJKHEID. Bezadigd optreden van Duitschland. De vergadering van 't bureau der ont wapeningsconferentie heeft gisteren we der eens geleerd aldus schrijft de Ge- neefsche correspondent van de „Msb." dat gelukkig de regeeringen menigmaal toch heel wat kalmer en verstandiger zijn dan vele opgewonden journalisten uit het land, die van ieder meeningsverschil een strijdvraag op leven en dood zouden willen maken. Ondanks de opwinding, die eergister avond in de kringen der Duitsche journa listen te Genève heerschte over Boncours voorstel, dat de verschillende ontwape ningskwesties niet naar het bureau, doch naar de grootere en daardoor wellicht lang zamer werkende algemeene commissie zou den verwezen worden, heeft Nadolny zich gisteren rustig bij het Fransche voorstel neergelegd met de verstandige opmerking, dat men een kwestie van procedure niet overdrijven moet en dat men bij goeden wil in iedere commissie, groot of klein, goed zou kunnen opschieten. Ook een andere oorzaak van opwinding in Duitsche perskringen nd. de herhaling door Boncour van het reeds lang bekemie Fransche standpunt, dat Frankrijk in de praktische toepassing van het beginsel der rechtsgelijkheid, slechts zou kunnen toe stemmen, indien nieuwe veiligheidswaar borgen verkregen worden, werd door Na dolny op grond van instructies uit Berlijn, met de rustige opmerking beantwoord, dat de Duitsche delegatie thans niet in een kwestie van interpretatie van de gemeen schappelijke verklaring van 11 December over de rechtsgelijkheid treden wil en slechts tegenover het Fransche standpunt het bekende Duitsche standpunt herhaleD zal, dat reeds door ontwapening meer vei ligheidswaarborgen verkregen zullen wor- den. Nadolny voegde hieraan toe, dat dit niet wegneemt, dat Duitschland met goeden wil in een bespreking der Fransche veiligheids- voorstellen zal treden. Ondank» deze prij zenswaardige kalmte van de Duitsche dele gatie, waarvoor trouwens de rustige toon en de gematigde uitdrukkingen van Bon cour niet onderdoen, ofschoon er ook Fran sche journalisten zijn, die Boncour trachten te drijven tot een politiek van ultimatums en van de conferentie het mes op de., keel zetten, zijn er gistermiddag aan het einde der vergadering van het bureau* nog moei lijke oogenblikken doorleefd. De schuld daarvan lag noch bij de Duit- schers, noch bij de Franschen, doch bij den Amerikaan Gibsen, die plotseling met een nieuw voorstel kwam, dat feitelijk reeds het tot stand gekomen accoord over de regeling der werkzaamheden, dreigde to verstoren. Men was het eigenlijk reeds algemeen eens over de aanneming van het Engelsche arbeidsprogramma, met dien verstande, dat de daarin genoemde veiligheidekwestie naar de politieke en de daarin genoemde ontwapeningskwestie naar de algemeene commissie zouden verwezen worden. Gibson kwam nu plotseling met een wij zigingsvoorstel van deze strekking, dat van de ontwapeningskwestie voorloopig al leen de kwestie der effectieven met inbe grip van bet Fransche voorstel tot unifica tie van het legertype naar de algemeene commissie gezonden zal worden, terwijl de andere ontwapeningskwestieis n.l. de kwa litatieve ontwapening, met betrekking tot het oorlogsmateriaal der landmacht, de vlootvermindering en de luchtvaartkwes- ties, eerst geleidelijk naarmate het bureau den tijd daartoe gekomen zou achten, naar de algemeene commissie voor verdere be handeling zouden worden verwezen. Onmiddellijk protesteerde Nadolny en de Italiaansche gedelegeerde tegen deze ach- teruitstelling van het vraagstuk der kwali tatieve ontwapening, waaraan zij natuurlijk dc grootste waarde hechten. Boncour ging toen echter het Amerikaan- sche voorstel verdedigen en daar Nadolny en de Italiaan ook niet wilden toegeven, zat het bureau danig in de verlegenheid. Tenslotte wist Eden den toestand voor het oogenblik te redden door voor te stel len, dat alle ontwapeningskwesties naar de algemeene commissie verwezen worden, met de aanbeveling echter, dat aan het vraagstuk van dc effectieven de voorrang zou worden gegeven. Nadolny zou dan in de algemeene com missie het pleidooi voor de prioriteit van de kwestie kwalitatieve ontwapening kun nen voorstellen. Met de aanneming van dit voorstel kan het bureau gisteravond zijn taak van de regeling van de werkzaamheden als vol tooid beschouwen, doch de strijd zal na tuurlijk Maandag a.s. in de algemeene com missie op precies dezelfde wijze hervat worden. de houding ran Japan ten aanzien van den Volkenbond. Het verzoek van de Commissie van Ne gentien heeft op het ministerie van Bui- tenlandeche Zaken groote wrevel gewekt; de zegsman van het departement verklaar de, dat dit verzoek een moedwillige belee- diging was van de zijde van den Volken bond, die beweert de houding van Japan inzake Mandsjoekwo niet te begrijpen in weerwil van de herhaaldelijke openhartige uiteenzettingen. De zegsman zeide verder, dat er niet de geringste kans bestond op een compromis in deze fundamenteele kwestie, daar Japan er van overtuigd ie, dat het bestaan van Mandsjoekwo een ev sentieele factor ie voor den vrede in het Verre Oosten. Uit Tokio wordt aan de „Manchester Guardian" gemeld, dat het blad „Mainisji"' melding maakt van de meening der marino- autoriteiten, dat de mandaateilanden nooit aan den Volkenbond kunnen worden over. gegeven zelfs wanneer Japan uit den Vol kenbond treedt, omdat de strategische be- teebenis van deze eilanden zoo groot is, dat zij voor de verdediging van Japan een levensbelang zijn. Het blad verklaart, dat deze meening ter kennis is gebracht van het kabinet. Het offensief in Jehol. De Chineesche per9 meldt, dat Donder dagmiddag om 12 uur de Japansche troe pen een nieuw offensief hebben ingeleid in de provincie Jehol. Een colonne van tweeduizend Japansche cavaleristen is opgesteld voor Soeitoeng en een tweede colonne van 4500 man, die ge steund wordt door zware artillerie wordt gedirigeerd in de richting van Kailoen. Een derde leger van 5000 man, eveneens gesteund door zware artillerie en tanks, trekt op in de richting van Tjanssjan, VOLKENBOND JAPAN EN MANDSJOEKWO. Kabinet vergadert over verroek van den Volkenbond om duidelijke uitspraak. Het Japansche Kabinet zal bijeenkomen tot het bespreken van het antwoord van Japan op het verzoek van de commissie van Negentien te Genève gisteren, dat Ja pan duidelijk antwoorde op de vraag, of het zonder reserve do verklaring zou aan vaarden, dat het in Mandsjoekwo bestaan de regime geen oplossing vormt van het probleem. De regeering is niet van plan, ook maar eenigszins van haar houding in zake Mandsjoekwo afstand te doen, doch koestert den wensch met omzichtigheid te work te gaan. De minister van Buitenland- sche Zaken heeft de delegatie te Genève opdracht gegeven, in afwachting van nieu we instructies, niets mede te deelen omtrent DUITSCHLAND WORDT PRINS AUGUST DE OPVOLGER VAN N0SKE? Als Oberprdsident van Hannover. De uit de Duitsche revolutiedagen be kende sociaal-democraat Noske, die thans Oberprasident van de provincie Hannover is, heeft op zijn verzoek een langdurig verlof gekregen, tot hij den pensioenge rechtigden leeftijd bereikt, wat in Octo ber a.s, het geval zan zijn. Volgens de „Deutsche Allgemeine Zei- tung" wordt als zijn opvolger de natio- naal-socialistische prins August Wilhelm van Pruisen in aanmerking gebracht. Van officieele zijde wordt echter verklaard, dat omtrent deze candiatuur nog niets be kend is. Men brengt het desbetreffe nj vermoeden in verband met het feit, dat prins August Wilhelm vroeger in regee- ringsdienst werkzaam is geweest en de functie van landraad heeft bekleed. Men wijst er echter op, dat zoo de prins al voor deze benoeming in aanmerking komt de aangelegenheid toch nog pas in een eerste stadium van overweging verkeert, rbij officieele kringen nog niet zij-n betrokken. Het bericht kan derhalve noch bevestigd, noch tegengesproken worden. Centrumsblad verboden. De minister van binnenlandsch zaken van Oldenburg, heeft 't centrumsorgaan „Tagenztg. fur den Amtsbezirk Friesoy- the" met ingang van heden voor den duur zes dagen verboden, wegens publi catie van den verkiezingsoproep van de Oldenburgsche centrumspartij, wijl de mi nister in sommige passages van dat do cument een beleediging van rijkskanselier Hitier meent te zien, tevens wegens ver spreiding van onware berichten. S.A.-manieren. Te Buerwitz in Opper-Silezië heeft een troep S.A.-mannen na afloop van een fak keioptocht het huis van den socialist Lan- gosch bestormd. Nadat de vrouw van Lan- gosch geen gevolg had gegeven aan som matie, om de deur te openen, werden alle ruiten ii^eworpen en de deur ingetrapt, waarna de bende het huis bestormde. De vrouw met het kindje van 8 weken nam de vlucht. Langosch zelf was niet aanwezig. Den dag tevoren was hij reeds gewaarschuwd, dat hij na afloop van den fakkeloptocht uit zijn huis zou worden ge haald. In de woning werd alles kort en klein geslagen. Twee schildeijen met de por tretten van Ebert en Severing moesten 't in het bijzonder ontgelden. Een bedrag van 50 mark arbeidersgel- den werd uit de keuken geroofd. VEILIG VERKEER. „In den bocht passeeren, dat is mis! Omdat 't uitzicht dan belemmerd is" BUITENL. BERICHTEN GR00TE BRAND OP HET GANZEN- EH.AND BIJ CHICAGO. Naar uit Chicago wordt gemeldt, heeft een groote braind een zeven-verdiepingen hoog op het Ganzen-eiland gelegen graan- pakhuis, waarin 1.630.000 bushel tarwe wa ren opgeslagen, verwoest. De schade be draagt ongeveer een millioen dollars. 300 brandweerlieden hebben met 26 stra en het vuur bestreden en hebben verhinderd dat de brand zou overslaan op het belendend gebouw. De blu6schingswerkzaamheden worden ernstig bemoeilijkt door de hevige koude 25 graden Celsius onder nul. TWEE OPLICHTERS GEARRESTEERD. Bedrijvers van millioenen-zwendel. De recherche te Antwerpen heeft Donder dag twee personen, genaamd Floren en Van Schoonbeke, gearresteerd, die sich reeds eenige jaren uitgaven als groot-in- dustrieelen en door bet stiohten van gefin geerde ondernemingen tal van personen voor millioenen heben opgelicht. De beide gearreesteerden opereerden niet alleen in België, doch ook m Engeland, Frankrijk, Nederland, Duitschland en Roemenië. Teneinde een basis van hun financieele ope raties te hebben, stichtten zij te Brussel de „Belgian Investment Trust". Deze trust was de kern van een concern van gefingeerde ondernemingen en de zaken bestonden voornamelijk uit het aan den man brengen van aandeelen en obligaties der z.g.n. on dernemingen. Men was zoogenaamd met de Roemeensche regeering in onderhandeling over den aanleg van groote waterwerken, aan welker financiering nog slechte 30 mil lioen francs ontbrak. Informaties werden onderteekend met de vervalschte handtee- kening van vooraanstaande personen. Ook aan het vervalschen van cheques schijnt men zich herhaaldelijk te hebben schuldig gemaakt. DE HUISZOEKING BIJ MGR. BAUER. De aartsbisschop geeft de hoogste Joego-Slavische ridderorde terug. Zooals een Reuter-telegram reeds meld de, is eenigen tijd geleden bij den aarts bisschop van Ingreb, dr. Anton Bauer, door de politie een huiszoeking verricht. Aan de „Slovak", het hoofdorgaan der Slowaaksche volkspartij, ontleenen wij thans nog eenige nadere bizonderheden dezen maatregel der Joegoslavische regeering. Toen een aantal politiemannen met een door den politiepresident Zagreb onder- teekende schriftelijke opdracht in de bis- schoppe.ijke residentie verscheen, werd hun door den aartsbisschop te kennen gegeven, dat de politie daartoe geen recht had. De detectie ven en politiemannen gingen daar op heen maar reeds spoedig keerden zij terug en toonden den aartsbisschop een oekaze, die door den koning eigenhandig onderteekend was. Mgr. Bauer bleef toen natuurlijk niets anders over dan zijn paleis in alle deelen te laten onderzoeken. De politiemannen doorzochten alle laden en kasten, wierpen de acten en correspondentie door elkaar, kortom gooiden alles overhoop, zonder iets te vinden. Reeds stonden zij op het punt het bis- schoppelijk paleis te verlaten toen de aarts bisschop hen bij zich liet roepen. „Hebt u iets gevonden?" vroeg hij. „Neen"', luidde het antwoord. „Gaat nog niet heen, zeide hij daarop, kijkt nog eens goed rond, want ge hebt slecht gezocht". Na deze woorden opende mgr. Bauer zijn bureau en haalde uit een lade de hoogste Joegoslavische ridderorde, waarmede hij door koning Alexander nog niet lang ge leden onderscheiden was. Hij reikte de or- deteekenen aan den chef der defectieven over. „Een man, in wiens woning een huis zoeking moest verricht worden, zeide hij, heeft een dergelijke onderscheiding niet verdiend De politie nam de ordeteekenen aan en ging beschaamd heen. Op haar honderdsten verjaardag overleden. Precies op haar honderdsten verjaardag is te Marseille overleden madame Pasqiuer, de moeder van Pierre Pasquier, gouver neur-generaal van Indo-China. Tot kort geleden was madame Pasquier nog kras voor haar leeftijd en maakte zij nog wandelingen in de stad. Op haar verjaardag is zij gisteren ge storven, betrekkelijk nog onverwacht, want haar familie was voornemens, a.s. Zondag dezen merkwaardigen jaardag feestelijk te vieren. Pierre Pasquier was haar jongste zoon, doch zij zag hem slechts uiterst zelden, want reed» 40 jaar van zijn leven heeft hij in Indo-China doorgebracht. STUDENTEN TE LEUVEN SLAAGS. Den vorigen nacht zijn te Leuven tus- schen Waalsche en Vlaamsche studenten renstige kloppartijen geleverd, als gevo.g van het wederzijd&ch wegnemen van mut sen. Een student werd zoo ernstig gewond, dat hij in een ziekenhuis moest worden op genomen. In den loop van den nacht tracht te een aantal studenten een gearresteerden makker te bevrijden, waarbij een commis saris van politie en ©en agent werden ge wond. Talrijke processen-verbaal zijn op gemaakt. (Tel.). Een lucht-trein in Rusland. De commissie van deskundigen van het Russische commissariaat van Verkeerwezen heeft het definitief rapport opgesteld over den z.g. „Aero-trein". Deze luchttrein zal een buitengewone snelheid ontwikkelen en loopen over één rail, die over een hooge stelling zal loopen. De luchttrein zelf be staat uit een dubbelen wagon in den vorm van een zadel. De gemiddelde snelheid van den luchttrein bewogen door electriciteit is 250 K.M. per uur, terwijl, wanneer ge bruik zou worden gemaakt van raketten als drijfkracht, volgens de berekeningen een snelheid van 1000 K.M. zou kunnen wor den bereikt. Aangezien de conclusie van de oommissie gunstig luidt, bestaan er voornemens .binnenkort oen model van de zen trein te bouwen. Gashouder te Neunkirchen in de lucht gevlogen TIENTALLEN DOODEN, HONDERDEN GEWONDEN. GEHEEL NEUNKIRCHEN IS EEN PUINHOOP. ALLE RUITEN IN OEN OMTREK GESPRONGEN. Gisteravond 6 uur 10 heeft te Neunkir chen in het Saargebied een buitengewoon ernstige ontploffingsramp plaats gevon den. De grootste gashouder van het Saar gebied is in de lucht gevlogen, met het ge volg, dat naar rr.en vreest, tusschen de 100 en 200 personen zijn gedood en ruim 1000 zijn gewond. De benzolopslagplaatsen, welke zich evenals de gashouder op het terrein van de Neunkirchener Hütte be vinden, staan in brand. De materieele schade is enormo.m. is een groot aantal huizen totaal vernield. Door de ontzettende kracht van de ont ploffing werd het dak van den 85 meter hoogen gashouder de lucht in geslingerd. Het bescheef op een hoogte van circa achthonderd meter een grooten boog door de lucht en kwam met een onbeschrijfe- lijken slag neer op het stationsemplace ment. Dit werd onder brokken puin be dolven, zoodat geen trein de stad kon. in- of uitrijden. Dadelijk na de explosie laaide de vlam men hoog op. In een oogenblik de«lden zij zich aan de aangrenzende nieuwe gebou wen der Neunkirchener Hütte mede. En wat reeds gevreesd werd, gebeurde: ook de voorraden der benizolfabriek ontplof ten. Een reeks nieuwe knallen daverde door de reeds met ontzetting geslagen stad. De Saarbrückenerstrasse, die langs het fabrieksterrein loopt, werd totaal ver nield; circa vijftig huizen werden in een puinhoop herschapen. De vuurgloed, die zich tegen den avondhemel afteekende, was ver in den omtrek zichtbaar. Doch niemand wist aanvankelijk precies was er gebeurd was, daar alle telefoonverbindin gen verbroken waren. De halve stad ontruimd. Weldra bleek het, dat de geheele stad vol gewonden was. Alle winkelramen van Neunkirchen, alle ruiten van het stations gebouw en van tallooze woningen waren door den luchtdruk gesprongen. Onmiddellijk werden krachtige maatre gelen genomen. Daar men vreesde voor nieuwe ontploffingen, moesten in allerijl do aan de fabriek grenzendo straten ont ruimd worden. Hierbij speelden zich tra gische tooneen af, daar er zich onder de bewoners ook ernstig zieken en ouden van dagen bevonden, die slechts met de grootste moeite vervoerd konden worden. Langzamerhand werd bekend, welk een ramp de stad had getroffen. De „Neunkir chener Zeitung" sprak van honderd doo- den, welk cijfer op grond van later ont- vangen gegevens vermoedelijk tot 'fc dub bele zou stijgen. Want hoewel de zieken huizen, met inbegrip van do dokterskam mers, reeds overvol slachtoffers liggen, staat het wel vast, dat onder de puinhoo- pen nog menschen moeten liggen begra ven. Van de gewonden, wier aantal, zoo als reeds gezeg op ruim duizend wordt geschat, vorkeeren er circa honderdvijftig in ernstigen toestand. Het schijnt, dat de meeste slachtoffers niet onder de arbeiders der fabriek, doch onder de bewoners der aangrenzende stra ten moeten worden gezocht. Ook schade In de omringende dorpen. De luchtdruk, die zich na de ontploffing van de gashouder ontwikkelde, was zoo groot, dat de verwoestende uitwerking zelfs in de dorpen in den omtrek merk baar was. Dit valt nauwelijks te verwon deren, wanneer men bedenkt, dat de gas houder, die pas in 1031 in bedrijf waa ge nomen, een kolossus was met oen inhoud van 120.000 kubieken meter, een doorsne de van 45 meter en een grondvlak van 1550 vierkanten meter. In geheel Neun kirchen liggen de glasscherven en dak pannen op straat. De knal werd zelfs ge hoord te Mannheim, Karlsruhe, Landau en Heidelberg. In de omgeving bet het fabrieksterrein zijn strenge ordemaatregelen genomen. Polite en gendarmerie hebben alle toe gangsstraten afgezet, zulks in verband met het feit, dat het gevaar nog steeds niet geweken schijnt te zijn. Reizigers, die met den trein op weg waren van Saarbrucken naar Neunkir chen, konden niet verder komen dan do omgeving der stad. Officieel communiqué. In den loop van den avond word een officieel communiqué uitgegeven, van den volgendon inhoud: „Hedenavond on* 6 uur 5 min. is door een onbekende oorzaak de groote gashou der van de Neunkirohener Einenwerke vorm. Gebr. Stumm ontploft. Kort daarna vloog de benzolfabriek in brand. Deze brand woedt op het oogenblik nog voort. Door de geweldige ontploffing werden de buizen in de onmiddellijke nabijheid ver nield 'en ver in den omtrek ruiten verbrij zeld en beschadigd. Helaas zijn ook doo- den te betreuren. Tot dusver zijn vijftien dooden geborgen. Talrijke gewonden, die zich voor het meerendeel in de door de ontploffing getroffen huizen en op de stra ten in de omgeving bevonden, zijn naar de ziekenhuizen overgebracht. Veiligheids maatregelen zijn getroffen. De bevoegde autoriteiten bevinden zich op de plaat* des onheils." Nadere berichten uit Neunkirohen wij zen er op, dat, hoewel op het moment der publicatie van dit communiqué nog slechte vijftièn dooden geborgen waren, het aantal naar men verwacht veel groo- ter zal blijken. De vorwarring in de stad ten gevolge van het ontruimen van ettelijke straten is ontzettend. Kinderen dwalen rond op zoek naar hun ouders, vrouwen zookon naar haar mannen. En nog altijd laaien de vlammen van het fabrieksterrein hoog op. In de fabriek der Gebrs. Stumm werk ten op het oogenblik der ontploffing vijf honderd arbeiders. Om kwart over zevenon, dus ruim een uur na de ontploffing van den gashouder, heeft een tweede explosie plaats gehad, welke in een omtrek van 20 k 30 K.M. is waargenomen. Do telefoonverbinding met Nennkirchen is nog steeds niet hersteld. Sommige stra ten der stad, vooral die welke aan de Zuidwestzijde, zien er uit, alsof er een bombardement heeft gewoed. Talrijke hui zen zijn geheel ingestort, van andere is het dak afgerukt Uit Saarbrucken zijn alle vrachtauto's naar Neunkirchen vertrokken, ton einde assistontio te verlecnen. Ook dc zieken huizen in de omgeving der geteisterde stad tot Fried rich sthal toe, zijn overvol met zwaargewonden. LUCHTVAART MOLLISON'S VLUCHT. Hij wil terugvliegen ook. Mollison heeft met zijn vlucht van 4410 mijlen van Lympac naar Port Natal in min der dan drie en een halven dag een nieuw record gevestigd voor een vlucht van Euro pa naar Zuid-Amerika. In zijn kleine gesloten Puss Moth met 130 pk. Gipsy-motor legde hg den 2000 mijlen langen afstand van Dakar naar Port Natal over den Oceaan dus af in 17 uur 5 min. Niet minder dn 700 mijlen lang had hij met heel slecht weer te kampen: storm en onweer. En toen hij de Braziliaansche kust naderde Molüson had zóó geschitte reend genavigeerd, dat hij maar een paar mijlen „mis" gevlogen was regende het pij pe stelen. Niettegenstaande dit alles rapporteerde Mollison dat zijn vlucht „unexciting" was. Hij deelde mede, dat zoowel vliegtuig als motor zich perfect hadden gehouden en dat hij van plan was dadelijk door te vliegen naar Rio de Janeiro. Mollison wil langs dezelfde route naar Europa terugvliegen. De Puss Moth waarmee Mollison deze vlucht maakte is dezelfde machine, waar mee hij in Augustus .1032 van Oost naar West over den noordelijken Atlantischen Oceaan vloog. ACADEMIEN1EUWS LEIDEN. Geslaagd: artsexamen, le gedeelte, de heer E. H. H. M. Jansen (Den Haag); doctoraal examen rechtsgeleerdheid H. A. J. Bothenius Brouwer (Den Haag) en W. J. M. Ravcsloot (Den Haag; candidaats-examen rechtsgeleerdheid de heer J. H. Rinses (Den Haag); doctoraal examen klassieke letteren de heer J. Stam te Den Haag. Bevorderd tot doctor in de rechtsgeleerd heid op proefschrift getiteld: „Land en kerk in Nederlandsche-Indië. Historisch-Staatsrech- telijke schets", de heer C. Lion Cachet, gebo ren te Vreeland. De vroegere machinist, die zich een auto had aangeschaft.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 7