DINSDAG 7 FEBRUARI 1933
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 6
BUITENLAND
VOLKENBOND
GEEN ERKENNING VAN
MANDSJOEKWO.
Rapport van de Commissie van Negentien.
De commissie van negentien heeft haar
besprekingen teneinde gebracht over het
rapport, dat bij de aigemeene vergadering
van den volkenbond zal worden ingediend.
De commissie komt daarbij tot de conclu
sie, dat de drie volgende beginselen ge
handhaafd moeten worden. Ten eerste
handhaving van de al-geheele souvereintteiu
van China, ten tweede: de onmogelijkheid
om den Mandsjoerijschen staat zoowel de
jure als de facto te erkennen en ten derde
strikte naleving van bet Kellogg-pact en
het negenmogendheden verdrag.
DUITSCHLAND
DICTATORIALE DADEN.
DE PRUISISCHE REGEERING
AFGEZET.
De Pruisische Landdag ontbonden.
Zooals gisiereli reeds in een telegram
gemeld heeft de rijkspresident een nood
verordening uitgevaardigd, waarin hij tot
nader order alle bevoegdheden van het
Pruisische ministerie overdraagt op d«u
rijkscommissaris voor Pruisen von Papen.
Op grond van deze volmacht heeft von
Papen de plaats ingenomen van den Prui-
sischen minister-president Braun in het
college van drie, dat de bevoegdheid heeft
om den Pruisischen Landdag te ontbindeu
en gistermiddag heeft nu dit college met.
do stemmen van von Papen en den land
dag-president Kerrl tegen die van Ade
nauer, president van den staatsraad, be
sloten, dat de Pruisische landdag op 4
Maart a.s. ontbonden is en dat den 5deu
Maart, tegelijk met de rijksdagverkiezin
gen, een nieuwe Pruisische landdag geko
zen zal worden.
De president van den Pruisischen land
dag, Kerrl, heeft de permanente landdag
commissie tegen Dinsdagavond bijeenge
roepen, om haar gelegenheid te geven, den
datum voor dc nieuwe Pruisische landdag-
verkiezingen vast te stellen. Volgens de
Pruisische kieswet voor den landdag wordt
n.i. de dag der nieuwe verkiezingen in
overleg met genoemde commissie vastge
steld.
Het commissarische staatsministerie zal
de commissie, als datum voor de a.s. ver
kiezingen. 5 Maart voorstellen. Zou de
meerderheid der commissie, wat, na de ver
werping van het nationaal-socialistische
ontbindings voorstel door den landdag,
waarschijnlijk is, dat voorstel van het
staatsministerie verwerpen, dan zal, naar
men in parlementaire kringen verwacht,
den verkiezingsdatum door middel van een
noodverordening van den rijkspresident op
5 Maart worden vastgesteld.
Protest van Adenauer.
De president van den Pruisischen staats
raad dr. Adenauer, heeft in de bijeenkomst
der commissie van drie, waarin besloten
werd den landdag te ontbinden, de volgen
de verklaring afgelegd: De verordening van
den rijkspresident is in strijd met art. 17
van de rijksgrqndwet en de door het staate-
jgerechtshof in het arrest van 25 October
1932 daaruit getrokken conclusies. Ik ben
dientengevolge niet in staat te erkennen,
dat de rijkscommissaris von Papen bevoegd
is. het bij art. 14 van de Pruisische grond
wet den premier toegekende recht uit te
oefenen. Ik weiger daarom aan de stem
ming deel te nemen en verwijs voor wat
het zakelijke betreft, naar raiju verklaring
van 4 Februari.
DE TERREUR OP STRAAT.
Burgemeester doodgeschoten.
Te Strassfurt bij Maagdenburg is Zater
dagavond de burgemeester van Strassfurt.
de socialistische landdagafgevaardigde Kaï-
ten, door een 17-jarigengymnasiast dood
geschoten. Tevoren was het tot politieke
relletjes tussohen nationaal-socialisten en
socialisten gekomen, waarbij een arbeider
gewond was, die tot een Roode-Kruis-ko-
ïonne behoorde. In verband hiermede had
de burgemeester den dader laten arrestee
ren en dezen op het stadthuis verhoord.
Toen hij daarop naar huis wilde gaan, trad
de gymnasiast hem in den weg en loste on
der het uiten van de woorden: „Zoo man,
nu willen wij met elkaar afrekenen" een
schot op den burgemeester. Deze werd ern
stig gewond en terstond naar een zieken
huis gebracht, waar hij geopereerd werd,
doch enkele uren later is hij aan de beko
men verwonding overleden.
De dader kon eerst niet worden opge
spoord. De nationaal-socialisten verklaar
den. dat zij met cle daad niets uitstaande
hadden en den gymnasiast, wiens naam be
kend was, aan de politie zouden overleve
ren, zoodra zij hem in handen zouden krij
gen. Werkelijk vervoegde zich Zondagmor
gen vroeg de leider Wienecke bij de politie,
die den gymnasiast bij zich had. De gymna
siast, die echter ontkende de schuldige te
zijn, werd terstond in hechtenis genomen
•«-•n verhoord, waarbij de aanwijzingen tegen
hem zoo sterk bleken, dat aan zijn schttld
niet te twijfelen valt.
De dader behoort niet tot de nationaal-
socialistische partij, verklaarde echter, met
haar wel te syrapathiseeren.
Den gcheelen Zondag bleef het te Strass
furt onrustig, te meer, daar uit de omge
ving aanhangers van den rijksbanier en
communisten naar de stad kwamen om hun
makkers te helpen. Op verschillende pun
ten van de stad werden nationaal-socialis
ten aangevallen, waarbij weder van revol
vers werd gebruik gemaakt.
Op nat.-soc. begrafenisstoet geschoten.
Uit DuitburgHamboru wordt gemeld:
Toen de begrafenisstoet van den nat.-soc.
Pfaffcnrath, die Zondag tijdens de onlus
ten te Homberg was doodgeschoten, door
het Dell-district, vlak bij het hoofdbureau
van politie reed, werden, vermoedelijk door
personen die zich op het spoorwegemplace
ment hadden verborgen, eenige salvo's ge
lost. Onder de menschen, die naar den stoet
keken, ontstond een paniek, waarbij ver
scheidene personen kwamen te vallen. Een
nat.-soc. werd gedood en acht personen
werden gewond. Hoewel de stoet door een
groot aantal gewapende agenten uit Duis
burg en omgeving werd vergezeld en direct
een onderzoek werd ingesteld, konden de
daders nog niet vastgesteld wordeft.
In Oberhausen werd een vechtpartij ge
leverd tusschen nat.-soc. en politieke te
genstandera. Een communist kreeg een
schot in de longen en twee leden van de
rijksbanier werden minder ernstig gewond.
In GladbachRhcydt hebben verscheiden
nat.-soc. een aanval gedaan op barakken,
die grootendeels door communisten waren
bewoond en waarbij de inwonenden met
revolvers werden bedreigd. Tegelijkertijd
werd de geheel© inrichting van het anti
fascistenhuis vernield. Bij een aanval van
vijf geuniformde nat.-soc. op een meubel
zaak werden twee agenten door schoten
zwaar gewond.
Ook in Wurtemburg zijn eenige relletjes
voorgekomen. In Genkingen ontstond een
twist tusschen een communist, die eenigen
tijd geleden een nat.-soc. eenige messteken
had toegebracht, en bewoners van een kamp
van den vrijwillige» arbeidsdienst. De com
munist werd door den boekhouder van het
kamp doodgeschoten. In Besigheim zijn drie
nat.-soc. door leden van den rijks-banier
zwaar mishandeld.
SPANJE
SPANJE'S KLOOSTERS OPNIEUW
BEDREIGD?
Anarchistische plannen ontdekt in
Barcelona.
Kaar de correspondent van „El Debate''
uit Barcelona meldt, heeft de politie in een
particuliere woning in de „calla Palars"
omvangrijke documenten ontdekt, waaruit
bijkt, aan welke ontzaglijke gevaren Span
je van de zijde der anarchisten blootstaan.
Tot dusver writ en wij, schrijft de corres
pondent van genoemd blad, dat de „Fede
ration anarquica Ibérica" beschikte over
•een groot aantal vermetele individuen,
over overvloedig strijdmateriaal en een
groote dosis enthousiasme, maar we wisten
niet anders of een organisatorisch vernuft
dat in staat is een revolutie met kans op
succes te organiseeren ontbrak rn de anar
chistische gelederen ten eenen male. Uit
de gevonden documenten blijkt echter, dat
wel degelijk dit booze vernuft, m Spanje
bestaat. Het ontdekte revolutionnaire plan
is, we mogen het gerust zeggen perfect.
De politie heeft vastgesteld, dat de re-
volutionnairen volgens wijken, straten en
gedeelten van straten georganiseerd zijn in
absoluut geheime genootschappen. Van alle
personen, die bij deze organisaties zijn aan
gesloten, heeft er tot dusver nog niet een
iets verraden.
Onder de documenten bevinden zicb
uiterst nauwkeurige platte gronden van
Barcelona, met allerlei karakteristieke
aanwijzingen betreffende openbare gebou
wen. kloosters en bureaux der civiele gar
de. Ook ontbreekt het plan niet om zich
meester te maken van de benzine-depöts
van „la Campsa" en van de auto's van de
brandweer, die eventueel zouden beladen
worden met bussen benzine, om daarmee
do kloosters en kazernes der civiele garde
in brand te steken.
Een andere merkwaardige ontdekking is,
dat de anarchisten een eigen huis hebben
laten bouwen tegenover de gevangenis.
Ondanks deze nieuwe vondst is de po
litie echter nog steeds de eigenlijke leiders
der anarchistische beweging niet op het
spoor en ondanks alle maatregelen der re
geering gaan de anarchistische federatie en
het „Sindicato Unico" voort met de revo
lutie voor te beréiden. Hun vertrouwen op
de overwinning is zelfs zoo groot, dat in
de gevonden documenten een compleet
program voorkomt van volksfeesten, -bals,
verlichtingen, enz. om eventueel den dag
der sociale revolutie „op passende wijze"
te vieren.
ALGEMEENE MIJNSTAKING IN
ASTURlë.
Onder socialistische leiding.
In de mijnen van Asturië is een aige
meene staking uitgebroken, die door de
socialistische organisaties wordt geleid. Er
hebben 27.000 arbeiders het werk neerge
legd, terwijl slechts 2000 aan den arbeid
gebleven zijn. Incidenten van eenige be-
teekenis hebben zich tot dusver niet voor
gedaan.
MEXICO
DE KERKVERVOLGING IN MEXICO.
Kaar uit Mexico-City vernomen wordt,
werd in San Jeronimo een Katholiek gees
telijke wegens inzegening van een huwelijk
gearresteerd en uit den bondsstaat verban
nen.
Tal van geestelijken zijn in hechtenis ge
nomen, wijl zij tijdens de Kerstdagen hun
kerkelijke functies uitoefenden. Zij werden
tot zware geldboeten veroordeeld. Wie de
geldboete niet betalen kon, werd in de ge
vangenis geworpen.
CHINA
DE AANVAL OP JEH0L.
Begin thans aangekondigd.
De chef van den generalen staf van het
Japansche leger, generaal Kaisjo, heeft
medegedeeld zoo juist van heb Japansche
ministerie van Oorlog bevel te hebben ge
kregen om tot den a aai val op de provincie
Jehol over te gaan.
BUITENL. BERICHTEN
DE ONTPLOFFING BIJ WE RENAULT-
FABRIEK.
KOG MEER DOODEN ONDER DE
PUIKEN?
Volgens de laatste berichten omtrent
de ontploffingsranxp bij de Renault!abrie
ken bij Parijs zijn er acht arbeiders gedood
en ongeveer 150 gewond, van wie er enkele
in levensgevaar verkeeren.
Volgens verklaring van de arbeiders zou
het aantal dooden echter minstens 20 be
dragen.
Het is de directie van de fabriek nog
niet mogelijk, een definitief overzicht van
de ramp te geven, aangezien het nog onbe
kend is of er zioh nog dooden en gewonden
onder de puinhoopen bevinden.
Opmerkelijk is dat twee jaar geleden op
dezelfde plaats een soortgelijk ongeluk
heeft plaats gehad, waarbij eveneens tal
rijke slachtoffers te betreuren waren. De
minister van arbeid Francois Albert heeft
zich met den burgemeester van Boulogne-
sur-Seine en andere autoriteiten naar de
plaats van het ongeluk begeven.
Nader seint Reuter, dat er van de ge
wonden zes en dertig zoo ernstig aan toe
zijn, dat zij naar het ziekenhuis moesten
worden overgebracht.
P0LITIE-AUT0 IN BOTSING.
Vijf ernstig gewonden.
Op den weg tusschen Valencia en Bar
celona is een politie-auto met een andere
auto in botsing gekomen. Vijf personen
werden ernstig gewond.
GROOTE VRACHTBOOT IN NOOD.
Naar uit Portland (Oregon) wordt ge
meld, is een Amerikaansch vrachtstoom
schip van. 9000 ton met 45 koppen aan
boord, welke met een leding fruit van Port
land via_Panama, op weg is naar Londen in
nood geraakt. De machineruimte staat in
brand. Schepen zijn ter asistentie onder
weg.
GROOTE BRAND OP CONEY ISLAND.
Coney Island, het bekende zomer-ver-
maaksoord van Kew-Cork, dat thans ver
laten en onder sneeuw bedekt ligt, is heden
bedreigd geweest met het verlies van alle
amusementsgebouwen, door een brand, die
een half dozijn der grootste „concessies"
verwoestte en een schade aanrichtte, welke
geschat wordt op 250.00 dollar.
POKKENEPIDEMIE TE CALCUTTA.
REEDS 420 DOODEN.
Te Calcutta is een hevige pokkenepide
mie uitgebroken, welke reeds 420 dooden
heeft geëischt. Een leger van beambten
van den stedelijken geneeskundigen dienst
is bezig, de bevolking gratis te vaccinee
ren.
GODSDIENSTHERVORMINGEN
IN TURKIJE.
Tal van moskeeën Worden gesloten.
De Turksche regeering heeft nieuwe
voorschriften betreffende de bleeding der
Mohammedaansche geestelijkheid uitge
vaardigd. De geestelijken worden verplicht
om zwarte, althans donkere soutanen te
dragen, die de beenen minstens 15 c.M.
onder de knie moeten bedekken. Het is
geestelijken voorts, ter wille van hun waar
digheid, streng verboden om zakken op
hun rug of benzinebussen (die in Turkije
algemeen als emmers worden gebruikt) of
manden te dragen.
De moskeeën zijn opnieuw geclassificeerd.
Moskeeën, die slechts door een gering aan
tal geloovigen worden bezocht, zal mon
sluiten en moskeeën van historische betee-
kenis zullen tot nationale monumenten
worden verklaard en eveneens voor den
godsdienst worden gesloten. Voor gods
dienstig gebruik blijft slechts een beperkt
aantal moskeeën geopend.
Voorts zal voor het eerst van Turksche
zijde een poging worden gedaan om de be
trekking tusschen de Christelijke en Mo
hammedaansche theologie te bepalen. De
theologische faculteit van de universiteit
van Constantinopel zal worden gereorgani
seerd, ter gelegenheid waarvan leerstoelen
voor vergelijkende godsdienstgeschiedenis
en voor niet-islamietische philosophie zul
len worden opgericht.
KERKNIEUWS
Pastoor H. J. 1. Wentzel.
De zeereerw. heer H. J. I. Wentzel,
pastoor der parochie St. Elizabeth en
Barbara te Haarlem, is Zondagavond in
het ziekenhuis „St. Joannes de Deo" op
genomen.
De kwaal, waaraan de pastoor reeds ge-
ruimen tijd lijdende is, verergerde der
mate, dat hij gisteren van de laatste H.H.
Sacramenten moest worden voorzien.
RECHTZAKEN
DE ANONIEME BRIEFKAARTEN
Wie is de schuldige?
EEN INTERESSANT GEVAL VOOR
SCHRIFTKUNDIGEN
In Februari van het vorige jaar behandelde
de Utrechtsche Rechtbank de zaak van den
predikant te Winterswijk, die terecht stond,
verdacht beleedigende brieven te hebben ge
schreven aan den directeur van de stichting
„Zandbergen" te Hoogland bij Amersfoort. Ge
durende eenige jaren ontving niet alleen de
directeur van „Zandbergen" doch ook andere
personen, die met de stichting betrekkingen
hadden, allerlei epistels, waarin het beheer
der stichting en dan wel in het bijzonder de
-directeur in minder fraaie bewoordingen wer
den gecritiseerd. Een onderzoek leidde er toe,
dat men in den Winterswijkschen predikant,
die een oud-verpleegde van „Zandbergen" als
tuinmand in zijn dienst had gehad, den schrij
ver van de anonieme brieven meende te moe
ten zien en hij werd door de Utrechtsche
Rechtbank tot een maand gevangenisstraf ver
oordeeld.
Tegen dit vonnis kwamen zoowel de officier
van Justitie als de veroordeelde in hooger be
roep en het Gerechtshof te Amsterdam behan
delde de zaak op 19 en 20 Mei, om toen een
nader onderzoek te gelasten. Dit onderzoek is
thans na maanden ten einde en gisteren heeft
het Gerechtshof te Amsterdam de behandeling
voortgezet.
Bij de opening der zitting bestaat ook nu
weer groote belangstelling; ook de gereserveer
de tribune is geheel bezet. Er zullen twaalf
getuigen k charge worden gehoord, onder wie
eenige schriftkundigen; de verdediger mr. J.
Voorink uit Winterswijk heeft vijf getuigende
décharge gedagvaard.
Op vragen van den president mr. Joh. M.
Jolles raadsheeren zijn mr. Jorissen en mr.
Dommering; proc.-generaal is mr. Bauduin
antwoordt verdachte, dat hij onschuldig is aan
de briefschrijverij, en in geen enkele relatie
tot den briefschrijver staat. De president
bracht nu eerst nog eens de bezwarende fei
ten in herinnering, o.a. de aan den predikant
teruggestuurde boiefkaart, waarin toen het
adres met speldeprikken werd vastgelegd. De
predikant kon hier geen verklaring van geven.
Hij had verteld, dat hem, als ware hij de ano-
nyums, de briefkaart was teruggestuurd; dit
zou dan den anonymus ter ooren moeten zijn
gekomen, waarop deze speldeprikmaatregelen
nam.
President: Waarom liep u daar mee te koop?
Verdachte: Mag ik er niet met anderen over
spreken?
President: En die vingerafdrukken, hoe ver
klaart u die?
Verdachte: Die zijn niet van mij, dat heeft
de heer Waltman verklaard.
President: Drie deskundigen, dr. Hesselink,
dr. Schrijver, en mijnheer Laan zeggen, dat
het uw vingerafdruk is!
Verdachte: Als mijnheer Waltman zegt, dat
het niet zoo is, dan geloof ik dat.
inlerneering niet afdoende?
Dr. Hesselink wordt nu gehoord. Deze is
naar de interneeringsplaats te Staphorst ge
weest en brengt daarover het volgende ver
slag uit.
De interneering is niet afdoende geweest. De
k amer, waar de predikant verblijf hield, was
nog door een andere dan de verzegelde deur
te bereiken. Door die deur kwam men in de
woonkeuken. Er was dus contact met de bui
tenwereld.
De getuige is er dan ook zeer van, dat de
predikant ook de tijdens zijn interneering ont
vangen briefkaarten heeft geschreven. De ge
tuige wijst er op, dat de tijd, voordat de ver
zending geschiedde van de briefkaarten, waar
op de tiels van de gemengde berichten uit
een Amersfoortsche krant waren geschreven,
dit mogelijk maakt. In Winterswijk heeft
men ook kunnen weten waar de interneerings
plaats was .immers de chauffeur, die is mee
gegaan, toen men de plaats giüg bepalen, kan
dit verteld hebben.
Aan de hand van foto's van het internee-
ringshuis en omgeving, toont de deskundige
aan, waar een auto op den weg kan hebben
gestopt, hoe men vandaar het huis kon be
reiken en verbinding met Amersfoort binnen
enkele uren dus tot stand was te brengen.
Procureur-generaal mr. Bauduin: Dus wat de
burgemeester van iWnterswijk heeft gezegd en
in de processen-verbaal staat is dus absoluut
onjuist. Er is verklaard dat er één deur was,
die verzegeld werd.
President: Ja, en er moest altijd iemand met
een sleutel komen om den predikant uit te
laten, maar het blijkt, dat hij eigenlijk vrij
kon rondloopen. Verdachte, u hebt nu weer
een advertentie gezet?
Verdachte: Ja, ia heb gevraagd of de" ano
nymus tijdens deze zitting een brief schrijft.
President: En krijgen wie die straks?
Verdachte: President, wat gaat er toch een
tijd verloren met dit onderzoek, kunt u me
dan niet interneeren?
Prestident: Als we u veroordeelen, zal dat
ook wel gebeuren!
De verdediger legt nu een brief over van den
anonymus, waarin deze betreurt van 's mid
dags twee tot vijf uur tijd van de zitting
geen gelegenheid te hebben een brief te schrij
ven.
President: Eigenaardige man is die anony
mus; hij wil uw onschuld bewijzen, maar, als
als zich een goede gelegenheid voordoet, kan
hij niet!
Deskundigen aan het woord.
Gehoord wordt de deskundige dr. van Led
den Hulsebosch, die niet aan het hernieuwde
onderzoek heeft meegewerkt. Ik heb, zegt deze
deskundige, den heer Waltman bij mij gehad,
en hem op enkele onjuiste conclusies zijner
zijds over den vingerafdruk gewezen. Van dr.
Schrijver zou de heer Waltman hebben gezegd
dat hij dom was.
Dr. Schrijver blijft vervolgens bij zijn sterke
.overtuiging, dat de predikant de briefschrij
ver is en ook tijdens zijn internaat briefkaar
ten heeft geschreven, hetgeen hij uitvoerig
motiveert
Uitvoerig toont dr. Schrijver aan, hoe hij
tot zijn conclusie is gekomen.
De President merkt op, dat het beter zou
zijn, als hij eens adverteerde, dat de anonymus
op moest houden met het schrijven van zijn
beleedigende brieven.
Verd.: „Als mijnheer Schrijver tot een an
dere conclusie komt, zal ik namen noemen
van menschen die ik verdenk".
President: „Ik hou niet van voorwaarden".
Dr. Schrijver vertelt nog, dat hij een onder
houd met den dominee heeft gehad en deze
toen zijn minachting voor schriftkundig onder
zoek heeft te kennen gegeven. Desk. had verd.
toen gezegd, dat ook hij van meening was, dat
verd. de brieven had geschreven. Het spijt
desk., dat de contra-deskundige niet aanwezig
is, hij noemt diens waarnemingen en uitlatin
gen dom en brutaal. De heer Waltman heeft
zich opgeworpen als schriftdeskundige en uit
niets blijkt, dat hij dit inderdaad is. Op die
wijze wordt de schriftexpertise in discrediet
gebracht.
Procureur-Generaal: (tot desk.) „U bent den
beer Waltman dus nooit als schriftdeskundige
tegengekomen?"
Deskundige: „Nooit"!
Nogmaals betoogt deskundige, dat verd. zéér
zeker de brieven heeft geschreven.
President: „Als de brievenstroom doorgaat,
als verd. in de gevangenis zit, wat dan?"
Desk.: „Dan zal ik nóg zeggen, dat ze van
verd. afkomstig zijn.
Ik ontken de waarde van eenig alibi, verd.
is zeer listig, hij kan zich kunstig maskeeren,
dat blijkt ook al uit die vroegere brieven aan
de Wielren Unie. Die brieven heeft hij pertinent
óók onderteekend".
Pres.: „Hij ontkent dat (tot verd.), dat is
een zwak punt dominee, dat u dat ontkent".
Verd.: „We zullen het maar tot den bodem
van de werkelijkheid uitvechten".
Dr. Hesselink voegt nog aan zijn verklaring
toe, dat thins een medeplichtige gemakkelijk
het schrift kan namaken.
Ook de schriftkundige v. d. Laan is van
meening, dat het nu na zoo langen tijd
wel mogelijk is, dat een medeplichtige het
schrift van verd, heeft leeren namaken.
De schriftkundige dr. Friema is er eveneens
van overtuigd, dat verd. de brieven heeft ge
schreven.
De schriftkundige H. Dulfers, leeraar in de
plant- en dierkunde, te Den Haag, heeft op
verzoek van de verdediging een schriftkundig
onderzoek ingesteld; hij is tot de conclusie ge
komen, dat de verdachte niet de schrijver
van de beleedigende brieven is. Hij is hier
zeker van en in een uitvoerig rapport zet hij
zijn meening nader uiteen.
Het O. M.: „Ik heb gehoord, dat u in schrift
expertise weinig ervaring hebt".
Deskundige voert aan, dat hij in verschil
lende zaken als expert is opgetreden.
Nogmaals vraagt de president of verd, niet
wil adverteeren, dat anonymus ophoudt met
schrijven.
Verd.: „Ik zou het niet graag willen, als ik
veroordeeld word, heb ik hem hard noodig.
Maar als'u me in de isolatie zet
Pres.: „Aan die comedie doen wij niet mee
Ds. Roobol uit Winterswijk wordt nu als ge
tuige gehoord. Hij verklaart wat hij ook
al aan het Hof had geschreven dat de tuin
man S. hem n a de eerste hofzitting had toege
voegd: „zouden wij ook niet eens gaan schrij
ven?"
Tuinman S. wordt voorgeroepen. Hij geeft
toe ds. Roobol dit voorstel te hebben gedaan
om den verd. te helpen. „Ik wou eens zien of
de schriftkundigen zouden zeggen, dat die brie
ven óók van verd. afkomstig waren, ik wou
verd. helpen, 't spijt me dat 't niet is gebeurd".
Verdachte merkt naar aanleiding van de
verklaringen van zijn collega ds. Roobol op,
dat ds. Roobol indertijd zelf dit voorstel
heeft gedaan.
Ds. Roobol: „Daar herinner ik me niets van".
Ds. Roobol verklaart vervolgens, dat hij van
morgen verd. niet uit het oog heeft verloren,
dit met het oog op een brief, die hedenmiddag
aan het Hof zou worden bezorgd.
De burgemeester van Winterswijk geeft ver
volgens eenige inlichtingen over de isolatie.
Verd. wist abosluut niet, waar hij zou worden
geïnterneerd. Aanvankelijk was de verd. van
meening, dat hij op het gemeentehuis te Win
terswijk zou worden geïnterneerd.
Uitvoerig beschrijft get. de maatregelen, die
voor de isolatie zijn genomen.
De procureur-generaal: (heftig) U hebt ons
bij de eerste zitting den indruk gegeven, dat
verd. zijn kamer niet kon verlaten, daar de
deuren waren verzegeld. Nu blijkt, dank zij het
onderzoek van dr. Hesselink, dat verd. vrij in
huis kon rondloopen.
Get.: De bewoners van het huis zorgden ook
voor bevolking.
Pres. (tot verd.)' Tijdens de isloatie was uw
vrouw in den Haag?
Verd.: Juist.
Pres.: Zij chauffeurt immers ook?
Verd.: Ja.
Get. Ds. Kloots is met verd. in Königswinter
geweest, hij had hem daar scherp in het oog
gehouden, de brievenstroom in Amersfoort e.o.
was doorgegaan.
Ds.' Bick, Luthersch predikant te Enkhuizen,
had een pennestrijd over een spiritistisch on
derwerp in een plaatselijk blad gevoerd. Hij
ontving naar aanleiding daarvan een anonie-
men brief in dichtvorm. Het was volgens get.
mogelijk, dat verd. de Enkhuizer Crt. las,
daar burgemeester Bosma vroeger burgemees
ter van Enkhuizen was en de courant nog leest.
Daar kan verd. dus het blad hebben ingezien.
Het blijkt, dat het anonieme gedicht zelfs
kon worden gezongen op de wijze van een
gezang en er ontstaat een debat tusschen den
verdachten dominee en den getuigenden domi
nee over de vraag, of het een wijs van linksche
of rechtsche kringen is.
De tuinman Buiten, die bij de vorige behan
deling verklaard had, dat de dominee de ka
mer niet kon verlaten, zonder dat de zegels
verbroken werden, blijft er echter bij, dat het
voor verd. onmogelijk was eenig contact met de
buitenwereld tot stand te brengen.
De procureur-generaal is het er niet mee
eens, gezien de verklaringen van ds. Hes
selink. Ook de vrouw van deze get. meent,
dat de isolatie afdoende was.
Get. Stegeman, hoofd eener school te Win
terswijk, heeft een avond 19 September
in hel gezelschap van verd. doorgebracht. Toch
