24ste Jaargang
WOENSDAG 18 JANUARI 1933
No. 7409
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
PAUSELIJKE BULLA „QUOD NUPER"
VOORNAAMSTE NIEUWS.
2)e Êeidóefoe 6ou/ïa/n£
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2J)5 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnés ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oen per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Aankondig'ng van een buitenge
woon HEILIG JAAR, bij ge
legenheid van het 19de
Eeuwfeest der Ver
lossing van het
menschelijk
geslacht
PIUS XI Paus, dienaar der
dienaren Gods
Aan de geloovigen der ge-
heele wereld, die dezen brief
lezen Heil en Apostolischen
Zegen
Wat wij onlangs bij het feest van Chris
tus' geboorte niet slechts aan het hoog
waardig college der Kardinalen en aan
hen allen, die Ons hunne gelukwenschen
kwamen aanbieden, maar ook aan geheel
de katholike wereld hebben bekend ge
maakt, dat gaan Wij nu ten uitvoer leg
gen, n.l. de afkondiging van een buitenge
woon Heilig Jaar en een algemeen en
groot Jubileum, bij gelegenheid van de ne
gentiende eeuwherdenking van de Verlos
sing van het menschelijk geslacht.
Immers, al staat het historisch niet vol
komen vast, in welk jaar deze heeft plaats
gegrepen, de gebeurtenis zelf, of liever die
geheele orde van wonderbare feiten, is van
zoo hoogen ernst en zoo groot belang, dat
men het niet stilzwijgend mag voorbij
gaan.
Mogen dan de menschen, door deze gun
stige omstandigheid er toe gebracht, hun
ne gedachten, althans een oogenblik, van
de aardsche en vergankelijke goederen,
waarmede zij zich thans in zoo bitteren
nood moeten bezighouden, heen wenden
naar do hemelsche, blijvende goederen.
En van de angstige en droevige tijdsom-
digheden mogen zij hunne harten ophef
fen tot de hope van die eeuwige geluk
zaligheid, waaitoe Christus ons geroepen
heeft, door het storten van Zijn Bloed en
door onvergelijkelijk groote weldaden van
allerlei aard. Van het gericht van het da
gelij ksche leven mogen zij in zich zei ven
keeren en .,in hun hart overwegen", voor
al gedurende dit eeuwjaar, hoezeer ons
de Zaligmaker heeft bemind en met welk
vurig liefdeverlangen Hij ons van de sla
vernij der zonde heeft verlost. Zoo voor
zeker zullen zij van grootere liefde gaan
blaken en als onweerstaanbaar tot weder
liefde tot den Minnaar worden gedron
gen.
Gaarne roepen Wij hier in 't kort, tot
aller nut, in het geheugen terug heel die
reeks van goddelijke weldaden, waaruit
ook is voortgekomen die goedgeordende
eeredienst: de 'instelling vooreerst bij het
Laatste Avondmaal van de hoogheilige
Eucharistie, en de macht tot consacreeren,
verleend aan ieder van de Apostelen, die
priester werden gewijd door de woorden:
„Doet dit te Mijner gedachtenis". 1)
vervolgens het lijden, de kruisiging en
den dood van Jezus Christus voor het hei!
der menschende aanstelling van de
Maagd Maria, onder het kruis van Haar
Zoon, tot Moeder van alle menschen; dan
de wonderbare verrijzenis van Christus,
de voorwaarde'ook en het zeker onderpand
van onze verrijzenisdaarna de macht,
aan de Apostelen verleend, tot vergeving
van de zonden, en het waarachtige Pri
maatschap aan Petrus en zijn opvolgers
blijvend toevertrouwd. Ten slotte de He
melvaart van Christus, de Nederdaling van
den H. Geest en de eerste zoo vrijmoedige
en triomfantelijke Evangelie-predik'ing van
de Apostelen.
Kan men zich, beminde zonen, iets hei-
X) Luc„ XXII, 19, I Cor„ XI, 24.
ligers, iets meer vierenswaardigs voorstel
len'? Uit deze wondere feiten immers en
goddelijke genadegaven, waarmede Jezus
Christus Zijn aardsche leven besloot,
vloeit voor ons het leven voort, dat het
ware leven is, en een nieuwe orde voor alle
menschen van alle tijden.
Dit alles moeten wij dus in dit boete
jaar met groote aandacht en brandende
liefde oevrwegen. Laten wij ons opgewekt
gevoelen tot ijver in 'het gebed, tot berouw
over onze zonden, niet alleen bedacht, in
gebed en boete, op ons eigen eeuwig heil,
maar ook op dat van het geheele mensche
lijk geslacht, dat door zooveel dwalingen
is misleid, door zooveel twist en tweespalt
verscheurd, door zoovele rampen be
zwaard, door zoovele gevaren beangstigd.
En geve de alleibarmhartigste God, dat
het heilige jaar, dat wij spoedig zullen gaan
intreden, moge terugbrengen den viede
voor de zielen, voor de Kern, overal een
passende vrijneid en voor alle volkeren
eendracnt en waar geluk.
Daar nu dit jubileum zal worden begon
nen bij het naderen van het Paaschiee6t
en exenzoo in den Paaschtijd zal eindigen
achten Wij het nuttig, dat ieder Bisscnop
zijn diocesanen zal aansporen, dat allen
waardig het boetesacrament zullen ontvan
gen en zich zullen voeaen met het Eucha
ristisch Brood niet alleen in dien tijd,
waaun aan het kerkelijk voorschrnt moet
worden voldaan, maar zoo dikwijls en zoo
godvruchtig mogelijk gedurende geheel het
xreJig Jaar en ook, dat zij op Goeden
Vrijdag met te groote devotie het lijden
des Heeieu zullen overwegen. Dit zij de
bijzondere en belangrijke vrucht van deze
viering.
Daar échter de volle aflaat, dien Wij
zoo aanstonds zullen verleenen, alleen te
dome geduiende drt boete jaar kan wor
den verdiend, verlangen Wij vurig, be
minde zonen, dat gij in groeten getale ter
beevaart tijgt naar deze IS tad; de iStad dié
als het middelpunt is van het katholiek ge
looi en de verblijfplaats en zetel van Jezus
Christus Stedeiiouder. Daar toch is het
vergund de voornaamste relikwieën van
's Heeren lijden te vereeren, wat geen
christengeloovige kan zonder van liefde
tot God te branden en zich tot een vol
maakter leven te voelen opgewekt. Daar
ook wordt, gelijk gij weet, de tafel bewaard
waaraan Onze Heer Jezus Christus vol
gens de overlevering het Brood der Enge
len heelt geconsacreerd en Zich zeiven, on
der de Eucharistische gedaanten verscho
len, aan zijn verbaasde leerlingen heeit
geschonken. Daar ten slotte, geliefde zo
nen, hebt gij den gemeenschappelijken Va
der, die u met hartelijke welwillendheid
wacht en die Gods zegen zal afsmeeken
over u, uw aangelegenheden en onderne
mingen.
Passend is het ook, dat naar de heilige
plaatsen van Palestina, in den loop van
dit jaar, veelvuldige en vrome pelgrims
tochten worden ondernomen en dat de ge
loovigen allergodvruclitigst daar de hei
ligdommen bezoeken en eeren, waar plaats
gevonden hebben die zoo heilige gebeurte
nissen, welke wij thans herdenken.
Ook is het Onze wensch, dat overal,
waar belangrijke relieken van Christus'
passie worden bewaard, deze, in den loop
des jaars, met bijzondere godsvrucht wor
den vereerd.
Ons verheugend in het vooruitzicht van
de overvloeuige hemelsche gaven, welke
Wij nu ïeeds in den geest aanschouwen en
smeekend van den Vader aller barmhartig
heid aibïdden, hebben Wij derhalve, met
goedvinden van Onze Eerbiedwaardige
Broeders, Hunne Eminenties de Kardina
len, een algemeen buitengewoon jubileum
in deze heilige Stad verordend, dat begin
nen zal den tweeden April van dit jaar en
eindigen den tweeden April 1934, zulks vol
gens canon 923.
Met het gezag van den Almachtigen
God, van de Heilige Apostelen Petrus en
Paulus en het Onze kondigen Wij daarom,
bij dit Ons schrijven, tot glorie van God,
tot heil der zielen en tot verheffing der
Katholieke Kerk het Heilig Jaar af.
Gedurende dit Heilige Jaar, ver.eenen
Wij, barmhartig in den Heer, aan alle ge
loovigen, mannen en vrouwen die waardig
het Sacrament der boetvaardigheid ont
vangen hebben en met de Heilige Commu
nie zich hebben gevoed en daarna, hetzij
op een zeli.de dag, hetzij op verschillende
dagen, in welke volgorde ook, de basilieken
van St. Jan van Lateranen, de Vaticaan-
sche St. Pieter-basiliek, de St. Paulus aan
de yia Ostiensis en de Santa Maria Mag-
giore op den Esquilijnschen heuvel drie
maal godvruchtig hebben bezocht en tot
Onze intentie gebeden hebben, een vollen
aflaat van alle straf, welke zij voor hun
zonden moeten uitboeten, nadat zij tevo
ren van elke der begane zonden kwijtschel
ding en vergiffenis hebben erlangd.
Hierbij dient te worden opgemerkt, dat
de geloovigen, onmiddellijk nadat zij een
basiliek, waaraan zij het voorgeschreven
godvruchtig bezoek brachten, hebben ver
laten, terstond opnieuw die basiliek kunnen
binnentreden, om er het tweede en het
derde bezoek te brengen. Dit hebben wij
daarom bepaald, opdat de vrome handeling
een vlotter verloop zou kunnen hebben.
Het is U niet onbekend, beminde zonen,
welke in het algemeen de bedoeling der
Pausen is wat in dit bijzondere geval Onze
intentie is, hebben Wij voldoende duidelijk
hierboven uiteengezet.
Wij bepalen voorts, dat deze jubilé-aflaat
door de geloovigen, zoowel voor zich zelf
als voor de overledenen, zoo vaak verdiend
kan worden, als zij de voorgeschreven wer
ken op de voorgeschreven wijze verrich
ten.
Opdat echter de gebeden, welke bij deze
heilige bezoeken worden verricht, de zielen
der geloovigen krachtiger zullen richten op
en aansporen tot de herdenking van de
Goddelijke Verlossing cn vooral van het
lijden des Heeren, stellen Wij het volgende
vast en bevelen Wij: behalve de gebeden,
welke ieder naar eigen godsvrucht tot God
opzendt, moeten voor het altaar met het
Allerheiligste Saerament gebeden worden
vijf maal het Onze Vader, Wees Gegroet
en Eere zij den Vader en bovendien nog
eenmaal dezelfde gebeden tot Onze inten
tie; verder moeten allen voor een kruis
beeld driemaal de geloofsbelijdenis, het
Gieao, bidden en eenmaal het schietge
bed: „Wij aanbidden U, Christus, en lo
ven U" enz., of een aaider schietgebed van
dezen aard; daarna moeten zij zich tot de
Moeuermaagd richten, en voor haar beel
tenis zevenmaal het Wees Gegroet bidden,
terwijl zij haar smarten overwegen, en
daaraan een maal het schietgebed toevoe
gen „öancta Mater, istud agas", of een
ander schietgebed van dien aard. Ten slot
te zullen zij zich naar het altaar der Con-
fessio begeven en daar wederom de reeds
bovenvermelde geloofsbelijdenis godvruch
tig bidden.
De voorschriften, welke Wij voor het vol
ledig verdienen van den jubilé-aflaat heb
ben vastgesteld, hebben wij voor hen, die,
door ziekte of door eenige wettige reden,
in Rome of gedurende de reis, verhinderd,
of door den dood intusschen weggerukt, het
voorgeschreven getal bezoeken nog niet
hebben volbracht of zelfs nog niet hebben
aangevangen, zoodanig getemperd, dat zij
na een waardige Biecht en H. Communie,
aan den aflaat en de vergiffenis van het
jubeljaar toch deela-chtig worden, alsof zij l
de vier bovenvermelde Basilieken inder
daad bezocht hadden.
Rest Ons nog, dat Wij u, beminde zo- 1
nen, inwoners van Rome zoowel als pel
grims, krachtig in den Heer vermanen, dat
gij, gebruik makende van deze gelegen-
held, met de innigste godsvrucht de be- j
roemde kapel der H. Relikwieën in de Ba
siliek van het H. Kruis zult bezoeken en
dat gij de Scala Sancta, volgens gebruik
biddende en overwegende, zult bestijgen.
Opdat dit Ons schrijven te gemakkelij
ker ter kennis van alle geloovigen zal ko
men, willen Wij, dat ook aan de gedrukte
exemplaren, echter onderteekend door een
erkenden kerkelijken notaris en voorzien
van het zegel van een kerkelijken hoog
waardigheidsbekleeder, hetzelfde vertrou
wen worde geschonken als aan dit schrij
ven zelf, indien het getoond of voorgelegd
werd.
Aan niemand is het derhalve geoorloofd
tegen de termen van Ons voorschrift, Onze
afkondiging, Onze gunstverleening en On
zen wil in te gaan of haar vermetel te
schenden. Indien iemand dit toch zou dur
ven wa.gen, moge hij weten, dat hij den
toorn van den Almachtigen God en van
de Heilige Apostelen Petrus en Paulus be
loopt.
Gegeven te Rome bij den H. Petrus, den
6den Januari, op het feest der H. Drieko
ningen, in het jaar 1933, het elfde van ons
Pontificaat.
(Bovenstaande vertaling is ontleend aan
de „Maasbode".
BINNENLAND
KONINKLIJKE BESLUITEN.
Burgemeester.
Bij Kon. besluit is aan J. Zijp Kz., eervol
ontslag verleend als burgemeester van Ven
huizen;
is aan C. Bal eerval ontslag verleend als
burgemeester van Waarde.
Notariaat
Bij Kon besluit is aan R. Nicolaï eervol
ontslag verleend uit zijne betrekking van
notaris te Amsterdam;
is aan L. J. Reynvaan eervol ontslag ver
leend uit zijne betrekking van notaris te
Zwijndrecht.
DE COMMUNISTEN WIJNKOOP EN
SEEGERS IN ONGENADE.
Het vonnis van Moskou.
In verband met het bericht, dat het com
munistische Tweede Kamerlid Wijnkoop
en het communistische Amsterdamsch ge
meenteraadslid Seegers bij hun partij in
ongenade zijn gevallen, geven wij een ge
deelte weer van de redevoering, welke de
vertegenwoordiger van het Executief Co
mité der Communistische Internationrtfe,
de vertegenwoordiger van Moskou, volgens
de „Tribune" heeft uitgesproken op het on
langs gehouden congres der C.P.H.:
„De liquideering van de Wijnkoopgroep
beteekent nog niet, dat het opportunisme
in de practijk, de sociaal-democratische tra
dities, de elementen der Wijnkoop-ideologie
reeds geheel zijn overwonnen. De huidige
rede van Wijnkoop is een bewijs, dat Wijn
koop dit nog niet volkomen begrepen heeft.
„Wijnkoop maakt een politieke fout, wan
neer hij zich den strijd tegen de overblijf
selen der Wijnkoop-ideologie slechts als
een strijd tegen de concrete uitingen van
het opportunisme in de practijk voorstelt.
Dit laatste is alleen dan mogelijk, wanneer
men de ideologische wortels van de vroe
gere rechtsche Wijnkoop-opvattingen bloot
legt. Het was de taak van Wijnkoop op dit
congres geweest, zijn verleden aan een
grondige analyse te onderwerpen, de wor
tels van deze politiek bloot te leggen, die
hem tot afscheiding van de Communisti
sche Internationale heeft gebracht. Wijn
koop moet inzien, dat zijn 5-jarige strijd
tegen de Communistische Internationale
en te-gen de Hollandsche partij een ernstige
rem was. Ik denk, dat Wijnkoop, die na
zijn opneming in de partij zijn plichten
royaal vervulde, een verderen stap tot de
volledige ideologische samensmelting met
de paitij nog zal doen.
„Partijgenoot Seegers heeft hier getracht
een eigen politieke positie tegenover de
partijleiding in te nemen. Dat is niet goed.
Ik hoop, dat Seegers dit inziet en zijn po
sitie zóó snel mogelijk zal liquideeren".
VOORSCHOTEN.
De Weleerwaarde heer Jan Doeswijk
heeft op Zondag 15 Januari j.l. uit de han
den van Z. H. Exc. Mgr. T. T. Gorman,
Tit.-Bisschop van Ainastris, de H. Priester
wijding in het convict Albertinum te Fri-
bourg, Zwitserland, ontvangen en zal Zon
dag 22 Januari a.s. om 10 uur zijne eerste
plechtige H. Mis opdragen in de parochie
kerk van den H. Laurentius alhier.
De jonge .priester gaat zijne priesterlijke
bediening uitoefenen in het Bisdom Omaha
in de Staat Nebraska in de Vereenigde
Staten.
LETTEREN EN KUNST
KATHOLIEK NEDERLAND EN DE
VATICAANSCHE STAD.
In het nieuwjaar, in het jubeljaar
1933, waarin het negentiende eeuwfeest
van Christus' dood door de Christenen der
geheele wereld zat worden herdacht, betee
kent het voor Katholiek Nederland een
groote en belangrijko gebeurtenis, dat het
een inniger contact krijgt met het hart der
Katholieke were d, met de Vaticaansche
Stad door de verschijning van een Nedcr-
landsche Uitgave van „L' Illustrazione Va
ticana".
Dit tijdschrift, dat onder de illustraties
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
BUITENLAND.
Vandaag stemming te Genève over eeni-
ge resoluties inzake de 40-urige arbeids
week. (2e blad).
Een Chineesch tegen-offensief in Mand-
sjoerije. (2e blad).
BINNENLAND.
Msisje en jongen door het ijs gezakt en
verdronken. (Gem. Ber„ 3de blad).
Derde slachtoffer van den onbewaakten
overweg bij Houten overleden. (Gem. Ber„
3de blad).
Twee nageljongens bij de Nod. Scheeps-
bouwrrij. te A'dam doodgevallen. (Gem.
Ber. 3de blad).
Doodelijk ongeluk in de mijn „Emma"
te Heerlen. (Gem. Ber. 3do blad).
Een krankzinnige te Den Haag verwondt
zijn vrouw met een dclk. Door agent van
politie aangeschoten. (Laatste Ber.).
OMGEVING.
De Kroon heeft de gemeente Noordwij-
kerhout vrij gesteld van de verplichting
inzake korting wedden en loonen voor ge-
meentepersoneel. (1ste blad).
een gelijke plaats inneemt als L'Osserva-
tore Romano onder do dagbladen, over-
schouwt vanuit de Vaticaansche Stad het
de geheele wereld omvattende Ka
tholicisme en verruimt in hooge mate den
gezichtskring harer lezers over de gods
dienstige, missionaire en cultureele activi
teit onzer Kerk.
Door de verschijning van een Nederland-
sche editie gaat de Vaticaansche Illustra
tie, we.ke Zijne Heiligheid de Paus een
groote verspreiding toebidt, een nieuw deel
van zijn universeele taak vervullen. De
weidsche beteekenis dier taak zal U vooral
.duidelijk worden door de wetenschap, dat
onze tegenwoordige Paus de verschijning
van de Vaticaansche Illustratie gewild
heeft, omdat Zijne Heiligheid daarin de
mogelijkheid ziet om door woord en beeld
op geheel bijzondere wijze een innig con
tact tot stand te brengen tusschen Rome
en de Katholieken over geheel do wereld,
hetgeen in deze tijden van communigipe en
andere anti-godsdienstige bewegingen meer
dan ooit a.s noodzakelijkheid gevoeld
wordt. Het is juist daarom, dat hoewel
economisch gesproken de tijd voor een der
gelijk ondernemen wel allerminst gunstig
ligt op nadrukkelijk verlangen van Z. H.
den Paus is voortgegaan met den uitbouw
van nationale edities van L'Llustrazione
Vaticana.
Nederland moest behooren tot de eerste
landen met een eigen editie, niettegen
staande zijn klein taalgebied, omdat Z. H.
de Paus in het medeleven van Nederland
met Rome een nog nooit beschaamd ver
trouwen heeft. Onder deze omstandigheden
zal het beroep op de Nederlandsche Katho
lieken om de verspreiding van de Neder
landsche Uitgave der Vaticaansche Il
lustratie zooveel mogelijk te willen helpen
bevorderen, niet a.s ongerechtvaardigd
worden afgewezen.
Onze Aartsbisschop Monseigneur J. H.
G. Jansen, het besluit tot do verschijning
van een Hollandsche vertaling van Illustra
zione Vaticana vernemend, schreef „De Ne
derlandsche Uitgave van L'U.ustrazione
Vaticana juichen wij van harte toe. Dc ge
regelde lezing daarvan zal er veel toe bij
dragen, om de banden tusschen ons Katho
lieke volk en Rome nog hechter en sterker
te maken. Dat aan deze uitgave een groote
verspreiding ten deel moge vallen is Onze
vurige wensch".
De leiding der Vaticaansche Illustratie
is toevertrouwd aan Graaf Dalla Torre, Di
recteur-Generaal van L.Osservatore Ro-
mana; Monseigneur Mercati, Prefect van
de Geheime Vaticaansche Archieven en
Commandeur Nogara, Directeur Generaal
van de Pauhelijke Archieven en Musea.
Ta.rijke bekende en gezaghebbende schrij
vers vormen den uitgcbrciden staf van
medewerkers.
Voor de bijzondere behartiging van de