24ste Jaargang
DONDERDAG 12 JANUARI iwj
No. 7404
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
3)e£cid6elve(5oii^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «n
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit DRIE HET GRAALSPEL TE BERLIJN
Maden. DE DUITSCHE PERS.
De Duitsche pers is eenparig in haar
enthousiasme niet alleen over het Graal-
spel „Borate", maar ook over de voor
treffelijke organisatie, die de Graal heeft
tentoongespreid en waarmee zij, zooals
men schrijft, Berlijn heeft veroverd.
Zoo schrijft do „Markische V olbszei-
tung" die meer dan twee pagina's over
deze gebeurtenis geeft, o.m. het volgen
de over de opvoering zelf:
„Het Sportpaleis heeft reeds veel ge
zien. Stormachtige èn geweldige demon
straties van alle partijen, politieke de
magogie, allerhande sensationeele sport
gebeurtenissen ook ernstige en waardige
festiviteiten. Maar de oorzaak van het
massabezoek gisteren in het Sportpaleis
was toch geheel iets nieuwseen my
steriespel opgevoerd door 1200 Katho
lieke meisjes.
De geheel ronde, drie verdiepingen
hooge tribune was vol menschen. Reeds
lang voor liet begin zaten zij schouder
aan schouder opeengedrongen en buiten
bij den ingang stonden nog massa's
menschen, die nog toegang hoopten te
verkrijgen, hoewel het bekend was, dat
de kaarben reeds meer dan acht dagen
te voren volledig uitverkocht waren.
Rijen van Sohupo's, wien men het aan
zag, dat zij hun taak nu lichter en aan
genamer vonden, dan bij menige andere
gebeurtenis in het Sportpaleis".
Over het spel zelf schrijft het blad o.m.
het volgende:
„Men moet overigens van deze Holland-
s-che meisjes getuigen, dat zij het Duitsch
zuiver uitspreken, niemand zal iets ge
merkt hebben, van de daarvoor noodzake
lijke maandenlange repetities".
En verder:
„Maar men hoorde niet alleen, men zag.
In 't paars waren de vertwijfelden, groen
de groep der hopeloozen, geel de engelen
en zoo verder. Steeds wisselden de kleu
ren, steeds weer verrassend door nieuwe
aan iedere scène aangepaste variaties.
Indrukwekkend b.v. was de indruk, die
het groote kruis van levende menschen
maakte, fijn afgestemd in toon en kolossaal
van samenwerking. Nog nimmer zagen wij
een ensceneering als in het tweede deel.
Een reusachtig ovaal van geel: oranje, rood
en blauw het tweede ovaal der overige
groepen. Sneeuwwit de beiden zich reclit
daarop aansluitende vleugels".
Het blad besluit a-ldus:
Hoezeer dit spel de aanwezigen trof, ge
tuigt het enthousiaste applaus, dat de 1200
meisjes tegenklonk, als zij na een gezamen
lijk gezongen Kerstlied tot afscheid rond
de areDa trokken.
Onze Berlijnsche Katholieken hebben hun
hart geopend voor onze zusters in 't ge
loof uit Hólland en voor de Giraal. De her
innering aan dit enthousiasme magen zij,
die gisternacht reeds de terugreis naar
Holland ondernamen en nu alweer aan den
arbeid of aan de studie zijn, als loon voor
moeite uit Berlijn hebben meegenomen.
In oen speciaal artikel getiteld: „De
Graal" schrijft het blad nog:
Alles bijeen staat vast, dat wij de Graal
beweging voor den dag van gisteren dank
baar zijn.
Deze dag zal tot de gedenkwaardigste
van het jonge Katholieke Bisdom*) gere
kend moeten worden.
Wij weten op 't oogenblik nog niet of de
dag van gisteren als de geboortedag van
deze organisatie voor Berlijn zal moeten
worden vastgesteld. Mocht dit het geval
zijn, dan mogen wij den jongsten spruit
van Katholiek Berlijn, die er aanstonds bij
zijn geboorte al zoo hoopvol uitziet, onze
hartelijke gelukwenschen op zijn levensweg
meegeven.
De verantwoording, die van nu af op de
schouders rust der katholieke meisjes en
vrouwen is, vooral door de toenemende ver
ruwing en "verwildering der zeden grooter
dan ooit.
De strijd om de j-eugd van de grootstad
is thans over de geheele linie ontbrand.
V Wij willen opheffing van het
processie-verbod.
Dc opheffing van het processie-verbod
in 'Nederland zal door vele opposanten
tegen de R. K. Staatspartij wel weer
mede-inzet zijn bij de a.s. verkiezingen.
„Als er weer 'n Eucharistisch Congres
is in Amsterdam, willen wij Christus
Eucharisticus ronddragen onder het volk"
aldus de voorzitter van de R. IC.
Volkspartij, de heer C. D. Wesseling, in
zijn ook gisteren door ons geciteerde
rede.
Het processie-verbod in ons land is
inderdaad erg dwaas. Communisten
kunnen in optochten en demonstraties
met leugen en laster den burgeroorlog
preeken, op Godslasterlijke wijze- den
Godsdienst aanvalen maar de Ka
tholieken mogen in de meeste plaatsen
geen processie houden, als zij dab zouden
willen. De tegenstelling is treffend en...
ergerlijk, en alléén te verklaren, doordat
wij wat we aan politieke verdraagzaam
heid te ver zijn vooruitgeschoten in
godsdienstige verdraagzaamheid achter i
zijn gebleven!
Wij zijn natuurlijk voorstanders,,
principieel en warm-overtuigd, van op
heffing van het processieverbod; al be
grijpen wij heel goed, dat opheffing van
heb processie-verbod allerminst zou be-
teekenen, dat óveral in de openlucht
Sacramentsprocessies zouden worden ge
houden, daar waarschijnlijk de Kerke
lijke Overheid geen verlof daartoe zou
geven.
Wij zijn voorstandei's van opheffing
van het processie-verbod, doch weuschen
ons geenszins aan te sluiten bij hen on
der de Katholieken, wier ijver in deze,
naar onze meening, onberedeneerd of
„onbekookt" is!
Dezulken maken de R. K. Staatspartij
een verwijt over het proocessie-verbod,
omdat de R. K. Staatspartij gecoaliseerd
is geweest met de A. R. en Chr. H.
Wij willen veronderstellen veron
derstellen; zeker is het niet dat
de B. IC. Staatspartij door samenwerking
met een of meer andere politieke partijen
de opheffing van het processie-verbod
had kunnen verkrijgen. Maar en
dat ziet men in onvergeeflijke kortzich
tigheid voorbijzouden ook dan an
dere vrijheden en rechten van de Ka
tholieken zijn behouden en verkregen,
die wij nu hebben behouden en verkre
gen?
Wij hebben in ons land vrijheid van
godsdienstuitoefening behalve dan
voor processies vrijheid van organi
satie, vrijheid van onderwijs. Onze voor
vaderen hebben zich zulk een vrijheids
toestand niet kunnen droomen! En dat
alles schijnen de door ons bedoelde
doordravende bestrijders van het pro
cessie-verbod maar eenvoudig over het
hoofd te zien! 't Is in hooge mate kort
zichtig!
Genieten en waardeeren zij de vrijhe
den, welke wij f e i t e 1 ij k bezitten, wel
voldoende en behoorlijk; of geven zij
zioh maar over aan ontevredenheid over
wat wij nog niet bereikt en verkregen
hebben
Zij willen den Christus Eucharisticus
rondragen onder het volk. Zouden zij
allen, die daarnaar zoo hartstochtelijk
schijnen te verlangen, met liefde en
vreugde deelnemen aan de jubel-feesten
rondom den Eucharistischen Christus i n
onze kerken; zouden zij allen een pro
cessie in hun parochiekerk meeleven en
meevieren als een gezamenlijk feest van
hulde en aanbidding?....
Ook wij willen opheffing van heb pro
cessie-verbod indien dit -practisch
mogelijk is zonder andere goederen van
hooger waarde prijs te geven of aan
ernstig gevaar bloot tc stellen.
Berlijn is eerst sedert eenige jaren een
Duitsche Wê
BINNENLAND
DE KAMERVERKIEZINGEN.
Maastricht stelt geen candi-
daten voor de omschreven ze
tels.
In verband met de bekende „kwestie
Buys" (de Partijraadsvergadering heeft den
minister-president niet voor een omschre
ven zetel aangewezen) wenschte het bestuur
der B. K. ICiesvereeniging te Maastricht
geen candidaten te steden voor een om
schreven zetel. Het bestuur wees de zitten
de Kamerleden de heeren Bongaerts, Her
mans, Maenen, Van Poll en Truyen als can
didaten voor de vrije zetels aan.
Uit de vergadering werden nog als can
didaten aangewezen de heeren luitenant
kolonel Van Nijnatten, Jules Schaepkens
van Biempst, jhr. Buys de Beerenbrouck,
mr. dr. L. Begout en dr. Moller.
Niet Kortenhorst, maar Steen-
berghe.
Men schrijft uit Breda aan de „Volks
krant'':
In de gisteravond gehouden vergade
ring der IC. Kiesvereeniging is mr.
Steenberghe gesteld voor den werkgevers-
kwaliteitszetel. Het bestuur had zelfs be
zwaren mr. Kortenhorst voor te dragen en
stelde in overleg met personen, die overi
gens mr. Kortenhorst goed gezind zijn, mr.
Steenberghe voor, waarmee de vergadering
accoord ging. Een poging van mr. Van
Micrlo om den heer Kortenhorst toch door
do vergadering te doen stellen dreigde dui
delijk te zullen mislukken, waarom hij 't
voor zijn candidaat maar niet tot een stem
ming liet komen.
Voor de vrije zetels werden gesteld de
zittende leden Vos en Moller. Het bestuur
nam ook de candidatuur mej. Meyer over.
De candidatuur Van Haaren werd niet vol
doende ondersteund.
Van uit dc vergadering werd de candi
datuur van mr. Kortenhorst bestreden en
het bestuur geprezen, dat dit niet met hem
was gekomen, doch een ander had gesteld,
en geconstateerd werd, dat ook de vrien
den van mr. Kortenhorst dit goedkeuren.
Mr. Van Mierlo nam 't voor den heer Kor
tenhorst op, doch 't eind van alles was, dat
spreker deze candidatuur introk.
CRISISPACHTZAKEN BIJ DE
KANTONGERECHTEN.
Enkele cijfers.
Hieronder zijn eenige door het Departe
ment van Justitie verzemelde gegevens be
treffende de Crisispachtwet 1932 gepubli
ceerd.
Bij alle kantongerechten te zamen wer
den in de periode van 1 Juli tot en met 31
October 1932 ingediend 8475 verzoekschrif
ten. Door de kantonrechters werden in dit
tijdsverloop afgedaan 2393 zaken (13S4 door
afwijzing (niet-ontvankelijkverklaring) en
1009 door minnelijke schikking, als bedoeld
in art. 4 der Crisispachtwet), door de ka
mers voor crisispachtzaken 3794, te zamen
dus 61S7 zaken.
Uit den aard der zaak vertoonen do cij
fers betreffende ingediende verzoekschrif
ten voor dc verschillende kantongerechten
groote afwijkingen. Behalve aan factoren
als uitgestrektheid en omvang en aard der
bevolking van de ressorten van de kanton
gerechten, moet bij raadpleging van de cij
fers gedacht worden aan het feit. dat voor
de verschillende streken de data van het
vervallen van pachttermijnen nit steeds de
zelfde zijn. Zoo werd door eenige kanton
gerechten bij het indienen der opgaven me
degedeeld, dat de meeste pachten om
streeks Kerstmis betaald moeten worden,
o.a. kantongerecht Zaandam, dat van
slechts 4 ingediende verzoekschriften mel
ding maakt.
Ten aanzien van het kantongerecht te
Doesburg en tc Purmerend werd medege
deeld, dat de eerste zitting der kamer voor
crisispachtzaken eerst in November 1932
plaats had.
In totaal werd in 643 gevallen of in 13.4
pCt. van het aantal door minnelijke rege
ling of door uitspraak van de kamers voor
crisispachtzaken afgedane zaken een pacht-
reductie verleend van hooger dan 50 pCt.
van den pachtprijs. Het aantal gevallen van
reductie van 51 t in. 75 pCt. bedroeg 11 pOt.
van 76 t/m. 99 pCt. 1.5 pCt. en van geheele
ontheffing 0.9 pOt. van het totaal afgedane
zaken.
Een paar kantongerechten merkten onge
vraagd op, dat in geen enkel geval hoogere
reductie dan 40 pCt. werd verleend; een
ander kantongerecht maakt melding van
„tamelijk veel gevallen van precies 50 pCt.,
doch de meeste tusschen 25 en 40 pCt."
NIEUW VERKEERSMIDDEL BIJ DE
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
Om tot een beteren dienst voor het rei
zende publiek te komen, hebben dc Neder-
landsche Spoorwegen besloten, op groote
schaal Diesel electrische tractie in te voe
ren. Zoo mogelijk zal dit nieuwe verkeers
middel met ingang van den zomerdienst
1934 in dienst worden gesteld, voorloopig
op de lijnen BotterdamUtrecht, Den
HaagUtrecht, AmsterdamUtrecht
Arnhem en Utrecht—Den Bosch—Eindho
ven. Met behoud van de internationale trei
nen en enkele stoomtreinen voor groot af
standsverkeer zal met de-Diesel electrische
treinen op deze baanvakken een uurdienst
worden gereden. De snelheid zal voorloopig
100 KAL per uur bedragen.
DE DREIGENDE VERNIETIGING VAN
DE 100.000 BIGGEN.
De redenen, waarom het Nationaal crisis
comité het aanbod van de Varkens
centrale heeft afgewezen.
Het heeft begrijpelijkerwijs veel opzien
gebaard, dat het aanbod van do Varkens
centrale aan het Nationale crisis-comité,
om dit comité dc beschikking te geven over
100.000 biggen ten einde deze waar noodig
uit te deelen, is afgewezen, nadat do di
recteuren van de abattoirs in dc vier
grootste gemeenten daarover een ongunstig
advies hadden uitgebracht, en wel omdat
biggenvleesck in het algemeen minder ge
schikt voedsel werd geacht, en voorts, om
dat liet keuren, slachten en opslaan van
het vleesch naar verhouding te hooge kos
ten met zich zou brengen.
Dit surplus aan biggen surnumerairc
biggen heeft minister Verschuur ze inder
tijd eens genoemd is ontstaan, omdat
ingevolge de Varkenscrisis-wet een rant
soeneering is ingevoerd van het aantal var
kens, dat een boer mag hebben, en dat be
staat uit varkens boven do 10 K.G., welke
bij het bereiken van dat gewicht gemerkt
worden. Er is dus een merklooze periode
tusschen de geboorte van de biggen en den
tijd, waarop ze het gewicht van 10 K.G.
hebben bereikt. Het aantal van die biggen
heeft de minister op 13 December in do
Tweede Kamer „volkomen onverschillig"
genoemd, maar hieromtrent kan men een
andere meening hebben. In elk geval heeft
de minister toen eveneens gezegd, dat hij
alle hoop had, dat die ongemerkte biggen
tegen een behoorlijken prijs door de Var-
kcnsccntrale zouden kunnen worden weg
genomen. Dit is nu tegen een prijs van 2
per big geschied. Van bevoegde zijde heeft
men ons medegedeeld, dat het groote aan
tal boventallige biggen op dit oogenblik
nog moet worden toogeschrcven aan den
overgangstijd bij de inwerkingstreding vau
de wet, waarin men dit zal nog tot .1
Maart duren in verband met den duur van
de dracht der zeugende geboortebe
perking nog niet in de hand had. Of men
dit later volkomen in de hand zal hebben,
mag men betwijfelen, maar nu zit men in
elk geval met het surplus, dat uit de markt
goenmen is, Er dreigt een vernietiging van
deze zwijntjes, welke het gemoed in opstand
brengt, hoewel een beperking van dc ge
boorte door „planmatig© productie" in be
ginsel tcch op hetzelfde neerkomt, n.l. ont
trekking aan de consumptie door bewust
geringere productie.
Intusschendc biggen zijn er nu eenmaal,
en de vernietiging van wat aanwozig is,
spreekt veel sterker tot den mensch dan
de belemmering van productie. Wij hc-bbeu
ons tot den directeur van het Botterdam-
schc abattoir gewend om nadere inlichtin
gen te verkrijgen over do redenen, welke
tot afwijzing van het aanbod der Varkens-
centrale hebben geleid.
Met betrekking tot dc waarde van het
biggcnvleesch als voedsel zeidc de lieer
Westholz ons, dat de voedingswaardo daar
van gering is, omdat de beesten evenals
de nuchtere kalveren slechts dc moeder
melk genuttigd hebben, zoodat men hier
met zgn. onrijp vleesch to doen hoeft. Voor
lekkerbekken kan het als speenvarken toe
bereid eenigen aftrek vinden, maar het
volk ziet cr geen kracht in. Heb is dan ook
een sporadisch slachtartikel. Toch zou het
in erwtensoep b.v. een goed bestanddeel
zijn, waarmede de waarde van de big ook
als volksvoedsel toch is aangetoond.
Onder do kosten speelden een voorname
rol1. het slacht- en keuringsrecht der ge
meente van 40 ct.; 2. het slachtloon van 40
ct., en 3. de heffing van de Varkenscentrale
van 70 ct. van elk geslacht dier. Totaal
ƒ1.50 per big. Worden de heffingen sub 1
en sub 3 kwijtgescholden hetgeen ech
ter, naar wij vernamen, voor die sub 1 niet
zoo gemakkelijk is als men op het eerste
oog geneigd is te veronderstellen dan
schiet er 40 ct. over, afgescheiden van bij
komende kosten voor opslag, vervoer e.d.
Doch er. waren nog andere bezwaren. De
slagcrs'örganisaties hebben zich tegen deze
distributie uitgesproken, omdat zij er een
handel in biggen van verwachten, doordat
deze niet alle door dc bij do distributie be
trokkenen zullen worden genuttigd. Daar
onder zou de beroepshandel lijden en ook
het doel van de uitdeeling niet worden be
reikt.
Ziedaar een meer uitvoerig exposé van
de redenen,waarop het aanbod van het
Nationaal crisis-comité is afgestuit.
Nader vernemen wij, dat dc Varkenscen-
tralc nog alle pogingen in het werk stelt om
aan de biggen een bestemming te geven,
welke voorkomt, dat de dieren waaron
der er zijn, die voor den opfok minderwaar
dig worden geacht anders dan voor eet
baar voedsel worden gebruikt.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Rondom de 40-urige werkweek. (2de
blad).
De onrust in Spanje. (2de blad).
BINNENLAND.
De contingentcering van vleesch. (1ste
blad).
Twee pantser-auto's met smokkelwaar
aan de Duitsch-Holiandsche grens aange
houden. (Gem. Ber. 3de blad).
De „Atlantique"vaarclers te Maassluis
aangekomen. Hun wedervaren verteld.
(Gem. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het Ned. B.-e If tal speelde gisteren ge
lijk (11) tegen D.F.C. (Praag) (3do blad).
De Keuze-Ccmmissie heeft zestien spe
lers aangewezen, waaruit Zondag 22 Jan.
het elftal tegen Zwitserland zal worden ge
kozen. (3de blad).
De Zesdaagsche te Dortmund (3de blad).
PijnenburgGöbel weer aan den kop.
(lstc blad).
STAATSLEENING RUIM VOLTEEKEND
Dc Ncderlandsc'hc Staatsleening groot
ƒ296 millioen, waarop dc inschrijving gis
teren was opengesteld is ruim overteekend.
Op het gegarandeerde bedrag kan geen
toewijzing plaats hebben, terwijl op een
enkele groote inschrijving een aanzienlijke
korting moet worden toegepast.
NAAR MEER EENHEID BIJ DE
STEUNVERLEENING.
Circulaire van de regeering aan de
gemeentebesturen.
Dc gemeentebesturen hebben van het de
partement van Binncnlandschc Zaken een
circulaire met vragenlijst ontvangen om
trent dc ter plaatse geheven opcenten op
do gemcentefondsbclasting en vcrdcro hef-
heffingen, do voor werkloozcnsieun en
werkverschaffing uitgetrokken bedragen en
of al dan niet rijksbijdrage voor crisiswerk-
loozcn en rijks- en provinciale subsidies
voor werkverschaffing wordt genoten of is
aangevraagd.
Dit optreden wordt in verband gebracht
met dc in sommige gemeenten bcstuande
ontstemming over het klaarblijkelijk ont-
mreken van een systeem bij liet toewijzen
van rijkssteun. Hierdoor achten gemeente
besturen, die tot het uiterste trachten hun
werkloozcu zelf tc onderhouden, ten koste
van dc contribuabelc ingezetenen zich ge
dupeerd als zij zien, dat andere gemeenten
soms al te gemakkelijk overgaan tot het
aanvragen en aanvaarden van rijks- en
provinciale bijdragen voor crisissteun en
werkverschaffing.
RETRAITE EN KAZERNE.
Binnenkort wordt cr weer een retraite
gehouden voor dienstplichtigen: d.w.z. voor
hen, die iii de eerstvolgende maanden sol
daat moeten worden.
De ouders zijn bezorgd, in tien regel veel
meer dan de toekomstige militairen zelf.
En toch: wie godsdienstig en braaf wil
blijven kan liet ook in de kazerne, al zijn
daar natuurlijk gevaren en omstandighe
den, die men thuis niet kende.
Een der beste middelen is echter een re
traite als voorbereiding. Wie vóór zijn
diensttijd een retraite maakt, blijft in den
regel niet alleen zelf goed, maar wordt in
dienst een voorbeeld en steun voor zwak
kere makkers.
Zulk een retraite, speciaal voor militie-
plichtigen, zal gehouden worden van 710
Februari in hot retraite-huis te Noordwij-
kerhout.
Men gelieve zich daarvoor op te geven bij
ondergcteckcnde. Dc kosten bedragen 6.50
en kunnen tijdens de rctraito worden vol
daan of vóór de retraite worden betaald
aan den Aalmoezenier. Na aanmelding ont
vangt men een toegangskaart met nadere
inlichtingen.
Aalmoezenier J. J. BROUWER,
Huygensstraat 6, 's Gravenhagc.
Telefoon 116534. Giro 92320