24ste Jaargang
DINSDAG 3 JANUARI 1933
No. 7396
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
3)e &tidóo^(Sou/icvtrt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oen per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
V De geestelijke waarden
Bij het begin van het jaar wenschen wij
elkander vele goedo dingen toe het aller
beste, wat wij elkaar maar wenschen kun
nen! Indien deze stemming bij allen gan-
schelijk oprecht is en indien zij zóó alle
dagen van het jaar zou blijven voortbe
staan, dan zouden wij daardoor alleen al
reeds een heel eind gevorderd zijn op den
weg naar den maatschappelijken, socialen
vrede
Een nieuwjaarswensch, waarvan wij de
beteekenis wel gaarne in het volle licht
willen zetten, is die, welken de Pauselijke
Nuntius te Parijs tot de volkeren heeft ge
richt.
Mgr. Maglione, Pauselijk Nuntius,
heeft, namens het diplomatieke corps, de
volgende toespraak gehouden:
„De financieele crisis schijnt naar haar
oplossing te zullen gebracht worden.
Doch vooraleer men opnieuw tot een nor
malen toestand zal gekomen zijn, zal er
nog veel en hard gearbeid moeten wor
den aan de internationale verho.uding,
zullen er nog vele taaie en onverpoosde
pogingen moeten gedaan worden.
Anderzijds, opdat de pogingen mot
volledig succes zouden bekroond worden,
wordt vereischt, dat alle staten en vol
keren daaraan medewerken in eCn sfeer
van volledige rust en veiligheid.
Alle naties moeten elkaar met volle
vertrouwen helpen en steunen en zich er
van Jjewust zijn, dat het offer, dat door
een land gebracht wordt, ten goede komt
aan het gemeenschappelijk belang".
Mgr. Maglione sprak den wensch uit,
«dat alle volkeren tot een hooger begrip
van de geestelijke waarden zouden komen
en ook tot de praktijk van de zedeleer en
van de sociale en internationale recht
vaardigheid. Daarbuiten is de eoonomi-
sche en politieke welvaart op den duur
immers toch niet mogelijk.
Mgr. Maglione sprak den wensch uit, dat
alle volkeren tot een hooger begrip van de
geestelijke waarden zouden komen....
Indien wij de geestelijke waarden in het
leven naar waarheid zouden appre-
cieeren; onze verlangens daarop zouden
richten,, zooals r e d e 1 ij k is, dan zou het
openbare leven van aanschijn veranderen I
De verhouding onder de menschen, de on
derlinge waardeering, de waarde-schatting
van gefd en goed èn van <le bezitters
en n i e t-b ezitters ervan zou zeker
geheel anders worden!
Mogen wij allen streven naar een „hoo
ger begrip van de geestelijken waarden''!
V Valsche democratie
De ergste vijanden van de democratie
zijn: haar felste verdedigers.
Wij lazen vanmorgen het volgende be
richt: „B. en W. van Rotterdam, prae-
adviseerende op een adres van den Bond
v. Nederl. Onderwijzers inzake benoeming
van hoofden van scholen naar anciënniteit,
stellen, in aansluiting op het advies der
Commissie van Onderwijs, vast, dat benoe
ming naar anciënniteit de bestaande
schoolorganisatie miskent en geen voldoen
de waarborgen inhoudt, dat de belangen
van het onderwijs in de eerste plaats in het
oog worden gehouden, waarom zij voorstel
len in afwijzenden zin te beschikken".
De Bond v. Nederl. Onderwijzers wilde
blijkbaar benoeming van schoolhoofden
naar anciënniteit.ongetwijfeld vanwege
de „democratie".
Bij zulke valsche voorstellingen van de
eischen der democratie, hebben wij er wel
voor te waken, dat wij dc democratio in
begrip en practiseering waar houden!
WEER HONGERSNOOD
IN RUSLAND?
Volgens „De Tribune" is het eerste vijf
jarenplan schitterend gelukt en zal het
tweede vijfjarenplan nog schitterender sla
gen. De crisis heeft het proletariaat van
de heele wereld in ellende gestort, alleen
Sovjet-Rusland ontsnapte aan de gevol
gen van den kapitalistischen chaos. Arbei
ders, ziet naar den dageraad, die over bet
bolsjewistische Pajadijs omhooggaat enz.
enz.
In schrijnende tegenspraak aldus de
„Tijd" met deze lofzangen, aangeheven in
de door Moskou betaalde bladen, zijn de
mededeelingen, die wij ontvangen van het
te Rotterdam gevestigde Doopsgezinde
Emigrant er.-bureau (voorz. dr. S. H. N.
Gorter), dat geregeld tracht te voorzien
in den nood zijner geloofsgenooten in Rus
land.
TJjt den voor ons liggenden stapel
schrijft het Comité alle brieven uit de.
laatste dagen van November en de ee,-stb
dagen van Decern! tr, doen wij enkele gre
pen:
„Best broeders en zusters, erbarmt
u over ons en laai ons niet in onze ellen
de en jammer hier te gronde gaan. Wam.
het valt han1 den hongerdood te zien r-a-
deren. Mocht toch de Heer zich erbar
men en een einde maken aan dezen jam
mer en ons tot vrije menschen maken.
Want hier zijn wij gebonden menschen, wij
mogen nergens Leen, brood hebben zij
niet voor ons, vrij laten zij ons ook niet.
Ontferm u toch over ons en onze a-me
kinderen
„Z.oo,eel menschen is reeds he.. leven
gered, maar ik heb nog niets gekregen, dus
smeek ik oo£ nrj uj helpen, want de nood
is groot, er is geen voedsel mee-, de knol
len zijn ten einde, nu komt de dood"
„Wij hc-bben al van den vorig/ui win
ter af geen brood rieor in huis gvad. te
koopen is er niets en indien er nog iets is,
dan kost een j oed meel (16 K.G.) meer aan
het geheele maandloon van mijn dochter.
Uitzicht is er niet, hoe het verder moet
gaanin den zomer was er nog van aller
lei op het veld te vinden, maar waar moet
ik, arme vrouw, nu naar toe om iets te zoe
ken, nu overal sneeuw en ijs ligt?"
„Hier is alles zoo schrikbarend duui
en brood is er niet. De kinderen schreien
om brood, maar het is er niet."
„Bedreigd door den hongerdood, ge
brek aan kleeren, de winter voor de deur,
een gezin van acht personen, een gebrek
kige oude moeder, van 75 jaar. Ik, als va
der, verdien ternauwernood genoeg om mij
zelf te voeden, waarvan moeten dan de an
deren leven, indien de kosten van de le
vensmiddelen mijn verdiensten ver te bo
ven gaan en niet te bekomen zijn? Datge
ne, waarvan wij tot nu toe in hoofdzaak
leefden, pompoenen en knollen, kosten
nu ook reeds 5 roebel (circa 6.50) de 16
kilogram en dan moet men zoeken tot men
ze vindt en ze nog met gevaar naar huis
brengen."
„Wij leven hier nog slechts van gras
zaad (uit het hooi), dit is ons dagelijksch
voedsel en het schijnt dat de regeering ons
dit ook nog afnemen wil. Zend ons toch iets
om brood van te bakken, wij hebben al
sedert drie maanden geen brood gebak
ken, en wij zijn met ons negenen in ons ge
zin."
„Aangezien ik met de kinderen broo
deloos ben, strek ik de handen uit naai
het land, waar onze voorouders vandaan
kwamen en smeek u, of ik niet vandaar
eenige hulp kan kwrijgen, want hier kan
men slechts in de Torgsin-winkels brood
krijgen en uitsluitenr voor buitenlandsch
geld."
„De Tribune" schrijft, dat het een schan
daal is, zooals in ons land de Regeering
de loonen drukt. Maar als dit een „schan
daal" is, hoe moet men dan het honger
lijden noemen, waartoe Sovjet-Rusland zijn
onderdanen verplicht?
BINNENLAND
STEUN AAN DE BOSKOOPSCHE
CULTURES.
Wetsontwerp binnenkort te verwachten.
Op de vragen van den heer de Wilde be
treffende spoedige indiening van een wets
ontwerp, houdende toekenning van steun
aan de Boskoopsche cultures heeft minister
Verschuur geantwoord, dat het betreffende
wetsontwerp binnen korten tijd zijn Depar
tement zal kunnen verlaten.
DEVIEZEN REGELING MET
DU ITSCHLAND.
De officieele tekst van de overeenkomst
Thans is de volgende officieele vertaling
gepubliceerd van het op 31 Dec. jl. onder-
■teekende protocol tot regeling van de be
talingen van de vorderingen, voortsprui
tend uit het goederenverkeer tussohen
Duitschland en Nederland, dat op 10
Jan. a.s. van kracht wordt.
De Nederlandsche en de Duitsehe re
geering zijn, om betaling in het goederen
verkeer te vergemakkelijken, het volgende
overeengekomen
Duitsehe firma's die in het bezit zijn
van een algemeene deviezenvergunning,
over totnogtoe bestaande handelsbedrijf
goederen uit Nederland betrekken, kunnen
voor zoover de daar volgens de Duitsehe
voorschriften maandelijks verstrekte her
dragen tot bepaling van deze goederen
niet toereikend zijn, de daarboven ver
schuldigde bedragen in Rijksmarken voor
rekening van de Nederlandsche sehuld-
eischers op een ten behoeve van de Neder
landsche Bank N.Y. bij de Rijksbank te
openen bijzondere rekening storten.
In Nederland gevestigde firma's, aan
welke voor de invordering en voor de
overmaking van de door Duitsehe firma's
uit hoofde van goederenleveranties ver
schuldigde bedragen een algemeene de
viezenvergunning. overeenkomstig de
Duitsehe voorschriften is toegewezen, kun
nen do bedragen, waarover zij volgens
Duitsehe voorschriften niet kunnen be
schikken op de genoemde bijzondere re
kening van de Nederlandsche Bank, bij de
Rijksbank in rijksmarken storten.
ï)e Nederlandsche Bank kan ten allen
tijde over de op deze bijzondere rekening
gestorte bedragen beschikken voor de be
taling Van goederen, welke door Duitsch
land naar Nederland zijn uitgevoerd, als
mede voor Ihet doen van betalingen in
Duitschland volgens de tusschen de beide
circulatiebanken overeengekomen voor
waarden.
Door dit protocol worden de reeds toe
gewezen vergunningen tot rechtstreeksche
verrekening niet aangetast. Met toestem
ming van de bevoegde instanties kan ook
in de toekomst voor rechtstreeksche ver
rekeningen tusschen Nederlandsche en
Duitsehe firma's vergunning worden ver
leend.
De beide partijen zijn het er over eens,
dat in het gemeenschappelijk belang de in
dit protocol neergelegde regeling de nor
male betaling van den Nederlandsche in
voer in deviezen, overeenkomstig de Duit
sehe wettelijke bepalingen, niet zal mo
gen verminderen.
De Nederlandsche Bank N. V. kan ook
na afloop van dit protocol over het op de
genoemde bijzondere rekening aanwezige
saldo beschikken tot het uitgeput is.
De beide partijen zijn van oordeel, dat
de faciliteiten, welke uit dit protocol ver
geleken met de algemeene deviezenbepa-
lingen voor den uitvoer van Nederland
naar Duitschland voortvloeien, niet tot
een aanmerkelijke wijziging aan de be
staande verhouding tusschen den uitvoer
uit Nederland naar Duitschland en den
Duitschen uitvoer naar Nederland mogen
leiden. Mocht dit toch het geval zijn, dan
zal dit protocol onverwijld door de beide
partijen opnieuw aan een onderzoek wor
den onderworpen.
Van kracht tot 31 Maart a.s.
Dit protocol treedt in werking tien da
gen na de onderteekening en geldt tot 31
Maart 1933. Wanneer een der beide par
tijen veertien dagen voor dien datum het
protocol niet heeft opgezegd, wordt het
stilzwijgend voor onbfepaalden tijd ver
lengd. In dat geval kan het op den eer
sten en 15den van elke maand worden op
gezegd, waarna het op den 15den of op
den laatsten dag van dezelfde maand op
houdt te gelden.
Moohten gedurende de toepassing van
dit protocol bezwaren rijzen, dan zullen
beide partijen terstond met elkander in
overleg treden.
Ook overeenkomsten met België
en Luxemburg.
Een Wolff-telegram uit Berlijn meldt
nader:
De onderhandelingen met do Neder
landsche, Belgische en Luxemburgsche
regeeringen tot regeling van de betaling
voor het goederenverkeer tusschen Duitsch
land en de genoemde landen, hebben tot
een overeenkomst gevoerd.
Volgens deze overeenkomst zullen ïn
het vervolg firma's, .welke in het bezit van
een algemeen deviezenverlof zijn, voor
zoover hun deviezencontingent dit toe
laat, voor de betaling van betrokken war
ren uit deze landen, voor zooverre deze
niet voldoende zijn, de ontbrekende be
dragen in Rijksmarken op de Rijksbank
voor de Belgisohe en voor de Nederland
sche Bank opgerichte bijzondere conto's
kunnen betalen. Deze bedragen in Marken
zullen dan ter betaling van Duitsehe le
veringen aan Nederland, België en Luxem
burg worden gebruikt.
Deze nieuwe regeling treedt tegenover
Nederland op 10 Januari, tegenover België
en Luxemburg op 12 Januari in werking.
„Hbld."
R. K. STAATSPARTIJ.
De candidaatstelling voor de Tweede
Kamer.
Naar wij vernemen, is aan katholieke ge-
neesheeren een circulaire gericht, met de
aansporing, om in de resp. kies vereenigin-
gen propaganda te maken voor een z.g.
eigen zetel voor Volksgezondheid.
Wij lezen in deze circulaire o.m.r
„Dat het niet alleen wenschelijk doch
ook noodzakelijk is, dat een medicus in de
Kath. Kamerclub zitting heeft, om daar bij
de voorbereiding en het tot stand brengen
van wettelijke maatregelen op het terrein
der Volksgezondheid de zoo dringend noo-
dige voorlichting en deskundige medewer
king te verleenen, behoeft o.i. voor u niet
meer in den breede te worden aangetoond.
Wanneer u alleen reeds overweegt het
groote belang dat wij Katholieken hebben
bij het vaststellen van wettelijke en be-
stuursmaatregien op het gebied der moe-
derschapszorg, kinderhygiëne, tuberculose
bestrijding, gebrekkigenzorg, geestelijke
volksgezondheid, ziekenfondswezen, zie
kenverpleging in ziekenhuizen en in de
wijk, volkshuisvesting, sociale verzekering,
bescherming der zedelijkheid door de Over
heid enz., zult u ons moeten toegeven dat
het zitting nemen van een deskundig so
ciaal medicus in de Tweede Kamer der
Staten-Generaal een dringende eisch des
tijds is.
De tijd, waarin men dacht dat al deze
vraagstukken even goed door niet-deskun-
digen konden worden opgelost zonder per
manente degelijke specialistische voorlich
ting, is gelukkig voorbij.
Daarenboven eischen de regeling en uit
voering van al de bovengenoemde hygiëni
sche onderwerpen, die naast een technisch-
medische tevens een onbetwistbaar mo-
reele en ethische zijde hebben, dringend de
aanwezigheid van een ervaren en gezag
hebbend Katholiek medicus in de Tweede
Kamer der Staten Generaal".
„Dr. A. J. B. Oomen, Tuberculose-Arte te
Utrecht, heeft zich bereid verklaard eeno
candidatuur te aanvaarden.
Ondergeteekenden zijn overtuigd, dat zij
in dr. A. J. B. Oomen een candidaat heb
ben gevonden, die ruimschoots voldoet aan
alle eischen, die men aan een katholiek
medicus-kamerlid zou kunnen stellen".
De circulaire is „Namens vele anderen"
onderteekend door Prof. dr. J. A. J. Barge,
Leiden; dr. J. F. J. ten Berge 's-Graven-
hage; mr. A. J. M. Hendrix, Amsterdam;
dr. P. V. d. Heijden, 's-Hertogenboseh; L.
M. J. Hoebens, Eindhoven; J. de Koning,
Maastricht; P. H. Lommen, Castricum;
dr. Chr. Mol, Etten (N.-Br.); Ign. Nieu-
wenhuis, Oldenzaal; G. Nolet, Arnhem; dr.
L. H. van Romunde, Utrecht; Jhr. mr. G.
Ruys de Beerenbrouck, Born (L.); Fr.
Schoemaker, Zwolle; mr. A. J. W. N. Stok
vis, Rijnkade 47, Arnhem; H. Veeger, Gro
ningen; dr. L. A. Veeger, Nijmegen.
DE TUINBOUWSTEUNWET.
Gelegenheid tof aanvrage.
Tuinbouwers, die niet bij een veiling zijn
aangesloten en die meenen op grond van
de Tuinbouwsteunwet 1932 voor steun in
aanmerking te komen, kunnen daartoe
schriftelijk een aanvrage indienen bij den
Regeerings-Commissaris voor den Tuin-
bouwsteun, Ja vast raat 80, Den Haag.
Aan de aanvragers zal een formulier ter
invulling worden toegezonden, zoodat kan
worden volstaan met het eenvoudie verzoek
om toezending van dit formulier.
De gelegenheid om steunaanvragen in tc
dienen, is opengesteld tot 10 Januari a.s.
DE STAKING TE IJMUIDEN.
Maandagmiddag vergaderden do leden
van den Nederlandschen Bond van Christe
lijke Fabrieks- en Transportarbeiders in-
zaken het conflict te IJmuiden. De gehou
den stemming had tot resultaat, dat van
de zeelieden 112 zich voor en 43 zich tegen
de tegen-voorstellen van het Bondsbestuur
uitspraken.
Bij de havenarbeiders bestond een groote
oppositie tegen de bestuursvoorstellen.
Deze voorstellen werden met 94 tegen 8
stemmen verworpen. Dit beteekent, dat de
havenarbeiders zich in principe uitspreken
voor de staking.
Het totaal aantal zeelieden en havenar
beiders, die bij dit conflict betrokken zijn,
omvat ongeveer 1500 personen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Antwerpen krijgt een nieuwen burge
rmeester. (2de blad).
De Japanners bezetten Sjanhaikwan aan
het einde van den Chineeschen muur. (2de
bla/d).
Dreigt er revolutie-gevaar in de Vereen.
Staten? (2de blad).
BINNENLAND.
De actie aan het smokkelfront duurt
onverminderd voort. Wat de smokke
laars in 1932 verhandelden. Scholier
uit wraak vermoord? (Gem. Ber., 3de
blad).
Kind op onbewaakten overweg dood
gereden. (Gem. Ber., 3de blad).
RAAD VAN STATE.
De Raad van State verstrekte in het af-
geloopen jaar adviezen omtrent 540 zaken;
daarnevens werden 892 zaken door do afd.
Geschillen van algemeen bestuur behan
deld.
Naar de „N.R.Ct." verneemt, komt
voor het vioe-presidentschap van den Raad
van State, dat door het overlijden van
graaf van Lijnden van Sandenburg is open
gevallen, ernstig in aanmerking Jhr. mr.
O. F. A. M. van Nispen tot Sevenaer, ge
zant te Brussel en oud-voorzitter van de
Tweede Kamer.
C. L. BRESSERS. t
In den ouderdom van 76 jaar is overleden
de heer C'. L. Bressers.
De overledene was oud-lid van Ged. Sta
ten van Noord-Brabant, oud-lid der Eerste
Kamer, commissaris der Ned. Bank, Rid
der in de orde van Oranje Nassau, Ridder
in de Orde van den Nod. Leeuw en Com
mandeur in de Orde van den H. Grego-
rius.
Opleiding tot Jeugdverzorgster.
Door het R. K. Huisvestings Comité en
de Nat. Federatie Het Wit-Gele Kruis
wordt, in samenwerking met het R. K. Ko
loniehuis te Eersel, voor R. K. jonge meis
jes de gedegenheid opengesteld om te wor
den opgeleid tot jeugdverzorgster.
Daartoe zal op het R. K. Koloniehuis te
Eersel een door den Kinderraad te 's-Gra-
venhage goedgekeurden cursus worden ge
geven gedurende 20 achtereenvolgende we
ken telkens van Vrijdagmiddag tot en met
Zondagmiddag d-a.v. Gedurende den lestijd
verblijven de cursisten op het koloniehuis.
De cursus omvat lessen in de volgende
vakken doel en inrichting van koloniehui-
zen; hygiënische begrippen; eenvoudige
verpleging van gezonde kinderen; pacdago-
giek en psychologie; eenvoudige lichame
lijke oefeningen en spel; tuinarbeid; han
den arbeid, vertollen en kindermuzick. De
lessen worden door gediplomeerde leer
krachten gegeven.
Aan het einde van den cursus wordt een
examen afgenomen; wordt hieraan voldaan
dan wordt een bewijs, dat men de theoreti
sche opleiding tot jeugdverzorgster met
goeden uitslag heeft gevolgd, uitgereikt.
Bij dezen theoretischen cursus sluit een
verplicht praktisch godeelte aan, dat ech
ter ook aan een ander koloniehuis kan wor
den afgemaakt. Aan het einde van dit 2e
praktisohe gedeelte wordt oen diploma ais
jeugdverzorgster uitgereikt. Het bezit van
dit diploma wordt als eisch van benoem
baarheid tot jeugdverzorgster in de van
wege het Rijk gesubsidieerde koloniohui-
zen gesteld.
Do kosten van den theoretischen cursus
bedragen 50 aan lesgeld en' 50 aan ver
blijfkosten op het koloniehuis. Daarbij ko
men reiskosten en boeken.
Candidaten kunnen onder bepaalde om
standigheden een tegemoetkoming in deze
kosten krijgen vanwege het R. K. Ned.
Huisvestings-Comité. Aanvragen daartoe
richte men tot het Centraal Bureau dier
Stichting: Zuid-Willemsvaart, 's-Hertogen-
bosch.
Tijdens het 2o praktische gedeelte is
geen les- of kostgeld verschuldigd.
Aanmeldingen gelieve men te richten tot
den weleerw. heer L. Weijers, rector van
het R. K. Koloniehuis te Eersel, bij wien
ook nadere inlichtingen zijn te verkrijgen.
Het ligt in de bedoeling den cursus Vrij
dag 27 Jan. a.s. te openen. Spoedige aan
melding is dus gewenscht.
