24ste Jaargang
WOENSDAG 14 DECEMBER 1932
No. 7380
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
PETTEN-EPIDEMIE
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oen per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V Geld uitgeven.
Wij lazen in .enkele bladen het volgende
over: „Kardinaal Verdier en de werkver
schaffing".
„Kardinaal Verdier heeft eenigen tijd ge
leden opdracht gegeven om in de omgeving
van Parijs 42 nieuwe kerken te bouwen,
teneinde te voorzien in de geestelijke nood
die er onder de arbeidende bevolking
heerscht, terwijl daarin ook tevens een ge
schikt object van werkverschaffing werd
gevonden.
De werkzaamheden zijn thans zoover ge
vorderd, dat de eerste van deze 42 kerken
reeds in gebruik genomen kon worden.
Kardinaal Verdier heeft thans in Villa:
neuvela-Garenne de eerste nieuwe kerk ge
consacreerd. De meeste dezer kerken wor
den opgericht in geheel nieuwe stadswijken,
sommige Dok in de voorsteden van Parijs
waar de bestaande kerken reeds lang te
klein zijn voor de snel-aanwassende bevol
king.
Kardinaal Verdier heeft met hét oog op
de groote werkloosheid onder de bouwvak
arbeiders besloten om zoo spoedig moge
lijk een aanvang te laten maken met de uit
voering van alle bouwwerken waarvoor de
benoodigde gelden beschikbaar zijn".
rt vanzelf, dat Kardinaal Verdier
bij den kerkenbouw op de eerste plaats een
andere bedoeling heeft, dan werkverschaf
fing. Maar feitelijk is de bouw, vanzelf
sprekend, werkverschaffing in den letter
lijken zin van het woord; en, als de kerken
bouw spoediger plaats heeft, dan zulks tot
nu toe in den regel geschiedde, teneinde
daardoor velen werk te geven, dan is hier
óók sprake van werkverschaffing in den
zin, waarin wij dat in dezen tijd verstaan.
De Kardinaal schijnt ook andere bouwwer
ken te willen doen uitvoeren, waartoe an
ders nog niet zou zijn besloten, speciaal
met het oog op de groote werkloosheid.
Allen, die daartoe in staat zijn, mogen
dit voorbeeld ter harte nemen en navol-
Helaas, doen zoo velen juist tegenover
gesteld.
Er is bij velen een te groote aandrang
om het geld, dat zij bezitten, op te potten,
te laten liggen om het niet uit te geven,
om er niet voor te laten werken. En dat
is zoo verkeerd, juist m dezen tijd.
Wie uitgeven kan, moet het doen na
tuurlijk, met verstand en beleid. Hij moet
er wel degelijk op letten, hoe en waarheen
do dubbeltjes rollen!
De koopkracht moet in dezen tijd inder
daad worden opgewekt, de kooplust moet
■worden geprikkeld anders wordt er geen
geld besteed en uitgegeven. En zakenmen-
schen, die zulks niet doen, zien dan ook
hun zaak met 'n vaart omlaag zinken; de
ondervinding van den dag van heden wijst
nit. dat de zakenmenschen, die op een
ouden naam wilden blijven voortzetten,
die met flink en frisch het middel van de
reclame hebben aangepakt, ten ondergaan.
INLANDSCHE TARWE.
Mengpercentage van 25 op 40.
Minister Verschuur heeft gistermiddag
in de Tweede Kamer een wetswijziging
aangekondigd, waarbij het mengpercentage
voor iulandsche tarwe van 25 op 40 zal
worden gebracht.
TWEEDE KAMER
De Minister verdedigt zijn beleid inzake de behartiging van
verschillende landbouwbelangen.
DE STAATSLOTERIJ.
Blijft op denzelfden voet doorgaan.
Minister De Geer deelt mede, dat de
Staatsloterij op denzelfden voet zal blij
ven doorgaan. Hij is niet van plan haar af
te schaffen of uit te breiden.
Varkensooren verwekken eerder de asso
ciatie-gedachten aan erwtensoep dan aan
parlementaire debatten. Gisteren echter
moeten de ooren van alle baconvarkens en
zware varkens in Nederland wel hebben
getuit, want het varken stond heden in
het middelpunt van de parlementaire be
sprekingen. Het aantal sprekers over de
af deeling landbouw was na Vrijdag nog
met een #vijftal vermeerderd; maar twee
katholieken waren zoo verstandig zich te
laten schrappen, zoodat gisteren alleen aog
de 'heeren Kersten, Wijnkoop,
Duys, Snoeck Henkemans eu
Peereboom aan het woord kwamen. De
rede van den heer Kersten muntte weer
uit door een echt ophitsenden toon, waar
tegen de verzekering, dat hij de menschen
onderwerping aanbeval hoogst onsympa
thiek afstak. Het geschreeuw van Wijnkoop
is ten slotte beter te aanhooren. dan wat
deze dominee te berde brengt. Alwederom
werd den boeren het bloed onder hun na
gels weggezogen, zooals dominee het uit
drukte. Men vraagt zich af, hoe het na al
de verzekeringen dienaangaande van dezen
dienaar des woords nog mogelijk is dat zij
dit overgehouden hebben. De crisisvarkena-
wet was tyrannic, onderdrukking en wie
weet al wat meer. Natuurlijk sprak de heer
Wijnkoop in dezelfde richting met dit
verschil alleen, dat hij met tot onderwer
ping doch tot verzet aanspoorde. Dat de
tegenstelling kleine en middenboer tegen
over groote boer weer moest dienst doen
voor de voorstelling als zou de geheeie
orisisvarkenswet alleen maar moeten die
nen om de groote boeren te helpen, ligt
vopr de hand. De heer D u y s, die zich liefst
zoo weinig mogelijk moeite geeft, maakte
zich tot tolk van een ontevreden belang
hebbende; de heer Snoeck Henke
mans bepleitte het mengen van aardap
pelmeel in het brood en de heer Peere
boom las een serie uittreksels voor uit
kranten, welke den voorzitter aanlei
ding gaven tot de vraag of de geachte spre
ker iets van hem zelf zei dan wel iets
voorlas (gelach). Niet zonder eenige ironie
begon de Minister zijn antwoord met
de opmerking, dat het groot aantal spre
kers over deze afdeeling wel het bewijs
had geleverd voor de waardeering van den
landbouw bij de afgevaardigden. De M i-
nister constateerde dat men op sommige
punten meer vroeg dan de Regeermg gaf.
Zoo wilde men een hooger mengpercentage
van Nederlandsche tarwe in het brood; een
hoogere prijs voor de bieten en geen beper
king van de gesteunde bietencultuur tot 80
pet. der oppervlakte. Voor het vlas
wenschte men hoogere uitkeering per H.A.;
de commissie-Lovink sprak van 300 gulden.
Tegen al deze wensohen voerde de Minis
ter aan den stand van 's rijks kas. Hij
bracht in herinnering dat nieuwe regelin
gen werden gebracht voor de rogge, de
aardappelen, de hypotheekboeren en de
bollenkweekers. Men stelt het dan voor
alsof dit alles weinig risico voor 's lands
middelen zou opleveren. Maar als dit zoo
is, waarom willen de boerenleenbanken dan
dit risico niet dragen. In strijd met deze
voorstelling van zaken omtrent het risico
is het feit dat aangedrongen wordt op
schrapping van de 3 pet. voor plaatsjes vol
gens de Landarbeiderswet. Ais de Regee-
ring echter zoo met credieten zou hande
len ligt het gevaar voor de hand, dat het
crediet zou ontaarden in steun. Spreker
behandelde vervolgens verschillende van de
te berde gebraohte punten, welke hier in
een kort overzicht volgen.
Dierenbescherming. Een goed
Christen is een vriend der dieren. Christus
gaf daarvan het voorbeeld toen Hij zeide,
dat Gods zorg zich zelfs uitstrekt tot de
dakmusch. De H. Franciscus van Assisié
gaf ook een subliem voorbeeld van vriend-
sohap voor de dieren. Tegenover de spre
kers over dit punt zou de Minister kunnen
verwijzen naar het bestaan van eene com
missie voor de vogelbescherming; maar hij
wil zich hier niet toe beperken. Hij wil
voorloopig maatregelen tegen één euvel
overwegen: de massavangst van vogels.
Landarbeiders. Als men spreekt
van in stand houden van het bedrijf gaat
het ten slotte aJtijd om de mensohen, die
in het bedrijf werkzaam zijn.
Bij de steunmaatregelen zelf kon moei
lijk iets op direkte wijze ten gunste van
de landarbeiders worden gedaan. Toch is
door die maatregelen reeds invloed uitge
oefend ten gunste van de landarbeiders.
De Minister zal nog meer doen. Hij zal
voorwaarden verbinden aan den steun voor
bieten en zuivel.
Aardappelmeel in brood. Daar
op had de heer Snoeck Henkemans
aangedrongen. Dat arme brood, riep de
Minister uit. Men wil er reeds rogge en
melk doormengen en nu ook nog aardappel
meel. Men bedenke echter dat de brood
consumptie buitengewoon gevoelig is.
Vlas. In het volgend jaar geen hooger
steun dan tot nu toe gold: 50 gulden voor
den boer en 110 gulden voor de fabriek.
Maar de onderdeelen der regeling zuilen
zeker met dezelfde zijn.*
Suikerbieten. De Regeering moet
zich nog beraden of zij den vorm van den
steun niet zal veranderen, de nu geldende
normen zullen echter voor elke rege
ling gelden. De Minister zal zorgen
dat men hem niet meer kan stellen voor
een weigering, wanneer er sprake is vaa
het sluiten eener fabriek.
Aardappels. De steun is in studio,
met name aan den kleiaardappel. Maar tot
nu toe zag spreker geen behoorlijke kans
op een oplossing. Het beste voorstel was
nog: onteigening van een groot deel van
den voorraad. Dit is echter een paarden
middel dat erg Oost-Europeesch klinkt (ge
lach).
Zuivelwet. Er worden weinig klach
ten vernomen. Maar de toekomst laat zeer
groote moeilijkheden voorzien. De positie
van de kas van het crisiszuivelfonds en
van de koelhuizen geeft alles te denken.
Men heeft inderdaad de margarine in het
mengproduct zwaarder moeten belasten dan
het voornemen was. In plaats van 20 a 25
oent is men moeten gaan tot 32 cent. De
margarinefabrieken verdienen minder dau
vroeger. De productie is gezakt van 1200
tot 1050 ton per week. De distributie der
goedkoope margarine is opgedragen aaa
de Gemeentebesturen. Deze hebben op hun
verzoek hier en daar de winkeliers er m
betrokken, ook al wisten de winkeliers dat
de verdiensten zoo goed als nihil zouden
zijn. Het gaat nu niet aan achteraf te kla
gen.
Tarwewet. Deze heeft denzelfden ver
foeilijken aansluitingsplicht waartegen ae
heer Kersten bij de Orisisvarkenswet zoo
zeer opkwam. Men dringt aan op verhoo
ging van de 25 pet. mengtarwe. Men wil
in de richting van autarkie. Wij verbouwen
thans 40 pet. van de tarwe die wij noodig
hebben; om 100 pet. te kunnen verbouwen
zou men 2 ys maal zooveel cultuurgrond
noodig hebben als nu, maar dan ook 2J^
maal zooveel wdsselproducten. En dit gaat
niet wegens den lagen prijs daarvan. Be
perking van den tarwebloem tot 1/3 der
oppervlakte voor iederen verbouwer is
technisch volkomen redelijk en bovendien
rechtvaardig.
Meelfabrikanten en bakkers
hebben inderdaad 'n afspraak gemaakt tot
het loonend maken van het bakkersbedrijf.
De vraag is gesteld of de fabrikanten
groote winsten maken. Op het oogenbhk
maken de fabrikanten geen winst; de Re
geering heeft dus ook geen aanleiding om
te waken tegen hooge winsten; zij heeft
volkomen controle daarop.
Orisisvarkenswet. Over deze wet
wordt onredelijk geknord (gelaoh). Met vol
komen gebrek aan critischen zin neemt
men klachten in ontvangst. Voor de heeren
Kersten, Braat en Wijnkoop bestaat er
niets slechters. Volgens de heer Kersten
kookt het in de gemoederen. De wijze waar
op echter deze geachte afgevaardigde
spreekt is inderdaad wel in staat de ge
moederen tot koken te brengen (instem
ming).
De wet bedoelt rationalisatiede heer
Kersten interrumpeertDe Minis
ter: het zware varken en de heer Kersten
krijgen ook hun beurt. (Groote hilariteit).
De Minister zet dan uiteen, dat in 1932 het
aantal slachtingen tot het cijfer van
1.700.000 was opgeloopen, tegen 1.100.000 in
1929. Tengevolge van de werking der wet
is het aantal baconvarkens van 624.000 met
225.000 verminderd. Wie zegt dat nu het
zware varken voor het baconvarken moet
betalen, toont, dat hij het A. B. C. van de
varkenswet niet kent; want het bacon
varken is aspirant-zwaar varken. Aan de
hand eener graphiek toont de Minister dan
aan den invloed van de wet op de prijsver-
hooging zoowel van de zware als van de
baconvarkens. Spreker wil aan het gezeg
de nog een staartje toevoegen (gelach eu
geroep: krulstaartje). Hij brengt in herin
nering, dat in de eerste weken van de
Werking der wet de export der baconvar
kens is opgeloopen van 5000 tot 30.000 stuks
per week, dientengevolge hebben de exr
portslagerijen het is inderdaad ver
schrikkelijk dat men het moet zeggen!
goede zaken gemaakt. De heer Zwanenbeig
eohter wilde juist een lager slachtloon dan
is vastgesteld. De anderen wilden meer. Het
vastgestelde slachtloon is echter' objectief
te verdedigen. De varkensocntrale is zóó
samengesteld, dat vertegenwoordigers van
tegenstrijdige belangen er zitting in heb
ben. Spreker brengt hulde aan den heer
Zwanenberg voor diens onkreukbaarheid
en volstrekte eerlijkheidè Had deze zijne
bekwaamheden niet in 's lands dienst ge
steld, dan zou het succes niet bereikt zijn,
dat thans bereikt werd.
Op eenige bezwaren van de heeren Braat,
van Rappard, Kersten en Duys antwoordt
de Minister nog, dat in het begin de var
kenshouders inderdaad vrij lang op beta
ling moesten wachten. Dit was het gevolg
van het feit, dat de eerste week reeds 45.000
slachtingen moesten worden geadmini
streerd. Men is nu met het werk bijgeko
men; de boeren kunnen voortaan binnen
10 dagen botaling verwachten.
Een artikel, waarop de heer Duys zich
beriep, en volgens hetwelk al de kleinere
fabrikanten alle gegevens hunner zaken
beschikbaar zouden moeten stellen aan den
heer Zwanenberg, wordt door den Minister
beneden de waardigheid van de Kamer ge
noemd. Het is niet juist dat alle gegevens
moeten worden overgelegd. Overigens kent
de heer Duys den heer Zwanenburg slecht,
indien hij meent, dat deze niet reeds te vo
ren op de hoogte was van de gegevens, die
hij. als leider der varkenscentrale ontvangt.
Een amendement-van den Heuvel,
bedoelende het salaris van den leider der
paardenfokkerij te besparen en evenveel
minder te besparen op het subsidie wordt
ingetrokken, nadat de Minister een on
derzoek had toegezegd.
Op een aandrang van den heer E b e 1 s
(V.D.) om aan het subsidie aan de Vereeni-
ging tot behoud van natuurmonumenten,
waardoor deze vereêniging den aankoop
der Onzalige Bosschen gemakkelijker wordt
gemaakt, de voorwaarde te verbinden van
toezicht van staatswege, antwoordt de Mi
nister, dat de Vereeniging voortreffelijk
werk doet, maar tevens zooveel zelfrespect
heeft, dat zij deze voorwaarden niet kan
aanvaarden. Zij behandelt de zaak overi
gens evengoed als b.v. het Staatsboschbe-
heer zelf. Bij het subsidie wordt echter de
gewone voorwaarde gesteld, dat het moet
worden besteed ten genoege van den Mi
nister.
Begonnen werd vervolgens met de afdee
ling „Visscherijen".
R. K. STAATSPARTIJ.
NOG VEERTIEN DAGEN.
Wij vestigen er nog eens de aandacht op,
dat men nog 14 dagen tijd heeft om zich
op te geven als lid der R. K. Kiesvereeni
ging.
In alle plaatsen van onzen lezerskring
bestaan natuurlijk R. K. Kiesvereenigingen
als afdeelingen der R. K. Staatspartij, maar
het ledental dier R. K. Kiesvereenigingen is
in vele plaatsen nog lang niet voldoende.
Men beseffe wel, dat wie zich vóór 31
Dec. a.s. niet opgegeven heeft als lid der
R. K. Kiesvereeniging niet mede kan wer
ken aan de candidaat stelling voor de R.K.
Staatspartij.
Zooals men weet, worden volgend jaar
weer verkiezingen gehouden voor de Twee
de Kamer en er hangt ontzaglijk veel van
af, wie straks als vertegenwoordigers des
volks hun intrede in het Parlement zullen
doen.
Ln de R. K. Staatspartij nu is de zaak
zóó geregeld, dat alleen wie vóór 31 Dec.
a.s. lid is der partij, rma.w. wie vóór 31
Dec. lid is der plaatselijke kiesvereeniging,
bij de aanwijzing der candidaten mede zijn
duit in 't zakje kan doen.
Wie zich niet vóór 31 Dcc. aanmeldt,
heeft het aan zichzelf te wijten, als hy
straks niet of minder gewenschte candida
ten op de lijst ziet staan.
Geeft u dus ten spoedigste op aan do
besturen der R. K. Kiesvereenigingen of
propagandaclubs ter plaatse.
In de kiesvereenigingen moeten alle
schakeeringen van het kiezerscorps verte
genwoordigd zijn, opdat ook de candidaten-
lijsten een zoo veelzijdig mogelijke schakee-
ring te zien geven.
Arbeiders, middenstanders, boeren,
groot- eD kleinwerkgevers enz., geeft u dus
zonder onderscheid als lid op en doet het
VOORNAAMSTE NIEUWS.
Nog 14 dagen hebt ge den tijd.
Na 31 Dec. is het te laat en hebt gij uw
reoht om op de candidatenlijst invloed uit
te oefenen verspeeld.
BUITENLAND.
De Fransche Kamer toont geen neiging
om de December-termijn van de oorlogs
schulden aan de V. S. te betalen. (2de blad)
Engeland zal op 15 December betalen,
doch België heeft geweigerd. (2de blad).
Spoorwegongeluk in Zwitserland. (Bui-
tenl. Berichten, 2de blad).
E'f kinderen door het ijs gezakt en ver
dronken. (Buitenl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
Landbouwer tusschen Horssen en Dru-
ten overvallen en beroofd. (1ste blad).
De te Doorn gearresteerde Duitscher was
toch blijkbaar een aanslag voornemens.
(Gem. Ber., 3de blad).
De gestolen brief met ƒ20.000. (Gem.
Ber., 3de blad).
ontstond een worsteling, waarbij S. eeni
ge messteken in armen en beenen kreeg. De
beide onbekenden wisten S. een bedrag van
200.uit het vest te halen, waarvan la
ter ƒ40.is teruggevonden.
De overvallers konden ontsnappen, waar
na S. zich naar de in de nabijheid gelegen
boerderij van zijn buren heeft begeven ara
hulp te halen. De wonden bleken niet van
©matigen aard te zijn. De waakhond, die
anders direct aanslaat, bleek bij onder
zoek door de daders van tevoren bedwelmd
te zijn.
Tot nu toe heeft de rijksveldwaoht te
Druten, die het onderzoek naar de daders
leidt, nog geen spoor van hen kunnen
vinden.
ROOFOVERVAL IN HET
GELDERSCHE.
LANDBOUWER OVERVALLEN EN
BEROOFD.,
De waakhond bedwelmd.
Gisteravond heeft tusschen Druten en
Horssen een roofoverval plaats gehad bij
den Landbouwer S. Deze begaf zich om
streeks 11 uur naar huis, dat hij op bet
oogenblik alleen bewoond, daar zijn vrouw
veertien dagen geleden is overleden.
Toen hij in de slaapkamer kwam, werd
hij door twee onbekenden overvallen. Er
Een hevige epidemie
Zooals nog nooit /oorheen,
Grijpt angstig onrustbarend snel
En vroolijk om zich heen.
Zij grijpt naar ieder jongenshoofd
En meisjes-permanent
En tooit het met een mooie muts
In allerhande teint.
Het is een vriendelijke kwaal
Die ziekte van de pet,
De wereld wordt gesterd, gekleurd
En op., hun kop gezet.
De H. B. S. tooit zich wijnrood,
't Gymnasium in 't groen,
De Ambachtsschool moet het in t zwart-,
De Handel lila doen.
De M. T. S. doet het in 't bleu
't Lyceum in het bruin,
Maar allemaal zoo'n mooie pet
Met sterren en wat schuin.
Marine is voor MULO en
Voor ULO uiterst fijn,
De kweekBcholier zal voortaan nu
Zoo waar een „paarspet'V zijn.
Als morgen nu de Leiascho jeugi
Zioh tooit met zoo'n t^ret i
Dan zegt de leeraar iij de k)hs
„Wat heb 'k nou an me petV**
Dus is het zaak, dat f Uj direcf
Van een baret voorziet,
Geen meisje, en geen«joffigc
Die zegt: ik doe het niet.
Dus meisjes, jongens doet je keus
Bekent je kleur, weesi wijs;
Kijkt even elders in do krant
Naar vorm en kleur en prijs.
Kiest zoo'n baret, die vroolijk staat,
Want vroolijkheid wordt schaarsch;
We doen het niet met bloemen meer,
Maar zeggen het in 't paars.
We zeggen het in 't blauw en rood,
We zeggen het-in 't bruin,
In groen, marine, lila, zwart
En kleuren odzo kruin.'
Met zilv'ren sterren of van goud
Staat zoo'n baret zoo fijn.
Je zult daarm^ geen Poolster, maar
Toch wel een schoolster zijn.
Doet goed jo keus en kijkt goed uit,
't Gevaar toch dreigt misschien,
Dat je, voordat de school begint,
Al sterretjes gaat zien.
En 'k geef je daarom deze raad;
Doe er je voordeel mee
Draag fier je pet, maar., wees paraat
En ga.naar V. en D.
9631 TROUBADOUR.
ZIE ADVERTENTIE IN DIT BLAD
