NIEUWJAARS-
ADVERTENTIËN
24ste Jaargang
DINSDAG 13 DECEMBER 1932
No. 7379
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
S)e £eicboh& (Sou/^tMif
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oen per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelmgen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogst* 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V De sport, op hoog peil.
Zondag is te Amsterdam een bijeen
komst gehouden voor de leiders der ver
schillende Amsterdanische Katholieke
sportorganisaties.
Sprekers waren op deze bijeenkomst dr.
G. J. Lubbers, uit Heerlen, R. J. de Grood,
'leeraar te Tilburg, H. Putter, voorzitter
van den R.-K. A. V. B. en mr. G. A. J. M.
Mutsaers, terwijl daarna nog het woord
voerden pater T. Esser O.E.S.A. en Deken
G. van Noort.
Waarom wij deze kort-zakelijke mede-
deeling van een locale Amsterdamsche ge
beurtenis hier doen?
Ronduit gezegd: omdat wij deze gele
genheid "weer 'ns willen benutten, om te
zeggen en te herhalen, dat de sport in de
vorming, de opvoeding der jeugd een zoo
belangrijke factor kan zijn ten goe
de en óók ten kwade
Dat is blijkbaar de meening van voor
aanstaande personen uit verscheiden maat-
schappelijken kring, zooals bovenstaande
„sprekerslijst'' duidelijk laat zien.
De sport om de sport, dat kan en mag
ons standpunt niet zijn. Sport moet zijn
een middel tot hoogere vervolmaking"
aldus een der sprekers op de Amsterdam
sche bijeenkomst.
Natuurlijk men mag niet overdrijven V-
is sport niet een middel tot hopgere ver
volmaking, dat niet gemist zou kunnen
worden.... Maar voor velen kan de sport
zulk een waardevol middel zijn, en in ieder
geval moet de sport door de Katholieken
die haar beoefenen, als zoodanig worden
beschouwd en begeerd.
„Sport en karaktervorming" moeten sa
mengaan, zeide een andere spreker terecht.
Hoe gaat 't nu met de R.-K. sportbe-
weging in Leiden?
't Kan beter en daarom móet 't ook
beter.
Wij pleiten vandaag niet voor uitbrei
ding van het aantal katholieke jongens
en katholieke meisjes, dat de sport be
oefent. Maar wij spreken den wensch uit,
dat allen, dié aan sport doen, dat doen
in katholiek verband. En in zoodanig ka
tholiek verband, als de ook in deze ver
antwoordelijke Kerkelijke Overheid
wenscht. Om daartoe te geraken, moeten
velen waarschijnlijk op voor hen min of
meer pijnlijke wijze een in een of andere
organisatie gelegden band verbreken
maar die kracht en moed moeten zij bezit
ten en gebruiken ten bate van zichzelf en
de algemeene Katholieke zaak, die meer
deren hunner noode missen kan
Allen moeten medewerken, om de sport
te stellen op een hoog peil, een hoog
katholiek-cultureel peil
DE ARBEID IN BROOD
BAKKERIJEN
WIJZIGING IN DE WET
VOORGESTELD.
In de Arbeidswet 1919, zooals die bij haar
invoering luidde, kwamen voor bet brood-
bakkerijbedrijf de volgende bepalingen
voor:
a. een 8-urige werkdag (op Zaterdag 11
■uren) en een 48-urige werkweek;
b. als regel een verbod van arbeid (ook
voor patroons) tusschen 8 uur n.m. en 6
uur v.m.;
c. een verbod van vervoer van versch
brood vóór 9 uur v.m. voor den alleenwer
kenden patroon, aan wien een vergunning
voor nachtarbeid verleend was;
d. een verbod van vervoer en verkoop
van versch brood vóór 9 resp. 10 uur vjii.
voor bakkerijen met ten minste 6 gezellen,
waar vergunning voor het verrichten van
voorarbeid was verleend.
De gevolgen dezer voorschriften waren,
dat het geheele broodbakkersbedrijf be-
heerscht werd door een jacht om vóór het
ontbijt zooveel mogelijk brood gereed
bezorgd te hebben, omdat het publiek zoo
Loogen prijs steldp op versch ontbijtbrood.
Voor de kleine bakkerijen met een buurt-
debiet was het betrekkelijk gemakkelijk
daaraan te voldoen, doch de grootere on
dernemingen houden dit slechts door een
zeer oneconomische uitbreiding der outil
lage. door zeer gejaagd werken en ten
koste van de kwaliteit van het brood. De
bakkerijen, die een vergunning voor voor-
arbeid niet konden ontberen en 's morgens
vroeg geen versch brood konden leveren,
zagen zich veel klanten ontvallen.
Als vrucht van de ervaringen, geduren
de de eerste jaren opgedaan, in welke ia-
ren het broodbakkersbedrijf tengevolge van
het verbod van nachtarbeid groote veran
deringen ha'd ondergaan, werden in 1922
in hoofdzaak de volgende wijzigingen ten
opzichte van het bakkerijbedrijf aange
bracht
a. verlenging van den werktijd tot 48
uren per week;
b. vervroeging van het aanvangsuur van
6 tot 5 uur v.m. voor het platteland en voor
stadsbakkerijen met ten minste 6 gezel
len ingevolge aanwijzing, resp. vergunning
van den Minister;
c. een algemeen verbod van vervoer en
verkoop van versch brood vóór 9 resp. 10
uur vjn.
Door de in 1922 aangebrachte wijzigingen
was aan de voornaamste bezwaren, tege
moet gekomen, doch nadat die wijzigingen
haar invloed op het bedrijf enkele jaren
hadden doen gelden, bleek een bevredi
gende toestand voor het geheele bedrijf
nog niet verkregen.
De stadsbakkerijen met 6 of meer gezel
len kunnen door het aanvangsuur te 5 uur
v.m. en door een vergunning tot voorarbeid
te 10 uur v.m. voldoende brood gereed heb
ben om een geregelde bezorging te begin
nen en. vóór 12 uur voltooid te hebben.
Ook op het platteland met een aanvang
van den arbeid te 5 uur v.m. is een bevre
digende toestand verkregen.
De middelgroote. stadsbdlckerijen met
minder dan 6 gezellen verkeeren echter in
groote moeilijkheden, daar zij eerst te 6
uur v.m. mógen aanvangen en voor voor
arbeid niet in mindering komen.
Deze toestand is zoo gebleven tot op he
den, niettegenstaande de Regeering de
zen toestand reeds lang onbevredigend
achtte en van patroonszijde herhaaldelijk
verzocht is, aan de redelijke bezwareti te
gemoet 'te komen.
Na vele mislukte pogingen is de Minis
ter er thans in geslaagd een oplossing van
de bestaande moeilijkheden te vinden. De
Regeering heeft nu een wetsontwerp aan de
Tweede Kamer ingediend tot wijziging van
de bepalineen der Arbeidswet betreffende
den arbeid in broodbakkerijen, behelzen
de om bij de wet een algemeen aanvangs
uur te 5 uur v.m. toe te staan.
Voorts wordt nog bepaald, dat het hoofd
of de bestuurder van een onderneming, die
in den regel zonder hulp van anderen bak-
kersarbeid verricht, behalve in door den
Minister aangewezen Gemeenten, tusschen
ur des namiddags en 5 uur des voor
middags bakkersarbeid mag verrichten, in
dien hij daartoe vergunning heeft verkre
gen.
Zoodanige vergunning wordt slechts ge
weigerd, indien tegen het verleenen ervan
met het oog op de belangen van anderen
bezwaar bestaat.
De vergunning kan worden ingetrokken:
le indien blijkt, dat het hoofd of de be
stuurder der onderneming regelmatig met
behulp van een of meer anderen bakkers-
arbeid verricht;
2e indien tegen het voortduren der ver
gunning met het oog op belangen van an
deren bezwaar bestaat;
3e indien niet wordt nageleefd het ver
bod om deeg of brood, dat na 8 uur des
namiddags van den vorigen dag gebakken
of opgewarmd is, vóór 9 uur des voormid-
da-gs uit het gebouw, waarin zich de brood-
bakkerij bevindt, te vervoeren, alsmede
deeg of zulk brood vóór 10 uur des voor
middags te verkoopen of af te leveren.
Het verbod tot het verkoopen van versch
brood vóór 10 uur v.m. wordt herhaalde
lijk overtreden.
Het komt daarbij niet zelden voor, dat
die verkoop door broodloopers geschiedt
tegen het uitdrukkelijke verbod van den
bakkerspatroon in. Het spreekt vanzelf,
dat het dien patroon onmogelijk, is zijn
broodloopers in dit opzicht regelmatig te
controleeren en het eenigc middel om dit
euvel te bestrijden is dan ook, den arbei
der, die het verbod overtreedt, aansprake
lijk te stellen.
De thans voorgestelde uitbreiding van de
gevallen, waarin de arbeider aansprakelijk
is, is dan ook noodzakelijk gebleken om
met meer succes te kunnen optreden tegen
het te vroeg verkoopen van versch brood.
Bepaald is nu, dat het den arbeider ver
boden- is deeg of brood, dat na 8 uur des
namiddags van den vorigen dag is gebak
ken of opgewarmd, te verkoopen of af te
leveren in strijd met de bepalingen der
Arbeidswet.
DE REDE VAN
MR. M. P. L. STEENBERGHE.
Wij hebben gisteren eenige bemerkingen
gemaakt naar aanleiding van de rede, die
de bekwame en sympathieke voorzitter
der Algemeene R.-K. Werkgeversvereeni-
ging mr. M. P. L. Steenberghe in ziin
kring heeft gehouden. Een rede, waar
van wij een uitgebreid verslag hebben ge
geven, omdat, heel veel daarin de aan
dacht ten volle verdient.^
Onze bemerkingen gingen tegen de pas
sus over het Bedrijfsradeoontwerp.
Ook de Volkskrant komt daartegen
op en schrijft:
„Laten we een oogenblik aannemen, dat
het solidariteitsgevoel drong tot volledige
adhaesie aan het optreden van dr. Korten-
horst in de Tweede Kamer tot en met de
eindstemming, waar hij zich van alle
katholieken en van de overgroote meer
derheid der rechterzijde afzonderde om als
medestrijders te ontmoeten Wijnkoon en
Braat, Peereboom en Kersten, Van Dis en
Zandt, de uitgesoroken vijanden van alle
sociale maatregelen.
Aanvaarden we de volkomen goede
trouw waarmee de heer Steenberghe het
aangenomen wetsontwerp rekent achtei
te staan bij de oplossing die hij zich ge
dacht had.
Maar had hij -zich mogen laten verleiden
tot de bewering dat de behandeling in de
Tweede Kamer wel heel sterk den indruk
heeft gewekt, „dat argumentatie geen in
vloed had op wat om politieke redenen ge-
wenscht werd?"
De heele katholieke fractie en de minis
ter om van de overzijde te zwijgen
zouden welbewust eeu onoprechte politiek,
hebben gevoerd, tegen hun overtuiging in
het minder goede, zoo niet het slechte,
boven het betere hebben verkozen
„Over de behandeling in de Eerste Ka
mer maken wij'ons geën illusies1', aldus
mr. Steenberghe. hiermee te verstaan ge
vend, dat straks in den Senaat hetzelfde
onwaardige spel zal worden gevoerd.
En is de heer Steenberghe wel verant
woord tegenover de leden zijner vereeni-
ging met van de wet „funeste gevolgen" te
verwachten, en de noodzakelijke en
plichtmatige medewerking aan de wet in
een vorm te gieten, die bij degenen welke
over minder plichtsbesef dan mr. Steen,
berghe beschikken den lust tot sabotage
zou kunnen opwekken
POGING TOT AANSLAG OP
DEN DUITSCHEN EX-KEIZER?
INDRINGER OP „HUIZE DOORN".
Gisternamiddag is door overklimming
een onbekende Duitscher doorgedrongen in
het park van huize „Doorn'* en vervolgens
in het kasteel zelf, waar hij in het begin
van den avond door een dei bedienden van
den ex-keizer werd aangetroffen in de to
renkamer, welke grënt aan 'i werkvertrek
van den keizer. De bediende haalde onmid-
delijk assistentie, waarna de man, die wil
de vluchten, overmeesterd kon worden. Hij
is daarop overgeleverd aan de politiewacht,
welke altijd in het poortgebouw zetelt.
De man bleek in het bezit te zijn van een
lang dolkmes en van een revolver, klaarblij
kelijk met de bedoeling om een aanslag op
den ex-keizer te plegen.
De man is door personeel van „Huize
Doorn" al eenige dagen te voren in het
dorp gesignaleerd en heeft blijkbaar de ge
legenheid afgewacht om zijn kans waar te
nemen. Op welke wijze de man het huis
zelf is binnengedrongen is nog niet bekend,
evenmin als zijn identiteit De man was be
hoorlijk gekleed en is van midde.baren
leeftijd. Hij is ingesloten op het gemeente
huis te Doorn.
Gearresteerde over de grens
gezet.
De Duitscher, die gisterennamiddag op
Huize Doorn is aangehouden vertoefde,
naar is komen vast te staan, reeds sinds
Zaterdag in Doorn. Den eersten nacht heeft
hij geslapen in Hotel Van Harten in Doorn,
waar hij zich in het register heeft inge
schreven onder den naam van M. von Hi 1-
liensklod uit Dormagen. Of deze naam juist
is hebben wij niet kunnen nagaan, de
Rijkspolitie, die zich met doze zaak heeft
beziggehouden, wenschte geen inlichtingen
te geven; De naam Von Hilliensklod is nie,t
in Dormagen bekend, evenmin als de naain
Feder, die de man later nog heeft opge
geven. Waar de man in den nacht van Zon
dag op Maandag heeft geslapen, is niet
bekend.
In het Hotel Van Harten heeft de man
zich vrij ^onderling gedragen. Hij was in
het bezit van eenlichtbruine actetasch,
waarin vermoedelijk de parabellum-revol
ver heeft gezeten, welke later op hem is
gevonden. Waar de man zich begaf, overal
nam hij de tasch mee en nimmer liet hij
deze los.
Zondagmiddag is hij voor de eerste maai
over het hek geklommen en werd hij op
het terrein van Huize Doorn, door perso
neel aangehouden. Hij is toen buiten Huize
Doorn gezet. Maandagnamiddag werd de
man voor de tweede maal op Huizo Dooru
aangetroffen en wel in het gebouw. Of dit
in de torenkamer of ergens anders is ge
weest, kunnen wij niet met zekerheid mel
den. De ongeveer 35-jarige man is daarop
overgegeven aan de Rijkspolitie, die do
wacht bekleedt in het poortgebouw en hij
is daarop in het politiebureau te Doorn in
gesloten. Bij fouilleering werd, zooals ge
meld, een dolkmes en een revolver op hem
gevonden. De man had geen jas en geen
hoed bij zich. In Hotel Van Harten had iiij
i wel bij zich en men weet nog niet,
waar hij deze kleedingstukken heelt gela
ten. Vermoedelijk heeft hij ze ergens in een
greppel gelegd, om gemakkelijker over het
bok te kunnen klimmen.
Hedenmorgen vroeg is de man, die in het
hotel, afgezien van zijn zonderling gedrag
met de h, een fatsoenlijken indruk
maaktt de Rijkspolitie over de grens
gezet.
De wapens zijn natuurlijk in beslag go
nomen.
De officieele lezing van de kan
selarij van het voormalige
Pruisische Koningshuis.
De kanselarij van het voormalige regee-
rende Pruisische Koningshuis geeft de vol
gende officieele lezing van het voorgeval
lene in het kasteel van den ex-Keizer te
Doorn.
Op Maandag 12 dezer werd door een be
diende van Huize Doorn op klaarlichten
dag.in het park nabij het huis een vreemde
man gezien. De bediende hie.d hem aan en
vroeg hem hoe hij in het park gekomen
was en wat hij wilde De indring© zeide dat
hij over het hek van het park was gekomen
en dat hij Z.M. den Keizer wilde spreken.
De bediende bracht liem naar de in het
voorgebouw van Huize Doorn gestation-
neerde Hollandsche wachtpost. Daar vond
men bij den man, die een Duitscher is, een
revolver en een dolk. Hij verklaarde dat hij
met den revolver door schoten in de lucht
de aandacht op zich wilde vestigen indien
hij Z.M. den Keizer in het park had aan
getroffen. De dolk had hij meegenomen om
eventueel een waakhond onschadelijk, te
kunnen maken. De man werd in bewaring
genomen. Hij maakt een geestelijk norma
len indruk.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Tegenstrijdige voldoening over het opge
loste pariteits-probleem. (2de blad).
Horriot bepleit in de Fransche Kamer
betaling tier corlogsschulden aan Amerika.
(2de blad).
Mijnongeluk in Be'gië eischt zes slacht
offers. (Buitenl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
Een circulaire van het bestuur der R. K.
Kamer Centrale Leiden (2de blad).
De eontingenteering van katoenen ma
nufacturen is ingegaan. (2de blad).
Bezuiniging cp toezicht lager onderwijs.
(2do blad).
Verhooging van den tarwerichtprijs?
(2de blad).
Mr. A. A. de Veer benoemd burgemeester
van Middelburg is overleden. (2de blad).
Donderdagmorgen zullen proefnemingen
te Oldobroek werden gehouden. Ontploffin
gen behoeven niet te verontrusten. (Gem.
Ber. 3de blad).
20.000 uit een postzak vermist. (Gom.
Ber. 3do blad).
Een voorgenomen aanslag op den ex
keizer van Duitschland voorkomen? (1ste
blad).
Vrouw vermoord te 's Gravenhage. (lsto
blad).
STADSNIEUWS
De acht poorten van Leiden.
In het Stedelijk Museum de Lakenhal
zijn tijdelijk tentoongesteld 8 watcrvcrftce-
keningen in kleuren van P. C. la Fargue.
voorstellende de 8 poorten van Leiden, zno-
als deze in welstand waren in do 18de
eeuw, benevens een teekening in Oost-In-
LEIDEN.
Veertigjarig jubileum van het St. Elisa-
bcts-Gesticht. (1ste glad).
Koperen feest van de Ver. „Hulp in de
huishouding en de Baby. (lste blad).
disclie inkt, voorstellend een gezicht op
het Rapenburg. Deze fraaie teekeningen
zijn onlangs aangekocht door het gemeen
te-archief voor de daar bewaarde prenten-
vcrzameling. Ter aanvulling zijn nog en
kele andere teekeningen aanwezig van de
zelfde hand. eveneens afkomstig uit liet ge
meente-archief en voorstellende gezichten
in en om Leiden.
UITSLUITEND
BIJ VOORUIT-
BETALING
VANAF HEDEN TOT EN
MET 28 DECEMBER AS., IS
DE GELEGENHEID OPENGE
STELD: AAN ONS BUREAU,
BEZORGERS IN DE STAD, EN
BIJ ONZE AGENTEN. OM IN
HET NUMMER VAN 31 DE
CEMBER DEN GEBRUIKE-
LIJKEN NIEUWJAARSGROET
TE PLAATSEN. DE PRIJZEN
DEZER ADVERTENTIEN ZIJN
1— 4 REGELS0.50
5—8 1
-9—12 1.50
13—16 2—
DE ADMINISTRATIE