24ste Jaargang
ZATERDAG 10 DECEMBER 1932
No. 7377
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
ST. CLEMEfilS-RETRAITENHUIS
VOORNAAMSTE NIEUWS.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonnés ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oen per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent. met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeehngen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit viif bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
V Ds persoonlijkheid.
In zijn tijdschrift „G. K.'s Weekly" heeft
G. K. Chesterton, leider van de Engelsche
distributisten-bewegmg, stelling genomen
tegenover de werkloozen-onlusten in Enge
land, in het bijzonder tegenover den „hon-
germarsch" naar Londen. Wat hij zegt
komt hierop neer: Als de regeering zegt,
dat de beweging alleen terug te voeren is
op communistische agitatie, dan vergist zij
zich geweldig. Het zou haar leden dringend
aanbevolen kunnen worden, eens een tijd
lang te leven op de basis van één shilling
per dag, d.w.z. eten, wonen, zich kleeden
en voor de opvoeding van de kinderen zor
gen. Van eigenlijke, hoogere cultuur zal
geen sprake zijn. „Wie van de werkloozen-
ondersteuning moet leven, is aan den lang-
zamen hongerdood overgeleverd". Honger
echter is een machtig revolutionair! Als
het geen honger is, die de werk.oozen tot
hun handelingen aanzet, waarom plunde
ren ze dan de winkels van voedingsmidde
len en kleeren. in plaats "van juwelierszaken
en radio-etalages? De gemiddelde Engel
sche arbeider neigt hee.emaal niet naar het
communisme. Maar een hongerende houdt
zich natuurnoodzakelijk met allerhande „is
men" op. Het kan wel zijn, dat hongermar-
schen en plunderingen een opvallende ge
lijkenis met communistische acties hebben.
Men geve aan de millioenen eigendom en
arbeid, en in één oogenb.ik zal men zien,
hoe weinig ze met het werkelijke commu
nisme gemeen willen hebben. Helaas be
staat er weinig vooruitzicht, dat een der
gelijke verandering, die ons alleen zou kun
nen redden, in zal treden. Het is veel waar
schijnlijker, „dat de zoogenaamde privaat
eigendom van het Kapitalisme eenvoudig
door persoonsverwisseling in de heerschen-
de clique in den zoogenaamden gemeen-
schappelijken eigendom van het communis
me zal overgaan". Misschien zonder groote
en bloedige revolutie, zij het dan ook nau
welijks zonder nieuwe plaatselijke opstan
den, zonder hongermarschen en plunderin
gen. De eigenlijke tragedie van onze ont
wikkeling, schrijft het tijdschrift, bestaat
hierin, dot de menschen, die van dit hui
dige systeem af willen, met vrede of met
geweld, in hetzelfde systeem naar de an
dere zijde toe rennen, en dat zij allen bij
elkaar de ware economische idealen niet
kennen: persoonlijke eigendom, persoon.ijk
werk, persoonlijke verantwoordelijkheid
met de daaruit voortvloeiende vrijheid.
Wij hebben deze Chesterton-beschouwing
overgenomen in de bewerking van „De
Nieuwe Eeuw''.
Zooals altijd plaatst Chesterton ook hier
een reeks gedachten naast elkaar, die, hoe
wel schijnbaar los van elkander, in werke
lijkheid bij elkaar aanpassen, zóó dat de
eene uit de andere voortvloeit.
De strekking van bovenstaande beschou
wing is: de nood van den tijd drijft velen
naar het Communisme, maar, ais het Com
munisme, waarheen velen willen rennen als
een naar een geheele andere nieuwe maat
schappij, zou zijn gekomen, dan zou men
bevinden en dat is het tragische dat
slechts andere personen de macht
hebbers zijn geworden, dat er niet vol
strekt niet, integendeel! is geko
men meer vrijheicf voor de massa
Wij wezen er dezer dagen op, dat het
communisme een dictatuur wil een dic
tatuur zoogenaamd van het proleta
riaat, doch in werkelijkheid van
slechts enkelen
En door welk streven kan de komst van
dat communisme worden geweerd?
Doordat wij n u tot uitgebreider werke
lijkheid brengen, voor steeds meerderen,
wat tenonrechte wordt verwacht van
het communisme, dat, wat Chesterton
noemt: de ware economische idealen: per
soonlijke eigendom, persoonlijk werk, per-
soonlijke verantwoordelijkheid met de daar-
uit voortv.oeiende vrijheid.
Doordat wij'dus de in het economische I
en sociale leven nog veel te veel overheer-
schende macht van het kapitaal doen ver
dwijnen voor verhoudingen, waarin meer
dere measchen met hun persoon-
ljjkheid in ware vrijheid kunnen a r-
beiden, in hun persoonlijk en ook in het
waarachtig algemeen belang.
BINNENLAND
WIJZIGING JUSTITIEBEGROOTING
1932.
Bezuiniging; de register B. S. van Leiden.
Ingediend is een wetsvoorstel tot wijzi
ging vau het hoofdstuk Justitie der Rijks-
begrooting voor 1932. Er wo^dt 11.4U0
meer gevraagd, welke verhooging wordt
gecompenseerd door grootere verminderin
gen, zoodat de geheele gewone dienst
48.475 lager wordt. 0.a. wordt 34.000
bespaard op materieele uitgaven.
De voornaamste vermeerdering bedraagt
10.000 ten behoeve van de vervanging van
de registers van den Burgerlijken Stand,
verloren gegaan bij den stadhuisbrand te
Leiden.
WELTER EN DE UNIVERSITEIT.
Een slechte pers van het rapport bij hH
Centr. Studentenbureau.
Een ons toegezonden brochure van het
bestuur van het Centraal studenten bureau
over „beperking van het aantal studeereu-
den en het rapport-Weiter'' constateert hei
bekende feit, dat er een overproductie aan
wetenschappelijke opgeleide krachten be
staat, met de mede daaruit voortvloeiende
werkloosneid onder intellectueelen. De
brochure vervolgt:
„Het verwondert dan ook niet, dat de
commissie-Wel ter, in beperking van net
studentental een niet onaanzienlijke oe-
zuiniging zag, en een zeker werkeud reme
die zou o.i. dan ook zijn, de aspirant-stu
denten na hun eindexamen voor elke fa
culteit en desnoods in sommige faculteiten
voor bepaalde vakkengroepen nog weer
aan een examen te onderwerpen, waarbij
niet zoozeer feitekennis van den canii-
daat, dan wel geschiktheid en aanleg voor
de studie van het betrokken vak moet bi ij
ken. Op deze wijze worden niet alleen voor
de studie beslist ongeschikten geweerd,
doch het aantal studeerenden zal hierdoor
afnemen".
Deze maatregel, vervolgt schrijver, zou
doelmatiger en billijker zijn dan het voor
stel van de commissie-Welter, ter zake van
de college-gelden: terwijl nu de student
na vier jaar vrijgesteld is van het betalen
van college-geld 300 per jaar), wil de
commissie-Wel ter beo gedurende de ge
heele studie laten beialen, en net zelfs
een voor elke studie bepaald aantal jaren
tot 400 verhoogen, om een te langen sti.
dieduur tegen te gaan. Schr. acht dit on
juist. „Veien toch volbrengen hun studie
tijdens het waarnemen van een betrek
king; anderen conoentreeren zich op spo
ciale problemen waardoor de „examen
stof" dan een poosje blijft liggen, zooda
een verhoogde heffing als door de commit
sie voorgesteld,- wel zeer onbillijk zou zijn
Wat het examengeld 60) betreft, tol
dusver mag men na afwijzing het examen
nog éen maal gratis herhalen. De Commii
sie-Weiter stelt voor, deze laatste bepa
ling te schrappen".
Conclusie van de brochure:
De voorstellen van de Commissie-Weller
zijn weinig doelmatig wat de beperking
van het aantal studenten betreft en nemen
overigens de billijkheid niet in acht.
BLOEMEN VOOR BELGIE EN
LUXEMBURG.
De minister van Economische Zaken en
Arbeid heeft bepaald, dat met ingang van
Maandag 12 December in zijn beschikking
van 19 Mei tot regeling van den uitvoer
van snijbloemen naar België en Luxem
burg, inplaats van „snijbloemen" zal wor
den gelezen: „bloemen van bol-, knol- en
wortelstokgewassen".
TE N00RDWIJKERH0UT
13—16 Dec. Heeren Land- en
Tuinbouwers f 10.
1720 Dec. Gehuwde Mannen 6.50
22—25 Dec. St Josephgez. 6-50
25—28 Dec. St Josophgez. (volt.) 6.50
3—6 Jan 1933 Jonge mannen 6.50
710 Jan. Gehuwde mannen 6.50
10—13 Jan. -Gehuwde mannen 6.50
17—20 Jan. Jonge Mannen 6.50
1417 Jan. Gehuwde mannen 6.50
21—24 Jan. Gehuwde mannen 6.50
2427 Jan. Mannen en jongelingen 6.50
Aanmelding bij de Directie (Tel. 6048).
R. K. MIDDENSTANDSBOND IN HET
BISDOM HAARLEM.
Hoofdbestuursvergadering.
Op de j-L gehouden vergadering van het
Hoofdbestuur van den R, K. Middenstands
bond in het Bisdom Haarlem werd als ver
tegenwoordiger van den Bond in de Com
missie van Overleg met het bestuur dor
Haarlemsche Katholiekendagen aangaan
de den in 1933 te organiseeren Katholie
kendag aangewezen de Bondssecretarug
de heer W. Boon te Den Haag.
Kennis werd genomen van enkele klach
ten over werkzaamheden door met-katho
liek georganiseerden verricht voor reken-
plichtige besturen en over onder bedriege-
lijke voorwendsels gehouden verkoopingea
van meubelen, welke na wettelijke sluitings
tijd werden voortgezet.
In verband met de uitbreiding van de
afdeeling voor Iniormatieën en Incasso's
aan het Bondsbureau werd besloten tot uit
breiding van het personeel van het Bu
reau.
Aan de Voorschotbank-Commissie van
den Bond zal worden verzocht de nadere
uitwerking der plannen tot stichting van
een diocesaan Instituut en van plaatselijke
voorschotfondsen ter hand te nemen.
In verband met de stichting van het Cri
sisbureau voor In- en Verkoop van Tuin
bouwproducten in de Provincie Noord-Hol
land werd de vrees uitgesproken, dat de
werkzaamheid van dit Bureau al te licnb
op het terrein van den handel zou kun
nen komen.
Een door de R. K. Slagerspatroonsver-
eeniging te Amsterdam aangenomen motie
gaf het Hoofdbestuur aanleiding instem
ming te betuigen met het voornemen vaa
den Ned. R. K. Middenstandsbond om zija
bezwaren tegen de wijze, waarop de distri
butie der goedkoope margarine is gere
geld, ter kennis van den Minister van Eco
nomische Zaken te brengen.
Tenslotte werd behandeld het ontwerp
der nieuwe statuten van den Ned. R. K.
Middenstandsbond, die op 1 Januari a-s.
in werking zullen treden.
Aan het eind der vergadering heeft de
Bondsvoorzitter een hartelijk afscheids
woord gesproken aan het adres van het be
stuurslid, den heer G. Dekker, te Amster
dam. die besloten had zijn functie neer te
DE R. K. MIDDENSTANDERS
IN DE POLITIEK.
Het Comité van Actie van den R. K.
Middenstand verzocht ons opname van
het volgende:
In Hotel Noord-Brabant te 's-Bosch,
had Donderdag 8 December eene ver
gadering plaats van het Zuidelijk Comité
van Actie van Katholieke Middenstan
ders, met het oog op de actie, dio moet
gevoerd gaan worden, opdat de Midden
stand bij de eerstvolgende Kamerverkie
zingen een vertegenwoordiging in ons
wetgevend College gaat krijgen, die in
overeenstemming is met de positie van
den middenstand en die tevens een weer
gave is van hetgeen onder de practi-
sche Middenstand leeft en verlangd
wordt.
De vergadering stond onder voorzitter
schap van den heer F. J. v. d. Reijt,
Hoofdbestuurder van een der Midden
stands-vakbonden.
De vergadering heeft vóór hare agenda
te behandelen, allereerst besproken de
houding welke het Hoofdbestuur van
den R. K. Middenstandsbond, blijkens
een door dat Bestuur op den vooravond
van deze vergadering in de pers gepu
bliceerd communiqué, tegenover de al
leszins gerechtvaardigde actie van de
R K. Middenstanders aanneemt. De
vergadering was van oordeel, dat het
Hoofdbestuur van den R. K. Midden-
stansbond. deze actie in een verkeerd
daglicht stelt.
De vergadering was voorts van oor
deel, dat zoowel in het belang van de
politieke eenheid van de katholieken
van Nederland, waarvan de katholieke
middenstanders een niet gerintr deel uit
maken, als wel in het speciale belang
van den R. K. Middenstand, noodzake
lijk is, dat het Comité van Actie zijn
ondernomen werk met kracht voort/eb.
Weliswaar gingen er uit de vergadering
stemmen on, om gezien de housing
van verschillende katholieke Middenstan
ders in de groote steden, die zelfstandig
naar de stembus wenschen op te trekken
en gezien ook het gemis aan medewer
king van het Hoofdbestuur van den Ned.
R. K. Middenstandsbond zelfstandig,
buiten de R. K. Staatspartij om, candi-
daten te stellen.
De vergadering besliste echter, om
binnen- het ra«m der R. K. Staatsoartïj
te blijven en de actie te voeren uitslui
tend overeenkomstig het reglement der
R. K. Staatspartij.
Met klem van redenen is aangetoond
dat het voor het welslagen van deze
aetie noodzakelijk is, dat al onze mid
denstanders en allen die het met den
middenstand wel meenen, lid zijn. of lid
worden van de R. K. Kiesvereeniging.
Zijn zij het op 1 Januari niet. dan kun
nen zij hun invloed op de samenstelling
van de groslijsten der R. K. Staatspartij
niet laten gelden.
Uitvoerig is verder van gedachten ge
wisseld over de wijze, waarop de actie
het doelmatigste zal kunnen worden ge
voerd, waarvoor men een dringend be
roep doet op de medewerking van alle
R. K. Middenstanders, om wier groote
belangen deze actie tenslotte toch is op
touw gezet.
R. K. GEMEENTERAADSLEDEN.
In den Statenkieskring Leiden.
De Ver. van R. K. Gemeenteraa-dsleden
in den Statenkieskring Leiden houdt een
vergadering op Dinsdag 13 Dec. te 7 uur
in café-restaurant „Den Burcht", Burcht-
steeg 14 Leiden.
De agenda vermeldt o.m. een inleiding
over „de financieele verhouding tuschen
Rijk en Gemeente" door den heer J. M.
van Saa, chef van de aid. financiën ter ge
meente-secretarie te Maastricht.
Namons het Bestuur van bovengenoemde
vereenigiug wordt ons nog gemeld:
Up deze vergadering verwacht het be
stuur niet alleen alle leden, doch ook die
genen, die lid dozer vereeniging k u n-
n e n zijn. Er is dan gelegenheid zich ter
vergadering fis lid op te geven.
Aan dit lidmaatschap zijn vele voordee-
len verbonden: voorlichting van bovenaf
en onderlinge voorlichting.
De contributie 1.50 per jaar) is zeer
laag, zoodat daarin voor bijna niemand
een beletsel kan liggen, tot deze vereeni
ging toe te treden. Mochten er dan nog
zijn, die door werkloosheid, crisisnood e.d
zelf» dit kleine bedrag niet kunnen missen,
dan is toch zeker de Kiesvereeniging, wel
ke hen naar den Gemeenteraad afvaardig
de, verplicht, die personen in de gelegen
heid te stellen, zich voor hun taak te be
kwamen.
Het onderwerp, dat ingeleid zal wor
den, is zeer belangrijk en de inleider is
deze 8tof volkomen meester.
Zij, die als reserve op een lijst voor den
Gemeenteraad van de R. K. Staatspartij
voorkomen, kunnen buitengewoon lid dezer
vereeniging zijn en zijn tevens ter verga
dering uitgenoodigd. Zij zijn niet contribu-
tieplichtig.
PROVINCIALE STATEN VAN
ZUID-HOLLAND.
De tweede gewone zitting in dit jaar van
de Provinciale Staten van Zuid-Holland,
op Dinsdag 12 dezer te elf uur aanvangen
de, zal worden gehouden in de Ridderzaal.
In het verslag van de commissie van rap
porteurs omtrent het onderzoek van de be
grooting van Zuid-Holland voor 1933 in do
afdeeLingen van Prov. Staten wordt dank
gebracht aan Ged. Staten voor het gevoer
de beleid, bijzonderlijk voorzoover zich dit
toonde in het aanbieden van een sluiten
de begrooting, niettegenstaande de moei
lijke financieele omstandigheden.
Tegen de voorgestelde belastingverhoo-
ging bestond naar het oordeel van verschil
lende ïeden niet het minste bezwaar.
Van andere zijde werd evenwel opge
merkt, dat deze verhooging ook opgebracht
moet worden door de bewoners van het
platteland waar de toestand zeer hache
lijk is; naar de meening van deze leden
is de voorgestelde belastingverhooging
reeds te zwaar en zal nog veel verder moe
ten worden gegaan met de bezuinigingen.
Verschillende leden verklaarden zich te
gen salariskorting en verhaal van de pen
sioenpremie; andere leden achtten dezen
maatregel onvermijdelijk.
Vele leden vroegen of Ged. Staten be
reid zijn, regelingen te ontwerpen, die be
oogen steun te verleenen aan tuinders, boe
ren en kweekers, in samenwerking met Rijk
en gemeenten.
In hun memorie van beantwoording zeg
gen Ged. Staten, van oordeel te zijn, dat,
gezien de vele andere bezuinigingsmaatre
gelen, welke in het financieel belang der
provincie genomen moeten worden, aan een
vermindering van de salarissen niet te ont
komen is. Afgezien hiervan maken ook an
dere factoren, gelijk in de desbetreffende
voordracht is uiteengezet, deze verminde
ring onvermijdelijk.
Nu de moeilijkheden in land- en tuinbouw
tengevolge van de heerschende crisis een
algemeen karakter voor het geheele land
hebben aanaenomen, en in verband daar
mede van rijkswege reeds verschillende
steunmaatregelen in het belang van die
takken van bedrijf zijn getroffen, heeft de
provincie, naar de meening van Ged. Sta
ten, te dezen geen taak meer te vervullen.
BUITENLAND.
Amerika's antwoord aan Frankrijk inza
ke de oorlogsschuldenbetaling. (3de blad).
De Rijksdag voor onbepaalden tijd ver
daagd. (3de blad).
Tweespalt bij de Nazi's. (3de blad.)
Dr. Eckener naar Ned. Indie in gezel
schap van v. Tijen. (Luchtvaart, lsto blad).
BINNENLAND.
Pastoor dr. W. van Koeverden. f (Kerk
nieuws, 2de blad).
C R IS IS-ZUI VEL-A AN GELEGENHEDEN.
De minister van economisohe zakon en
arbeid heeft bopaald, dat in artike. 1, eer
ste lid, van zijn beschikking van 2b Sep
tember in plaats van „ruimte waarin 1000
kg. boter of meer wordt geicoeld en is op
geslagen" wordt gelezen: „ruimte, waarin
1000 kg. boter of meer wordt gekoeld of is
opgeslagen".
De minister van economische zaken en
arbeid heeft het bepaalde onder B. 2, van
zijn gewijzigde beschikking van 8 Juli no.
5 aangevuld met het navolgende:
„met dien verstande, dat er ook morken
zijn voor 1/10 kg."
De Crisis-Zuivel-Centrale brengt \er
kennis van belanghebbenden, dat waar het
is voorgekomen, dat bij import van melk
chocolade schade is veroorzaakt aan ver
pakking enz. door monsterneming, de gele
genheid is opengesteld, om import van
melkchocolade zonder monsterneming te
doen geschieden, in welk geval het melk-
vetgchalte van do chocolade wordt- veron
dersteld 6.8 pet. te zijn.
Indien door don importeur met oen vast
stelling van het melkvetgehalto op 6.8 pet.
vanwege de Crisis-Zuivel-Centrale, niet
wordt acocord gegaan, dient een monster
te worden genomen, waarbij echter de even-
tueele schade aan verpakking enz. geheel
voor rekening van den importeur komt.
WIJZIGING MOTOR- EN RIJWIEL
BESCHIKKING.
De minister vau waterstaat heeft de Mo
tor- en Rijwielbeschikking gewijzigd in dier
j voege, dat art. 3 wordt ge.ezen als volgt:
„1. Het nummer met letter mag niet an-
ders worden aangebracht dan in witte on-
i uitwischbare tcexeus op donkerblauwen
I achtergrond, geceel overeenkomstig do
modellen, vervat in bijlage III.
2. De letter mag niet anders worden go-
I plaatst dan hetzij midden boven, hetzij
vóór het nummer; in het laatste geval
daarvan te halver hoogte, gescheiden door
een horizontale streep, een en ander ge
heel overeenkomstig tie voorbeelden, gege
ven in de in het vorige lid genoemde bij
lage.
3. Op het blauwe vlak, aangegeven in do
voorbeelden ,in het tweede lid beüoéld,
mag niets anders dan het nummer niet let
ter worden aangebracht. Indien echter do
verlichting van nummer en letter door mid
del van een transparant geschie.jt en de
lettor overeenkomstig het tweede lid bo
ven het nummer is geplaatst, mogen uet
achterlicht en het stoplicht worden aange
bracht in den linker- en den reonterbc-veu-
hoek van het blauwe vlak, met dien ver
stande, dat de afstand tusschen beide lich
ten niet meer dan 30 c.m. mag bedragen,
het achterlicht zich het dichtst bij de lin
kerzijde van het motorrijtuig moet bevin
den en aan de wettelijke voorschriften be
treffende de lichten moet worden voldaan".
Prof. Veraart uit de R. K. Staatspartij.
In een rede, getiteld „Over do beslissing
der democraten heeft prof. dr. J. A.
Veraart voor de Democratische Studieclub
van de R. K. Kiesv. Rijkskring 's Graven-
liage verklaard, dat hij uit dc 11. K. Staala-
partij treedt, nu, zooals hij het uitdrukto,
op de Partijraadsvergadering der R. K.
Staatspartij te Haarlem zoowel het staat
kundig- als economisch-democratisel: amen
dement op het Program „na een zielige dis
cussie" is om zeep gebracht.
Ais men hem vraagt aldus prof.
Veraart of hij bereid is, elders zijn pogin
gen voort te zetten, om tot het ideaal te
geraken, dat alle Katholieken van Neder
land zich laten leiden door de concrete
