VRIJDAG 9 DECEMBER 1932 DE LEIDSCHE COUR AN! BAROMETER. TELEGRAFISCH WEERBERICHT naar waarnemingen verricht m den morgen van 9 Dec. 1932, medeegdeeld door het Kon. Ned Meteor, instituut te De Bildt: Hoogste barometers.: 773.3 te Thorshavn. Laagste barometerst.: 753.8 te Biarritz. Verwachting tot den avond van 10 Dec.: Zwakke tot matige Noord-Oostelijke tot Oostelijke wind, zwaar tot half, la ter waarschijnlijk licht bewolkt, wei nig of geen sneeuw des nachts in het Noord-Westen lich te, in het Zuiden matige vorst. Tem peratuur om het 1 LülÜil1 vriespunt. Het hooge drukgebied heeft zich m zijn kern nog eenigszins versterkt en breidde naar de Oostzijde uit. De depressie die gisteren over de Oostzee-staten lag, vulde op. In de Golf van Biscaye bleeft het mi nimum vrijwel onveranderd. De vorst heeft zich thans over vrijwel geheel Duitsehland het Zuid-Oosten van ons land en Noord en Midden-Frankrijk uitgebreid. Verder vriest het in het binnenland van Groot- Brittannië en Ierland en in Scandinavië. In Midden- en Noord-Zweden is de vorst echter zeer sterk afgenomen. De boven genoemde depressie over de Oostzeelan den bracht in Duitsehland eenige sneeuw. Van Stettin via Dresden tot Erfurt strekt zich een besneeuw gebied uit, dat waar schijnlijk tot eenige versterking van de hooge druk aldaar aanleiding kan geven. Verder is Noord- en Midden-Scandinavië met een dikke sneeuwlaag bedekt, zoodat de kans groot is, dat ook daar de hoo ge druk blijft vasthouden. Voor ons land beteekent dit een voortduren van den Oos telijken windtoestand, met vooral in het Zuid-Oosten matige vorst. In Nöord-West- Frankrijk waait het krachtig tot storm- a-chtig uit het Oosten, in Noord Noor wegen uit het Westen. Er viel slechts wei nig OPHEFFING VAN RECHTBANKEN. De minister van Justitie ontkent in de Memorie van Antwoord betreffende het wetsontwerp tot opheffing van rechtbanken en kantongerechten, dat hei onderzoek naar andere mogelijkheden van bezuini ging op de rechterlijke macht niet voldoen de zou zijn geweest Met kracht moet de minister zich verzet ten tegen het denkbeeld, een commissie in te ste.len om een nader onderzoek omtrent dit wetsontwerp te verrichten. Indien de regeering hierop inging, zou zij iets reëels opgeven voor een schaduw en zelfs tien schaduwen brengen geen cent reëele bezui niging, aldus de minister. Moet hij zich dus onvoorwaardelijk verzetten tegen instelling van een zoodanige commissie onder intrek king van de aanhangige ontwerpen, daarin moet niet gezien worden een gebrék aan verlangen bij de regeering om in gemeen overleg met de Kamer tot een positief re- su.taat te komen Om van het tegendeel te doen blijken, is de minister, hoewel niet overtuigd, dat hetgeen tegen de opheffing van zeven rechtbanken en 48 kantongerechten is aan gevoerd, afdoende is, tot concessies bereid in het vertrouwen, dat ook de Kamerleden, die de bezwaren uitten, hunnerzijds niet op een straf standpunt blijven staan. Die be zwaren gelden vooral de rechtbanken te Alkmaar, Alme'o en Roermond. De minister wil het voorstel tot opheffing van die rechtbanken thans terugnemen in de hoop, dat de financieels toestand van 's lands middelen zich niet zoo ongunstig ontwikkelt, dat spoedig toch weer een voor stel zou moeten worden gedaan tot ophef fing van deze of andere rechtbanken. Ten einde ook bij de kantongerechten b'ijk te geven van zijn streven tot samen werking met de Kamer en ten einde te voorkomen, dat aan het instituut van den ommegaanden rechter te groote behoefte zou blijken te bestaan, is de minister be reid, ook van de opheffing van enkele kan tongerechten af te zien. Volgens de bij deze Memorie gevoegde gewijzigde wetsontwerpen zullen blijven bestaan de kantongerechten te Zevenber gen, Wageningen, Groenlo, Harderwijk, Steenwijk, A 1 p h e n. Sommelsdijk, Oos:- burg en Zaandam, waartegenover echter de opheffine van Waalwijk alsnog wordt voor gesteld De minister heeft geen bezwaar de mogelijkheid te openen dat ook de recht bank, althans de enkelvoudige Kamer, op bepaalde schaal elders dan in de hoofd plaats van het arrondissement zitting houdt. Intusschen dp behoefte daaraan zal voor'oopig in de practiik naar de meening van den minister, minder groot binken, nu thans slechts vier rechtbanken zullen wor den opgeheven. LUCHTTEMPERATUUR: Temperatuur des middags te half drie 1— gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS eju: Van Vrijdagnamiddag 4.15 uur tot Zaterdagmorgen 7.29 uur. HOOG WATER Hoog water te Katwijk aan r>ee op Zaterdag 10 December voorm. 12.45 uur en nam. 1.10 uur. Uw ouders wisten hetjïtaeds! Uw kBneiebW Eeeren '1 op schooB DE PROEF OP DE SOM. Onder dezen titel lezen wij in „Het Schoolbestuur", maandblad van het R. K. Centr. Buieau voor Onderwijs en Opvoe ding te 's Gravenha-ge: „Do gedinerentieerde leerlingenschaal, die thans door de Tweede Kamer is aan genomen, vergt van het katholiek bijzou- der onderwijs minsten 3^ ton per jaar meer bezuiniging (175 leerkrachten) dan ue uniforme 45-schaal. Hoe kan dat in uet belang van het ka tholiek bijzonder onderwijs zijn? Die 3J4 ton per jaar komen ten goede aan het openbaar onderwijs. De gedifferentieerde scnaal eischt dus, bij de uniforme vergeleken, van het ka tholiek bijzonder onuerwijs minstens 7 ton per jaar meer bezuiniging dan van het openbaar. Toch hebben beide takken tegenwoordig ongeveer evenveel leerlingen. Nogmaals: hoe kan dat in het belang van het katholiek bijzonder onderwijs zijn? Het gemiddeld aantaj leerlingen per school bedroeg in 1931: bij het katholiek bijzonder onderwijs 193, bij het prot.-chris- telijk bijzonder onderwijs lt*3, bij het open baar onderwijs 134. Zoolang dergelijke verhoudingen blijven, zal niet alleen de bovenbedoelde maar ook elke andere gedifferentieerde schaal over het geheel genomen in het nadeel zijn van on9 katholiek bijzonder onderwijs, onze kinderen, onze leerkrachten, onze school besturen". L. T. B. EN HET COLLECTIEF ARBEIDS CONTRACT. Wij lezen in de „R. K. Boeren- en Tuin- dersstaiid" ln verband met een verslag, dat onlangs a-an den Aartsbisschop en Bisschoppen van Nederland werd ingezonden omtrent de sociale verhoudingen van werkgevers en werknemers ten plattelande, heeft Mgr. Aengenent aanleiding gevonden, om aau de Geestelijke Adviseurs van diverse at- deelingen van den L. T. B., waar nog geen collectief contract bestaat, een circulaire te zenden, die wij met goedvinden van Z. H. Exc, hierna laten volgen: „Wij achten ons verplicht, vooral met het oog op den ernst der tijden, u op te dragen, dit schrijven voor te lezen op een spoedig bijeen te roepen vergadering van den L. T. B. Het is ons bekend, dat in uwe gemeente tot nu toe alle pogingen van den R. K. Landarbeidersbond om te komen tot het afsluiten van een Collectief Arbeidscon tract met den L. T. B. schipbreuk hebben geleden. Het doet ons leed, zulks te moeten vernemen, omdat het sluiten van collectieve arbeidscontracten behoort tot de allereer ste taak van een Roomsch-Katholieke so ciale organisatie. Wanneer zulks geweigerd wordt, geeft zulk een Bond blijk, zijn eerste taak niet to begrijpen. En dit heeft meermalen ten ge volge bij katholieke arbeiders: verbittering tegen patroons, en zelfs verzwakking van het Godsdienstig leven. Wij meenden op dit droevig gevolg te moeten wijzen en dragen wij u op daarom met den grootsten ernst, de leden van den L. T. B. aan te sporen het sluiten van een collectief arbeidscontract met den R. K Landarbeidersbond niet langer te weige ren. Met alle hoogachting, verblijven wij, Uw dienaar in O. H., (w.g.) f J. D. J. AENGENENT, Bisschop van Haarlem". Haarlem, 17 October 1932. ACADEMIENEUWS LEIDEN. Bevorderd: tot doctor in de rechtsgeleerdheid, op proefschrift getiteld: „Beschouwingen over de aansprakelike staat", de heer Tj. Ster- rinea, geboren te Leeuwarden tot doctor in de geneeskunde, op proef schrift getiteld: „Over het ontstaan van sympathische ophthalmie in verband met Anaphylaxie en Allergie", de heer W. H. Roobol, geboren te Veendam. tot aits de heeren F. J. P. Dom (Den Haag) en J. v. Pein (Leiden). MGR. A. H. L. HENSEN. t DE PLECHTIGE METTEN. In de kerk van O. L. Vrouw van Goeden Raad aan tien Bezuidenhoutschen weg to 's-Gravenhage werden gisterenavond te Half acht de plechtige metten gezongen voor Monseigneur A. H. L. Hensen, protonota- rius apostolicus a.i.p., oud-hoogleeraar u,an het groot-seminarie Warmond en oud-di recteur van het Nederlandsoh Historisch Instituut te Rome. Agens was de Deken van 's-Gravenhagc, kanunnik H. A. Th. van Dam, diaken was een neef van den overleden prelaat, pater A Hensen S.J., uit 's-Gravenhage, terwijl pastoor Ch. Meysing uit Wassenaar ah subdiaken fungeerde. De weleerw. kape laans der parochie, Th. Lampe en A. C. J. van Rooyen waren oantores, H. Vreeswijk ceremoniarius. In het priesterkoor hadden plaats geno men de vicaris-^ereraal van het bisdom Haarlem, mgr. M. P. J. Möllmann, mgr. Th. Verhoeven, mgr. G. A. W. de Gruyter, pas toor L. J. Boogmans, archivaris van het bisdom Haarlem, prof. Groenen, oud-hoog leeraar aan het groot-seminarie Warmond, de pastoors Pcstma en Srreele uit Den Haag. Van der Weyden uit Volendam en Van Mierlo uit Voorburg, de zeereerw. pa ter Van Meel O.F.M. uit Den Haag en pa ter C. van Meerendonk S.J., procurator van het St. Aloysiuscolloge te 's-Gravcn- ha re. Een talrijke schare geloovigen woonde de plechtigheid bij. „Msbd." PONTIFICALE REQUIEM-MIS. Hedenmorgen te 9 uur arriveerde aan d9 kerk Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengeneni brssüiop van Haaiiem, tot het oxiic.eeren üer Plechtige Lauden en het opdragen der Pontificale Requiem-Mis. Het Kerkgebouw was geheel met belang stellenden gevuld, toen de Bisschop, ge volgd door de assisteerende gcestelijKneid, het presbyterium betrad. De Bisschop weid bij uet opdragen der H. Mis geassisteerd door Dekea van Dam. als presbyter-assistent, pastoor J. (J. v. d. Boos van Uitgeest en de archivaris van uet Bisdom L. J. Booguians, resp. als diaken en suodiaken. Ais troonuiakens fungeer den: piebaan L. A. A. M. Westerwoudt ue Haariem en de ïegent van het Seminarie te Heemstede M. VV. A. Wijtonburg, beide laatsten kanunnik van het katnedraal ka pittel; als cantores lungeerden de kape laans Lampe en Van Rooyen. Het zangkoor zoog onder leiding van den directeur-organist, den neer VV. S. J. van Meel, de Gre^onaanscne Requiem-Mis. In de kerk werd o.a. opgemerkt prof. Jr. J. M. Aalbeise, oud-Minister van Arbeid, de vereeniging NederlandItalië was ver tegenwoordigd door de voorzitster me;-. Amy Wierts en den heer Anton Mulkenboer. De secretaris der pauselijke mternuntia- tuur, pater Kleijntjes, was eveneens aan wezig, Cp het presbyterium hadden plaats ge nomen de piesident van het Groot-Öemina- ne te Warmend, Mgr. A. J. M. Taskin; Proost van net Kapittel, de kanunnikkeu dr. Th. M. Vlaming en deken dr. G. G. van Noort van Amsterdam, de eere-kanunnik- ken pastoor H. J. van de Ven van Scheve- mngen en pastoor L. ötolk van Amster dam, Mgr. W. de Gruyter, alsmede de pro fessoren van Warmond J. H. Visser, Z. de Korte, J. J. Henueman, oud-professor P. Groenen, ond-prof. Beysens uit Utrecht, alsmede talrijke andere geestelijken van den Haag en elders. DE LIJKREDE. Na de H. Mis besteeg kanunnik-dekon dr. G. van Noort den kansel tot het nou- den der lijkrede naar aanleiding van de tekstwooiden: „Beloond zal worcien al wie plichtmatig gestreden heeit". Alhoewel net, naar spr. zeide, geenszins strookte met het eenvoudig karakter, dat Mgr. Hensen sier de, achtte hij het een plicht van dankbaar heid hem met enkele woorden te herden ken. Na hetgeen de pers alom dezer dagen van zijn nagedachtenis had geschreven, wilde spr. den overledene schetsen in diens eenvoud, want Mgr. Hensen was wars vau alle grootdoenerij en aanstellerij-. Hij kon spotten, zonuer daarbij anderer werk neer te halen en, ondanks het feit dat hij een eigen vaste overtuiging bezat, was hij voor bedaarde tegenspraak vatbaar en bij ern stige bedenkingen gaf hij zelfs zijn diep gewortelde meening over. Pretentieloos ging hij door het leven als een rechtsclia- pen geleerde, die God vreesue. Btouelijue genoegens kende hij niet, maar de natuur en de wetenschap trokken hem des te meer aan. Zijn vele reizen waren dan ook daar op gericht. De H. Schrift prijst den man aldus spr. wiens hart niet gehecht is aan de goeueien dezer aarde. Mgr. Hensen bezat een mannelijk geloof, dat zijn geest gevangen hield in genoor- zaamheid aan Christus. In de dagen van zijn professoraat te Warmond zoent hij meer dan de andereu conuecties met de buitenwereld, en bij uet beoeienen van wetenschap en letterkunde verdoezelde hij nimmer zijn katholieken kijk op de dingen. Prof. Hensen nad van huis uit een lastige natuur, die niet aangelegd was op vroom heid, vandaar dat een medicus hem inder tijd had gezegd: „gij inuet zeeofficier wor den: geen priester doch zijn wil ging bo ven zijn natuur en zijn aanleg uit. Door heel zijn leven heeft Mgr. Hensen de standaard der priesterlijke deugden hooggehouden en 70 jaar lang heeft hij deu goeden strijd gestreden. Ten slotte vroeg spr. aan allen een ge bed voor zijn zielerust. Vervolgens verrichtte Mgr. Aengenent de absoute, waarna het stoffelijk overschot onder het zingen van het „In Para dis um" uit het kerkgebouw, naar de rouwauto werd gedragen, om naar de R. K. begraafplaats ■ufcwvt cue k,eden. CONGOLINNEN 9lakens 0.66 2-persoons WIT KATOEN SL00P0.22\ m. overslag jr\ ZIJDEN DAMES- ?TEu 0.59 donkere kleuren ASTRAKAN HEEREN HANDSCHOENEN geheel ge- 1 "G 0 voer J A FLANELLEN WANS- SPORTHEMDEN, l;ZIJDEN HEEREN OVERHEMDEN, wit yw j @5 JONGENS PULLOVERS leeftijd 6 jaar A 7EJ kl. stijging p. m. BIJZ. STERK BRETELS prima elal E HEJ&fiEN L 0.55 HERREN PULLOVERS, >iieuwe des- 1 "j A ENG. JONGENS SPORTKOUSEN A OA leeft. 11 jaar C0C0SL00) 50 c.M. "ÖXS ER 0.34* ENG. LEDIKANTEN sterk en 4 gfl 1 practisoh hm DITO MET VOETBORD en gezondh. JA matras 2-PERS. MATR'ASSTEL met 2 kussens, geheel afgezoomd, «^1 pr. wol vulling HOOFDKUSSENS extra goed- A /JA |j PLUCHETTE voor gordijnen, bui tengewoon jflj A A voordeelig HANDWEEFSTOF, 120 c.M. breed A OA nieuwe dessins AFGEP. PLUCHETTE GORDIJNEN, met mooie ran- O CC ju den, per paar SI iST MAANDAGMORGEN ZIJN ONZE MAGAZIJNEN GESLOTEN. 1 Crooswijk te Rotterdam te worden ver voerd. Aldaar heeft de hoogeerw., hooggel. heer Mgr. Taskin de absoute en beaarding ver richt. STADSNIEUWS HET BLINDENCQNCERT. Hoe diep de economische crisis invreet in het geheele leven hebben we gisterenavond weer met droefheid moeten constateeren bij het concert der blinden van het St. Henricus- Instituut te Grave. Terwijl bij vorige gelegen heden de Gehoorzaal stampvol was, waren er thans heel wat onbezette plaatsen. Aan gebrek aan belangstelling is dit zeer zeker niet te wijten, want het is< voldoende bekend, dat Lei den hart heeft voor de blinden van Grave. Toch waren nog talloos velen opgekomen. (O.i. is de mindere groote opkomst niet alleen en wellicht niet hoofdzakelijk toe te schrijven aan de crisis, maar aan den ongunstigen tijd vlak na St. Nicolaas.' Red.) En de vele aan wezigen zagen iets ontroerends, hoorden iets tieffends. De harten werden bewogen en dat heeft altijd vruchtdragende gevolgen. Voor menschen met gezonde oogen is het steeds een aanleiding om niet dankbaar genoeg te kunnen zijn, wanneer zij deze hulpbehoe vende menschen op het podium naar hun plaat sen zien geleiden. Doch het wordt ons weldra duidelijk, dat er een innerlijke kracht, een innerlijk licht in hen is, dat veel van het uiterlijk zoo deerniswekkend gemis compen seert. Er moet in deze blinden een genade werken, welke de gezonden ontgaat. Voor den aanvang van het concert bracht een der Fraters dank aan de vele aanwezigen voor hun belangstelling; dank aan het Roode Kruis, dat belangloos 34 ledikanten ter be schikking had gesteld voor de 8 dagen, dat de blinden Leiden en omstreken bezoeken; dank en hulde aan de organisaties, die zorgen voor huisvesting, wat in deze crisisdagen wel dubbel mag worden gewaardeerd; dank voor de aankleeding der zaal, die met Oostersche tapijten was behangen en eindelijk dank voor al aan de dames, die zich' zoo ontzettend veel moeite geven om de belangen van de blinden te bevorderen. Toen begon het concert. Het is en blijft steeds een eigenaardige sen satie een orkest te zien zonder een dirigent, op wien aller oogen zijn gericht en die zijn intenties op het ensemble overbrengt.» Het blindenorkest beantwoordt in dit opzicht vol komen aan den roep om een orkest zonder dirigent, welke men van de zijde der demo craten pur sang en van de communisten kan hooren. Doch daar is het theorie en hier is het werkelijkheid. Er is wel iemand, die hier en daar even de maatdeelen telt voor het invallen der instrumenten en dien kan men den dirigent noemen. Het is de heer Van KaJmthout, die zelf de es-klarinet bespeelt. Doch men voelt dat deze leiding zich ten slotte tot het uiterste beperken moet. Bij deze blinden is die zeldzame innerlijke saamhoo- righeid, die zeldzame intuïtieve gave van ieder het zijne te doen op dusdanige wijze dat een ongebroken geheel ontstaat. Dat wekt altijd weer ontroerende bewondering. Het is treffend met welk een rhytmische zekerheid door de Harmoniekapel al dadelijk de Gladia- tormarsch van Blankenberg werd vertolkt. Ook aan werken die zwaarder zijn van structuur als de Oberto-ouverture van Verdi en de Car- menfantasie van Bizet waagt men zich. Hier in komen allerlei rhvthmische en dynamische wisselingen voor, treden af en toe solotrekjes op en men verbaast zich er over, dat deze men- sche aan wie zooveel onthouden is, 't zoo ver hebben gebracht in het samenspel. De partijen van het Harmonie-orkest zijn evenwichtig en zeer gelukkig bezet. De afzonderliike leden blijken zeer goede muzikanten te zijn. zooals men vooral op kan merken aan de solotrekjes, welke in de Car- menfantasie voorkomen. En welke mooie to- Gemeenteliïke Aankondigingen Drankwet. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat J. Leef- lang te 's-Gravenhage, een verzoek heeft ingediend ter bekoming van een verlof A voor den verkoop van zwak-alcohohscheu drank in het klein in het perceel Haariem nierstraat no. 52a, alh'.er. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 8 December 1932. AGENDA LEIDEN. De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken wordt van Maandag 5 tot en met Zondag 11 Dec. a.s. waargenomen door apotheek: M. Boekwijt, Vischmarkt 8, tel. 552. nen weten de bespelers van piston, trombone, klarinet en bashelicon uit hun instrumenten te halen. Dat moeten ras-musici zijn. En misschien nog treffender waren de pres taties van het symphonie-orkest. Dit bestaat uit een strijkorkest, versterkt met een klari net. een piston, een trombone en een klavier en beantwoordt naar aantal en samenstelling geheel aan een z.g. kamerorkest. Na een frissche, pittige marsch „Heil Soar- ta" van Frits Jahma, hoorden we de Titus- ouverture van Mozart en even later nog „Eine kleine Nachtmusik" van Mozart. Naar deze Mozart-muziek hebben we wel met het aller grootste ganot geluisterd. Men weet, welke hooge eischen de uitvoering van dezen compo nist stelt. Alles is even fijntjes, even subtiel. De melodieën en de rhythmische figuurtjes grijpen in elkaar als een fijn raderwerk. Een enkel ongelukje in deze muziek kan noodlot tige gevolgen voor de rest met zich sleepsn. Doch hoe keurig, hoe zeker, hoe los en be vallig werd ze vertolkt. Zou het niet hieraan liggen, dat alles bij Mozart zang en melodie is? Dat er juist in deze muziek een innerlijk licht, een gouden glans ligt, waarvoor deze blijden bijzonder gevoelig zijn? Men weet niet wat men hier meer moet waardeeren; de feillooze rhvthmiek, de gevoe lige vertolking der melodische lijnen, of de kleurigheid van het instrumentaal colorist. Het was heel mooi. Heel mooi was ook de wals „Dorfskinder" van E. Kalmauw, terwijl besloten werd met „Heinzelmannchen Wacht- parade" van E. Noack. Zooals bij vorige gelegenheden werd ook thkns het concert afgewisseld met demonstra ties van het blindenonderwijs. We hoorden klein Jantje, een kereltje van 8 jaar lezen, zoo vlug en vlot en zoo juist van toon. dat ze ker geen leerlingen onzer lagere scholen op dien leeftijd het hem zullen verbeteren, We hoorden een paar oudere leerlinger Engelsch, Duitsch en Esperanto lezen. We zagen esn de monstratie van drieerlei schrijfonderwijs, in Brailleschrift en op de schrijfmachine. Dan za gen we weer klein Jantje rekenen op de blin- denlei, keurig en vlot. En eindelijk genoten we nog van een demonstratie op een reliëf kaart van Nederland en op een reliefglobe. La ten we ons maar niets wijsmaken: die flinke jongens kenden den weg op de kaart veel beter dan heel velen van ons. Een eersaluut mag wel worden gebracht aan de Fraters, die bun leven gesteld hebben in dienst der blinden en met hun leerlingen zul ke schitterende resultaten weten te bereiken. Ongetroost zullen de blinden van Grave uit onze Sleutelstad niet heengaan. Daartoe heb ben ook bijgedragen de vriendelijke dames die programma's verkochten en gedurende de pau ze de bezoekers niet loslieten alvorens deze bezitters waren geworden van een zakje bon bons. Mcgen de blinden van Grave ons no( dikwijls in staat stellen, hen onze dankbaar heid te betoonen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 2