24ste Jaargang
ZATERDAG 3 DECEMBER 1932
No. 7371
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
VERSLAG DER TWEEDE KAMER.
ST. CLEK-RtmiTENHUIS
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeeliugen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit viif bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
V Critiek is goed, indien
■Wij hebben de volgende opmerkingen al
meer gemaakt, maar 't schijnt ons noodza
kelijk, ze te herhalen en bescheidenlijk aan
veler overweging voor te leggen.
Critiek op het doen en laten van de re
geering is natuur lij k niet ongeoor
loofd, wij zouden deze critiek volstrekt
niet a priori willen veroordeelen. Critiek,
zeide professor Aalberse op de laatste
vergadering der R.-K. Staatspartij, houdt
ons frisch, doet ons bezinnen. M a a r, zoo
voegde hij er aan toe, die critiek zij eerlijk
en opbouwend
Welnu, niet eerlijk is een critiek op de
regeering, welke de strekking heeft, den
indruk te vestigen, alsof de regeering cri
sis en malaise wel niet geheel en al, maar
toch voor een groot deel zou kunnen doen
verdwijnenNiet eerlijk is een critiek,
welke er feitelijk geen rekening mee houdt,
dat de regeering in dezen tijd geplaatst is
voor een (zooals het Kamerlid dr. Vos het
Donderdagavond zeide) „onmenschelijk
moeilijke'' taak.
En niet opbouwend is een critiek, wel
ke, naast een afkeurend oordeel over het
optreden der regeering, niet, met kennis van
feiten en mogelijkheden, iets anders en
beters daartegenover stelt nietinleu-
z e n en vage aanduidingen, maar practisch
en concreet! Voor de S. D. A. P., aldus
constateerde de Kameroverzicht-schrijver
van de „Maasbode" gisteren terecht, is het
blijkbaar gemakkelijker achter leuzen te
demonstreeren dan de artikelen in „De So
cialistische Gids" te lezen, waarin dr. v. d.
Waerden schrijft, dat die leuzen niet voor
verwezenlijking vatbaat zijn
Wij kunnen uit de behandeling der be
grooting van Economische Zaken en Ar
beid concludeeren, dat de regeering critiek
wil aanvaarden en er haar aanvankelijk
ingenomen standpunt door laat wijzigen.
Er zijn althans bij d i e bespreking e e n i g e
punten naar voren gekomen, waaruit dat
blijkt.
Uit de criteik op de contingenteerings-
maatregelen, uitgebracht door werkgevers
organisaties, heeft minister Verschuur be
sloten, dat hij meer moet doen, dan hij
tot nu toe heeft gedaan, voor het behoud
van onze textielindustrie.
En uit de critiek op de winkelsluitings
wet, welke is. geleverd door middenstands
organisaties. heeft dezelfde minister de
conclusie getrokken, dat hij een wetswijzi
ging moet voorstellen.
Critiek kan de regeering in haar zoo
uiterst moeilijke taak helpen, het alge
meen belang dienen critiek is goed, in
dien zij eerlijk en opbouwend is.
V De kentering is op weg.
Zij, die gisteravond in Leiden de film
„Kentering" hebben gezien, zullen dank
baar zijn voor het genotene en geleerde.
De film laat zien, dat in_den toestand
der arbeiders een kentering is gekomen
dat deze (natuurlijk afgezien van de crisis-
Avaaronder óók de werknemers lijden) veel
beter is dan 'n halve of een kwart-eeuw
terug.
Er is een kentering gekomen.
Die kentering is op weg, doch moet
zich nog verder voltrekken.
De geest, adviseur van den R.-K. Volks
bond te Leiden, rector Reynen, schreef ver
leden week in onze courant zoo terecht:
't Belangrijkste van de film „Ken
tering" is echter datgene, wat ge er
niet in zien kunt maar wat u wordt
gesuggereerd! 't Is dit: de film
geeft u te zien de kracht, den groei
van den georganiseerden arbeiders
stand in 't verleden. Maar de film
wijst u óók naar de toekomst. De
film zegt u: Ziedaar hoe een vorige
generatie streedZiedaar uw voor
beeldVeel is bereikt maar noj
lang nietalles!! Wees ook gij zoo
Verkorting arbeidstijd Verbindend verklaring col
lectieve arbeidsovereenkomsten.^ Winkelsluiting
Hooger pensioenaftrek voor Rijkspersoneel wordt
mogelijk gemaakt; het georganiseerd overleg onder
handelt nog over de toepassing er van.
Minister Verschuur Donderdagavond
achter de groene tafel en de Kamer vrij
goed bezet ter bespreking in avondverga
dering van de begrooting van het Departe
ment van Economische Zaken. Dat het er
slecht uitziet met de econmische zaken van
land is bekend. De heer Korten-
horst (R.-K.) wees er dan nog eens ten
overvloede op toen hij er aan herinnerde,
dat in onze industrie niet minder dan 45
pet. van de werkgelegenheid verloren is
gegaan.
Wat moet er nu echter gebeuren om in
den toestand verbetering te brengen? Deze
vraag te beantwoorden, is natuurlijk heel
wat moeilijker, dan den ellendigen toestand
te constateeren. Met Indië samenwerken
adviseerde de heer Kortenhorst en in ons
land alle maatregelen treffen tot behoud
van werkgelegenheid. Scherper maatregelen
tegen dumping adviseerde dr. Vos (V. B.),
die overigens met de meeste andere afge
vaardigden instemde met de hulde die van
verschillende zijden aan de activiteit van
Minister Verschuur werd gebracht, of
schoon de heeren Braat (Platl.) en Pee
reboom (Ger.) in die werkzaamheid niet
veel systeem en lijn konden ontdekken.
Min. Verschuur zelf scheen er eigen
lijk geen gat in te zien, de industrie uit
hare moeilijkheden te redden. Hij hield zich
althans aanbevolen voor de opgave van
maatregelen die daartoe zouden kunnen
strekken en waarmede do Regeering een
groot-e dienst zou kunnen worden bewezen.
Evenwel beloofde hij, dat zoo noodig de
contingenteering van katoenen stoffen zou
worden ingevoerd en het gevaarlijke wapen
der clearingwet zou worden gehanteerd.
Bij de debatten over de afdeeling arbeid
werd ook al gedelibereerd over de middelen
om in de geweldige werkloosheid verande
ring te brengen. Een groot aantal afge
vaardigden bleek ofwel reeds overtuigd of
op weg naar de overtuiging, dat de veer-
tigurige arbeidsweek een goed middel zou
zijn om den toe-stand te verbeteren. De
heer Kupers (S. D. A. P.) en Schaper
(S. D. A. P.) zijn er bijna zonder voorbehoud
voor gewonnen. Ook de heer Joekes
(V.D.) meent, dat in die richting moet wor
den gewerkt. De heer Kuiper (R.-K) is
er ook wel voor maar schrikt terug voor de
17 pet. loonsverlaging welke het gevolg er
van zal zijn. Hij is echter verheugd, dat de
Hooge Raad van Arbeid de zaak in studie
neemt. Die Raad doet dan hetzelfde als de
heer A m e 1 i n c k (A.-R.), die zich ook nog
geen meening gevormd heeft en bezig is
de zaak te bestudeeren.
Voor de verbindendverklaring van col
lectieve arbeidsovereenkomsten srpaken de
heeren Loerakker (R.-K.) en Drop
D. A. P.) De heer Bakker (C.-H.)
daarentegen meende daartegen te moeten
waarschuwen in dezen moeilijken tijd.
Als derde gewichte kwestie kwam nog
de winkelsluiting op het tapijt, die de hee
ren Drop (S. D. A. P.) en Joekes (V.D.)
in principe gehandhaafd willen zien, even
als mr. Hellenberg H u b a r (R.-K.),
welke laatste Verschillende middelen aan
de hand doet om de gerezen bezwaren
tegemoet te komen en te ondervangen.
Min. Verschuur bleek wel bereid
aan de gerezen bezwaren tegemoet te ko
men. De wet was nu lang genoeg in wer
king om een onderzoek naar hare toepas
sing te kunnen instellen. Evenals mr. Hel
lenberg Hubar hoopte de Minister, dat dr.
Vos dan zijn initiatief-ontwerp zou terug
trekken. Deze laatste bleek daar echter
alleen toe bereid indien ministerieele her-
zieningsvoorstellen tijdig genoeg zouden
komen om nog dit zittingsjaar te worden
afgehandeld.
Wat de 40-urige arbeidsweek aangaat be
toogde de Minister,dat de productie-capa-
citeit groot- genoeg is om deze te kunnen
toepassen. Als de wereld ideaal was en alle
krachtig; laat uw idealisme niet weg-
knagen door de wangunst der tijden
wees paraat, opdat, zoodra ook maar
eenigszins een kentering der tij
den te bespeuren zal zijn, gij zult kun
nen voortbouwen op de basis, die in de
laatste 40 jaren werd gelegd.
Moge inderdaad onze katholieke arbei
dersbeweging, onze Volksbond, blijven be
houden. de sympathie, de liefde van de ar
beiders, opdat de arbeiders in en door hun
organisatie verder medewerken aan een
kentering in de sociale verhoudingen, zoo
als de Paus het wil, in den geest van de
encycliek „Quadragesimo Anno"l
landen zouden samenwerken, zou het zeker
gaanmaar zij is dat niet. De Regeering
doet echter alles wat zij kan om interna
tionale samenwerking te bevorderen. In
zake de verbindendverklaring van collec
tieve arbeiderskrachten verwacht de Minis
ter veel van de Bedrijfsraden. Aan het slot
zijner redevoering deelde hij mede, dat de
kwestie van het avondwerk van ambtena
ren zal woren onderzocht, dat een rege
ling in overwearing is tot controle over
chauffeurs waardoor voor deze een kor
tere arbeidsdag kan worden ingevoerd, en
dat met 1 Maart a.s. een regeling in wer
king zal treden op den arbeidstijd van
jeugdige personen op stations.
De volgende week wordt de behandeling
dezer begrooting voortgezet.
Vrijdag was voor het grootste gedeelte,
als naar gewoonte, aan kleinere wetsont
werpen gewijd, waar slechts weinig debat
los kwam. De sociaal-democraten stemden
tegen een wetsontwerp tot goedkeuring van
de heffing van 50 opcenten over het Indi
sche tarief van invoerrechten.
Men weet, dat de pensioenpremie wordt
beheerscht door art. 36, le lid der pensioen-
wet. Dit bepaalt, dat rijk, provincies, ge
meenten, waterschappen, veenschappen en
veenpolders in het pensioenfonds betalen
10 pet. voor eigen pensioen van ambtena
ren en 5 1/2 pet. voor het gezinspensioen.
Verder is dit fonds onafhankelijk. Maar
het vierde lid van artikel 36 geeft een ver-
haal-bevoegdheid tot ten noogste 3
pet. van bovengenoemde 10 procent en
5 1/2 pet. van de bovengenoemde 51/2 pet.
Dit laatste kan dus heelemaal „verhaald"
worden.
Nu heeft de regeering, als een ha-rer dek
kingsmiddelen in de millioenennot-a voor
gesteld, de bovenbedoelde 3 pet. in ten
hoogste 8 pet. te veranderen en liet
daartoe strekkend wetsontwerp tot wijzi
ging der pensioenwet ingediend, dpt gistar-
middag werd behandeld.
Eenigszins geanimeerd werden de dis
cussies toen een wetsontwerp aan de orde
kwam, waarin onder meer de wijziging der
pensioenwet was vervat volgens welke van
de ambtenaren en het overheidspersoneel
voortaan 5 pet. meer aan hun eigen pen
sioen-premie zal kunnen worden verhaald.
Dat er in de Kamer betrekkelijk weinig
over dit wetsontwerp werd gesproken,
moet worden toegeschreven aan het voort
duren van het georganiseerd overleg tus-
schen den Minister en vijf centrale ambt©
naren-organisaties, in hoeverre dit meer
dere verhaal feitelijk zal moeten geschie
den. De socialistische bond had geweigerd
aan dit overleg deel te nemen. Ten gevol
ge van een ietwat kort aangebonden brief
je van Minister de Geer, dreigde dit over
leg eenige weken geleden te mislukken.
Onder den invloed echter van de rede wel
ke de leider der Katholieke fractie bij de
algemeene beschouwingen over de Staat s-
begrooting heeft gehouden was het over
leg weer opgevaten het was in de Kamer
bekend geworden, dat de kansen op een
behoorlijk succes daarvan goed stonden.
Dit was de oorzaak, dat er weinig gedebat
teerd werd. Er was nog maar een tegen
stander aan het woord, de heer J. Ter
Laan (S. D. A. die zoowaar weer #en
motie klaar had tegen iedere salariskor
ting. De heer S u r i n g (R.-K.), die namens
de Katholieke fractie sprak, had een heel
wat vruchtbaarder weg gevolgd en een
amendement in overweging gegeven, waar
door het gevaar, dat allerlei gemeenten, wa
terschappen enz. den Rijkswetgever zouden
gaan volgen, ondervangen werd. Zelfs <le
heer Ter Laan was sterk voor dit amen
dement; maar toch ontzag hij zich niet
bij zijn pleidooi tegen iedere inkomstenver
mindering van het overheidspersoneel den
heer Suring toe te roepen: "Wees u zelf. Hij
werd echter deswege geweldig afgestraft
door den anti-rev. heer Schouten, die
hem niet ten onrechte voor de voeten wierp
dat een fractie^ die hare leden in de ver
tegenwoordigende lichamen tot marionet ter
maakt, toch zeker het recht miste om een
ander een dergelijke vermaning te geven.
Aan de hand van allerlei feiten uit den
laatsten tijd, waarbij sociaal-democraten
die uit overtuiging voor loon-s en salaris,
verlaging waren, tot een andere houding
werden gedwongen staafde de heer Schou
ten zijn betoog. Wel trachtte de heer Ter
Laan nog wat tegen te stribbelen, maar
ditmaal werd nu eens het betoog van den
sociaal-democraat met gelach en hoon
overladen. Aan welke zijde le beaux rol,
was 'bleek wel toen het amcndement-Su-
ring de instemming vond van de geheele
commisie van rapporteurs en de Regee
ring het overnam. Zelfs de Vrijzinnig-De
mocratische fractie bleek dezen keer niet
tegen het wetsontwerp te willen stemmen
en in een korte verklaring lichtte de heer
Ketelaar dit toe met te zeggen, dat,
met het oog op de tijdsomstandigheden en
op de verklaring van den Minister, dat hij
voor het bereiken van een resultaat in het
georganiseerd overleg ook offers van de
schatkist over had (wij vertrouwen, dat
het geen onbelangrijke offers zullen zijn,
zei de heer Ketelaar) zijne fractie hare
stem aan het wetsontwerp niet zou onthou
den. Dit werd, nadat over eenige artikelen
was gestemd, met 00 tegen 23 stemmen
aangenomen.
Het daarop in behandeling komende
wetsontwerp tot naasting van Spoorwegen,
o.a. van den spoorweg ZwolleBlokzijl lok
te niet minder dan 8 sprekers uit hun tent,
die er bijna zonder uitzondering scherp te
gen gekant bleken. Nadat SI in is ter
Reymer hen geantwoord had werd de
vergadering verdaagd. Er zal Dinsdag een
zware wijs opgaan om dit wetsontwerp aan
genomen te krijgen.
BINNENLAND
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Weinig hoop, dat het Amerikaansche
Congres bekeerd zal worden door de nieu
we nota's van Engeland en Frankrijk in
zake verlenging van het moratorium. (3o
blad).
Ontspanning in politieke kringen in
Duitschland door de opdracht aan von
Schleicher. (3e blad).
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer behandelde gistermor
gen het wetsontwerp in zake de verdere
ontwikkeling van de berechting van bur
gerlijke en handelszaken door een enkel
voudige Kamer der rechtbank. Nadat en
kele leden bezwaren hadden geuit werd na
een korte verdediging van den minister van
Justitie, mr. Donner, het wetsontwerp z.h.
st. goedgekeurd.
Daarna was aan de orde het wetsont
werp tot vaststelling van de leeftijdsgrens
(70 jaar) bij het bereiken waarvan aan ver
schalende bij de rechtsoraak betrokken
ambtenaren ontslag wordt verleend, welk
ontwerp ook zh st. werd goedgekeurd.
Voorts keurde de Eerste Kamer het
wetsontwerp tot wijziging van de voor
schriften betreffende het Openbaar Minis
terie in burgerlijke zaken goed.
De Eerste Kamer zal vermoedelijk a.s.
Donderdag weer bijeenkomen
SANEERING VAN HET BAKKERS
BEDRIJF
De vier nationale bonden wenden zich tot
den minister van Economische Zaken.
De Vier nationale bonden in het bakkers
bedrijf hebben thans, naar het orgaan van
den Ned. Bakkersbond meldt, een adres
aan den minister van Economische Zaken
gezonden, waarin melding gehaakt van de
overeenkomst met de maa'.industiie tot sa
neering van het bakkersbedrijf. Aan den
minister wordt thans verzocht medewer
king te willen verleenen bij de uitvoering
der bepalingen van het contract. Deze
medewerking zou, zoo wordt gezegd, kun
nen bestaan in het volgende:
a. het benoemen van een commissie van
toezicht op het door contractanten bedoel
de saneeringswerk; b. door het aanwijzen
van een accountant bij het bepalen van een
minimum broodprijs in een gemeente, waar
getracht zal worden te saneeren.
Het is niet de bedoeling, aldus wordt
verklaard, van contractanten om den
broodprijs zoo hoog mogelijk op te voeren,
doch slechts het daarheen te leiden, dat de
prijzen van het brood, die beneden kost
prijs zijn, door maatregelen in bedoelde
overeenkomst vastgesteld, te brengen op
een peil, dat een bestaan van den bakker
mogelijk is.
Om den minister te waarborgen, dat dit
doel niet voorbij gestreefd en het consu
mentenbelang gediend zal worden, verzoe
ken de bakkersorganisaties den minister
door het aanwijzen of beschikbaar stellen
van een Rijksaccountant en het instellen
van een commissie van toezicht, het sa
neeringswerk te controleeren.
Mocht U Exc., aldus luidt het in het
adres, eventueel bezwaar hebben tegen dit
verzoek, dan zouden de contractanten U E.
een welwillende neutraliteit ten opzichte
van bedoeld saneeringswerk in overweging
willen geven.
Voorts wordt verzocht in een audiëntie
toelichting tot de saneeringsplannen te mo
gen geven.
UITVOER FRUIT EN GROENTEN
NAAR FRANKRIJK.
Een commissie ingesteld.
De minister van Economische Zaken en
Arbeid heeft een commissie ingesteld voor
den uitvoer naar Frankrijk van fruit en
versche groenten.
Tot voorzitter dezer commissie is benoemd
de heer ir. J. M. Riemens; tot. leden do
heeren C. Minnaar, Kruiningen, mr. L. Nie-
moller 's-Gravenhage, P. Slot A.Pzn., Broek
op Langendijk, F. V. Valstar, 's-Gravenha
ge, C. Wagenaar Kzn., Broek op Langen-
dijk, C. Zwaan, Rotterdam.
BINNENLAND.
De nieuwe Rijksweg Amsterdam—Sas-
senheim. (4de blad).
Ons parlementair overzicht (1ste blad).
Een moordaanslag te 's-Gravenhage?
(Gem. Ber. 4de blad).
Vader overrijdt zijn zoontje te Nieuw
Borgvliet. (Gem. Ber. 4de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Zesdaagsche te Keulen (4de en 1ste
blad).
DE ANTI-VIVISECTIE-BOND EN HET
B. C. G.
De heer Knoest, bestuurslid van de
Stichting: Anti-vivisectie-Bond te 's-Gra
venhage, deelt mede, dat in de bekende
zaak van de inspuitingen met het Calinettc-
vaccin (B.C.G.) in de Lcidsche Kinderkli-
niek, het Centraal Modiseh Tuchtcollege
het goed recht der vivisectiebestrijding
door artsen heeft toegegeven.
In deze zaak had de voorziter der Stich
ting, de heer P. Pijl, arts, het opgonomen
niet alleen tegen de martelingen den
proefdieren aangedaan, maar ook gezegd,
dat de inspuitingen van dr. Boer onder iei-
ding van prof. Gorter niet t >elaatbaar wa
ren, omdat het ingespoten middel twijfel
achtig was en het resultaat reeds van te
voren eveneens twijfelachtig. De Haagsche
advocaat mr. E. G. S. Bourlier had de ge
pleegde handelingen gerangschikt onder
de handelingen, die absoluut in strijd met
de rechtsorde zijn en onverantwoordelijk.
Mr. Bourlier had voor dr. Pijl, die door
prof. Gorter en dr. Boer aangeklaagd was,
omdat hij door zijn mcdedeelingen den mc-
dischcn stand zou geschaad hebben, ge
vraagd een principieele geldboete, daar
dan de zaak voor het Gerechtshof in het
openbaar in hoogste instantie behandeld
zou kunnen worden, maar het Tuchtcolle
ge, dat bestond uit vier artsen en een ju
rist, heeft hieraan geen gevolg gegeven.
AMSTERDAM LEENT VIJF
MILLIOEN.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
gistermiddag, na drie kwartier in eomité-
gcneraal te hebben beraadslaagd, besloten
om de reeds vermelde leening van 5 mil-
liocn aan te gaan, rente 5 pet. en tegen een
koers van 07 3/4. Emittentcu zijn Pierson
en Co., Mendelssohn on de Banque dr Pa
ris et des Pnys-Bas.
TE NOORD WUKERH0UT
7—10 Dec. St. JosAphgz.-
710 Dec. St. Jos^phgez.1
13—16 Dec. Heerer», Land'
Tuinbouwers
17—20 Dec. Gehuwde Mannen
2225 Dec. St. Josiphyez.
2528 Dec. SL Josdphgez. (volt.
36 Jan 1933 Jongenmannen
710 Jan. Gehuwde mannen
10—13 Jan. Gehuwde mannen
14—17 Jan. Mannen en Jengel.
17—20 Gehuwde Mannen
21—24 Jan. Gehuwde mannen
6.50
6.50
6.50
6.50
6.50
6.50
6.50
6.50
6.50
6.50
6.50
Aanmelding bij dc Directie (Tpl. 601S).
