I
?Jy
LcPif.
VRIJDAG 2 DECEMBER 1932
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD PAG. 14
-"Uz;
tere positie innemen den zij zelf. De vaste
en onwrikbare wil om daarnaar te streven
moet ook ons bezielen.
Ik wil er den heer v. <L P. ten laatste
nog op wijzen, dat nu er bezwaren gerezen
zijn tegen onzen vorm van actie voeren.
Deze was echter niets anders, dan een aan
sporing tot de tuinders en boeren, om op
de vergaderingen van de kiesvereenigingen
te komen, en daar ook hun recht te laten
gelden, daar er voor ons geen enkele reden
is, om dit niet op de vergaderingen van ue
kiesvereenigingen te doen. Voorts zou ik
er de heer v. d. P. nog op willen wijzen dat
wij inzake de kwestie van onzen vertegen
woordiging, of die voldoende is ja of neen,
toch niets aan hem behoeven te vragen
en dat de strooming op het platteland er
toch wel onmiskenbaar op wijst dat men
over de re-sultaten die verkregen zijn aller
minst tevreden is. Als de heer v. d. P. goed
wist, welke ellende er heerscht op het plat
teland bij vele boeren en tuinders, als hij
de familiebemiddelingen en opofferingeu
kon bevroeden in vele gevallen, de angst
voor executie of beslaglegging welke vele
onsohuldigen beleven, als hij de tuinders
had gezien en gehoord, die met tranen in
de oogen vertellen, dat zij als resultaat van
lange harde arbeid niet beloond maar ge
hoond worden door verwijzing naar het
armbestuur, dan zou hij en vele anderen
zich schamen, dat men het zoover heeft
laten komen, in Nederland, alvorens maat
regelen te treffen, die in de ons omringen
de landen reeds overal getroffen werdon.
Met beleefde dank voor de plaatsing,
M. P. cL WEIJDEN.
Uit de Landbouwwereld
Kopziekte en Moerziekte en Kunstmest.
Kopziekte kwam dit voorjaar weer hier
en daar voor, in veie gevallen met doode-
lijken afloop. Reeds vroeger, een halve
eeuw geleaen, stierven vele runderen in
de Rijnstreek, ten Oosten van Leiden, er
aan, en ook in I860 reeds deed de kop
ziekte als „najaarsziekte" onder het vee,
van zich hooren. Het oude najaarsgras zou
de oorzaak zijn, dat bezet b.eek met
zwartbruine roestzwammen.
Men maakte deze graspollen onschadelijk,
docr ze af te maaien of door de wei in
den winter door de schapen goed te laten
afgrazen. In de laatste jaren, sedert 1920
ongeveer, vertoont de kopziekte zich ook
in de Oostelijke provinciën, vooral op de
zandgronden. Men behandelt ze thans en
met succes op dezelfde wijze als de m o e r-,
kalf of melkziekte, n.l. door
lucht in de uiers te blazen een
middel, uitgevonden door den Peenschen
veearts Schmidt. Onderzoekingen van Prof.
Sjollema en anderen, brachten aan het
licht, dat door de lucht-mblazing in de
uier het kalk- en f osf orgehalte
van het b.oed belangrijk stijgt. Zoowel bij
dieren, die aan kopziekte lijden, als bij de
koeien, lijdende aan melkziekte, is een te
kort aan minerale besianddeelen in het
bloed, en vooral kalk te constateeren. Het
ligt voor de hand, dat men meende door
bestrijding van, dat tekort de beide ziek
ten te kunnen «genezen, en men vrekreeg
dan ook in ve!ft gevallen mooie resultaten
door een middel van Prof. Sjollema: in
spuiting van een kalkhoudende
vloeistof in één der groote bloedva
ten.
Wat nu eigenlijk de oorzaak is Men ver
goedt schrijft Dr. Van Leeuwen in „De
Veldbode'' te doen hebben met de wer
king van zenuw vergiften, door
middel van het voedsel binnengekomen, 't
zij dan door vermelde roestzwammen of an
dere lagere organismen. Men geve dus
nauwkeurig acht op zijn dieren. Enkele ver
schijnselen van kopziekte zijn: knar
setanden, kauwbewegingen, schuimbekken,
verschijnselen als mondklem, heftige
kramp aanvallen, brullend loeien, met bloed
beloopen oogen, achterover gehouden kop.
Na krampaanvallen volgt verlamming en
uitputting. Als voedsel geve men geen gras,
maar liever droog voer hooi en lijnmeel-
slobber. Een liggend dier prikkelde men
nooit tot opstaan De veearts worde zoo
spoedig mogelijk ontboden.
In verband met bovenstaande zij nog
medegedeeld, dat Dr. Broersma in het
Tijdschrift voor Diergeneeskunde onlangs
tot de conclusie meende te moeten komen,
dat kopziekte (Grastetanie) uitsluitend te
danken zou zijn aan het gebruik van
kunstmest. Ook in de gevallen, dat
de ziekte voorkomt op de weiden, waar
geen kunstmest overgestrooid is, meent hij
dat de vergiftiging via hooi- of kuilgras, in
verband staat met kunstmest. Hiertegen
komt Dr. A. van der Laan in hetzelfde
tijdschrift op en schrijft o.m.: „Immers in
Nederlandsch Indiè (Deli) komt grastetanie
vrij veelvuldig voor bij rundvee (voorna
melijk ossen) op plaatsen, waar het ge
bruik van kunstmest volstrekt is uitgeslo
ten". De ziekte schijnt daar in verband te
staan met den overgang van den drogen
in den regentijd, en treedt vooral op na
de eerste zware regens. ,,Een verband met
het eten van overvloedig jong gras is dus
ook daar vermoedelijk aanwezig, doch stel
lig zonder eenigen invloed van voorafge
gane aanwending van kunstmest, langs
welken weg ook. De ziekte werd trouwens
reeds beschreven in het Verslag van het
Veedrtsenijkundig Staatsberioht in 1889.
Aldus Dr. v d Laan, waaraan we kun
nen toevoegen, dat volgens oudere vee
houders de ziekte in bovengenoemde Rijn
streek reeds voorkwam in 1860, toen de
kunstmest onbekend was
Zegels plakken. Sedert 25 Seotember jl.
geldt, een nieuw tarief Invaliditeitswet voor
verzekerden van 14 en 15 jaar, en wel als
volgt:
Leeftijd 14 en 15 jaar, voor jongens zoo
wel als meisjes 30 cent per week. Voor
ouderen als volgt: 16 en 17 jaar 40 oent;
voor 18, 19 en 20 jaar 50 cent en voor man- I
nelijke en 40 cent voor vrouwelijke verze
kerden; voor 21 jaar en ouder 60 en 50
oent.
Jongens en meisjes van 14 en 15 jaar,
die in den regel in dezelfde kalenderweek
niet langer dan 3 dagen voor denzelfden
werkgever werkzaam zijn. vallen onder het
dagzegeltarief van ^1|s cent.
Ter navolging. De gemeente Efneden
heeft sedert jaren een politie-verordening
dat de mestkalveren in kisten, waarin ze
vet gemest worden, moeten kunnen gaan
liggen en lucht en licht toe moeten kunnen
treden. Door het bewegen, het donkeren de
absolute melkvoeding, meent men het blan
ke kalfsvleesch te verkrijgen; dit is echter
een wanbegrip. Een boer, die deze handel
wijze onmenschelijk vond, wat ze dan ook
is, liet zijn mestkalveren gewoon in de wei
loopen, hij gaf echter wel de sterke melk
voeding en zette de dieren in de kist als
de slachter kwam, omdat die ze anders niet
kocht. Nooit had deze boer klachten over
het niet blank zijn van het vleesch. Een
slager vertelde uit zijn ervaring het vol
gende: Een boer had een tweeling-kalf, de
beide diertjes waren in zoo'n wanhopigen
staat, dat de boer ze met de moeder in de
wei bracht. De kalfjes kregen dus de abso
luut natuurlijke voeding, en de moeder had
de weelde haar kinderen groot te mogen
brengen. Na vijf weken waren het pracht-
kalveren en bedoelde slager roemde het
vleesch als van zeldzame kwaliteit.
Wist U dit? Op de staatsbegrooting
1933 wordt 50.000 subsidie méér uitgetrok
ken voor verbetering van 't varkensras, in
verband met uitvoer naar Engeland. Daar
ons bacon zich op de Engelsche markt niet
kan handhaven, is een post van 20.000
bedoeld om zoo snel mogelijk een varkens-
ras te verkrijgen, dat de gewenschte eigen
schappen bezit. In. normale tijden werd in
de maand Juli voor 15 k 16 millioen gul
den aan tuinbouwproducten uitgevoerd, dit
jaar slechts half zooveel: voor 8 millioen.
Engeland betrok daarentegen méér vroege
aardappelen van ons dan vóór de crisis:
vroeger gemiddeld 600 wagons, in dit jaar
2520 wagons, dus meer dan 4 maal zooveel.
Evenwel bedroeg de prijs nu slechts 330
gulden; in de drie voorgaande jaren: 420,
500 en 710 gulden. De totale uitvoer naar
Engeland was ook zeer s'echt, die vermin
derde in waarde van 3 en een kwart mil
lioen gulden in 1931 tot slechts 850 duizend
gulden in dit jaar. De Landbouwbegrooting
over 1933 wijst voor Landbouw een totaal
bedrag aan van 8 440.812,dat is ruim
één millioen 784 duizend gulden minder dan
voor 1932 werd toegestaan. Aan de Land-
bouw-hoogeschool te Wageningen werden
dit jaar voor de eerste maal 105 leer.lingen
ingeschreven, 't vorige jaar 106. In totaal
zijn er 511 studenten; 27 studenten behaal
den het diploma voor landbouwkundig in
genieur. B—r.
BINNENLAND
KOSTGANGERS BIJ DE WERK
VERSCHAFFING.
Do Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft aan alle inspecties voor de werkver
schaffing een rondschrijven gezonden,
waaraan we het volgende ontleenen:
Tot nu geldt de bepaling, dat bona fide
kostgangers van 30 jaar en ouder, om de
week bij de werkverschaffing worden ge
plaatst, terwijl bovendien is bepaald, dat.
in gemeenten alwaar een van Rijkswege
gesubsidieerde steunregeling bestaat, in
dien in voldoende mate werk kan worden
verschaft, ook kostgangers van 21 jaar en
ouder kan worden geplaatst, voorzoover
deze kostgangers althans overkomstig de
bepalingen der steunregeling gesteund wor
den.
De wenschelijkheid is gebleken, om zoo
wel ten aanzien van den leeftijd als van
den duur der tewerkstelling, eenige wijzi
gingen aan te brengen. Voortaan zullen
kostgangers gedurende een periode van 5
weken, drie weken bij de werkverschaf
fing mogen worden geplaatst, met inacht
neming van de volgende bepalingen:
Order kostkangers worden verstaan on-
gehuwden die niet bij hun ouders inwonen.
Van de kostgangers zijn van tewerkstel
ling "uitgesloten:
le. Zij, die jonger zijn dan 21 jaar, met
uitzondering van diegenen, wier ouders
overleden zijn; (personen beneden 18 jaar
worden nimmer geplaatst);
2e. Zij, die 21 jaar of ouder zijn en wier
ouders in de plaats van inwoning of aan
grenzende gemeenten woonachtig zijn ten
zij de betrokkene reeds langer dan een
jaar niet bij zijn ouders inwoont;
3e. Zij. die zich tijdens hun werkloos
heid in de gemeente waar zij plaatsing bij
de werkverschaffing verzoeken, hebben ge
vestigd, of tijdens de werkloosheid kost
gangers geworden zijn, tenzij dit een ge
volg mocht zijn van het overlijden van de
ouders van de betrokkene.
Voor de twee weken van de periode van
vijf weken, waarin geen plaatsing bij de
werkversehaffirfg plaats vindt mag, geen
steun, ln welken vorm ook, worden ge
geven. Kostgangers, die inkomsten verzwij
gen, zullen van plaatsing worden uitgeslo
ten.
UITVOERING VAN DE WARENWET.
Geen bezuiniging, voordat de Kamer
is ingelicht.
In een brief aan den voorzitter van de
Tweede Kamer deelt minister fAiys de Bee-
renbrouc* mede, dat hij voor de openbare
vergadering zijn plannen in zake de ver
mindering van uitgaven in verband met de
uitvoering van de Warenwet, niet nader
uiteen tan zetten.
Het over.eg, dat de minister ten deze
heeft geopend met den Nijverheid- en den
Middenstandsraad, is nog niet geëindigd.
Deze lichamen hebben schriftelijk advies
uitgebracht, doch op grond van die advie
zen acht de minister een nadere bespre
king van het onderwerp tusschen afgevaar
digden van die raden en de inspectie van
de Warenwet noodig. De minister stelt zich
voor, deze conferentie zeer spoedig bijeen
te roepen.
Ten slotte voegt de minister aan deze
mededeelingen nog toe, dat hij geen enke
len maatregel in zake de vermindering van
uitgaven in verband met de uitvoering Tan
de Warenwet zal nemen, dan nadat hij de
Kamer volledig hierover zal hebben inge
licht.
GR00TF WERKEN IN TIJDEN
VAN DEPRESSIE.
Aandrang van eenige Kamers van
Koophandel.
De Kamers van Koophandel te Arn
hem, Dordrecht, Nijmegen, Rotterdam en
Tiel, doen in een adres aan de Tweede
Kamer een beroep om bij de behandeling
van de begrooting voor 1933 invloed aan
te wenden om de regeering van de groote
belangen, die bij den aanleg van den weg
RotterdamLent op het spel staan, te
doordringen en haar te bewegen de tot
standkoming van dien weg zooveel moge
lijk te bespoedigen.
De Kamers zijn zich zeer wel bewust,
dat zij hiermede een wensch uitspreken,
die kwalijk vereenigbaar is met de door
de regeering aangekondigde vertraagde uit
voering van groote openbare werken.
Dit is voor haar echter allerminst een
bezwaar. Want zij achten het standpunt,
dat de regeering in deze inneemt, niet
juist. Een verstandig staatsbeleid zal de
uitvoering van groote werken zooveel mo
gelijk doen geschieden in tijden van de
pressie.
De daaraan verbonden voordeelen zijn
dikwijls uiteengezet. De bouwkosten zijn
aanzienlijk lager dan in tijden van hoog-
conjuctuur. De teisterende invloeden van
de werkloosheid worden bestreden niet
door steunverleening, maar door werk
verschaffing. De druk der depressie op
het bedrijfsleven wordt verlicht. Al deze
redenen maken het gewenscht om in dit
tijdsgewricht de uitvoering van openbare
werken, waarvan het nut en de noodzake
lijkheid vaststaan, niet te verdragen, doch
zooveel mogelijk te bespoedigen.
Het laatste geldt, aldus het adres, in
het bijzonder voor den aanleg van den
weg RotterdamLent, en voorts meer in
het algemeen voor alle werken behooren-
de tot het Rijkswegenplan 1932. Door de
tijdige voltooiing van dit plan zou het Ne-
derlandsche bedrijfsleven aan het einde
van de huidige depressie-periode de be
schikking hebben over een weldoordacht
stelsel van primaire wegen. Voor den we
deropbloei van onze welvaartsbronnen zou
dit zonder twijfel van onschatbare betee-
kenis zijn.
ALGEMEENE R. K. LANDB0UW-
BEDRIJFSRAAD.
Naar wij vernemen houdt de Algemeene
R. K. Landbouw-Bedrijfsraad dit jaar zijn
algemeene vergadering te Utrecht en wel
op Maandag 12 December, in de groote
zaal van het Hotel „Kasteel van Antwer
pen".
Naast de voorstellen van de bijzondere
R. K. Landbouw-Bedrijfsraden en goedkeu
ring van de jaarverslagen, rekening en
verantwoording en begrooting, zal de voor
zitter van den Algemeenen R. K. Land
bouw-Bedrijfsraad, Pater Mr. Dr. Arn.
Borret S. J„ een inleiding houden over
„Natuur en bovennatuur in het «ociale en
economische leven", terwijl Mr. H. van
Haastert, adj.-secretaris van den Raad,
zal spreken over: „Inhoud van het ont
werp van wet inzake de instelling van be-
drijfsraden, zooals het luidt na de aanne
ming ervan door de Tweede Kamer der
S taten-Generaal."
SLACHTINGEN VOOR EXPORT.
De houding van de Nederlandsche
Varkenscentrale.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
den heer Keestra in verband met het niet
gebruik maken door de Nederlandsche Var-
kensoer.trale van gemeentelijke openbare
slachthuizen voor slachtingen met bestem
ming voor export, antwoordde de minister
van Economische Zaken en Arbeid, dat het
hem bekend is:
a. dat sedert korten tijd de Nederland
sche Varkenscentrale, die den uitvoer van
varkensvleesch gecentraliseerd in handen
heeft, de slachtingen voor export voor
zoover dat om financieele overwegingen
of andere redenen noodig is of voor zoo
ver dit door de exporteurs zelf is verzocht
laat verrichten in voor haar werkende
bedrijven. Dat in vele van deze een groote
bedrijvigheid heerschte, vindt zijn oorzaak
in den grooten uitvoer van bacon. De be
reiding van bacon geschiedt in bijzonder
lijk daartoe ingerichte bedrijven. Deze be
drijven zijn met uitzondering van een zeer
klein bedrijf, dat gedurende de laatste ja
ren slechts eenige weken had gewerkt, alle
in werking gebleven en hebben in verhou
ding tot hun capaciteit en vroegeren om
zet in deze bedrijvigheid hun aandeel ver
kregen
b. dat de exportafdeeling van eenige
openbare slachthuizen zijn stilgelegd, o.a.
van die te Bergen op Zoom en Breda. Doch
deze waren niet van groote beteekenis.
Dat genoemde gemeenten belangrijke fi
nancieele nadeelen lijden en dat de werk
gelegenheid in ongunstigen zin wordt be-
invloed. kan dan ook niet worden toegege
ven. Om echter zooveel doenlijk aan de
bezwaren tegemoet te doen komen, wil de
minister gaarne bevorderen, dat de Neder*
landsche Varkensoentrale nogmaals beoor
deelt, of genoemden gemeenten een aan
deel in de daarvoor in aanmerking komen
de slachtingen kan worden verleend.
LAGE L00NEN VAN LANDARBEIDERS
Geen regeeringsmaatregelen.
Op de vragen van den heer Loerakker,
lid der "lweede Kamer, betreffende het ne
men van maatregelen van regeeringswogo
in verband met de voortdurende verlaging
van de loonen der landarbeiders, antwoord
de de minister van Economische Zaken en
Arbeid:
Dergeli'ke lage loonstandaard brengt on
getwijfeld het platteland in een onge-
wensckte positie. Hij zou dan ook een toe
stand, die hoovere dan de thans geldende
loonen zou medebrengen, zeer op prijs stel
len.
Het is echter niet doenlijk de steunmaat
regelen, welke ten behoeve van den land
bouw van regeeringswege reeds zijn of nog
zullen worden getroffen, zóó in te richten,
dat de landbouwers, wier bedrijven on
danks de geboden hulp veelal nog verliezen
opleveren, verdicht zijn hun arbeiders
een van Overheidswege vastgesteld loon
uit te betalen. Dit zou evenzeer een ont
reddering van het platteland met zich bren
gen.
De ondergeteekende acht een oplossing
in dien geest dan ook niet te aanvaarden
in het algemeen belang. Hij ziet eerder
in de richting van overleg tusschen de par
tijen en van bevordering van verruiming
van het inzicht der betrokkenen een mo
gelijkheid, dat bevrediging van beide par
tijen zal ontstaan.
KANTOOR- EN HANDELSBEDIENDEN.
De Nederlandsche R. K. Bond van Han
dels-, Kantoor- en Winkelbedienden „St.
Franciscus van Assisië" en de Nederland
sche Vereeniging van Christelijke Kantoor-
en Handelsbedienden wendden zich per
circulaire tot de werkgevers in handel, in
dustrie en verkeerswezen, met verzoek, de
vroeger steeds gevolgde gewoonte om bij
de jaarswisseling aan het jeugdige perso
neel salarisverhooging toe te kennen, op
nieuw te gaan volgen.
Zij wijzen er op, dat het absoluut nood
zakelijk is. dat de salarissen der kantoor-
en handelsbedienden op hooger peil ko
men en zij doen daartoe een dringend be
roep op de medewerking van de werkge
vers.
Zeer in het bijzonder wordt er de aan
dacht op gevestigd, dat de periodieke sala-
risverhoogingen, door welke de jeugdige
kantoor- en handelsbedienden op een
eenigszins behoorlijk inkomen moeten gera
ken, in een buitengewoon groot aantal ge
vallen zijn stopgezet. Zij stellen de vraag,
hoe jonge menschen, die in verhouding tot
hun leeftijd geheel onvoldoende worden ce-
salarieerd, ooit tot een huwelijk kunnen ko
men of hoe zij zich in materieele zin
voor het huwelijk kunnen voorbereiden.
„Men spreekt van moreel en zedelijk ver
val, niet het minst onder de jeugdige men
schen. maar zou er tusschen dat verval en
de geheel onvoldoende salarieering van
jeugdi» personeel geen nauw verband be
staan V'
Met grooten aandrang wordt dit onder
de aandacht van de werkgevers gebracht.
DE REGEERING KOMT ZAANDAM
TER HULP.
In de gehouden raadsvergadering te
Zaandam heeft de burgemeester in den
loop der debatten medegedeeld, dat door
de regeering een bedrag van 71(2 ton was
beschikbaar gesteld tot dekking der loopen-
do uitgaven.
