UIT DE RADIO-WERELD
LIED VAN DEZEN TIJD
ZATERDAG 26 NOVEMBER 1932
DE LE1DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 7
Programma's voor Zondag 27 November.
Huizen, 1875 M.
8.30 Morgenwijding.
9.30 Gramofoonpl.
10.30 Hoogmis uit Utrecht.
11.45 Voor de Vrouw.
12.00 Concert.
I.30 Lezmg. i
2.00 V oordracht.
2.30 Concert o. 1. v. Somers.
4.30 Ziekenhalf uurtje.
5.00 Gewijde muziek door terzet.
5.50 Kerkdienst. Hierna tot 7.45: Gewij
de muziek.
7.45 Causerie.
8.15 Sportnieuws.
8.20 RadiotooneeL
10.40 Epiloog.
ca. 9.15 Vaz Dias.
Hilversum, 296 M.
8.30 Tuinbouw halfuurtje S. S. Lantinga.
9.00 Voetbalnieuws.
9.03 Veiligheidskwartier'tje ir. R. A, Gor
ter. i
9.15 Orgelspel door J. Jong.
9.4010.00 Toespraak door G. J. Zwert-
broak.
10.30 Kerkdienst uit de Ned. Prot. Bond
te Heemstede, m. m. v. koor o. 1. v. mevr.
Boel vink.
12.00 Omroeporkest o. L v. N. Treep en
Gramofoonpl., m. m. v. M. Rodriguez
(cello).
2.00 Boekenhalfuur.
2.30 Concertgebouworkest o. L v. P. Mon-
teux, m. m. v. Josefa Rosanska (piano), oa
2de Pianoconcert, Rachmaninoff.
4.0Ö Gramofoonpl. en Vaz Dias.
5.00 Kinderuurtje.
6.00 „Be Flierefluiters" o. L H. de
Groot.
6.50 Wakker Tropenduit.
7.10 Vervolg „De Flierefluiters".
8.00 Vaz Dias.
8.15 Omroeporkest o. 1. v. N. Treep.
9.00 Voordracht door Koos Koen xn. m.
y. P. PalLa (piano).
9.20 Gramofoonpl.
9.30 Concertgebouworkest o. 1. v. P. Mon-
teux, m. m. v. Rafael Liane» (cello).
10.00 Gramofoonpl.
10.30 Kovacs Lajos en zijn orkest, m. m,
v. Kristy Tcharikoff (Bespeler van prof.
Theremin's Aethergolveninstruinent).
II.00 Gramofoonpl.
11.1512.00 Kovacs Lajos en zijn orkest.
iRefreinzang: B. Schol te.
Daventry.
10.50—11.05 Tijnsein en berichten.
12.50 Vioolrecital Fred. Grinke.
1.20 Midland Studio-orkest o. 1. v. F. Can-
tell, m. m. v. N. Savage (sopraan).
2.35 Gramofoonpl.
3.20 BBC-Theaterorkest o. L v. S. Robin
son.
4.15 Yoor de kinderen.
4.35 BBC-orkest o. 1. v. V. Hely-HHtchin-
5.51
6.206.35 Lezing.
8.20 Kerkdienst. Liefdadigheidsoproep.
9.10 Berichten.
9.25 Sted. Orkest Hastings o. L v. J. Har
rison, m. m. v. F. Richardson (bas).
10.50—11.20 Epiloog.
„Radio Paris", 1724 M.
8.05, 11.50 en 12.40 Gramofoonpl.-
1.20 Orkestconcert.
I.50 en 2.20 Gramofoonpl.
3.20 Orkestconcert.
4.20 Gramofoonpl.
5.20 Orkestconcert.
5.50, 6.50 en 7.20 Gramofoonpl.
9.05 Concert.
Kalundborg, 1153 M.
II.20—12.20 Omroeporkest o. 1. Grön-
dahL
I.452.15 Gramofoonpl.
2.454.20 Concert m. m. v. solisten o. 1.
y. Gröndahl.
7.35 „Mr. Cinders", muzikale comedie van
Grey Newman. Muziek van Ellis
Meyers.
10.30^—11.50 Dansmuziek.
Langenberg, 473 M.
6.20 Bremer Havenconcert.
II.35 Gramofoonpl.
12.20 Ooncert o. 1. v. Wolf.
3.20 „Deutsehes Grenzvolk in Not", -orgel
spel, toespraak en koorzang.
4.50 Concert o. 1. v. Eysoldt.
7.20 Ooncert door het Weragorkest o. 1.
,V. Busehkötter m. m. v. sopraan en tenor.
In de pauze: Vroolijke voordracht.
10.0511.20 Concert o. 1. v. H. Rosbaud.
Rome, 441 M.
7.50 „Fedora", opera in drie actes van U.
Giordano. Na afloop: Berichten.
B r u s s e 1, 508 en 338 M.
338 M.: 12.20 Omroepkleinorkest o, L v.
Leemans.
1.30 Concert o. 1. v. Felleman.
5.20 Omroeporkest o. 1. v. K. Walpot.
6.20 Gramofoonpl.
6.35 Omroepkleinorkest o. 1, v. Leemans.
8.20 „Casanova", operette van Rozycki.
508 M.: 12.20 Concert o. 1. v. Felleman.
1.30 Omroepkleinorkest o. 1. v. P. Lee
mans.
5.20 Dansmuziek uit St. Sauveur.
6.20 Orgelcancert door L. Joos.
7.10 Gramofoonpl.
8.20 Omroeporkest o. L v. K. Walpot m.
m. v. Bisantz (bariton).
9.35 Radiotooneel.
9.50 Vervolg concert.
10.3011.20 Concert door Max Alexys en
zijn orkest.
Z e e s e n, 1635 M.
7.20 „Drei alte Sohachteln", operette van
W. Kollo.
10.2011.20 Ooncert uit Frankfurt door
het Omroeporkest m. m. v. K. Utz (orgel).
Programma's van Maandag 28 November.
Huizen, 1875 M.
Uitsl. NOR V-programma.
8.00 Schriftlezing.
8.15 Gramofoonplaten.
10.30 Morgenwijding.
11.00 Cello-recital door A. de Swarte;
m.m.v. M. de Leeuwe. piano.
12.15 Gramofoonplaten.
12.30 Orgelconcert J. Zwart.
2.00 Voor de scholen.
2.35 Lezing door A. J. Herwig.
3.15 Knip- en naaicursus.
4.00 Voor de zeelieden.
5.00 Concert. Mevr. A. de Vink-Verschoor
sopraan; A. Kam, bas; E. v. Amersfoort,
viool en A. Sohellevis, orgel en piano.
6.30 Vragenuurtje.
7.45 Ned. Chr Persbureau.
8.00 Openbare vergadering „Pro Rege'' te
Den Haag. Sprekers: Ds. T. J. Hagen en
Mr. Dr. H. H. A van Gybland Oostehoff.
Ca. 9.3010.00 Vaz Dias en Gramofoon
platen.
11.0011.30 Gramofoonplaten.
Hilversum, 296 m.
Alg. programma verzorgd door de VARA.
8.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Voordracht door H. Beek.
10.30 De Notenkrakers o.l.v. D. Wins en
Gramofoonplaten.
11.45 Voordracht door H. Beek.
12.002.00 VARA-Kleinorkest oJ.v. P.
Duchant en Gramofoonplaten.
2.30 Vervolg concert.
3.00 Voordracht door R. Nnman.
3.30 Gramofoonplaten.
4.40 Voor de kinderen.
5.10 De Notenkrakers o.l.v. D. Wins en
Gramofoonplaten
6.40 Causerie over Weldadigheidspostze
gels, Piet Tiggers: Violisten en him opvat
tingen. (Met gramofoonplaten).
7.55 Herhaling SOS-berichten.
8.00 Orgelspel Joh. Jong mun.v. Alb. de
Booy,zang.
8.40 „Bij schrijvers thuis", hoorspel van
G. Pilger. (VA!R)A-tooneel o.l.v. W. v. Cap-
pellen).
9.25 „De Flierefluiters'1, afgew. door Gra
mofoonplaten.
11.0012.00 Gramofoonplaten.
Daventry, 1554 M.
10.35 Morgenwijding.
10.50 Tijdsein, berichten.
11.05 Lezing.
12.20 Schotsch Studio-orkest o.l.v. Daines
1.05 Orgelspel. R. Dixon.
I.50 Toespraak.
2.10 Em. Star key's orkest.
2.45 Voor de scholen.
3.20 Ooncert. M. Wilson, viool en H.
Bronkhurst, piano.
3.45 Voor scholen.
4.05 Entente-Strijkkwartet m.m.v. L.
Marshall (mezzo-sopraan).
4.50 Midland Studio-Orkest o.l.v. Cantell
5.35 Kinder uurtje.
6.50 Moderne Engelsche viool- en piano
muziek.
7.10 Boekbespreking.
7.30 en 7.50 Lezingen.
8.20 BBC-orkest oJ.v. E. Clark m.m.v. W.
Worden, piano.
II.2012.20 Dansmuziek door Ambrose's
Blue Lyres.
R a d i o-P a r i e, 1724 M.
8.05 Gramofoonplaten.
12.20 Concert door het Omroeporkest
12.50 Gramofoonplaten.
1.25 Piano-recital.
I.50 Vervolg concert door het Omroep
orkest.
7.40 Concert door het Omroeporkest.
8.20 ..Die lustige Witwe'', operette van
Lehar. Regie: H. Delosse.
Langenberg, 473 M.
6.25 Gramofoonplaten.
10.45 Gramofoonplaten.
II.20 Concert door orkestver. o.l,v. Wie-
mer.
12.20 Concert oJ.v. Eysoldt.
4.20 Concert.
7.20 Concert o.l.v. Wolf. Inde pauze: Ra
diotooneel.
9.5011.20 Ooncert o.l.v. Wolf.
R o m e,441 M.
8.05 Populair concert m,m.v. solisten.
10.15 Berichten.
Brussel, 508 en 338 M.
338 M.: 12.20 Omroeporkest o.Lv. P. Lee
mans.
1.30 Gramofoonplaten.
5.20 Omroeporkest o.l.v. A. Meulemans.
6.50 Gramofoonplaten.
8.20 Omroeporkest o.l.v. A Meulemans.
9.05 Dr. Walter Deveen: Braille en het
blindenalphabet.
9.20 Vervolg concert.
10.30 Gramofoonplaten.
508 M.; 12.20 Gramofoonplaten.
1.30 Omroepkleinorkest o.l.v. P. Leemans.
5.20 dito.
6.35 Gramofoonplaten.
6.50 Sonatenconcert.
8.20 Gramofoonplaten.
8.50 Vroolijk uurtje.
9.20 Orkestconcert.
9.45 Gramofoonplaten.
10.00 Vervolg concert.
10.30 Gramofoonplaten.
I.E.NI.C.O. RAIDO
Mare 104 - LEIDBf- ^2900
Het adres voir alle voor
komende Radio-OndeVdeelen
Complete Rad\j!bestellen
QRAALWACHT-NIEUWS
Zooals men weet, werkt de Graal steeds
met tritsen: enkele Graalleden, leidsters,
die samen zich specialiceeren in een kunst
een vak. Uit deze trits wordt een verant
woordelijk leidster gekozen die voor de ad
ministratie zorgt, d.w.z. bespreekt wanneer
en waar de trits helpt of leert.
Zoo ook nu.
De GraalwachtleidsteTs: leidsters van
kleine en groote dorpen, krijgen steeds meer
verantwoordelijkheid. De stootbrigadeleid
sters die voor een goed jaar geleden het
platteland veroverden voor de Graal, gaan
zich langzamerhand terugtrekken, daar de
steden hen weer voor andere plannen noo-
dig hebben en het eigen initiatief in de
Graal wachten nu meer naar voren moet
gaan komen.
Ook in de Graalwachten moeten de uitin
gen van de frissche, vurige Graalgeest in
vaste banen worden geleid.
Men stuit daar, door het zoo vaak ge-
isöleerd zijn, op groote moeilijkheden. En
voor de jonge vrouwen die in de Graal
wachten de stootbrigadeleiders op den duur
moeten vervangen zijn de omstandigheden
zwaarder, minder eenvoudig als in de ste
den.
En daarom hebben verschillende tritsen
uit de steden zich geheel ter beschikking
gesteld en zullen op bepaalde datums hun
gezamenlijke kennis op de Graalwachtleid^
sters overdragen.
Immers de koren uit Pinksterspel en
Kruiskoor, die ons levens- en werkprogram
ma zijn, moeten terdege gekend worden.
Als we niet samen kannen bidden, samen
ons enthousiasme uiten, samen trouw be
loven, elkaar kunnen antwoorden, vaak op
op de meest slagvaardige manier met stro
fen uit Kruiskoor en Pinksterspel, dan zijn
we geen Graal.
Naast de huishoudelijke vakken, koken,
costuumnaaien, huishoudonderricht, staan
handwerken en huisvlijt. De Graal wil Cul
tuurbeweging zijn, dus leekespel-declamatie-
zang moeten gekend zijn. Onze religieuze
dan6en vragen naast een diepe innerlijke
beleving toch ook techniek. De liefde en
kennis van den atuur zal de meisjes steeds
dankbaarder maken tegenover God, die zij
met zoo'n vuur uit willen dragen in de we
reld.
Op de geregelde driewekelijksche bijeen
komsten voor de Graalwachtleidster6 in
ieder centrum, zijn deze uren zoo bezet dat
er geen tijd is om practische ervaring in
het clubwerk op te doen.
In alle Graalwacht-centra van het dio
cees (Den Haag en Rotterdam zijn saam
getrokken in Delft) begint, het groote trit-
senrad 27 November te draaien.
De Graalwacht Bovenkarspel met als be
stuur de dames V. en 0. Rood en Mej. Eiuin
zal de heele administratie van deze zeer
„werkzame" af deeling op zich nemen. Dit is
het begin er van dat de Graalwachten
groote taken op zich gaan nemen, om het
geheel te dienen.
Voor de tritsen zijn nog andere taken
weggelegd, maar dit is op het oogenblik
het meest dringende.
Onnoodig te zeggen dat deze Zondagen
niet alleen aan het practische gewijd zijn,
het clubwerk is maar middel.
Het groote doel is oorzaak dat ieder naar
beste krachten inspant om ook dit onder
deel van de Graal te doen slagen.
Het programma der tritsen tot Kerstmis
is als volgt:
Zondag 27 November: Stof voor ernstige
avonden en spreekkoor in verband met
Pinksterspel en Kruiskoor.
Zondag 4 December: Huisvlijt.
Zondag 11 December: Leekespel en decla
matie.
Zondag 18 December: Techniek der orga
nisatie.
Zee s en, 1635 M.
7.20 Oude muziek door het Omroeporkest
en vocale solisten o.l.v. A. Wenzing.
8.20 „Der Götzenhof". hoorspel van Audi
tor.
10.1011.20 Concert uit Mühlacker door
orkest en solisten o.l.v. G. Görlich.
VERVORMING IN RADIO-WEERGAVE.
I.
Waarom een „ruime" eindlamp gebruikt
wordt.
Een onvervormde weergave wordt Slechts
verkregen met een combinatie van factoren
welke niet allen even eenvoudig te bereke
nen zijn.
Ieder toestel, zelfs het beste, geeft ver
vorming; geheel op te heffen is het met
de meest moderne hulpmiddelen niet, doch
er kan juist zooveel weggenomen worden
dat deze vervorming voor het meeste ver
wende muzikale oor niet hoorbaar meer is.
Er zijn twee soorten vervorming, nd. fre
quente- en amplitude vervorming, de eerste
komt meer voor dan de laatste. Frequentie
vervorming is niet direct hoorbaar. De
meeste toestellen, waarvan de bezitters als
om strijd de weergave roemen hebben een
verlies van minstens 50 pet. aan hooge too
nen.
Het is geheel anders als met de ampli
tude-vervorming welke spoedig opgemerxt
wordt. Een paar voorbeelden zullen dit
duidelijk maken. Indien we parallel op de
luidspreker een vaste condensator hebbeu
en de capaciteit daarvan b.v. verdubbelen,
wordt vervorming geïntroduceerd doordat
een gedeelte van de hooge toonen wordt
afgesneden; direct merkbaar is dit niet.
Wordt echter de roos ter spanning van de
eindlamp verhoogd dan is de amplitude
vervorming direct hoorbaar.
Frequentie-vervorming mag niet al te
sterk optreden omdat de hoogere harmoni
sche toonen van de muzikale toonladder
ons juist in staat stellen de verschillende
muziekinstrumenten te kunnen onderschei
den. De viool gaat in de hooge toonen op
een fluit gelijken, etc. Frequentie-vervor
ming doet bepaalde frequentie uitblijven
welke oorspronkelijk niet aanwezig waren.
Amplitude-vervorming voegt frequenties
toe welke oorspronkelijk niet aanwezig wa
ren. Amplitude-vervorming is daarom be
langrijker en moet hierop bij toestellen-
constructie ter dege gelet worden. Behalve
in de detector wordt het meestal in de
eindlamp opgewekt. De eindlamp moet
daarom „ruim" genoeg zijn om een flinke
energie te kunnen „verwerken". Wat zijn
nu de factoren die daarop invloed uitoefe
nen?
In de eerste plaats rekenen wij op het
gewenschte volume; een groot volume eischt
een geheel andere energie als een matige
weergave. De betrekking tusechen geluid
en energie is nauwer dan als regel veron
dersteld wordt omdat het menschelijk oor
logarithmisch functionneert en daarom de
geluid te kunnen verdubbelen. Deze factor
energie 4 X vergroot moet worden om het
juist maakt een groot volume zoo kostbaar.
Indien we een eindlamp gebruiken van 1
Watt en de geluidsweergave moet verdub
beld worden, vervallen we direct in een 4
Watt eindlamp.
Niet alleen het benoodigde volume doch
ook de frequentie beïnvloeden de eind-
energie omdat de geluidsenergie omgekeerd
evenredig toeneemt met het quadraat van
de frequentie. Dit wil zeggen, dat voor
een gelijke intensiteit bij frequentie van
100 en 50, voor de laatste 4 keer zooveel
I energie noodig is. Een duidelijk voorbeeld
geven de blaas-inetrumenten. Hoe lager de
toon hoe meer luchttoevoer noodig is.
Zij die wel eens een blaas-instrument be-
j speelden of een traporgel bedienden zullen
dit ook reeds onbewust hebben opgemerkt.
Een toestel waarmede ook de lagere fre
quenties tot 50 b.v. weergegeven moeten
worden heeft een „ruimere" eindlamp noo
dig dan een waarbij de weergave reeds bij
100 wordt afgesneden. W, P.
(Wordt vervolgd).
DIT 13 UW BOEK
WIJ KOCHTEN HET
VOOR U EN SCHEN
KEN HET U ALS PRE
MIE VOOR DEN PRIJS
VAN
VIJF EN NEGENTIG CENTS
VERKRIJGBAAR AAN
ONS BUREAU
N.V. DE LEIDSCHE COURANT
ZAL VERSC 1JNFN
TWEEDE BUNDEL
„ODEN EN SATYREN".
VGOR LEZERS VAN
„DE LEIDSCHE COURANT"
VIJF EN ZEVENTIG CENT
BIJ VOORAFGAANDE
INSCHRIJVING
WEEK-END
ZESDAAGSCHE.
Er zijn vele Zesdaagsohen in de wereld.
U en ik en vele anderen zitten zes dagen
lang opgescheept met een lastigen patroon
of een vervelenden loopjongen.
Een ander i» telkens zes dagen werke
loos, want Zondag is een rustdag en telt
dus niet mee.
Maar alleen als je die zes dagen op de
fiets gaat zitten en aldus gaat zwemmen
in een groot model waschkom is er belang
stelling. Dan wil iedereen erin, n'importe
wat het kost, malaise of geen malaise.
En ze» dagen lang hangen zesduizend
menschen om de rand van de waschkom
en turen naar binnen. Maar wat hebben
ze vreeselijke dingen moeten doorstaan,
die erger zijn dan zes Zesdaagschen.
Eerst hebben zij uren lang in de rij moe
ten staan, geduldig en in den regen. Roe
keloos moesten zij snuivende paardenkop
pen passeeren en dreigende politieagenten.
En dan mochten zij naar binnen met een
verfomfaaide hoed en een broek-uit-de-
plooi om een kaartje te koapen of beter
eigenlijk om een tientje neer te leggen.
En zoo een, die gelukkig stralend weer
naar den uitgang toog, begeerig dien nacht
in de waschkom te kijken, was dan de ge
lukkigste aller stervelingen.
In het buitenland schijnt het nog een
beetje gekker te zijn dan hier. Daar heb
je menschen, die van 26 Zesdaagschen
nog geen minuut gemist hebben, wat zonder
gage en zonder premies, toch minstens een
even groote praestatie is, al» die van de
renners. Want 145 uur op(een houten bank
doorbrengen kan onmogelijk bevorderlijk
zijn voor deu welstand van zeker nut
tig lichaamsdeel.
Daar zijn lui, die optreden als claqueurs,
d.w.z. menschen met schorre kelen, die de
renners in stille oogenblikken aanmoedigen
en de deftige heeren in de loge een rondje
bier afpersen, tenminste als deze op hun
blijvende aanwezigheid bij de Zesdaagsche
prijs stellen. En deze chantage wordt te
midden van duizenden gepleegd zonder
dat de politie er aan te pas komt.
Een ander gek ding is, dat er bij zulk
een gelegenheid nog menschen gevonden
worden, die het op zich nemen zes dagen
en zes nachten lang te turven. Want de
directie wensoht niet alleen precies te we
ten, hoeveel K.M. en hoeveel M. er zijn af
gelegd, maar is ook nieuwsgierig naar het
aantal ronden, dat er gereden is.
Daarom zitten die menschen voortdurend
te turven^ welke arbeid u zult het aan
stonds met mij eens zijn nóg stommer
is dan een verslag te schrijven van deze
gebeurtenis.
Telkenmale als er een bepaalde renner
langs hun neus flitst, zotten zij een streepje,
als maar streepjes, ad infinitum.
Zoo zijn er op zulk een Zesciaageche heel
wat betrekkingen, die heel wat inspannen
der zijn dan het rennen zelve.
Want het lijkt mij zelve toe, dat het
moeilijker is te stoppen als eenmaal de
gang er in is, dan om de gang er in te krij
gen-
En het lijkt mij zeer waarschijnlijk, dat
de renners dan ook de eerste dagen na de
Zesdaagsche nog voortdurend met hun boe
nen liggen te trappelen. Maar zij worden
er dan ook voor betaald, beter dan de Zes-
dagen-kijkera en de Zesdagen-turvers. Ëa
dat i» gekl
DANIëL.
WATER EN VUUR.
Toen 't trotsehe schip te water ging
Met feestelijk vertoon,
En alles aan de lippen hing
Van een gebuikt patroon.
En toen diens vrouw een champie-flesch,
Gevuld, aan stukken sloeg,
Liep de champagne met succes
In stralen langs de boeg.
En toen het schip te water gleed
Met donderend hoeral
Zoo trotsch en lang en hoog en'breed,
Keek iedereen het na.
Zoo iets dat was nog onbekend,
Zelfs op den Oceaan,
En ook de grootste, stoerste vent,
Kreeg in zijn oog een traan.
Na het uitbranden der „Pieter
Oorneliszoon Hooft".
Het schip doorkliefde dra de zee,
Zoo trotsch als een kasteel,
En nam een massa menschen mee
Van ieder werelddeel.
Die dobberden met blij gemoed
Rond op den Oceaau,
En wilden, want het was er goed,
Niet eens meer er vandaan.
Niet als Columbus op zijn schuit,
Zoowat een maand of zes,
Hield nu een passagier hot uit
En altijd met succes.
En op d' onmetelijke zee
Daar was het altijd pluis,
En ieder leefde, ieder dee,
Als was hij veifig thuis.
Op eenmaal kwam het drama toen
In 't nachtelijke uur,
En wat het water niet kon doen,
Deed het vernielend vuur.
En t water heeft alleen uit wraak
Hot blusschingswerk gestaakt,
Toon heeft het vuur, dat was haar taak
Het schip tot wrak gemaakt.
TROUBADOUR.
